Καππαδοκία—Εκεί Όπου οι Άνθρωποι Ζούσαν σε Σπίτια Λαξευμένα από τον Άνεμο και το Νερό

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΕΤΡΟΣ αναφέρθηκε στην Καππαδοκία. Απηύθυνε την πρώτη του θεόπνευστη επιστολή, εν μέρει, στους «προσωρινούς κατοίκους τους διασκορπισμένους . . . στην Καππαδοκία». (1 Πέτρου 1:1) Τι είδους τόπος ήταν η Καππαδοκία; Γιατί ζούσαν οι κάτοικοί της σε σπίτια λαξευμένα στην πέτρα; Πώς ήρθαν σε επαφή με τη Χριστιανοσύνη;

«Ξαφνικά βρεθήκαμε χαμένοι μέσα σε ένα δάσος από κώνους και πέτρινους στύλους», είπε ο Βρετανός περιηγητής Γ. Φ. Έινσγουερθ, ο οποίος επισκέφτηκε την Καππαδοκία τη δεκαετία του 1840. Το απαράμιλλο τοπίο εξακολουθεί να ξαφνιάζει τους σημερινούς επισκέπτες αυτής της περιοχής στην Τουρκία. Σαν σιωπηλοί φρουροί, παραταγμένοι κατά ομάδες στις κοιλάδες της Καππαδοκίας, στέκονται κάποια παράξενα πέτρινα «αγάλματα». Μερικά είναι σαν γιγάντιες καμινάδες που υψώνονται 30 ή περισσότερα μέτρα στον ουρανό. Άλλα μοιάζουν με τεράστια χωνάκια παγωτού, οβελίσκους ή μανιτάρια.

Πόσο όμορφα βάφει ο ήλιος αυτά τα αγάλματα με διάφορα χρώματα καθώς προχωράει η ημέρα! Την αυγή έχουν απαλό ροζ χρώμα. Το μεσημέρι αποκτούν κιτρινωπή απόχρωση, ενώ το ηλιοβασίλεμα τους δίνει τη χροιά της ώχρας με χρυσαφένια λάμψη. Πώς σχηματίστηκε αυτό το «δάσος από κώνους και πέτρινους στύλους»; Και γιατί έφτιαξαν οι ντόπιοι τα σπίτια τους μέσα σε αυτούς;

Λαξευμένα από τον Άνεμο και το Νερό

Η Καππαδοκία βρίσκεται στην καρδιά της Μικράς Ασίας, η οποία αποτελεί τη γέφυρα μεταξύ Ασίας και Ευρώπης. Η περιοχή αυτή θα ήταν οροπέδιο αν δεν υπήρχαν εκεί δύο ηφαίστεια. Πριν από χιλιετίες, οι ισχυρές τους εκρήξεις κάλυψαν την περιοχή με δύο είδη πετρωμάτων—το σκληρό βασάλτη και το μαλακό τόφφο, ένα ανοιχτόχρωμο πέτρωμα που σχηματίστηκε από στερεοποιημένη ηφαιστειακή στάχτη.

Καθώς τα ποτάμια, η βροχή και ο άνεμος άρχισαν να διαβρώνουν το μαλακό τόφφο, διανοίχτηκαν φαράγγια. Με τον καιρό, μερικοί από τους βράχους που υψώνονταν στις πλευρές αυτών των φαραγγιών διαλύθηκαν σταδιακά, σχηματίζοντας αναρίθμητες σειρές πέτρινων κώνων και διακοσμώντας έτσι το τοπίο με γλυπτά μοναδικά σε όλη τη γη. Μερικοί από τους πέτρινους κώνους κατέληξαν να μοιάζουν με πραγματικές κηρήθρες. Οι ντόπιοι λάξευσαν δωμάτια στο μαλακό βράχο και πρόσθεταν και άλλα όσο μεγάλωνε η οικογένεια. Διαπίστωσαν επίσης ότι αυτά τα σπίτια ήταν δροσερά το καλοκαίρι και ζεστά το χειμώνα.

Η Ζωή σε ένα Σταυροδρόμι Πολιτισμού

Οι σπηλαιόβιοι της Καππαδοκίας θα παρέμεναν κατά πάσα πιθανότητα αρκετά απομονωμένοι αν δεν ζούσαν σε ένα σημαντικό σταυροδρόμι πολιτισμού. Ο περίφημος Δρόμος του Μεταξιού, η εμπορική οδός μήκους 6.500 χιλιομέτρων η οποία συνέδεε τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία με την Κίνα, περνούσε από την Καππαδοκία. Εκτός των εμπόρων, αυτή την οδό ακολούθησαν και τα περσικά, τα ελληνικά και τα ρωμαϊκά στρατεύματα. Αυτοί οι ταξιδιώτες έφεραν καινούριες θρησκευτικές αντιλήψεις.

Το δεύτερο αιώνα Π.Κ.Χ., υπήρχαν ήδη στην Καππαδοκία ιουδαϊκές κοινότητες. Μάλιστα, Ιουδαίοι από αυτή την περιοχή ήταν παρόντες στην Ιερουσαλήμ το έτος 33 Κ.Χ. Είχαν πάει εκεί για να παρευρεθούν στη Γιορτή της Πεντηκοστής. Ως εκ τούτου, μετά την έκχυση του αγίου πνεύματος, ο απόστολος Πέτρος κήρυξε σε Ιουδαίους της Καππαδοκίας. (Πράξεις 2:1-9) Ορισμένοι προφανώς ανταποκρίθηκαν στο άγγελμά του και έφεραν τη νεοαποκτημένη πίστη τους πίσω στην πατρίδα τους. Έτσι λοιπόν, ο Πέτρος απευθύνθηκε σε Χριστιανούς της Καππαδοκίας στην πρώτη του επιστολή.

Καθώς τα χρόνια περνούσαν, όμως, οι Χριστιανοί στην Καππαδοκία άρχισαν να επηρεάζονται από ειδωλολατρικές φιλοσοφίες. Μάλιστα τρεις μεγάλοι Καππαδόκες ηγέτες της εκκλησίας, που έζησαν τον τέταρτο αιώνα, υπερασπίστηκαν με σθένος το αντιγραφικό δόγμα της Τριάδας. Αυτοί ήταν ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, ο Μέγας Βασίλειος και ο αδελφός του ο Γρηγόριος ο Νύσσης.

Ο Μέγας Βασίλειος προώθησε επίσης το μοναχισμό. Τα λιτά, λαξευμένα στην πέτρα σπίτια της Καππαδοκίας ταίριαζαν με τον ασκητικό τρόπο ζωής που υποδείκνυε. Καθώς η μοναστική κοινότητα διευρυνόταν, οικοδομήθηκαν ολόκληρες εκκλησίες μέσα σε μερικούς από τους μεγαλύτερους κώνους. Το 13ο αιώνα, τριακόσιες περίπου εκκλησίες είχαν λαξευτεί σε βράχο. Πολλές από αυτές έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα.

Μολονότι οι εκκλησίες και τα μοναστήρια έχουν εγκαταλειφθεί, ο τρόπος ζωής των ντόπιων δεν έχει αλλάξει πολύ στο πέρασμα των αιώνων. Πολλές σπηλιές χρησιμοποιούνται ακόμα ως κατοικίες. Λίγοι είναι αυτοί που επισκέπτονται την Καππαδοκία και δεν θαυμάζουν το πώς οι εφευρετικοί κάτοικοί της μετέτρεψαν διάφορους φυσικούς σχηματισμούς σε λειτουργικά σπίτια.

[Χάρτης στη σελίδα 24, 25]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ

ΚΙΝΑ (Κατάι)