Οι Ναζί Δεν Κατάφεραν να με Αλλάξουν
Αφήγηση από τη Χερμίνε Λίσκα
Η ΞΕΓΝΟΙΑΣΙΑ των παιδικών μου χρόνων τελείωσε απότομα όταν ο Αδόλφος Χίτλερ και το ναζιστικό του κόμμα κατέλαβαν την εξουσία στην πατρίδα μου, την Αυστρία, το 1938. Σύντομα, το καθεστώς άρχισε να απαιτεί από εμάς τους μαθητές να αποδίδουμε το χιτλερικό χαιρετισμό, να λέμε ναζιστικά τραγούδια και να ενταχθούμε στη Χιτλερική Νεολαία. Εγώ όμως ήμουν ανένδοτη. Γιατί; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Μεγάλωσα σε ένα αγρόκτημα στο Σανκτ Βαλμπούργκεν της Καρινθίας στην Αυστρία μαζί με τα τέσσερα αδέλφια μου. Ήμουν το μικρότερο παιδί και το μοναδικό κορίτσι. Οι γονείς μου ήταν ο Γιόχαν και η Ελίζαμπετ Όμπβεγκερ. Το 1925, ο πατέρας μου έγινε Μπίμπελφορσερ, ή αλλιώς Σπουδαστής της Γραφής, όπως ήταν τότε γνωστοί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Η μητέρα μου βαφτίστηκε το 1937. Από τότε που ήμουν μικρό παιδί, οι γονείς μου μού δίδασκαν τις Γραφικές αρχές και με βοηθούσαν να αναπτύξω αγάπη για τον Θεό και τη δημιουργία του. Για παράδειγμα, μου έδειξαν ότι είναι λάθος να αποδίδουμε λατρευτική τιμή σε ανθρώπους. Ο Ιησούς Χριστός δήλωσε: «Τον Ιεχωβά τον Θεό σου πρέπει να λατρεύεις και σε αυτόν μόνο πρέπει να αποδίδεις ιερή υπηρεσία».—Λουκάς 4:8.
Οι γονείς μου ήταν πολύ φιλόξενοι. Οι επισκέπτες δεν έλειπαν ποτέ από το σπίτι μας, ενώ κάμποσοι εργάτες στο κτήμα μας έμεναν μαζί με την εφταμελή οικογένειά μας. Μας άρεσε να τραγουδάμε—αγαπημένη συνήθεια στην Καρινθία μέχρι σήμερα—και κάναμε πολλές συναρπαστικές Γραφικές συζητήσεις. Νοσταλγώ ακόμα τα κυριακάτικα πρωινά που μαζευόμασταν όλοι στο τραπέζι του καθιστικού για να μελετήσουμε τη Γραφή.
Από την Ελευθερία στο Φόβο
Η Γερμανία προσάρτησε την Αυστρία όταν κόντευα τα οχτώ. Τότε άρχισε να εντείνεται η πίεση για συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του ναζιστικού κόμματος, και σύντομα επιβλήθηκε σε όλους τους πολίτες να χαιρετούν ο ένας τον άλλον λέγοντας «Χάιλ Χίτλερ». Εγώ αρνιόμουν να το κάνω αυτό επειδή στα γερμανικά «χάιλ» σημαίνει «σωτηρία», και δεν ήμουν διατεθειμένη να αποδώσω τη σωτηρία στον Χίτλερ! Ήξερα ότι Σωτήρας μου είναι ο Ιησούς Χριστός. (Πράξεις 4:12) Λόγω της στάσης μου, οι δάσκαλοί μου και οι συμμαθητές μου με κορόιδευαν συνεχώς. Όταν ήμουν 11 χρονών, ο διευθυντής μού είπε: «Χερμίνε, θα σε στείλω ξανά στην πρώτη. Δεν μπορώ να ανεχτώ τέτοιο πεισματάρικο παιδί στην τάξη μου!»
Επειδή τα αδέλφια μου και εγώ ήμασταν ανένδοτοι στο θέμα του χιτλερικού χαιρετισμού, ο πατέρας μας κλήθηκε να παρουσιαστεί στο δικαστήριο. Του ζήτησαν να υπογράψει ένα έγγραφο με το οποίο θα δήλωνε ότι αποκηρύττει την πίστη του και ότι θα αναθρέψει τα παιδιά του σύμφωνα με τη ναζιστική ιδεολογία. Επειδή αρνήθηκε να υπογράψει, εκείνος και η μητέρα μας έχασαν την επιμέλειά μας, και εγώ στάλθηκα σε ένα αναμορφωτήριο γύρω στα 40 χιλιόμετρα μακριά.
Δεν πέρασε πολύς καιρός και άρχισε να μου λείπει αφάνταστα το σπίτι μου. Έκλαιγα συνεχώς. Στο μεταξύ η διευθύντρια του αναμορφωτηρίου προσπαθούσε να με εξαναγκάσει να ενταχθώ στη Χιτλερική Νεολαία, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Τα άλλα κορίτσια προσπαθούσαν να σηκώσουν το δεξί μου χέρι την ώρα του χαιρετισμού της ναζιστικής σημαίας, αλλά ούτε αυτό πέτυχε. Ένιωθα σαν τους αρχαίους υπηρέτες του Θεού οι οποίοι δήλωσαν: «Μας είναι αδιανόητο να εγκαταλείψουμε τον Ιεχωβά για να υπηρετούμε άλλους θεούς».—Ιησούς του Ναυή 24:16.
Οι γονείς μου δεν επιτρεπόταν να με επισκέπτονται. Εκείνοι όμως έβρισκαν τρόπους να με συναντούν κρυφά καθ’ οδόν προς το σχολείο αλλά και στο σχολείο. Αυτές οι σύντομες συναντήσεις με ενθάρρυναν τρομερά ώστε να παραμείνω πιστή στον Ιεχωβά. Σε μια τέτοια συνάντηση, ο πατέρας μου μού έδωσε μια μικρή Γραφή, την οποία έκρυψα προσεκτικά στο κρεβάτι μου. Πόσο μου άρεσε να τη διαβάζω, παρ’ όλο που ήμουν αναγκασμένη να το κάνω αυτό κρυφά! Μάλιστα, μια μέρα παραλίγο να με πιάσουν, αλλά πρόλαβα και την έκρυψα κάτω από την κουβέρτα.
Με Στέλνουν σε Μοναστήρι
Εφόσον όλες οι προσπάθειες αναμόρφωσης αποτύχαιναν, οι ιθύνοντες άρχισαν να υποπτεύονται ότι με επηρέαζαν ακόμα οι γονείς μου. Έτσι λοιπόν, το Σεπτέμβριο του 1942, με έστειλαν σιδηροδρομικώς στο Μόναχο της Γερμανίας, όπου με έβαλαν σε ένα Καθολικό σχολείο, το Αντελγκούντεν, το οποίο ήταν παράλληλα και μοναστήρι. Κατά τη μεταφορά μου εκεί, οι καλόγριες ανακάλυψαν τη Γραφή μου και μου την πήραν.
Εγώ όμως ήμουν αποφασισμένη να μείνω πιστή στις πεποιθήσεις μου και αρνιόμουν να παρακολουθήσω τη λειτουργία. Κάποια φορά είπα σε μια καλόγρια ότι κάθε Κυριακή οι γονείς μου μού διάβαζαν τη Γραφή. Η αντίδρασή της με ξάφνιασε: Μου επέστρεψε τη Γραφή μου! Προφανώς τη συγκίνησε αυτό που της είπα. Με άφησε μάλιστα και να της διαβάσω κάτι από τη Γραφή.
Κάποτε, μια δασκάλα μού είπε: «Εσύ Χερμίνε είσαι ξανθιά και γαλανομάτα. Ανήκεις στη γερμανική φυλή, δεν είσαι Εβραία. Ο Ιεχωβά είναι ο Θεός των Εβραίων».
«Μα, ο Ιεχωβά έφτιαξε τα πάντα. Είναι ο Δημιουργός όλων των ανθρώπων!» της απάντησα.
Και ο διευθυντής επίσης προσπαθούσε να με μεταπείσει. Κάποια φορά μού είπε: «Τα ’μαθες, Χερμίνε; Ο αδελφός σου κατατάχθηκε στο στρατό. Να ένα καλό παράδειγμα για εσένα!» Είχα μάθει τα νέα για τον αδελφό μου, αλλά δεν είχα καμία πρόθεση να ακολουθήσω το παράδειγμά του.
«Δεν είμαι ακόλουθος του αδελφού μου. Είμαι ακόλουθος του Ιησού Χριστού», απάντησα. Ο διευθυντής απείλησε τότε ότι θα με στείλει σε ψυχιατρείο, και μάλιστα είπε σε μια καλόγρια να κανονίσει να με πάει. Ωστόσο, δεν πραγματοποίησε την απειλή του.
Το καλοκαίρι του 1943, το Μόναχο βομβαρδίστηκε και τα παιδιά του Αντελγκούντεν μεταφέρθηκαν κάπου έξω από την πόλη. Εκείνον τον καιρό, έρχονταν συχνά στο νου μου τα λόγια της μητέρας μου: «Αν ποτέ χωριστούμε και δεν παίρνεις ούτε ένα γράμμα μου, να θυμάσαι ότι ο Ιεχωβά και ο Ιησούς θα είναι μαζί σου. Δεν θα σε εγκαταλείψουν ποτέ. Να προσεύχεσαι συνέχεια».
Μου Επιτρέπουν να Γυρίσω στο Σπίτι
Το Μάρτιο του 1944, με ξαναπήγαν στο Αντελγκούντεν, όπου σχεδόν όλη την ώρα—μέρα νύχτα—βρισκόμασταν στο αντιαεροπορικό καταφύγιο εξαιτίας των σφοδρών βομβαρδισμών. Στο μεταξύ, οι γονείς μου ζητούσαν συνεχώς να με πάρουν πίσω. Τελικά το αίτημά τους έγινε δεκτό, και επέστρεψα στο σπίτι στα τέλη Απριλίου του 1944.
Όταν ήρθε η ώρα να αποχαιρετήσω το διευθυντή, εκείνος μου είπε: «Χερμίνε, μην ξεχάσεις να μας γράψεις νέα σου όταν φτάσεις. Και μείνε όπως είσαι». Πόσο είχε αλλάξει! Λίγο μετά την αναχώρησή μου, εννιά κορίτσια και τρεις καλόγριες σκοτώθηκαν σε έναν βομβαρδισμό. Τι φρικτό πράγμα που είναι ο πόλεμος!
Από την άλλη πλευρά, η χαρά μου ήταν απερίγραπτη που ξανάσμιξα με την οικογένειά μου. Το Μάιο του 1944, ενώ μαινόταν ακόμα ο πόλεμος, βαφτίστηκα σε μια μπανιέρα, συμβολίζοντας την αφιέρωσή μου στον Ιεχωβά. Όταν έπαψαν οι εχθροπραξίες το 1945, άρχισα την ολοχρόνια διακονία, ανυπομονώντας να μεταδώσω και σε άλλους τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού, της μοναδικής ελπίδας που έχει η ανθρωπότητα για διαρκή ειρήνη και ασφάλεια.—Ματθαίος 6:9, 10.
Το 1950, γνώρισα τον Έριχ Λίσκα, έναν νεαρό περιοδεύοντα επίσκοπο των Μαρτύρων του Ιεχωβά από τη Βιέννη. Παντρευτήκαμε το 1952, και για λίγο καιρό τον συνόδευα στις επισκέψεις που έκανε στις εκκλησίες για να τις ενισχύσει πνευματικά.
Το πρώτο μας παιδί γεννήθηκε το 1953, και έπειτα αποκτήσαμε άλλα δύο. Καθώς είχαν αυξηθεί οι υποχρεώσεις μας, σταματήσαμε την ολοχρόνια διακονία για να φροντίσουμε την οικογένειά μας. Έχω διαπιστώσει ότι ο Θεός δεν σε απογοητεύει ποτέ αν προσκολλάσαι σε αυτόν, αλλά σου δίνει δύναμη. Δεν με εγκατέλειψε ποτέ. Ιδίως μετά το θάνατο του αγαπημένου μου συζύγου το 2002, ο Ιεχωβά έχει αποδειχτεί για εμένα πηγή παρηγοριάς και δύναμης.
Καθώς θυμάμαι το παρελθόν, είμαι τρομερά ευγνώμων στους γονείς μου που ενστάλαξαν στην παιδική μου καρδιά αγάπη για τον Θεό και για το γραπτό του Λόγο, την πηγή της αληθινής σοφίας. (2 Τιμόθεο 3:16, 17) Αλλά πάνω από όλα, είμαι ευγνώμων στον Ιεχωβά, ο οποίος εξακολουθεί να με ενισχύει ώστε να αντιμετωπίζω τις δοκιμασίες της ζωής.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 19]
«Δεν είμαι ακόλουθος του αδελφού μου. Είμαι ακόλουθος του Ιησού Χριστού»
[Εικόνα στη σελίδα 19]
Με την οικογένειά μου στο αγρόκτημά μας στο Σανκτ Βαλμπούργκεν
[Εικόνες στη σελίδα 19]
Οι γονείς μου, Ελίζαμπετ και Γιόχαν Όμπβεγκερ
[Ευχαριστίες]
Both photos: Foto Hammerschlag
[Εικόνα στη σελίδα 20]
Με το σύζυγό μου, τον Έριχ