Μέσα για την Επιβίωση

ΑΝ ΑΚΟΥΓΑΤΕ στις ειδήσεις ότι ένας φονιάς τριγυρίζει στη γειτονιά σας, θα παίρνατε μέτρα για να προστατέψετε τον εαυτό σας και την οικογένειά σας; Πιθανότατα θα κλειδαμπαρώνατε τις πόρτες σας ώστε να μην αποτελεί εύκολο στόχο το σπίτι σας. Επίσης, θα ήσασταν άγρυπνοι μη τυχόν δείτε αγνώστους με ύποπτη εμφάνιση και θα ειδοποιούσατε αμέσως την αστυνομία.

Μήπως οι γυναίκες πρέπει να κάνουν λιγότερα όσον αφορά μια φονική αρρώστια, τον καρκίνο του μαστού; Ποια μέτρα μπορούν να πάρουν για να προστατέψουν τον εαυτό τους και να αυξήσουν τις πιθανότητες επιβίωσης που έχουν;

Πρόληψη και Διατροφή

Υπολογίζεται ότι 1 στις 3 περιπτώσεις καρκίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες οφείλεται σε διαιτητικούς παράγοντες. Μια καλή διατροφή που θα συμβάλλει στη συντήρηση του ανοσολογικού συστήματος του σώματός σας μπορεί να αποτελέσει την εμπροσθοφυλακή της άμυνάς σας. Μολονότι δεν είναι γνωστή κάποια τροφή που να θεραπεύει τον καρκίνο, η κατανάλωση ορισμένων τροφών και η μείωση άλλων μπορεί να αποτελέσουν προληπτικά μέτρα. «Η ύπαρξη σωστής διατροφής μπορεί να ελαττώσει ως και πενήντα τοις εκατό τον κίνδυνο που διατρέχετε να πάθετε καρκίνο του μαστού», δήλωσε ο Δρ Λέοναρντ Κόεν, του Αμερικανικού Ιδρύματος Υγείας στη Βαλχάλα της Νέας Υόρκης.

Οι τροφές που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως το ψωμί και τα δημητριακά ολικής άλεσης, μπορεί να βοηθούν στη μείωση της ποσότητας προλακτίνης και οιστρογόνων, πιθανώς με το να δεσμεύουν αυτές τις ορμόνες και να τις απομακρύνουν από το σώμα. Σύμφωνα με το περιοδικό Διατροφή και Καρκίνος (Nutrition and Cancer), «αυτές οι επενέργειες μπορούν να καταστείλουν τη φάση ευόδωσης της καρκινογένεσης».

Η μείωση στα κεκορεσμένα λίπη μπορεί να ελαττώσει τον κίνδυνο. Το περιοδικό Πρόληψη (Prevention) έλεγε ότι η μεταπήδηση από το πλήρες γάλα στο αποβουτυρωμένο, ο περιορισμός της κατανάλωσης βουτύρου, η βρώση άπαχων κρεάτων και η αφαίρεση της πέτσας από το κοτόπουλο μπορούν να κατεβάσουν την πρόσληψη κεκορεσμένων λιπών σε ασφαλέστερα επίπεδα.

Τα λαχανικά που είναι πλούσια σε βιταμίνη A, για παράδειγμα τα καρότα, τα κολοκύθια, οι γλυκοπατάτες και σκούρα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, η λαχανίδα και η λαψάνα, μπορεί να βοηθήσουν. Πιστεύεται ότι η βιταμίνη A παρεμποδίζει το σχηματισμό μεταλλάξεων που προξενούν καρκίνο. Επίσης, λαχανικά όπως το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το κουνουπίδι, το λάχανο και τα φρέσκα κρεμμύδια περιέχουν χημικές ουσίες που διεγείρουν προστατευτικά ένζυμα.

Στο βιβλίο Καρκίνος του Μαστού—Τι Πρέπει να Ξέρει Κάθε Γυναίκα (Breast Cancer—What Every Woman Should Know), ο Δρ Πολ Ροντρίγκες λέει ότι το ανοσολογικό σύστημα, το οποίο αναγνωρίζει και καταστρέφει τα μη φυσιολογικά κύτταρα, μπορεί να ενισχυθεί μέσω της διατροφής. Προτρέπει να τρώμε τροφές πλούσιες σε σίδηρο, όπως άπαχα κρέατα, φυλλώδη πράσινα λαχανικά, οστρακοειδή, και φρούτα και λαχανικά πλούσια σε βιταμίνη C. Φρούτα και λαχανικά πλούσια σε βιταμίνη C μειώνουν τον κίνδυνο να παρουσιαστεί καρκίνος του μαστού, αναφέρει το Περιοδικό του Εθνικού Ινστιτούτου για τον Καρκίνο (Journal of the National Cancer Institute). Η σόγια και τα προϊόντα της που δεν έχουν υποστεί επεξεργασία με ένζυμα περιέχουν ένα κίτρινο παράγωγο της φλαβόνης, το genistein, για το οποίο είναι γνωστό ότι έχει καταστείλει την ανάπτυξη όγκων σε εργαστηριακά πειράματα, αλλά απομένει να τεκμηριωθεί η αποτελεσματικότητά του σε ανθρώπους.

Έγκαιρος Εντοπισμός

«Η έγκαιρη ανακάλυψη του καρκίνου του μαστού παραμένει το πιο σημαντικό βήμα για την αναχαίτιση της πορείας του καρκίνου του μαστού», λέει το έντυπο Ραδιολογικές Κλινικές της Βόρειας Αμερικής (Radiologic Clinics of North America). Στον τομέα αυτόν τα τρία ζωτικά προληπτικά μέτρα είναι η τακτική αυτοεξέταση του μαστού, η ετήσια εξέταση από γιατρό και η μαστογραφία.

Η αυτοεξέταση του μαστού πρέπει να γίνεται αδιαλείπτως κάθε μήνα, και η γυναίκα πρέπει να ψάχνει προσεκτικά για να βρει οτιδήποτε ύποπτο στην εμφάνιση ή στην αφή του στήθους της, για παράδειγμα κάποια σκλήρυνση ή ένα εξόγκωμα. Όσο μικρό και αν φαίνεται να είναι αυτό που βρήκε η γυναίκα, πρέπει να επικοινωνήσει αμέσως με το γιατρό της. Όσο πιο γρήγορα γίνει διάγνωση για το εξόγκωμα τόσο περισσότερο θα έχει εκείνη τον έλεγχο του μέλλοντός της. Ένα δημοσίευμα από τη Σουηδία έδειξε ότι, αν ένας μη μεταστατικός καρκίνος του μαστού είναι λίγο μεγαλύτερος των 15 χιλιοστών ή και μικρότερου μεγέθους και αφαιρεθεί μέσω εγχείρησης, υπάρχουν πιθανότητες 94 τοις εκατό η αναμενόμενη διάρκεια ζωής να είναι 12 χρόνια.

Η Δρ Πατρίσια Κέλι κάνει το εξής σχόλιο: «Αν δεν σας ενοχλήσει καρκίνος του μαστού μέσα σε 12 1/2 χρόνια, είναι πολύ απίθανο να επανεμφανιστεί. . . . Μάλιστα, οι γυναίκες μπορούν να μάθουν να βρίσκουν καρκινώδεις όγκους του μαστού μεγέθους μικρότερου του ενός εκατοστού χρησιμοποιώντας απλώς και μόνο τα δάχτυλά τους».

Συνιστάται να γίνεται εξέταση από γυναικολόγο ή από παθολόγο συστηματικά κάθε χρόνο, ειδικά όταν η γυναίκα περάσει τα 40. Αν εντοπιστεί κάποιο εξόγκωμα, θα ήταν καλό να πάρει η γυναίκα μια δεύτερη γνώμη από μαστολόγο ή χειρουργό.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες το Εθνικό Ινστιτούτο για τον Καρκίνο λέει ότι καλό όπλο εναντίον του καρκίνου του μαστού είναι η τακτική μαστογραφία. Αυτού του είδους η ακτινογραφία μπορεί να ανιχνεύσει έναν όγκο ίσως και δυο χρόνια προτού γίνει ψηλαφητός. Η μαστογραφία συστήνεται σε γυναίκες που έχουν περάσει τα 40. Αλλά ο Δρ Ντάνιελ Κόπανζ μας πληροφορεί: «Κάθε άλλο παρά τέλεια είναι». Δεν μπορεί να ανιχνεύσει κάθε καρκίνο του μαστού.

Η Δρ Βέντε Λόγκαν-Γιανγκ, που εργάζεται σε μια μαστολογική κλινική της πολιτείας της Νέας Υόρκης, λέει στο Ξύπνα! ότι, αν η γυναίκα ή ο γιατρός της βρουν κάτι μη φυσιολογικό αλλά η μαστογραφία δεν το δείχνει, μπορεί να υπάρξει η τάση να παραβλέψουν τα όσα βρήκαν μέσω ψηλάφησης και να πιστέψουν την ακτινογραφία. Εκείνη λέει ότι κάτι τέτοιο είναι «το μεγαλύτερο λάθος που βλέπουμε να γίνεται στις μέρες μας». Συμβουλεύει τις γυναίκες να έχουν κάποιες επιφυλάξεις ως προς τη δυνατότητα που έχει η μαστογραφία να ανιχνεύει τον καρκίνο, και να στηρίζονται πολύ και στην εξέταση του μαστού.

Μολονότι η μαστογραφία μπορεί να ανιχνεύσει όγκους, δεν μπορεί στην πραγματικότητα να διαγνώσει αν αυτοί είναι καλοήθεις (μη καρκινώδεις) ή κακοήθεις (καρκινώδεις). Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσω βιοψίας. Πάρτε για παράδειγμα την περίπτωση της Αϊρίν που έκανε μαστογραφία. Με βάση την ακτινογραφία, ο γιατρός της διέγνωσε ότι το εξόγκωμα που είχε ήταν μια καλοήθης πάθηση του μαστού και της είπε: «Είμαι απολύτως σίγουρος ότι δεν έχεις καρκίνο». Η νοσοκόμα που έκανε τη μαστογραφία βρήκε ανησυχητική την περίπτωση, αλλά η Αϊρίν είπε: «Νόμιζα ότι, εφόσον ο γιατρός ήταν σίγουρος, μπορεί εγώ να παραλογιζόμουν». Σε λίγο το εξόγκωμα μεγάλωσε και γι’ αυτό η Αϊρίν συμβουλεύτηκε έναν άλλο γιατρό. Έγινε βιοψία και αυτή έδειξε ότι είχε καρκινωματώδη φλεγμονή του μαστού που ήταν ένα είδος γοργά εξελισσόμενου καρκίνου. Προκειμένου να καθοριστεί αν ένας όγκος είναι καλοήθης (όπως συμβαίνει με τους 8 στους 10 όγκους) ή κακοήθης, χρειάζεται βιοψία. Αν η όψη ή τα συμπτώματα του εξογκώματος το καθιστούν ύποπτο ή αν αυτό μεγαλώνει, τότε πρέπει να γίνει βιοψία.

Θεραπεία

Προς το παρόν, η χειρουργική επέμβαση, οι ακτινοβολίες και η φαρμακευτική αγωγή είναι οι καθιερωμένες θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού. Τα στοιχεία που αφορούν τον τύπο του όγκου, το μέγεθός του, την ικανότητά του επέκτασης, το αν έχει απλωθεί στους λεμφαδένες και την εμμηνοπαυσιακή σας κατάσταση μπορούν να βοηθήσουν εσάς και το γιατρό σας να καθορίσετε τη θεραπευτική αγωγή.

Χειρουργική Επέμβαση. Επί δεκαετίες χρησιμοποιούνταν ευρέως η ριζική μαστεκτομή, η αφαίρεση του μαστού μαζί με τους υποκείμενους μυς και λεμφαδένες. Αλλά τα πρόσφατα χρόνια χρησιμοποιείται μια θεραπευτική αγωγή κατά την οποία δεν αφαιρείται ο μαστός αλλά μόνο ο όγκος και οι λεμφαδένες, σε συνδυασμό με ακτινοβολίες, και αυτή έχει ποσοστά επιβίωσης ίσα με εκείνα της μαστεκτομής. Αυτό έχει δώσει σε μερικές γυναίκες μεγαλύτερη ειρήνη διάνοιας όταν αποφασίζουν να αφαιρέσουν ένα μικρό όγκο, εφόσον κάτι τέτοιο επηρεάζει λιγότερο την εμφάνιση του σώματός τους. Όμως, το Βρετανικό Περιοδικό Χειρουργικής (British Journal of Surgery) λέει ότι οι νεότερες γυναίκες, εκείνες που έχουν καρκίνο σε διάφορα μέρη στον ίδιο μαστό και όσες έχουν όγκους μεγαλύτερους των 3 εκατοστών, αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο επανεμφάνισης αν ακολουθήσουν την αγωγή κατά την οποία δεν αφαιρείται ο μαστός.

Ένας σημαντικός παράγοντας για επιβίωση χωρίς επανεμφάνιση καρκίνου του μαστού σημειώνεται από το Περιοδικό Ιατρικής των Κλινικών του Κλίβελαντ (Cleveland Clinic Journal of Medicine): «Η μετάγγιση αίματος έχει δυσμενή επίδραση στο ποσοστό επιβίωσης και επανεμφάνισης . . . μετά την τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή». Το άρθρο έδειχνε ότι τα 5 χρόνια επιβίωσης τα έφτανε το 53 τοις εκατό της ομάδας των γυναικών που είχαν κάνει μετάγγιση αίματος, σε αντίθεση με το 93 τοις εκατό της ομάδας εκείνων που δεν είχαν βάλει αίμα.

Άλλο ένα βοήθημα για την επιβίωση αναφέρεται στο περιοδικό Δε Λάνσετ (The Lancet), στο οποίο ο Δρ Ρ. Α. Μπάντουι δήλωσε: «Η χρονική στιγμή της εγχείρησης σε σχέση με τη φάση του έμμηνου κύκλου έχει μεγάλη επίδραση στα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα για τις ασθενείς με καρκίνο του μαστού που βρίσκονται στην προεμμηνοπαυσιακή κατάσταση». Το άρθρο έλεγε ότι οι γυναίκες που έκαναν αφαίρεση όγκου σε φάση διέγερσης των οιστρογόνων πήγαν χειρότερα από ό,τι εκείνες που εγχειρίστηκαν στη διάρκεια άλλων φάσεων του έμμηνου κύκλου—από την πρώτη ομάδα, το 54 τοις εκατό έζησε δέκα χρόνια, ενώ από τη δεύτερη ομάδα, το 84 τοις εκατό. Αναφέρθηκε ότι η καλύτερη χρονική στιγμή για την εγχείρηση στις πάσχουσες από καρκίνο του μαστού που βρίσκονται στην προεμμηνοπαυσιακή κατάσταση είναι τουλάχιστον 12 μέρες μετά την τελευταία περίοδο.

Ακτινοθεραπεία. Η ακτινοθεραπεία σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα. Στην αγωγή κατά την οποία δεν αφαιρείται ο μαστός, μικροσκοπικοί σπόροι του καρκίνου μπορεί να ξεφύγουν από το νυστέρι του χειρουργού στην προσπάθειά του να διασώσει το μαστό. Η ακτινοθεραπεία μπορεί να εξαλείψει τα κύτταρα που απέμειναν. Αλλά την ακτινοβολία τη συνοδεύει ένας ελάχιστος κίνδυνος να προκληθεί δευτερογενής καρκίνος στον άλλο μαστό. Ο Δρ Μπένεντικ Φράας συνιστά να ελαχιστοποιείται η έκθεση του άλλου μαστού στην ακτινοβολία. Λέει: «Με λίγες απλές ενέργειες είναι δυνατόν να μειωθεί σημαντικά η δόση που δέχεται ο άλλος μαστός όταν ακτινοβολείται ο κύριος μαστός». Προτείνει να τοποθετείται μια πλάκα από μόλυβδο πάχους 2,5 εκατοστών πάνω στον άλλο μαστό.

Φαρμακευτική Αγωγή. Παρά τις προσπάθειες για τη ριζική απομάκρυνση του καρκίνου του μαστού με χειρουργική επέμβαση, 25 ως 30 τοις εκατό των γυναικών με πρόσφατα διαγνωσμένο καρκίνο του μαστού θα έχουν κρυμμένες μεταστάσεις που θα είναι τόσο μικρές ώστε αρχικά δεν θα προξενούν συμπτώματα. Η χημειοθεραπεία είναι μια αγωγή που χρησιμοποιεί χημικούς παράγοντες σε μια προσπάθεια να θανατωθούν εκείνα τα κύτταρα που εισχωρούν σε άλλα μέρη του σώματος.

Η χημειοθεραπεία έχει περιορισμούς όσον αφορά τα αποτελέσματά της επειδή οι καρκινώδεις όγκοι αποτελούνται από διάφορους τύπους κυττάρων ο καθένας από τους οποίους έχει τη δική του ευαισθησία σε φάρμακα. Τα κύτταρα εκείνα που επιζούν από την αγωγή μπορεί να δημιουργήσουν μια καινούρια γενιά όγκων που να έχει αποκτήσει αντοχή στα φάρμακα. Αλλά το τεύχος του Ιανουαρίου 1992 του περιοδικού Δε Λάνσετ έδινε στοιχεία για το ότι η χημειοθεραπεία αύξησε κατά 5 ως 10 τοις εκατό τις πιθανότητες μιας γυναίκας να ζήσει μια επιπλέον δεκαετία, ανάλογα με την ηλικία της.

Οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας μπορεί να είναι μεταξύ άλλων ναυτία, εμετοί, απώλεια των μαλλιών, αιμορραγίες, καρδιακές βλάβες, καταστολή του ανοσολογικού συστήματος, στειρότητα και λευχαιμία. Ο Τζον Κάιρνζ, γράφοντας στο περιοδικό Σαϊεντίφικ Αμέρικαν (Scientific American), σχολίασε: «Αυτοί μπορεί να φαίνονται σχετικά ασήμαντοι κίνδυνοι για μια ασθενή που έχει γοργά αναπτυσσόμενο καρκίνο σε προχωρημένο στάδιο, αλλά θα τους σκεφτεί σοβαρά η γυναίκα που έχει στο μαστό έναν καρκινώδη όγκο μικρό [1 εκ.] και προφανώς περιορισμένο σε ένα σημείο. Οι πιθανότητες που έχει να πεθάνει από τον καρκίνο μέσα σε πέντε χρόνια είναι μόνο 10 τοις εκατό περίπου, έστω και αν δεν κάνει καμιά επιπρόσθετη αγωγή μετά την επέμβαση».

Ορμονική Θεραπεία. Η θεραπεία καταστολής των οιστρογόνων αναχαιτίζει τις επιδράσεις των οιστρογόνων που προωθούν την ανάπτυξη. Αυτό επιτυγχάνεται με τη μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων στις γυναίκες προεμμηνοπαυσιακής κατάστασης είτε με τη χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών είτε με φάρμακα, όπως η ταμοξιφένη. Το περιοδικό Δε Λάνσετ ανέφερε ότι 8 ως 12 γυναίκες από κάθε 100 που ακολούθησαν τη μια ή την άλλη μέθοδο έζησαν 10 χρόνια.

Η μετέπειτα παρακολούθηση κάθε γυναίκας με καρκίνο του μαστού είναι κάτι που θα γίνεται σε όλη της τη ζωή. Πρέπει να συνεχίζεται η επισταμένη παρακολούθηση, ώστε αν η μια θεραπευτική αγωγή αποτύχει και υπάρξει υποτροπή, κάποια άλλα είδη θεραπείας να παράσχουν τα απαιτούμενα όπλα.

Ένα άλλο είδος θεραπείας του καρκίνου, που προσεγγίζει διαφορετικά την κατάσταση, έχει να κάνει με το σύνδρομο που λέγεται καχεξία. Το περιοδικό Έρευνα για τον Καρκίνο (Cancer Research) εξηγεί ότι τα δύο τρίτα όλων των θανάτων από καρκίνο οφείλονται στην καχεξία, όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το μαρασμό των μυών και άλλων ιστών. Ο Δρ Τζόζεφ Γκολντ, του Ιδρύματος για την Έρευνα του Καρκίνου, στο Σίρακιουζ των Ηνωμένων Πολιτειών, λέει στο Ξύπνα!: «Πιστεύουμε ότι η ανάπτυξη ενός όγκου δεν μπορεί να επεκταθεί μόνη της μέσω του σώματος αν δεν είναι ανοιχτές οι βιοχημικές δίοδοι για την καχεξία». Μια κλινική μελέτη, που χρησιμοποίησε ένα μη τοξικό φάρμακο, το θειικό άλας της υδραζίνης, έδειξε ότι είναι δυνατόν να κλειστούν μερικές από αυτές τις διόδους. Επιτεύχθηκε σταθεροποίηση στο 50 τοις εκατό των υπό μελέτη ασθενών που είχαν καρκίνο του μαστού στο τελευταίο στάδιο.

Ορισμένες γυναίκες έχουν στραφεί σε εναλλακτικές λύσεις που προσφέρει η μη συμβατική ιατρική, προκειμένου να βρουν κάποια μη χειρουργική ή μη τοξική θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού. Τέτοιες θεραπείες ποικίλλουν· μερικές χρησιμοποιούν δίαιτα και βότανα, όπως η αγωγή Χόξι. Είναι, όμως, ελάχιστες οι δημοσιευμένες μελέτες που θα έδιναν σε κάποιον τη δυνατότητα να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα αυτών των θεραπειών.

Μολονότι σκοπός αυτού του άρθρου είναι να παρουσιάσει μέσα επιβίωσης, δεν αποτελεί πολιτική του Ξύπνα! η υποστήριξη κάποιας θεραπευτικής αγωγής. Παροτρύνουμε όλα τα άτομα να εξετάσουν προσεκτικά τις διάφορες μεθόδους που υπάρχουν για τη θεραπεία αυτής της νόσου.—Παροιμίαι 14:15.

Στρες και Καρκίνος του Μαστού

Στο περιοδικό Άκτα νιουρολότζικα (Acta neurologica), ο Δρ Χ. Μπάλτρους εξηγεί ότι το υπερβολικό ή παρατεταμένο στρες μπορεί να μειώσει τα αμυντικά όπλα τα οποία στρέφει κατά των όγκων το ανοσολογικό σύστημα του σώματος. Στις γυναίκες που έχουν υπερκόπωση, υποφέρουν από κατάθλιψη ή δεν βρίσκουν συναισθηματική υποστήριξη, το ανοσολογικό τους σύστημα μπορεί να εξασθενήσει ως και 50 τοις εκατό.

Γι’ αυτό, ο Δρ Μπάζιλ Στολ, γράφοντας στο βιβλίο Νους και Πρόγνωση του Καρκίνου (Mind and Cancer Prognosis), τόνισε το εξής: «Πρέπει να καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για να ελαχιστοποιηθεί το αναπόφευκτο σωματικό και ψυχολογικό τραύμα που μένει στους καρκινοπαθείς, στη διάρκεια της θεραπείας για τη νόσο τους και έπειτα από αυτήν». Αλλά τι είδους υποστήριξη χρειάζεται;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 7]

Μολονότι δεν είναι γνωστή κάποια τροφή που να θεραπεύει τον καρκίνο, η κατανάλωση ορισμένων τροφών και η μείωση άλλων μπορεί να αποτελέσουν προληπτικά μέτρα. «Η ύπαρξη σωστής διατροφής μπορεί να ελαττώσει ως και πενήντα τοις εκατό τον κίνδυνο που διατρέχετε να πάθετε καρκίνο του μαστού», δήλωσε ο Δρ Λέοναρντ Κόεν

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 8]

«Η έγκαιρη ανακάλυψη του καρκίνου του μαστού παραμένει το πιο σημαντικό βήμα για την αναχαίτιση της πορείας του καρκίνου του μαστού», λέει το έντυπο «Ραδιολογικές Κλινικές της Βόρειας Αμερικής». Στον τομέα αυτόν τα τρία ζωτικά προληπτικά μέτρα είναι η τακτική αυτοεξέταση του μαστού, η ετήσια εξέταση από γιατρό και η μαστογραφία

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 10]

Το ανοσολογικό σύστημα των γυναικών που έχουν υπερκόπωση, υποφέρουν από κατάθλιψη ή δεν βρίσκουν συναισθηματική υποστήριξη μπορεί να εξασθενήσει

[Πλαίσιο στη σελίδα 9]

Αυτοεξέταση—Ο Μηνιαίος Έλεγχος

Η ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ του μαστού πρέπει να γίνεται τέσσερις ως εφτά ημέρες μετά την περίοδο. Μετά την εμμηνόπαυση, οι γυναίκες πρέπει να κάνουν αυτόν τον έλεγχο κάθε μήνα την ίδια ημέρα.

Σημάδια για τα Οποία να Ψάχνετε Κάθε Μήνα την Ίδια Ημέρα

•Εξόγκωμα κάθε μεγέθους (μικρό ή μεγάλο) ή κάποια σκλήρυνση στο μαστό.

•Ζάρες, βαθουλώματα ή κηλίδες στο δέρμα του μαστού.

•Συρρίκνωση της θηλής ή τράβηγμά της προς τα μέσα.

•Εξάνθημα ή φολίδωση της θηλής ή έκκριση υγρού.

•Διόγκωση των αδένων στη μασχάλη.

•Μεταβολές στις ελιές ή στις ουλές του μαστού.

•Αξιοσημείωτη ασυμμετρία των μαστών που αποτελεί αλλαγή από το φυσιολογικό.

Αυτοεξέταση

Σταθείτε όρθια και σηκώστε το αριστερό χέρι. Με το δεξί χέρι και αρχίζοντας από την εξωτερική άκρη του μαστού, πιέστε με το επίπεδο μέρος των δαχτύλων κάνοντας μικρούς κύκλους, προχωρώντας αργά γύρω από το μαστό και προς τη θηλή. Προσέξτε επίσης την περιοχή μεταξύ της μασχάλης και του μαστού.

Ξαπλώστε, τοποθετήστε ένα μαξιλάρι κάτω από τον αριστερό ώμο και βάλτε το αριστερό χέρι πάνω ή πίσω από το κεφάλι. Κάντε την ίδια κυκλική κίνηση που περιγράφεται παραπάνω. Πάρτε την ανάλογη στάση για τη δεξιά πλευρά.

Πιέστε ελαφρά τη θηλή για να δείτε αν βγαίνει υγρό. Κάντε το ίδιο στο δεξιό μαστό.