ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
της Σκοπιάς
Ελληνική
  • ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ
  • ΕΚΔΟΣΕΙΣ
  • ΣΥΝΑΘΡΟΙΣΕΙΣ
  • g86 8/4 σ. 12-16
  • Απόψε Κερδίσαμε!

Δεν υπάρχει διαθέσιμο βίντεο για αυτή την επιλογή.

Λυπούμαστε, υπήρξε κάποιο σφάλμα στη φόρτωση του βίντεο.

  • Απόψε Κερδίσαμε!
  • Ξύπνα!—1986
  • Υπότιτλοι
  • Παρόμοια Ύλη
  • Καταπολεμώντας τη Βία με τη Βία
  • Μια Ταραγμένη Περίοδος
  • Ατομικές Επιτεύξεις
  • Μια Δραστική Αλλαγή
  • Πρώτες Επαφές
  • Μια Νέα Προσωπικότητα
  • Η Επιδίωξίς μας για Φήμη στο “Ριγκ” της Πυγμαχίας
    Ξύπνα!—1981
  • Ερωτήσεις από Αναγνώστες
    Η Σκοπιά Αναγγέλει τη Βασιλεία του Ιεχωβά—1981
  • Έμαθα να Μισώ Ό,τι Είχα Αγαπήσει
    Ξύπνα!—1994
  • Υποτάσσοντας τον Βίαιο Χαρακτήρα Μου
    Ξύπνα!—1982
Δείτε Περισσότερα
Ξύπνα!—1986
g86 8/4 σ. 12-16

Απόψε Κερδίσαμε!

ΤΟ ΠΟΔΙ μου προσγειώθηκε φαρδιά πλατιά στο πρόσωπο του αντιπάλου μου! Γυρίζοντας σαν αστραπή, προσπάθησε να με κάνει να χάσω την ισορροπία μου με ένα σάρωμα του ποδιού του, το οποίο ακολουθήθηκε από ένα χτύπημα της φτέρνας του πάνω στο στομάχι μου. Ανταλλάξαμε κάθε είδους επιτρεπόμενες κλωτσιές και μπουνιές, δεχόμενοι έτσι τα χτυπήματα ο ένας του άλλου.

Ήταν 19 Μαΐου 1978 και ο αντίπαλός μου, ο Ζιλμπέρ Λετουζό, και εγώ μαχόμαστε για το εθνικό πρωτάθλημα Γαλλίας στο Ξενοδοχείο Μεριντιάν στο Παρίσι. Τόσο ο Ζιλμπέρ όσο και εγώ, είχαμε μάθει τα βασικά της τέχνης της Γαλλικής πυγμαχίας, ένα είδος Γαλλικού μποξ, σε συμπλοκές στους δρόμους στα προάστια του Παρισιού. (Βλέπε την απέναντι σελίδα.)

Το πλήθος που μας παρακολουθούσε δονούνταν από τη συγκίνηση και φώναζε για να μας ενθαρρύνει. Όμως εγώ ανησυχούσα. ‘Τι θα συμβεί αν κάτι δεν πάει καλά; Τι θα συμβεί αν τον πληγώσω σοβαρά;’ σκεπτόμουν συνεχώς. Η αποπνικτική, γεμάτη με καπνό ατμόσφαιρα καθιστούσε δύσκολη τη συγκέντρωση της διάνοιας. Χρειαζόμουν και το πιο ελάχιστο μόριο προσοχής που μπορούσα να αντλήσω.

Μέχρι τον τέταρτο γύρο, ο Ζιλμπέρ έδειχνε σημάδια σοβαρής κούρασης. Είχε δυσκολία στο να κρατάει την άμυνά του, και οι μπουνιές του δεν είχαν πια αυτοπεποίθηση. Όσο για μένα, τα αντανακλαστικά μου λειτουργούσαν περίφημα. Έδωσα μια ισχυρή μπουνιά σε απάντηση μιας δικιάς του, και ο αντίπαλός μου κατέρρευσε. Παρ’ ότι σύντομα ξανασηκώθηκε στα πόδια του, ήταν φανερό ότι ο Ζιλμπέρ παράπαιε και ο βοηθός του αποφάσισε να σταματήσει. Είχα κερδίσει το Γαλλικό εθνικό κύπελλο!

Λίγους μήνες πριν, πόσο θα συναρπαζόμουν με αυτές τις στιγμές δόξας, τον ήχο των μεγαφώνων που θα ανακοίνωναν τα αποτελέσματα του ματς, ανάμικτα με τις ζητωκραυγές του πλήθους! Το βράδι αυτό, ωστόσο, όλες αυτές οι τιμές—η δόξα, η φήμη, και η προοπτική των συμβολαίων—με άφηναν τελείως αδιάφορο.

Είδα το ακτινοβόλο πρόσωπο της συζύγου μου μέσα στο πλήθος. Προφανώς, μπορούσε να διακρίνει από την έκφρασή μου ότι δεν επρόκειτο να υποχωρήσω από την απόφασή μου. Αληθινά μπορούσαμε να πούμε, «Απόψε κερδίσαμε!» Είχαμε αληθινά κερδίσει, γιατί είχα πάρει την απόφασή μου να παραιτηθώ από κάθε συμμετοχή στους ανταγωνισμούς του μποξ. Τώρα μπαίναμε σε μια άλλη μάχη και αυτή τη φορά και οι δυο μαζί.

Καταπολεμώντας τη Βία με τη Βία

Γεννήθηκα το 1947 στο Παρισινό προάστιο Ρέιγ-Μαλμαιζόν, τοποθεσία του παλατιού όπου κάποτε έζησε και αργότερα πέθανε η πρώτη σύζυγος του Ναπολέοντα, η Ιωσηφίνα. Η οικογένειά μου ήταν εργατικής τάξης, και δεν πέρασε πολύς καιρός μέχρις ότου αγανακτήσω με όλη την αδικία που υπήρχε στον κόσμο. Ήθελα να διορθώσω όλα τα σφάλματα. Το 1967 άρχισα να μελετώ νομικά με την ελπίδα να γίνω δικηγόρος. Τον καιρό εκείνο έβραζε η αναταραχή στα Γαλλικά πανεπιστήμια, ιδιαίτερα στη Νανταίρ, ένα άλλο προάστιο του Παρισιού, όπου σπούδαζα. Ήταν μια περίοδος βίαιης αντιμετώπισης ανάμεσα στις εξτρεμιστικές πολιτικές ομάδες.

Λίγα χρόνια πριν, είχα αρχίσει μια καριέρα με μεγάλες υποσχέσεις στο ποδόσφαιρο, αλλά παραιτήθηκα εξαιτίας της βίας που υπήρχε στα γήπεδα. Το παράδοξο είναι ότι είχα στραφεί σε μαχητικά αθλήματα. Είχα τη στάση: ‘Η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση’. Ενόψει της ατμόσφαιρας έντασης στο πανεπιστήμιο, υπολόγιζα ότι θα μπορούσα να αφεθώ μόνος αν ήξερα πώς να υπερασπίσω τον εαυτό μου. Αφού δοκίμασα αρκετά αθλήματα, τελικά διάλεξα τη Γαλλική πυγμαχία, ένα πολύπλευρο άθλημα το οποίο προέρχεται από το Γαλλικό μποξ. Η Γαλλική πυγμαχία με προσέλκυσε επειδή ήταν μια «πλήρης» τεχνική μάχης, με χρησιμοποίηση των ποδιών καθώς και των χεριών.

Μια Ταραγμένη Περίοδος

Το Μάιο του 1968 εξτρεμιστικές ομάδες στα πανεπιστήμια πίεζαν για πολιτική και κοινωνική αλλαγή. Προς έκπληξή μας, οι εργάτες, συμπαραστεκόμενοι στις φοιτητικές μας διαδηλώσεις, μας υποστήριξαν αυθόρμητα. Κατόπιν τα εργατικά σωματεία ενώθηκαν με τις πορείες τους διαδήλωσης και με εντολές προς τους εργάτες να κάνουν γενική απεργία. Έτσι, στη διάρκεια του Μαΐου και του Ιουνίου 1968, η Γαλλία είχε ουσιαστικά παραλύσει.

Ένα πνεύμα πανηγυρισμού βασίλευε ανάμεσα σε μας τους σπουδαστές, γιατί θεωρούσαμε τον εαυτό μας κάποιο είδος καταλύτη που προκαλούσε το κίνημα που έκφραζε τη γενική επιθυμία για περισσότερο δίκαια και ανθρωπιστική κοινωνία. Κατ’ αρχήν αφιερώθηκα τελείως σ’ αυτήν την φαινομενικά άξια υπόθεση και, πιστέψτε με, η σωματική μου υγεία αποδείχθηκε πολύ χρήσιμη όταν μας κυνηγούσε η αστυνομία στη διάρκεια των φοιτητικών διαδηλώσεων στο μέρος του Παρισιού που μένουν οι Λατίνοι.

Ωστόσο, σύντομα απογοητεύθηκα, γιατί οι διαδηλώσεις μας άρχισαν να γίνονται βίαιες. Οι ποθούμενες πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές δεν υλοποιήθηκαν ποτέ, και η προοπτική για ένα πιο εξισωμένο και φιλικό κοινωνικό σύστημα επισκιαζόταν με παροδικά και παραπλανητικά υλικά οφέλη. Τώρα το γλύκισμα είχε χάσει τη γλυκύτητά του. Έχασα κάθε εμπιστοσύνη στον άνθρωπο, στα σχέδια και στις αρχές του.

Ατομικές Επιτεύξεις

Παρ’ όλ’ αυτά, πέτυχα να αποφοιτήσω από το πανεπιστήμιο προτού φύγω για το στρατό. Όταν επέστρεψα, ξανάρχισα και πάλι τα αθλήματά μου, ιδιαίτερα τη Γαλλική πυγμαχία. Οι προσπάθειές μου ανταμείφθηκαν, γιατί αναδείχθηκα πρωταθλητής Γαλλίας έξι φορές. Κέρδισα περίπου εκατό κύπελλα και μετάλλια και επιλέχτηκα πολλές φορές για την εθνική ομάδα.

Επιπρόσθετα, έγινα ένας ειδικευμένος κρατικός δάσκαλος και διοικούσα τέσσερα αθλητικά σωματεία, περιλαμβανομένου και ενός στη Ρέιγ-Μαλμαιζόν που τότε καυχόταν για τη μεγαλύτερη συμμετοχή μελών στην Ευρώπη. Επίσης επισκοπούσα αρκετούς συνδέσμους, εξέδιδα ένα αθλητικό περιοδικό και βρισκόμουν στο συμβούλιο των διευθυντών της Ομοσπονδίας Γαλλικού Μποξ και Πυγμαχίας.

Μια Δραστική Αλλαγή

Τον Οκτώβριο του 1977 η σύζυγός μου ήρθε σε επαφή με δυο Μάρτυρες του Ιεχωβά και σύντομα άρχισε να μελετάει τη Βίβλο. Στην αρχή δεν ήμουν ούτε προκατειλημμένος απέναντι στους Μάρτυρες του Ιεχωβά ούτε και διατεθειμένος υπέρ τους. Σαν απογοητευμένος Καθολικός, ποτέ δεν είχα την ευκαιρία να μελετήσω τη Βίβλο, έτσι γιατί να αρνηθώ στη σύζυγό μου τη δυνατότητα αυτή; Στο σημείο εκείνο μερικοί από τους συγγενείς μας άρχισαν να αντιτίθενται στις Βιβλικές συζητήσεις, λέγοντας ότι οι Μάρτυρες ήταν μια επικίνδυνη αίρεση. Έτσι αισθάνθηκα υποχρεωμένος να υπερασπίσω τη σύζυγό μου στο όνομα της ελευθερίας της θρησκείας και με βάση τις βασικές αρχές της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 και της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, πράγματα που αγαπούσα πολύ.

Ένας από αυτούς τους αντιτιθέμενους συγγενείς συνέπεσε να παραβρίσκεται στα μαθήματα μποξ που έκανα και άρχισε να διαδίδει τη φήμη ότι είχα γίνει Μάρτυρας του Ιεχωβά. Έτσι σε κάθε μάθημα, επιβαλλόμουν με μεθόδους που αποδείκνυαν τέλεια ότι δεν ήμουν ακόμη αληθινός Χριστιανός, κρίνοντας από τις μπουνιές που έριχνα στα πλευρά και στα σαγόνια!

Η ανεξήγητη αυτή εναντίωση πυροδότησε την περιέργειά μου. Έτσι διάβασα το βιβλίο Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή, το οποίο πραγματεύεται θεμελιακά Βιβλικά δόγματα. Το ρούφηξα μέσα σε δυο βραδινά. Είχα ήδη διαβάσει εκατοντάδες βιβλία για την πολιτική, την ιστορία, και τη φιλοσοφία, αλλά όλα φαίνονταν να είναι μισοτελειωμένα, ασυμπλήρωτα, ανεπαρκή και—αντιφατικά. Η ανικανότητα του ανθρώπου φαινόταν σε μένα ακόμη πιο παράδοξη σ’ αυτό τον 20ό αιώνα των μεγάλων τεχνικών και επιστημονικών επιτευγμάτων. Σε αντίθεση με καθετί άλλο που είχα διαβάσει πριν, το βιβλίο αυτό παρείχε μια κατανοητή ερμηνεία για την προέλευση και για το μέλλον του ανθρώπου και για τους λόγους της ύπαρξής του.

Ξαφνικά, όλη αυτή η γνώση άρχισε να μπαίνει στο κατάλληλο μέρος της προκειμένου να σχηματιστεί ένα λογικό, συνεπές σύνολο. Όλη η ανθρώπινη ιστορία—με τους πολέμους της, τις θρησκείες της και τους πολιτισμούς της—το καθετί ταίριαξε σ’ ένα πρότυπο, έναν υπέροχο σκοπό άγνωστο σε μένα μέχρι τότε. Πάνω απ’ όλα, με διήγειρε η ακρίβεια της περιγραφής του Ιησού για τα σημερινά γεγονότα, που δόθηκαν σαν σημείο για την επικείμενη παρέμβασή του στις παγκόσμιες υποθέσεις. (Ματθαίος 24· Λουκάς 21) Είχα πειστεί ότι είχα βρει την αλήθεια. Αλλά ήταν αναγκαία και άλλα βήματα προτού μπορέσω να κατανοήσω πλήρως όλα τα πράγματα που περιλαμβάνονταν σ’ αυτό.

Πρώτες Επαφές

Την άνοιξη του 1978 η σύζυγός μου προσκλήθηκε στην Ανάμνηση, μια γιορτή που κάνουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά κάθε έτος για να γιορτάσουν το θάνατο του Χριστού. Ήθελα να παρακολουθήσω κι εγώ, αλλά είχα μάθημα στο μποξ και δεν θα τελειώναμε μέχρι τις 9.30 μ.μ. Ωστόσο, το βράδι εκείνο μόνο το 15 τοις εκατό της τάξης ήταν παρόν και καθώς όλοι οι σπουδαστές δεν ήταν σε φόρμα, το μάθημα τέλειωσε στις 7.45 μ.μ. Απρόσμενα, εμφανίστηκε κάποιος ενήλικος στο μάθημα εκείνο, το οποίο ήταν για νεαρούς. Όταν τέλειωσε το μάθημα, ανέφερε ότι έπρεπε να περάσει να πάρει τη σύζυγό του από το σταθμό επειδή το δικό της αυτοκίνητο ήταν προσωρινά χαλασμένο. Αυτό σήμαινε ότι θα έπρεπε να περάσει οδηγώντας από την Αίθουσα Βασιλείας όπου η σύζυγός μου θα παρακολουθούσε την Ανάμνηση. Όλες αυτές οι συμπτώσεις ήταν τόσο περίεργες, ώστε του ζήτησα να με πετάξει μέχρι εκεί, και έτσι παρακολούθησα μαζί με τη σύζυγό μου τη συνάθροιση εκείνη.

Παρά την εμφάνισή μου—φορούσα τζην και τα μαλλιά μου ήταν ακόμη μουσκεμένα από το λούσιμο—με καλωσόρισαν θερμά. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι η τσάντα μου ήταν γεμάτη με γάντια του μποξ; Όταν τέλειωσε η συνάθροιση, ένας από τους Μάρτυρες ήρθε και συζήτησε μαζί μου. Καθώς ήμουν ήδη πεπεισμένος από αυτά που είχα διαβάσει στο βιβλίο Αλήθεια, έδωσα λιγότερη προσοχή σ’ αυτά που έλεγε απ’ όσο στον ίδιο τον άνθρωπο. Τον παρατηρούσα και αυτό που έβλεπα με έπειθε ότι αυτός ο άνθρωπος δεν ήταν φανατικός. Λίγο αργότερα, άρχισα και εγώ να μελετώ τη Βίβλο.

Μια Νέα Προσωπικότητα

Η τελευταία μου μάχη για το πρωτάθλημα, που περιέγραψα στην αρχή, έλαβε χώρα μόλις ένα μήνα αφότου άρχισα να μελετώ τη Βίβλο. Μετά από τη διπλή μου νίκη, αισθάνθηκα σαν να ’χε φύγει ένα μεγάλο βάρος από τους ώμους μου. Καταλάβαινα ότι η κατάστασή μου τώρα θα βρισκόταν σε συμφιλίωση με τον Ιεχωβά Θεό, εφόσον είχα σταματήσει τους αγώνες. Ωστόσο, έπρεπε να κάνω και άλλες αλλαγές.

Προκειμένου να παρακολουθώ τις τοπικές συναθροίσεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά τακτικά, αποφάσισα να περιορίσω τις αθλητικές μου δραστηριότητες στο σωματείο της πατρίδας μου Ρέιγ-Μαλμαιζόν. Κατόπιν, σε μια συνάθροιση, μάς υπενθύμισαν ότι ο Χριστιανός θα πρέπει να αποφεύγει οτιδήποτε το οποίο θα μπορούσε, συνειδητά ή ασυνείδητα, να φέρει ενοχή αίματος πάνω του. Μπορώ ακόμη να θυμηθώ πώς ανέβηκε το αίμα στα μάγουλά μου όταν συζητήθηκε το θέμα αυτό. Βλέπετε, οι σπουδαστές μου δεν ήταν όλοι ερασιτέχνες οι οποίοι έρχονταν απλά για χαλάρωση, αλλά ήταν επίσης και μαχητές, μποξέρ οι οποίοι λάβαιναν μέρος σε επαγγελματικούς σοβαρούς ανταγωνισμούς. Τι θα γινόταν αν συνέβαινε κάποιο ατύχημα; Ποιος θα ήταν ο βαθμός της ευθύνης μου; Σαν αποτέλεσμα παραιτήθηκα από τις εργασίες μου στην Ομοσπονδία Γαλλικού Μποξ και Πυγμαχίας και κανόνισα να αναλάβει ο αδελφός μου το καθηγητικό μου πόστο στο σωματείο της Ρέιγ-Μαλμαιζόν.

Τους μήνες που ακολούθησαν, συνέχισα να πηγαίνω στο σωματείο χάρη του αθλήματος, απλά για να προπονούμαι με μη ανταγωνιστικό τρόπο. Αλλά η συνείδησή μου γινόταν ολοένα και πιο ευαίσθητη. Τα λόγια του αποστόλου Παύλου με έκαναν να σκεφτώ: «Ο δε δούλος του Κυρίου δεν πρέπει να μάχηται, αλλά να ήναι πράος προς πάντας, διδακτικός, ανεξίκακος, διδάσκων μετά πραότητος».—2 Τιμόθεον 2:24, 25.

Και όταν το σκεφτόμουν αυτό, μου ήταν πολύ δύσκολο να φανταστώ τον Ιησού και τους αποστόλους του να προπονούνται μαζί με τους μονομάχους απλά για σπορ, ακόμη κι αν δεν θα επρόκειτο να λάβουν μέρος σε πραγματική μάχη. Έτσι, ανίκανος να συμβιβάσω την πυγμαχία μου με τις Βιβλικές συμβουλές, τελικά ξεκαθάρισα τελείως από κάθε συμμετοχή οποιουδήποτε είδους σε αυτή.

Προτού εγκαταλείψω το σωματείο, έδωσα μαρτυρία άμεσα ή έμμεσα σε όλους τους σπουδαστές μου. Πράγματι, θεωρούσα τους 200 αυτούς πυγμάχους ότι ήταν ο ιδιαίτερος τομέας μου. Εφτά από αυτούς με τους οποίους μελέτησα τη Βίβλο τελικά έγιναν Μάρτυρες του Ιεχωβά. Όταν συζητούσα την πυγμαχία με τους σπουδαστές μου, έπρεπε να προσφέρω συμβουλή χρησιμοποιώντας τις νεοαποκτημένες γνώσεις μου. Αυτό αποδείχτηκε μεγάλη βοήθεια για μένα από πνευματική άποψη. Με εξανάγκασε να κάνω μεγάλη αυτοανάλυση και με οδήγησε στην πρακτική εξάσκηση αυτών που κήρυττα.

Έτσι εγκατέλειψα τον κόσμο της πυγμαχίας και σταμάτησα να ‘πυγμαχώ ενάντια στον άνεμο’. Είναι αλήθεια ότι έχασα εκατοντάδες από αυτούς που αποκαλούνται φίλοι μαζί με τη φευγαλέα δόξα και τη φήμη. Σε ανταπόδοση, ο Ιεχωβά ευλόγησε άφθονα την οικογένειά μου. Τώρα έχουμε ένα σκοπό στη ζωή και τη δίκαια υπόθεση της Βασιλείας την οποία υπερασπιζόμαστε, όχι με γροθιές, με κλωτσιές, και με εξειδικευμένη τεχνική μάχης, αλλά με πνευματικά όπλα. (Εκκλησιαστής 2:11· 4:4· Εφεσίους 6:14-17)—Όπως το αφηγήθηκε ο Κριστιάν Πατυρέλ.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 14]

Όλη η ανθρώπινη ιστορία ταίριαξε σ’ ένα πρότυπο, έναν υπέροχο σκοπό άγνωστος σε μένα μέχρι τότε

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 15]

Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί στην Αίθουσα Βασιλείας ότι η τσάντα μου ήταν γεμάτη με γάντια του μποξ;

[Πλαίσιο στη σελίδα 13]

Γαλλικό Μποξ και Πυγμαχία

Το Γαλλικό μποξ είναι ένα ερασιτεχνικό μάχιμο άθλημα που επιτρέπει τη χρήση των ποδιών και των μπουνιών. Προς το τέλος του 19ου αιώνα, ο Γάλλος Σαρλ Λεκούρ έπαιξε μεγάλο ρόλο στην κωδικοποίηση της διαδικασίας του. Συνδύασε τους κανόνες της Αγγλικής πυγμαχίας σχετικά με τις γροθιές, μαζί με άλλους κανόνες για τα χτυπήματα ποδιού, που βασίζονταν στην παρατήρηση των μαχητών δρόμου του Παρισιού. Το Γαλλικό μποξ έγινε πολύ δημοφιλές, και πολλοί άνθρωποι συμμετείχαν σ’ αυτό, συμπεριλαμβανομένων μερικών φημισμένων συγγραφέων, όπως ο Αλέξανδρος Δουμάς και ο Θεόφιλος Γκωτιέ.

Σήμερα το Γαλλικό μποξ/πυγμαχία προσφέρει μια ευρύτερη ποικιλία χτυπημάτων και μπουνιών και σύγχρονων μεθόδων εκπαίδευσης. Ο στόχος είναι ο ίδιος όπως και στην Αγγλική πυγμαχία: να κερδίσεις είτε με νοκ άουτ, με παραίτηση, είτε στη βαθμολογία. Γενικά μιλώντας, χτυπιούνται λιγότερα χτυπήματα απ’ όσο στην Αγγλική πυγμαχία εξαιτίας της μεγαλύτερης απόστασης που κρατιέται ανάμεσα στους αντιμαχόμενους. Ωστόσο, τα χτυπήματα μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνα, γι’ αυτό θεωρείται ότι είναι ένα από τα πιο βίαια μαχητικά αθλήματα.

    Ελληνικές Εκδόσεις (1950–2025)
    Αποσύνδεση
    Σύνδεση
    • Ελληνική
    • Κοινή Χρήση
    • Προτιμήσεις
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Όροι Χρήσης
    • Πολιτική Απορρήτου
    • Ρυθμίσεις Απορρήτου
    • JW.ORG
    • Σύνδεση
    Κοινή Χρήση