Μύθοι και Αλήθειες για τους Ηλικιωμένους
Οι μύθοι σχετικά με την τρίτη ηλικία αφθονούν. Το έντυπο με τίτλο «Γηρατειά—Καταρρίπτοντας τους Μύθους» (“Ageing—Exploding the Myths”), του Προγράμματος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για τα Γηρατειά και την Υγεία, εκθέτει πόσο εσφαλμένοι είναι μερικοί από αυτούς τους μύθους. Εξετάστε μερικά παραδείγματα.
Μύθος: Οι περισσότεροι ηλικιωμένοι ζουν στο βιομηχανοποιημένο κόσμο.
Αλήθεια: Η πραγματικότητα είναι ότι πάνω από το 60 τοις εκατό των 580 εκατομμυρίων ηλικιωμένων ατόμων του κόσμου ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες. Ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων σε αυτές τις χώρες φτάνουν στην τρίτη ηλικία ως αποτέλεσμα της καλύτερης ιατρικής περίθαλψης και των βελτιώσεων στις εγκαταστάσεις υγιεινής, στη στέγαση και στη διατροφή.
Μύθος: Οι ηλικιωμένοι δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν.
Αλήθεια: Οι ηλικιωμένοι προσφέρουν με ουσιαστικό τρόπο κάνοντας εργασία για την οποία δεν πληρώνονται. Λόγου χάρη, υπολογίζεται ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες οι παππούδες φροντίζουν 2 εκατομμύρια παιδιά, ενώ τα 1,2 εκατομμύρια από αυτά ζουν στο σπίτι των παππούδων τους. Επομένως, οι ηλικιωμένοι παρέχουν στέγη, τροφή και εκπαίδευση, και μεταβιβάζουν πολιτισμικές αξίες στα εγγόνια τους δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στις μητέρες και στους πατέρες να συνεχίζουν την εργασία τους. Παρόμοια, στο βιομηχανοποιημένο κόσμο, πολλές εθελοντικές οργανώσεις δεν θα μπορούσαν να επιτελέσουν το έργο τους χωρίς τη συμβολή των ηλικιωμένων. Επίσης, οι ηλικιωμένοι είναι πολύ απαραίτητοι ως άτομα που παρέχουν φροντίδα. Σε μερικές αναπτυσσόμενες χώρες, όπου μέχρι και το 30 τοις εκατό των ενηλίκων έχουν κολλήσει AIDS, οι ηλικιωμένοι φροντίζουν τα ενήλικα παιδιά τους που έχουν μολυνθεί, και όταν αυτά πεθάνουν οι ίδιοι θα πρέπει να μεγαλώσουν τα ορφανά εγγόνια τους.
Μύθος: Οι ηλικιωμένοι σταματούν να εργάζονται επειδή δεν μπορούν πια να εκτελούν τις εργασίες τους.
Αλήθεια: Ο κυριότερος λόγος για τον οποίο σταματούν να εργάζονται είναι η έλλειψη μόρφωσης ή εκπαίδευσης ή η προκατάληψη απέναντι στους ηλικιωμένους και όχι απαραίτητα η μεγάλη ηλικία.
Μύθος: Οι ηλικιωμένοι δεν θέλουν να εργάζονται.
Αλήθεια: Οι ηλικιωμένοι συνήθως εξαιρούνται από αμειβόμενες εργασίες παρά το γεγονός ότι είναι πρόθυμοι και μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται. Ιδιαίτερα σε περιόδους ανεργίας, υποστηρίζεται συχνά η άποψη να εγκαταλείψουν οι ηλικιωμένοι τις αμειβόμενες εργασίες προκειμένου να απελευθερωθούν θέσεις εργασίας για νεότερους που ψάχνουν για δουλειά. Ωστόσο, η πρόωρη αποχώρηση των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων από το εργατικό δυναμικό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δημιουργούνται θέσεις εργασίας για τους νέους. Ένας νεότερος άνεργος που ψάχνει για δουλειά μπορεί να μην έχει τις απαραίτητες ικανότητες για να αντικαταστήσει έναν μεγαλύτερο σε ηλικία εργαζόμενο. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι που είναι έμπειροι εξασφαλίζουν τη διατήρηση της παραγωγικότητας και τη σταθερότητα του εργατικού δυναμικού.
Έχοντας αυτές τις αλήθειες υπόψη, παρατηρεί η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO), η παγκόσμια κοινότητα πρέπει να θεωρεί το γηράσκοντα πληθυσμό της ως μια πηγή πείρας η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί. Έτσι λοιπόν, ο Αλεξάντρ Καλάς, επικεφαλής της ομάδας του Προγράμματος της WHO για τα Γηρατειά και την Υγεία, τονίζει ότι «οι χώρες . . . πρέπει να θεωρούν τους γηράσκοντες πληθυσμούς τους όχι ως πρόβλημα αλλά ως ενδεχόμενη λύση σε προβλήματα». Και αυτό είναι αλήθεια.