Έκτρωση—Ένας Διχασμένος Κόσμος

ΠΟΣΕΣ εκτρώσεις—νόμιμες και παράνομες—γίνονται κάθε χρόνο σ’ ολόκληρη τη γη; Το βιβλίο Abortion (Έκτρωση) λέει ότι ο αριθμός μπορεί να είναι «τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των θανάτων των ενηλίκων»—περίπου 45 εκατομμύρια. Αλλά η Διεθνής Ομοσπονδία Οργανωμένων Γονέων υπολογίζει ότι ο αριθμός φτάνει τα 55 εκατομμύρια!

Η Ε.Σ.Σ.Δ. ήταν η πρώτη χώρα που νομιμοποίησε την έκτρωση το 1920. Μια πρόσφατη ανεπιβεβαίωτη έκθεση ανέφερε ότι σ’ αυτή τη χώρα γίνονται πέντε εκατομμύρια εκτρώσεις το χρόνο. Σύμφωνα με επισήμους του υπουργείου υγείας της Κίνας, οι εκτρώσεις σ’ αυτή τη χώρα πλησιάζουν τα εννιά εκατομμύρια—το ένα τρίτο από το σύνολο του αριθμού των γυναικών που μένουν έγκυες. Η Ιαπωνία έχει πάνω από δυο εκατομμύρια και οι Ηνωμένες Πολιτείες αναφέρουν πάνω από ενάμισι εκατομμύριο. Οι εκτρώσεις στη Βρετανία πλησιάζουν τις 250 χιλιάδες.

Στις Ρωμαιοκαθολικές χώρες Ισπανία και Ιρλανδία, η έκτρωση δεν έχει νομιμοποιηθεί. Κι όμως, δεκάδες χιλιάδες γυναίκες κάθε χρόνο καταφέρνουν να κάνουν έκτρωση. Πώς; Φυσικά, υπάρχουν κλινικές που λειτουργούν παράνομα. Αλλά η μέθοδος που χρησιμοποιούν πολλές γυναίκες, είναι να ταξιδέψουν απλώς σε μια χώρα όπου η έκτρωση είναι νόμιμη. Οι περισσότερες διαλέγουν τη Βρετανία.

Είναι ολοφάνερο ότι όλες αυτές οι εκτρώσεις δεν γίνονται επειδή υπάρχει η πιθανότητα να γεννηθούν τα μωρά με κάποιο σωματικό ή διανοητικό ελάττωμα, ούτε επειδή η εγκυμοσύνη είναι συνέπεια βιασμού ή αιμομειξίας. Οι στατιστικές στη Βρετανία δείχνουν ότι μόλις το 2 τοις εκατό των εκτρώσεων γίνεται γι’ αυτούς τους λόγους. Γιατί, λοιπόν, γίνονται τόσο πολλές; Υπάρχουν δύο βασικές αιτίες.

Τα Βασικά Ζητήματα

Στους αρχαίους καιρούς, δεν υπήρχε θέμα ελέγχου της αύξησης του πληθυσμού. Οι φυλές και τα έθνη επιθυμούσαν να αυξηθούν σε πληθυσμό και οι γυναίκες σπάνια είχαν λόγους να περιορίσουν το μέγεθος της οικογένειάς τους. Όλες οι εκτρώσεις ήταν συνήθως παράνομες και ήταν συνέπεια μοιχείας ή πορνείας.

Σε αντίθεση, σήμερα κυβερνήσεις χρηματοδοτούν προγράμματα εκτρώσεων. Έτσι, ο ρυθμός γεννητικότητας μπορεί να κρατηθεί κάτω από έλεγχο σε χώρες που υπάρχει κίνδυνος πληθυσμιακής έκρηξης.

Αν και δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος σε πολλές Δυτικές χώρες, ο αριθμός των εκτρώσεων συνεχώς αυξάνει. Γιατί; «Αν πιστεύουμε στην ελευθερία των γυναικών», τονίζει μια εκπρόσωπος του Θρησκευτικού Συνασπισμού για τα Δικαιώματα Έκτρωσης, στην Πόλη της Νέας Υόρκης, «πρέπει να πιστεύουμε ότι οι γυναίκες έχουν το δικαίωμα να κάνουν τις δικές τους ηθικές επιλογές».

Αλλά, αφού μια γυναίκα συλλάβει, έχει το αδιαμφισβήτητο δικαίωμα να απορρίψει το ρόλο της μητέρας, να αποβάλει το μωρό της; Είναι αυτή η πορεία αποδεκτή; Γύρω απ’ αυτό το ζήτημα περιστρέφεται η σημερινή διαμάχη υπέρ και κατά της έκτρωσης. Ποια είναι η απάντηση;

Πολλά βασίζονται στους ορισμούς. Τι είναι ζωή; Πότε αρχίζει; Έχει το αγέννητο παιδί νομικά δικαιώματα;

Πότε Αρχίζει η Ζωή;

Όταν ένα αρσενικό σπερματοζωάριο ενώνει τα 23 χρωματοσώματά του με άλλα τόσα που βρίσκονται μέσα στο θηλυκό ωάριο, τότε συλλαμβάνεται μια καινούρια ανθρώπινη ζωή. Απ’ αυτή τη στιγμή της σύλληψης, το φύλο και άλλες ιδιάζουσες λεπτομέρειες του καινούριου ατόμου έχουν αμετάβλητα καθοριστεί. Η μόνη αλλαγή που λαβαίνει χώρα είναι η ανάπτυξη του εμβρύου στην εννιάμηνη περίοδο της εγκυμοσύνης. «Είναι αδιαμφισβήτητο βιολογικό γεγονός να πούμε ότι κάποτε ήσουν ένα και μόνο κύτταρο», γράφει ο Δρ Τζων Κ. Γουίλκε. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι η ζωή αρχίζει τη στιγμή της σύλληψης; Πολλοί, χωρίς δυσκολία θα απαντούσαν ναι. Για εκείνους που σκέφτονται μ’ αυτόν τον τρόπο, η έκτρωση, ανεξάρτητα από το πότε θα γίνει, ισοδυναμεί με δολοφονία.

Άλλοι υποστηρίζουν ότι ‘η ζωή αρχίζει περίπου 20 εβδομάδες μετά τη σύλληψη’. Γιατί βλέπουν το ζήτημα μ’ αυτόν τον τρόπο; Επειδή, τότε περίπου η μητέρα αρχίζει να αισθάνεται το έμβρυο να κινείται. Μερικές φορές αναφερόμαστε σ’ αυτή την περίοδο με τον όρο «σκιρτήματα». Μετά την 20ή εβδομάδα της εγκυμοσύνης το μωρό μπορεί να γεννηθεί ζωντανό, και οι εκτρώσεις συνήθως γίνονται μέχρι την 24η εβδομάδα της κύησης, ένα χρονικό όριο που είναι γενικά αποδεκτό. Επομένως, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτή είναι η χρονική στιγμή από την οποία ένα μωρό θεωρείται από νομικής πλευράς ζωντανό;

Στη Βρετανία ο νόμος δεν αναγνωρίζει ένα αγέννητο παιδί σαν ανθρώπινο ον. Κάτω απ’ αυτές τις περιστάσεις καμία έκτρωση δεν θα μπορούσε νομικά να χαρακτηριστεί σαν δολοφονία. Αλλά αφού ένα παιδί εγκαταλείψει το σώμα της μητέρας του, ακόμα και αν ο ομφάλιος λώρος παραμένει ανέπαφος, η θανάτωση αυτού του παιδιού αποτελεί ποινική παράβαση. Εκείνη τη στιγμή το παιδί έχει νομικά δικαιώματα. Επομένως, νομικά, σύμφωνα μ’ αυτή την άποψη, η ζωή αρχίζει στη γέννηση.

Η Ιουδαϊκή άποψη, όπως εκφράζεται από τον Αρχιραβίνο της Βρετανίας, είναι παρόμοια. Η ζωή «αρχίζει τη στιγμή της γέννησης», λέει, προσθέτοντας: «Δεν θεωρούμε σαν δολοφονία το φόνο ενός αγέννητου παιδιού». Τι θα πούμε, λοιπόν, για το έμβρυο, το μωρό που αναπτύσσεται μέσα στη μήτρα; Στο βιβλίο Marital Relations, Birth Control and Abortion in Jewish Law, (Γαμήλιες Σχέσεις, Έλεγχος των Γεννήσεων και Έκτρωση κατά τον Ιουδαϊκό Νόμο) ο Ραβίνος Ντέιβιντ Μ. Φέλντμαν της Νέας Υόρκης δήλωσε: «Το έμβρυο είναι κάτι το άγνωστο, μελλοντικό, πιθανό, ένα μέρος των ‘μυστικών του Θεού’».

Συγκρουόμενες Απόψεις

Από τα παραπάνω είναι εύκολο να σκεφτούμε ότι η έκτρωση είναι παραδεκτή από θρησκευτικής πλευράς. Αλλά δεν βλέπουν όλες οι θρησκείες αυτό το θέμα με τον ίδιο τρόπο. Εξετάστε την επίσημη Ρωμαιοκαθολική άποψη.

Ο Πάπας Πίος ο Δ΄ το 1869 επέβαλε τιμωρία αφορισμού για την άμβλωση ενός εμβρύου οποιασδήποτε ηλικίας. Το 1951, ο Πάπας Πίος ο Ζ΄ επανέλαβε αυτή την αρχή, λέγοντας: «Κάθε ανθρώπινο ον, ακόμα και το παιδί που βρίσκεται στη μήτρα της μητέρας του, λαβαίνει το δικαίωμα της ζωής του κατευθείαν από τον Θεό, και όχι από τους γονείς του». Μιλώντας στην Κένυα το 1985, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ο Β΄ δήλωσε χωρίς περιστροφές: «Πράξεις όπως η αντισύλληψη και η έκτρωση είναι εσφαλμένες».

Ωστόσο, πολλοί Καθολικοί σήμερα υποστηρίζουν ότι αυτή η στάση είναι απαρχαιωμένη και πρέπει να αναθεωρηθεί. Σαν αποτέλεσμα, οι Ρωμαιοκαθολικοί είναι διχασμένοι πάνω σ’ αυτό το ζήτημα. Παραθέτουμε μερικά από τα γεγονότα που το αποδεικνύουν αυτό.

Το Δίλημμα που Αντιμετωπίζουν οι Ρωμαιοκαθολικοί

Ο Καρδινάλιος Μπερναρντίν, εισηγητής της Αμερικανικής επισκοπικής Επιτροπής Δραστηριοτήτων Υπέρ της Ζωής, ισχυρίζεται ότι η έκτρωση είναι ηθικά εσφαλμένη και ότι η επίσημη στάση της εκκλησίας είναι δεσμευτική για όλους τους Ρωμαιοκαθολικούς. Επιπρόσθετα, ο Ρωμαιοκαθολικός καθηγητής της ηθικής θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Νοτρ Νταμ των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζέιμς Τ. Μπαρτσάιλ, έγραψε το 1982: «Το επιχείρημά μου είναι ξεκάθαρο. Η έκτρωση είναι ανθρωποκτονία: Ο φόνος ενός παιδιού». Παρ’ όλα αυτά, τέσσερα χρόνια αργότερα, ο ιερέας Ρίτσαρντ Π. Μακ Μπράιεν, εισηγητής του τμήματος θεολογίας του ίδιου Πανεπιστημίου, αγωνίστηκε σκληρά για να εξηγήσει ότι η στάση της εκκλησίας για την έκτρωση δεν είναι καθορισμένο δόγμα.a Σύμφωνα με αυτή την άποψη, οι Καθολικοί που δέχονται τις εκτρώσεις δεν μπορούν να αφοριστούν, παρ’ όλο που μπορεί να θεωρούνται άπιστοι.

Έχοντας υπόψη αυτή τη διφορούμενη άποψη των εκκλησιαστικών αρχών, πολλοί εξέχοντες Καθολικοί υποστηρίζουν απροκάλυπτα την έκτρωση. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ανάμεσα σ’ αυτούς περιλαμβάνονται και μερικοί ιερείς. Περιλαμβάνονται επίσης και καλόγριες, μερικές από τις οποίες επιδοκίμασαν μια αμφιλεγόμενη διαφήμιση εφημερίδας υπέρ της έκτρωσης, με συνέπεια να απειληθούν με αποβολή από τα τάγματά τους.

Επιπρόσθετα, οι λαϊκοί Καθολικοί τώρα σχηματίζουν ομάδες επιρροής που υποστηρίζουν δραστήρια την έκτρωση. «Αντιπροσωπεύω την επικρατούσα στάση των Καθολικών», ισχυρίστηκε η κ. Ελεανόρ Κ. Σμιλ, πρόεδρος της Εθνικής Οργάνωσης Γυναικών, σε μια εκστρατεία υπέρ των εκτρώσεων στην Ουάσινγκτον D.C. των Η.Π.Α. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τη The New York Times αυτή εκδήλωσε περιφρόνηση για την πιθανότητα να αφοριστεί από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εξαιτίας του γεγονότος ότι υποστηρίζει το δικαίωμα της έκτρωσης.

Η Εκκλησία της Ρώμης δυσκολεύεται ολοένα και περισσότερο να ξεδιαλύνει αυτού του είδους τις συγκρουόμενες απόψεις που κυριαρχούν ανάμεσα στα μέλη της.

Κίνδυνοι των Παράνομων Εκτρώσεων

Η ψήφιση νόμων και διαταγμάτων είναι ένα πράγμα. Ωστόσο, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, το να προσπαθήσει οποιαδήποτε εξουσία, ακόμη και αν έχει τα καλύτερα κίνητρα, να επιβάλει κάποιον κανόνα σχετικά με την έκτρωση. Και αυτό, επειδή περιλαμβάνονται άνθρωποι με έναν εντελώς ιδιαίτερο και προσωπικό τρόπο. Κάτω από πίεση, οι αντιδράσεις των ανθρώπων είναι απρόβλεπτες.

Αν κάποια ομάδα επιρροής ενάντια στην έκτρωση πετύχει, είτε με το να εμποδίσει τη νομιμοποίησή της είτε με το να πετύχει την αναθεώρηση της ισχύουσας νομοθεσίας, τι θα έχει καταφέρει στην πραγματικότητα; Λύνει αυτό τα προβλήματα; «Μια γυναίκα θα βρει οπωσδήποτε έναν τρόπο [να κάνει έκτρωση], μερικές φορές πληρώνοντας με την ίδια της τη ζωή», σχολίασε η Μαίριλυν Γουώριν, ένα Μέλος του Κοινοβουλίου της Νέας Ζηλανδίας που υποστηρίζει την έκτρωση, «και δεν υπάρχει τίποτα που μπορούν να κάνουν οι πολιτικοί ή οι νόμοι για να την εμποδίσουν». Και εδώ χρησιμοποιείται ένα ισχυρό επιχείρημα. ‘Τι προτιμάτε;’ ρωτούν εκείνοι που υποστηρίζουν την έκτρωση.

Εκεί όπου η έκτρωση έχει νομιμοποιηθεί, μολονότι ίσως ακόμα συμβαίνουν μερικοί θάνατοι, η επέμβαση γίνεται κάτω από αυστηρή ιατρική παρακολούθηση. Από την άλλη μεριά, οι παράνομες εκτρώσεις που γίνονται «στα κρυφά», καταλήγουν σε ένα συγκλονιστικά μεγάλο βαθμό θνησιμότητας, αφού συχνά γίνονται από ακατάλληλο προσωπικό και κάτω από ανθυγιεινές συνθήκες. Για παράδειγμα, στο Μπαγκλαντές υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο πεθαίνουν 12.000 γυναίκες εξαιτίας τέτοιου είδους εκτρώσεων.

Αλλά ανάμεσα σ’ όλα αυτά, υπάρχει κι άλλος ένας ανθρώπινος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Πώς αισθάνονται οι γιατροί και οι νοσοκόμες, για τους οποίους οι εκτρώσεις αποτελούν μέρος της καθημερινής ρουτίνας της εργασίας τους; Ποιο είναι το σωματικό, διανοητικό και συναισθηματικό τίμημα που απαιτεί η έκτρωση από την υποψήφια μητέρα—και τον πατέρα; Το επόμενο άρθρο θα εξετάσει αυτές τις ερωτήσεις.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 5]

Εναλλακτικοί Ορισμοί

Οι υποστηρικτές της έκτρωσης συχνά προτιμούν να χαρακτηρίζονται σαν μαχητές υπέρ της ελεύθερης εκλογής, ενώ εκείνοι που εναντιώνονται στην έκτρωση συχνά ονομάζουν τους εαυτούς τους αγωνιστές υπέρ της ζωής. Σ’ αυτά τα άρθρα, απλώς και μόνο για χάρη της σαφήνειας, χρησιμοποιούμε συνεχώς τις εκφράσεις υποστηρικτές της έκτρωσης και ενάντιοι στην έκτρωση.

[Εικόνα στη σελίδα 5]

«Πιστεύουμε ότι οι γυναίκες έχουν το δικαίωμα να κάνουν τις δικές τους ηθικές επιλογές», δηλώνουν αρκετοί

[Ευχαριστίες]

H. Armstrong Roberts

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Πολλές γυναίκες εναντιώνονται απροκάλυπτα στην έκτρωση

[Ευχαριστίες]

H. Armstrong Roberts