Η Άποψη της Αγίας Γραφής

Είναι Πάντοτε Εσφαλμένο να Θυμώνει Κανείς;

«Ο ΘΥΜΟΣ είναι μια σύντομη τρέλα». Με αυτόν τον τρόπο ο αρχαίος Ρωμαίος ποιητής Οράτιος εξέφρασε μια κοινή άποψη για ένα από τα ισχυρότερα συναισθήματα. Μολονότι δεν συμφωνούν όλοι πως ο θυμός είναι μορφή παροδικής παραφροσύνης, πολλοί τον θεωρούν εξ ορισμού κακό. Ήδη από τον έκτο αιώνα Κ.Χ., Καθολικοί καλόγεροι συνέταξαν τον περίφημο κατάλογο με τα «εφτά θανάσιμα αμαρτήματα». Ο θυμός, χωρίς αυτό να προκαλεί έκπληξη, βρισκόταν σε αυτόν τον κατάλογο.

Είναι εύκολο να δει κανείς γιατί αισθάνονταν έτσι αυτοί. Η Αγία Γραφή λέει: «Παύσον από θυμού και άφες την οργήν». (Ψαλμός 37:8) Επίσης ο απόστολος Παύλος πρότρεψε την εκκλησία της Εφέσου: «Κάθε μοχθηρή πικρία και θυμός και οργή και ξεφωνητό και υβριστικά λόγια ας αφαιρεθούν από εσάς μαζί με κάθε κακία».—Εφεσίους 4:31.

Θα μπορούσατε κάλλιστα, όμως, να αναρωτηθείτε: ‘Αυτά περιλαμβάνονται μόνο στην άποψη της Αγίας Γραφής για το θυμό; Άλλωστε, δεν προφήτεψε επίσης ο Παύλος ότι οι «τελευταίες ημέρες» στις οποίες ζούμε θα ήταν «καιροί . . . κρίσιμοι, δύσκολοι στην αντιμετώπισή τους»;’ (2 Τιμόθεο 3:1-5) Αναμένει πράγματι ο Θεός από εμάς να ζούμε σε αυτούς τους καιρούς που οι άνθρωποι είναι ‘άγριοι, χωρίς αγάπη για την αγαθότητα, άστοργοι’—και να μη θυμώνουμε ποτέ έστω και λίγο;

Ισορροπημένη Άποψη

Η Αγία Γραφή δεν αντιμετωπίζει αυτό το ζήτημα έτσι υπεραπλουστευμένα. Προσέξτε, για παράδειγμα, τα λόγια του Παύλου στο εδάφιο Εφεσίους 4:26: «Να οργίζεστε και εντούτοις να μην αμαρτάνετε». Αυτό το εδάφιο θα ήταν πολύ αινιγματικό αν ο θυμός ήταν αυτομάτως «θανάσιμο αμάρτημα» και άξιζε αιώνια τιμωρία.

Ο Παύλος παρέθεσε από το εδάφιο Ψαλμός 4:4, ΜΝΚ, όπου διαβάζουμε: ‘Να ταράζεστε, αλλά να μην αμαρτάνετε’. Σύμφωνα με το Ερμηνευτικό Λεξικό των Βιβλικών Λέξεων του Βάιν (Vine’s Expository Dictionary of Biblical Words), η εβραϊκή λέξη που εδώ μεταφράζεται ‘να ταράζεστε’, ραγάζ, σημαίνει «δονούμαι από ισχυρό συναίσθημα». Αλλά ποιο ισχυρό συναίσθημα; Επρόκειτο για θυμό; Στη Μετάφραση των Ο΄ του εδαφίου Ψαλμός 4:4, η λέξη ραγάζ αποδόθηκε «οργίζεσθε» στην ελληνική, και σαφώς αυτό ήθελε να πει ο Παύλος.

Γιατί η Αγία Γραφή να επιτρέπει σε κάποια περίπτωση το θυμό; Επειδή δεν είναι κακός κάθε είδους θυμός. Η άποψη ότι, όπως το έθεσε κάποιος Βιβλικός σχολιαστής, «ο θυμός του ανθρώπου αυτός καθαυτός δεν είναι ποτέ δικαιολογημένος και επιτρεπτός» δεν είναι Γραφική. Ο Βιβλικός λόγιος Ρ. Κ. Χ. Λένσκι ορθά παρατήρησε όσον αφορά το εδάφιο Εφεσίους 4:26: «Η ηθική που απαγορεύει κάθε είδους θυμό και απαιτεί ατάραχη γαλήνη σε κάθε περίσταση είναι Στωική και όχι Χριστιανική». Ο καθηγητής Ουίλιαμ Μπάρκλεϊ παρόμοια παρατήρησε: «Πρέπει να υπάρχει θυμός στη ζωή του Χριστιανού, αλλά πρέπει να είναι το ορθό είδος θυμού». Αλλά ποιο είναι «το ορθό είδος θυμού»;

Δίκαιος Θυμός

Αν και ο θυμός δεν είναι μια από τις βασικές ιδιότητές του, ο Ιεχωβά επανειλημμένα περιγράφεται στις Γραφές να αισθάνεται και να εκφράζει το θυμό του. Για δυο λόγους, όμως, η οργή του είναι πάντοτε δίκαιη. Πρώτον, αυτός ποτέ δεν θυμώνει χωρίς εύλογη αιτία. Και δεύτερον, εκφράζει το θυμό του με σωστό και δίκαιο τρόπο, χωρίς ποτέ να χάνει τον έλεγχο.—Έξοδος 34:6· Ψαλμός 85:3, ΜΝΚ.

Ο Ιεχωβά εξοργίζεται από την εσκεμμένη αδικία. Για παράδειγμα, είπε στους Ισραηλίτες ότι, αν κατέτρεχαν ανυπεράσπιστες γυναίκες και παιδιά, αυτός θα ‘άκουγε εξάπαντος τη φωνή’ αυτών των ατόμων. Προειδοποίησε: «Ο θυμός μου θέλει εξαφθή». (Έξοδος 22:22-24· παράβαλε Παροιμίαι 21:13). Όπως ο Πατέρας του, έτσι και ο Ιησούς είχε στην καρδιά του τρυφερά αισθήματα για τα παιδιά. Όταν οι καλοπροαίρετοι μαθητές του κάποτε προσπάθησαν να αποτρέψουν μερικά παιδιά από το να τον πλησιάσουν, «ο Ιησούς αγανάκτησε» και πήρε τα παιδιά στα χέρια του. (Μάρκος 10:14-16) Είναι άξιο προσοχής το ότι η λέξη του Κειμένου «ηγανάκτησεν» αρχικά αναφερόταν σε «σωματικό πόνο ή ενόχληση». Πράγματι ισχυρά αισθήματα!

Η δίκαιη αγανάκτηση παρόμοια φούντωσε στην καρδιά του Ιησού όταν είδε ότι έμποροι και αργυραμοιβοί είχαν μετατρέψει τον οίκο λατρείας του Πατέρα του σε «σπηλιά ληστών». Αναποδογύρισε τα τραπέζια τους και τους έδιωξε από εκεί! (Ματθαίος 21:12, 13· Ιωάννης 2:15) Όταν οι Φαρισαίοι και οι γραμματείς έδειξαν να νοιάζονται περισσότερο για τους δικούς τους ασήμαντους κανόνες του Σαββάτου παρά για τους αρρώστους που είχαν ανάγκη από βοήθεια, ο Ιησούς «πληγώθηκε βαθιά καθώς διέκρινε την απανθρωπιά τους» και «κοίταξε γύρω θυμωμένος τα πρόσωπα που τον περιέβαλλαν».—Μάρκος 3:5, Φίλιπς (Phillips).

Παρόμοια, ο πιστός Μωυσής στην αρχαιότητα γέμισε δίκαιη αγανάκτηση με τους ανόσιους Ισραηλίτες όταν πέταξε κάτω τις πλάκες με το Μωσαϊκό Νόμο. (Έξοδος 32:19) Και ο δίκαιος γραμματέας Έσδρας ήταν τόσο θυμωμένος με την ανυπακοή των Ισραηλιτών προς το νόμο του Θεού σχετικά με το γάμο ώστε έσκισε τα ρούχα του και μάλιστα ξερίζωσε μερικές από τις τρίχες του!—Έσδρας 9:3.

Όλοι όσοι ‘αγαπούν το καλό’ αγωνίζονται να ‘μισούν το κακό’. (Αμώς 5:15) Έτσι, οι Χριστιανοί σήμερα μπορεί να αισθάνονται το δίκαιο θυμό να ξεχειλίζει στην καρδιά τους όταν βλέπουν εσκεμμένες, αμετανόητες πράξεις βαναυσότητας, υποκρισίας, ανεντιμότητας, ανοσιότητας και αδικίας.

Κατάλληλος Έλεγχος του Θυμού

Δεν είναι τυχαίο το ότι η Αγία Γραφή συχνά παρομοιάζει το θυμό με φωτιά. Σαν τη φωτιά, έχει και αυτός τη θέση του. Αλλά επίσης μπορεί να είναι τρομερά καταστροφικός. Πολύ συχνά, ανόμοια με τον Ιεχωβά και τον Ιησού, οι άνθρωποι νιώθουν θυμό χωρίς εύλογη αιτία ή εκφράζουν το θυμό τους με άδικο τρόπο.—Βλέπε Γένεσις 4:4-8· 49:5-7· Ιωνάς 4:1, 4, 9.

Από την άλλη μεριά, το να καταπνίξει απλώς κάποιος το θυμό του και να προσποιείται ότι δεν υπάρχει μπορεί να μην είναι ούτε αυτό δίκαιο. Θυμηθείτε ότι ο Παύλος συμβούλεψε: «Ο ήλιος ας μη δύει βρίσκοντάς σας σε κατάσταση θυμού». (Εφεσίους 4:26) Υπάρχουν Γραφικοί τρόποι για να εκφράσει κανείς το θυμό του, όπως το να ‘το πει μέσα στην καρδιά του’, να εξωτερικεύσει τα αισθήματά του σε κάποιο ώριμο, έμπιστο άτομο, ή ακόμη και να αντιμετωπίσει ήρεμα αυτόν που αδικοπραγεί.—Ψαλμός 4:4, ΜΝΚ· Παροιμίαι 15:22, ΜΝΚ· Ματθαίος 5:23, 24· Ιακώβου 5:14.

Συνεπώς, πέρα από κάθε αμφιβολία, δεν είναι πάντοτε εσφαλμένο να θυμώνει κάποιος. Τόσο ο Ιεχωβά όσο και ο Ιησούς έχουν θυμώσει—και θα θυμώσουν και πάλι! (Αποκάλυψη 19:15) Αν θέλουμε να τους μιμούμαστε, μπορεί ακόμη και να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις στις οποίες είναι εσφαλμένο το να μη θυμώσουμε! Το κλειδί θα είναι να ακολουθήσουμε τη Γραφική συμβουλή και να βεβαιωνόμαστε ότι έχουμε έγκυρη βάση για τα αισθήματά μας και ότι τα εκφράζουμε με δίκαιο, Χριστιανικό τρόπο.

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Κάιν και Άβελ