Γιατί Υπάρχει «Βαθιά Ανησυχία»;
Ο ΠΑΠΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΥΛΟΣ Β΄ εξέφρασε την «απελπισία» του για το σχίσμα που προκάλεσε το υπέρ της Καθολικής παράδοσης κίνημα του Αρχιεπισκόπου Λεφέβρ. Η εκκλησία, είπε ο ίδιος, αντέδρασε με «μεγάλη οδύνη».
Ο Καθολικός ιερέας Ζουακίν Ορτέγκα, αναπληρωτής γραμματέας της συνδιάσκεψης των Ρωμαιοκαθολικών επισκόπων στην Ισπανία, αποδοκίμασε αυτή την κατάσταση: «Έχουμε κάνει τον Καθολικισμό σούπερ μάρκετ. Οι άνθρωποι διαλέγουν και παίρνουν αυτά που τους ταιριάζουν λες και οι δοξασίες μας είναι κονσέρβες με λαχανικά».
Ο Αρχιεπίσκοπος Λεφέβρ υποστηρίζει ότι η Δεύτερη Σύνοδος του Βατικανού πρόδωσε την παραδοσιακή Καθολική Εκκλησία, δίνοντας την ευκαιρία για αλλαγές στην εκκλησία. Έτσι, πιστεύει ο ίδιος, η σύνοδος κλόνισε το πιστεύω των Καθολικών ότι ανήκουν στη μία αληθινή εκκλησία.
Συνοψίζοντας τα επιχειρήματα του Λεφέβρ και των ακολούθων του, η εφημερίδα Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν (International Herald Tribune) έγραψε: «Οι οπαδοί της παράδοσης διατείνονται ότι είτε η εκκλησία έκανε λάθος πριν από τη σύνοδο είτε κάνει λάθος τώρα, αλλά δεν γίνεται να συμβαίνουν και τα δυο. Αν έκανε λάθος πριν από τη σύνοδο, λένε, τότε μπορεί να έχει κάνει λάθος και για άλλες δοξασίες. ‘Είμαστε εδώ για να εκδηλώσουμε την προσκόλλησή μας στην εκκλησία όλων των εποχών’, είπε ο αρχιεπίσκοπος».
Όμως, πολλοί ειλικρινείς Καθολικοί αναρωτιούνται αν αυτά που δίδασκε και έκανε η εκκλησία πριν από τη Β΄ Σύνοδο του Βατικανού ήταν η αλήθεια ή αν ήταν λάθος.
Οι Φιλελεύθεροι Καθολικοί Ανησυχούν
Πολλοί Καθολικοί που είναι υπέρ του φιλελευθερισμού φοβούνται ότι τα, σύμφωνα με την άποψή τους, προοδευτικά βήματα που έκανε η Β΄ Σύνοδος του Βατικανού υπονομεύονται εξαιτίας της υπόθεσης Λεφέβρ. Τους τρομάζουν οι πρόσφατες επίσημες δηλώσεις του Βατικανού, όπως εκείνες του Καρδινάλιου Ράτσινγκερ, του κέρβερου της Καθολικής ορθοδοξίας. Αυτός είναι ο επικεφαλής του γραφείου του Βατικανού που επί τέσσερις αιώνες ήταν γνωστό ως η Συνέλευση για την Ιερά Εξέταση.
Ο Καρδινάλιος Ράτσινγκερ, επικεφαλής της Ιερής Συνέλευσης για το Δόγμα της Πίστης, στη Ρώμη, δήλωσε: «Τα σχίσματα συμβαίνουν μόνο όταν οι άνθρωποι έχουν πάψει να βιώνουν και να αγαπούν ορισμένες αλήθειες και αξίες της Χριστιανικής πίστης». Οι προοδευτικοί Καθολικοί φοβούνται ότι ο καρδινάλιος είχε υπόψη του «αλήθειες και αξίες» που χαρακτήριζαν τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία πριν από τις μέρες της Β΄ Συνόδου του Βατικανού.
Εκφράζοντας αυτούς τους φόβους, ένα άρθρο με τίτλο «Το Τίμημα ενός Σχίσματος», που δημοσιεύτηκε στη γαλλική εφημερίδα Λε Μοντ (Le Monde), δήλωσε: «Ποιος ξέρει αν το Βατικανό δεν αρχίζει—χωρίς να το ξέρει ή χωρίς να το παραδέχεται—να εφαρμόζει την ‘προσκόλληση στην παράδοση χωρίς τον Λεφέβρ’; . . . Μήπως [το Βατικανό] δεν προσπαθεί τώρα να ξανακερδίσει τους κληρικούς και τους λαϊκούς που κλίνουν προς την παράδοση και, πάνω απ’ όλα, δεν επιβάλλει και πάλι την Καθολική αυθεντία και τις Καθολικές αξίες εκεί όπου αυτές υφίστανται την πιο ανοιχτή πρόκληση, συγκεκριμένα στη Δυτική Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική;»
Αντιφρονούντες Θεολόγοι
Τον Ιανουάριο του 1989, 163 Καθολικοί θεολόγοι από τη Δυτική Γερμανία, την Ολλανδία, την Αυστρία και την Ελβετία κοινοποίησαν μια δήλωση που τώρα είναι γνωστή ως η Διακήρυξη της Κολωνίας. Στις μετέπειτα εβδομάδες, ενώθηκαν μαζί τους εκατοντάδες Καθολικοί θεολόγοι από άλλες χώρες, περιλαμβανομένης και της Ιταλίας. Το κύμα της διαφωνίας ξεκίνησε από το ότι το Βατικανό εγκατέστησε αυθαίρετα ένα συντηρητικό ιεράρχη ως Καθολικό αρχιεπίσκοπο της Κολωνίας, στη Γερμανία, παρά τις αντιρρήσεις των ντόπιων ιεραρχών. Αλλά η διαμαρτυρία δεν περιοριζόταν μόνο στο διορισμό δεξιών επισκόπων. Περιλάμβανε ορισμένα πειθαρχικά μέτρα του Βατικανού που είχαν σκοπό να κλείσουν το στόμα θεολόγων, οι οποίοι αντανακλούσαν «το θεολογικό τρόπο σκέψης που τόνιζε η Δεύτερη Σύνοδος του Βατικανού». Επίσης, οι θεολόγοι έθεσαν υπό αμφισβήτηση το δικαίωμα του πάπα να επιβάλλει τις απόψεις του «στον τομέα των δογματικών διδασκαλιών», ιδιαίτερα σ’ ό,τι αφορά τον έλεγχο των γεννήσεων.
Αντιδρώντας σ’ αυτή τη διακήρυξη, ο Καρδινάλιος Ράτσινγκερ δήλωσε χωρίς περιστροφές ότι όσοι απορρίπτουν τη θέση του Βατικανού σχετικά με τον έλεγχο των γεννήσεων και το διαζύγιο δίνουν εσφαλμένη ερμηνεία της «συνείδησης» και της «ελευθερίας» και παραβιάζουν την παραδοσιακή διδασκαλία της εκκλησίας. Πρόσφατα υπενθύμισε σε Αμερικανούς ιεράρχες ότι δεν πρέπει να αφήνουν τη διδασκαλία τους να επηρεάζεται από την «παράφωνη συναυλία» κάποιων θεολόγων.
Πολλοί Καθολικοί Είναι Προβληματισμένοι
Ένας Γάλλος Καθολικός θεολόγος δήλωσε σε μια συνέντευξη που έδωσε στην εφημερίδα Λε Μοντ: «Θα ήταν λάθος να ισχυριστεί κανείς . . . ότι αυτή η κρίση επηρεάζει μόνο τους θεολόγους. Απλώς αυτοί εκφράζουν τη βαθιά ανησυχία πάρα πολλών Καθολικών».
Πολλοί ειλικρινείς Καθολικοί αναρωτιούνται μήπως ο επαναστάτης αρχιεπίσκοπος Λεφέβρ, αν και αφορισμένος, δεν έχασε ούτε τη μάχη ούτε τον πόλεμο. Στην πραγματικότητα, γίνονται παραχωρήσεις προς τους ακολούθους του Λεφέβρ με σκοπό να ξαναγυρίσουν στο ποίμνιο. Η λειτουργία γίνεται και πάλι στη λατινική γλώσσα σε πολλές Καθολικές εκκλησίες, και συντηρητικοί επίσκοποι διορίζονται σε διάφορες θέσεις. Είναι ενδιαφέρον ότι Καθολικοί οπαδοί της παράδοσης κάνουν το εξής ερώτημα: ‘Γιατί αφορίστηκε ο Μονσινιόρος Λεφέβρ, ενώ Καθολικοί ιερείς στην Ολλανδία, οι οποίοι ευλογούν «γάμους» μεταξύ ομοφυλοφίλων, και ιερείς στη Νότια Αμερική, οι οποίοι υποστηρίζουν την επαναστατική θεολογία απελευθέρωσης, εξακολουθούν να αποτελούν μέρος της εκκλησίας;’
Όλα αυτά κάνουν πολλούς Καθολικούς να σαστίζουν. Ένας Γάλλος Καθολικός έγραψε στην Καθολική εφημερίδα Ο Σταυρός (La Croix): «Οι απλοί Χριστιανοί, σαν εμένα, υποφέρουν επειδή εκείνοι που περιλαμβάνονται [στις διαφωνίες της εκκλησίας] δεν κάθονται να συζητήσουν τα πράγματα και να φτάσουν σε κάποια συμφωνία. Μερικοί άνθρωποι εγκαταλείπουν σιγά-σιγά τη θρησκευτική δράση, αν όχι και την Εκκλησία».
Αναμφίβολα, αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί είναι τόσο διαιρεμένη η εκκλησία που θεωρούσαν ως τη μία αληθινή. Μάλιστα ο Καθολικός ιερέας Ρενέ Λορεντέν έκανε το ερώτημα: «Γιατί να υπάρχουν τέτοιες διαιρέσεις μεταξύ των Χριστιανών;» Ας εξετάσουμε σύντομα μερικούς λόγους γι’ αυτές.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 7]
«Οι οπαδοί της παράδοσης διατείνονται ότι είτε η εκκλησία έκανε λάθος πριν από τη σύνοδο είτε κάνει λάθος τώρα, αλλά δεν γίνεται να συμβαίνουν και τα δυο».—Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν.