Η Άποψη της Αγίας Γραφής

Είναι Εσφαλμένο να Προφέρουμε το Όνομα του Θεού;

ΕΠΙ αιώνες η Ιουδαϊκή θρησκεία διδάσκει ότι το θεϊκό όνομα Ιεχωβά είναι τόσο άγιο ώστε δεν πρέπει να το προφέρουμε.a (Ψαλμός 83:18) Πολλοί θεολόγοι έχουν την άποψη ότι φανερώνει έλλειψη σεβασμού το να απευθυνόμαστε στον ένδοξο Δημιουργό με τόσο οικείο τρόπο ή ακόμη και ότι αποτελεί παραβίαση της τρίτης από τις Δέκα Εντολές, η οποία λέει «μη λάβης το όνομα Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω». (Έξοδος 20:7, Νεοελληνική Μετάφραση) Τον τρίτο αιώνα Κ.Χ., το Μισνά όρισε ότι «όποιος προφέρει το θεϊκό Όνομα όπως είναι γραμμένο δεν έχει μέρος στο μελλοντικό κόσμο».—Σάνχεδριν 10:1.

Είναι αξιοπρόσεκτο ότι πολλοί λόγιοι του Χριστιανικού κόσμου ακολουθούν το πνεύμα αυτής της Ιουδαϊκής παράδοσης όταν μεταφράζουν την Αγία Γραφή. Παραδείγματος χάρη, Η Νέα Βίβλος της Οξφόρδης με Σχολιολόγιο (The New Oxford Annotated Bible) κάνει την εξής παρατήρηση στον πρόλογό της: «Η χρήση οποιουδήποτε κύριου ονόματος για τον έναν και μοναδικό Θεό, σαν να υπήρχαν και άλλοι θεοί από τους οποίους έπρεπε να διακριθεί ο αληθινός Θεός, διακόπηκε από τον Ιουδαϊσμό πριν από τη Χριστιανική εποχή και είναι ακατάλληλη για την παγκόσμια πίστη της Χριστιανικής Εκκλησίας». Γι’ αυτό, στην εν λόγω μετάφραση το θεϊκό όνομα έχει αντικατασταθεί από τη λέξη «ΚΥΡΙΟΣ».

Ποια Είναι η Άποψη του Θεού;

Αλλά αντανακλούν οι απόψεις αυτών των μεταφραστών και θεολόγων τον τρόπο σκέψης του Θεού; Στο κάτω-κάτω, ο Θεός δεν προτίμησε να αποκρύψει το όνομά του από τους ανθρώπους· αντίθετα, τους το αποκάλυψε. Στο εβραϊκό τμήμα της Αγίας Γραφής, που ονομάζεται κοινώς Παλαιά Διαθήκη, το όνομα του Θεού, Ιεχωβά, εμφανίζεται περισσότερες από 6.800 φορές. Η Βιβλική αφήγηση δείχνει ότι το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι, ο Αδάμ και η Εύα, συγκαταλέγονταν στα άτομα που γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν το όνομα του Θεού. Όταν γέννησε τον πρώτο της γιο, η Εύα αναφώνησε: «Έφερα σε ύπαρξη έναν άνθρωπο με τη βοήθεια του Ιεχωβά».—Γένεση 4:1.

Αιώνες αργότερα, όταν ο Θεός κάλεσε τον Μωυσή για να απελευθερώσει το έθνος Ισραήλ από τη δουλεία στην Αίγυπτο, ο Μωυσής ρώτησε τον Θεό: «Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι πηγαίνω στους γιους του Ισραήλ και τους λέω: “Ο Θεός των προπατόρων σας με έστειλε σε εσάς” και αυτοί μου λένε: “Ποιο είναι το όνομά του;” Τι θα τους πω;» Ο Μωυσής μπορεί κάλλιστα να αναρωτήθηκε αν ο Θεός θα αποκάλυπτε τον εαυτό του με κάποιο καινούριο όνομα. Ο Θεός είπε στον Μωυσή: «Αυτό θα πεις στους γιους του Ισραήλ: “Ο Ιεχωβά, ο Θεός των προπατόρων σας, ο Θεός του Αβραάμ, ο Θεός του Ισαάκ και ο Θεός του Ιακώβ, με έστειλε σε εσάς”. Αυτό είναι το όνομά μου στον αιώνα, αυτό και το ενθύμημά μου επί γενεές γενεών». (Έξοδος 3:13, 15) Σαφώς, ο αληθινός Θεός δεν πίστευε ότι το όνομά του ήταν υπερβολικά άγιο ώστε να μην πρέπει να το προφέρει ο λαός του.

Στην πραγματικότητα, σε κάθε γενιά οι πιστοί υπηρέτες του Θεού πρόφεραν το όνομα του Θεού ελεύθερα και με σεβασμό. Ο Βοόζ, ένας όσιος υπηρέτης του Θεού, χαιρετούσε τακτικά τους εργάτες που δούλευαν στον αγρό του με τα λόγια: «Ο Ιεχωβά να είναι μαζί σας». Μήπως ένιωθαν έκπληξη οι εργάτες όταν άκουγαν αυτόν το χαιρετισμό; Όχι. Η αφήγηση αναφέρει: «Και εκείνοι του έλεγαν: “Ο Ιεχωβά να σε ευλογεί”». (Ρουθ 2:4) Αντί να θεωρούν αυτόν το χαιρετισμό προσβλητικό για τον Θεό, τον έβλεπαν ως έναν τρόπο με τον οποίο μπορούσαν να Του αποδίδουν δόξα και τιμή στις καθημερινές τους υποθέσεις. Εκδηλώνοντας το ίδιο πνεύμα, ο Ιησούς δίδαξε τους μαθητές του να προσεύχονται: «Πατέρα μας που είσαι στους ουρανούς, ας αγιαστεί το όνομά σου».—Ματθαίος 6:9.

Η Τρίτη Εντολή

Τι θα πούμε, όμως, για την απαγόρευση που αναφέρεται στην τρίτη από τις Δέκα Εντολές; Το εδάφιο Έξοδος 20:7 δηλώνει κατηγορηματικά: «Δεν πρέπει να χρησιμοποιήσεις το όνομα του Ιεχωβά του Θεού σου με μάταιο τρόπο, γιατί ο Ιεχωβά δεν θα αφήσει ατιμώρητο εκείνον που χρησιμοποιεί το όνομά του με μάταιο τρόπο».

Τι ακριβώς σημαίνει να χρησιμοποιούμε το όνομα του Θεού «με μάταιο τρόπο»; Το Σχολιολόγιο της Τορά JPS (The JPS Torah Commentary), που είναι έκδοση της Ιουδαϊκής Εκδοτικής Εταιρίας, εξηγεί ότι ο εβραϊκός όρος που αποδίδεται παραπάνω με τη φράση «με μάταιο τρόπο» (λα-σάβ) μπορεί να σημαίνει «ψευδώς» ή «χωρίς λόγο, μάταια». Το ίδιο σύγγραμμα αναφέρει στη συνέχεια: «Με βάση τις ασάφειες [αυτού του εβραϊκού όρου], θα μπορούσε να υπονοείται η απαγόρευση της ψευδομαρτυρίας από μέρους των διαδίκων σε μια δίκη καθώς και η απαγόρευση του ψευδούς όρκου και της άσκοπης ή επιπόλαιης χρήσης του θεϊκού Ονόματος».

Αυτό το ιουδαϊκό σχολιολόγιο τονίζει ορθά ότι “η χρήση του ονόματος του Θεού με μάταιο τρόπο” περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση αυτού του ονόματος με ακατάλληλο τρόπο. Αλλά θα ήταν σωστό να χαρακτηριστεί “άσκοπο ή επιπόλαιο” το να προφέρουμε το όνομα του Θεού όταν διδάσκουμε άλλους για αυτόν ή όταν στρεφόμαστε στον ουράνιο Πατέρα μας με προσευχή; Ο Ιεχωβά εκφράζει την άποψή του με τα λόγια του εδαφίου Ψαλμός 91:14: «Επειδή σε εμένα έθεσε τη στοργή του, γι’ αυτό θα του προμηθεύσω διαφυγή. Θα τον προστατέψω επειδή γνώρισε το όνομά μου».

Έχει Σημασία;

Η σύγχρονη αγγλική μετάφραση με τίτλο Τα Πέντε Βιβλία του Μωυσή (The Five Books of Moses), του Έβερετ Φοξ, δεν ακολουθεί την παράδοση. Αυτή η μετάφραση δεν χρησιμοποιεί τον παραδοσιακό τύπο «ΚΥΡΙΟΣ», αλλά τον τύπο «ΓΧΒΧ» για να αποδώσει το όνομα του Θεού, «με σκοπό να μεταδώσει την εικόνα που είχε ο Εβραίος αναγνώστης». Ο Φοξ τονίζει: «Ο αναγνώστης θα παρατηρήσει αμέσως ότι το προσωπικό όνομα του Βιβλικού Θεού εμφανίζεται σε αυτόν τον τόμο ως “ΓΧΒΧ”». Παραδέχεται ότι ο αναγνώστης μπορεί να «ενοχλείται» όταν βλέπει το όνομα του Θεού. Αλλά αφού κάνει το αξιέπαινο βήμα να μη συγκαλύψει το όνομα του Θεού στη μετάφραση, προσθέτει: «Προτείνω να χρησιμοποιείται ο παραδοσιακός όρος “ο ΚΥΡΙΟΣ” όταν διαβάζει κάποιος μεγαλόφωνα, μολονότι κάποιοι ίσως επιθυμούν να ακολουθούν τη δική τους συνήθεια». Εντούτοις, πρόκειται απλώς για ένα ζήτημα που μπορεί να κριθεί με βάση την προσωπική επιλογή, την παράδοση ή τη συνήθεια κάποιου;

Όχι. Η Αγία Γραφή, όχι μόνο μας παροτρύνει να χρησιμοποιούμε κατάλληλα το όνομα του Θεού, αλλά μας προστάζει να το κάνουμε αυτό! Στο εδάφιο Ησαΐας 12:4α, ο λαός του Θεού παρουσιάζεται να αναφωνεί χρησιμοποιώντας τα εξής διόλου ασαφή λόγια: «Αποδώστε ευχαριστίες στον Ιεχωβά! Επικαλεστείτε το όνομά του». Επιπρόσθετα, ο ψαλμωδός λέει για εκείνους που αξίζουν τη δυσμενή κρίση του Θεού: «Έκχυσε την οργή σου πάνω στα έθνη που δεν σε έχουν γνωρίσει και πάνω στα βασίλεια που δεν έχουν επικαλεστεί το όνομά σου».—Ψαλμός 79:6· βλέπε επίσης Παροιμίες 18:10· Σοφονίας 3:9.

Συνεπώς, μολονότι μερικοί δεν προφέρουν το ένδοξο όνομα του Ιεχωβά εξαιτίας μιας παρανόησης της τρίτης εντολής, εκείνοι που αγαπούν πραγματικά τον Θεό επιδιώκουν να επικαλούνται το όνομά του. Ναι, σε κάθε κατάλληλη ευκαιρία, “κάνουν γνωστή ανάμεσα στους λαούς την πολιτεία του, μνημονεύοντας το ότι το όνομά του είναι εξυψωμένο”!—Ησαΐας 12:4β.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνες στη σελίδα 26]

Ένα απόσπασμα του βιβλίου των Ψαλμών από τους Ρόλους της Νεκράς Θαλάσσης. Το όνομα του Θεού, Ιεχωβά (ΓΧΒΧ), εμφανίζεται με μια μορφή εβραϊκής γραφής που είναι αρχαιότερη σε σχέση με τον υπόλοιπο ρόλο

[Ευχαριστίες]

Ευγενής παραχώρηση από Shrine of the Book, Israel Museum, Jerusalem