Δώστε στα Παιδιά Αυτό που Χρειάζονται
ΕΙΝΑΙ σαφές ότι τα μικρά παιδιά χρειάζονται πολλή προσοχή και, προφανώς, πολλά δεν τη λαβαίνουν. Αυτό δείχνει η κατάσταση των σημερινών νεαρών. «Ποτέ δεν ήταν οι νεαροί μας τόσο απομονωμένοι από την οικογένειά τους, τόσο ελλιπείς σε πρακτική πείρα και πρακτική σοφία», είπε με λύπη μια ερευνήτρια της οποίας τα λόγια παρέθεσε η εφημερίδα Γκλόουμπ εντ Μέιλ (Globe and Mail) του Τορόντο, στον Καναδά.
Τι δεν έχει πάει καλά; Μήπως το πρόβλημα οφείλεται, τουλάχιστον εν μέρει, στο ότι δεν έχει γίνει αντιληπτό πόσο σημαντικό είναι να δίνεται προσοχή στα παιδιά όταν είναι πολύ μικρά; «Όλοι χρειάζεται να μάθουμε πώς μπορούμε να γίνουμε γονείς», εξηγεί μια ψυχολόγος η οποία βοηθάει γυναίκες με χαμηλό εισόδημα να μάθουν πώς να φροντίζουν τα νεογέννητά τους. «Χρειάζεται επίσης να καταλάβουμε ότι ο χρόνος που δαπανάμε με τα παιδιά μας θα μας επιστραφεί πολλαπλάσια».
Ακόμη και τα μωρά χρειάζονται τακτική εκπαίδευση. Όχι απλώς λίγα λεπτά εδώ και εκεί, αλλά τακτικά—ναι, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ο χρόνος που δαπανάται με τα μικρά παιδιά από τη βρεφική τους ηλικία είναι ζωτικός για τη σωστή ανάπτυξή τους.
Ανάγκη για Προετοιμασία
Προκειμένου να εκπληρώσουν οι γονείς τη βαρυσήμαντη ευθύνη τους, χρειάζεται να προετοιμαστούν για τον ερχομό του μωρού τους. Ίσως μπορούν να μάθουν από μια αρχή που εξέθεσε ο Ιησούς Χριστός σχετικά με τη σημασία του έγκαιρου σχεδιασμού, όταν είπε: «Ποιος από εσάς που θέλει να χτίσει πύργο δεν κάθεται πρώτα και υπολογίζει τη δαπάνη;» (Λουκάς 14:28) Η ανατροφή παιδιών—η οποία πολλές φορές χαρακτηρίζεται ως 20ετές πρόγραμμα—είναι πολύ πιο περίπλοκη από το χτίσιμο ενός πύργου. Για να ανατραφεί, λοιπόν, ένα παιδί επιτυχώς απαιτούνται, σαν να λέγαμε, τα κατασκευαστικά σχέδια.
Πρώτον, είναι σημαντική η διανοητική και πνευματική προετοιμασία για την ανάληψη των ευθυνών του γονέα. Μια μελέτη που συμπεριέλαβε 2.000 έγκυες γυναίκες στη Γερμανία έδειξε ότι τα παιδιά των οποίων οι μητέρες επιθυμούσαν να κάνουν οικογένεια ήταν πολύ υγιέστερα—από συναισθηματική και σωματική άποψη—σε σχέση με τα παιδιά των οποίων οι μητέρες δεν ήθελαν τα μωρά τους. Από την άλλη μεριά, κάποιος ερευνητής υπολόγισε ότι μια γυναίκα παγιδευμένη σε έναν πολυτάραχο γάμο διατρέχει 237 τοις εκατό μεγαλύτερο κίνδυνο να γεννήσει μωρό με συναισθηματικές ή σωματικές βλάβες από ό,τι η γυναίκα που έχει μια ασφαλή σχέση.
Σαφώς, λοιπόν, ο ρόλος του πατέρα είναι σημαντικός για την επιτυχή ανάπτυξη ενός παιδιού. Ο Δρ Τόμας Βέρνι παρατήρησε: «Λίγα πράγματα είναι πιο επικίνδυνα για ένα παιδί, από συναισθηματική και σωματική άποψη, όσο ένας πατέρας που κακοποιεί ή παραμελεί την έγκυο σύζυγό του». Πράγματι, έχει ειπωθεί πολλές φορές ότι το καλύτερο δώρο για κάποιο παιδί είναι ένας πατέρας ο οποίος αγαπάει τη μητέρα αυτού του παιδιού.
Οι ορμόνες που σχετίζονται με την ανησυχία και το στρες, οι οποίες εκκρίνονται μέσα στο αίμα της μητέρας, μπορούν να επηρεάσουν το έμβρυο. Ωστόσο, πιστεύεται ότι μόνο η έντονη ή παρατεταμένη ανησυχία της μητέρας είναι αυτή που εγκυμονεί κινδύνους και όχι τα περιστασιακά αρνητικά αισθήματα ή τα αγχωτικά γεγονότα. Αυτό που φαίνεται να έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι το πώς νιώθει η έγκυος για το αγέννητο μωρό.a
Τι θα λεχθεί αν είστε έγκυος και ο σύζυγός σας δεν σας υποστηρίζει ή αν εσείς προσωπικά δυσανασχετείτε με την προοπτική της μητρότητας; Δεν είναι ασυνήθιστο για μια γυναίκα να νιώθει λόγω των περιστάσεών της καταθλιμμένη που είναι έγκυος. Ωστόσο, να θυμάστε πάντα ότι το παιδί σας δεν φταίει σε τίποτα. Πώς, λοιπόν, μπορείτε να διατηρήσετε ήρεμη διάθεση παρά τις δυσμενείς περιστάσεις;
Η σοφή κατεύθυνση που παρέχει ο Λόγος του Θεού, η Αγία Γραφή, έχει βοηθήσει εκατομμύρια άτομα: «Στο καθετί με προσευχή και δέηση μαζί με ευχαριστία ας γνωστοποιούνται τα αιτήματά σας στον Θεό· και η ειρήνη του Θεού η οποία υπερέχει από κάθε σκέψη θα περιφρουρήσει τις καρδιές σας και τις διανοητικές σας δυνάμεις μέσω του Χριστού Ιησού». Θα εκπλαγείτε διαπιστώνοντας πώς η εφαρμογή αυτών των λόγων μπορεί να σας βοηθήσει να ακολουθήσετε τη συμβουλή: «Μην ανησυχείτε για τίποτα». (Φιλιππησίους 4:6, 7) Θα αισθανθείτε το στοργικό χέρι του Δημιουργού, ο οποίος μπορεί να σας φροντίσει.—1 Πέτρου 5:7.
Δεν Είναι Ασυνήθιστη Εμπειρία
Τις πρώτες λίγες εβδομάδες μετά τον τοκετό, μερικές νεαρές μητέρες νιώθουν ανεξήγητη λύπη και νωχέλεια. Ακόμη και γυναίκες που χαίρονταν με την προοπτική της τεκνοποίησης μπορεί να νιώθουν μελαγχολία. Τέτοιες μεταπτώσεις στη διάθεση δεν είναι ασυνήθιστες. Αυτό συμβαίνει επειδή μετά τον τοκετό οι γυναίκες είναι δυνατόν να υποστούν μεγάλες αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών. Επίσης, πολλές φορές συμβαίνει να καταβάλλεται μια νέα μητέρα από τις απαιτήσεις της μητρότητας—το τάισμα, το άλλαγμα και τη φροντίδα του μωρού, το οποίο δεν έχει συναίσθηση του χρόνου.
Μια μητέρα ένιωθε ότι το μωρό της έκλαιγε μόνο και μόνο για να τη βασανίζει. Δεν μας παραξενεύει το σχόλιο κάποιου Ιάπωνα ειδικού στην ανατροφή των παιδιών: «Κανένας δεν εξαιρείται από την ψυχολογική πίεση που συνεπάγεται η ανατροφή των παιδιών». Σύμφωνα με αυτόν τον ειδικό, «το σημαντικότερο είναι να μην απομονώνεται ποτέ η μητέρα».
Ακόμη και αν μια μητέρα νιώθει κάποιες φορές καταθλιμμένη, μπορεί να προστατέψει το παιδί της ώστε να μην επηρεαστεί από τις δικές της μεταπτώσεις στη διάθεση. Το περιοδικό Τάιμ (Time) ανέφερε: «Οι καταθλιμμένες μητέρες που κατάφεραν να προσπεράσουν τη μελαγχολία τους, περιβάλλοντας τα μωρά τους με άφθονη προσοχή και παίζοντας μαζί τους παιχνίδια, είχαν παιδιά με αρκετά πιο χαρούμενη διάθεση».b
Πώς Μπορεί να Βοηθήσει ο Πατέρας
Συνήθως ο πατέρας του μωρού είναι ο πιο κατάλληλος να δώσει την αναγκαία βοήθεια και υποστήριξη. Όταν το μωρό κλαίει μέσα στη νύχτα, σε πολλές περιπτώσεις είναι δυνατόν να φροντίσει ο πατέρας για τις ανάγκες του μωρού ώστε να μπορεί να κοιμηθεί η σύντροφός του. Η Γραφή λέει: «Οι σύζυγοι πρέπει πάντα να συμπεριφέρονται στις συζύγους τους με στοχαστικότητα στην κοινή τους ζωή».—1 Πέτρου 3:7, Η Βίβλος της Ιερουσαλήμ (The Jerusalem Bible).
Ο Ιησούς Χριστός παρείχε το τέλειο παράδειγμα για τους συζύγους. Έφτασε στο σημείο να δώσει ακόμη και τη ζωή του για τους ακολούθους του. (Εφεσίους 5:28-30· 1 Πέτρου 2:21-24) Έτσι λοιπόν, οι σύζυγοι που θυσιάζουν τις δικές τους ανέσεις για να πάρουν κάποιες πρωτοβουλίες σε σχέση με την ανατροφή των παιδιών μιμούνται τον Χριστό. Πράγματι, η ανατροφή παιδιών είναι ένα εγχείρημα που αναλαμβάνεται από κοινού, μια προσπάθεια η οποία απαιτεί τη συνεργασία και των δύο γονέων.
Μια Κοινή Προσπάθεια που Απαιτεί Συνεργασία
«Ως αντρόγυνο, συζητήσαμε διεξοδικά για το πώς θα πρέπει να αναθρέψουμε την κόρη μας», λέει ο Γιοϊτσίρο, πατέρας ενός δίχρονου κοριτσιού. «Κάθε φορά που ανακύπτει κάποιο ζήτημα, συζητάμε τι πρέπει να κάνουμε». Ο Γιοϊτσίρο κατανοεί ότι η σύζυγός του χρειάζεται ξεκούραση, και πολλές φορές παίρνει μαζί του την κόρη του όταν πηγαίνει για διάφορες μικροδουλειές.
Τα παλιότερα χρόνια, όταν οι οικογένειες ήταν συνήθως μεγάλες και δεμένες, τα μεγαλύτερα παιδιά και οι συγγενείς βοηθούσαν τους γονείς στη φροντίδα των παιδιών. Έτσι λοιπόν, δεν μας παραξενεύει η παρατήρηση μιας εργαζόμενης στο Κέντρο Υποστήριξης για την Ανατροφή των Παιδιών στο Καβασάκι της Ιαπωνίας: «Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι μητέρες ανακουφίζονται όταν μιλούν σε άλλους για αυτό το ζήτημα. Με λίγη μόνο βοήθεια, πολλές μητέρες έχουν κατορθώσει να τα βγάλουν πέρα παρά τα εμπόδια».
Το περιοδικό Γονείς (Parents) λέει ότι οι γονείς «χρειάζεται να έχουν γύρω τους μια ομάδα ανθρώπων στους οποίους να μπορούν να αποταθούν για να μοιραστούν τις ανησυχίες τους». Πού μπορούν να βρεθούν αυτοί οι άνθρωποι; Έχοντας ανοιχτό μυαλό και ακούγοντας με προσοχή τους δικούς τους γονείς καθώς και τα πεθερικά τους, οι νέες μητέρες και οι νέοι πατέρες μπορούν να ωφεληθούν σημαντικά. Ασφαλώς, ο παππούς και η γιαγιά θα πρέπει να αντιλαμβάνονται ότι οι τελικές αποφάσεις επαφίενται στο νεαρό αντρόγυνο.c
Μια άλλη πηγή στην οποία μπορούν συνήθως να βασίζονται οι νέοι γονείς είναι οι ομόπιστοί τους. Στην τοπική εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά, πιθανόν να βρείτε άτομα με πολυετή πείρα στην ανατροφή παιδιών, τα οποία είναι πρόθυμα να ακούσουν τα προβλήματά σας και να σας δώσουν μερικές χρήσιμες συμβουλές. Πολλές φορές, μπορείτε να ζητήσετε τη βοήθεια “των ηλικιωμένων γυναικών”, οι οποίες έχουν μεγαλύτερη πείρα στο Χριστιανικό τρόπο ζωής και είναι πρόθυμες να βοηθήσουν τις νεότερες γυναίκες.—Τίτο 2:3-5.
Ασφαλώς, οι γονείς χρειάζεται να είναι επιλεκτικοί όταν ακούν τις γνώμες των άλλων. «Ξαφνικά, οι άνθρωποι γύρω μας έγιναν ειδικοί στην εκπαίδευση των παιδιών», λέει ο Γιοϊτσίρο. Η σύζυγός του, η Τακάκο, παραδέχεται: «Στην αρχή, με ενοχλούσαν οι εισηγήσεις που έκαναν οι άλλοι, επειδή νόμιζα πως με επέκριναν για την απειρία που είχα ως γονέας». Ωστόσο, μαθαίνοντας από τους άλλους, πολλοί σύζυγοι, άντρες και γυναίκες, βοηθήθηκαν να έχουν ισορροπημένη άποψη όσον αφορά το πώς να παρέχουν αυτά που χρειάζονται τα παιδιά τους.
Η Καλύτερη Διαθέσιμη Βοήθεια
Ακόμη και αν φαίνεται πως κανένας δεν είναι διαθέσιμος για να σας βοηθήσει, υπάρχει μια αξιόπιστη πηγή δύναμης. Πρόκειται για τον Ιεχωβά Θεό, αυτόν που μας δημιούργησε, αυτόν του οποίου τα μάτια μπορούν να δουν ακόμη και το «έμβρυο» εκείνων που γεννιούνται στη γη. (Ψαλμός 139:16) Ο Ιεχωβά είπε κάποτε στον αρχαίο λαό του, όπως καταγράφεται στο Λόγο του, την Αγία Γραφή: «Μπορεί μια σύζυγος να ξεχάσει το βρέφος της που θηλάζει, ώστε να μη σπλαχνιστεί το γιο της κοιλιάς της; Ακόμη και αυτές οι γυναίκες μπορεί να ξεχάσουν, εγώ όμως δεν θα σε ξεχάσω».—Ησαΐας 49:15· Ψαλμός 27:10.
Όχι, ο Ιεχωβά δεν ξεχνάει τους γονείς. Μέσα στην Αγία Γραφή, τους έχει προμηθεύσει θαυμάσιες κατευθυντήριες γραμμές για την ανατροφή των παιδιών. Λόγου χάρη, πριν από 3.500 χρόνια περίπου, ένας προφήτης του Θεού, ο Μωυσής, έγραψε: «Πρέπει να αγαπάς τον Ιεχωβά τον Θεό σου με όλη σου την καρδιά και με όλη σου την ψυχή και με όλη τη ζωτική σου δύναμη». Κατόπιν ο Μωυσής είπε: «Αυτά τα λόγια [περιλαμβανομένης της προτροπής να αγαπάς και να υπηρετείς τον Ιεχωβά] τα οποία σε προστάζω σήμερα πρέπει να είναι στην καρδιά σου· και πρέπει να τα ενσταλάζεις στους γιους σου και να μιλάς για αυτά όταν κάθεσαι στο σπίτι σου και όταν περπατάς στο δρόμο και όταν ξαπλώνεις και όταν σηκώνεσαι».—Δευτερονόμιο 6:5-7.
Ποια, κατά τη γνώμη σας, είναι η ουσία αυτής της οδηγίας που περιέχεται στο Λόγο του Θεού; Δεν είναι ότι η εκπαίδευση των παιδιών σας θα πρέπει να αποτελεί τακτική, συνεχιζόμενη διαδικασία, η οποία να εφαρμόζεται καθημερινά; Στην πραγματικότητα, δεν αρκεί απλώς να προγραμματίζετε να δαπανάτε πού και πού το λεγόμενο ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά σας. Εφόσον οι σημαντικές στιγμές της επικοινωνίας συνήθως είναι αυθόρμητες, χρειάζεται να είστε στη διάθεση των παιδιών σας σε τακτική βάση. Αυτό θα σας δώσει τη δυνατότητα να εκπληρώσετε τη Γραφική εντολή: «Εκπαίδευσε το αγόρι σύμφωνα με την οδό που είναι κατάλληλη για αυτό».—Παροιμίες 22:6.
Η κατάλληλη εκπαίδευση των παιδιών περιλαμβάνει το να τους διαβάζετε μεγαλόφωνα. Η Γραφή μάς λέει ότι ο μαθητής Τιμόθεος του πρώτου αιώνα “γνώριζε τα άγια συγγράμματα από τη βρεφική ηλικία”. Προφανώς, λοιπόν, η μητέρα του η Ευνίκη και η γιαγιά του η Λωίδα τού διάβαζαν μεγαλόφωνα από τότε που ήταν μωρό. (2 Τιμόθεο 1:5· 3:14, 15) Είναι καλό να ξεκινήσετε αυτή τη συνήθεια μόλις αρχίσετε να μιλάτε στο βρέφος σας. Αλλά τι μπορείτε να διαβάζετε, και πώς μπορείτε να διδάξετε με τον καλύτερο τρόπο ακόμη και ένα βρέφος;
Να διαβάζετε τη Γραφή στο παιδί σας. Προφανώς, αυτήν διάβαζαν και στον Τιμόθεο. Υπάρχουν επίσης βιβλία που εξοικειώνουν τα παιδιά με τη Γραφή μέσω έγχρωμων εικόνων. Αυτές βοηθούν το παιδί να οραματιστεί πράγματα που διδάσκει η Γραφή. Λόγου χάρη, υπάρχει διαθέσιμο Το Βιβλίο Μου με τις Βιβλικές Ιστορίες και το βιβλίο Ο Μεγαλύτερος Άνθρωπος που Έζησε Ποτέ. Μέσω τέτοιων βιβλίων, οι Γραφικές διδασκαλίες έχουν χαραχτεί στη διάνοια και στην καρδιά εκατομμυρίων μικρών παιδιών.
Όπως λέει η Γραφή, «οι γιοι [και οι κόρες] είναι κληρονομιά από τον Ιεχωβά· ο καρπός της κοιλιάς είναι ανταμοιβή». (Ψαλμός 127:3) Ο Δημιουργός σας σάς έχει εμπιστευτεί μια «κληρονομιά», ένα αξιαγάπητο μωρό, για το οποίο μπορείτε να καμαρώνετε και να χαίρεστε. Η ανατροφή παιδιών, και μάλιστα με την προοπτική να γίνουν υμνητές του Δημιουργού τους, είναι πράγματι μια ανταμειφτική σταδιοδρομία!
[Υποσημειώσεις]
a Όχι μόνο οι ορμόνες του στρες, αλλά και η νικοτίνη, το αλκοόλ και άλλες ναρκωτικές ουσίες μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στο έμβρυο. Οι έγκυες θα πρέπει να απέχουν από οποιαδήποτε επικίνδυνη ουσία. Επιπλέον, αν παίρνουν φάρμακα, είναι σημαντικό να συμβουλευτούν κάποιον γιατρό για την επίδραση που μπορεί να έχουν αυτά στο έμβρυο.
b Αν μια μητέρα νιώθει βαθιά λύπη και απελπισία καθώς και ένα αίσθημα απομάκρυνσης από το μωρό και τον κόσμο, πιθανόν να υποφέρει από επιλόχεια κατάθλιψη. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να συμβουλευτεί το γυναικολόγο της. Παρακαλούμε βλέπε Ξύπνα! 22 Ιουλίου 2002, σελίδες 19-23, και 8 Ιουνίου 2003, σελίδες 21-23.
c Παρακαλούμε διαβάστε το άρθρο «Παππούς και Γιαγιά—Χαρές και Δυσκολίες», στο Ξύπνα! 22 Μαρτίου 1999.
[Εικόνα στη σελίδα 8]
Τα αισθήματα μιας μητέρας για το αγέννητο μωρό της είναι πολύ σημαντικά
[Εικόνα στη σελίδα 9]
Αν και μια νέα μητέρα ίσως έχει μεταπτώσεις στη διάθεση μετά τη γέννα, μπορεί με πολλούς τρόπους να κάνει το μωρό της να νιώθει ότι το αγαπάει και ότι είναι ασφαλές
[Εικόνα στη σελίδα 10]
Ο πατέρας έχει ευθύνη να συμμετέχει στη φροντίδα του παιδιού
[Εικόνα στη σελίδα 10]
Να διαβάζετε στο παιδί ξεκινώντας από τη βρεφική ηλικία