Βρίσκω Παρηγοριά στην “Κοιλάδα της Βαθιάς Σκιάς”
Όπως το αφηγήθηκε η Μπάρμπαρα Σβάιτσερ
Μερικές φορές, όταν τα πράγματα πήγαιναν καλά, η ζωή μου έμοιαζε με όμορφα «χλοερά βοσκοτόπια». Αλλά έμαθα επίσης πώς είναι το να διασχίσει κανείς μια «κοιλάδα βαθιάς σκιάς». Ωστόσο, είμαι πεπεισμένη ότι επειδή ο Ιεχωβά είναι ο Ποιμένας μας, είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε οποιεσδήποτε καταστάσεις μπορεί να εγερθούν.—Ψαλμός 23:1-4.
ΤΟ 1993, όταν ο σύζυγός μου και εγώ κοντεύαμε τα 70, αποφασίσαμε να ζήσουμε μια καινούρια περιπέτεια—να υπηρετήσουμε εκεί όπου η ανάγκη για δασκάλους της Αγίας Γραφής ήταν μεγαλύτερη στον Ισημερινό. Μολονότι και οι δύο είχαμε γεννηθεί στις Η.Π.Α., μιλούσαμε ισπανικά και δεν είχαμε οικονομικές υποχρεώσεις. Επειδή γνωρίζαμε ότι ο Ισημερινός προσφερόταν για “ψάρεμα ανθρώπων”, σχεδιάσαμε να ρίξουμε τα δίχτυα μας σε εκείνα τα παραγωγικά νερά.—Ματθαίος 4:19.
Έπειτα από μερικές συναρπαστικές ημέρες στο γραφείο τμήματος της Εταιρίας Σκοπιά στον Ισημερινό, πήγαμε στο σταθμό των λεωφορείων στην Γκουαγιακίλ, ανυπομονώντας να φτάσουμε στη Ματσάλα—μια από τις πόλεις όπου υπήρχε ιδιαίτερη ανάγκη. Ωστόσο, ενώ περιμέναμε το λεωφορείο, ο σύζυγός μου ο Φρεντ ξαφνικά άρχισε να μην αισθάνεται καλά και έτσι αποφασίσαμε να αναβάλουμε το ταξίδι μας. Πήγα σε έναν τηλεφωνικό θάλαμο για να κανονίσω να επιστρέψουμε στο τμήμα, ενώ ο Φρεντ κάθησε μαζί με τις αποσκευές μας. Όταν επέστρεψα λίγα λεπτά αργότερα, ο σύζυγός μου είχε εξαφανιστεί!
Δεν ξαναείδα τον Φρεντ ζωντανό. Εκεί ακριβώς, στο σταθμό των λεωφορείων, στη διάρκεια της σύντομης απουσίας μου, είχε πάθει ανακοπή καρδιάς. Καθώς τον έψαχνα αναστατωμένη, με πλησίασε κάποιος υπεύθυνος από το σταθμό και μου είπε ότι ο Φρεντ είχε μεταφερθεί στο νοσοκομείο. Όταν έφτασα στο νοσοκομείο, έμαθα ότι είχε ήδη πεθάνει.
Ξαφνικά, βρέθηκα μόνη μου σε μια ξένη χώρα, χωρίς σπίτι και χωρίς σύζυγο στον οποίο να στηριχτώ. Λέω να «στηριχτώ» επειδή ο Φρεντ ήταν εκείνος που πάντοτε αναλάμβανε την ηγεσία και οργάνωνε τα πράγματα και για τους δυο μας. Δεν έχω ισχυρή προσωπικότητα, και χαιρόμουν που το έκανε αυτό. Αλλά τώρα έπρεπε εγώ να παίρνω τις αποφάσεις, να οργανώσω τη ζωή μου και, ταυτόχρονα, να ξεπεράσω τη λύπη μου. Ήταν ένα πολύ οδυνηρό συναίσθημα—σαν να είχα βρεθεί ξαφνικά σε μια «κοιλάδα βαθιάς σκιάς». Θα μάθαινα ποτέ να τα βγάζω πέρα μόνη μου;
Γνωρίσαμε την Αλήθεια και Απλοποιήσαμε τη Ζωή Μας
Όταν πρωτογνωριστήκαμε με τον Φρεντ, ήμασταν και οι δυο παντρεμένοι και χωρισμένοι. Μια καλή φιλία εξελίχθηκε σε στενή σχέση, και αποφασίσαμε να παντρευτούμε. Πηγαίναμε κάθε τόσο σε κάποια εκκλησία του Χριστιανικού κόσμου, στο Σιάτλ της πολιτείας Ουάσινγκτον των Η.Π.Α. Ωστόσο, η θρησκεία δεν έπαιζε σημαντικό ρόλο στη ζωή μας μέχρι που χτύπησε την πόρτα μας η Τζέιμι, μια ευχάριστη νεαρή σκαπάνισσα (ολοχρόνια κήρυκας των καλών νέων). Ήταν τόσο συμπαθητική ώστε, όταν προσφέρθηκε να μελετήσει την Αγία Γραφή μαζί μου, εγώ δέχτηκα.
Καθώς και ο Φρεντ επίσης εκδήλωσε ενδιαφέρον, οι γονείς της Τζέιμι ανέλαβαν τη μελέτη, και ένα χρόνο αργότερα, το 1968, βαφτιστήκαμε και οι δύο. Από την αρχή, ήμασταν πρόθυμοι να βάζουμε τα συμφέροντα της Βασιλείας του Θεού στην πρώτη θέση στη ζωή μας. (Ματθαίος 6:33) Το ζευγάρι που μελετούσε μαζί μας, ο Λορν και η Ρούντι Νουστ, σίγουρα έθεσαν το παράδειγμα σε αυτόν τον τομέα. Λίγο καιρό μετά το βάφτισμά μας, μετακόμισαν σε μια κωμόπολη στην Ανατολική Ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών για να υπηρετήσουν εκεί όπου η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη. Αυτό έσπειρε ένα σπόρο στην καρδιά μας.
Είχαμε και άλλον ένα λόγο για τον οποίο σκεφτόμασταν να μετακομίσουμε. Ο Φρεντ ήταν διευθυντής σε ένα μεγάλο πολυκατάστημα. Η εργασία του τον απορροφούσε εντελώς, και εκείνος κατάλαβε ότι, αν μετακομίζαμε κάπου αλλού, θα μπορούσε να απλοποιήσει τη ζωή του και να δώσει περισσότερη προσοχή στην αλήθεια και στα δυο μας παιδιά. Είχα μια κόρη από τον πρώτο μου γάμο, η οποία ήταν τώρα παντρεμένη, και τόσο εκείνη όσο και ο σύζυγός της είχαν επίσης γνωρίσει την αλήθεια· γι’ αυτό η απόφασή μας να φύγουμε από το Σιάτλ ήταν δύσκολη. Ωστόσο, κατάλαβαν ποια ήταν τα κίνητρά μας και υποστήριξαν την απόφασή μας.
Έτσι, το 1973 μετακομίσαμε στην Ισπανία, μια χώρα στην οποία, εκείνη την εποχή, υπήρχε τεράστια ανάγκη για κήρυκες των καλών νέων και για αδελφούς που θα αναλάμβαναν την ηγεσία. Ο Φρεντ είχε υπολογίσει ότι αν ζούσαμε μετρημένα, οι οικονομίες μας θα επαρκούσαν για να πληρώνουμε τα έξοδά μας στην Ισπανία, και θα μπορούσαμε να αφιερώνουμε τον περισσότερο χρόνο μας στη διακονία. Και αυτό κάναμε. Έπειτα από λίγο καιρό, ο Φρεντ υπηρετούσε ως πρεσβύτερος, και το 1983 ήμασταν και οι δύο σκαπανείς.
Υπηρετήσαμε στην Ισπανία 20 χρόνια, μάθαμε τη γλώσσα και απολαύσαμε πολλές θαυμάσιες εμπειρίες. Συχνά, ο Φρεντ και εγώ κηρύτταμε μαζί και μελετούσαμε με αντρόγυνα, αρκετά από τα οποία είναι τώρα βαφτισμένοι Μάρτυρες. Έπειτα από μερικά χρόνια στην Ισπανία, τα δύο μικρότερα παιδιά μας, η Χάιντι και ο Μάικ, ανέλαβαν επίσης την υπηρεσία σκαπανέα. Μολονότι είχαμε λίγα από υλική άποψη, αυτή ήταν η πιο ευτυχισμένη περίοδος της ζωής μου. Η ζωή μας ήταν απλή. Περνούσαμε πολύ χρόνο μαζί ως οικογένεια, και όπως το λάδι της χήρας στη Βιβλική αφήγηση, οι οικονομίες μας, με καλή διαχείριση, δεν στέρεψαν ποτέ.—1 Βασιλέων 17:14-16.
Αλλάζουμε Χώρα και Πάλι
Το 1992 αρχίσαμε και πάλι να σκεφτόμαστε τη μετακόμιση. Τα παιδιά μας είχαν μεγαλώσει, και η ανάγκη στην Ισπανία ήταν μικρότερη από ό,τι προηγουμένως. Γνωρίζαμε έναν ιεραπόστολο ο οποίος είχε υπηρετήσει στον Ισημερινό, και εκείνος μας μίλησε για την επιτακτική ανάγκη που υπήρχε για σκαπανείς και πρεσβυτέρους σε εκείνη τη χώρα. Μήπως ήμασταν πολύ μεγάλοι σε ηλικία για να σκεφτούμε να αρχίσουμε από το μηδέν σε μια καινούρια χώρα; Δεν το βλέπαμε έτσι, εφόσον και οι δύο είχαμε καλή υγεία και αγαπούσαμε το έργο κηρύγματος. Γι’ αυτό επικοινωνήσαμε με το τμήμα στον Ισημερινό και αρχίσαμε να κάνουμε σχέδια. Μάλιστα, η κόρη μου η Χάιντι και ο σύζυγός της, ο Χουάν Μανουέλ, οι οποίοι υπηρετούσαν στη βόρεια Ισπανία, ήταν επίσης πρόθυμοι να μας ακολουθήσουν.
Τελικά, το Φεβρουάριο του 1993, είχαμε διευθετήσει όλες τις υποθέσεις μας και είχαμε φτάσει στη νέα μας πατρίδα. Ήμασταν και οι δύο ενθουσιασμένοι με την προοπτική να κάνουμε σκαπανικό στον Ισημερινό, όπου τόσο πολλοί άνθρωποι ανυπομονούσαν να μελετήσουν την Αγία Γραφή. Αφού μας υποδέχτηκαν θερμά στο τμήμα, σχεδιάσαμε να επισκεφτούμε αρκετές πόλεις, που μας τις σύστησαν ως τοποθεσίες όπου υπήρχε ιδιαίτερη ανάγκη. Αλλά τότε ο σύζυγός μου πέθανε.
Στην “Κοιλάδα της Βαθιάς Σκιάς”
Στην αρχή έπαθα σοκ, και έπειτα αρνιόμουν να πιστέψω το συμβάν. Ο Φρεντ δεν είχε αρρωστήσει σχεδόν ποτέ στο παρελθόν. Τι έπρεπε να κάνω; Πού έπρεπε να πάω; Δεν μπορούσα να σκεφτώ.
Σε αυτές τις στιγμές, τις χειρότερες της ζωής μου, ευλογήθηκα με την υποστήριξη συμπονετικών πνευματικών αδελφών, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν με γνώριζαν σχεδόν καθόλου. Οι αδελφοί στο τμήμα ήταν πολύ καλοσυνάτοι και φρόντισαν τα πάντα, περιλαμβανομένων και των διευθετήσεων για την κηδεία. Θυμάμαι ιδιαίτερα την αγάπη που μου έδειξαν ο αδελφός και η αδελφή Μπόνο. Φρόντιζαν να μη μένω ποτέ μόνη, και μάλιστα η Ίντιθ Μπόνο κοιμήθηκε αρκετές νύχτες στα πόδια του κρεβατιού μου για να μη νιώθω μόνη. Πραγματικά, ολόκληρη η οικογένεια Μπέθελ εκδήλωσε τέτοια αγάπη και στοχαστικό ενδιαφέρον που έμοιαζε σαν να με είχαν σκεπάσει με ένα ζεστό, προστατευτικό κάλυμμα αγάπης.
Έπειτα από λίγες ημέρες, τα τρία μου παιδιά ήταν και αυτά μαζί μου, και η υποστήριξή τους ήταν εξαιρετικά πολύτιμη. Εντούτοις, αν και με περιστοίχιζαν πολλά στοργικά άτομα στη διάρκεια της ημέρας, δυσκολευόμουν πολύ περισσότερο να περάσω τις ατέλειωτες νύχτες. Τότε ήταν που με ενίσχυε ο Ιεχωβά. Όποτε με κυρίευε φοβερή μοναξιά, στρεφόμουν σε αυτόν με προσευχή και αυτός με παρηγορούσε.
Μετά την κηδεία εγέρθηκε το ερώτημα: Τι θα έκανα με τη ζωή μου; Ήθελα να μείνω στον Ισημερινό επειδή αυτή ήταν η κοινή μας απόφαση, αλλά δεν πίστευα ότι θα μπορούσα να τα καταφέρω μόνη μου. Γι’ αυτό η Χάιντι και ο Χουάν Μανουέλ, οι οποίοι σχεδίαζαν να μετακομίσουν στον Ισημερινό λίγο αργότερα, προσάρμοσαν τα σχέδιά τους ώστε να έρθουν αμέσως και να μπορέσουμε έτσι να υπηρετούμε όλοι μαζί.
Μέσα σε ένα μήνα, βρήκαμε κάποιο σπίτι στη Λόχα, μια από τις πόλεις που είχε συστήσει το τμήμα. Σύντομα ασχολήθηκα με την οργάνωση διαφόρων πραγμάτων, την εγκατάσταση στο καινούριο σπίτι και την έναρξη του κηρύγματος σε μια νέα χώρα. Όλη εκείνη η δραστηριότητα απάλυνε κάπως τη λύπη μου. Επίσης μπορούσα να κλαίω μαζί με την κόρη μου, η οποία ήταν πολύ δεμένη με τον Φρεντ, και αυτό με βοηθούσε να εκτονώνω τα συναισθήματά μου.
Ωστόσο, έπειτα από μερικούς μήνες, όταν είχα συνηθίσει το καινούριο μου πρόγραμμα, αντιλήφθηκα ακόμα πιο έντονα τη φοβερή απώλεια που είχα υποστεί. Διαπίστωσα ότι δεν μπορούσα να σκέφτομαι τις ευτυχισμένες στιγμές που είχαμε ζήσει ο Φρεντ και εγώ, επειδή αυτό με αναστάτωνε υπερβολικά. Έκλεισα την πόρτα στο παρελθόν και προσπαθούσα να αντιμετωπίζω την κάθε ημέρα ξεχωριστά, αδυνατώντας να σκεφτώ και πολύ το μέλλον. Αλλά προσπαθούσα να γεμίζω την κάθε ημέρα με κάτι αξιόλογο, ιδιαίτερα με το να συμμετέχω στο έργο κηρύγματος. Αυτό μου έδωσε τη δύναμη να συνεχίσω.
Πάντοτε μου άρεσε να κηρύττω και να διδάσκω την Αγία Γραφή, και στον Ισημερινό οι άνθρωποι ήταν τόσο δεκτικοί ώστε αυτό το έργο ήταν σκέτη απόλαυση. Μια από τις πρώτες φορές που συμμετείχα στο έργο από σπίτι σε σπίτι εκεί, συνάντησα μια νεαρή παντρεμένη γυναίκα, η οποία μου είπε: «Ναι, θα ήθελα να μάθω περισσότερα για την Αγία Γραφή!» Ήταν η πρώτη Γραφική μελέτη που άρχισα στον Ισημερινό. Αυτού του είδους οι εμπειρίες απορρόφησαν την προσοχή μου και δεν με άφησαν να σκέφτομαι πάρα πολύ το δικό μου πόνο. Ο Ιεχωβά ευλόγησε πλούσια την υπηρεσία μου στον αγρό. Φαινόταν λες και σχεδόν κάθε φορά που πήγαινα να κηρύξω τα καλά νέα είχα κάποια θαυμάσια εμπειρία.
Χωρίς αμφιβολία, το ότι συνέχισα να υπηρετώ ως σκαπάνισσα ήταν ευλογία. Με έκανε να νιώθω ότι είχα μια υποχρέωση να εκπληρώσω και μου έδινε την ευκαιρία να κάνω κάτι το θετικό κάθε ημέρα. Μέσα σε λίγο καιρό, διεξήγα έξι Γραφικές μελέτες.
Για να καταλάβετε την ικανοποίηση που αντλώ από τη διακονία μου, θα ήθελα να σας αναφέρω το παράδειγμα μιας μεσόκοπης κυρίας η οποία πρόσφατα εκδήλωσε ειλικρινή εκτίμηση για τις Βιβλικές διδασκαλίες. Όταν της δείχνω κάποιο εδάφιο, αρχικά θέλει να το κατανοήσει πλήρως και κατόπιν είναι πρόθυμη να θέσει σε εφαρμογή τη συμβουλή του. Αν και ζούσε ανήθικη ζωή στο παρελθόν, όταν πρόσφατα κάποιος άντρας της πρότεινε να συζήσουν, εκείνη αρνήθηκε σταθερά την πρότασή του. Μου είπε πόσο ευτυχισμένη ένιωσε που υποστήριξε με σταθερότητα τους Γραφικούς κανόνες, επειδή τώρα απολαμβάνει πρωτόγνωρη ειρήνη διάνοιας. Τέτοιες μελέτες μού θερμαίνουν την καρδιά και με κάνουν να αισθάνομαι χρήσιμη.
Διατηρώ τη Χαρά Μου
Ενώ το έργο μαθήτευσης μου φέρνει πολλή χαρά, η λύπη μου δεν εξαφανίστηκε αμέσως. Στην περίπτωσή μου, η θλίψη είναι κάτι που έρχεται και φεύγει. Η κόρη μου και ο γαμπρός μου με έχουν υποστηρίξει με θαυμάσιο τρόπο, αλλά μερικές φορές όταν τους βλέπω να απολαμβάνουν κάποιες ξεχωριστές στιγμές μαζί, αισθάνομαι πιο έντονα την απώλεια που έχω υποστεί. Ο σύζυγός μου μού λείπει πάρα πολύ, όχι μόνο επειδή ήμασταν πολύ δεμένοι αλλά και επειδή εξαρτόμουν από εκείνον για πολλά πράγματα. Μερικές φορές το γεγονός ότι δεν μπορώ να του μιλήσω, να ζητήσω τη συμβουλή του ή να του αφηγηθώ κάποια εμπειρία από την υπηρεσία αγρού με κάνει να νιώθω τόση θλίψη και τέτοιο κενό που δεν είναι καθόλου εύκολο να το αντιμετωπίσω.
Τι με βοηθάει σε αυτές τις περιπτώσεις; Προσεύχομαι ένθερμα στον Ιεχωβά και του ζητάω να με βοηθήσει να σκεφτώ κάτι άλλο, κάτι θετικό. (Φιλιππησίους 4:6-8) Και αυτός πραγματικά με βοηθάει. Τώρα που έχουν περάσει μερικά χρόνια, μπορώ να μιλάω για κάποιες από τις καλές στιγμές τις οποίες απολαύσαμε μαζί ο Φρεντ και εγώ. Έτσι, φαίνεται ότι οι πληγές κλείνουν σιγά-σιγά. Όπως και ο ψαλμωδός Δαβίδ, νιώθω ότι έχω περπατήσει σε «κοιλάδα βαθιάς σκιάς». Αλλά ο Ιεχωβά ήταν εκεί για να με παρηγορεί, και οι πιστοί αδελφοί με οδήγησαν με καλοσύνη στη σωστή κατεύθυνση.
Τι Μαθήματα Πήρα
Επειδή ο Φρεντ αναλάμβανε πάντοτε την ηγεσία, ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα μπορούσα να αρχίσω να κάνω πράγματα μόνη μου. Αλλά με τη βοήθεια του Ιεχωβά, της οικογένειάς μου και των αδελφών, τα έχω καταφέρει. Από μερικές απόψεις, τώρα είμαι πιο δυνατή από ό,τι στο παρελθόν. Στρέφομαι στον Ιεχωβά πιο συχνά από ό,τι προηγουμένως και μαθαίνω να παίρνω αποφάσεις μόνη μου.
Είμαι πολύ χαρούμενη για τα 20 χρόνια που περάσαμε με τον Φρεντ στην Ισπανία, υπηρετώντας μαζί εκεί όπου η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη. Σε αυτό το σύστημα πραγμάτων, δεν γνωρίζουμε τι θα συμβεί από τη μια ημέρα στην άλλη, έτσι πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για τον Ιεχωβά και για την οικογένειά μας ενόσω έχουμε την ευκαιρία. Εκείνα τα χρόνια εμπλούτισαν τη ζωή μας και το γάμο μας, και είμαι πεπεισμένη ότι με προετοίμασαν να αντιμετωπίσω την απώλειά μου. Επειδή το σκαπανικό είχε ήδη γίνει τρόπος ζωής για εμένα πριν από το θάνατο του Φρεντ, μου έδωσε ένα αίσθημα σκοπού όταν προσπαθούσα να συμβιβαστώ με τη νέα πραγματικότητα.
Όταν πέθανε ο Φρεντ, στην αρχή φαινόταν σαν να είχε τελειώσει και η δική μου ζωή. Αλλά, βέβαια, δεν ήταν έτσι τα πράγματα. Είχα πολλά να κάνω στην υπηρεσία του Ιεχωβά, και υπήρχαν τόσοι άνθρωποι που περίμεναν να τους βοηθήσω. Εφόσον γύρω μου υπήρχαν τόσο πολλά άτομα που χρειάζονταν ακόμα την αλήθεια, πώς μπορούσα να εγκαταλείψω τις προσπάθειες; Το γεγονός ότι βοηθούσα άλλους μου έκανε καλό, όπως είπε ο Ιησούς ότι θα συνέβαινε. (Πράξεις 20:35) Οι εμπειρίες μου στη διακονία αγρού μού έδωσαν μερικά πράγματα στα οποία μπορούσα να αποβλέπω και για τα οποία να κάνω σχέδια.
Πριν από μερικές ημέρες, με κυρίευσε ξανά ένα γνώριμο αίσθημα μοναξιάς. Αλλά όταν έφυγα από το σπίτι για να πάω σε μια Γραφική μελέτη, ένιωσα αμέσως τη διάθεσή μου να βελτιώνεται. Δύο ώρες αργότερα επέστρεψα στο σπίτι ικανοποιημένη και ενισχυμένη. Όπως είπε ο ψαλμωδός, ίσως μερικές φορές να “σπέρνουμε με δάκρυα”, αλλά έπειτα ο Ιεχωβά ευλογεί τις προσπάθειές μας, και “θερίζουμε με χαρούμενη κραυγή”.—Ψαλμός 126:5, 6.
Πρόσφατα, εξαιτίας της υπέρτασης, αναγκάστηκα να προσαρμόσω λίγο το πρόγραμμά μου, και τώρα κάνω βοηθητικό σκαπανικό σε τακτική βάση. Ζω μια ικανοποιητική ζωή, αν και δεν πιστεύω ότι σε αυτό το σύστημα πραγμάτων θα μπορέσω ποτέ να ξεπεράσω εντελώς την απώλειά μου. Χαίρομαι να βλέπω τα τρία παιδιά μου στην ολοχρόνια υπηρεσία. Πάνω από όλα, ανυπομονώ να ξαναδώ τον Φρεντ στο νέο κόσμο. Είμαι βέβαιη ότι θα ενθουσιαστεί όταν μάθει για το έργο που μπόρεσα να κάνω στον Ισημερινό—ότι τα σχέδιά μας πράγματι έφεραν καρπό.
Προσεύχομαι να εξακολουθήσουν να επαληθεύονται στην περίπτωσή μου τα λόγια του ψαλμωδού. «Ασφαλώς, αγαθότητα και στοργική καλοσύνη θα με ακολουθούν όλες τις ημέρες της ζωής μου· και θα κατοικώ στον οίκο του Ιεχωβά σε μακρότητα ημερών».—Ψαλμός 23:6.
[Εικόνα στη σελίδα 23]
Στη διακονία στο Σαν Λούκας της Λόχα, στον Ισημερινό