Η Επιστήμη, η Θρησκεία και η Αναζήτηση της Αλήθειας
«Το γεγονός ότι πολλές ψεύτικες θρησκείες έχουν εξαπλωθεί . . . είχε κάποια σημασία για εμένα».—Κάρολος Δαρβίνος
ΣΤΙΣ αρχές του 19ου αιώνα, η επιστήμη και η θρησκεία απολάμβαναν μια ταιριαστή σχέση. «Ακόμη και στα επιστημονικά συγγράμματα», λέει το βιβλίο Δαρβίνος: Πριν και Μετά (Darwin: Before and After), «οι συγγραφείς δεν δίσταζαν να μιλήσουν για τον Θεό με τρόπο που ήταν ολοφάνερα φυσικός και ειλικρινής».
Το βιβλίο του Δαρβίνου Η Καταγωγή των Ειδών συνέβαλε στο να αλλάξει αυτό. Η επιστήμη και η εξέλιξη έφτασαν στο σημείο να δημιουργήσουν ένα δεσμό ο οποίος άφησε στο περιθώριο τη θρησκεία—και τον Θεό. «Στον εξελικτικό τρόπο σκέψης», λέει ο Σερ Τζούλιαν Χάξλεϊ, «δεν υπάρχει πια ούτε ανάγκη ούτε χώρος για το υπερφυσικό».
Σήμερα, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η εξελικτική θεωρία αποτελεί αναπόσπαστο θεμέλιο της επιστήμης. Ένας βασικός λόγος για αυτή τη σχέση επισημαίνεται από τον φυσικό Φρεντ Χόιλ: «Οι επιστήμονες που ακολουθούν την αποδεκτή γραμμή ενδιαφέρονται περισσότερο για το πώς να μην επιστρέψουμε στις θρησκευτικές ακρότητες του παρελθόντος παρά για την ανεύρεση της αλήθειας». Τι είδους ακρότητες έχουν κάνει τη θρησκεία τόσο αποκρουστική στην επιστήμη;
Η Θρησκεία Δίνει Κακό Όνομα στη Δημιουργία
Σε μια υποτιθέμενη προσπάθεια να υποστηρίξουν την Αγία Γραφή, οι «οπαδοί της θεμελιωτιστικής δημιουργίας»—οι οποίοι συμμάχησαν κυρίως με θεμελιωτιστές Προτεστάντες—επιμένουν ότι η γη και το σύμπαν έχουν ηλικία μικρότερη από 10.000 χρόνια. Αυτή η ακραία άποψη έχει επισύρει το χλευασμό γεωλόγων, αστρονόμων και φυσικών, εφόσον έρχεται σε αντίθεση με τις ανακαλύψεις τους.
Αλλά τι λέει πραγματικά η Αγία Γραφή; «Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην». (Γένεσις 1:1) Ο χρόνος που περιλαμβάνεται δεν προσδιορίζεται. Η ‘πρώτη ημέρα’ της δημιουργίας ούτε καν αναφέρεται πριν από τα εδάφια Γένεσις 1:3-5. ‘Ο ουρανός και η γη’ ήδη υπήρχαν όταν άρχισε αυτή η πρώτη «ημέρα». Επομένως, θα μπορούσαν άραγε ο ουρανός και η γη να έχουν ηλικία δισεκατομμυρίων ετών, όπως ισχυρίζονται οι επιστήμονες; Κάλλιστα θα μπορούσαν. Η Αγία Γραφή απλώς δεν προσδιορίζει τον καλυπτόμενο χρόνο.
Μια άλλη ακρότητα της θρησκείας είναι ο τρόπος με τον οποίο μερικοί ερμηνεύουν τις έξι ‘ημέρες’ της δημιουργίας. Μερικοί θεμελιωτιστές επιμένουν ότι αυτές οι ημέρες είναι κατά γράμμα ημέρες, περιορίζοντας την επίγεια δημιουργία σε μια περίοδο 144 ωρών. Αυτό προκαλεί σκεπτικισμό στους επιστήμονες, διότι εκείνοι πιστεύουν ότι αυτός ο ισχυρισμός συγκρούεται με σαφείς επιστημονικές παρατηρήσεις.
Ωστόσο, η θεμελιωτιστική ερμηνεία της Αγίας Γραφής—και όχι η ίδια η Αγία Γραφή—είναι εκείνο που διαφωνεί με την επιστήμη. Η Αγία Γραφή δεν λέει ότι η κάθε δημιουργική «ημέρα» είχε 24ωρη διάρκεια· μάλιστα, περιλαμβάνει όλες αυτές τις ‘ημέρες’ στην πολύ μεγαλύτερη ‘ημέρα καθ’ ην εποίησε Ιεχωβά ο Θεός γην και ουρανόν’, δείχνοντας ότι δεν περιείχαν όλες οι Βιβλικές ‘ημέρες’ μόνο 24 ώρες. (Γένεσις 2:4) Μερικές θα μπορούσαν να έχουν διάρκεια πολλών χιλιάδων ετών.a
Συνεπώς, στην ιδέα της δημιουργίας έχει δοθεί κακό όνομα από τους οπαδούς της θεμελιωτιστικής δημιουργίας καθώς και από άλλους θεμελιωτιστές. Οι διδασκαλίες τους σχετικά με την ηλικία του σύμπαντος και τη διάρκεια των δημιουργικών ‘ημερών’ δεν βρίσκονται σε αρμονία ούτε με τη λογική επιστήμη ούτε με την Αγία Γραφή. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες ακρότητες οι οποίες έχουν κάνει τη θρησκεία αποκρουστική στους επιστήμονες.
Κατάχρηση Εξουσίας
Σε ολόκληρη την ιστορία, η θρησκεία είναι υπεύθυνη για πολλή αδικία. Στη διάρκεια του Μεσαίωνα, για παράδειγμα, το δόγμα της δημιουργίας διαστρεβλώθηκε προκειμένου να δικαιολογηθεί η υποστήριξη που παρείχε η εκκλησία στην αυτοκρατία της Ευρώπης. Αυτό που υπονοούσαν ήταν ότι οι άνθρωποι βρίσκονταν τοποθετημένοι στη θέση τους, πλούσια ή φτωχή, μέσω θεϊκού διατάγματος. Το βιβλίο Το Νοήμον Σύμπαν (The Intelligent Universe) εξηγεί: «Στους νεότερους γιους των πλουσίων είχε λεχτεί ότι ήταν ‘σύστημα του Θεού’ για αυτούς να λαβαίνουν λίγα ή τίποτα από την οικογενειακή περιουσία, και στον εργαζόμενο δινόταν συνεχώς η παρότρυνση να παραμένει ικανοποιημένος με ‘τη θέση για την οποία ο Θεός είχε ευαρεστηθεί να τον καλέσει’».
Δεν είναι άξιο απορίας το ότι πολλοί φοβούνται να επιστρέψουν «στις θρησκευτικές ακρότητες του παρελθόντος»! Αντί να καλύπτει την πνευματική ανάγκη του ανθρώπου, η θρησκεία πολλές φορές την εκμεταλλεύτηκε. (Ιεζεκιήλ 34:2) Ένα άρθρο του εκδότη στο περιοδικό Η Ινδία Σήμερα (India Today) σχολιάζει: «Με το είδος του υπομνήματος που έχει δημιουργήσει ανά τους αιώνες, είναι εκπληκτικό το ότι η θρησκεία έχει διατηρήσει έστω και κάποια αξιοπιστία. . . . Στο όνομα του Υπέρτατου Δημιουργού, . . . άνθρωποι έχουν διαπράξει τις πιο απεχθείς φρικαλεότητες εναντίον των συνανθρώπων τους».
Το απαίσιο υπόμνημα της ψεύτικης θρησκείας δεν είχε ευκαταφρόνητη επίδραση στον τρόπο σκέψης του Δαρβίνου. «Βαθμιαία έφτασα στο σημείο να αρνούμαι να πιστέψω στη Χριστιανοσύνη ως θεϊκή αποκάλυψη», έγραψε ο ίδιος. «Το γεγονός ότι πολλές ψεύτικες θρησκείες έχουν εξαπλωθεί σαν φωτιά σε μεγάλα τμήματα της γης είχε κάποια σημασία για εμένα».
Ο Θρίαμβος της Αληθινής Θρησκείας
Η θρησκευτική υποκρισία δεν είναι κάτι το καινούριο σε αυτόν τον κόσμο. Ο Ιησούς είπε στους αρχομανείς θρησκευτικούς ηγέτες των ημερών του: «Φαίνεστε καλοί άνθρωποι εξωτερικά—αλλά εσωτερικά είστε γεμάτοι προσποίηση και πονηρία».—Ματθαίος 23:28, Φίλιπς (Phillips).
Ωστόσο, η γνήσια Χριστιανοσύνη «δεν είναι μέρος του κόσμου». (Ιωάννης 17:16) Οι οπαδοί της δεν συμμετέχουν στη διεφθαρμένη θρησκεία και πολιτική· ούτε παροδηγούνται από φιλοσοφίες οι οποίες αρνούνται την ύπαρξη του Δημιουργού. «Η σοφία αυτού του κόσμου είναι ανοησία για τον Θεό», έγραψε ο απόστολος Παύλος.—1 Κορινθίους 3:19.
Εντούτοις, αυτό δεν σημαίνει ότι οι πραγματικοί Χριστιανοί είναι αφελείς από επιστημονική άποψη. Απεναντίας, τους οπαδούς της αληθινής θρησκείας τούς συναρπάζει η επιστήμη. «Σηκώσατε υψηλά τους οφθαλμούς σας και ιδέτε», ειπώθηκε στον αρχαίο προφήτη Ησαΐα. «Τις εποίησε ταύτα;» (Ησαΐας 40:26) Παρόμοια, προκειμένου να κατανοήσει ο Ιώβ καλύτερα τον Δημιουργό, ενθαρρύνθηκε να εξερευνήσει τα θαύματα της φύσης και του σύμπαντος.—Ιώβ, κεφάλαια 38-41.
Ναι, εκείνοι που πιστεύουν σε έναν Δημιουργό βλέπουν τη δημιουργία με γεμάτο σεβασμό δέος. (Ψαλμός 139:14) Επιπλέον, αυτοί εμπιστεύονται σε όσα λέει ο Δημιουργός, ο Ιεχωβά Θεός, σχετικά με μια υπέροχη ελπίδα για το μέλλον. (Αποκάλυψη 21:1-4) Μέσω μελέτης της Αγίας Γραφής, εκατομμύρια άτομα μαθαίνουν ότι ούτε η προέλευση του ανθρώπου ούτε το μέλλον του εξαρτώνται από την τυφλή τύχη. Ο Ιεχωβά είχε ένα σκοπό όταν έπλασε τον άνθρωπο, και αυτός ο σκοπός θα πραγματοποιηθεί—προς ευλογία όλων των υπάκουων ανθρώπων. Σας προσκαλούμε να ερευνήσετε εσείς ο ίδιος το ζήτημα.
[Υποσημειώσεις]
a Βλέπε Ξύπνα! 8 Απριλίου 1983, σελίδες 6-9, και Ενόραση στις Γραφές, Τόμος 1, σελίδα 545 (στην αγγλική), που είναι έκδοση της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη θεμελιωτιστική δημιουργία και τις συγκρούσεις της με την επιστήμη και την Αγία Γραφή, βλέπε τα τεύχη του Ξύπνα! 8 Αυγούστου 1983, σελίδες 12-15, και 22 Αυγούστου 1983, σελίδες 12-15.
[Πλαίσιο στη σελίδα 6]
ΑΓΝΟΟΥΝ ΤΙΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ;
«ΑΚΟΜΗ και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν μάθει αρκετή βιολογία», έγραψε ο δικηγόρος Νόρμαν Μακμπέθ στο βιβλίο του Ο Δαρβίνος Επανεξετάζεται—Έκκληση στη Λογική (Darwin Retried—An Appeal to Reason) το οποίο εκδόθηκε το 1971. Αφού διάβασε ένα άρθρο του Ξύπνα! γύρω από το ζήτημα της εξέλιξης, ο Μακμπέθ παρατηρεί: «Έμεινα κατάπληκτος καθώς διαπίστωσα ότι το άρθρο περιείχε διεισδυτική κριτική του Δαρβινισμού». Παρατηρώντας την εκτεταμένη έρευνα και τις εύστοχες παραθέσεις από αυθεντίες σε αυτό το ζήτημα, ο συγγραφέας έφτασε στο εξής συμπέρασμα: «Δεν είναι πλέον σωστό να λέει ο Σίμσον: ‘. . . εκείνοι που δεν πιστεύουν σε αυτήν [την εξέλιξη], σχεδόν όλοι τους, αγνοούν καταφανώς τις επιστημονικές αποδείξεις’».
[Εικόνα στη σελίδα 7]
Το μέλλον της ανθρωπότητας δεν έχει αφεθεί στην τυφλή τύχη