Κατά την Εικόνα του Θεού ή των Ζώων;
Ο ΠΡΩΤΟΣ άνθρωπος Αδάμ αποκαλέστηκε “γιος του Θεού”. (Λουκάς 3:38) Κανένα ζώο δεν απόλαυσε ποτέ αυτή την τιμή. Εντούτοις, η Αγία Γραφή δείχνει ότι οι άνθρωποι έχουν μερικά κοινά στοιχεία με τα ζώα. Για παράδειγμα, τόσο οι άνθρωποι όσο και τα ζώα είναι ψυχές. Όταν ο Θεός έπλασε τον Αδάμ, «ο άνθρωπος έγινε ζωντανή ψυχή», λέει το εδάφιο Γένεση 2:7. Το εδάφιο 1 Κορινθίους 15:45 συμφωνεί: «Ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ έγινε ζωντανή ψυχή». Οι άνθρωποι είναι ψυχές, συνεπώς η ψυχή δεν είναι κάποια άυλη οντότητα η οποία επιζεί μετά το θάνατο του σώματος.
Σχετικά με τα ζώα, το εδάφιο Γένεση 1:24 λέει: «Ας βγάλει η γη ζωντανές ψυχές κατά τα είδη τους, κατοικίδια ζώα και κινούμενα ζώα και θηρία της γης κατά το είδος τους». Έτσι, ενώ η Αγία Γραφή προσδίδει αξιοπρέπεια στους ανθρώπους αποκαλύπτοντας ότι δημιουργηθήκαμε κατά την εικόνα του Θεού, μας υπενθυμίζει επίσης την ταπεινή θέση που έχουμε ως γήινες ψυχές, μαζί με τα ζώα. Εντούτοις, υπάρχει και κάτι άλλο που έχουν κοινό οι άνθρωποι και τα ζώα.
Η Αγία Γραφή εξηγεί: «Υπάρχει κάποια κατάληξη για τους γιους των ανθρώπων και κάποια κατάληξη για το ζώο, και η κατάληξή τους είναι ίδια. Όπως πεθαίνει αυτό, έτσι πεθαίνει και εκείνος . . . Δεν υπάρχει ανωτερότητα του ανθρώπου σε σχέση με το ζώο . . . Όλα πηγαίνουν στον ίδιο τόπο. Όλα έχουν γίνει από χώμα και όλα επιστρέφουν στο χώμα». Ναι, στο θάνατο, ο άνθρωπος και τα ζώα είναι επίσης όμοιοι. Και οι δύο επιστρέφουν «στη γη», «στο χώμα», από όπου προήλθαν.—Εκκλησιαστής 3:19, 20· Γένεση 3:19.
Αλλά γιατί οι άνθρωποι θλίβονται τόσο βαθιά από το θάνατο; Γιατί λαχταράμε να ζήσουμε για πάντα; Και γιατί πρέπει να έχουμε ένα σκοπό στη ζωή; Σίγουρα, διαφέρουμε πολύ από τα ζώα!
Σε Τι Διαφέρουμε από τα Ζώα
Θα ήσασταν ευτυχισμένοι αν περνούσατε όλη σας τη ζωή χωρίς να έχετε άλλο σκοπό από το να τρώτε, να κοιμάστε και να αναπαράγεστε; Αυτή η σκέψη προξενεί φρίκη ακόμα και στους ένθερμους εξελικτές. «Το σύγχρονο άνθρωπο, αυτόν το φωτισμένο σκεπτικιστή και αγνωστικιστή», γράφει ο εξελικτής Θ. Ντομπζάνσκι, «δεν μπορεί να μην τον απασχολήσουν, τουλάχιστον κατ’ ιδίαν, τα παλιά ερωτήματα: Έχει η ζωή μου κάποιο νόημα και σκοπό εκτός από το να παραμένω ζωντανός και να συνεχίζω την αλυσίδα της ζωής; Έχει το σύμπαν στο οποίο ζω κάποιο νόημα;»
Πράγματι, η άρνηση της ύπαρξης Δημιουργού δεν τερματίζει την έρευνα του ανθρώπου για νόημα στη ζωή. Παραθέτοντας τα λόγια του ιστορικού Άρνολντ Τόινμπι, ο Ρίτσαρντ Λίκι γράφει: «Αυτό το πνευματικό χάρισμα του [ανθρώπου] τον καταδικάζει σε έναν ισόβιο αγώνα για να συμφιλιωθεί με το σύμπαν στο οποίο έχει γεννηθεί».
Ωστόσο, τα βασικά ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη φύση, την καταγωγή μας και την πνευματικότητά μας παραμένουν. Είναι προφανές ότι υπάρχει ένα αβυσσαλέο χάσμα ανάμεσα στον άνθρωπο και στα ζώα. Πόσο μεγάλο είναι αυτό το χάσμα;
Είναι το Χάσμα Αγεφύρωτο;
Ένα βασικό πρόβλημα της θεωρίας της εξέλιξης είναι το τεράστιο χάσμα που χωρίζει τους ανθρώπους από τα ζώα. Στ’ αλήθεια, πόσο τεράστιο είναι; Ας εξετάσουμε μερικά από τα πράγματα που έχουν πει οι ίδιοι οι εξελικτές για αυτό.
Ένας εξέχων υποστηρικτής της θεωρίας της εξέλιξης που έζησε το 19ο αιώνα, ο Τόμας Χ. Χάξλεϊ, έγραψε: «Κανένας δεν είναι πιο ακράδαντα πεπεισμένος από εμένα για το πόσο τεράστιο είναι το χάσμα ανάμεσα . . . στον άνθρωπο και στα θηρία . . . , επειδή μόνο αυτός κατέχει το θαυμάσιο χάρισμα της νοήμονης και λογικής ομιλίας . . . το οποίο τον θέτει σε εξυψωμένη θέση, σαν να βρίσκεται σε μια βουνοκορφή, πολύ πάνω από το επίπεδο των ασήμαντων συντρόφων του».
Ο εξελικτής Μάικλ Κ. Κορμπάλις παρατηρεί ότι «υπάρχει μια εντυπωσιακή ασυνέχεια ανάμεσα στους ανθρώπους και στα άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά . . . “Ο εγκέφαλός μας είναι τριπλάσιος σε μέγεθος από ό,τι θα περιμέναμε για ένα πρωτεύον θηλαστικό του δικού μας μεγέθους”». Και ο νευρολόγος Ρίτσαρντ Μ. Ρέστακ εξηγεί: «Ο [ανθρώπινος] εγκέφαλος είναι το μόνο όργανο στο γνωστό σύμπαν που προσπαθεί να κατανοήσει τον εαυτό του».
Ο Λίκι αναγνωρίζει: «Η συνειδητότητα δημιουργεί ένα δίλημμα στους επιστήμονες, το οποίο μερικοί πιστεύουν ότι είναι άλυτο. Το αίσθημα της αυτογνωσίας που βιώνει ο καθένας μας είναι τόσο λαμπρό ώστε φωτίζει οτιδήποτε σκεφτόμαστε και κάνουμε». Επίσης λέει: «Η γλώσσα πράγματι δημιουργεί ένα χάσμα ανάμεσα στους Χόμο σάπιενς [ανθρώπους] και στον υπόλοιπο φυσικό κόσμο».
Στρέφοντας την προσοχή σε ένα άλλο θαύμα του ανθρώπινου νου, ο Πίτερ Ράσελ γράφει: «Η μνήμη είναι αναμφίβολα μια από τις πιο σημαντικές ικανότητες του ανθρώπου. Χωρίς αυτήν δεν θα υπήρχε μάθηση . . . , νοητική λειτουργία, εξέλιξη της γλώσσας ούτε καμιά από τις ιδιότητες . . . οι οποίες γενικά σχετίζονται με το να είναι κανείς άνθρωπος».
Επίσης, κανένα ζώο δεν αποδίδει λατρεία. Γι’ αυτό ο Έντουαρντ Ο. Γουίλσον παρατηρεί: «Η προδιάθεση για θρησκευτική πίστη αποτελεί την πλέον περίπλοκη και ισχυρή δύναμη στον ανθρώπινο νου και κατά πάσα πιθανότητα είναι ένα αδιάσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης φύσης».
«Η ανθρώπινη συμπεριφορά δημιουργεί πολλά άλλα δαρβινικά μυστήρια», αναγνωρίζει ο εξελικτής Ρόμπερτ Ράιτ. «Ποιο σκοπό εξυπηρετεί το χιούμορ και το γέλιο; Γιατί οι άνθρωποι εξομολογούνται όταν είναι ετοιμοθάνατοι; . . . Ποιο σκοπό ακριβώς εξυπηρετεί η λύπη; . . . Όταν το άτομο έχει πια πεθάνει, πώς βοηθάει η διαδικασία της λύπης τα γονίδια;»
Η Ιλέιν Μόργκαν που είναι οπαδός της εξέλιξης παραδέχεται: «Τέσσερα από τα πιο ανεξιχνίαστα μυστήρια σχετικά με τους ανθρώπους είναι: (1) γιατί περπατούν στα δύο πόδια; (2) γιατί έχασαν το τρίχωμά τους; (3) γιατί μεγάλωσε τόσο πολύ ο εγκέφαλός τους; (4) γιατί έμαθαν να μιλούν;»
Πώς απαντούν σε αυτές τις ερωτήσεις οι εξελικτές; Η Μόργκαν εξηγεί: «Οι καθιερωμένες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι: (1) “Δεν γνωρίζουμε ακόμα”· (2) “Δεν γνωρίζουμε ακόμα”· (3) “Δεν γνωρίζουμε ακόμα”, και (4) “Δεν γνωρίζουμε ακόμα”».
Μια Επισφαλής Θεωρία
Ο συγγραφέας του βιβλίου Ο Ασύμμετρος Πίθηκος (The Lopsided Ape) παρατήρησε ότι στόχος του «ήταν να παράσχει μια γενική μόνο εικόνα της εξέλιξης του ανθρώπου στο πέρασμα του χρόνου. Πολλά από τα συμπεράσματα είναι υποθετικά, βασισμένα κυρίως σε λίγα παλιά δόντια, κόκαλα και πέτρες». Μάλιστα, ακόμα και η αρχική θεωρία του ίδιου του Δαρβίνου δεν είναι αποδεκτή από πολλούς. Ο Ρίτσαρντ Λίκι λέει: «Η εκδοχή του Δαρβίνου για τον τρόπο με τον οποίο εξελιχθήκαμε κυριαρχούσε στην επιστήμη της ανθρωπολογίας μέχρι πριν από λίγα χρόνια, και αποδείχτηκε εσφαλμένη».
Πολλοί εξελικτές, σύμφωνα με την Ιλέιν Μόργκαν, «έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στις απαντήσεις που νόμιζαν ότι γνώριζαν πριν από τριάντα χρόνια». Συνεπώς, δεν είναι να απορεί κανείς που μερικές από τις θεωρίες των εξελικτών έχουν καταρρεύσει.
Ολέθριες Συνέπειες
Μερικές μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι ο αριθμός των θηλυκών με τα οποία ζευγαρώνει ένα αρσενικό ζώο έχει σχέση με τη διαφορά στο μέγεθος του σώματος μεταξύ των φύλων. Από αυτό, μερικοί έχουν συμπεράνει ότι οι σεξουαλικές συνήθειες των ανθρώπων πρέπει να είναι παρόμοιες με των χιμπατζήδων, εφόσον οι αρσενικοί χιμπατζήδες, όπως και οι αντίστοιχοι άνθρωποι, είναι λίγο μεγαλύτεροι σε μέγεθος από τους θηλυκούς. Έτσι, μερικοί υποστηρίζουν ότι, όπως γίνεται και με τους χιμπατζήδες, θα έπρεπε να επιτρέπεται στους ανθρώπους να έχουν περισσότερους από έναν ερωτικούς συντρόφους. Και, πράγματι, πολλοί άνθρωποι έχουν.
Αλλά αυτό που φαίνεται φυσιολογικό για τους χιμπατζήδες έχει γενικά αποδειχτεί καταστροφικό για τους ανθρώπους. Η αχαλίνωτη σεξουαλική συμπεριφορά, όπως δείχνουν τα γεγονότα, είναι ένας δρόμος που οδηγεί στη δυστυχία, «σπαρμένος» με διαλυμένες οικογένειες, εκτρώσεις, αρρώστιες, διανοητικά και συναισθηματικά τραύματα, ζήλια, βία στην οικογένεια και εγκαταλειμμένα παιδιά, τα οποία μεγαλώνοντας δεν μπορούν να προσαρμοστούν και συνεχίζουν το φαύλο κύκλο. Αν η φύση των ζώων ταιριάζει με εκείνη των ανθρώπων, τότε γιατί προξενείται τόσος πόνος;
Ο εξελικτικός τρόπος σκέψης δημιουργεί επίσης αμφιβολίες για την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής. Με ποια βάση δεχόμαστε ότι η ανθρώπινη ζωή είναι ιερή αν πούμε ότι δεν υπάρχει Θεός και θεωρήσουμε τους εαυτούς μας απλώς ανώτερα ζώα; Μήπως εξαιτίας της νοημοσύνης μας; Αν συνέβαινε αυτό, τότε το ερώτημα που περιέχεται στο βιβλίο Η Ανθρώπινη Διαφορά (The Human Difference) θα ήταν πολύ κατάλληλο: «Είναι σωστό να μεταχειριζόμαστε τους ανθρώπους ως πιο πολύτιμους από τους σκύλους και τις γάτες απλώς και μόνο επειδή μας ευνόησε η [εξελικτική] διαδικασία;»
Καθώς διαδίδεται η νεότερη εκδοχή της εξελικτικής σκέψης, «αναπόφευκτα θα επηρεάσει βαθιά την ηθική σκέψη», λέει το βιβλίο Το Ηθικό Ζώο (The Moral Animal). Αλλά πρόκειται για μια απάνθρωπη ηθική η οποία στηρίζεται στην υπόθεση ότι έχουμε διαμορφωθεί με βάση τη «φυσική επιλογή», μια διαδικασία μέσω της οποίας, όπως το έθεσε ο Χ. Τζ. Γουέλς, «οι ισχυροί και οι πανούργοι επιβάλλονται στους αδύναμους και στους ανυποψίαστους».
Είναι αξιοσημείωτο ότι πολλές θεωρίες εξελικτών, οι οποίες στο διάβα των ετών έχουν φθείρει σταδιακά την ηθική, ανατράπηκαν από το επόμενο κύμα διανοουμένων. Αλλά το τραγικό είναι ότι η ζημιά που έχουν προξενήσει αυτές οι θεωρίες παραμένει.
Να Λατρεύουμε τη Δημιουργία ή τον Δημιουργό;
Η εξέλιξη στρέφει τα μάτια μας κάτω, προς τη δημιουργία, για να βρούμε απαντήσεις, όχι πάνω, προς τον Δημιουργό. Η Αγία Γραφή, απεναντίας, στρέφει τα μάτια μας πάνω, προς τον αληθινό Θεό, σε ό,τι αφορά τις ηθικές μας αξίες και το σκοπό μας στη ζωή. Επίσης εξηγεί γιατί πρέπει να αγωνιζόμαστε για να αποφεύγουμε την αδικοπραγία και γιατί μόνο οι άνθρωποι προβληματίζονται τόσο από το θάνατο. Επιπλέον, η εξήγηση που δίνει αναφορικά με το γιατί έχουμε την τάση να κάνουμε το κακό βρίσκει απήχηση στο νου και στην καρδιά του ανθρώπου. Σας προσκαλούμε να εξετάσετε αυτή την ικανοποιητική εξήγηση.
[Εικόνες στη σελίδα 7]
Πόσο τεράστιο είναι το χάσμα ανάμεσα στον άνθρωπο και στα ζώα;