Επίσκεψη σε έναν Εξωτικό Κήπο

Η ΜΗΤΕΡΑ μου αγαπούσε τα τριαντάφυλλα και τα καλλιεργούσε. Όταν ήμουν παιδί, περνούσα ώρες μαζί της στον κήπο ξεχορταριάζοντας, κλαδεύοντας, μεταφυτεύοντας και φροντίζοντας τα φυτά. Με έμαθε ότι η κηπουρική είναι διασκέδαση. Χάρη σε εκείνη ξύπνησε μέσα μου το ενδιαφέρον για την κηπουρική, το οποίο δεν έχει σβήσει από τότε.

Σταμάτησα προσωρινά να ασχολούμαι με την κηπουρική όταν έφυγα από το σπίτι για να φοιτήσω στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας. Ενώ σπούδαζα για να γίνω μηχανικός, απολάμβανα τους υπέροχους κήπους της πανεπιστημιούπολης. Τότε μαινόταν ο πόλεμος στο Βιετνάμ, και σύντομα με περίμενε μια μεγάλη αλλαγή.

Αποφάσισα να συμμετάσχω στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και με έστειλαν στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον για εκπαίδευση. Η πανεπιστημιούπολη εκεί έμοιαζε με παράδεισο. Όπου και αν κοίταζα υπήρχαν λίμνες, κήποι, γρασίδι και χιονοσκέπαστα βουνά. Στη συνέχεια, το 1964, έφυγα για τη Λα Πας της Βολιβίας προκειμένου να εργαστώ ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Αντρές. Τι αντίθεση ήταν αυτή! Βρέθηκα από το επίπεδο της θάλασσας σε υψόμετρο 3.500 μέτρων. Ελάχιστα πράγματα ευδοκιμούσαν εκεί, και έτσι η κηπουρική έγινε ανάμνηση.

Έπειτα από δύο χρόνια στη Βολιβία, βρήκα δουλειά ως καθηγητής στη Χαβάη, στο Γυμνάσιο Γουαχιάβα. Ζούσα σε ένα παραθαλάσσιο σπιτάκι στο Σάνσετ Πόιντ, και εκεί αγάπησα τα φοινικόδεντρα και άλλα τροπικά φυτά. Ένιωθα σαν να βρισκόμουν στον παράδεισο. Τότε μου ήρθε η ιδέα να δημιουργήσω μελλοντικά έναν κήπο με φοινικόδεντρα.

Επέστρεψα στο Σαν Ντιέγκο, και στη συνέχεια πέρασα τους επόμενους 18 μήνες ταξιδεύοντας με οτοστόπ από την Καλιφόρνια μέχρι τη Γη του Πυρός στην Αργεντινή. Εκείνη την περίοδο άρχισα να διαβάζω την Αγία Γραφή. Καθώς ταξίδευα, περνούσα πολλές ώρες στη ζούγκλα, σε κήπους και σε πάρκα, και έκανα στοχασμούς γύρω από όσα διάβαζα στην Αγία Γραφή. Τελικά, επέστρεψα στο Σαν Ντιέγκο το 1972 και άρχισα μια μακρόχρονη και ικανοποιητική σταδιοδρομία ως καθηγητής μαθηματικών στο Κορονάντο της Καλιφόρνιας. Η ιδέα που είχα να φτιάξω έναν κήπο με τροπικά φυτά στην αυλή μου άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.

Ο Πρώτος μου Κήπος

Το Μάιο του 1973, αγόρασα ένα σπιτάκι κοντά στον Ειρηνικό Ωκεανό, στο Όσεαν Μπιτς της Καλιφόρνιας. Βρισκόμουν λοιπόν στην κορυφή ενός λόφου, έχοντας ένα σπιτάκι, μια μεγάλη αυλή και την αγάπη μου για την κηπουρική. Ο τέλειος συνδυασμός για αυτό που επρόκειτο να επακολουθήσει, τον ξεχωριστό μου κήπο.

Στην αρχή, ασχολούμουν με την κηπουρική χωρίς σύστημα. Ήταν μια πειραματική διαδικασία. Όταν μου άρεσε κάποιο φυτό, το αγόραζα και το φύτευα. Συνέχισα να φυτεύω οτιδήποτε τραβούσε την προσοχή μου και μου έκανε εντύπωση. Τα έβλεπα να μεγαλώνουν—οπωροφόρα, κωνοφόρα, φυλλοβόλα και αειθαλή δέντρα, καθώς και θάμνους, χαμόδεντρα και λουλούδια. Καλλιεργούσα ό,τι μπορείτε να φανταστείτε.

Πολλά φυτά τα θυμόμουν από την παιδική μου ηλικία. Η φροντίδα τους ήταν μια ήσυχη, διασκεδαστική, υγιεινή και ικανοποιητική ενασχόληση. Έκανα στοχασμούς γύρω από την ομορφιά, το σχέδιο, την πολυπλοκότητα και το σκοπό αυτών των δημιουργημάτων.

Υπήρχαν φυτά που δεν μου άρεσαν ή δεν ταίριαζαν με το σχέδιο του κήπου μου, γι’ αυτό ξερίζωνα πολλά. Αναζητούσα κάτι το ιδιαίτερο. Τα φυτά που δημιουργούσαν ακαταστασία και μεγάλωναν πολύ γρήγορα δεν ήταν κατάλληλα. Απαιτούσαν πάρα πολλή δουλειά και φροντίδα! Επίσης, ήθελα σπάνια φυτά—όχι τα συνηθισμένα φυτά που μεγαλώνουν στους κήπους. Χρειαζόμουν ένα βασικό θέμα. Τότε έγινε αυτό που περίμενα!

Ο Πρώτος μου Φοίνικας

Το 1974 πήγα σε ένα τοπικό φυτώριο και εκεί είδα αυτό που έψαχνα. Ήταν όμορφο, με το μεγαλόπρεπο στεφάνι που σχημάτιζαν τα αψιδωτά πρασινογάλανα πτεροσχιδή φύλλα του. Ήταν ένας φοίνικας Butia capitata που πολλοί τον θεωρούν τον ομορφότερο του κόσμου και ο οποίος παράγει γλυκούς, αρωματικούς καρπούς. Κατάγεται από τη Νότια Αμερική, καλλιεργείται εύκολα και φτάνει τα πέντε μέτρα ύψος. Επιτέλους, ο κήπος μου είχε ένα κεντρικό θέμα—σπάνιους τροπικούς φοίνικες από όλο τον κόσμο! Είχα διαλέξει να καλλιεργήσω «τους Άρχοντες του φυτικού βασιλείου».

Σύντομα άρχισα να μαζεύω σπάνια και εξωτικά είδη από διάφορα φυτώρια. Σε μια απόμακρη γωνιά κάποιου φυτώριου είδα έναν υπέροχο φοίνικα Brahea armata να με κοιτάζει κατάματα. Έχει σκληρά γαλαζοπράσινα φύλλα σε σχήμα βεντάλιας (παλαμοειδή) τα οποία εκτείνονται ακτινωτά σχηματίζοντας ένα στεφάνι που ξεκινά από την κορυφή του κορμού. Οι ταξιανθίες δημιουργούν πανέμορφες ανοιχτοκίτρινες αψίδες. Όταν ωριμάσει, αυτό το δέντρο αναπτύσσεται σε ύψος περίπου 12 μέτρων.

Οι φοίνικες με είχαν ήδη μαγέψει. Πού μπορούσα να βρω περισσότερα τέτοια σπάνια φυτά; Άρχισα να ρωτάω στην περιοχή του Σαν Ντιέγκο, αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία. Τότε ήταν που ανακάλυψα έναν πακτωλό πληροφοριών: τη Διεθνή Εταιρία Φοινίκων—Παράρτημα Νότιας Καλιφόρνιας. Αυτή η εταιρία έχει χιλιάδες μέλη σε 81 χώρες. Κατέχει πλούτο πληροφοριών για κάθε γνωστό φοίνικα—πάνω από 200 γένη και περίπου 3.000 είδη. Το Παράρτημα Νότιας Καλιφόρνιας εκδίδει για τα μέλη του Το Περιοδικό για τους Φοίνικες (The Palm Journal), που είναι ανεκτίμητη πηγή των πιο πρόσφατων πληροφοριών.

Αυτή η επαφή με βοήθησε να αποκτήσω και να καλλιεργώ πάνω από 150 είδη φοινικόδεντρων στο μικρό μου κήπο. Και λέω μικρό, επειδή έχει έκταση μόνο 650 τετραγωνικά μέτρα. Οι φοίνικές μου είναι απλώς ένα μικρό δείγμα των ειδών που έχουν ανακαλυφτεί μέχρι σήμερα. Ποιους αγαπάω περισσότερο;

Μερικοί από τους Ομορφότερους Φοίνικες του Κήπου Μου

Στην πραγματικότητα αγαπώ όλα τα φυτά μου, αλλά μερικά από αυτά ξεχωρίζουν. Μερικά τα συμπαθώ ιδιαίτερα για την εξωτική τους εμφάνιση ή για την πανοπλία που σχηματίζουν τα αγκάθια τους, άλλα για το χρώμα ή το μέγεθός τους και κάποια ακόμα για την πρόκληση που παρουσιάζει η καλλιέργειά τους στο μεσογειακού τύπου κλίμα της νότιας Καλιφόρνιας.

Ένα από τα ασυνήθιστα δέντρα μου προέρχεται από τη Μαδαγασκάρη, στα ανοιχτά της ανατολικής ακτής της Αφρικής. Αυτός ο φοίνικας ανήκει στο είδος Bismarckia nobilis. Γιατί μου αρέσει; Για το μοναδικό πορφυρογάλανο χρώμα του, τη σπανιότητά του και το σχήμα των φύλλων του. Καθένα από αυτά ζυγίζει περίπου 9 κιλά—είναι ένας από τους μεγαλύτερους φοίνικες στον κόσμο.

Ένας άλλος αγαπημένος μου φοίνικας, του είδους Caryota obtusa, προέρχεται από τις ορεινές περιοχές της βόρειας Ινδίας, της Μιανμάρ και της Σρι Λάνκα. Ο δικός μου αναπτύσσεται καλά εδώ στο Σαν Ντιέγκο παρά τους σχετικά κρύους χειμώνες. Μου αρέσει η πρόκληση που παρουσιάζει η καλλιέργεια φοινικόδεντρων εδώ. Γι’ αυτό χαίρομαι που έχω ένα φοίνικα Arenga undulatifolia από το Βόρνεο στον κήπο μου. Αυτός έχει πλατιά και έντονα κυματοειδή φύλλα.

Πρόσφατα απέκτησα ένα φοίνικα Burretiokentia hapala από τη Νέα Καληδονία, μια υπερπόντια γαλλική περιοχή στο Νότιο Ειρηνικό. Μέχρι τώρα αναπτύσσεται καλά. Μπορώ να προσθέσω σε αυτόν τον κατάλογο και άλλους τους οποίους θεωρώ ξεχωριστούς, όπως το φοίνικα Pritchardia hildebrandii από τη Χαβάη που έχει κιτρινοπράσινα φύλλα σε σχήμα βεντάλιας. Του αρέσει ο ήλιος και είναι πραγματικά εξωτικός.

Ένας άλλος φοίνικας, του είδους Trithrinax acanthacoma, που προξενεί φόβο, έχει βελονοειδή αγκάθια στον κορμό του τα οποία φαίνεται να λένε: «Μην πλησιάζετε!»

Πρόσφατα άρχισα να καλλιεργώ κυκάδες. Μολονότι δεν συγγενεύουν με τους φοίνικες, τους μοιάζουν στην εμφάνιση αλλά είναι πολύ μικρότερες. Μια από τις αγαπημένες μου, του είδους Encephalartos gratus, έχει ένα καταπληκτικό φύλλο που μοιάζει να αναπηδά στον αέρα. Αυτή ελκύει την προσοχή όλων. Οι κώνοι, όπου βρίσκονται τα σπέρματα, είναι ασυνήθιστα μεγάλοι και εμφανίζονται στις πλευρές του φυτού. Μοιάζουν με ανανά ή με κουκουνάρι.

Μήπως αναρωτιέστε αν οι φοίνικές μου ελκύουν τους ανθρώπους; Μα και βέβαια! Συχνά βλέπω ανθρώπους να σταματούν για να θαυμάσουν τα φυτά μου. Από το πεζοδρόμιο που βρίσκεται μπροστά στο σπίτι μου μπορούν να δουν έναν εξωτικό τροπικό κήπο, ο οποίος κατηφορίζει στη λοφοπλαγιά. Το Μάρτιο του 1997 ο κήπος μου ήταν ένας από τους τρεις που άνοιξαν για το κοινό με πρόταση της τοπικής Διεθνούς Εταιρίας Φοινίκων. Τον περιέγραψαν ως «ένα αξέχαστο σεμινάριο για την ποικιλόμορφη και καλλωπιστική συλλογή φοινίκων». Με ποιον τρόπο έχει αποδειχτεί ο κήπος μου ευλογία για εμένα και για άλλους;

Ο Κήπος μου Δίνει Μαρτυρία

Αφού μελέτησα την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, βαφτίστηκα το 1991. Τώρα είμαι συνταξιούχος καθηγητής, αλλά παραμένω πολυάσχολος ως Χριστιανός πρεσβύτερος και σκαπανέας. Είναι ωραίο να χρησιμοποιώ τον κήπο μου ως έναυσμα για να μιλώ στους ανθρώπους σχετικά με τον Δημιουργό όταν περιγράφω το θαυμαστό σχέδιο που αποκαλύπτει η ποικιλία των δέντρων και των φυτών μου. Μερικές φορές, ανοίγω συζήτηση λέγοντας ότι οι φοίνικες αναφέρονται στην Αγία Γραφή. (Κριτές 4:5· Ψαλμός 92:12) Ασφαλώς ο κήπος με έχει βοηθήσει να πλησιάσω τον Θεό και να καταλάβω τον υπέροχο σκοπό του να δώσει στην υπάκουη ανθρωπότητα την ευκαιρία να ζήσει στον παράδεισο. Άλλωστε, ο αρχικός Παράδεισος της Εδέμ ήταν ένας εξαίσιος κήπος ή πάρκο.—Γένεση 2:8.

Σύμφωνα με τις Βιβλικές προφητείες, αυτές οι παραδεισιακές συνθήκες θα αποκατασταθούν όταν ο Ιεχωβά καταστρέψει εκείνους που τώρα καταστρέφουν τη γη. (Αποκάλυψη 11:18· 16:14, 16) Τότε θα μπορούμε όλοι να συμμετάσχουμε στη μετατροπή της γης σε ένα θαυμάσιο παράδεισο. Στο μεταξύ, ο μικρός μου κήπος συνεχίζει να δίνει αίνο στον Δημιουργό.—Από Συνεργάτη.

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Brahea armata

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Caryota obtusa

[Εικόνες στη σελίδα 16, 17]

Από αριστερά προς τα δεξιά: φυτό του γένους Pandanus, Roystonea regia, Ravenala madagascariensis (όχι στην ίδια κλίμακα)

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Encephalartos ferox

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Άνθος του φοίνικα Rhopalostylis sapida

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Εργαλεία για τις δουλειές που κάνω στον κήπο