Γεννιόμαστε με την Τάση να Μαθαίνουμε

«Τα πουλιά πετούν, τα ψάρια κολυμπούν, ο άνθρωπος σκέφτεται και μαθαίνει».​—ΤΖΟΝ ΧΟΛΤ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ.

ΤΟ ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΟ ελάφι έχει την ενστικτώδη τάση να σταθεί όρθιο στα μακριά, τρεμάμενα πόδια του και να ακολουθήσει τη μητέρα του. Το ανθρώπινο μωρό, από την άλλη πλευρά, ίσως να μην περπατήσει αν δεν περάσει ένας χρόνος. Ωστόσο, οι άνθρωποι είναι προικισμένοι με έναν ομολογουμένως καταπληκτικό εγκέφαλο απείρως ανώτερο από οποιουδήποτε ζώου. Αυτή η ανωτερότητα αντανακλάται στην ακόρεστη περιέργεια και στο πάθος που έχει κάποιο παιδί για να ανακαλύπτει και να μαθαίνει πράγματα.

Προκειμένου να ικανοποιήσουν αυτή την περιέργεια, τα φυσιολογικά, υγιή μωρά μετατρέπουν τον κόσμο τους σε εργαστήριο. Αν τους δώσετε ένα αντικείμενο θα το εξετάσουν προσεκτικά χρησιμοποιώντας όλες τις αισθήσεις τους, ακόμη και τη γεύση! Αλλά τα πειράματα δεν σταματούν εδώ. Όπως ξέρει κάθε γονέας, τα μωρά λυγίζουν, χτυπάνε, κουνάνε και σπάνε πράγματα​—συνήθως με ικανοποίηση—​θέλοντας να μάθουν και να δοκιμάσουν τον κόσμο γύρω τους.

Η όρεξη των παιδιών για γνώση γίνεται ακόμη πιο έκδηλη όταν αρχίζουν να μιλάνε​—εκπληκτικό κατόρθωμα από μόνο του! Ξαφνικά, τα παιδιά μοιάζουν με ένα τεράστιο ερωτηματικό. Εξαπολύουν έναν ατέλειωτο καταιγισμό ερωτήσεων, όπως: “Γιατί αυτό;” “Γιατί εκείνο;” θέτοντας σε δοκιμασία την υπομονή αρκετών γονέων. «Πολλά πράγματα τα μαθαίνουν σε ακατάσχετες εκρήξεις περιέργειας και ενθουσιασμού», είπε ο συγγραφέας Τζον Χολτ.

Έπειτα, αφού περάσουν μερικά χρόνια, τα παιδιά σε πολλές χώρες εισέρχονται σε έναν νέο κόσμο μάθησης​—έναν κόσμο από δασκάλους, σχολικά βιβλία, θρανία, ίσως δε και εκατοντάδες άλλα παιδιά. Δυστυχώς, έπειτα από χρόνια στο σχολείο, πολλοί νεαροί δεν έχουν πια την ίδια επιθυμία να μαθαίνουν με αυτόν τον τρόπο. Μερικοί φτάνουν μάλιστα στο σημείο να θεωρούν το σχολείο πηγή άγχους ή αγγαρεία. Πιθανόν δεν τους εμπνέουν ορισμένα μαθήματα ή κάποιοι εκπαιδευτικοί. Ή ίσως η πίεση που τους ασκείται προκειμένου να πάρουν καλούς βαθμούς τούς προκαλεί αφόρητη ανησυχία.

Οι επίκτητες αρνητικές τάσεις απέναντι στη μάθηση μπορεί να συνεχιστούν στην ενήλικη ζωή, ακόμη και στα γηρατειά, κάνοντας όσους τις έχουν αναπτύξει να αποφεύγουν οτιδήποτε περιλαμβάνει βαθιά σκέψη, μελέτη ή έρευνα. Οι ηλικιωμένοι έχουν να αντιμετωπίσουν ένα επιπρόσθετο εμπόδιο​—την άποψη ότι η προχωρημένη ηλικία αυτομάτως μειώνει την ικανότητα μάθησης. Αλλά, όπως θα δούμε, αυτή η θεωρία είναι αβάσιμη.

Θέλετε εσείς να ενισχύσετε την ικανότητα και την επιθυμία σας για μάθηση ανεξάρτητα από την ηλικία σας; Αν είστε γονέας, θέλετε να γίνουν τα παιδιά σας καλύτεροι μαθητές και να απολαμβάνουν τη μάθηση τόσο στα σχολικά τους χρόνια όσο και έπειτα από αυτά; Αν ναι, παρακαλούμε συνεχίστε την ανάγνωση αυτής της σειράς.

[Εικόνα στη σελίδα 2]

Στα παιδιά αρέσει πολύ να μαθαίνουν

[Εικόνα στη σελίδα 3]

Δυστυχώς, το σχολείο προκαλεί άγχος και ανησυχία σε πολλούς νεαρούς