Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Γιατί Είναι Όλη η Προσοχή Στραμμένη στον Αδελφό Μου;

«Εκείνο που με ενοχλεί είναι ότι όταν τα αδέλφια μου κάνουν αταξίες τούς δίνουν πολλή προσοχή—θετική και αρνητική. Αλλά επειδή εγώ συνήθως είμαι υπάκουη, δεν μου δίνουν σημασία».—18χρονη Κέι.a

«Δίνουν περισσότερη προσοχή στα αδέλφια μου και τους φέρονται καλύτερα. Η προσοχή που δίνουν σε εμένα έχει κυρίως τη μορφή συμβουλής. Θα ένιωθα καλύτερα αν ήξερα ότι συμβουλεύουν και τα αδέλφια μου».—15χρονη Ρουθ.

«Νομίζω ότι τα μεγαλύτερα αδέλφια μου απολαμβάνουν περισσότερα προνόμια και προσοχή».—13χρονος Μπιλ.

ΑΠΟ τη μέρα που γεννιόμαστε, όλοι μας χρειαζόμαστε προσοχή από τους γονείς μας. Και αν νιώθεις ότι δεν λαβαίνεις αυτήν που σου αναλογεί, ίσως δικαιολογημένα αισθάνεσαι λύπη και θυμό. Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα αν φαίνεται ότι κάποιο από τα αδέλφια σου—το μεγαλύτερο, το μικρότερο, το πιο ήσυχο ή ακόμα και το πιο ανυπάκουο—βρίσκεται συνεχώς στο επίκεντρο της προσοχής. Ίσως μάλιστα αισθάνεσαι όπως και ο Δαβίδ όταν έγραψε: «Σαν τον νεκρό που δεν τον έχουν στην καρδιά λησμονήθηκα· έγινα σαν κατεστραμμένο σκεύος».—Ψαλμός 31:12.

Το να βλέπεις κάποιο από τα αδέλφια σου να απολαμβάνει την προσοχή που θα ήθελες για τον εαυτό σου μπορεί να είναι οδυνηρό. Αλλά σημαίνει αυτό κατ’ ανάγκην ότι δεν σε αγαπούν; Κάθε άλλο. Μερικές φορές ορισμένα νεαρά άτομα λαβαίνουν επιπρόσθετη προσοχή επειδή έχουν εξαιρετικές ικανότητες ή επειδή είναι πιο εκδηλωτικά. Ο 11χρονος Κένεθ λέει τα εξής: «Αν και ο μικρότερος αδελφός μου ο Άρθουρ πηγαίνει στην τρίτη δημοτικού, παίζει στην ορχήστρα της πέμπτης τάξης. Είναι επίσης καλός στα αθλήματα και στην αριθμητική. Στην πραγματικότητα, παίρνει Α σε όλα τα μαθήματα στο σχολείο. Μερικές φορές νομίζω ότι οι άλλοι τον συμπαθούν περισσότερο από εμένα, αλλά δεν τον ζηλεύω. Ή μάλλον τον ζηλεύω λιγάκι».

Επίσης, υπάρχουν νέοι οι οποίοι φαίνεται να παίρνουν τη μερίδα του λέοντος σε ό,τι αφορά το χρόνο των γονέων τους απλώς επειδή είναι τα μεγαλύτερα παιδιά—ή τα μικρότερα. Η Αγία Γραφή λέει για τον νεαρό Ιωσήφ: «Ο Ισραήλ αγαπούσε τον Ιωσήφ περισσότερο από όλους τους άλλους γιους του, επειδή ήταν ο γιος των γηρατειών του». (Γένεση 37:3, 4) Από την άλλη μεριά, ο 18χρονος Τοντ ένιωθε ότι οι γονείς του είχαν αδυναμία στον αδελφό του επειδή ήταν ο μεγαλύτερος. Θυμάται: «Κάποτε μου ζήτησαν από το σχολείο να πάω κάποια αγαπημένη μωρουδιακή μου φωτογραφία για μια εκδήλωση. Βρήκα μόνο λίγες δικές μου φωτογραφίες αλλά παρατήρησα ότι υπήρχαν πολύ περισσότερες φωτογραφίες του μεγαλύτερου αδελφού μου. Αυτό με έκανε να αναρωτηθώ γιατί».

Πολλές φορές, όμως, οι γονείς δίνουν σε κάποιο από τα αδέλφια ιδιαίτερη προσοχή επειδή έχει προβλήματα—πιθανώς προβλήματα τα οποία εσύ αγνοείς. «Όταν ήμουν γύρω στα 16, ο μεγαλύτερος αδελφός μου πέρασε μια δύσκολη περίοδο», εξηγεί η Κασάντρα, η οποία είναι τώρα 22 χρονών. «Δεν ήταν σίγουρος αν πράγματι ήθελε να υπηρετεί τον Ιεχωβά, και οι γονείς μου επικέντρωσαν σχεδόν όλη την προσοχή τους σε εκείνον. Τότε, δεν μπορούσα να καταλάβω το γιατί. Ένιωθα ότι δεν ενδιαφέρονταν καθόλου για εμένα. Αυτό με έκανε να νιώθω λυπημένη και παραμελημένη—και κάπως θυμωμένη».

Γιατί Δείχνουν Μεροληψία

Μερικές φορές, ωστόσο, οι γονείς είναι ένοχοι ολοφάνερης μεροληψίας. Μια μητέρα παραδέχτηκε: «Ξέρω ότι ο γιος μου, ο Πολ, αντιλαμβάνεται πόσο περήφανοι είμαστε για την κόρη μας και αυτό τον πληγώνει. Μας είπε χωρίς περιστροφές: “Εσύ και ο μπαμπάς πάντοτε κοιτάζεστε όταν λέει κάτι η Λιζ”. Στην αρχή δεν καταλάβαμε τι εννοούσε. Ύστερα συνειδητοποιήσαμε ότι συνεχώς ανταλλάσσαμε ματιές που ήταν σαν να έλεγαν: “Μα δεν είναι υπέροχη;” Από τη στιγμή που μας επέστησε την προσοχή σε αυτό, καταβάλλουμε ειλικρινείς προσπάθειες να μην το ξανακάνουμε».

Αλλά για ποιο λόγο δείχνουν οι γονείς μεροληψία; Ένας παράγοντας μπορεί να είναι η ανατροφή τους. Για παράδειγμα, αν η μητέρα σου ήταν το μικρότερο παιδί, ίσως ταυτίζεται περισσότερο με το μικρότερο παιδί της. Χωρίς να το καταλαβαίνει, ίσως τείνει να παίρνει το μέρος του. Ή ίσως κάποιος γονέας έχει αδυναμία στο παιδί με το οποίο έχει παρόμοιες απόψεις ή κοινά ενδιαφέροντα. Σκέψου τι λέει η Αγία Γραφή για τον Ισαάκ και τη Ρεβέκκα σε σχέση με τους δίδυμους γιους τους, τον Ιακώβ και τον Ησαύ: «Τα αγόρια μεγάλωσαν, και ο Ησαύ έγινε άνθρωπος που ήξερε να κυνηγάει, άνθρωπος του αγρού, αλλά ο Ιακώβ έγινε άμεμπτος άνθρωπος, που κατοικούσε σε σκηνές. Και ο Ισαάκ αγαπούσε τον Ησαύ, επειδή αυτό σήμαινε κυνήγι για το στόμα του, ενώ η Ρεβέκκα αγαπούσε τον Ιακώβ».—Γένεση 25:27, 28.

Τι θα πρέπει να κάνεις αν οι γονείς σου φαίνεται να έχουν αδυναμία σε ένα από τα αδέλφια σου;b Μπορείς να προσπαθήσεις να μιλήσεις στους γονείς σου για αυτό, με ήρεμο τρόπο, χωρίς να τους κατηγορείς. (Παροιμίες 15:22) Ακούγοντάς τους με σεβασμό, ίσως μπορέσεις να δεις τα πράγματα από τη δική τους πλευρά. Αυτό ίσως σε βοηθήσει να ηρεμήσεις. (Παροιμίες 19:11) Μια έφηβη λέει: «Με ενοχλούσε πραγματικά που η μαμά μου είχε αδυναμία στον αδελφό μου και όχι σε εμένα. Όταν τη ρώτησα για αυτό, μου εξήγησε ότι επειδή αυτός μοιάζει πολύ με τον μπαμπά, του έχει αδυναμία. Και επειδή εγώ μοιάζω πολύ με εκείνη, ο μπαμπάς έχει αδυναμία σε εμένα. Παρόμοια, επειδή εκείνη και εγώ μοιάζουμε πολύ, εκνευρίζουμε η μια την άλλη. Και επειδή ο πατέρας μου και ο αδελφός μου μοιάζουν πολύ, νευριάζουν ο ένας τον άλλον. Μόλις μου το εξήγησε έτσι—αν και δεν τρελάθηκα από τη χαρά μου για αυτό—μπόρεσα να το δεχτώ».

Άνιση Μεταχείριση—Είναι Αδικία;

Γιατί, όμως, δεν μπορούν οι γονείς απλώς να συμπεριφέρονται σε όλους με τον ίδιο ακριβώς τρόπο; Η Μπεθ, η οποία τώρα είναι 18 χρονών, λέει: «Όταν ήμουν γύρω στα 13, νόμιζα ότι ο αδελφός μου και εγώ έπρεπε να έχουμε ίση μεταχείριση—ακριβώς την ίδια. Αλλά εγώ την πλήρωνα πάντα, ενώ εκείνος τη γλίτωνε ό,τι και αν έκανε. Και περνούσε περισσότερο χρόνο με τον μπαμπά φτιάχνοντας το αυτοκίνητο. Φαινόταν τόσο άδικο».

Αλλά η άνιση μεταχείριση δεν είναι κατ’ ανάγκην αδικία. Σκέψου πώς συμπεριφερόταν ο Ιησούς Χριστός στους αποστόλους του. Αναμφισβήτητα αγαπούσε και τους 12, εντούτοις προσκάλεσε μόνο 3 από αυτούς για να παρευρεθούν σε ειδικά γεγονότα, όπως ήταν η ανάσταση της κόρης του Ιαείρου και η μεταμόρφωση. (Ματθαίος 17:1· Μάρκος 5:37) Επιπλέον, ο Ιησούς είχε πολύ στενή φιλία με τον απόστολο Ιωάννη. (Ιωάννης 13:23· 19:26· 20:2· 21:7, 20) Ήταν αυτή η μεταχείριση άνιση; Και βέβαια. Ήταν άδικη; Καθόλου. Επειδή ενώ ο Ιησούς ίσως είχε ιδιαίτερη αδυναμία σε μερικά άτομα, δεν παρέβλεπε τις ανάγκες των άλλων αποστόλων του.—Μάρκος 6:31-34.

Παρόμοια, ίσως κάποιο από τα αδέλφια σου να απολαμβάνει ιδιαίτερη προσοχή λόγω των ταλέντων, της προσωπικότητας ή των αναγκών του. Φυσικά, αυτό μπορεί να σε πληγώνει. Αλλά το ερώτημα είναι: Παραμελούνται πραγματικά οι δικές σου ανάγκες; Όταν χρειάζεσαι τη συμβουλή, τη βοήθεια ή την υποστήριξη των γονέων σου, είναι πρόθυμοι να σου την προσφέρουν; Αν είναι, μπορείς δικαιολογημένα να λες ότι έχεις πέσει θύμα αδικίας; Η Αγία Γραφή μάς ενθαρρύνει να συμπεριφερόμαστε στους άλλους «σύμφωνα με τις ανάγκες τους». (Ρωμαίους 12:13) Εφόσον εσύ και τα αδέλφια σου είστε ξεχωριστές προσωπικότητες με διαφορετικές ανάγκες, απλώς είναι αδύνατον για τους γονείς σας να σας φέρονται πάντοτε με τον ίδιο τρόπο.

Η Μπεθ, η οποία αναφέρθηκε παραπάνω, έφτασε έτσι στο σημείο να καταλάβει ότι η ίση μεταχείριση δεν είναι πάντοτε δίκαιη και ότι η δίκαιη μεταχείριση δεν είναι πάντοτε ίση. Η ίδια λέει: «Κατάλαβα ότι ο αδελφός μου και εγώ είμαστε δύο διαφορετικοί άνθρωποι και χρειαζόμασταν διαφορετική μεταχείριση. Κοιτάζοντας στο παρελθόν, δεν μπορώ να πιστέψω πώς δεν το καταλάβαινα αυτό όταν ήμουν μικρότερη. Φαντάζομαι ότι φταίει ο τρόπος με τον οποίο βλέπει κανείς τα πράγματα σε εκείνη την ηλικία».

Μάθε να Ασκείς Διάκριση

Ναι, “ο τρόπος με τον οποίο βλέπεις τα πράγματα” επηρεάζει πολύ το πώς αντιδράς στις καταστάσεις που ζεις. Τα συναισθήματά σου μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο βλέπεις τα πράγματα, σαν να κοιτάς μέσα από χρωματιστά γυαλιά. Και η συναισθηματική ανάγκη για την προσοχή και την επιδοκιμασία των γονέων είναι ισχυρή. Οι ερευνητές Στίβεν Μπανκ και Μάικλ Καν παρατηρούν: «Ακόμα και αν οι γονείς μπορούσαν να πραγματοποιήσουν το άπιαστο όνειρο της ίσης μεταχείρισης των πολύ διαφορετικών παιδιών τους, το κάθε παιδί θα νόμιζε ότι οι γονείς μεροληπτούν υπέρ κάποιου από τα άλλα παιδιά».

Για παράδειγμα, ρίξε άλλη μια ματιά στα σχόλια των τριών νέων που αναφέρονται στην αρχή. Η κατάστασή τους θα φαινόταν απελπιστική αν δεν υπήρχε ένα στοιχείο: Είναι αδέλφια! Ναι, ο καθένας φαντάζεται ότι οι άλλοι λαβαίνουν περισσότερη προσοχή και ότι αυτός ή αυτή παραβλέπεται! Συχνά, λοιπόν, η άποψη που έχουμε για τα πράγματα είναι λίγο διαστρεβλωμένη. «Ο άνθρωπος που έχει διάκριση είναι ψύχραιμος στο πνεύμα», λέει το εδάφιο Παροιμίες 17:27. Το να έχεις διάκριση σημαίνει να βλέπεις τα πράγματα ρεαλιστικά και αντικειμενικά, όχι συναισθηματικά. Η διάκριση ίσως σε βοηθήσει να συνειδητοποιήσεις ότι, αν και οι γονείς σου μπορεί να μη φέρονται σε όλους σας το ίδιο, εντούτοις έχουν τα καλύτερα συμφέροντα όλων σας στην καρδιά τους! Αν το καταλάβεις αυτό, μπορεί να σε βοηθήσει να μη νιώθεις θυμό ή πίκρα.

Τι μπορεί να γίνει, όμως, αν όντως φαίνεται ότι δεν λαβαίνεις την προσοχή που δικαιωματικά σου αναλογεί; Τι μπορείς να κάνεις; Αυτό θα εξεταστεί σε κάποιο μελλοντικό τεύχος του Ξύπνα!

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Η άνιση μεταχείριση μπορεί να φαίνεται άδικη