Το Παρελθόν της Θρησκείας Δείχνει το Μέλλον Της

Μέρος 4ο: 1513-607 π.Χ.—Ένα Έθνος Ξεχωριστό, Διαφορετικό απ’ Όλα τα Άλλα

ΑΥΤΗ η γέννηση, που συνοδεύτηκε από βροντές και αστραπές, ήταν ευοίωνη. Έγινε το έτος 1513 π.Χ., στο όρος Σινά, που τότε ανήκε στην Αραβία, ενώ τώρα ανήκει στην Αίγυπτο. Δεν επρόκειτο για τη γέννηση κάποιου ανθρώπου, αλλά για τη γέννηση ενός έθνους!

Πριν από ένα χρόνο και λιγότερο, αυτοί αποτελούσαν μια πατριαρχική κοινωνία περίπου τριών εκατομμυρίων ατόμων και ήταν υποδουλωμένοι στην Αίγυπτο που ήταν παγκόσμια δύναμη. Τώρα ήταν ένας ελεύθερος λαός, ένας λαός τον οποίο ο Θεός είχε αποφασίσει να οργανώσει και να κάνει έθνος—αλλά όχι ένα οποιοδήποτε έθνος. Αυτοί επρόκειτο να είναι ένα έθνος ξεχωριστό, διαφορετικό απ’ όλα όσα είχαν υπάρξει πρωτύτερα και απ’ όσα επρόκειτο να υπάρξουν στο μέλλον.

‘Εκκλησία και Κράτος’—Αλλά με Μια Διαφορά

Η προσπάθεια που έκανε ο Νεβρώδ να συγχωνεύσει τη θρησκεία με την κυβέρνηση κατέληξε σε συμφορά. Αυτό που γινόταν τώρα στο Όρος Σινά αποτελούσε από μερικές απόψεις μια παρόμοια συγχώνευση. Θα είχε μήπως καλύτερη κατάληξη;

Ένα έθνος χρειάζεται νόμους. Γι’ αυτό, στους Ισραηλίτες δόθηκαν δέκα βασικοί νόμοι, που είναι κοινώς γνωστοί ως οι Δέκα Εντολές, καθώς και 600 περίπου επιπρόσθετες διατάξεις. (Έξοδος 20:1-17) Επρόκειτο για έναν κώδικα νόμων που βασιζόταν σε θεμελιώδεις αλήθειες, οι οποίες ίσχυαν ανέκαθεν στην αληθινή θρησκεία και ισχύουν ακόμη και τώρα, στον 20ό μας αιώνα.

Μήπως αυτοί οι νόμοι βασίζονταν στον ήδη υπάρχοντα Κώδικα του Χαμουραμπί; Μερικοί ίσως να το νομίζουν αυτό, εφόσον ο Χαμουραμπί, ο βασιλιάς της πρώτης δυναστείας της Βαβυλώνας, κυβέρνησε ενάμιση και πλέον αιώνα προτού ο Ισραήλ γίνει έθνος. Το 1902, ανακαλύφθηκε ένα αντίγραφο αυτού του νόμου πάνω σε μια στήλη, η οποία βρισκόταν αρχικά στο ναό του Μαρντούκ, στη Βαβυλώνα. Εντούτοις, το βιβλίο Documents From Old Testament Times (Έγγραφα από τον Καιρό της Παλαιάς Διαθήκης) καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: «Παρά τις πολλές ομοιότητες, δεν υπάρχει καμιά βάση για να συμπεράνουμε ότι ο εβραϊκός κώδικας δανείστηκε άμεσα οτιδήποτε από το βαβυλωνιακό κώδικα. Έστω κι αν οι δυο κατάλογοι νόμων διαφέρουν ελάχιστα στο γράμμα, διαφέρουν πολύ στο πνεύμα».

Αυτός ήταν ένας μόνο τρόπος με τον οποίο επρόκειτο να διαφέρει αυτό το έθνος. Εκτός όμως απ’ αυτό, αρχικά δεν επρόκειτο να έχει κανέναν ανθρώπινο κυβερνήτη. Επρόκειτο να κατευθύνεται από έναν αόρατο Βασιλιά στον ουρανό, πράγμα που καθιστούσε αυτό το έθνος αληθινά ξεχωριστό, διαφορετικό απ’ όλα τα άλλα έθνη. Πέρασαν σχεδόν 400 χρόνια και κατόπιν εγκαταστάθηκε μια δυναστεία ανθρώπινων βασιλιάδων. Αλλά ακόμη και τότε, το έθνος αυτό ήταν μοναδικό. Ο βασιλιάς του δεν ισχυριζόταν ότι ήταν Θεός ή απόγονος του Θεού, όπως ισχυρίζονταν για παράδειγμα οι Φαραώ της Αιγύπτου. Οι βασιλιάδες του Ισραήλ κάθονταν απλώς στο ‘θρόνο του Ιεχωβά’, μ’ έναν αντιπροσωπευτικό τρόπο.—1 Χρονικών 29:23.

Οι κυβερνητικές λειτουργίες στον Ισραήλ, που περιλάμβαναν τις νομοθετικές, τις δικαστικές και τις εκτελεστικές διαδικασίες, μπορεί να μας θυμίζουν ορισμένες κυβερνήσεις σήμερα. Αλλά και πάλι, υπήρχε μια μεγάλη διαφορά. Το εδάφιο Ησαΐας 33:22 δίνει την εξής εξήγηση: ‘Διότι ο Ιεχωβά είναι ο κριτής ημών [ο δικαστικός φορέας]· ο Ιεχωβά είναι ο νομοθέτης ημών [η νομοθετική δύναμη]· ο Ιεχωβά είναι ο βασιλεύς ημών [ο εκτελεστικός αξιωματούχος]’. Και οι τρεις αυτές λειτουργίες της κυβέρνησης ήταν ενοποιημένες στον Θεό του Ισραήλ. Ούτε ο βασιλιάς του έθνους, ούτε οι κριτές του ούτε οι ιερείς του επρόκειτο να είναι απόλυτοι μονάρχες. Όλοι δεσμεύονταν από τους νόμους και τις οδηγίες του Θεού που αντιπροσώπευαν, πράγμα που διαφέρει πολύ από τις δικτατορίες σήμερα είτε αυτές είναι πολιτικής είτε θρησκευτικής φύσης.

Ενώ λοιπόν η συγχώνευση της Εκκλησίας και του Κράτους στις μέρες του Νεβρώδ αποτελούσε συγχώνευση της ανθρώπινης κυβέρνησης με την ψεύτικη θρησκεία, αυτό που συνέβη στο Όρος Σινά ήταν η ένωση της θεϊκής κυβέρνησης με την αληθινή θρησκεία. Αυτό διασφάλιζε την ύπαρξη καλύτερων αποτελεσμάτων.

Τα Κινήματα για Ανάμειξη Πίστεων Αποκλείονται

Η έλλειψη πίστης είχε σαν αποτέλεσμα να περιπλανιούνται οι Ισραηλίτες στην έρημο 40 χρόνια. Και τώρα, το 1473 π.Χ., όταν ήταν τελικά έτοιμοι να μπουν στη Χαναάν, στη γη που τους είχε υποσχεθεί ο Θεός, τους έγινε υπενθύμιση της υποχρέωσης που είχαν να αντανακλούν τη δόξα του, ως ένα έθνος που ήταν ξεχωρισμένο για την υπηρεσία του. Δεν έπρεπε να έχουν καθόλου φιλικές σχέσεις με τους Χαναναίους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια εγκυκλοπαίδεια μιλάει για την «εχθρότητα προς τους μη Γιαχβιτικούς γείτονές τους και την επιμονή στη μοναδικότητα του Γιαχβέ».

‘Αλλά μια στιγμή’, μπορεί να αντιτείνει κάποιος, ‘γιατί υπήρχε τέτοια μισαλλοδοξία; Οι Χαναναίοι μπορεί να ήταν πολύ ειλικρινείς. Κι άλλωστε, δεν αποτελούν όλες οι θρησκείες απλώς διαφορετικούς τρόπους για την προσέγγιση του ίδιου μοναδικού Θεού;’ Προτού συμφωνήσετε, θυμηθείτε τα αρνητικά επακόλουθα που υπέστησαν ορισμένοι άνθρωποι, που ζούσαν στη γεμάτη βία γη πριν από τον Κατακλυσμό, στις μέρες του Νεβρώδ όταν χτίζονταν τα ζιγκουράτ και στην πολυθεϊστική ατμόσφαιρα της Αιγύπτου. Κι απ’ αυτούς, μερικοί πιθανόν να ήταν ειλικρινείς, αλλά αυτό δεν τους γλίτωσε από το να μην υποστούν τις συνέπειες του ότι είχαν ακολουθήσει θρησκείες τις οποίες ήταν φανερό ότι δεν δεχόταν ο Δημιουργός τους. Ήταν η θρησκεία των Χαναναίων τόσο κακή όσο εκείνες οι άλλες θρησκείες; Αναλογιστείτε τα γεγονότα που παρουσιάζονται στο πλαίσιο «Η Θρησκεία στη Χαναάν—Αληθινή ή Ψεύτικη;» στη σελίδα 20 κι έπειτα κρίνετε μόνοι σας.

Ταλαντεύονταν Ανάμεσα σε Δυο Γνώμες

Μετά την είσοδο στην Υποσχεμένη Γη, ο Ιησούς του Ναυή, ο διάδοχος του Μωυσή, ηγήθηκε στον πόλεμο κατά της ψεύτικης θρησκείας. Αλλά μετά το θάνατό του, οι Ισραηλίτες δεν συνέχισαν να καταβάλλουν προσπάθειες για να κατακτήσουν τη γη. Ακολούθησαν μια ανεκτική πολιτική συνύπαρξης. Κι αυτό δεν ήταν προς όφελός τους. Οι Χαναναίοι έγιναν σαν αγκάθια στα πλευρά τους, τους παρενοχλούσαν συνεχώς και τους έκαναν επανειλημμένα να παρεκκλίνουν από την αληθινή θρησκεία.—Αριθμοί 33:55· Κριταί 2:20-22.

Στα επόμενα 300 χρόνια περίπου, εμφανίστηκαν κατά περιόδους στο προσκήνιο 12 διορισμένοι από τον Θεό κριτές, οι οποίοι ελευθέρωναν από τα δεσμά της ψεύτικης θρησκείας τους Ισραηλίτες που υποτροπίαζαν. Σ’ αυτούς τους κριτές περιλαμβάνονταν ορισμένοι γνωστοί άντρες όπως ο Βαράκ, ο Γεδεών, ο Ιεφθάε και ο Σαμψών.

Έπειτα, το 1117 π.Χ., έλαβε χώρα μια μεγάλη αλλαγή στην κυβερνητική δομή, όταν ενθρονίστηκε ο Σαούλ ως ο πρώτος ανθρώπινος βασιλιάς του Ισραήλ. Τον Σαούλ τον διαδέχτηκε στο θρόνο ο Δαβίδ, που υπέταξε τελικά όλους τους εχθρούς του Ισραήλ που βρίσκονταν μέσα στη Γη της Επαγγελίας, επεκτείνοντας έτσι την επικράτεια του έθνους στα θεόδοτα όριά του. Στη διάρκεια της βασιλείας του γιου του, του Σολομώντα, ο Ισραήλ έφτασε στο απόγειο της δόξας του, απολαμβάνοντας μια ευημερία που τον έκανε να είναι ξεχωριστός απ’ όλους τους γείτονές του.

Αλλά όταν πέθανε ο Σολομών, το 998 π.Χ. ή το 997 π.Χ., ήρθε μια συμφορά. Το έθνος διχάστηκε. Από τότε, οι δέκα φυλές που βρίσκονταν στα βόρεια έγιναν γνωστές ως Ισραήλ και οι δυο νότιες φυλές, του Ιούδα και του Βενιαμίν, ως Ιούδας. Κανένας από τους 19 διαδοχικούς βασιλιάδες του βόρειου βασιλείου, χωρίς να υπολογίζουμε τον Θιβνί, δεν ακολούθησε την αληθινή θρησκεία, μολονότι αυτοί ισχυρίζονταν ότι εκπροσωπούσαν τον αληθινό Θεό. (1 Βασιλέων 16:21, 22) Ταλαντεύονταν, σαν να λέγαμε, ανάμεσα σε δυο γνώμες κι αυτή η κατάσταση είχε σαν αποτέλεσμα να υπάρξουν σοβαρές συνέπειες στις μέρες του Βασιλιά Αχαάβ. (Βλέπε 1 Βασιλέων 18:19-40, ΜΝΚ.) Ακόμη πιο σοβαρές ήταν οι συνέπειες που επήλθαν το 740 π.Χ., όταν ο Ισραήλ ανατράπηκε από τους Ασσυρίους.

Στο μεταξύ, από τους 19 βασιλιάδες του Ιούδα, με πρώτο το γιο του Σολομώντα, τον Ροβοάμ, ελάχιστοι μόνο ακολούθησαν την αληθινή λατρεία. Όπως οι βασιλιάδες που κυβερνούσαν το έθνος ήταν πότε καλοί και πότε κακοί, έτσι και ο λαός ακολουθούσε πότε την αληθινή και πότε την ψεύτικη θρησκεία. Οι ψεύτικες θρησκευτικές διδασκαλίες και οι εξαχρειωτικές συνήθειες των γειτονικών εθνών, περιλαμβανομένης και της λατρείας του Βάαλ, γίνονταν ολοένα και πιο εμφανείς στα σπίτια των ανθρώπων που αποτελούσαν αυτό το έθνος. Καθώς αυτά τα στοιχεία «χαράζονταν ακόμη πιο βαθιά στην Ισραηλιτική πίστη», λέει η The New Encyclopædia Britannica, «ο λαός άρχισε να χάνει την αίσθηση της αποκλειστικότητάς του και της αποστολής που είχε να είναι μάρτυρας στα έθνη». Αυτό αποτέλεσε την αιτία για τον αφανισμό του έθνους.

Είναι φανερό ότι η εντολή να παραμένουν χωρισμένοι από τους Χαναναίους είχε σκοπό να προστατέψει τους Ισραηλίτες και να διατηρήσει την αγνότητα της λατρείας τους. Αυτοί, ως έθνος που ασκούσε την αληθινή θρησκεία, έπρεπε να ξεχωρίζουν και να βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση μ’ εκείνους που δεν την ασκούσαν. Αλλά εκείνοι αμφιταλαντεύονταν πάρα πολύ συχνά. Τελικά, το 607 π.Χ., η Ιερουσαλήμ καταστράφηκε από τους Βαβυλώνιους, και οι επιζώντες κάτοικοί της πάρθηκαν αιχμάλωτοι. Για 70 χρόνια, χρειάστηκε να υποστούν τις θλιβερές συνέπειες του ότι εγκατέλειψαν την αληθινή θρησκεία. Η Βαβυλώνα, ο τόπος όπου γεννήθηκε η μετακατακλυσμιαία ψεύτικη θρησκεία, είχε θριαμβεύσει σε βάρος ενός έθνους ξεχωριστού, διαφορετικού απ’ όλα τα άλλα.

Χρειαζόταν Ένας Αποτελεσματικός Κυβερνήτης

Όσο καιρό οι Ισραηλίτες ακολουθούσαν την αληθινή θρησκεία, απολάμβαναν ειρήνη και ασφάλεια. Η ένωση της θεϊκής κυβέρνησης με την αληθινή θρησκεία τούς έφερνε όλων των ειδών τα οφέλη. Ωστόσο, η επιτυχία ήταν περιορισμένη. Προκειμένου να απολαμβάνουν όλα τα έθνη στο πλήρες την ειρήνη και την ασφάλεια που απολάμβανε ένα έθνος για περιορισμένο χρονικό διάστημα, θα χρειαζόταν κάτι περισσότερο. Θα χρειαζόταν δίχως άλλο ένας κυβερνήτης—κάποιος που θα ήταν ικανός να προμηθεύσει δίκαιη κυβέρνηση και αληθινή θρησκεία, ώστε να επιτευχθεί πλήρης επιτυχία. Τι, ή ποιος, θα ήταν αυτός;

Περίπου 250 χρόνια μετά την πτώση της Ιερουσαλήμ, γεννήθηκε ένας άντρας, που, αν και έζησε λίγο, επρόκειτο να κάνει όνομα για τον εαυτό του και για το έθνος του. Θα πατούσε το πόδι του στη Βαβυλώνα και στην Αίγυπτο, όπου θα τον δέχονταν ως ελευθερωτή. Η The New Encyclopædia Britannica, περίπου 23 αιώνες αργότερα και έχοντας το πλεονέκτημα να γνωρίζει τα γεγονότα που ακολούθησαν, έγραψε τα εξής σχετικά μ’ αυτόν: «Δεν είναι αναληθές να πούμε ότι η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, [και] η εξάπλωση της Χριστιανοσύνης ως παγκόσμιας θρησκείας . . . αποτελούσαν ως ένα βαθμό καρπό των επιτευγμάτων [του]».

Θα αποδεικνυόταν πως αυτός ο εξέχων παγκόσμιος κυβερνήτης ήταν ό,τι χρειαζόταν; Το επόμενο άρθρο αυτής της σειράς, με τίτλο «Μυθικοί Θεοί Χωρίς Αξία», θα δώσει την απάντηση.

[Πλαίσιο στη σελίδα 19]

«Ο αφανισμός ενός έθνους ξεκινάει από τα σπίτια των ανθρώπων που το αποτελούν».—Παροιμία των Ασάντι (της Γκάνα)

[Πλαίσιο στη σελίδα 20]

Η Θρησκεία στη Χαναάν—Αληθινή ή Ψεύτικη;

«Οι ανασκαφές στην Παλαιστίνη έχουν φέρει στο φως αμέτρητα αγάλματα κάθε είδους που απεικονίζουν την Α[στάρτη]· . . . τα περισσότερα απ’ αυτά είναι μικρά, χοντροκομμένα αγάλματα, πράγμα που αποτελεί ένδειξη ότι αυτή η θεότητα χρησιμοποιούνταν κυρίως για τη λατρεία στο σπίτι—ίσως να τη φορούσαν πάνω τους οι γυναίκες ή να ήταν τοποθετημένη σε κάποιο σηκό μέσα στο σπίτι. . . . Οι αισθησιακής φύσης θρησκείες της Α[στάρτης] και του Βάαλ έβρισκαν απήχηση στους κοινούς ανθρώπους. Φυσικά, ήταν αναπόφευκτη η σοβαρή βλάβη· οι σεξουαλικές διαστροφές προς τιμή της θεότητας, ο ερωτικός πόθος και οι παθιασμένες ακρότητες έγιναν μέρος της λατρείας και αργότερα μεταφέρθηκαν στο σπίτι».—Calwer Bibellexikon (Βιβλικό Λεξικό του Κάλβερ).

«Τα θρησκευτικά πανηγύρια έγιναν εξαχρειωτικοί εορτασμοί της ζωώδους πλευράς της ανθρώπινης φύσης. Ακόμη και οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι συγγραφείς συγκλονίζονταν από τα πράγματα που έκαναν οι Χαναναίοι στο όνομα της θρησκείας.—The Lion Encyclopedia of the Bible (Η Εγκυκλοπαίδεια της Γραφής, του Λάιον).

«Απ’ όλες τις θρησκευτικές συνήθειες των Χαναναίων, εδώ θα αναφέρουμε μονάχα τις θυσίες παιδιών, γιατί οι ανασκαφές το έχουν επιβεβαιώσει άμεσα αυτό. Στη Γεζέρ, καθώς και στη Μεγιδδώ, ο τρόπος με τον οποίο βρίσκονται ξεχωρισμένα τα πτώματα των παιδιών . . . επαληθεύει πλήρως . . . αυτή τη συνήθεια».—Die Alttestamentliche Wissenschaft (Η Επιστήμη της Παλαιάς Διαθήκης).

«Σε καμιά χώρα δεν έχει βρεθεί τόσο μεγάλος σχετικά αριθμός ειδωλίων της γυμνής θεάς της γονιμότητας, μερικά από τα οποία είναι ιδιαίτερα χυδαία. Πουθενά δεν εμφανίζεται τόσο έντονη η λατρεία φιδιών. . . . Οι ιερές πόρνες και οι ευνούχοι ιερείς ήταν κάτι πάρα πολύ συνηθισμένο. Οι ανθρωποθυσίες ήταν πολύ γνωστές . . . Μπορούμε λοιπόν να καταλάβουμε εύκολα την απέχθεια που ένιωθαν οι ακόλουθοι του Θεού ΓΧΒΧ, όταν αντιμετώπιζαν την ειδωλολατρία των Χαναναίων».—Recent Discoveries in Bible Lands (Πρόσφατες Ανακαλύψεις σε Βιβλικές Χώρες).

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Αναπαράσταση του θεού Βάαλ· το γεγονός ότι οι Ισραηλίτες απέδιδαν σ’ αυτόν λατρευτικό σεβασμό έγινε η αιτία να παρεκκλίνουν από την αληθινή λατρεία

[Ευχαριστίες]

Louvre Museum, Paris