‘Η Πόλη που Έχει Πραγματικά Θεμέλια’

ΟΛΕΣ οι πόλεις έχουν θεμέλια, έτσι αν κάποια λέγεται ότι έχει πραγματικά θεμέλια, αυτή πρέπει όντως να είναι μια πολύ μόνιμη πόλη. Αρχαίες πρωτεύουσες, όπως η Βαβυλώνα, η Πέτρα, η Ασούρ και η Τεοτιχουακάν, δεν ανταποκρίνονται σε αυτή την περιγραφή. Ενώ κάποτε έσφυζαν από ζωή και ήταν γεμάτες από φωνές ανθρώπων, αυτές οι πόλεις είναι σήμερα νεκρές και τυλιγμένες στη σιωπή. Το ίδιο και τα έθνη που αντιπροσώπευαν.

Γενικά, οι σύγχρονες πρωτεύουσες των κρατών είναι επίσης αρκετά βέβαιες για τα θεμέλιά τους. Μπορεί να μην είναι πάντοτε οι μεγαλύτερες πόλεις στις χώρες όπου ανήκουν, αλλά το γεγονός ότι μια πόλη κατέχει τη θέση της πρωτεύουσας του κράτους της τής παρέχει μια υπεροχή που δεν εξαρτάται από το μέγεθός της. Ας εξετάσουμε τέσσερα παραδείγματα.

Κάπως Σχιζοφρενική

Το 1790 το Κογκρέσο των Η.Π.Α. αποφάσισε ότι η μόνιμη έδρα της κυβέρνησης του κράτους δεν θα έπρεπε να είναι μέσα στα όρια καμιάς ήδη υπάρχουσας πολιτείας. Έτσι σχηματίστηκε για αυτόν το σκοπό ένας ειδικός χώρος που ονομάστηκε Περιοχή της Κολούμπια. Η πόλη Ουάσινγκτον, η οποία βρίσκεται στην ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών στην Περιοχή της Κολούμπια, δεν πρέπει να συγχέεται με την πολιτεία Ουάσινγκτον που βρίσκεται στις ακτές του Ειρηνικού, χιλιάδες χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πρωτεύουσας του κράτους.

Το αρχικό σχέδιο, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1791 από τον Γάλλο μηχανικό Πιέρ Λ’ Ανφάν, περιλάμβανε ένα περίτεχνο σύστημα δημόσιων πάρκων και υπαίθριων χώρων τα οποία θα χρησίμευαν σαν σκηνικό στο οποίο το Καπιτώλιο και τα άλλα ομοσπονδιακά κτίρια θα μπορούσαν να αναδειχτούν όσο το δυνατόν καλύτερα. Η ίδια η προεδρική κατοικία τελικά σχεδιάστηκε από τον Ιρλανδό αρχιτέκτονα Τζέιμς Χόμπαν. Ο ασημόλευκος ψαμμίτης της ξεχώριζε, κάνοντας τέτοια αντίθεση με τα γειτονικά κτίρια που ήταν κατασκευασμένα από κόκκινα τούβλα ώστε σύντομα ονομάστηκε ο Λευκός Οίκος, ένα όνομα που υιοθετήθηκε επίσημα το 1902.

Από όλες τις απόψεις η Ουάσινγκτον είναι μοναδική. Τα ομοσπονδιακά κτίρια, μαζί με 300 και πλέον μνημεία και αγάλματα, ομορφαίνουν αυτό το προσωρινό σπίτι εκατοντάδων πολιτικών. Μάλιστα, σύμφωνα με κάποια πηγή, αποτελεί σπίτι τουλάχιστον 55.000 δικηγόρων και 10.000 δημοσιογράφων!

Έχει λεχτεί ότι η Ουάσινγκτον «αντικατοπτρίζει τη χειρότερη και την καλύτερη πλευρά της Αμερικής». Η χειρότερη πλευρά περιλαμβάνει τα προβλήματα που μαστίζουν όλες τις πόλεις των Η.Π.Α.: ανεργία, μόλυνση, έγκλημα, υποβαθμισμένες κατοικίες και φυλετική ένταση, για να αναφέρουμε μόνο μερικά. Η Ουάσινγκτον είναι, όπως την αποκαλεί ένα φημισμένο εγκυκλοπαιδικό έργο, «μια κάπως σχιζοφρενική μητρόπολη που είναι τόσο διαβόητη για την ασχήμια και το έγκλημά της όσο διάσημη είναι για τις διαφορετικές και πραγματικά εκπληκτικές ομορφιές της».

Η Τρίτη Ρώμη;

Μέχρι πρόσφατα, η Ουάσινγκτον και η Μόσχα δεν είχαν και πολλά κοινά εκτός από το Λευκό Οίκο—στο κτίριο που αποτελεί την έδρα της ρωσικής δημοκρατίας είχε δοθεί επίσης αυτό το παρωνύμιο λόγω της μαρμάρινης πρόσοψής του—και ένα έξοχο σύστημα υπόγειου σιδηροδρόμου που ονομάζεται Μετρό.

Το Μετρό της Μόσχας είναι γρήγορο και φτηνό, με μια ομορφιά που σπάνια τη βρίσκει κανείς σε υπόγειους σιδηροδρόμους. Τον Αύγουστο του 1993, η τιμή του εισιτηρίου για μια διαδρομή, άσχετα από το μήκος της, αντιστοιχούσε περίπου με 2 δραχμές. Μερικοί σταθμοί χτίστηκαν με μάρμαρο και έχουν εντυπωσιακές εικόνες, αγάλματα και ζωηρόχρωμες νωπογραφίες στα ταβάνια. Εξαιρετικά γρήγορες κυλιόμενες σκάλες μεταφέρουν σαν αστραπή τους επιβάτες από την επιφάνεια του δρόμου στα τρένα και αντίστροφα.

Η Μόσχα είναι μια από τις παλιότερες πόλεις της Ρωσίας και, σύμφωνα με την παράδοση, ιδρύθηκε το 1147. Το 15ο αιώνα, έγινε πρωτεύουσα ενός νεοσχηματισμένου ενοποιημένου ρωσικού κράτους, θέση που την έχασε, ωστόσο, το 1712 από την Αγία Πετρούπολη. Δύο αιώνες αργότερα, το 1918, μετά τη Μπολσεβικική Επανάσταση, η Μόσχα ανέκτησε τη θέση της ως πρωτεύουσα της Ρωσίας και έγινε επίσης πρωτεύουσα της νέας Σοβιετικής Ένωσης.

Το Κρεμλίνο, επί δεκαετίες σύμβολο του κομμουνισμού και το κέντρο της δραστηριότητας στη Μόσχα, συνορεύει στα ανατολικά με την Κόκκινη Πλατεία.

Στο νότιο άκρο της Κόκκινης Πλατείας βρίσκεται ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Βασιλείου, ο οποίος χτίστηκε στα μέσα του 16ου αιώνα από τον Τσάρο Ιβάν Δ΄ που είναι περισσότερο γνωστός ως Ιβάν ο Τρομερός. Το σχέδιο και τα λαμπερά χρώματά του είναι μοναδικά. Η παράδοση λέει ότι τον αρχιτέκτονα που έχτισε αυτόν το ναό στη συνέχεια τον τύφλωσαν για να τον εμποδίσουν να ξαναδημιουργήσει κάτι παρόμοιο.

Η πολιτική και η θρησκεία συνεργάζονταν στενά πίσω από τα τείχη του Κρεμλίνου επί αιώνες—γεγονός για το οποίο οι καθεδρικοί ναοί που βρίσκονται εκεί αποτελούν βουβούς μάρτυρες, ιδιαίτερα αφότου η Μόσχα έγινε το κέντρο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας το 1326. Η Μόσχα αργότερα έγινε γνωστή ως η «Τρίτη Ρώμη» και «οι Ρώσοι πείστηκαν ότι βρίσκονταν σε έναν ιδιαίτερο τόπο—στην εύνοια του Θεού ως τον τελικό διατηρητή της θρησκευτικής αλήθειας». Αλλά το μαυσωλείο που υπάρχει στην Κόκκινη Πλατεία, όπου κείτεται ο Λένιν βαλσαμωμένος, και οι τάφοι των άλλων άθεων κομμουνιστών που βρίσκονται στο τείχος του Κρεμλίνου διαψεύδουν αυτόν τον ισχυρισμό.

Πρωτεύουσα της Ελπίδας;

Η ιδέα για την εγκατάσταση της πρωτεύουσας στην ενδοχώρα της Βραζιλίας είχε διατυπωθεί ήδη από το 1789 και μάλιστα είχε ενσωματωθεί στο σύνταγμα το 1891. Ωστόσο, έπρεπε να φτάσει το 1956 για να επιλεχτεί μια τοποθεσία. Τέσσερα χρόνια αργότερα η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Βραζιλίας άρχισε ένα ταξίδι 1.000 χιλιομέτρων από το Ρίο ντε Τζανέιρο για να φτάσει στη νέα της έδρα.

Το ότι μια ολόκληρη πόλη χτίστηκε σε ένα τόσο σχετικά μικρό χρονικό διάστημα ήταν κάτι το αξιοθαύμαστο. Πολλοί Βραζιλιανοί με υπερηφάνεια τη θεώρησαν σύμβολο του μελλοντικού μεγαλείου του κράτους τους. Την εξύμνησαν ως την πιο σύγχρονη πρωτεύουσα στον κόσμο, αποκαλώντας την «πρωτεύουσα της ελπίδας». Η Μπραζίλια έχει εντυπωσιακή, μοντέρνα αρχιτεκτονική, και η εύτακτη ανάπτυξή της την κάνει ένα εξέχον παράδειγμα πολεοδομικού σχεδιασμού σε μεγάλη κλίμακα.

«Ο σκοπός της Μπραζίλια», λέει Η Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The New Encyclopædia Britannica), «ήταν να συγκεντρώσει την προσοχή στην ενδοχώρα και να επισπεύσει την κατοίκιση της περιοχής και την αξιοποίηση των ανεκμετάλλευτων πλουτοπαραγωγικών πηγών της». Μέχρις ενός βαθμού, αυτοί οι στόχοι επιτεύχθηκαν. Αλλά όπως συνέβη και με την Ουάσινγκτον, της οποίας η μητροπολιτική περιοχή είναι τώρα 40 φορές μεγαλύτερη από την Περιοχή της Κολούμπια, η Μπραζίλια έχει μεγαλώσει. Αντί να έχει πληθυσμό 600.000, όπως είχε σχεδιαστεί, τώρα ζουν εκεί καθώς και στις γειτονικές κωμοπόλεις πάνω από 1.600.000 άνθρωποι. Σε μερικές περιοχές η ζωή είναι κάθε άλλο παρά ιδανική.

Από ορισμένες απόψεις ακόμα και οι θετικές πλευρές της πόλης έχουν αποδειχτεί ότι είναι μειονεκτήματα. «Ο χαρακτήρας της Μπραζίλια», παρατηρεί το περιοδικό Νάσιοναλ Τζεογκράφικ (National Geographic), «είναι κάτι μεταξύ κήπου διακοσμημένου με γλυπτά και σεληνιακής αποικίας». Το έντυπο Μια Εικόνα του Κόσμου Μας (Das Bild unserer Welt) παρατηρεί: «Μέχρι τώρα ήταν αδύνατον να δοθεί μια πνοή αστικής ζωής στην Μπραζίλια, τη νέα πρωτεύουσα. Αντίθετα, σε αυτή την πόλη του δοκιμαστικού σωλήνα, ο αποκρυφισμός, οι μυστικιστικές ομάδες και οι αιρέσεις έχουν ανθήσει τόσο όσο πουθενά αλλού—αντίδραση των ανθρώπων στο κενό και στη μοναξιά».

Συνεπώς, «η πρωτεύουσα της ελπίδας» είναι σαφές ότι έχει ορισμένες αδυναμίες. Η μάλλον ψυχρή, βαρετή ατμόσφαιρά της και οι μεγάλοι υπαίθριοι χώροι της—γενικά πολύ ευπρόσδεκτοι στις μεγάλες πόλεις—γίνονται ιδιαίτερα αισθητοί όταν οι πολιτικοί και εκείνοι που εργάζονται σε γραφεία εγκαταλείπουν την πόλη τα σαββατοκύριακα και τις αργίες.

Ψηλά στα Βουνά

Οχτώ από τα δέκα ψηλότερα βουνά του κόσμου βρίσκονται είτε εν μέρει είτε εξ ολοκλήρου μέσα στα σύνορα του Νεπάλ. Συνεπώς, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η πρωτεύουσά του βρίσκεται 1.300 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Όταν συγκριθεί με τις μεγάλες πόλεις, ο πληθυσμός του Κατμαντού που ανέρχεται περίπου στις 235.000 είναι μέτριος. Για κάθε έναν από τους κατοίκους του, πάνω από 80 άλλοι Νεπαλέζοι πολίτες ζουν αλλού.a

Η πρωτεύουσα βρίσκεται στην Κοιλάδα Κατμαντού, η οποία στους αρχαίους χρόνους ήταν λίμνη. Το μέγεθος της κοιλάδας, περίπου 19 επί 24 χιλιόμετρα, δεν αποτελεί γνώμονα για τη σπουδαιότητά της. Επί αιώνες ήταν ένα ισχυρό κέντρο εμπορίου το οποίο βρισκόταν στις κύριες οδούς που συνέδεαν την Ινδία με την Κίνα και το Θιβέτ. Η καλλιεργήσιμη γη είναι πάντοτε ελάχιστη στις ορεινές χώρες, έτσι εκφράζεται ο φόβος ότι οι πόλεις που βρίσκονται στην κοιλάδα μπορεί να μεγαλώσουν πάρα πολύ και να στερήσουν από το έθνος την πολύτιμη γόνιμη γη του. Αυτός ο φόβος δεν είναι αδικαιολόγητος. Ο πληθυσμός του Κατμαντού έχει υπερδιπλασιαστεί από το 1960. Σύμφωνα με υπολογισμούς, ήδη το έτος 2020 το 60 περίπου τοις εκατό της κοιλάδας ίσως έχει χαθεί εξαιτίας της επέκτασης των αστικών περιοχών.

Το Κατμαντού, η μόνη μεγάλη πόλη του Νεπάλ, παίζει εδώ και καιρό ηγετικό ρόλο στα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά ζητήματα του κράτους, καθώς και στα θρησκευτικά ζητήματα. Η Εγκυκλοπαίδεια της Θρησκείας (The Encyclopedia of Religion) παρατηρεί ότι η Κοιλάδα Κατμαντού «έχει δει μια εναλλαγή εξεζητημένων ιδεολογιών και τεχνοτροπιών με ισχυρή θρησκευτική χροιά. . . . Σε κανένα άλλο μέρος της περιοχής των Ιμαλαΐων δεν είναι τόσο στενά περιπλεγμένοι ο Βουδισμός και ο Ινδουισμός». Είναι ενδιαφέρον το ότι η πιθανή γενέτειρα του Σιντάρτα Γκαουτάμα, ο οποίος αργότερα έφτασε να ονομάζεται ο Φωτισμένος, ή ο Βούδας, ήταν το Λουμπίνι, στο Νεπάλ, λιγότερο από 240 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Κατμαντού.

Ασφαλώς αυτό συνέβη περίπου πριν από 2.500 χρόνια. Πιο πρόσφατα, στη δεκαετία του 1960, και άλλοι επίσης ήρθαν στο Νεπάλ και στο Κατμαντού για να «φωτιστούν»· αυτοί ήταν μέλη της γενιάς των χίπις.

Μια Πόλη με Πραγματικά Θεμέλια

Επί αιώνες οι άνθρωποι χτίζουν πόλεις από τις οποίες κυβερνούν τους συνανθρώπους τους. Αλλά το τραγικό μάθημα που διδάσκει η ιστορία είναι ότι «του περιπατούντος ανθρώπου δεν είναι το να κατευθύνη τα διαβήματα αυτού» με ορθό τρόπο.—Ιερεμίας 10:23· Εκκλησιαστής 8:9.

Είναι προφανές ότι οι πόλεις αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Αγωνίζονται να επιβιώσουν, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα πολιτικά συστήματα που αντιπροσωπεύουν. Τα ασταθή θεμέλια της ανθρώπινης διακυβέρνησης καταρρέουν. Όμως, δεν συμβαίνει το ίδιο με «την πόλη που έχει πραγματικά θεμέλια, της οποίας οικοδόμος και κατασκευαστής είναι ο Θεός».—Εβραίους 11:10.

Η Αγία Γραφή αποκαλεί αυτή την πόλη ουράνια Ιερουσαλήμ. (Εβραίους 12:22) Αυτό είναι πολύ κατάλληλο, εφόσον η Ιερουσαλήμ ήταν η επίγεια πρωτεύουσα του αρχαίου Ισραήλ, του τυπικού έθνους του Θεού. Αλλά η ουράνια Ιερουσαλήμ, ως πρωτεύουσα της παγκόσμιας οργάνωσης του Θεού, έχει πραγματικό θεμέλιο, επειδή ο Οικοδόμος της είναι ο ίδιος ο αιώνιος Θεός. Το εδάφιο Ψαλμός 46:5 λέει προφητικά: «Ο Θεός είναι εν τω μέσω αυτής· δεν θέλει σαλευθή [κλονιστεί, ΜΝΚ]».

Η ανθρώπινη διακυβέρνηση κλονίζεται φτάνοντας στο τέλος της. Σε αναγνώριση αυτού του γεγονότος, εκατομμύρια άτομα «από όλα τα έθνη και τις φυλές και τους λαούς και τις γλώσσες» πρόθυμα και σοφά υποτάσσονται στη θεϊκή διακυβέρνηση.—Ψαλμός 47:8· Αποκάλυψη 7:9, 10.

Θυμηθείτε, η Νέα Ιερουσαλήμ είναι υψηλότερη από το ορεινό Κατμαντού επειδή βρίσκεται στον ίδιο τον ουρανό. Και ο ‘ποταμός νερού ζωής, καθαρός σαν κρύσταλλο’, ο οποίος ρέει διαμέσου της Νέας Ιερουσαλήμ είναι πιο αγνός και πιο αποτελεσματικός από τον ποταμό Ποτόμακ στην Ουάσινγκτον ή τον ποταμό Μόσκοβα που ρέει δίπλα στο Κρεμλίνο. (Αποκάλυψη 22:1, 2) Αντί να δημιουργεί αισθήματα κενού και μοναξιάς, η Νέα Ιερουσαλήμ είναι το μέσο του Θεού για να ‘χορτάσει την επιθυμία παντός ζώντος’.—Ψαλμός 145:16.

Πόσο θαυμάσιο είναι να γνωρίζουμε ότι, παρά τα σοβαρά προβλήματα που υπάρχουν στις πόλεις του κόσμου οι οποίες αγωνίζονται, δεν έχει χαθεί κάθε ελπίδα—χάρη στην «πόλη που έχει πραγματικά θεμέλια»!—Τελευταίο μέρος της σειράς για τις πόλεις.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Ο Λευκός Οίκος, Ουάσινγκτον, D. C.

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Βασιλείου στην Κόκκινη Πλατεία, στη Μόσχα της Ρωσίας

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Ινδουιστικός ναός στο Κατμαντού του Νεπάλ