Μια Εκλογή για την Οποία Δεν Μετάνιωσα Ποτέ
Ο ΑΝΕΜΟΣ είχε ξεσκίσει τα πανιά από το κατάρτι, και το ρεύμα μάς παράσερνε αλύπητα προς τους επικίνδυνους βράχους. Το ναυάγιο φαινόταν απλώς θέμα λεπτών.
Ήταν Δεκέμβριος του 1937 και ταξιδεύαμε από την Ινδονησία για την Αυστραλία πάνω στο Λαϊτμπέαρερ (Φορέας Φωτός), μια δικάταρτη θαλαμηγό μήκους 16 μέτρων. Για τρία χρόνια η θαλαμηγός αυτή είχε χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά του αγγέλματος της Βασιλείας του Θεού στα νησιά της Ινδονησίας.
Όταν όλα πια φαίνονταν να έχουν χαθεί, ο υποπλοίαρχος θυμήθηκε ότι είχε διαβάσει πως οι βοηθητικές μηχανές είναι συνήθως πιο δυνατές στην όπισθεν ταχύτητα. Έβαλε γρήγορα τη μηχανή στην όπισθεν και προς έκπληξή μας και μεγάλη μας ανακούφιση, αυτό έφερε αποτελέσματα! Τραβηχτήκαμε από τους βράχους σε χρόνο μηδέν!
Αυτά συνέβησαν πριν από 50 και πλέον χρόνια. Πώς έγινε και ήμουν η μόνη γυναίκα πάνω στο Λαϊτμπέαρερ;
Αναγκάζομαι να Κάνω μια Εκλογή
Το 1926, όταν ήμουν 16 χρονών, έμαθα από τη γιαγιά μου τις θαυμάσιες υποσχέσεις της Αγίας Γραφής για ένα νέο κόσμο. Με τον καιρό, άρχισα να λέω αυτά τα καλά πράγματα σε άλλους, κηρύττοντας από σπίτι σε σπίτι, κοντά στην περιοχή που μέναμε, στο Περθ της Αυστραλίας. Ο πατέρας μου εξοργίστηκε, επειδή το θεωρούσε αυτό κοινωνική ατίμωση. Το 1929, τη χρονιά που βαφτίστηκα, ο μπαμπάς με ανάγκασε να κάνω μια εκλογή: ή να σταματήσω το έργο μαρτυρίας που έκανα ή να φύγω από το σπίτι.
Αγαπούσα την οικογένειά μου πάρα πολύ και, μολονότι ήξερα ότι θα μου έλειπαν οι γονείς μου, οι δυο αδελφές μου και οι έξι αδελφοί μου, έφυγα από το σπίτι και άρχισα να δοκιμάζω τις χαρές του σκαπανικού, όπως λέγεται η ολοχρόνια διακονία.
Περιπετειώδεις Εμπειρίες από τη Δεκαετία του 1930
Για ένα μικρό διάστημα υπηρέτησα στα περίχωρα του Περθ, της πρωτεύουσας της Δυτικής Αυστραλίας. Αλλά κατόπιν έλαβα την πρόσκληση να ενωθώ με μια ομάδα σκαπανέων που κάλυπταν απομονωμένα τμήματα της χώρας.
Κατά καιρούς η ζωή μας ήταν δύσκολη, αφού συχνά δεν είχαμε πού να κοιμηθούμε, παρά στις σκηνές μας που τις στήναμε στο ύπαιθρο. Η παγκόσμια οικονομική κρίση έπληξε την Αυστραλία στις αρχές της δεκαετίας του 1930 και πολλοί αγρότες δυσκολεύονταν να τα βγάλουν πέρα. Έτσι, δίναμε έντυπα και σε αντάλλαγμα παίρναμε αβγά, κρέας ή λαχανικά.
Το 1933 η σκαπανική μας ομάδα μετακινήθηκε προς τα βόρεια. Καθώς πλησιάζαμε στην κεντρική έρημο της Αυστραλίας, τα δέντρα γίνονταν μικρότερα και πιο καχεκτικά, ενώ η άμμος έπαιρνε τη θέση των θάμνων. Αλλά η αποζημίωση ερχόταν όταν, ακόμη κι ύστερα από μια ελαφριά βροχή, ο τόπος γέμιζε αγριολούλουδα. Μερικές φορές, δεν γινόταν να μη σταματήσουμε το αυτοκίνητο για να ατενίσουμε με βαθιά εκτίμηση τη θεόδοτη ομορφιά που απλωνόταν γύρω μας.
Για να φτάσουμε σε ορισμένα αγροκτήματα, αναγκαζόμασταν να βγάζουμε τα παπούτσια και τις κάλτσες μας και να διασχίζουμε ποτάμια και χειμάρρους. Βρίσκαμε ανθρώπους που κούρευαν τα πρόβατα, όργωναν, άρμεγαν ή μαγείρευαν. Γενικά, αυτοί που συναντούσαμε μ’ αυτόν τον τρόπο μας έδιναν την ευκαιρία να τους μιλήσουμε για κάμποση ώρα. Τους ήταν δύσκολο να αρνηθούν να ακούσουν κάποιον που μόλις είχε διασχίσει ένα φουσκωμένο χείμαρρο για να φτάσει στο αγρόκτημά τους!
Γάμος και Ξένοι Αγροί
Το 1935 ο Κλεμ Ντεσάμπ, ένας νεαρός σκαπανέας που είχε συμβάλει στην έναρξη του έργου κηρύγματος στην Ιάβα, το πολυπληθέστερο νησί της Ινδονησίας, έφτασε στο Περθ έχοντας τελικό προορισμό το Σίντνεϊ, όπου θα γινόταν μια συνέλευση. Συχνά έπαιρνε μέρος στο έργο μαρτυρίας με τη σκαπανική μας ομάδα. Εγώ ήμουν 25 χρονών κι εκείνος 29. Πρόσεξα ότι ήταν ψηλός, μελαμψός και όμορφος. Αφού γνωριστήκαμε, σκεφτήκαμε: ‘Υπάρχει καλύτερος τρόπος να υπηρετούμε τον Ιεχωβά από το να τον υπηρετούμε μαζί;’ Έτσι, αποφασίσαμε να παντρευτούμε και κατόπιν να παρακολουθήσουμε τη συνέλευση στο Σίντνεϊ ως αντρόγυνο. Ποτέ δεν ήμουν τόσο ευτυχισμένη.
Ύστερα από τη συνέλευση, διοριστήκαμε ως σκαπανείς στη Μελβούρνη. Αργότερα, τον ίδιο χρόνο, ο Κλεμ διορίστηκε ως περιοδεύων επίσκοπος ολόκληρης της πολιτείας Βικτόρια, και είχαμε το προνόμιο να επισκεφτούμε κάθε εκκλησία σ’ αυτή την πολιτεία. Μετά, ενθουσιαστήκαμε όταν ανατέθηκε στον Κλεμ η επίβλεψη του έργου κηρύγματος στην Ινδονησία. Περιπλεύσαμε τη δυτική ακτή της Αυστραλίας και τελικά, τον Ιούνιο του 1936, φτάσαμε στη Σουραμπάγια, μια από τις μεγάλες πόλεις της Ιάβας.
Ινδονησία—Άλλος Κόσμος!
Στη μια πλευρά του δρόμου υπήρχαν αυτοκίνητα Κάντιλακ, άντρες με λευκά κοστούμια και κυρίες με πλισέ. Στην άλλη πλευρά, βρίσκονταν σκεπαστές άμαξες που τις έσερναν νεροβούβαλα—ενώ συχνά ο οδηγός κοιμόταν μέσα στην άμαξα. Υπήρχαν καλοφτιαγμένες γυναίκες με πολύχρωμα σαρόνγκ και άντρες που κουβαλούσαν καλάθια με φαγητό και μπρούντζινα σκεύη, τα οποία κρέμονταν από ένα μακρύ ξύλο που στήριζαν στους ώμους τους. Περπατούσαν βιαστικά μ’ εκείνα τα παράξενα πηδηχτά, κι όμως συρτά βήματά τους.
Πήραμε ένα ταξί και πήγαμε στο σπίτι ενός ατόμου που είχε δείξει ενδιαφέρον για το άγγελμα της Βασιλείας, όταν στο παρελθόν ο Κλεμ βρισκόταν στη Σουραμπάγια. Ένας πελώριος άντρας με άσπρη κελεμπία, ο οποίος ταίριαζε με την εικόνα που είχα στο μυαλό μου για τον Μωυσή, μας υποδέχτηκε με τα χέρια απλωμένα, ακριβώς όπως οι πατριάρχες του παλιού καιρού. Τέτοιου είδους θέρμη και ενθουσιασμός με έκαναν να αισθάνομαι αληθινά ευπρόσδεκτη.
Ο οικοδεσπότης μας ήταν στο παρελθόν εκατομμυριούχος, αλλά, επειδή η τιμή της ζάχαρης είχε πέσει, αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες. Παρ’ όλα αυτά, ο ενθουσιασμός του για τη ζωή ήταν αμείωτος, και είχε δεχτεί τη Γραφική αλήθεια με ζήλο. Μείναμε μαζί του μόνο για λίγο, πριν πάμε στην πρωτεύουσα, την Μπατάβια, που τώρα ονομάζεται Τζακάρτα. Εκεί ο Κλεμ αντικατέστησε στο γραφείο τον Φρανκ Ράις, ο οποίος πήγε κατόπιν στη Γαλλική Ινδοκίνα.
Ένας Υπέροχος Διορισμός
Μάθαμε να δίνουμε μαρτυρία στην ολλανδική και στη μαλαϊκή, κηρύττοντας σε πλούσια σπίτια καθώς και σε συμπλέγματα από μικρές καλύβες τα οποία ονομάζονται καμπόνγκ. Καθώς δίναμε μαρτυρία σ’ αυτά τα χωριά, μερικές φορές μας ακολουθούσαν από πόρτα σε πόρτα μέχρι και 50 παιδιά ντυμένα με λιγοστά, κουρελιασμένα ρούχα. Μεγάλες ποσότητες βιβλίων διανέμονταν από τη μια άκρη της Ιάβας ως την άλλη.
Η θαλαμηγός Λαϊτμπέαρερ χρησιμοποιούνταν για το κήρυγμα στα πολλά νησιά της Ινδονησίας, στα οποία περιλαμβάνονται η Κελέβη και το Βόρνεο. Καθώς μπαίναμε σε κάθε μικρολίμανο, το πλήρωμα έβαζε στο γραμμόφωνο να παίζει μια από τις ομιλίες του Ι. Φ. Ρόδερφορντ, τότε προέδρου της Εταιρίας Σκοπιά. Φανταστείτε την έκπληξη που ένιωθαν οι απομονωμένοι Μαλαίοι χωρικοί, βλέποντας να φτάνει στο λιμάνι τους μια μεγάλη θαλαμηγός και ακούγοντας κατόπιν μια τόσο δυνατή, βροντερή φωνή να έρχεται από τον αέρα. Ούτε ιπτάμενος δίσκος δεν θα προκαλούσε περισσότερο ενδιαφέρον.
Με τον καιρό, η εναντίωση από μέρους των αρχών, την οποία υποδαύλιζαν οι κληρικοί, κατέληξε στο κλείσιμο όλων των λιμανιών της Ινδονησίας για τις επισκέψεις του Λαϊτμπέαρερ. Έτσι αποφασίστηκε ότι το σκάφος έπρεπε να επιστρέψει στην Αυστραλία. Επειδή ανυπομονούσαμε να γυρίσουμε στο Σίντνεϊ, ενόψει της επίσκεψης του Αδελφού Ρόδερφορντ, κάναμε το ταξίδι της επιστροφής με το σκάφος. Τότε ήταν που παραλίγο να ναυαγήσουμε.
Η Τονωτική Επίσκεψη του Ρόδερφορντ
Οι τίτλοι των εφημερίδων διαλαλούσαν: «Δεν Δίνεται το Δημαρχείο του Σίντνεϊ στους Μάρτυρες του Ιεχωβά—Δεν Επιτρέπεται η Αποβίβαση του Δικαστή Ρόδερφορντ». Φυσικά, εκείνος αποβιβάστηκε, αλλά, παρ’ όλες τις επίμονες προσπάθειες, δεν μας επέτρεψαν να χρησιμοποιήσουμε το Δημαρχείο του Σίντνεϊ. Αποδείχτηκε καλό όμως το ότι δεν μας έδωσαν την άδεια, αφού το Δημαρχείο, χωρητικότητας 4.000 θέσεων, δεν θα ήταν αρκετά μεγάλο.
Όλη η άδικη εναντίωση προς εμάς απέβηκε σε βάρος τους! Εγέρθηκε τρομερό ενδιαφέρον με αποτέλεσμα 25.000 άτομα να παρακολουθήσουν τη συγκέντρωση που διεξάχθηκε τελικά στο μεγάλο Στάδιο του Σίντνεϊ. Ενδυναμωμένοι απ’ αυτή την εμπειρία, ανυπομονούσαμε να επιστρέψουμε στον ιεραποστολικό μας διορισμό.
Συναρπαστικό Έργο Μαρτυρίας στη Σουμάτρα
Λίγο μετά την επιστροφή μας στην Ινδονησία, ο Κλεμ αποφάσισε ότι έπρεπε να ξαναδοθεί μαρτυρία στο νησί Σουμάτρα. Έτσι, ο Κλεμ κι εγώ, μαζί με τον Χένρι Κόκμαν, έναν άλλον Αυστραλό, εργαστήκαμε ομαδικά, κηρύττοντας σ’ όλα τα βουνά και τους ορυζώνες του νησιού. Μέναμε σε ξενοδοχεία για ταξιδιώτες. Ενώ ορισμένα από τα καταλύματά μας ήταν βολικά, άλλα ήταν πολύ ελλιπή.
Όταν κάποτε κάναμε μαρτυρία σ’ ένα χωριό που αποτελούνταν κυρίως από κινέζικα μικρομάγαζα, δώσαμε μια ολόκληρη κούτα με κινέζικα βιβλία σε μια περίπου ώρα. Οι καταστηματάρχες είχαν δει πολύ λίγες λευκές γυναίκες, και καμιά δεν είχε μπει ποτέ στα ταπεινά τους μαγαζιά. Δεν ξέρω αν αυτός ήταν ο λόγος που έδινα ένα βιβλίο σε κάθε μαγαζί, αλλά έδωσα τόσο πολλά βιβλία που ο Κλεμ και ο Χένρι κάλυψαν τον περισσότερο χρόνο τους φέρνοντάς μου καινούριες προμήθειες από το αυτοκίνητο.
Σε κάποιο άλλο χωριό, επέστρεφα στο αυτοκίνητο για να πάρω περισσότερα έντυπα, όταν είδα ότι ήταν περικυκλωμένο από ανθρώπους που φώναζαν και χειρονομούσαν. Μυρίστηκα φασαρίες. Έτρεξα προς τα εκεί, αρκετά ανήσυχη και, προς έκπληξή μου, είδα τον Κλεμ να στέκεται μισός μέσα μισός έξω από το αυτοκίνητο και να δίνει περιοδικά όσο πιο γρήγορα μπορούσε. Οι συνεισφορές περνούσαν πάνω από το κεφάλι του ενός προς τον άλλον και μετά ο Κλεμ έστελνε το περιοδικό πάνω από τα κεφάλια σ’ αυτόν που είχε δώσει το νόμισμα. Ήταν μια εκπληκτική σκηνή, με τους ανθρώπους στην κυριολεξία να ποδοπατιούνται για να πάρουν έντυπα.
Ένα βράδυ φτάσαμε στη μικρή πόλη Μπάνκο. Αφού εκείνη τη μέρα δεν θα γίνονταν άλλες διαδρομές με τη σχεδία που διέσχιζε το ποτάμι, καταλύσαμε στο τοπικό πανδοχείο. Ο ιδιοκτήτης μας συμβούλεψε να κάνουμε ντους αμέσως, πράγμα που φαινόταν παράξενο αίτημα από μέρους του, αφού οι άνθρωποι αυτοί ήταν συνήθως πολύ ευγενικοί. Ο Κλεμ ρώτησε αν είχαμε καιρό να πιούμε πρώτα κάτι, αλλά ο ιδιοκτήτης μας βίαζε να κάνουμε ντους όσο πιο γρήγορα μπορούσαμε, επειδή η ντουζιέρα ήταν έξω.
Είχαμε αρχίσει να σκεφτόμαστε ότι είχε κάποιες αμφιβολίες για την προσωπική μας καθαριότητα, όταν εκείνος εξήγησε: «Αυτή η χώρα έχει τίγρεις, και τα περισσότερα βράδια, αφού σκοτεινιάσει, οι τίγρεις τριγυρίζουν έξω». Στεκόμασταν στο χώρο της υποδοχής, όπου υπήρχαν ως εκθέματα έξι μεγάλα δέρματα τίγρεων. Τα δέρματα ήταν άθικτα, εξακολουθώντας να επιδεικνύουν τα τεράστια κεφάλια και τα δόντια αυτών των υπέροχων πλασμάτων. Δεν χρειάζεται να πω ότι κάναμε ντους αμέσως, και ήταν ίσως το συντομότερο ντους που έκανα ποτέ!
Μέχρι να επιστρέψουμε στην Τζακάρτα, ο Χίτλερ είχε εισβάλει στην Πολωνία και είχε αρχίσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Η πολιτική ένταση στην Ινδονησία ήταν μεγάλη.
Η Εναντίωση στο Έργο Μας Αυξάνεται
Πολλά από τα έντυπά μας ήταν απαγορευμένα και, αν οι αρχές κατάφερναν να βρουν κάποιο απαγορευμένο βιβλίο, του έκαναν κατάσχεση. Κάποια φορά, ένας αξιωματικός της αστυνομίας επέμενε να ψάξει τις κούτες με τα βιβλία που ήταν στοιβαγμένες στο αυτοκίνητό μας, εκεί όπου ήταν συνήθως το πίσω κάθισμα. Παγώσαμε, γιατί μόλις είχαμε παραλάβει ένα καινούριο φορτίο του απαγορευμένου βιβλίου Εχθροί. Εκείνος έψαξε με σχολαστικότητα όλες τις κούτες της πάνω σειράς, αλλά δεν βρήκε κανένα από τα απαγορευμένα βιβλία.
Μόλις ετοιμαζόταν να ψάξει στην κάτω σειρά με τις κούτες, όπου βρίσκονταν τα βιβλία Εχθροί, άρχισε μια ξαφνική καταρρακτώδης βροχή. Ο αξιωματικός και ο Κλεμ έτρεξαν προς ένα κοντινό καταφύγιο, αλλά ακόμη και σ’ αυτή τη μικρή απόσταση έγιναν κι οι δυο μούσκεμα. Οι τροπικές καταιγίδες όμως σταματούν τόσο απότομα όσο αρχίζουν, κι έτσι ο αξιωματικός ξαναγύρισε γρήγορα και συνέχισε να ψάχνει τις κούτες. Φανταστείτε την απογοήτευσή του και την έκπληξη του Κλεμ, όταν και πάλι δεν ανακάλυψε απαγορευμένα έντυπα!
Δεν τόλμησα να συζητήσω αυτό το «θαύμα», παρά μόνο όταν βρεθήκαμε αρκετά μακριά από εκεί—είχα αλλάξει τις δυο σειρές με τις κούτες, βάζοντας τις κούτες με τα βιβλία Εχθροί από πάνω, όπου ο αξιωματικός είχε ήδη ψάξει. Έτσι, χωρίς να το ξέρει έψαξε δυο φορές τις ίδιες κούτες!
Στην αρχή απαγόρευσαν τις εκδόσεις μας με την πρόφαση ότι ήταν αντιχιτλερικές. Όταν η Γερμανία εισέβαλε στην Ολλανδία, ο Χίτλερ έχασε την εύνοια των Ολλανδών αξιωματούχων. Έτσι, ρωτήσαμε μήπως μπορούσαν να κυκλοφορούν οι παλιότερες εκδόσεις μας, πράγμα που έγινε. Αλλά η ελευθερία να συνεχίσουμε ανεμπόδιστα το έργο κηρύγματος που κάναμε δεν κράτησε πολύ.
Ένα πρωινό, καθόμουν στο γραφείο και δακτυλογραφούσα, όταν άνοιξαν διάπλατα οι πόρτες και όρμησαν μέσα τρεις Ολλανδοί αξιωματικοί με πλήρη στρατιωτική περιβολή—με φτερά στα καπέλα τους, ξίφη και μετάλλια. Το έργο είχε απαγορευτεί νωρίτερα στην Αυστραλία, και τώρα απαγορευόταν στην Ινδονησία. Το Νοέμβριο του 1941, η Εταιρία πρότεινε να επιστρέψουν όλοι οι ιεραπόστολοι στην Αυστραλία, κι αυτό κάναμε.
Πόσο παράξενα ένιωθα που καθόμουν στις συναθροίσεις και άκουγα περισσότερα αγγλικά απ’ όσα είχα ακούσει για χρόνια! Μια άλλη μεγάλη αλλαγή έλαβε χώρα όταν ευλογηθήκαμε μ’ ένα όμορφο αγοράκι. Λίγο αργότερα, ο Κλεμ προσκλήθηκε στο Περθ για να αναλάβει την αποθήκη της Εταιρίας, από την οποία αποστέλλονταν έντυπα σ’ όλη την πολιτεία της Δυτικής Αυστραλίας, και συνεχίσαμε την υπηρεσία σκαπανέα.
Επανεπίσκεψη στην Ινδονησία
Το 1971 ο Κλεμ κι εγώ επιστρέψαμε στην Ιάβα για μια συνέλευση. Τι διαφορετικά που ήταν τα πράγματα! Πρώτα απ’ όλα δεν ήμουν πια 31 χρονών· ήμουν 61. Ήταν πολύ συναρπαστικό για εμάς να συναντήσουμε τόσο πολλά άτομα που ξέραμε. Κάποιος μας θύμισε ότι ο Κλεμ τον είχε βαφτίσει σ’ έναν ορυζώνα όταν εκείνος ήταν 16 χρονών. Τώρα, στα 46 του, μπορούσε να μας συστήσει τα εγγόνια του. Ύστερα από τη συνέλευση, περάσαμε τη νύχτα με παλιούς φίλους. Όλα ήταν ίδια—κοιμηθήκαμε στο ίδιο σπίτι, στο ίδιο δωμάτιο και στο ίδιο κρεβάτι. Ακόμη και το χρυσόψαρο στη λιμνούλα φαινόταν το ίδιο. Ήταν σαν να είχαμε πάει για ύπνο και να είχαμε ξυπνήσει ύστερα από 30 χρόνια.
Στο Μπάντουνγκ, που βρίσκεται 96 χιλιόμετρα μακριά, πάνω στα βουνά, βρισκόταν το σπίτι άλλων αγαπητών φίλων. Η γυναίκα της οικογένειας μου είπε πόσο ευχαριστημένη ήταν που ήμουν υγιής τώρα που ήμουν μεγαλύτερη σε ηλικία! Είπε ότι πριν από χρόνια ανησυχούσε που μια τόσο αδύνατη γυναίκα εργαζόταν στις τροπικές περιοχές. Δεν μπόρεσα να μη χαμογελάσω με τις πολιτιστικές διαφορές που διαμορφώνουν την άποψή μας σχετικά με το πόσο παχύς πρέπει να είναι κανείς.
Καθώς συνεχίζαμε τη νοσταλγική μας περιήγηση, κάποιος φίλος μάς εξήγησε ότι πολλά από τα βιβλία που είχαμε μοιράσει παλιά σε Ολλανδούς κατέληξαν σε καταστήματα μεταχειρισμένων ειδών, όταν έφυγαν οι Ολλανδοί, και τα αγόραζαν άνθρωποι που έψαχναν για αναγνωστική ύλη. Ορισμένοι που πήραν έντυπα με αυτόν τον τρόπο ανέπτυξαν πολύ βαθιά κατανόηση της Αγίας Γραφής και άρχισαν ευχαρίστως να κάνουν έργο κηρύγματος μόλις ήρθαν σε επαφή με αδελφούς.
Σε μια περίπτωση, ένας Μάρτυρας πήγε να δείξει στον πατέρα του τις Γραφικές αλήθειες που είχε μάθει. Ο πατέρας του ωστόσο επέμενε ότι είχε ήδη βρει την αληθινή θρησκεία. Είχε συγκεντρώσει γύρω στα εκατό άτομα για να ασκούν λατρεία σύμφωνα με τον τρόπο που είχε ανακαλύψει. Φανταστείτε την έκπληξη που ένιωσε ο Μάρτυρας όταν διαπίστωσε ότι αυτή η ομάδα μελετούσε τα έντυπα της Εταιρίας Σκοπιά! Αυτοί δεν είχαν ιδέα ότι υπήρχε μια παγκόσμια οργάνωση που ήδη λατρεύει τον Ιεχωβά σύμφωνα μ’ αυτό το πρότυπο!
Ευτυχισμένη για την Εκλογή που Έκανα
Πάνε τώρα 60 χρόνια από τότε που βαφτίστηκα, και είχα τη χαρά να κάνω σκαπανικό τα 58 απ’ αυτά. Ο σύντροφος της ζωής μου, ο Κλεμ, προσβλήθηκε δυστυχώς από τη νόσο του Πάρκινσον και σταδιακά έγινε τόσο αδύναμος και κλειστός στον εαυτό του ώστε χρειαζόταν μεγάλη βοήθεια ακόμη και για να ζει σε αναπηρική πολυθρόνα. Κοιμήθηκε ήσυχα τον ύπνο του θανάτου το 1987. Χαίρομαι που αναπαύθηκε, αλλά το κενό είναι τεράστιο. Μου λείπει τρομερά.
Το σκαπανικό εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλη χαρά και να μου φέρνει βαθιά ευτυχία και ικανοποίηση. Είμαι πολυάσχολη και, αν ποτέ έχω κάποια ελεύθερη στιγμή, μπορώ να αναπολώ με αγάπη την πολύ πλούσια ζωή που μοιραστήκαμε ο αγαπημένος μου σύζυγος, ο Κλεμ, κι εγώ. Είμαι πολύ χαρούμενη για την εκλογή που έκανα πριν από 60 χρόνια.—Όπως το αφηγήθηκε η Τζιν Ντεσάμπ.
[Εικόνα στη σελίδα 11]
Το Λαϊτμπέαρερ τον Ιανουάριο του 1935
[Εικόνα στη σελίδα 13]
Με τον Κλεμ όταν ήμασταν νέοι
[Εικόνα στη σελίδα 15]
Εγώ σήμερα