Κεφάλαιο 1

Γιατί Πρέπει να Διαβάζουμε την Αγία Γραφή;

Ζούμε σ’ έναν κόσμο που έχει πάρα πολλά προβλήματα και πολύ λίγες απαντήσεις. Πολλά εκατομμύρια άτομα διαρκώς υποσιτίζονται. Αυξανόμενοι αριθμοί ατόμων γίνονται ναρκομανείς. Ολοένα και περισσότερες οικογένειες διαλύονται. Η αιμομειξία και η βία στην οικογένεια είναι συνεχώς στις ειδήσεις. Ο αέρας που αναπνέουμε και το νερό που πίνουμε σιγά-σιγά δηλητηριάζονται. Στο μεταξύ, ολοένα και περισσότεροι από εμάς πέφτουμε θύματα του εγκλήματος. Πιστεύετε ότι θα λυθούν ποτέ προβλήματα όπως αυτά;

1. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) Ποια σύγχρονα προβλήματα δείχνουν ότι η ανθρωπότητα χρειάζεται καθοδηγία;

ΕΠΙΠΛΕΟΝ, ζούμε σ’ έναν αιώνα δύσκολων επιλογών. Για παράδειγμα, πολλοί εναντιώνονται αμείλικτα στην έκτρωση, λέγοντας ότι αποτελεί φόνο του αγέννητου παιδιού. Άλλοι πιστεύουν εξίσου έντονα ότι οι γυναίκες έχουν εξουσία πάνω στο ίδιο τους το σώμα και θα πρέπει να αποφασίζουν οι ίδιες για ένα τέτοιο ζήτημα. Πολλοί θεωρούν την ομοφυλοφιλία, τη μοιχεία και το προγαμιαίο σεξ ως χονδροειδή ανηθικότητα. Άλλοι πιστεύουν ότι αυτές οι πράξεις είναι ζήτημα προσωπικής εκλογής. Ποιος μπορεί να πει ποιος έχει δίκιο και ποιος έχει άδικο;

2, 3. Πώς θεωρούν την Αγία Γραφή πολλά άτομα σήμερα;

² Η Αγία Γραφή προσφέρει καθοδηγία σε ζητήματα ηθικής και παρουσιάζει αποτελεσματικές λύσεις για τα προβλήματα του εγκλήματος, της πείνας και της μόλυνσης. Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θεωρούν πια την Αγία Γραφή ως αυθεντία σε τέτοια ζητήματα. Κάποτε, την άκουγαν με σεβασμό—τουλάχιστον στη Δύση. Αν και την Αγία Γραφή την έχουν γράψει άνθρωποι, η πλειονότητα του Χριστιανικού κόσμου τη δεχόταν στο παρελθόν ως το Λόγο του Θεού και πίστευε ότι ο ίδιος ο Θεός είχε εμπνεύσει τα περιεχόμενά της.

³ Σήμερα όμως, είναι της μόδας να είναι κανείς σκεπτικιστής για το καθετί: για τα έθιμα, τις ιδέες, την ηθική, ακόμη και για την ύπαρξη του Θεού. Οι άνθρωποι αμφιβάλλουν ιδιαίτερα για την αξία της Αγίας Γραφής. Οι περισσότεροι φαίνεται να τη θεωρούν αναχρονιστική και ασήμαντη. Λίγοι σύγχρονοι διανοούμενοι τη θεωρούν ως το Λόγο του Θεού. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα συμφωνούσαν μάλλον με το λόγιο Τζέιμς Μπαρ, ο οποίος έγραψε: «Η εξήγηση που δίνω για τη διαμόρφωση της βιβλικής παράδοσης είναι ότι αποτελεί ανθρώπινο έργο. Είναι η έκθεση του ανθρώπου για τις πεποιθήσεις του».¹

4, 5. Γιατί είναι ζωτικό να γνωρίζουμε το αν η Αγία Γραφή έχει εμπνευστεί ή όχι από τον Θεό; Ποιος είναι ο σκοπός αυτού του βιβλίου;

⁴ Είναι αυτή και δική σας άποψη; Πιστεύετε ότι η Αγία Γραφή είναι λόγος Θεού ή ανθρώπων; Όπως κι αν απαντήσετε σ’ αυτή την ερώτηση, σκεφτείτε το εξής: Αν η Αγία Γραφή είναι απλώς λόγος ανθρώπων, τότε λογικά δεν υπάρχει σαφής απάντηση στα προβλήματα της ανθρωπότητας. Οι άνθρωποι θα πρέπει απλώς να τα καταφέρουν όσο καλύτερα μπορούν, ελπίζοντας ότι με κάποιο τρόπο θα αποφύγουν να αφανιστούν, δηλητηριάζοντας οι ίδιοι τον εαυτό τους, ή να τιναχτούν στον αέρα σ’ έναν πυρηνικό πόλεμο. Αλλά αν η Αγία Γραφή είναι ο Λόγος του Θεού, είναι αυτό ακριβώς που χρειαζόμαστε για να ξεπεράσουμε αυτή τη δύσκολη εποχή.

⁵ Το βιβλίο αυτό θα παρουσιάσει αποδείξεις που δείχνουν ότι η Αγία Γραφή είναι πράγματι Λόγος Θεού. Και οι εκδότες ελπίζουν ότι αφού εξετάσετε τις αποδείξεις, θα συνειδητοποιήσετε ότι η Αγία Γραφή περιέχει τις μόνες έγκυρες απαντήσεις στα προβλήματα της ανθρωπότητας. Πρώτα απ’ όλα, όμως, θα θέλαμε να στρέψουμε την προσοχή σας σε μερικά γεγονότα που, από μόνα τους, κάνουν την Αγία Γραφή άξια να την εξετάσετε.

Μπεστ Σέλερ Όλων των Εποχών

6, 7. Σε ποια αξιοσημείωτα γεγονότα σχετικά με την Αγία Γραφή απαιτείται να δώσουμε προσοχή;

⁶ Πρώτα απ’ όλα, είναι μπεστ σέλερ, το βιβλίο με την πιο πλατιά κυκλοφορία σ’ όλη την ιστορία. Σύμφωνα με το Guinness Book of World Records (Βιβλίο των Παγκόσμιων Ρεκόρ, Γκίνες), έκδοση 1988, υπολογίζεται ότι τυπώθηκαν 2.500.000.000 αντίτυπα μεταξύ του 1815 και του 1975. Αυτός είναι ένας τεράστιος αριθμός. Κανένα άλλο βιβλίο στην ιστορία δεν έχει ούτε καν πλησιάσει την Αγία Γραφή σε αριθμούς κυκλοφορίας.

⁷ Εκτός απ’ αυτό, κανένα άλλο βιβλίο δεν έχει μεταφραστεί σε τόσο πολλές γλώσσες. Η Αγία Γραφή μπορεί τώρα να διαβαστεί, είτε ολόκληρη είτε εν μέρει, σε πάνω από 1.800 διαφορετικές γλώσσες. Η Αμερικανική Βιβλική Εταιρία αναφέρει ότι τώρα είναι διαθέσιμη στο 98 τοις εκατό του πληθυσμού του πλανήτη μας. Φανταστείτε την τεράστια προσπάθεια που περιλαμβάνει η παραγωγή τόσο πολλών μεταφράσεων! Για ποιο άλλο βιβλίο έχει δειχτεί τέτοιο ενδιαφέρον;

Ένα Βιβλίο με Επιρροή

8, 9. Ποια λόγια εξέφρασαν μερικοί τα οποία δείχνουν την επιρροή την οποία έχει ασκήσει η Αγία Γραφή;

⁸ Η The New Encyclopædia Britannica (Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα) αποκαλεί την Αγία Γραφή «συλλογή βιβλίων που πιθανώς έχει τη μεγαλύτερη επιρροή στην ανθρώπινη ιστορία».² Κάποιος Γερμανός ποιητής του 19ου αιώνα, ο Χάινριχ Χάινε, παραδέχτηκε: «Οφείλω τη διαφώτισή μου απλούστατα στην ανάγνωση ενός βιβλίου . . . της Αγίας Γραφής. Πολύ σωστά το αποκαλούν Άγιες Γραφές. Εκείνος που έχει χάσει τον Θεό του μπορεί να Τον ξαναβρεί σ’ αυτό το βιβλίο».³ Τον ίδιο αιώνα ο Ουίλιαμ Χ. Σούαρντ, ακτιβιστής κατά της δουλείας, διακήρυξε: «Όλες οι ελπίδες που υπάρχουν για την πρόοδο του ανθρώπου κρέμονται από τη συνεχώς αυξανόμενη επιρροή της Αγίας Γραφής».⁴

⁹ Ο Αβραάμ Λίνκολν, ο 16ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, αποκάλεσε την Αγία Γραφή «το καλύτερο δώρο που έδωσε ποτέ ο Θεός στον άνθρωπο . . . Χωρίς αυτή δεν θα μπορούσαμε να διακρίνουμε το σωστό από το λάθος».⁵ Ο Βρετανός νομικός Σερ Ουίλιαμ Μπλάκστοουν τόνισε την επιρροή που έχει η Αγία Γραφή όταν είπε: «Πάνω σ’ αυτά τα δυο θεμέλια, στο νόμο της φύσης και στο νόμο της αποκάλυψης [της Αγίας Γραφής], στηρίζονται όλοι οι ανθρώπινοι νόμοι, δηλαδή, δεν θα πρέπει να επιτρέπεται σε κανέναν ανθρώπινο νόμο να αντιφάσκει μ’ αυτά».⁶

Μισήθηκε και Αγαπήθηκε

10. Πώς έχει εκδηλωθεί η εναντίωση κατά της Αγίας Γραφής;

¹⁰ Ταυτόχρονα, πρέπει να σημειώσουμε ότι κανένα άλλο βιβλίο σ’ ολόκληρη την ιστορία δεν έχει γίνει στόχος τόσο άγριας εναντίωσης και μάλιστα μίσους. Άγιες Γραφές έχουν πυρποληθεί δημόσια από το Μεσαίωνα μέχρι και τον 20ό μας αιώνα. Και η ανάγνωση ή η διανομή της Αγίας Γραφής έχει τιμωρηθεί με πρόστιμα και φυλάκιση ακόμη και σε σύγχρονους καιρούς. Στους περασμένους αιώνες τέτοια «εγκλήματα» συχνά κατέληγαν σε βασανιστήρια και θάνατο.

11, 12. Πώς έδειξε ο Τίντεϊλ την αγάπη που είχε για την Αγία Γραφή;

¹¹ Παράλληλα με αυτό υπήρξε και η αφοσίωση που έχει εμπνεύσει η Αγία Γραφή. Πολλοί έδειξαν εγκαρτέρηση στο να τη διαβάζουν παρά τον ανήλεο διωγμό. Σκεφτείτε τον Ουίλιαμ Τίντεϊλ, έναν Άγγλο του 16ου αιώνα, ο οποίος είχε σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και είχε γίνει ένας αξιοσέβαστος επιμελητής του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ.

¹² Ο Τίντεϊλ αγαπούσε την Αγία Γραφή. Αλλά στις μέρες του οι θρησκευτικές αρχές επέμεναν να τη διατηρούν στη λατινική, που ήταν μια νεκρή γλώσσα. Έτσι, για να κάνει την Αγία Γραφή προσιτή στους συμπατριώτες του, ο Τίντεϊλ αποφάσισε να τη μεταφράσει στην αγγλική. Επειδή αυτό ήταν παράνομο, ο Τίντεϊλ έπρεπε να εγκαταλείψει την άνετη ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία και να καταφύγει στην ηπειρωτική Ευρώπη. Έζησε για αρκετό καιρό τη δύσκολη ζωή ενός φυγά ώσπου να μεταφράσει στη μητρική του γλώσσα τις Ελληνικές Γραφές (την «Καινή Διαθήκη») και κάποιο μέρος από τις Εβραϊκές Γραφές (την «Παλαιά Διαθήκη»)· τελικά όμως τον συνέλαβαν, τον καταδίκασαν ως αιρετικό, τον στραγγάλισαν και έκαψαν το σώμα του.

13. Ποιο είναι ένα πράγμα που κάνει την Αγία Γραφή αληθινά μοναδική;

¹³ Ο Τίντεϊλ είναι μόνο ένας από τα πολλά άτομα τα οποία θυσίασαν τα πάντα προκειμένου να διαβάσουν την Αγία Γραφή ή να την κάνουν διαθέσιμη σε άλλους. Κανένα άλλο βιβλίο δεν έχει εμπνεύσει τόσο πολλούς συνηθισμένους άντρες και γυναίκες να φτάσουν σε τέτοιο υψηλό επίπεδο θάρρους. Από την άποψη αυτή, η Αγία Γραφή πραγματικά δεν έχει το όμοιό της.

Ισχυρισμός Ότι Είναι Λόγος Θεού

14, 15. Ποιον ισχυρισμό προβάλλουν συχνά οι συγγραφείς της Αγίας Γραφής;

¹⁴ Η Αγία Γραφή είναι επίσης μοναδική λόγω του ισχυρισμού που προβάλλουν πολλοί από τους συγγραφείς της. Κάπου 40 άτομα, τα οποία περιλαμβάνουν βασιλιάδες, βοσκούς, ψαράδες, δημόσιους υπαλλήλους, ιερείς, έναν τουλάχιστον στρατηγό και ένα γιατρό, είχαν κάποια συμμετοχή στη συγγραφή των διαφόρων τμημάτων της Αγίας Γραφής. Αλλά επανειλημμένα, οι συγγραφείς πρόβαλλαν τον ίδιο ισχυρισμό: ότι αυτοί δεν έγραφαν τις δικές τους σκέψεις, αλλά του Θεού.

¹⁵ Έτσι, στην Αγία Γραφή διαβάζουμε συχνά εκφράσεις όπως: ‘Πνεύμα Ιεχωβά ελάλησε δι’ εμού, και ο λόγος αυτού ήλθεν επί της γλώσσης μου’ ή ‘Ούτω λέγει Ιεχωβά ο Θεός των δυνάμεων’. (2 Σαμουήλ 23:2· Ησαΐας 22:15) Σε μια επιστολή που έστειλε ο Παύλος σε κάποιον συνεργάτη του ευαγγελιστή, έγραψε: «Όλη η γραφή είναι θεόπνευστος και ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς εκπαίδευσιν την μετά της δικαιοσύνης, δια να ήναι τέλειος ο άνθρωπος του Θεού, ητοιμασμένος εις παν έργον αγαθόν».—2 Τιμόθεον 3:16, 17.

16. Ποιες ερωτήσεις εξετάζει η Αγία Γραφή;

¹⁶ Σε αρμονία με τον ισχυρισμό ότι είναι λόγος Θεού και όχι ανθρώπων, η Αγία Γραφή απαντάει σε ερωτήσεις στις οποίες μόνο ο Θεός μπορεί να απαντήσει. Εξηγεί, για παράδειγμα, γιατί οι ανθρώπινες κυβερνήσεις δεν μπόρεσαν να φέρουν διαρκή ειρήνη, πώς μπορούν να βρουν οι άνθρωποι την πιο βαθιά ικανοποίηση στη ζωή, και τι επιφυλάσσει το μέλλον για τη γη και την ανθρωπότητα που ζει πάνω σ’ αυτή. Εσείς, ως λογικό άτομο, πρέπει να έχετε διερωτηθεί πολλές φορές σχετικά μ’ αυτές και άλλες παρόμοιες ερωτήσεις. Γιατί να μην εξετάσετε τουλάχιστον την πιθανότητα που υπάρχει να είναι η Αγία Γραφή ο Λόγος του Θεού κι έτσι να είναι σε θέση μ’ ένα μοναδικό τρόπο να δίνει έγκυρες απαντήσεις;

17, 18. (α) Ποιες είναι μερικές από τις κατηγορίες που στρέφονται κατά της Αγίας Γραφής και με τις οποίες ασχολείται αυτό το βιβλίο; (β) Ποια επιπρόσθετα θέματα θα καλυφτούν;

¹⁷ Σας ενθαρρύνουμε να εξετάσετε προσεκτικά τις αποδείξεις που παρουσιάζονται σ’ αυτό το βιβλίο. Μερικά από τα κεφάλαιά του θα ασχοληθούν με την κριτική που ακούγεται συχνά για την Αγία Γραφή. Είναι η Αγία Γραφή αντιεπιστημονική; Μήπως φάσκει και αντιφάσκει; Περιέχει πραγματική ιστορία ή απλώς μύθους; Συνέβηκαν στ’ αλήθεια τα θαύματα που καταγράφτηκαν στην Αγία Γραφή; Για να δοθεί απάντηση σ’ αυτές τις ερωτήσεις παρουσιάζονται λογικές αποδείξεις. Κατόπιν, εξετάζονται οι δυναμικές επιδείξεις της θεοπνευστίας της Αγίας Γραφής: οι προφητείες της, η βαθιά της σοφία και η αξιοσημείωτη επιρροή που έχει στη ζωή των ανθρώπων. Τελικά, θα δούμε ποια επιρροή μπορεί να έχει η Αγία Γραφή στη δική σας ζωή.

¹⁸ Πρώτα, όμως, θα ασχοληθούμε με το πώς έφτασε η Αγία Γραφή στα χέρια μας. Ακόμη και η ιστορία αυτού του καταπληκτικού βιβλίου παρέχει αποδείξεις που δείχνουν ότι η προέλευσή του δεν είναι απλώς και μόνο ανθρώπινη.

Κεφάλαιο 2

Ο Αγώνας της Αγίας Γραφής για Επιβίωση

Υπάρχουν πολλά αποδεικτικά στοιχεία που δείχνουν ότι η Αγία Γραφή είναι πράγματι ο Λόγος του Θεού. Κάθε στοιχείο είναι ισχυρό, αλλά όταν ενωθούν όλα μαζί, είναι αδιάσειστα. Στο κεφάλαιο αυτό και στο επόμενο, θα εξετάσουμε ένα μόνο αποδεικτικό στοιχείο: την ιστορία της Αγίας Γραφής ως βιβλίου. Η αλήθεια είναι πως αποτελεί πραγματικό θαύμα το ότι αυτό το αξιόλογο βιβλίο έχει επιζήσει μέχρι σήμερα. Εξετάστε μόνοι σας τα γεγονότα.

1. Ποιες είναι μερικές λεπτομέρειες σχετικά με την Αγία Γραφή;

Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό βιβλίο. Είναι μια πλούσια βιβλιοθήκη από 66 βιβλία, μερικά μικρά και μερικά αρκετά μεγάλα, τα οποία περιέχουν νόμους, προφητείες, ιστορία, ποίηση, συμβουλές και πολλά άλλα. Αιώνες πριν γεννηθεί ο Χριστός, πιστοί Ιουδαίοι, ή Ισραηλίτες όπως αλλιώς λέγονται, έγραψαν τα πρώτα 39 από αυτά τα βιβλία—κυρίως στην εβραϊκή γλώσσα. Το τμήμα αυτό συχνά ονομάζεται Παλαιά Διαθήκη. Τα υπόλοιπα 27 βιβλία γράφτηκαν στην ελληνική από Χριστιανούς και είναι ευρέως γνωστά ως Καινή Διαθήκη. Σύμφωνα με τις εσωτερικές αποδείξεις και τις αρχαιότερες παραδόσεις, τα 66 αυτά βιβλία γράφτηκαν σε μια περίοδο 1.600 περίπου χρόνων, η οποία άρχισε όταν δεσπόζουσα δύναμη ήταν η Αίγυπτος και τελείωσε όταν κυρίαρχος του κόσμου ήταν η Ρώμη.

Μόνο η Αγία Γραφή Επέζησε

2. (α) Ποια ήταν η κατάσταση των Ισραηλιτών όταν άρχισε να γράφεται η Αγία Γραφή; (β) Ποια ήταν μερικά άλλα γραπτά έργα που φέρθηκαν σε ύπαρξη την ίδια χρονική περίοδο;

² Πριν από 3.000 και πλέον χρόνια, όταν άρχισε η συγγραφή της Αγίας Γραφής, οι Ισραηλίτες δεν αποτελούσαν παρά ένα μικρό έθνος ανάμεσα στα πολλά έθνη που υπήρχαν στη Μέση Ανατολή. Θεός τους ήταν ο Ιεχωβά ενώ τα γύρω έθνη είχαν μια περίπλοκη ποικιλία από θεούς και θεές. Στη διάρκεια εκείνης της χρονικής περιόδου, οι Ισραηλίτες δεν ήταν οι μόνοι που παρήγαγαν θρησκευτικά συγγράμματα. Κι άλλα έθνη επίσης έφεραν σε ύπαρξη γραπτά έργα που αντανακλούσαν τη θρησκεία τους και τις εθνικές τους αξίες. Για παράδειγμα, ο ακκαδικός θρύλος για τον Γκιλγκαμές από τη Μεσοποταμία και τα έπη της Ρας Σάμρα, τα οποία γράφτηκαν στην ουγκαριτική (μια γλώσσα που τη μιλούσαν εκεί που είναι τώρα η βόρεια Συρία), χωρίς αμφιβολία ήταν πολύ δημοφιλή. Η εκτενής λογοτεχνία εκείνης της εποχής περιλάμβανε επίσης έργα όπως το The Admonitions of Ipu-wer (Οι Νουθεσίες του Ίπου-ουέρ) και το The Prophecy of Nefer-rohu (Η Προφητεία του Νέφερ-ρόχου) στην αιγυπτιακή γλώσσα, ύμνους σε διάφορες θεότητες στη σουμερική και προφητικά έργα στην ακκαδική.¹

3. Τι δείχνει ότι η Αγία Γραφή διαφέρει από τα άλλα θρησκευτικά συγγράμματα που γράφτηκαν την ίδια περίοδο στη Μέση Ανατολή;

³ Ωστόσο, όλα αυτά τα έργα της Μέσης Ανατολής είχαν την ίδια κατάληξη. Ξεχάστηκαν, και ακόμη και οι γλώσσες στις οποίες γράφτηκαν έχουν εκλείψει. Μόνο στα πρόσφατα χρόνια έμαθαν οι αρχαιολόγοι και οι φιλόλογοι για την ύπαρξή τους και ανακάλυψαν πώς να τα διαβάζουν. Από την άλλη πλευρά, τα πρώτα βιβλία της Εβραϊκής Γραφής που γράφτηκαν έχουν επιζήσει μέχρι τη δική μας εποχή και εξακολουθούν να διαβάζονται πλατιά. Μερικές φορές οι λόγιοι ισχυρίζονται ότι τα εβραϊκά βιβλία της Αγίας Γραφής προήλθαν με κάποιο τρόπο από εκείνα τα αρχαία λογοτεχνικά έργα. Αλλά το γεγονός ότι τόσο μεγάλο μέρος εκείνης της λογοτεχνίας ξεχάστηκε ενώ η Εβραϊκή Γραφή επέζησε δείχνει ότι η Αγία Γραφή είναι πολύ διαφορετική.

Οι Φύλακες του Λόγου

4. Ποια σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι Ισραηλίτες φαινόταν να θέτουν υπό αμφισβήτηση την επιβίωση της Αγίας Γραφής;

⁴ Χωρίς καμιά αμφιβολία, από ανθρώπινη άποψη η επιβίωση της Αγίας Γραφής δεν ήταν κάτι προεξοφλημένο. Οι κοινότητες που την παρήγαγαν υπέφεραν τόσο σκληρές δοκιμασίες και σφοδρή εναντίωση που είναι πραγματικά αξιόλογο το ότι επέζησε μέχρι τις μέρες μας. Στα χρόνια πριν από τον Χριστό, οι Ιουδαίοι, οι οποίοι παρήγαγαν τις Εβραϊκές Γραφές (την «Παλαιά Διαθήκη»), ήταν ένα σχετικά μικρό έθνος. Αυτοί κατοικούσαν κάτω από αβέβαιες περιστάσεις ανάμεσα σε ισχυρά πολιτικά κράτη, τα οποία ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για υπεροχή. Για να επιβιώσουν οι Ισραηλίτες έπρεπε να πολεμήσουν ενάντια σε μια σειρά από έθνη, όπως οι Φιλισταίοι, οι Μωαβίτες, οι Αμμωνίτες και οι Εδωμίτες. Την περίοδο που οι Εβραίοι ήταν διαιρεμένοι σε δυο βασίλεια, η αμείλικτη Ασσυριακή Αυτοκρατορία αφάνισε σχεδόν το βόρειο βασίλειο, ενώ οι Βαβυλώνιοι κατέστρεψαν το νότιο βασίλειο, παίρνοντας το λαό στην εξορία από την οποία μόνο ένα υπόλοιπο επέστρεψε ύστερα από 70 χρόνια.

5, 6. Ποιες απόπειρες έγιναν που έθεσαν σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη των Εβραίων ως ξεχωριστού λαού;

⁵ Υπάρχουν μάλιστα εκθέσεις οι οποίες αφορούν απόπειρες γενοκτονίας που έγιναν κατά των Ισραηλιτών. Στις μέρες του Μωυσή, ο Φαραώ διέταξε να φονευτούν όλα τα νεογέννητα αγόρια τους. Αν η διαταγή του είχε τηρηθεί, τότε ο εβραϊκός λαός θα είχε εξολοθρευτεί. (Έξοδος 1:15-22) Πολύ αργότερα, όταν οι Ιουδαίοι περιήλθαν κάτω από περσική κυριαρχία, οι εχθροί τους συνομώτησαν για να ψηφιστεί ένας νόμος που είχε σκοπό την εξόντωσή τους. (Εσθήρ 3:1-15) Η αποτυχία αυτής της μηχανορραφίας εξακολουθεί να γιορτάζεται στην εβραϊκή γιορτή των Φουρείμ.

⁶ Ακόμη αργότερα, όταν οι Ιουδαίοι ήταν υποτελείς στη Συρία, ο Βασιλιάς Αντίοχος Δ΄ προσπάθησε πολύ σκληρά να εξελληνίσει το έθνος, αναγκάζοντάς το να τηρεί ελληνικά έθιμα και να λατρεύει θεούς της Ελλάδας. Κι αυτός επίσης απέτυχε. Αντί να εξαλειφτούν ή να αφομοιωθούν, οι Ιουδαίοι επέζησαν ενώ οι περισσότερες εθνικές ομάδες που τους περιέβαλλαν εξαφανίστηκαν, η μια μετά την άλλη, από την παγκόσμια σκηνή. Και το τμήμα της Αγίας Γραφής που ονομάζεται Εβραϊκές Γραφές επέζησε μαζί μ’ αυτούς.

7, 8. Πώς απειλήθηκε η επιβίωση της Αγίας Γραφής λόγω των θλίψεων που αντιμετώπισαν οι Χριστιανοί;

⁷ Οι Χριστιανοί, που παρήγαγαν το δεύτερο τμήμα της Αγίας Γραφής (την «Καινή Διαθήκη»), αποτελούσαν κι αυτοί μια καταπιεσμένη ομάδα. Ο ηγέτης τους, ο Ιησούς, δολοφονήθηκε σαν κοινός εγκληματίας. Στις πρώτες μέρες μετά το θάνατό του, οι ιουδαϊκές αρχές της Παλαιστίνης προσπάθησαν να τους εξοντώσουν. Όταν η Χριστιανοσύνη διαδόθηκε και σε άλλες χώρες, οι Ιουδαίοι τους καταδίωξαν προσπαθώντας να παρεμποδίσουν το ιεραποστολικό τους έργο.—Πράξεις 5:27, 28· 7:58-60· 11:19-21· 13:45· 14:19· 18:5, 6.

⁸ Τον καιρό του Νέρωνα, η αρχικά ανεκτική στάση των ρωμαϊκών αρχών άλλαξε. Ο Τάκιτος καυχιόταν για τα «άριστα βασανιστήρια» που επιβάλλονταν στους Χριστιανούς από εκείνον το διεφθαρμένο αυτοκράτορα και από την εποχή του κι έπειτα, το να είναι κανείς Χριστιανός αποτελούσε έγκλημα που τιμωρούνταν με την ποινή του θανάτου.² Το 303 Κ.Χ., ο Αυτοκράτορας Διοκλητιανός ενήργησε άμεσα κατά της Αγίας Γραφής.a Σε μια προσπάθεια να συντρίψει τη Χριστιανοσύνη, διέταξε να καούν όλες οι Άγιες Γραφές των Χριστιανών.³

9. Τι θα συνέβαινε αν πετύχαιναν οι εκστρατείες για την εξόντωση των Ιουδαίων και των Χριστιανών;

⁹ Αυτές οι εκστρατείες καταπίεσης και γενοκτονίας αποτελούσαν πραγματική απειλή για την επιβίωση της Αγίας Γραφής. Αν οι Ιουδαίοι είχαν ακολουθήσει την οδό των Φιλισταίων και των Μωαβιτών ή αν οι προσπάθειες που κατέβαλαν πρώτα οι ιουδαϊκές και κατόπιν οι ρωμαϊκές αρχές να συντρίψουν τη Χριστιανοσύνη πετύχαιναν, ποιοι θα είχαν γράψει και θα είχαν διαφυλάξει την Αγία Γραφή; Ευτυχώς, οι φύλακες της Αγίας Γραφής—πρώτα οι Ιουδαίοι και κατόπιν οι Χριστιανοί—δεν εξαλείφτηκαν, και η Αγία Γραφή επέζησε. Ωστόσο, υπήρχε άλλη μια σοβαρή απειλή, αν όχι για την επιβίωση της Αγίας Γραφής τουλάχιστον για την ακεραιότητά της.

Αντίγραφα που θα Μπορούσαν να Περιέχουν Λάθη

10. Πώς διαφυλάχτηκε αρχικά η Αγία Γραφή;

¹⁰ Πολλά από τα αρχαία έργα που προαναφέρθηκαν, και τα οποία στη συνέχεια ξεχάστηκαν, είχαν χαραχτεί σε πέτρα ή αποτυπωθεί σε ανθεκτικές πήλινες πλάκες. Δεν συνέβηκε το ίδιο με την Αγία Γραφή. Αυτή αρχικά γράφτηκε σε πάπυρους ή σε περγαμηνές—πολύ πιο φθαρτά υλικά. Έτσι, τα χειρόγραφα που είχαν κάνει οι αρχικοί συγγραφείς εξαφανίστηκαν πριν από πάρα πολύ καιρό. Πώς, λοιπόν, διαφυλάχτηκε η Αγία Γραφή; Αναρίθμητες χιλιάδες αντίγραφα γράφτηκαν κοπιαστικά με το χέρι. Αυτός ήταν ο συνήθης τρόπος για να γίνουν αντίτυπα ενός βιβλίου πριν να εμφανιστεί η τυπογραφία.

11. Τι συμβαίνει αναπόφευκτα όταν χειρόγραφα αντιγράφονται με το χέρι;

¹¹ Ωστόσο, υπάρχει κάποιος κίνδυνος όταν γίνεται αντιγραφή με το χέρι. Ο Σερ Φρέντερικ Κένιον, ο πασίγνωστος αρχαιολόγος και βιβλιοθηκονόμος του Βρετανικού Μουσείου, εξήγησε: «Δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί το ανθρώπινο χέρι και ο εγκέφαλος που θα μπορούσαν να αντιγράψουν το πλήρες κείμενο ενός μεγάλου έργου χωρίς κανένα απολύτως λάθος. . . . Ήταν βέβαιο ότι θα υπεισέρχονταν λάθη».⁴ Όταν σ’ ένα χειρόγραφο υπεισερχόταν κάποιο λάθος, αυτό επαναλαμβανόταν όταν εκείνο το χειρόγραφο γινόταν η βάση για μελλοντικά αντίγραφα. Όταν γίνονταν πολλά αντίγραφα στη διάρκεια μεγάλης χρονικής περιόδου, υπεισέρχονταν πολυάριθμα ανθρώπινα λάθη.

12, 13. Ποιοι ανέλαβαν την ευθύνη για τη διαφύλαξη του κειμένου των Εβραϊκών Γραφών;

¹² Έχοντας υπόψη το γεγονός ότι έγιναν πολλές χιλιάδες αντίγραφα της Αγίας Γραφής, πώς γνωρίζουμε ότι αυτή η διαδικασία παραγωγής αντιτύπων δεν άλλαξε την Αγία Γραφή σε σημείο που να είναι τελείως αγνώριστη; Ας πάρουμε την περίπτωση της Εβραϊκής Γραφής, της «Παλαιάς Διαθήκης». Στο δεύτερο μέρος του έκτου αιώνα Π.Κ.Χ., όταν οι Ιουδαίοι επέστρεψαν από την εξορία τους στη Βαβυλώνα, μια ομάδα Εβραίων λόγιων οι οποίοι ήταν γνωστοί ως Σοφερείμ, «αντιγραφείς», έγιναν οι φύλακες του κειμένου της Εβραϊκής Γραφής και ήταν δική τους ευθύνη να αντιγράφουν αυτές τις Γραφές για χρήση στη δημόσια και στην ιδιωτική λατρεία. Αυτοί ήταν άντρες με ισχυρά κίνητρα, επαγγελματίες στο είδος τους, και το έργο τους ήταν πολύ υψηλής ποιότητας.

¹³ Από τον έβδομο αιώνα μέχρι το δέκατο αιώνα της Κοινής μας Χρονολογίας, οι διάδοχοι των Σοφερείμ ήταν οι Μασορίτες. Το όνομά τους προέρχεται από μια εβραϊκή λέξη που σημαίνει «παράδοση», κι αυτοί επίσης ήταν στην ουσία αντιγραφείς επιφορτισμένοι με το έργο της διαφύλαξης του παραδοσιακού εβραϊκού κειμένου. Οι Μασορίτες ήταν σχολαστικοί. Για παράδειγμα, ο αντιγραφέας έπρεπε να χρησιμοποιεί ένα κατάλληλα επικυρωμένο αντίγραφο ως το βασικό κείμενο για την αντιγραφή και δεν επιτρεπόταν να γράψει τίποτε από μνήμης. Έπρεπε να ελέγχει κάθε γράμμα πριν το γράψει.⁵ Ο καθηγητής Νόρμαν Κ. Γκότουαλντ αναφέρει: «Ως ένα βαθμό, η επιμέλεια με την οποία εκτελούσαν τα καθήκοντά τους φαίνεται από τη ραβινική απαίτηση που έλεγε ότι όλα τα καινούρια χειρόγραφα έπρεπε να τα ελέγχουν και τα ελαττωματικά αντίγραφα να τα πετάνε αμέσως».⁶

14. Ποια ανακάλυψη κατέστησε δυνατό να εξακριβωθεί το ότι έγινε ακριβώς μεταβίβαση του κειμένου της Αγίας Γραφής από τους Σοφερείμ και τους Μασορίτες;

¹⁴ Πόσο ακριβής ήταν η μεταβίβαση του κειμένου από τους Σοφερείμ και τους Μασορίτες; Μέχρι το 1947 ήταν δύσκολο να απαντήσει κανείς σ’ αυτή την ερώτηση, επειδή τα αρχαιότερα πλήρη εβραϊκά χειρόγραφα που ήταν διαθέσιμα ανάγονταν στο δέκατο αιώνα της Κοινής μας Χρονολογίας. Ωστόσο, το 1947, βρέθηκαν σε σπηλιές κοντά στη Νεκρά Θάλασσα μερικά πολύ αρχαία αποσπάσματα από χειρόγραφα, τα οποία περιλαμβάνουν τμήματα βιβλίων της Εβραϊκής Γραφής. Πολλά από τα αποσπάσματα χρονολογούνται πριν από την εποχή του Χριστού. Οι λόγιοι τα σύγκριναν με τα εβραϊκά χειρόγραφα που ήδη υπήρχαν για να επαληθεύσουν την ακρίβεια της μεταβίβασης του κειμένου. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα αυτής της σύγκρισης;

15. (α) Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της σύγκρισης του χειρογράφου του ρόλου του Ησαΐα που βρέθηκε στη Νεκρά Θάλασσα με το Μασοριτικό κείμενο; (β) Τι θα πρέπει να συμπεράνουμε από το γεγονός ότι μερικά από τα χειρόγραφα που βρέθηκαν στη Νεκρά Θάλασσα δείχνουν κάποιες διαφορές στο κείμενο; (Βλέπε υποσημείωση.)

¹⁵ Ένα από τα πιο αρχαία έργα που ανακαλύφτηκαν ήταν το πλήρες βιβλίο του Ησαΐα, και η ακρίβεια του κειμένου του σε σύγκριση με το κείμενο της Μασοριτικής Αγίας Γραφής που έχουμε σήμερα είναι καταπληκτική. Ο καθηγητής Μίλαρ Μπάροους γράφει: «Πολλές από τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στο ρόλο του Ησαΐα του Αγίου Μάρκου [που ανακαλύφτηκε πρόσφατα] και στο Μασοριτικό κείμενο μπορούν να εξηγηθούν ως λάθη στην αντιγραφή. Πέρα από αυτές, υπάρχει αξιόλογη αρμονία, σε γενικές γραμμές, με το κείμενο που βρέθηκε στα χειρόγραφα του μεσαίωνα. Αυτή η αρμονία που υπάρχει με ένα κατά πολύ αρχαιότερο χειρόγραφο παρέχει καθησυχαστική μαρτυρία για τη γενική ακρίβεια του παραδοσιακού κειμένου».⁷ Ο Μπάροους προσθέτει: «Είναι άξιο απορίας το γεγονός ότι μέσα σε χίλια περίπου χρόνια το κείμενο έχει υποστεί τόσο μικρή μεταβολή».b

16, 17. (α) Γιατί μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως το κείμενο των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών είναι αυθεντικό; (β) Τι βεβαίωσε ο Σερ Φρέντερικ Κένιον σχετικά με το κείμενο των Ελληνικών Γραφών;

¹⁶ Στην περίπτωση του τμήματος της Αγίας Γραφής που γράφτηκε στην ελληνική από τους Χριστιανούς, τη λεγόμενη Καινή Διαθήκη, οι αντιγραφείς έμοιαζαν μάλλον με ταλαντούχους ερασιτέχνες παρά με τους πολύ εκπαιδευμένους επαγγελματίες, τους Σοφερείμ. Αλλά με το να εργάζονται όπως κι εκείνοι κάτω από την απειλή της τιμωρίας από τις αρχές, πήραν το έργο τους στα σοβαρά. Και δυο πράγματα είναι εκείνα που μας διαβεβαιώνουν ότι εμείς σήμερα έχουμε ουσιαστικά το ίδιο κείμενο μ’ αυτό που καταγράφτηκε από τους αρχικούς συγγραφείς. Πρώτον, έχουμε χειρόγραφα που χρονολογούνται πολύ πιο κοντά στο χρόνο συγγραφής απ’ ό,τι συμβαίνει με την περίπτωση του εβραϊκού τμήματος της Αγίας Γραφής. Πράγματι, ένα απόσπασμα από το Ευαγγέλιο του Ιωάννη χρονολογείται από το πρώτο μέρος του δεύτερου αιώνα, λιγότερο από 50 χρόνια από την ημερομηνία που πιθανόν να έγραψε το Ευαγγέλιό του ο Ιωάννης. Δεύτερον, ο αριθμός και μόνο των χειρογράφων που έχουν επιζήσει παρέχει καταπληκτική απόδειξη της αυθεντικότητας του κειμένου.

¹⁷ Σχετικά μ’ αυτό, ο Σερ Φρέντερικ Κένιον βεβαίωσε: «Μπορεί να προβληθεί με απόλυτη σιγουριά ο ισχυρισμός ότι το κείμενο της Αγίας Γραφής είναι στην ουσία αξιόπιστο. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την Καινή Διαθήκη. Υπάρχουν τόσο πολλά χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης, των πρώτων μεταφράσεών της και των παραθέσεων που κάνουν από αυτή οι αρχαιότεροι συγγραφείς της Εκκλησίας, που είναι σχεδόν βέβαιο ότι το πραγματικό κείμενο κάθε αμφισβητήσιμης περικοπής διατηρήθηκε σε κάποια από όλες αυτές τις αρχαίες πηγές. Αυτό δεν μπορεί να λεχτεί για κανένα άλλο αρχαίο βιβλίο του κόσμου».¹⁰

Οι Λαοί και οι Γλώσσες Τους

18, 19. Με ποιον τρόπο δεν περιορίστηκε η Αγία Γραφή στις γλώσσες στις οποίες γράφτηκε αρχικά;

¹⁸ Οι αρχικές γλώσσες στις οποίες γράφτηκε η Αγία Γραφή αποτέλεσαν επίσης, μακροπρόθεσμα, εμπόδιο για την επιβίωσή της. Τα πρώτα 39 βιβλία γράφτηκαν κυρίως στην εβραϊκή, τη γλώσσα που μιλούσαν οι Ισραηλίτες. Αλλά η εβραϊκή δεν έγινε ποτέ γνωστή σε μεγάλη κλίμακα. Αν η Αγία Γραφή παρέμενε σ’ εκείνη τη γλώσσα, δεν θα είχε ποτέ κάποια επιρροή πέρα από το ιουδαϊκό έθνος και τους λίγους ξένους που θα μπορούσαν να τη διαβάσουν. Ωστόσο, τον τρίτο αιώνα Π.Κ.Χ., προς όφελος των Εβραίων που ζούσαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, άρχισε η μετάφραση του εβραϊκού τμήματος της Αγίας Γραφής στην ελληνική. Η ελληνική ήταν τότε μια διεθνής γλώσσα. Έτσι, η Εβραϊκή Γραφή έγινε εύκολα προσιτή σε μη Ιουδαίους.

¹⁹ Όταν έφτασε ο καιρός για να γραφτεί το δεύτερο τμήμα της Αγίας Γραφής, η ελληνική εξακολουθούσε να μιλιέται γενικά, έτσι τα τελευταία 27 βιβλία της Αγίας Γραφής γράφτηκαν σ’ αυτή τη γλώσσα. Αλλά δεν μπορούσαν όλοι να καταλάβουν την ελληνική. Γι’ αυτό σύντομα άρχισαν να εμφανίζονται μεταφράσεις τόσο του εβραϊκού όσο και του ελληνικού τμήματος της Αγίας Γραφής σε γλώσσες που μιλιούνταν καθημερινά στους αρχαίους εκείνους αιώνες, όπως λόγου χάρη η συριακή, η κοπτική, η αρμενική, η γεωργιανή, η γοτθική και η αιθιοπική. Η επίσημη γλώσσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν η λατινική και γίνονταν τόσο πολλές λατινικές μεταφράσεις που έπρεπε να δοθεί εντολή για μια «εξουσιοδοτημένη μετάφραση». Αυτή ολοκληρώθηκε γύρω στο 405 Κ.Χ. και έγινε γνωστή ως Βουλγάτα (που σημαίνει «λαϊκή» ή «κοινή»).

20, 21. Ποια ήταν τα εμπόδια που υπήρχαν για την επιβίωση της Αγίας Γραφής, και γιατί αυτά υπερνικήθηκαν;

²⁰ Έτσι, παρά τα πολλά εμπόδια, η Αγία Γραφή επέζησε μέχρι τους πρώτους αιώνες της Κοινής μας Χρονολογίας. Εκείνοι οι οποίοι την παρήγαγαν ήταν περιφρονημένες και διωκόμενες μειονότητες που ζούσαν μια δύσκολη ζωή σ’ έναν εχθρικό κόσμο. Θα μπορούσε εύκολα να γίνει σοβαρή διαστρέβλωση στη διαδικασία της αντιγραφής, αλλά δεν έγινε. Επιπλέον, παρότι υπήρχε ο κίνδυνος να γίνει διαθέσιμη μόνο σε λαούς που μιλούσαν ορισμένες γλώσσες, η Αγία Γραφή τον διέφυγε αυτόν τον κίνδυνο.

²¹ Γιατί ήταν τόσο δύσκολο να επιζήσει η Αγία Γραφή; Η ίδια η Αγία Γραφή λέει: «Ο κόσμος ολόκληρος βρίσκεται υπό την εξουσίαν του πονηρού». (1 Ιωάννου 5:19, ΚΔΤΚ) Μ’ αυτό υπόψη, θα αναμέναμε ότι ο κόσμος θα ήταν εχθρικός απέναντι στη δημοσίευση της αλήθειας, και πράγματι έτσι έχουν τα πράγματα. Γιατί, λοιπόν, επέζησε πράγματι η Αγία Γραφή ενώ ξεχάστηκαν τόσο πολλά άλλα λογοτεχνικά έργα που δεν αντιμετώπισαν τις ίδιες δυσκολίες; Η Αγία Γραφή απαντάει και σ’ αυτό επίσης. Λέει: ‘Ο λόγος όμως του Ιεχωβά μένει εις τον αιώνα’. (1 Πέτρου 1:25) Αν η Αγία Γραφή είναι πράγματι ο Λόγος του Θεού, τότε καμιά ανθρώπινη δύναμη δεν μπορεί να την καταστρέψει. Μέχρι και αυτόν τον 20ό αιώνα, αυτό έχει αποδειχτεί αληθινό.

22. Ποια αλλαγή συνέβηκε στις αρχές του τέταρτου αιώνα της Κοινής μας Χρονολογίας;

²² Ωστόσο, τον τέταρτο αιώνα της Κοινής μας Χρονολογίας, συνέβηκε κάτι που τελικά κατέληξε σε νέες επιθέσεις κατά της Αγίας Γραφής και επηρέασε βαθιά την πορεία της ιστορίας στην Ευρώπη. Μόλις δέκα χρόνια μετά τις προσπάθειες που κατέβαλε ο Διοκλητιανός προκειμένου να καταστρέψει όλα τα αντίγραφα της Αγίας Γραφής, η αυτοκρατορική πολιτική άλλαξε και η «Χριστιανοσύνη» νομιμοποιήθηκε. Δώδεκα χρόνια αργότερα, το 325 Κ.Χ., ένας Ρωμαίος αυτοκράτορας προέδρευσε στη «Χριστιανική» Σύνοδο της Νίκαιας. Γιατί θα ήταν επικίνδυνη για την Αγία Γραφή μια τέτοια φαινομενικά ευνοϊκή εξέλιξη; Την απάντηση θα τη δούμε στο επόμενο κεφάλαιο.

[Υποσημειώσεις]

Ένας άλλος σχολιαστής προσθέτει: «Παρ’ όλες τις αβεβαιότητες που υπάρχουν, παραμένει το σπουδαίο γεγονός ότι το κείμενο όπως το έχουμε τώρα, ως επί το πλείστον, αντιπροσωπεύει αρκετά καλά τα πραγματικά λόγια των συγγραφέων, μερικοί από τους οποίους έζησαν πριν από τρεις χιλιάδες περίπου χρόνια, και δεν υπάρχει λόγος να έχουμε σοβαρές αμφιβολίες, εξαιτίας τυχόν αλλοίωσης του κειμένου, για την εγκυρότητα του αγγέλματος που μας παρέχει η Παλαιά Διαθήκη».⁹

[Πλαίσιο στη σελίδα 19]

Το Πλήρως Αναγνωρισμένο Κείμενο της Αγίας Γραφής

Για να εκτιμήσουμε πόσο πλήρως αναγνωρισμένο είναι το κείμενο της Αγίας Γραφής, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να το συγκρίνουμε με μια άλλη συλλογή λογοτεχνικών έργων που έχει φτάσει σ’ εμάς από την αρχαιότητα: τα κλασικά συγγράμματα της Ελλάδας και της Ρώμης. Στην πραγματικότητα, τα περισσότερα από αυτά τα λογοτεχνικά έργα γράφτηκαν αφότου ολοκληρώθηκαν οι Εβραϊκές Γραφές. Δεν έχει καταγραφτεί καμιά απόπειρα γενοκτονίας κατά των Ελλήνων ή των Ρωμαίων, και η λογοτεχνία τους δεν διαφυλάχτηκε διαμέσου διωγμού. Ωστόσο, παρατηρήστε τα σχόλια που έκανε ο Καθηγητής Φ. Φ. Μπρους:

«Για το Γαλατικό Πόλεμο του Καίσαρα (που συντάχτηκε ανάμεσα στο 58 και στο 50 π.Χ.) διασώζονται αρκετά χειρόγραφα, αλλά μόνο εννιά ή δέκα είναι καλά, και το αρχαιότερο χρονολογείται κάπου 900 χρόνια μετά από την εποχή του Καίσαρα.

»Από τα 142 βιβλία της ρωμαϊκής ιστορίας του Λίβιου (59 π.Χ.-17 μ.Χ.), μόνο 35 σώζονται· αυτά μας είναι γνωστά από είκοσι το πολύ χειρόγραφα που έχουν κάποια αξία, από τα οποία μόνο το ένα, το παλιότερο, χρονολογείται από τον τέταρτο αιώνα, κι αυτό δεν περιέχει παρά αποσπάσματα από τα Βιβλία III-VI.

»Από τα δεκατέσσερα βιβλία που περιείχαν τις Ιστορίες του Τάκιτου (περ. 100 μ.Χ.) μόνο τεσσεράμισι σώζονται· από τα δεκαέξι βιβλία που περιείχαν τα Χρονικά του, σώζονται δέκα ολόκληρα και δυο εν μέρει. Το κείμενο των τμημάτων που διασώζονται από τα δυο μεγάλα ιστορικά έργα του στηρίζεται ολοκληρωτικά σε δυο χειρόγραφα, ένα του ένατου αιώνα και ένα του ενδέκατου. . . .

»Η Ιστορία του Θουκυδίδη (περ. 460-400 π.Χ.) είναι γνωστή σ’ εμάς από οχτώ χειρόγραφα, το αρχαιότερο από τα οποία ανήκει στο 900 μ.Χ. περίπου, και από μερικά κομμάτια πάπυρου, τα οποία ανήκουν περίπου στις αρχές της Χριστιανικής εποχής.

»Το ίδιο ισχύει και για την Ιστορία του Ηρόδοτου (περ. 488-428 π.Χ.). Ωστόσο κανένας κλασικός λόγιος δεν θα έδινε προσοχή σ’ ένα επιχείρημα που θα αμφισβητούσε την αυθεντικότητα του Ηρόδοτου ή του Θουκυδίδη επειδή τα αρχαιότερα χειρόγραφα των έργων τους που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είναι πάνω από 1.300 χρόνια μεταγενέστερα από τα πρωτότυπα».—The Books and the Parchments (Τα Βιβλία και οι Περγαμηνές), σελίδα 180.

Συγκρίνετέ το αυτό με το γεγονός ότι υπάρχουν χιλιάδες χειρόγραφα των διαφόρων τμημάτων της Αγίας Γραφής. Και τα χειρόγραφα των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών αρχίζουν εκατό μόλις χρόνια μετά τον καιρό της συγγραφής των πρωτότυπων βιβλίων.

[Εικόνα στη σελίδα 13]

Οι Εβραίοι αποτελούσαν ένα μικρό έθνος που συνεχώς απειλούνταν από ισχυρότερα έθνη. Αυτό το αρχαίο γλυπτό απεικονίζει μερικούς Εβραίους που οδηγούνται αιχμάλωτοι από τους Ασσυρίους

[Εικόνα στη σελίδα 14]

Πριν να εμφανιστεί η τυπογραφία, οι Γραφές αντιγράφονταν με το χέρι

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Ο Νέρωνας κατέστησε το να είναι κανείς Χριστιανός έγκλημα που τιμωρούνταν με την ποινή του θανάτου

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Μια μελέτη του ρόλου του Ησαΐα που βρέθηκε στη Νεκρά Θάλασσα απέδειξε ότι αυτό το βιβλίο είχε παραμείνει σχεδόν αναλλοίωτο στη διάρκεια μιας περιόδου 1.000 χρόνων

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός απέτυχε στις προσπάθειες που κατέβαλε για να καταστρέψει την Αγία Γραφή

Κεφάλαιο 3

Ο Ψεύτικος Φίλος της Αγίας Γραφής

Σ’ αυτό το κεφάλαιο, θα ασχοληθούμε με τον κύριο λόγο για τον οποίο πολλά άτομα από μη Χριστιανικές χώρες αρνούνται να δεχτούν την Αγία Γραφή ως το Λόγο του Θεού. Από ιστορικής πλευράς, ο Χριστιανικός κόσμος έχει ισχυριστεί ότι πιστεύει στην Αγία Γραφή και ότι είναι ο φύλακάς της. Αλλά οι θρησκευτικές οργανώσεις του Χριστιανικού κόσμου έχουν συνδεθεί με μερικές από τις πιο συγκλονιστικές φρικαλεότητες της ιστορίας, από τις Σταυροφορίες και τις οργανωμένες σφαγές του Μεσαίωνα μέχρι το Ολοκαύτωμα της δικής μας εποχής. Αποτελεί η διαγωγή του Χριστιανικού κόσμου βάσιμο λόγο για να απορρίψει κανείς την Αγία Γραφή; Η αλήθεια είναι ότι ο Χριστιανικός κόσμος έχει αποδειχτεί ψεύτικος φίλος της Αγίας Γραφής. Πράγματι, όταν εμφανίστηκε ο Χριστιανικός κόσμος τον τέταρτο αιώνα Κ.Χ., η μάχη που έδινε η Αγία Γραφή για να επιζήσει με κανέναν τρόπο δεν είχε τελειώσει.

1, 2. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) (α) Γιατί αρνούνται πολλά άτομα να δεχτούν την Αγία Γραφή ως το Λόγο του Θεού; (β) Ποιο καλό έργο επιτελέστηκε στη διάρκεια του πρώτου και του δεύτερου αιώνα, κι ωστόσο ποια επικίνδυνη κατάσταση επρόκειτο να ανακύψει;

ΜΕΧΡΙ το τέλος του πρώτου αιώνα, είχε ολοκληρωθεί η συγγραφή όλων των βιβλίων της Αγίας Γραφής. Από τότε κι έπειτα, οι Χριστιανοί ήταν στην πρώτη γραμμή σε ό,τι αφορά την αντιγραφή και τη διανομή ολόκληρης της Αγίας Γραφής. Ταυτόχρονα, ασχολούνταν με τη μετάφρασή της στις πιο κοινές γλώσσες εκείνης της εποχής. Ωστόσο, ενώ η Χριστιανική εκκλησία ήταν απασχολημένη μ’ αυτό το αξιοθαύμαστο έργο, κάτι που θα αποδεικνυόταν πολύ επικίνδυνο για την επιβίωση της Αγίας Γραφής άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.

² Το ότι θα ανέκυπτε μια τέτοια κατάσταση προειπώθηκε από την ίδια την Αγία Γραφή. Ο Ιησούς είχε πει κάποτε μια παραβολή για έναν άνθρωπο ο οποίος έσπειρε το χωράφι του με σπόρους σιταριού καλής ποιότητας. Αλλά ενώ ‘κοιμούνταν οι άνθρωποι’, κάποιος εχθρός έσπειρε σπόρους που θα παρήγαγαν ζιζάνια. Και τα δυο είδη σπόρων βλάστησαν και για κάποιο διάστημα τα ζιζάνια έκρυβαν το σιτάρι ώστε να μη φαίνεται. Μέσω αυτής της παραβολής, ο Ιησούς έδειξε ότι η καρποφορία του έργου του θα ήταν οι αληθινοί Χριστιανοί, αλλά μετά το θάνατό του, θα διείσδυαν στην εκκλησία ψεύτικοι Χριστιανοί. Τελικά, θα ήταν δύσκολο να διακρίνει κανείς τους γνήσιους από τους ψεύτικους.—Ματθαίος 13:24-30, 36-43.

3. Σύμφωνα με τον απόστολο Πέτρο, ποια επίδραση θα είχαν οι όμοιοι με ζιζάνια «Χριστιανοί» σε ό,τι αφορά την πίστη στην Αγία Γραφή;

³ Ο απόστολος Πέτρος προειδοποίησε ανοιχτά για την επίδραση που θα είχαν αυτοί οι όμοιοι με ζιζάνια «Χριστιανοί» στον τρόπο με τον οποίο θα έβλεπαν οι άνθρωποι τη Χριστιανοσύνη και την Αγία Γραφή. Έδωσε την προειδοποίηση: «Και μεταξύ σας θα υπάρξουν ψευδοδιδάσκαλοι, οι οποίοι θα εισαγάγουν καταστρεπτικάς αιρέσεις, αρνούμενοι ακόμη και τον Κύριον που τους αγόρασε, και έτσι προκαλούν γρήγορα την καταστροφήν των. Πολλοί θα τους ακολουθήσουν εις τας ασελγείας των και εξ αιτίας των ο δρόμος της αληθείας θα δυσφημηθή».—2 Πέτρου 2:1, 2, ΚΔΤΚ.

4. Πώς εκπληρώθηκαν οι προφητείες του Ιησού και του Πέτρου ακόμη και στη διάρκεια του πρώτου αιώνα;

⁴ Οι προφητείες του Ιησού και του Πέτρου εκπληρώθηκαν ακόμη και στη διάρκεια του πρώτου αιώνα. Στη Χριστιανική εκκλησία διείσδυσαν φιλόδοξα άτομα και έσπειραν τη διχόνοια. (2 Τιμόθεον 2:16-18· 2 Πέτρου 2:21, 22· 3 Ιωάννου 9, 10) Στους δυο επόμενους αιώνες, η αγνότητα της Βιβλικής αλήθειας αλλοιώθηκε από την ελληνική φιλοσοφία και πολλά άτομα έφτασαν εσφαλμένα στο σημείο να αποδεχτούν ειδωλολατρικές δοξασίες ως Βιβλική αλήθεια.

5. Ποια αλλαγή πολιτικής εγκαινίασε ο Κωνσταντίνος στις αρχές του τέταρτου αιώνα;

⁵ Τον τέταρτο αιώνα, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος υιοθέτησε τη «Χριστιανοσύνη» ως την επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αλλά η «Χριστιανοσύνη» που γνώρισε αυτός ήταν πολύ διαφορετική από τη θρησκεία που κήρυξε ο Ιησούς. Τώρα, τα «ζιζάνια» άκμαζαν, όπως ακριβώς είχε προείπει ο Ιησούς. Παρ’ όλα αυτά, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι σ’ όλο αυτό το διάστημα υπήρχαν μερικοί που εκπροσωπούσαν την αληθινή Χριστιανοσύνη και αγωνίζονταν για να ακολουθούν την Αγία Γραφή ως τον εμπνευσμένο Λόγο του Θεού.—Ματθαίος 28:19, 20.

Εναντίωση στη Μετάφραση της Αγίας Γραφής

6. Πότε άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά ο Χριστιανικός κόσμος, και ποιος ήταν ένας τρόπος με τον οποίο διέφερε η θρησκεία του Χριστιανικού κόσμου από τη Χριστιανοσύνη της Αγίας Γραφής;

⁶ Ήταν στην εποχή του Κωνσταντίνου που άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά ο Χριστιανικός κόσμος όπως τον ξέρουμε σήμερα. Από τότε και στο εξής, η εκφυλισμένη μορφή Χριστιανοσύνης που είχε ριζώσει δεν ήταν πια απλώς και μόνο μια θρησκευτική οργάνωση. Αποτελούσε μέρος του κράτους, και οι ηγέτες της έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην πολιτική. Τελικά, η αποστατική εκκλησία χρησιμοποίησε την πολιτική της δύναμη μ’ έναν τρόπο που ήταν τελείως αντίθετος με τη Χριστιανοσύνη της Αγίας Γραφής και παρουσίασε μια άλλη επικίνδυνη απειλή για την Αγία Γραφή. Πώς;

7, 8. Πότε εναντιώθηκε ο πάπας στη μετάφραση της Αγίας Γραφής, και γιατί το έκανε αυτό;

⁷ Όταν η λατινική έπαψε να είναι γλώσσα της καθημερινής ζωής, χρειαζόταν να γίνουν νέες μεταφράσεις της Αγίας Γραφής. Αλλά η Καθολική Εκκλησία δεν το ενέκρινε πια αυτό. Το 1079 ο Βρατίσλαος, ο οποίος αργότερα έγινε βασιλιάς της Βοημίας, ζήτησε την άδεια από τον Πάπα Γρηγόριο Ζ΄ να μεταφράσει την Αγία Γραφή στη γλώσσα των υπηκόων του. Η απάντηση του πάπα ήταν αρνητική. Δήλωσε: «Σ’ εκείνους που κάνουν συχνά στοχασμούς γύρω από αυτό το ζήτημα είναι σαφές ότι υπήρχε κάποιος λόγος που ο Παντοδύναμος Θεός θέλησε να είναι η αγία γραφή απόρρητη σε ορισμένα μέρη, επειδή, αν ήταν ξεκάθαρα φανερή σ’ όλους τους ανθρώπους, ίσως της έδιναν μικρή σημασία κι έδειχναν έλλειψη σεβασμού προς αυτήν· ή μπορεί να μην την κατανοούσαν σωστά εκείνοι που είχαν μέτριες γνώσεις και να οδηγούνταν στην πλάνη».¹

⁸ Ο πάπας ήθελε να παραμείνει η Αγία Γραφή στη λατινική που τώρα ήταν νεκρή γλώσσα. Τα περιεχόμενά της έπρεπε να παραμείνουν ‘απόρρητα’, να μη μεταφραστούν στις γλώσσες του κοινού λαού.a Η λατινική Βουλγάτα του Ιερώνυμου, την οποία παρήγαγε τον 5ο αιώνα για να κάνει την Αγία Γραφή προσιτή σε όλους, αποτέλεσε τώρα ένα μέσο για να παραμείνει η Αγία Γραφή κρυμμένη.

9, 10. (α) Πώς αναπτύχτηκε η Ρωμαιοκαθολική εναντίωση στη μετάφραση της Αγίας Γραφής; (β) Για ποιο σκοπό εναντιώθηκε η Εκκλησία στην Αγία Γραφή;

⁹ Καθώς προχωρούσε ο Μεσαίωνας, η στάση της Εκκλησίας κατά των Αγίων Γραφών στην καθομιλουμένη σκληρύνθηκε. Το 1199, ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ έγραψε μια τόσο έντονη επιστολή στον αρχιεπίσκοπο του Μετς της Γερμανίας, που ο αρχιεπίσκοπος έκαψε όλες τις Άγιες Γραφές τις οποίες μπόρεσε να βρει στη γερμανική γλώσσα.³ Το 1229, η σύνοδος που έγινε στην Τουλούζη της Γαλλίας εξέδωσε την απόφαση ότι οι «λαϊκοί» δεν μπορούσαν να έχουν στην κατοχή τους βιβλία της Αγίας Γραφής στην κοινή γλώσσα.⁴ Το 1233, μια επαρχιακή σύνοδος στην Ταραγόνα της Ισπανίας διέταξε να παραδοθούν όλα τα βιβλία «της Παλαιάς ή της Καινής Διαθήκης» προκειμένου να καούν.⁵ Το 1407, η σύνοδος των κληρικών που συγκλήθηκε στην Οξφόρδη της Αγγλίας από τον Αρχιεπίσκοπο Τόμας Άρουντελ απαγόρευσε ρητά τη μετάφραση της Αγίας Γραφής στην αγγλική ή σε οποιαδήποτε άλλη σύγχρονη γλώσσα.⁶ Το 1431, και πάλι στην Αγγλία, ο Επίσκοπος Στάφορντ του Ουέλς απαγόρευσε τη μετάφραση της Αγίας Γραφής στην αγγλική και την κατοχή αυτών των μεταφράσεων.⁷

¹⁰ Αυτές οι θρησκευτικές αρχές δεν προσπαθούσαν να καταστρέψουν την Αγία Γραφή. Προσπαθούσαν να την καταστήσουν απαρχαιωμένη, να τη διατηρήσουν σε μια γλώσσα που μόνο λίγοι μπορούσαν να διαβάσουν. Μ’ αυτόν τον τρόπο έλπιζαν να εμποδίσουν αυτό το οποίο αποκαλούσαν αίρεση, αλλά που στην πραγματικότητα ισοδυναμούσε με προκλήσεις κατά της εξουσίας τους. Αν είχαν πετύχει, η Αγία Γραφή θα μπορούσε να είχε γίνει απλώς ένα αντικείμενο περιέργειας για τους διανοουμένους, ασκώντας λίγη ή καθόλου επιρροή στη ζωή των συνηθισμένων ανθρώπων.

Οι Υπέρμαχοι της Αγίας Γραφής

11. Ποια ήταν η κατάληξη της ενέργειας του Χουλιάν Χερνάντεθ να μεταφέρει λαθραία στην Ισπανία Άγιες Γραφές στην ισπανική;

¹¹ Ευτυχώς, όμως, πολλοί ειλικρινείς άνθρωποι αρνήθηκαν να υπακούσουν σ’ αυτά τα διατάγματα. Αλλά τέτοιου είδους αρνήσεις ήταν επικίνδυνες. Διάφορα άτομα υπέφεραν φρικτά για το «έγκλημα» του να κατέχουν μια Αγία Γραφή. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, την περίπτωση ενός Ισπανού που λεγόταν Χουλιάν Χερνάντεθ. Σύμφωνα με την History of Christian Martyrdom (Ιστορία των Μαρτυρικών Θανάτων των Χριστιανών) του Φοξ, ο Χουλιάν (ή Χουλιάνο) «ανέλαβε να μεταφέρει από τη Γερμανία στη χώρα του ένα μεγάλο αριθμό από Άγιες Γραφές, οι οποίες ήταν κρυμμένες σε βαρέλια και συσκευασμένες σαν κρασί Ρήνου». Κάποιοι τον πρόδωσαν και τον συνέλαβε η Ρωμαιοκαθολική Ιερά Εξέταση. Εκείνους για τους οποίους προορίζονταν οι Άγιες Γραφές «τους βασάνισαν όλους χωρίς διάκριση, και κατόπιν τους περισσότερους από αυτούς τους καταδίκασαν σε διάφορες ποινές. Τον Χουλιάνο τον έκαψαν, είκοσι τους σούβλισαν και τους έψησαν, αρκετούς τους φυλάκισαν ισόβια, μερικούς τους μαστίγωσαν δημόσια και πολλούς τους έστειλαν στα κάτεργα».⁸

12. Πώς γνωρίζουμε ότι οι θρησκευτικές αρχές του Μεσαίωνα δεν εκπροσωπούσαν τη Χριστιανοσύνη της Αγίας Γραφής;

¹² Τι φρικιαστική κατάχρηση δύναμης! Είναι ολοφάνερο ότι αυτές οι θρησκευτικές αρχές με κανέναν τρόπο δεν εκπροσωπούσαν τη Χριστιανοσύνη της Αγίας Γραφής! Η ίδια η Αγία Γραφή αποκάλυψε σε ποιον ανήκαν όταν είπε: «Εν τούτω γνωρίζονται τα τέκνα του Θεού και τα τέκνα του διαβόλου. Πας όστις δεν πράττει δικαιοσύνην δεν είναι εκ του Θεού, ουδέ όστις δεν αγαπά τον αδελφόν αυτού. Διότι αύτη είναι η παραγγελία, την οποίαν ηκούσατε απ’ αρχής, να αγαπώμεν αλλήλους· ουχί καθώς ο Κάιν ήτο εκ του πονηρού και έσφαξε τον αδελφόν αυτού».—1 Ιωάννου 3:10-12.

13, 14. (α) Ποιο αξιόλογο γεγονός σχετικά με την Αγία Γραφή στη διάρκεια του Μεσαίωνα δείχνει τη θεϊκή της προέλευση; (β) Πώς άλλαξε η κατάσταση στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά την Αγία Γραφή;

¹³ Πόσο αξιόλογο, ωστόσο, είναι το γεγονός ότι άντρες και γυναίκες ήταν πρόθυμοι να διακινδυνεύσουν τέτοια τρομερή μεταχείριση απλώς και μόνο για να αποκτήσουν μια Αγία Γραφή! Και αυτά τα παραδείγματα έχουν πολλαπλασιαστεί κατά πολύ μέχρι την εποχή μας. Η βαθιά αφοσίωση που έχει εμπνεύσει η Αγία Γραφή σε διάφορα άτομα, η προθυμία τους να υποφέρουν υπομονετικά και να υποβληθούν αγόγγυστα σε φρικτό θάνατο χωρίς να κάνουν ανταπόδοση στους βασανιστές τους, αποτελούν ισχυρή απόδειξη ότι η Αγία Γραφή είναι ο Λόγος του Θεού.—1 Πέτρου 2:21.

¹⁴ Τελικά, μετά την Προτεσταντική επανάσταση κατά της Ρωμαιοκαθολικής εξουσίας τον 16ο αιώνα, η ίδια η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αναγκάστηκε να παραγάγει μεταφράσεις της Αγίας Γραφής στις κοινές γλώσσες της Ευρώπης. Αλλά ακόμη και τότε, η Αγία Γραφή συνδεόταν περισσότερο με τον Προτεσταντισμό παρά με τον Καθολικισμό. Όπως έγραψε ο Ρωμαιοκαθολικός ιερέας Έντουαρντ Τζ. Κιούμπα: «Θα πρέπει έντιμα να παραδεχτεί κανείς ότι μια από τις πιο τραγικές συνέπειες της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης ήταν η παραμέληση της Αγίας Γραφής ανάμεσα στους Καθολικούς πιστούς. Ενώ ποτέ δεν την ξέχασαν τελείως, η Αγία Γραφή ήταν ένα κλειστό βιβλίο για τους περισσότερους Καθολικούς».⁹

Ανώτερη Κριτική

15, 16. Γιατί ο Προτεσταντισμός δεν είναι απαλλαγμένος από ευθύνη σε ό,τι αφορά την εναντίωση στην Αγία Γραφή;

¹⁵ Όμως, οι Προτεσταντικές εκκλησίες δεν είναι απαλλαγμένες από ευθύνη σε ό,τι αφορά την εναντίωση στην Αγία Γραφή. Καθώς τα χρόνια περνούσαν, ορισμένοι Προτεστάντες λόγιοι οργάνωσαν ένα άλλο είδος επίθεσης κατά του βιβλίου: μια επίθεση από μέρους των διανοουμένων. Στη διάρκεια του 18ου και του 19ου αιώνα, ανέπτυξαν μια μέθοδο μελέτης της Αγίας Γραφής που είναι γνωστή ως ανώτερη κριτική. Οι ανώτεροι κριτικοί δίδασκαν ότι μεγάλο μέρος της Αγίας Γραφής αποτελούνταν από θρύλους και μύθους. Μερικοί μάλιστα είπαν ότι ο Ιησούς ποτέ δεν υπήρξε. Αυτοί οι Προτεστάντες λόγιοι, αντί να υποδείξουν την Αγία Γραφή ως το Λόγο του Θεού, είπαν ότι είναι λόγος ανθρώπων, και μάλιστα πολύ συγκεχυμένος.

¹⁶ Ενώ τις πιο ακραίες από αυτές τις ιδέες δεν τις πιστεύουν πια οι άνθρωποι, η ανώτερη κριτική εξακολουθεί να διδάσκεται σε θεολογικές σχολές και δεν είναι ασυνήθιστο να ακούει κανείς Προτεστάντες κληρικούς να απορρίπτουν δημόσια μεγάλα τμήματα της Αγίας Γραφής. Έτσι, μια εφημερίδα της Αυστραλίας παρέθεσε τα λόγια ενός Αγγλικανού κληρικού που έλεγε ότι μεγάλο μέρος από τα όσα υπάρχουν στην Αγία Γραφή «είναι απλώς λανθασμένα. Μερικά ιστορικά τμήματα είναι λανθασμένα. Μερικές από τις λεπτομέρειες προφανώς έχουν διαστρεβλωθεί». Αυτός ο τρόπος σκέψης είναι προϊόν της ανώτερης κριτικής.

«Θα Δυσφημηθή»

17, 18. Πώς έφερε μομφή στην Αγία Γραφή η διαγωγή του Χριστιανικού κόσμου;

¹⁷ Ωστόσο, αυτό που έχει θέσει το μεγαλύτερο εμπόδιο στο να δεχτούν οι άνθρωποι την Αγία Γραφή ως το Λόγο του Θεού είναι ίσως η διαγωγή του Χριστιανικού κόσμου. Ο Χριστιανικός κόσμος ισχυρίζεται ότι ακολουθεί την Αγία Γραφή. Ωστόσο, η διαγωγή του έχει φέρει μεγάλη μομφή στην Αγία Γραφή και στο ίδιο το όνομα Χριστιανός. Όπως προείπε ο απόστολος Πέτρος, ο δρόμος της αλήθειας έχει «δυσφημηθή».—2 Πέτρου 2:2, ΚΔΤΚ.

¹⁸ Για παράδειγμα, ενώ η εκκλησία απαγόρευε τη μετάφραση της Αγίας Γραφής, ο πάπας χρηματοδοτούσε τεράστιες στρατιωτικές προσπάθειες κατά των Μουσουλμάνων στη Μέση Ανατολή. Αυτές έφτασαν στο σημείο να αποκαλούνται «άγιες» Σταυροφορίες, αλλά δεν υπήρχε τίποτε άγιο σχετικά μ’ αυτές. Η πρώτη—που ονομάστηκε «Λαϊκή Σταυροφορία»—έθεσε το υπόδειγμα για το τι θα επακολουθούσε. Πριν φύγει από την Ευρώπη, ένας άτακτος στρατός, που τον είχαν ξεσηκώσει κήρυκες, στράφηκε κατά των Εβραίων της Γερμανίας σφάζοντάς τους στη μια πόλη μετά την άλλη. Γιατί; Ο ιστορικός Χανς Έμπερχαρντ Μάγερ λέει: «Το επιχείρημα ότι οι Εβραίοι, ως εχθροί του Χριστού, άξιζαν να τιμωρηθούν ήταν απλώς μια ασθενική απόπειρα για να καλυφτεί το πραγματικό κίνητρο: η απληστία».¹⁰

19-21. Πώς έφεραν μομφή στην Αγία Γραφή ο Τριακονταετής Πόλεμος, οι ιεραποστολικές προσπάθειες που έγιναν από την Ευρώπη και η αποικιοκρατική επέκταση;

¹⁹ Η Προτεσταντική επανάσταση του 16ου αιώνα εκτόπισε το Ρωμαιοκαθολικισμό από την εξουσία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Ένα αποτέλεσμα ήταν ο Τριακονταετής Πόλεμος (1618-1648)—«ένας από τους πιο φρικτούς πολέμους της ευρωπαϊκής ιστορίας», σύμφωνα με το The Universal History of the World (Η Οικουμενική Ιστορία του Κόσμου). Ποια ήταν η βασική αιτία του πολέμου; «Το μίσος που είχαν οι Καθολικοί για τους Προτεστάντες και οι Προτεστάντες για τους Καθολικούς».¹¹

²⁰ Μέχρι τότε, ο Χριστιανικός κόσμος είχε αρχίσει να επεκτείνεται πέρα από την Ευρώπη, μεταφέροντας το «Χριστιανικό» πολιτισμό σε άλλα μέρη της γης. Αυτή η στρατιωτική επέκταση χαρακτηρίστηκε από ωμότητα και απληστία. Στην ήπειρο της Αμερικής, οι Ισπανοί κονκισταδόροι κατέστρεψαν γρήγορα τους ντόπιους αμερικανικούς πολιτισμούς. Ένα βιβλίο ιστορίας παρατήρησε: «Γενικά, οι Ισπανοί κυβερνήτες κατέστρεψαν τον ντόπιο πολιτισμό δίχως να εισαγάγουν τον ευρωπαϊκό. Το πρωταρχικό κίνητρο που τους οδήγησε στο Νέο Κόσμο ήταν η δίψα για χρυσάφι».¹²

²¹ Προτεστάντες ιεραπόστολοι ξεκίνησαν από την Ευρώπη και για άλλες ηπείρους. Ένα από τα αποτελέσματα του έργου που έκαναν ήταν η προώθηση της αποικιοκρατικής επέκτασης. Μια ευρέως διαδεδομένη άποψη που υπάρχει σήμερα για την Προτεσταντική ιεραποστολική προσπάθεια είναι: «Σε πολλές περιπτώσεις το ιεραποστολικό εγχείρημα έχει χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία και κάλυμμα για την κατακυρίευση των λαών. Η αμοιβαία σχέση που υπήρχε ανάμεσα στην ιεραποστολή, στην τεχνολογία και στον ιμπεριαλισμό είναι πασίγνωστη».¹³

22. Πώς έφερε ο Χριστιανικός κόσμος μομφή στο όνομα της Χριστιανοσύνης στη διάρκεια του 20ού αιώνα;

²² Η στενή σχέση που υπήρχε ανάμεσα στις θρησκείες του Χριστιανικού κόσμου και στο κράτος έχει συνεχιστεί μέχρι την εποχή μας. Οι δυο πρόσφατοι παγκόσμιοι πόλεμοι διεξάχθηκαν κυρίως ανάμεσα σε «Χριστιανικά» έθνη. Οι κληρικοί και από τις δυο πλευρές ενθάρρυναν τους νεαρούς άντρες τους να πολεμήσουν και να προσπαθήσουν να σκοτώσουν τον εχθρό—ο οποίος συχνά ανήκε στην ίδια θρησκεία. Όπως παρατήρησε το βιβλίο If the Churches Want World Peace (Αν οι Εκκλησίες Θέλουν Παγκόσμια Ειρήνη): «Ασφαλώς δεν είναι επαινετικό [για τις εκκλησίες] το γεγονός ότι το πολεμικό σύστημα που υπάρχει σήμερα αναπτύχτηκε και πέτυχε τη μεγαλύτερή του ερήμωση ανάμεσα σε κράτη που είναι αφιερωμένα στην υπόθεση της Χριστιανοσύνης».¹⁴

Ο Λόγος του Θεού Επιζεί

23. Πώς δείχνει η ιστορία του Χριστιανικού κόσμου ότι η Αγία Γραφή είναι ο Λόγος του Θεού;

²³ Αφηγούμαστε αυτή τη μεγάλη και λυπηρή ιστορία του Χριστιανικού κόσμου για να τονίσουμε δυο σημεία. Πρώτον, τα γεγονότα αυτά αποτελούν εκπλήρωση της Βιβλικής προφητείας. Είχε προειπωθεί ότι πολλοί που θα ισχυρίζονταν ότι είναι Χριστιανοί θα έφερναν μομφή στην Αγία Γραφή και στο όνομα της Χριστιανοσύνης, και το γεγονός ότι αυτό έχει συμβεί δικαιώνει την Αγία Γραφή ως αληθινή. Παρ’ όλα αυτά, δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε το γεγονός ότι η διαγωγή του Χριστιανικού κόσμου δεν εκπροσωπεί τη Χριστιανοσύνη που βασίζεται στην Αγία Γραφή.

24. Τι προσδιορίζει την ταυτότητα των αληθινών Χριστιανών κι έτσι καταδικάζει ξεκάθαρα το Χριστιανικό κόσμο ως μη Χριστιανικό;

²⁴ Ο ίδιος ο Ιησούς εξήγησε τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αναγνωριστούν οι γνήσιοι Χριστιανοί: «Εκ τούτου θέλουσι γνωρίσει πάντες ότι είσθε μαθηταί μου, εάν έχητε αγάπην προς αλλήλους». (Ιωάννης 13:35) Επιπλέον, ο Ιησούς είπε: «Εκ του κόσμου δεν είναι, καθώς εγώ δεν είμαι εκ του κόσμου». (Ιωάννης 17:16) Και στις δυο περιπτώσεις, ο Χριστιανικός κόσμος προδίδει ξεκάθαρα τον εαυτό του δείχνοντας ότι δεν εκπροσωπεί τη Χριστιανοσύνη της Αγίας Γραφής. Ισχυρίζεται ότι είναι φίλος της Αγίας Γραφής, αλλά υπήρξε ψεύτικος φίλος.

25. Γιατί επέζησε η Αγία Γραφή από όλες τις θλίψεις που πέρασε μέχρι την εποχή μας;

²⁵ Το δεύτερο σημείο είναι το εξής: Αν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι ο Χριστιανικός κόσμος ως σύνολο έχει κάνει τόσο πολλά κατά των συμφερόντων της Αγίας Γραφής, είναι αξιόλογο πράγματι το γεγονός ότι το βιβλίο αυτό επέζησε μέχρι σήμερα και εξακολουθεί να ασκεί θετική επιρροή στη ζωή πολλών ανθρώπων. Η Αγία Γραφή επέζησε από σφοδρή εναντίωση που στράφηκε κατά της μετάφρασής της, από επιθέσεις νεωτεριστών λόγιων και από τη μη Χριστιανική διαγωγή του ψεύτικου φίλου της, του Χριστιανικού κόσμου. Γιατί; Επειδή η Αγία Γραφή δεν μοιάζει με κανένα άλλο γραπτό έργο. Η Αγία Γραφή δεν μπορεί να πεθάνει. Είναι ο Λόγος του Θεού, και η ίδια η Αγία Γραφή μάς λέει: «Ο χόρτος εξηράνθη, το άνθος εμαράνθη· ο λόγος όμως του Θεού ημών μένει εις τον αιώνα».—Ησαΐας 40:8.

[Υποσημείωση]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 34]

Οι παραδοσιακές Προτεσταντικές εκκλησίες έχουν συμμετάσχει σε μια μεγάλη επίθεση των διανοουμένων κατά της Αγίας Γραφής

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Η ιστορία του Χριστιανικού κόσμου στην πραγματικότητα άρχισε όταν ο Κωνσταντίνος νομιμοποίησε τη «Χριστιανοσύνη» των ημερών του

[Εικόνες στη σελίδα 29]

Οι Πάπες Γρηγόριος Ζ΄ και Ιννοκέντιος Γ΄ ήταν εξέχοντες στον αγώνα που έκανε η Καθολική Εκκλησία για να εμποδίσει τη μετάφραση της Αγίας Γραφής στη γλώσσα της καθημερινής ζωής των ανθρώπων

[Εικόνα στη σελίδα 33]

Η σκανδαλώδης διαγωγή του Χριστιανικού κόσμου έχει κάνει πολλά άτομα να αμφιβάλλουν για το αν η Αγία Γραφή είναι πράγματι ο Λόγος του Θεού

[Εικόνα στη σελίδα 35]

Στη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου, αυτοί οι Ρώσοι στρατιώτες προσκυνούν μια θρησκευτική εικόνα πριν πάνε να σκοτώσουν ομόπιστους «Χριστιανούς»

Κεφάλαιο 4

Πόση Πίστη Αξίζει να Δείχνουμε στην «Παλαιά Διαθήκη»;

Στα επόμενα λίγα κεφάλαια, θα εξετάσουμε μερικές από τις κατηγορίες που σύγχρονοι κριτικοί στρέφουν κατά της Αγίας Γραφής. Μερικοί κατηγορούν την Αγία Γραφή λέγοντας ότι φάσκει και αντιφάσκει, καθώς και ότι είναι «αντιεπιστημονική», και αυτές οι κατηγορίες θα εξεταστούν αργότερα. Αλλά ας εξετάσουμε πρώτα την κατηγορία που προβάλλεται συχνά, ότι δηλαδή η Αγία Γραφή δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια συλλογή μύθων και θρύλων. Μήπως έχουν βάσιμους λόγους οι αντίπαλοι της Αγίας Γραφής για τέτοιου είδους κριτική; Πρώτα απ’ όλα, ας ρίξουμε μια ματιά στις Εβραϊκές Γραφές, τη λεγόμενη Παλαιά Διαθήκη.

1, 2. Πώς έγινε η πολιορκία της Ιεριχώ, και ποιες ερωτήσεις εγείρονται σχετικά μ’ αυτή;

ΜΙΑ ΑΡΧΑΙΑ πόλη πολιορκείται. Τα πλήθη των επιτιθέμενων διέβηκαν κατά σμήνη τον Ιορδάνη Ποταμό και τώρα έχουν στρατοπεδεύσει μπροστά στα ψηλά τείχη της πόλης. Αλλά τι παράξενη πολεμική τακτική είναι αυτή! Κάθε μέρα, επί έξι μέρες, ο στρατός των εισβολέων βάδιζε γύρω από την πόλη, παραμένοντας σιωπηλός εκτός από μια ομάδα ιερέων που τον συνόδευαν σαλπίζοντας. Τώρα, την έβδομη μέρα, ο στρατός βαδίζει σιωπηλά γύρω από την πόλη εφτά φορές. Ξαφνικά, οι ιερείς σαλπίζουν με όλη τους τη δύναμη. Ο στρατός διακόπτει τη σιωπή του με μια δυνατή πολεμική κραυγή, και τα πανύψηλα τείχη της πόλης σωριάζονται σηκώνοντας σύννεφο σκόνης και αφήνοντας την πόλη ανυπεράσπιστη.—Ιησούς του Ναυή 6:1-21.

² Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο το βιβλίο του Ιησού του Ναυή, το έκτο βιβλίο των Εβραϊκών Γραφών, περιγράφει την πτώση της Ιεριχώ που έλαβε χώρα σχεδόν πριν από 3.500 χρόνια. Αλλά συνέβηκε αυτό στ’ αλήθεια; Πολλοί ανώτεροι κριτικοί θα απαντούσαν όχι με πλήρη πεποίθηση.a Αυτοί ισχυρίζονται ότι το βιβλίο του Ιησού του Ναυή, καθώς και τα πέντε προηγούμενα βιβλία της Αγίας Γραφής, αποτελούνται από θρύλους, οι οποίοι γράφτηκαν πολλούς αιώνες μετά από τα υποτιθέμενα γεγονότα. Πολλοί αρχαιολόγοι θα απαντούσαν κι αυτοί όχι. Σύμφωνα μ’ αυτούς, όταν οι Ισραηλίτες μπήκαν στη γη της Χαναάν, η Ιεριχώ ίσως να μην υπήρχε καν.

3. Γιατί είναι σημαντικό να εξετάσουμε το αν η Αγία Γραφή περιέχει ή όχι αληθινή ιστορία;

³ Αυτές είναι σοβαρές κατηγορίες. Καθώς διαβάζετε την Αγία Γραφή, θα παρατηρήσετε ότι οι διδασκαλίες της συνδέονται σταθερά με την ιστορία. Ο Θεός πολιτεύεται με πραγματικούς άντρες, γυναίκες, οικογένειες και έθνη, και οι εντολές του δίνονται σ’ έναν ιστορικό λαό. Οι σύγχρονοι λόγιοι, που αμφισβητούν την ιστορικότητα της Αγίας Γραφής, αμφισβητούν επίσης τη σπουδαιότητα και την αξιοπιστία του αγγέλματός της. Αν η Αγία Γραφή είναι πράγματι ο Λόγος του Θεού, τότε η ιστορία που περιέχει πρέπει να είναι αξιόπιστη και να μην αποτελείται απλώς από θρύλους και μύθους. Μήπως έχουν λόγους αυτοί οι κριτικοί για να εγείρουν αντιρρήσεις σε ό,τι αφορά την ιστορική της αλήθεια;

Ανώτερη Κριτική—Πόσο Αξιόπιστη Είναι;

4-6. Ποιες είναι μερικές από τις θεωρίες ανώτερης κριτικής του Βελχάουζεν;

⁴ Η ανώτερη κριτική της Αγίας Γραφής ξεκίνησε δυναμικά στη διάρκεια του 18ου και του 19ου αιώνα. Προς τα τέλη του 19ου αιώνα, ο Γερμανός κριτικός της Αγίας Γραφής Γιούλιους Βελχάουζεν κατέστησε δημοφιλή τη θεωρία ότι τα πρώτα έξι βιβλία της Αγίας Γραφής, περιλαμβανομένου και του Ιησού του Ναυή, γράφτηκαν τον πέμπτο αιώνα Π.Κ.Χ.—γύρω στα χίλια χρόνια μετά τα γεγονότα που περιγράφουν. Είπε, ωστόσο, ότι περιέχουν ύλη που είχε καταγραφτεί νωρίτερα.¹ Η θεωρία αυτή τυπώθηκε στην 11η έκδοση της Encyclopædia Britannica (Εγκυκλοπαίδειας Μπριτάνικα), που εκδόθηκε το 1911, η οποία εξηγούσε: «Η Γένεση είναι ένα έργο που ανήκει στην περίοδο μετά την εξορία και συντάχτηκε από μια ιερατική πηγή της ίδιας περιόδου, καθώς και από μη ιερατικές αρχαιότερες πηγές οι οποίες διαφέρουν σημαντικά από εκείνη την ιερατική πηγή στη γλώσσα, στο ύφος και στη θρησκευτική θέση που διακρατούν».

⁵ Ο Βελχάουζεν και οι ακόλουθοί του πίστευαν ότι ολόκληρη η ιστορία που καταγράφεται στο πρώτο τμήμα των Εβραϊκών Γραφών «δεν είναι κατά γράμμα ιστορία, αλλά δημοφιλείς παραδόσεις του παρελθόντος».² Οι αφηγήσεις που αναφέρονται σε αρχαιότερες περιόδους θεωρούνταν απλώς και μόνο απεικόνιση της μεταγενέστερης ιστορίας του Ισραήλ. Για παράδειγμα, ειπώθηκε ότι η έχθρα που υπήρχε ανάμεσα στον Ιακώβ και στον Ησαύ δεν υπήρξε πραγματικά, αλλά απεικόνιζε την έχθρα που υπήρχε ανάμεσα στα έθνη Ισραήλ και Εδώμ σε μεταγενέστερα χρόνια.

⁶ Σε αρμονία μ’ αυτό, οι κριτικοί αυτοί πίστευαν ότι ο Μωυσής ποτέ δεν έλαβε κάποια εντολή για να κατασκευάσει την κιβωτό της διαθήκης και ότι η σκηνή του μαρτυρίου, το κέντρο λατρείας των Ισραηλιτών στην έρημο, ποτέ δεν υπήρξε. Αυτοί πίστευαν επίσης ότι η εξουσία του Ααρωνικού ιερατείου καθιερώθηκε πλήρως λίγα μόνο χρόνια πριν την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλώνιους, η οποία, όπως πίστευαν οι κριτικοί, συνέβηκε στις αρχές του έκτου αιώνα Π.Κ.Χ.³

7, 8. Ποιες «αποδείξεις» είχε ο Βελχάουζεν για τις θεωρίες του, και ήταν αυτές βάσιμες;

⁷ Ποια «απόδειξη» είχαν γι’ αυτές τις ιδέες; Οι ανώτεροι κριτικοί ισχυρίζονται ότι μπορούν να διαιρέσουν το κείμενο των πρώτων βιβλίων της Αγίας Γραφής σε πολλά διαφορετικά τμήματα. Μια βασική αρχή που χρησιμοποιούν είναι να υποθέτουν ότι, σε γενικές γραμμές, όποιο εδάφιο της Αγίας Γραφής χρησιμοποιεί μόνη της την εβραϊκή λέξη που σημαίνει Θεός (Ελοχίμ) γράφτηκε από ένα συγγραφέα, ενώ όποιο εδάφιο αναφέρεται στον Θεό με το όνομά του, Ιεχωβά, πρέπει να έχει γραφτεί από κάποιον άλλον—σαν να μην μπορούσε ένας συγγραφέας να χρησιμοποιήσει και τους δυο όρους.⁴

⁸ Με παρόμοιο τρόπο, κάθε φορά που ένα γεγονός καταγράφεται πάνω από μια φορά σε κάποιο βιβλίο, αυτό λαμβάνεται ως απόδειξη ότι πάνω από ένας συγγραφέας ασχολήθηκε με το έργο, μολονότι η αρχαία σημιτική λογοτεχνία έχει κι άλλα παρόμοια παραδείγματα επανάληψης. Επιπλέον, θεωρείται ως δεδομένο ότι κάθε αλλαγή στο ύφος σημαίνει αλλαγή συγγραφέα. Ωστόσο, ακόμη και οι συγγραφείς που γράφουν στη σύγχρονη γλώσσα συχνά γράφουν με διαφορετικό ύφος στα διάφορα στάδια της σταδιοδρομίας τους ή όταν ασχολούνται με διαφορετικό θέμα.b

9-11. Ποιες είναι μερικές αξιοσημείωτες αδυναμίες της σύγχρονης ανώτερης κριτικής;

⁹ Υπάρχει κάποια πραγματική απόδειξη γι’ αυτές τις θεωρίες; Ούτε κατά διάνοια. Ένας σχολιαστής παρατήρησε: «Η κριτική, ακόμη και η καλύτερη στο είδος της, είναι θεωρητική και προσωρινή, κάτι που μπορεί να τροποποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή ή να αποδειχτεί εσφαλμένο και να χρειαστεί να αντικατασταθεί με κάτι άλλο. Είναι προϊόν διανοητικής προσπάθειας, που υπόκειται σ’ όλες τις αμφιβολίες και τις εικασίες οι οποίες υπάρχουν πάντοτε σε τέτοιες προσπάθειες».⁵ Η ανώτερη κριτική της Αγίας Γραφής, ιδιαίτερα, είναι «θεωρητική και προσωρινή» σε υπερβολικό βαθμό.

¹⁰ Ο Γκλίσον Λ. Άρτσερ, ο νεότερος, δείχνει ένα άλλο μειονέκτημα που υπάρχει στους συλλογισμούς της ανώτερης κριτικής. Το πρόβλημα, λέει, είναι ότι «η σχολή του Βελχάουζεν ξεκίνησε με την καθαρή προϋπόθεση (την οποία δεν έκαναν τον κόπο να αποδείξουν) ότι η θρησκεία του Ισραήλ είχε απλώς ανθρώπινη προέλευση όπως και κάθε άλλη, και ότι έπρεπε να εξηγηθεί απλώς σαν προϊόν εξέλιξης».⁶ Με άλλα λόγια, ο Βελχάουζεν και οι ακόλουθοί του ξεκίνησαν με την προϋπόθεση ότι η Αγία Γραφή ήταν απλώς και μόνο λόγος ανθρώπων και κατόπιν έκαναν συλλογισμούς από εκεί και πέρα.

¹¹ Το 1909, η The Jewish Encyclopedia (Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια) παρατήρησε δυο ακόμη αδυναμίες στη θεωρία του Βελχάουζεν: «Τα επιχειρήματα με τα οποία ο Βελχάουζεν αιχμαλώτισε σχεδόν ολόκληρο το σώμα των σύγχρονων κριτικών της Αγίας Γραφής, στηρίζονται σε δυο προϋποθέσεις: πρώτον, ότι το τελετουργικό γίνεται πιο περίπλοκο καθώς εξελίσσεται η θρησκεία· δεύτερον, ότι οι αρχαιότερες πηγές ασχολούνται κατ’ ανάγκην με τα πρώτα στάδια της εξέλιξης του τελετουργικού. Η πρώτη προϋπόθεση είναι κατά των αποδείξεων που παρέχουν οι αρχέγονοι πολιτισμοί, και η τελευταία δεν βρίσκει καμιά υποστήριξη στις αποδείξεις που παρέχουν οι τελετουργικοί κώδικες, όπως λόγου χάρη εκείνοι της Ινδίας».

12. Πώς στέκεται η σύγχρονη ανώτερη κριτική στο φως της αρχαιολογίας;

¹² Υπάρχει κάποιος τρόπος να δοκιμάσει κανείς την ανώτερη κριτική για να δει αν οι θεωρίες της είναι σωστές ή όχι; Η The Jewish Encyclopedia (Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια) συνέχισε λέγοντας: «Οι απόψεις του Βελχάουζεν στηρίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε κατά γράμμα ανάλυση, και για να συμπληρωθούν θα χρειαστεί να γίνει εξέταση από τη σκοπιά της καθιερωμένης αρχαιολογίας». Καθώς τα χρόνια πέρασαν, μήπως είχε την τάση η αρχαιολογία να επιβεβαιώνει τις θεωρίες του Βελχάουζεν; Η The New Encyclopædia Britannica (Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα) απαντάει: «Η αρχαιολογική κριτική είχε την τάση να τεκμηριώνει την αξιοπιστία των λεπτομερειών ιστορικού χαρακτήρα που αφορούν ακόμη και τις πιο αρχαίες περιόδους [της Βιβλικής ιστορίας] και να αγνοεί τη θεωρία ότι οι αφηγήσεις της Πεντατεύχου [τα ιστορικά αρχεία των πρώτων βιβλίων της Αγίας Γραφής] είναι απλώς και μόνο η απεικόνιση κάποιας πολύ μεταγενέστερης περιόδου».

13, 14. Παρά τα ασταθή της θεμέλια, γιατί εξακολουθεί να έχει μεγάλη απήχηση η ανώτερη κριτική του Βελχάουζεν;

¹³ Αν λάβουμε υπόψη τις αδυναμίες της, γιατί είναι η ανώτερη κριτική τόσο δημοφιλής σήμερα μεταξύ των διανοουμένων; Επειδή τους λέει τα πράγματα που θέλουν να ακούνε. Ένας λόγιος του 19ου αιώνα εξήγησε: «Εγώ προσωπικά, δέχτηκα αυτό το βιβλίο του Βελχάουζεν καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο, γιατί μου δόθηκε η εντύπωση πως λύνεται επιτέλους το πιεστικό πρόβλημα της ιστορίας της Παλαιάς Διαθήκης μ’ έναν τρόπο που είναι σύμφωνος με την αρχή της ανθρώπινης εξέλιξης, την οποία είμαι αναγκασμένος να εφαρμόζω στην ιστορία κάθε θρησκείας».⁷ Προφανώς, η ανώτερη κριτική συμφωνούσε με τις προκατειλημμένες ιδέες που αυτός είχε ως εξελικτής. Στην πραγματικότητα, και οι δυο θεωρίες εξυπηρετούσαν έναν παρόμοιο σκοπό. Όπως ακριβώς η εξέλιξη απομάκρυνε την ανάγκη για πίστη σ’ έναν Δημιουργό, έτσι και η ανώτερη κριτική του Βελχάουζεν σήμαινε ότι δεν ήταν υποχρεωμένος κανείς να πιστέψει ότι η Αγία Γραφή είναι θεόπνευστη.

¹⁴ Σ’ αυτόν τον ορθολογιστικό 20ό αιώνα, η υπόθεση ότι η Αγία Γραφή δεν είναι λόγος Θεού αλλά ανθρώπων φαίνεται ευλογοφανής στους διανοουμένους.c Είναι πολύ ευκολότερο γι’ αυτούς να πιστέψουν ότι οι προφητείες γράφτηκαν μετά την εκπλήρωσή τους παρά να τις δεχτούν ως γνήσιες. Αυτοί προτιμούν να δικαιολογήσουν τις αφηγήσεις της Αγίας Γραφής για τα θαύματα ως μύθους, θρύλους ή λαϊκές παραδόσεις, παρά να εξετάσουν το ότι είναι δυνατό να συνέβηκαν αυτά πραγματικά. Αλλά μια τέτοια άποψη είναι προκατειλημμένη και δεν παρέχει κανένα βάσιμο λόγο για να απορρίψει κανείς την Αγία Γραφή ως αληθινή. Η ανώτερη κριτική έχει σοβαρά ψεγάδια και η επίθεσή της κατά της Αγίας Γραφής απέτυχε να αποδείξει ότι η Αγία Γραφή δεν είναι ο Λόγος του Θεού.

Υποστηρίζει η Αρχαιολογία την Αγία Γραφή;

15, 16. Την ύπαρξη ποιου αρχαίου κυβερνήτη που αναφέρεται στην Αγία Γραφή επιβεβαίωσε η αρχαιολογία;

¹⁵ Η αρχαιολογία είναι ένας πολύ πιο καλά θεμελιωμένος τομέας μελέτης απ’ ό,τι η ανώτερη κριτική. Οι αρχαιολόγοι, με το να κάνουν ανασκαφές ανάμεσα στα ερείπια πολιτισμών του παρελθόντος, έχουν αυξήσει με πολλούς τρόπους την κατανόηση που έχουμε για το πώς ήταν τα πράγματα στους αρχαίους χρόνους. Γι’ αυτό, δεν μας εκπλήσσει το γεγονός ότι το υπόμνημα της αρχαιολογίας βρίσκεται επανειλημμένα σε αρμονία με τα όσα διαβάζουμε στην Αγία Γραφή. Μερικές φορές, η αρχαιολογία έχει δικαιώσει μάλιστα την Αγία Γραφή κατά των κριτικών της.

¹⁶ Για παράδειγμα, σύμφωνα με το βιβλίο του Δανιήλ, ο τελευταίος κυβερνήτης της Βαβυλώνας, πριν την κυριεύσουν οι Πέρσες, λεγόταν Βαλτάσαρ. (Δανιήλ 5:1-30) Επειδή δεν φαινόταν να υπάρχει κάποια μνεία για τον Βαλτάσαρ εκτός της Αγίας Γραφής, διατυπώθηκε η κατηγορία ότι η Αγία Γραφή είχε άδικο και ότι ο άντρας αυτός ποτέ δεν υπήρξε. Αλλά στη διάρκεια του 19ου αιώνα, ανακαλύφτηκαν σε μερικά ερείπια στο νότιο Ιράκ αρκετοί μικροί κύλινδροι με επιγραφές σε σφηνοειδή γραφή. Αυτοί περιλάμβαναν μια προσευχή για την υγεία του μεγαλύτερου γιου του Ναβονίδη, βασιλιά της Βαβυλώνας. Ποιο ήταν το όνομα αυτού του γιου; Βαλτάσαρ.

17. Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε το γεγονός ότι η Αγία Γραφή αποκαλεί τον Βαλτάσαρ βασιλιά, ενώ οι περισσότερες επιγραφές τον αποκαλούν διάδοχο του θρόνου;

¹⁷ Υπήρχε λοιπόν κάποιος Βαλτάσαρ! Ωστόσο, ήταν αυτός βασιλιάς όταν έπεσε η Βαβυλώνα; Τα περισσότερα από τα έγγραφα που βρέθηκαν αργότερα αναφέρονται σ’ αυτόν ως το γιο του βασιλιά, το διάδοχο του θρόνου. Αλλά ένα έγγραφο σε σφηνοειδή γραφή που περιγράφεται ως η «Κατά Στίχους Αφήγηση του Ναβονίδη» έριξε περισσότερο φως σχετικά με την πραγματική θέση που κατείχε ο Βαλτάσαρ. Αυτό ανέφερε: «Αυτός [ο Ναβονίδης] ανέθεσε το ‘Στρατόπεδο’ στο μεγαλύτερό του (γιο), τον πρωτότοκο, διέταξε τα στρατεύματα όλης της χώρας να είναι υπό τις (διαταγές) του. Άφησε (τα πάντα), ανέθεσε τη βασιλεία σ’ αυτόν».⁸ Έτσι η βασιλεία ανατέθηκε στον Βαλτάσαρ. Ασφαλώς, αυτό τον έκανε στην ουσία βασιλιά!d Αυτή η σχέση που υπήρχε ανάμεσα στον Βαλτάσαρ και στον πατέρα του, τον Ναβονίδη, εξηγεί το λόγο για τον οποίο ο Βαλτάσαρ, στη διάρκεια εκείνου του τελευταίου συμπόσιου που έγινε στη Βαβυλώνα, προσφέρθηκε να κάνει τον Δανιήλ τρίτο άρχοντα του βασιλείου. (Δανιήλ 5:16) Αφού ο Ναβονίδης ήταν ο πρώτος άρχοντας, ο ίδιος ο Βαλτάσαρ δεν ήταν παρά ο δεύτερος άρχοντας της Βαβυλώνας.

Άλλες Αποδείξεις που Παρέχουν Υποστήριξη

18. Ποιες πληροφορίες παρέχει η αρχαιολογία για να επιβεβαιώσει την ειρήνη και την ευημερία που προέκυψε από τη βασιλεία του Δαβίδ;

¹⁸ Πράγματι, πολλές αρχαιολογικές ανακαλύψεις έχουν αποδείξει την ιστορική ακρίβεια της Αγίας Γραφής. Για παράδειγμα, η Αγία Γραφή αναφέρει ότι αφότου ο Βασιλιάς Σολομών ανέλαβε τη βασιλεία από τον πατέρα του, τον Δαβίδ, ο Ισραήλ απόλαυσε μεγάλη ευημερία. Διαβάζουμε: «Ο Ιούδας και ο Ισραήλ ήσαν πολυάριθμοι ως η άμμος η παρά την θάλασσαν κατά το πλήθος, τρώγοντες και πίνοντες και ευθυμούντες». (1 Βασιλέων 4:20) Προς υποστήριξη αυτής της δήλωσης διαβάζουμε: «Οι αρχαιολογικές αποδείξεις αποκαλύπτουν ότι υπήρχε μια πληθυσμιακή έκρηξη στον Ιούδα στη διάρκεια του δέκατου αιώνα Π.Κ.Χ., καθώς και μετά απ’ αυτόν, όταν η ειρήνη και η ευημερία που έφερε ο Δαβίδ κατέστησε δυνατό να χτιστούν πολλές νέες πόλεις».¹⁰

19. Ποιες επιπρόσθετες πληροφορίες παρέχει η αρχαιολογία σχετικά με τον πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και του Μωάβ;

¹⁹ Αργότερα, ο Ισραήλ και ο Ιούδας έγιναν δυο έθνη, και ο Ισραήλ κατέκτησε τη γειτονική χώρα του Μωάβ. Κάποτε ο Μωάβ, υπό τον Βασιλιά Μησά, επαναστάτησε, και ο Ισραήλ έκανε συμμαχία με τον Ιούδα και το γειτονικό βασίλειο του Εδώμ για να πολεμήσει εναντίον του Μωάβ. (2 Βασιλέων 3:4-27) Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το 1868 ανακαλύφτηκε στον Ιορδάνη μια στήλη (σκαλιστή λίθινη πλάκα) που είχε επιγραφές στη μωαβιτική γλώσσα και περιείχε την προσωπική αφήγηση του Μησά γι’ αυτή τη σύγκρουση.

20. Τι μας λέει η αρχαιολογία σχετικά με την καταστροφή του Ισραήλ από τους Ασσυρίους;

²⁰ Κατόπιν, το έτος 740 Π.Κ.Χ., ο Θεός επέτρεψε να καταστραφεί το στασιαστικό βόρειο βασίλειο του Ισραήλ από τους Ασσυρίους. (2 Βασιλέων 17:6-18) Η αρχαιολόγος Κάθλιν Κένιον, μιλώντας για την αφήγηση της Αγίας Γραφής σχετικά μ’ αυτό το γεγονός, σχολιάζει: «Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι κάποιο μέρος από αυτή την αφήγηση είναι υπερβολικό». Αλλά είναι; Αυτή προσθέτει: «Οι αρχαιολογικές αποδείξεις για την πτώση του βασιλείου του Ισραήλ είναι σχεδόν πιο ζωντανές από αυτές που παρέχει το Βιβλικό υπόμνημα. . . . Η πλήρης εξολόθρευση της Σαμάρειας και της Ασώρ, δυο ισραηλιτικών πόλεων, καθώς και η καταστροφή της Μεγιδδώ που επακολούθησε, αποτελεί την τεκμηριωμένη αρχαιολογική απόδειξη ότι ο [Βιβλικός] συγγραφέας δεν υπερέβαλε».¹¹

21. Ποιες λεπτομέρειες παρέχει η αρχαιολογία σχετικά με την υποδούλωση του Ιούδα από τους Βαβυλώνιους;

²¹ Ακόμη αργότερα, η Αγία Γραφή μάς λέει ότι η Ιερουσαλήμ υπό τον Βασιλιά Ιωαχείν πολιορκήθηκε από τους Βαβυλώνιους και ηττήθηκε. Αυτό το γεγονός καταγράφεται στο Βαβυλωνιακό Χρονικό, μια σφηνοειδή πινακίδα που ανακαλύφτηκε από τους αρχαιολόγους. Πάνω σ’ αυτή, διαβάζουμε: «Ο βασιλιάς του Ακκάδ [Βαβυλώνα] . . . πολιόρκησε την πόλη του Ιούδα (ιαχούντου) και ο βασιλιάς κατέλαβε την πόλη τη δεύτερη μέρα του μήνα Αντάρου».¹² Τον Ιωαχείν τον πήγαν στη Βαβυλώνα και τον φυλάκισαν. Αλλά αργότερα, σύμφωνα με την Αγία Γραφή, ελευθερώθηκε από τη φυλακή και του δόθηκε κάποιο συσσίτιο. (2 Βασιλέων 24:8-15· 25:27-30) Αυτό υποστηρίζεται από διοικητικά έγγραφα που βρέθηκαν στη Βαβυλώνα, τα οποία αναφέρουν τα συσσίτια που δόθηκαν στον «Γιαουκίν, βασιλιά του Ιούδα».¹³

22, 23. Γενικά, ποια είναι η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην αρχαιολογία και στις ιστορικές αφηγήσεις της Αγίας Γραφής;

²² Αναφορικά με τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην αρχαιολογία και στις ιστορικές αφηγήσεις της Αγίας Γραφής, ο Καθηγητής Ντέιβιντ Νόελ Φρίντμαν σχολίασε: «Ωστόσο, η αρχαιολογία έχει γενικά την τάση να υποστηρίζει το ιστορικό κύρος της βιβλικής αφήγησης. Το περιεκτικό χρονολογικό διάγραμμα από τους πατριάρχες μέχρι τα χρόνια της Κ[αινής] Δ[ιαθήκης] συμβαδίζει με τα αρχαιολογικά στοιχεία. . . . Οι μελλοντικές ανακαλύψεις πολύ πιθανόν θα υποστηρίξουν την τωρινή μετριοπαθή θέση ότι η βιβλική παράδοση είναι ιστορικά εδραιωμένη και μεταβιβάστηκε με ακρίβεια, αν και δεν αποτελεί ιστορία με την κριτική ή επιστημονική έννοια».

²³ Κατόπιν, αναφορικά με τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι ανώτεροι κριτικοί να αμφισβητήσουν την Αγία Γραφή, αυτός λέει: «Οι απόπειρες που έγιναν για την ανάπλαση της βιβλικής ιστορίας από σύγχρονους λόγιους—π.χ. η άποψη του Βελχάουζεν ότι η εποχή των πατριαρχών ήταν απεικόνιση της διαιρεμένης μοναρχίας· ή η απόρριψη της ιστορικότητας του Μωυσή και της εξόδου, καθώς και η επακόλουθη ανάπλαση της ισραηλιτικής ιστορίας από τον Νοθ και τους ακολούθους του—δεν κατάφεραν να σταθούν απέναντι στα αρχαιολογικά στοιχεία καθώς επίσης και στη βιβλική αφήγηση».¹⁴

Η Πτώση της Ιεριχώ

24. Ποιες πληροφορίες μάς δίνει η Αγία Γραφή σχετικά με την πτώση της Ιεριχώ;

²⁴ Μήπως αυτό σημαίνει ότι η αρχαιολογία συμφωνεί με την Αγία Γραφή σε κάθε περίπτωση; Όχι, υπάρχουν αρκετές διαφωνίες. Μια είναι η συγκλονιστική κατάληψη της Ιεριχώ που περιγράφεται στην αρχή αυτού του κεφαλαίου. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, η Ιεριχώ ήταν η πρώτη πόλη που κατέκτησε ο Ιησούς του Ναυή καθώς οδηγούσε τους Ισραηλίτες στη γη Χαναάν. Η χρονολογία της Αγίας Γραφής δείχνει ότι η πόλη έπεσε στο πρώτο μέρος του 15ου αιώνα Π.Κ.Χ. Μετά την κατάληψη, η Ιεριχώ πυρπολήθηκε ολοσχερώς και κατόπιν αφέθηκε ακατοίκητη για εκατοντάδες χρόνια.—Ιησούς του Ναυή 6:1-26· 1 Βασιλέων 16:34.

25, 26. Σε ποια δυο διαφορετικά συμπεράσματα έχουν καταλήξει οι αρχαιολόγοι ως αποτέλεσμα των ανασκαφών που έκαναν στην Ιεριχώ;

²⁵ Πριν από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ο Καθηγητής Τζον Γκάρστανγκ έκανε ανασκαφές στην τοποθεσία που πιστεύεται ότι βρισκόταν η Ιεριχώ. Αυτός ανακάλυψε ότι η πόλη ήταν πολύ αρχαία και ότι είχε καταστραφεί και ξαναχτιστεί πολλές φορές. Ο Γκάρστανγκ διαπίστωσε ότι σε μια από αυτές τις καταστροφές, τα τείχη έπεσαν σαν από σεισμό, και η πόλη πυρπολήθηκε ολοσχερώς. Ο Γκάρστανγκ πίστευε ότι αυτό συνέβηκε το 1400 Π.Κ.Χ. περίπου, όχι και πολύ μακριά από τη χρονολογία που υποδεικνύει η Αγία Γραφή για την καταστροφή της Ιεριχώ από τον Ιησού του Ναυή.¹⁵

²⁶ Μετά τον πόλεμο, μια άλλη αρχαιολόγος, η Κάθλιν Κένιον, έκανε επιπρόσθετες ανασκαφές στην Ιεριχώ. Αυτή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα σωριασμένα τείχη που είχε ανακαλύψει ο Γκάρστανγκ χρονολογούνταν εκατοντάδες χρόνια νωρίτερα από ό,τι πίστευε εκείνος. Αυτή ανακάλυψε πράγματι μια μεγάλη καταστροφή της Ιεριχώ κατά τον 16ο αιώνα Π.Κ.Χ., αλλά είπε ότι δεν υπήρχε καμιά πόλη στην τοποθεσία της Ιεριχώ στη διάρκεια του 15ου αιώνα—τότε που η Αγία Γραφή λέει ότι ο Ιησούς του Ναυή εισέβαλε στη γη. Στη συνέχεια αυτή αναφέρει πιθανές ενδείξεις μιας άλλης καταστροφής που θα μπορούσε να είχε συμβεί σ’ εκείνη την τοποθεσία το 1325 Π.Κ.Χ. και εισηγείται την άποψη: «Αν η καταστροφή της Ιεριχώ πρόκειται να συνδεθεί με κάποια εισβολή υπό τον Ιησού του Ναυή, αυτή [η τελευταία] είναι η χρονολογία που υποδεικνύει η αρχαιολογία».¹⁶

27. Γιατί δεν θα πρέπει να μας αναστατώνουν χωρίς λόγο οι διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στην αρχαιολογία και στην Αγία Γραφή;

²⁷ Μήπως αυτό σημαίνει ότι η Αγία Γραφή κάνει λάθος; Καθόλου. Πρέπει να θυμόμαστε ότι ενώ η αρχαιολογία μάς δίνει μια εικόνα του παρελθόντος, αυτή δεν είναι πάντοτε μια ξεκάθαρη εικόνα. Μερικές φορές είναι αρκετά θολή. Όπως παρατήρησε κάποιος σχολιαστής: «Οι αρχαιολογικές αποδείξεις είναι, δυστυχώς, ελλιπείς και συνεπώς περιορισμένες».¹⁷ Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα για τις πρώτες περιόδους της ισραηλιτικής ιστορίας, για τις οποίες οι αρχαιολογικές αποδείξεις δεν είναι ξεκάθαρες. Πράγματι, οι αποδείξεις είναι πολύ λιγότερο ξεκάθαρες σε ό,τι αφορά την Ιεριχώ, επειδή η τοποθεσία έχει διαβρωθεί σε μεγάλο βαθμό.

Οι Περιορισμοί της Αρχαιολογίας

28, 29. Ποιοι είναι μερικοί περιορισμοί της αρχαιολογίας που έχουν παραδεχτεί οι λόγιοι;

²⁸ Οι ίδιοι οι αρχαιολόγοι παραδέχονται τους περιορισμούς της επιστήμης τους. Για παράδειγμα, ο Γιοχάναν Αχαρόνι εξηγεί: «Όταν πρόκειται για ιστορική ή ιστορικογεωγραφική ερμηνεία, ο αρχαιολόγος ξεφεύγει από τον τομέα των θετικών επιστημών και πρέπει να στηρίζεται σε αξιολογικές κρίσεις και σε υποθέσεις για να καταλήξει σε μια περιεκτική ιστορική εικόνα».¹⁸ Σχετικά με τις χρονολογίες που αποδίδονται στις διάφορες ανακαλύψεις, προσθέτει: «Επομένως, πρέπει να θυμόμαστε πάντοτε ότι δεν είναι όλες οι χρονολογίες απόλυτες και ότι είναι, άλλες λίγο άλλες πολύ, αμφίβολες», μολονότι πιστεύει ότι οι σύγχρονοι αρχαιολόγοι μπορούν να είναι περισσότερο βέβαιοι για τη χρονολόγηση που κάνουν από ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν.¹⁹

²⁹ Το βιβλίο The World of the Old Testament (Ο Κόσμος της Παλαιάς Διαθήκης) κάνει την ερώτηση: «Πόσο αντικειμενική ή αληθινά επιστημονική είναι η αρχαιολογική μέθοδος;» Απαντάει: «Οι αρχαιολόγοι είναι πιο αντικειμενικοί όταν φέρνουν τα γεγονότα στο φως παρά όταν τα ερμηνεύουν. Αλλά οι ανθρώπινες προκαταλήψεις τους επηρεάζουν επίσης και τις μεθόδους που χρησιμοποιούν για να κάνουν το ‘σκάψιμο’. Αυτοί αναπόφευκτα καταστρέφουν τις αποδείξεις τους καθώς σκάβουν τα στρώματα της γης, έτσι δεν μπορούν ποτέ να δοκιμάσουν το ‘πείραμά’ τους με το να το επαναλάβουν. Αυτό καθιστά την αρχαιολογία μοναδική ανάμεσα στις επιστήμες. Επιπλέον, καθιστά την εξαγωγή αρχαιολογικών πορισμάτων έργο πολύ απαιτητικό και γεμάτο παγίδες».²⁰

30. Πώς θεωρούν την αρχαιολογία οι μελετητές της Αγίας Γραφής;

³⁰ Έτσι η αρχαιολογία μπορεί να είναι πολύ υποβοηθητική, αλλά όπως και κάθε ανθρώπινη προσπάθεια, υπόκειται σε λάθη. Ενώ εξετάζουμε τις αρχαιολογικές θεωρίες με ενδιαφέρον, δεν θα πρέπει ποτέ να τις θεωρούμε ως αδιαμφισβήτητη αλήθεια. Αν οι αρχαιολόγοι ερμηνεύουν τα ευρήματά τους με τρόπο που αντιφάσκει με την Αγία Γραφή, δεν θα πρέπει αυτόματα να υποθέσουμε ότι η Αγία Γραφή έχει άδικο και οι αρχαιολόγοι δίκιο. Έχει συμβεί να αλλάζουν οι ερμηνείες που δίνουν.

31. Ποια νέα εισήγηση έχει προταθεί πρόσφατα σχετικά με την πτώση της Ιεριχώ;

³¹ Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι το 1981 ο Καθηγητής Τζον Τζ. Μπίμσον εξέτασε και πάλι την καταστροφή της Ιεριχώ. Μελέτησε προσεκτικά την πύρινη καταστροφή της Ιεριχώ, που έλαβε χώρα—σύμφωνα με την Κάθλιν Κένιον—στα μέσα του 16ου αιώνα Π.Κ.Χ. Σύμφωνα μ’ αυτόν, αυτή η καταστροφή όχι μόνο ταιριάζει πραγματικά με την αφήγηση της Αγίας Γραφής για την καταστροφή της πόλης από τον Ιησού του Ναυή, αλλά και η αρχαιολογική εικόνα της Χαναάν ως σύνολο ταιριάζει απόλυτα με την περιγραφή που κάνει η Αγία Γραφή για τη Χαναάν τον καιρό που εισέβαλαν οι Ισραηλίτες. Γι’ αυτό, υποστηρίζει ότι η αρχαιολογική χρονολόγηση είναι εσφαλμένη και λέει ότι αυτή η καταστροφή στην πραγματικότητα συνέβηκε στα μέσα του 15ου αιώνα Π.Κ.Χ., στη διάρκεια της ζωής του Ιησού του Ναυή.²¹

Η Αγία Γραφή Αποτελεί Γνήσια Ιστορία

32. Ποια τάση έχει παρατηρηθεί ανάμεσα σε μερικούς λόγιους;

³² Αυτό εξηγεί με παραστατικό τρόπο το γεγονός ότι οι αρχαιολόγοι συχνά διαφωνούν μεταξύ τους. Δεν είναι, λοιπόν, εκπληκτικό το ότι μερικοί διαφωνούν με την Αγία Γραφή ενώ άλλοι συμφωνούν μαζί της. Παρ’ όλα αυτά, μερικοί λόγιοι φτάνουν στο σημείο να σεβαστούν την ιστορικότητα της Αγίας Γραφής σε γενικές γραμμές, αν όχι σε κάθε λεπτομέρεια. Ο Ουίλιαμ Φόξγουελ Όλμπραϊτ εκπροσωπούσε μια συγκεκριμένη σχολή όταν έγραψε: «Έχει σημειωθεί γενική επιστροφή στην εκδήλωση εκτίμησης για την ακρίβεια της θρησκευτικής ιστορίας του Ισραήλ, τόσο σε γενικές γραμμές όσο και σε τεκμηριωμένες λεπτομέρειες. . . . Για να συνοψίσουμε, τώρα μπορούμε και πάλι να μεταχειριζόμαστε την Αγία Γραφή από την αρχή μέχρι το τέλος ως ένα αυθεντικό σύγγραμμα θρησκευτικής ιστορίας».²²

33, 34. Πώς παρέχουν αποδείξεις οι ίδιες οι Εβραϊκές Γραφές για το ότι είναι ιστορικά ακριβείς;

³³ Στην πραγματικότητα, η Αγία Γραφή φέρει από μόνη της τη σφραγίδα της ακριβούς ιστορίας. Τα γεγονότα συνδέονται με συγκεκριμένους καιρούς και ημερομηνίες, πράγμα το οποίο δεν συμβαίνει με τους περισσότερους αρχαίους μύθους και θρύλους. Πολλά γεγονότα που καταγράφονται στην Αγία Γραφή υποστηρίζονται από επιγραφές, οι οποίες χρονολογούνται από εκείνους τους καιρούς. Εκεί όπου υπάρχει κάποια διαφωνία ανάμεσα στην Αγία Γραφή και σε κάποια αρχαία επιγραφή, η διαφορά μπορεί συχνά να αποδοθεί στην απέχθεια που είχαν οι αρχαίοι άρχοντες να καταγράφουν τις ήττες τους και στην επιθυμία τους να μεγαλοποιούν τις επιτυχίες τους.

³⁴ Πράγματι, πολλές από εκείνες τις αρχαίες επιγραφές είναι μάλλον επίσημη προπαγάνδα παρά ιστορία. Αντίθετα, οι συγγραφείς της Αγίας Γραφής εκδηλώνουν ασυνήθιστη ειλικρίνεια. Οι εξέχουσες προπατορικές προσωπικότητες, όπως ο Μωυσής και ο Ααρών, αποκαλύπτονται με όλα τους τα αδύνατα και τα δυνατά σημεία. Ακόμη και οι αποτυχίες του μεγάλου βασιλιά Δαβίδ αποκαλύπτονται έντιμα. Τα ελαττώματα του έθνους ως σύνολο εκθέτονται επανειλημμένα. Αυτή η ευθύτητα συστήνει τις Εβραϊκές Γραφές ως αληθινές και αξιόπιστες και δίνει βαρύτητα στα λόγια του Ιησού, ο οποίος, όταν προσευχόταν στον Θεό, είπε: «Ο λόγος ο ιδικός σου είναι αλήθεια».—Ιωάννης 17:17.

35. Τι έχουν αποτύχει να κάνουν οι ορθολογιστές διανοούμενοι, και σε τι αποβλέπουν οι μελετητές της Αγίας Γραφής για να αποδείξουν τη θεοπνευστία της Αγίας Γραφής;

³⁵ Ο Όλμπραϊτ συνέχισε λέγοντας: «Όπως και να έχουν τα πράγματα, η Αγία Γραφή υπερέχει σε περιεχόμενο πάνω από όλη την αρχαία θρησκευτική λογοτεχνία· και υπερέχει το ίδιο εντυπωσιακά πάνω από όλη τη μεταγενέστερη λογοτεχνία σε ό,τι αφορά την άμεση απλότητα του αγγέλματός της και στην καθολικότητα [πλήρη έκταση] της έλξης που ασκεί σε ανθρώπους όλων των χωρών και των εποχών».²³ Εκείνο που αποδεικνύει τη θεοπνευστία της Αγίας Γραφής είναι μάλλον αυτό το ‘άγγελμα που υπερέχει’ παρά οι μαρτυρίες των λόγιων, όπως θα δούμε στα επόμενα κεφάλαια. Αλλά ας σημειώσουμε εδώ ότι οι σύγχρονοι ορθολογιστές διανοούμενοι έχουν αποτύχει να αποδείξουν ότι οι Εβραϊκές Γραφές δεν αποτελούν αληθινή ιστορία, ενώ αυτά τα συγγράμματα παρέχουν από μόνα τους κάθε απόδειξη για το γεγονός ότι είναι ακριβή. Μπορεί να λεχτεί το ίδιο για τις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, την «Καινή Διαθήκη»; Αυτό θα το εξετάσουμε στο επόμενο κεφάλαιο.

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 53]

Ανόμοια με τις αρχαίες κοσμικές ιστορίες, η Αγία Γραφή καταγράφει με ειλικρίνεια τις ανθρώπινες αποτυχίες αξιοσέβαστων προσωπικοτήτων όπως ο Μωυσής και ο Δαβίδ

[Πλαίσιο στη σελίδα 44]

Η Αξία της Αρχαιολογίας

«Η αρχαιολογία παρέχει δείγματα από αρχαία εργαλεία και σκεύη, τείχη και κτίρια, όπλα και στολίδια. Τα περισσότερα από αυτά μπορούν να ταξινομηθούν χρονολογικά και να προσδιοριστούν με ασφάλεια χρησιμοποιώντας κατάλληλους όρους και συμφραζόμενα που περιέχονται στην Αγία Γραφή. Μ’ αυτή την έννοια, η Αγία Γραφή διατηρεί με ακρίβεια σε γραπτή μορφή το αρχαίο της πολιτιστικό περιβάλλον. Οι λεπτομέρειες των ιστοριών της Αγίας Γραφής δεν είναι τα προϊόντα της εφευρετικής φαντασίας ενός συγγραφέα, αλλά μάλλον είναι αυθεντικές απεικονίσεις του κόσμου στον οποίο συνέβηκαν τα αναγραφόμενα γεγονότα, από τα συνηθισμένα ως τα θαυματουργικά».—The Archaeological Encyclopedia of the Holy Land (Η Αρχαιολογική Εγκυκλοπαίδεια των Άγιων Τόπων).

[Πλαίσιο στη σελίδα 50]

Τι Μπορεί και τι Δεν Μπορεί να Κάνει η Αρχαιολογία

«Η αρχαιολογία δεν αποδεικνύει ούτε αναιρεί την Αγία Γραφή με αναμφισβήτητο τρόπο, αλλά εξυπηρετεί άλλους σκοπούς, αρκετά σπουδαίους. Αυτή αποκαθιστά σε κάποιο βαθμό τον υλικό κόσμο που προϋποθέτει η Αγία Γραφή. Το να γνωρίζουμε, δηλαδή, το υλικό από το οποίο χτίστηκε ένα σπίτι ή με τι έμοιαζε ένας ‘υψηλός τόπος’ αυξάνει πολύ την κατανόηση που έχουμε για το κείμενο. Δεύτερον, συμπληρώνει το ιστορικό αρχείο. Για παράδειγμα, η Μωαβιτική Λίθος δίνει την άλλη πλευρά της ιστορίας που αναφέρεται στα εδάφια 2 Βασιλέων 3:4 και μετά. . . . Τρίτον, αποκαλύπτει τη ζωή και τη σκέψη των γειτόνων του αρχαίου Ισραήλ—η οποία έχει ενδιαφέρον από μόνη της και η οποία διαφωτίζει τον κόσμο των ιδεών στον οποίο αναπτύχτηκε η σκέψη του αρχαίου Ισραήλ».—Ebla—A Revelation in Archaeology (Έμπλα—Μια Αποκάλυψη στην Αρχαιολογία).

[Εικόνα στη σελίδα 41]

Ο Μίλτον δεν χρησιμοποίησε ένα μόνο ύφος συγγραφής, αλλά διάφορα. Μήπως πιστεύουν οι ανώτεροι κριτικοί ότι το έργο του είναι προϊόν πολλών διαφορετικών συγγραφέων;

[Εικόνα στη σελίδα 45]

Η «Κατά Στίχους Αφήγηση του Ναβονίδη» αναφέρει ότι ο Ναβονίδης ανέθεσε τη βασιλεία στον πρωτότοκό του

[Εικόνα στη σελίδα 46]

Η Μωαβιτική Λίθος παρέχει την αφήγηση του Βασιλιά Μησά για τη σύγκρουση μεταξύ του Μωάβ και του Ισραήλ

[Εικόνα στη σελίδα 47]

Τα επίσημα βαβυλωνιακά αρχεία υποστηρίζουν την αφήγηση της Αγίας Γραφής σχετικά με την πτώση της Ιερουσαλήμ

Κεφάλαιο 5

Η «Καινή Διαθήκη»—Ιστορία ή Μύθος;

«Σήμερα, η Καινή Διαθήκη μπορεί να περιγραφτεί ως το βιβλίο που έχει ερευνηθεί καλύτερα από κάθε άλλο έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας». Τα λόγια αυτά τα είπε ο Χανς Κουνγκ στο βιβλίο του «On Being a Christian (Το να Είναι Κανείς Χριστιανός)». Και είχε δίκιο. Στα περασμένα 300 χρόνια, οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές δεν έχουν απλώς και μόνο ερευνηθεί. Έχουν εξεταστεί πιο εξονυχιστικά και αναλυθεί πιο λεπτομερώς από οποιαδήποτε άλλα συγγράμματα.

1, 2. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) (α) Σε ποια μεταχείριση έχουν υποβληθεί οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές στα περασμένα 300 χρόνια; (β) Σε ποια παράξενα συμπεράσματα έχουν καταλήξει μερικοί ερευνητές;

ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ στα οποία κατέληξαν μερικοί ερευνητές υπήρξαν παράδοξα. Το 19ο αιώνα, ο Λούντβιγκ Νόακ από τη Γερμανία συμπέρανε ότι το Ευαγγέλιο του Ιωάννη το έγραψε το 60 Κ.Χ. ο αγαπημένος μαθητής—ο οποίος, σύμφωνα με τον Νόακ, ήταν ο Ιούδας! Ο Γάλλος Ζοζέφ Ερνέστ Ρενάν εισηγήθηκε την άποψη ότι η ανάσταση του Λάζαρου ήταν πιθανότατα μια απάτη που τη διευθέτησε ο ίδιος ο Λάζαρος για να υποστηρίξει τον ισχυρισμό του Ιησού ότι ήταν θαυματοποιός, ενώ ο Γερμανός θεολόγος Γκούσταβ Φόλκμαρ ισχυρίστηκε επίμονα ότι ο Ιησούς ως ιστορικό πρόσωπο δεν είναι δυνατόν να πρόβαλε Μεσσιανικούς ισχυρισμούς.¹

² Από την άλλη πλευρά, ο Μπρούνο Μπάουερ αποφάνθηκε ότι ο Ιησούς δεν υπήρξε ποτέ! «Αυτός ισχυρίστηκε ότι οι πραγματικές δημιουργικές δυνάμεις της πρώτης Χριστιανοσύνης ήταν ο Φίλωνας, ο Σενέκας και οι Γνωστικοί. Στο τέλος διακήρυξε ότι ποτέ δεν υπήρξε ως ιστορικό πρόσωπο ο Ιησούς . . . ότι η γέννηση της Χριστιανικής θρησκείας συνέβηκε στα τέλη του δεύτερου αιώνα και προήλθε από κάποιο είδος Ιουδαϊσμού, στο οποίο είχε κυριαρχήσει ο Στωικισμός».²

3. Ποια γνώμη εξακολουθούν να διακρατούν πολλοί σχετικά με την Αγία Γραφή;

³ Σήμερα, λίγοι διακρατούν τέτοιες ακραίες απόψεις. Αλλά αν διαβάσετε τα έργα σύγχρονων λόγιων, θα διαπιστώσετε ότι πολλοί εξακολουθούν να πιστεύουν πως οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές περιέχουν θρύλους, μύθους και υπερβολές. Αληθεύει αυτό;

Πότε Γράφτηκαν;

4. (α) Γιατί έχει μεγάλη σημασία να γνωρίζουμε πότε γράφτηκαν τα βιβλία των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών; (β) Ποιες είναι μερικές γνώμες σχετικά με το χρόνο συγγραφής των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών;

⁴ Απαιτείται χρόνος για να αναπτυχτούν οι μύθοι και οι θρύλοι. Γι’ αυτό, έχει μεγάλη σημασία το ερώτημα: Πότε γράφτηκαν αυτά τα βιβλία; Ένας ιστορικός, ο Μάικλ Γκραντ, λέει ότι τα ιστορικά συγγράμματα των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών άρχισαν να συντάσσονται «τριάντα ή σαράντα χρόνια μετά το θάνατο του Ιησού».⁴ Ο Βιβλικός αρχαιολόγος Ουίλιαμ Φόξγουελ Όλμπραϊτ παρέθεσε τον Κ. Κ. Τόρεϊ, ο οποίος συμπέρανε «ότι όλα τα Ευαγγέλια γράφτηκαν πριν το 70 μ.Χ. και ότι δεν υπάρχει τίποτε σ’ αυτά που δεν θα μπορούσε να είχε γραφτεί μέσα σε είκοσι χρόνια από τη Σταύρωση». Η προσωπική γνώμη του Όλμπραϊτ ήταν ότι η συγγραφή τους ολοκληρώθηκε «το πολύ μέχρι το 80 μ.Χ. περίπου». Άλλοι παρουσιάζονται με κάπως διαφορετικούς υπολογισμούς, αλλά οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η συγγραφή της «Καινής Διαθήκης» είχε ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του πρώτου αιώνα.

5, 6. Τι θα πρέπει να συμπεράνουμε από το γεγονός ότι οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές δεν γράφτηκαν πολύ καιρό μετά τα γεγονότα που καταγράφουν;

⁵ Τι σημαίνει αυτό; Ο Όλμπραϊτ συμπεραίνει: «Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι μια περίοδος μεταξύ είκοσι και πενήντα χρόνων είναι πολύ μικρή για να μπορέσει να γίνει οποιαδήποτε υπολογίσιμη αλλοίωση του ουσιαστικού περιεχόμενου και μάλιστα της συγκεκριμένης διατύπωσης των λόγων του Ιησού».⁵ Ο Καθηγητής Γκάρι Χάμπερμας προσθέτει: «Τα Ευαγγέλια είναι πολύ κοντά στη χρονική περίοδο που καταγράφουν, ενώ οι αρχαίες ιστορίες συχνά περιγράφουν γεγονότα που συνέβηκαν αιώνες νωρίτερα. Ωστόσο, οι σύγχρονοι ιστορικοί μπορούν να αντλούν με επιτυχία τα γεγονότα ακόμη και από αυτές τις αρχαίες χρονικές περιόδους».⁶

⁶ Με άλλα λόγια, τα ιστορικά μέρη των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών αξίζουν τουλάχιστον τόση εμπιστοσύνη όση και οι κοσμικές ιστορίες. Ασφαλώς, στις λίγες δεκαετίες που μεσολάβησαν από τότε που συνέβηκαν τα γεγονότα της πρώτης Χριστιανοσύνης μέχρι τον καιρό που καταγράφτηκαν, δεν υπήρχε χρόνος να αναπτυχτούν μύθοι και θρύλοι και να γίνουν αποδεκτοί από όλους.

Μαρτυρίες Από Αυτόπτες Μάρτυρες

7, 8. (α) Ποιοι ήταν ακόμη ζωντανοί ενώ γράφονταν και διαδίδονταν οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές; (β) Τι πρέπει να συμπεράνουμε σε αρμονία με το σχόλιο που έκανε ο Καθηγητής Φ. Φ. Μπρους;

⁷ Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι πολλές από τις αφηγήσεις αναφέρονται σε μαρτυρίες από αυτόπτες μάρτυρες. Ο συγγραφέας του Ευαγγελίου του Ιωάννη είπε: «Ούτος είναι ο μαθητής [ο μαθητής που αγαπούσε ο Ιησούς] ο μαρτυρών περί τούτων και γράψας ταύτα». (Ιωάννης 21:24) Ο συγγραφέας του βιβλίου του Λουκά λέει ότι αυτά τα πράγματα τα «παρέδοσαν εις ημάς οι απ’ αρχής γενόμενοι αυτόπται [μάρτυρες, ΜΝΚ] και υπηρέται του λόγου». (Λουκάς 1:2) Ο απόστολος Παύλος, μιλώντας για εκείνους που ήταν αυτόπτες μάρτυρες της ανάστασης του Ιησού, είπε: «Οι πλειότεροι [από αυτούς] μένουσιν έως τώρα, τινές δε και εκοιμήθησαν».—1 Κορινθίους 15:6.

⁸ Σε σχέση μ’ αυτά, ο Καθηγητής Φ. Φ. Μπρους κάνει μια οξυδερκή παρατήρηση: «Με κανέναν τρόπο δεν μπορεί να ήταν τόσο εύκολο όσο φαίνεται να νομίζουν μερικοί συγγραφείς, το να επινοήσει κανείς λόγια και έργα του Ιησού σ’ εκείνα τα πρώτα χρόνια, τη στιγμή που υπήρχαν ολόγυρα τόσοι πολλοί από τους μαθητές Του, οι οποίοι μπορούσαν να θυμηθούν τι είχε και τι δεν είχε συμβεί. . . . Δεν θα συνέφερε τους μαθητές να διακινδυνεύσουν ανακρίβειες (για να μη μιλήσουμε για εκούσια παραποίηση των γεγονότων), τις οποίες θα ξεσκέπαζαν αμέσως εκείνοι που θα ήταν πολύ πρόθυμοι να το κάνουν αυτό. Αντίθετα, ένα από τα ισχυρά σημεία που υπάρχουν στο αρχικό αποστολικό κήρυγμα είναι η γεμάτη πεποίθηση έκκληση στη γνώση που κατείχαν οι ακροατές· όχι μόνο έλεγαν ‘Εμείς είμαστε μάρτυρες γι’ αυτά τα πράγματα’, αλλά επίσης ‘καθώς και σεις εξεύρετε’ (Πράξεις 2:22)».⁷

Είναι το Κείμενο Αξιόπιστο;

9, 10. Σε ό,τι αφορά τις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, για ποιο πράγμα μπορούμε να είμαστε βέβαιοι;

⁹ Είναι δυνατόν να καταγράφτηκαν με ακρίβεια αυτές οι μαρτυρίες από αυτόπτες μάρτυρες, αλλά να αλλοιώθηκαν αργότερα; Με άλλα λόγια, μήπως εισάχθηκαν μύθοι και θρύλοι αφού ολοκληρώθηκε η αρχική συγγραφή; Έχουμε ήδη δει ότι το κείμενο των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών είναι σε καλύτερη κατάσταση από οποιοδήποτε άλλο αρχαίο σύγγραμμα. Ο Κουρτ και η Μπάρμπαρα Άλαντ, λόγιοι του ελληνικού κειμένου της Αγίας Γραφής, απαριθμούν σχεδόν 5.000 χειρόγραφα που έχουν επιζήσει από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, μερικά μάλιστα από το δεύτερο αιώνα μ.Χ.⁸ Η γενική μαρτυρία που δίνει αυτή η σωρεία των αποδείξεων είναι ότι το κείμενο είναι ουσιαστικά ορθό. Επιπλέον, υπάρχουν πολλές αρχαίες μεταφράσεις—η πιο παλιά από τις οποίες χρονολογείται γύρω στο έτος 180 μ.Χ.—που βοηθούν στο να αποδειχτεί ότι το κείμενο είναι ακριβές.⁹

¹⁰ Έτσι, όπως και να το πάρουμε, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι δεν διείσδυσαν θρύλοι και μύθοι στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές αφότου τελείωσαν το έργο τους οι αρχικοί συγγραφείς. Το κείμενο που έχουμε είναι στην ουσία το ίδιο μ’ εκείνο που έγραψαν οι αρχικοί συγγραφείς, και η ακρίβειά του επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι οι Χριστιανοί εκείνης της εποχής το αποδέχτηκαν. Μπορούμε, λοιπόν, να ελέγξουμε την ιστορικότητα της Αγίας Γραφής συγκρίνοντάς την με άλλες αρχαίες ιστορίες; Σε κάποιο βαθμό, ναι.

Οι Έγγραφες Αποδείξεις

11. Σε ποιο βαθμό υποστηρίζουν τις ιστορικές αφηγήσεις των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών οι εξωτερικές έγγραφες αποδείξεις;

¹¹ Πράγματι, αν εξαιρέσουμε την Αγία Γραφή, οι έγγραφες αποδείξεις για γεγονότα που συνέβηκαν στη ζωή του Ιησού και των αποστόλων του είναι πολύ περιορισμένες. Αυτό έπρεπε να αναμένεται, αφού τον πρώτο αιώνα, οι Χριστιανοί αποτελούσαν μια σχετικά μικρή ομάδα που δεν ανακατευόταν στην πολιτική. Αλλά οι αποδείξεις που παρέχει η κοσμική ιστορία συμφωνούν με τα όσα διαβάζουμε στην Αγία Γραφή.

12. Τι μας λέει ο Ιώσηπος σχετικά με τον Ιωάννη τον Βαφτιστή;

¹² Για παράδειγμα, ύστερα από μια συντριπτική στρατιωτική ήττα που υπέστη ο Ηρώδης Αντύπας, ο Ιουδαίος ιστορικός Ιώσηπος, γράφοντας το 93 μ.Χ., είπε: «Για μερικούς από τους Ιουδαίους η καταστροφή του στρατού του Ηρώδη φάνηκε ότι ήταν θεϊκή εκδίκηση, και ασφαλώς μια δίκαιη εκδίκηση, για την από μέρους του μεταχείριση του Ιωάννη, που ονομαζόταν ο Βαφτιστής. Κι αυτό επειδή ο Ηρώδης τον είχε θανατώσει, μολονότι ήταν καλός άνθρωπος και είχε προτρέψει τους Ιουδαίους να διάγουν δίκαιη ζωή, να πράττουν δικαιοσύνη απέναντι στους συνανθρώπους τους και να είναι ευσεβείς απέναντι στον Θεό».¹⁰ Έτσι ο Ιώσηπος επιβεβαιώνει την αφήγηση της Αγίας Γραφής, που λέει ότι ο Ιωάννης ο Βαφτιστής ήταν ένας δίκαιος άνθρωπος ο οποίος κήρυττε μετάνοια και ο οποίος εκτελέστηκε από τον Ηρώδη.—Ματθαίος 3:1-12· 14:11.

13. Πώς υποστηρίζει ο Ιώσηπος την ιστορικότητα του Ιακώβου και του ίδιου του Ιησού;

¹³ Ο Ιώσηπος μνημονεύει επίσης τον Ιάκωβο, τον ετεροθαλή αδελφό του Ιησού, ο οποίος, όπως μας λέει η Αγία Γραφή, δεν ακολούθησε αρχικά τον Ιησού, αλλά αργότερα έγινε εξέχων πρεσβύτερος στην Ιερουσαλήμ. (Ιωάννης 7:3-5· Γαλάτας 1:18, 19) Αυτός τεκμηριώνει τη σύλληψη του Ιακώβου με τα εξής λόγια: «[Ο αρχιερέας Άννας] συγκάλεσε τους δικαστές του Σάνχεδριν και έφερε μπροστά τους κάποιον άντρα που ονομαζόταν Ιάκωβος, έναν αδελφό του Ιησού ο οποίος αποκαλούνταν ο Χριστός, και μερικούς άλλους».¹¹ Γράφοντας αυτά τα λόγια, ο Ιώσηπος παρέχει επιπρόσθετη επιβεβαίωση ότι ‘ο Ιησούς ο οποίος αποκαλούνταν ο Χριστός’ ήταν πραγματικό, ιστορικό πρόσωπο.

14, 15. Ποια υποστήριξη για το Βιβλικό υπόμνημα παρέχει ο Τάκιτος;

¹⁴ Κι άλλοι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρονται επίσης σε πράγματα που μνημονεύονται στις Ελληνικές Γραφές. Για παράδειγμα, τα Ευαγγέλια μάς λένε ότι το κήρυγμα που έκανε ο Ιησούς ολόγυρα στην Παλαιστίνη βρήκε πλατιά ανταπόκριση. Όταν τον καταδίκασε σε θάνατο ο Πόντιος Πιλάτος, οι ακόλουθοί του αναστατώθηκαν και αποκαρδιώθηκαν. Σύντομα μετά από αυτό, αυτοί οι ίδιοι μαθητές γέμισαν θαρραλέα την Ιερουσαλήμ με το άγγελμα ότι ο Κύριός τους είχε αναστηθεί. Σε λίγα χρόνια, η Χριστιανοσύνη είχε διαδοθεί σ’ ολόκληρη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.—Ματθαίος 4:25· 26:31· 27:24-26· Πράξεις 2:23, 24, 36· 5:28· 17:6.

¹⁵ Το ότι αυτό είναι αλήθεια πιστοποιείται από το Ρωμαίο ιστορικό Τάκιτο, ο οποίος κάθε άλλο παρά φίλος της Χριστιανοσύνης ήταν. Γράφοντας λίγο μετά το 100 μ.Χ., αυτός μιλάει για τον αμείλικτο διωγμό των Χριστιανών από τον Νέρωνα και προσθέτει: «Ο Χριστός, ο θεμελιωτής του ονόματος, είχε υποστεί τη θανατική ποινή στη διάρκεια της βασιλείας του Τιβέριου, με καταδίκη του επίτροπου Πόντιου Πιλάτου, κι έτσι αυτή η ολέθρια δεισιδαιμονία τέθηκε προσωρινά υπό έλεγχο, απλώς και μόνο για να ξεσπάσει για άλλη μια φορά, όχι μόνο στην Ιουδαία, την εστία της αρρώστιας, αλλά και στην ίδια την πρωτεύουσα [τη Ρώμη]».¹²

16. Ποιο ιστορικό γεγονός που αναφέρεται στην Αγία Γραφή αναφέρεται επίσης και από τον Σουητώνιο;

¹⁶ Στο εδάφιο Πράξεις 18:2 ο Βιβλικός συγγραφέας αναφέρεται στο γεγονός ότι «ο [Ρωμαίος αυτοκράτορας] Κλαύδιος είχε διατάξει να αναχωρήσωσι πάντες οι Ιουδαίοι εκ της Ρώμης». Ο Ρωμαίος ιστορικός του δεύτερου αιώνα Σουητώνιος, αναφέρεται κι αυτός επίσης σ’ αυτή την απέλαση. Στο έργο του The Deified Claudius (Ο Θεοποιημένος Κλαύδιος), ο ιστορικός λέει: «Επειδή οι Ιουδαίοι δημιουργούσαν συνέχεια αναταραχές με την υποκίνηση του Κρέστους, αυτός [ο Κλαύδιος] τους απέλασε από τη Ρώμη».¹³ Αν ο Κρέστους που αναφέρεται εδώ εννοεί τον Ιησού Χριστό και αν τα γεγονότα τα οποία συνέβαιναν στη Ρώμη ακολουθούσαν το υπόδειγμα των άλλων πόλεων, τότε οι οχλαγωγίες δεν γίνονταν στην πραγματικότητα με την υποκίνηση του Χριστού (δηλαδή, των ακολούθων του Χριστού). Μάλλον, ήταν η βίαιη ανταπόκριση των Ιουδαίων στο πιστό έργο κηρύγματος που έκαναν οι Χριστιανοί.

17. Ποιες πηγές, που ήταν διαθέσιμες στον Ιουστίνο το Μάρτυρα το δεύτερο αιώνα, υποστήριζαν την αφήγηση της Αγίας Γραφής για τα θαύματα που έκανε ο Ιησούς και για το θάνατό του;

¹⁷ Ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας, γράφοντας στα μέσα του δεύτερου αιώνα, έγραψε αναφορικά με το θάνατο του Ιησού: «Το ότι αυτά τα πράγματα συνέβηκαν πραγματικά, μπορείτε να το εξακριβώσετε από τις Πράξεις του Πόντιου Πιλάτου».¹⁴ Επιπλέον, σύμφωνα με τον Ιουστίνο το Μάρτυρα, αυτά τα ίδια αρχεία αναφέρονται και στα θαύματα που έκανε ο Ιησούς, σχετικά με τα οποία ο ίδιος λέει: «Το ότι Αυτός έκανε εκείνα τα πράγματα, μπορείτε να το μάθετε από τις Πράξεις του Πόντιου Πιλάτου».¹⁵ Είναι αλήθεια ότι αυτές οι «Πράξεις», που ήταν επίσημα αρχεία, δεν υπάρχουν πια. Αλλά προφανώς υπήρχαν το δεύτερο αιώνα, και ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας με πεποίθηση προκαλούσε τους αναγνώστες του να τα ελέγξουν για να επαληθεύσουν τα όσα είπε.

Οι Αρχαιολογικές Αποδείξεις

18. Ποια υποστήριξη παρέχει η αρχαιολογία για την ύπαρξη του Πόντιου Πιλάτου;

¹⁸ Και οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις επίσης έχουν καταδείξει ή επιβεβαιώσει τα όσα διαβάζουμε στις Ελληνικές Γραφές. Έτσι, το 1961 βρέθηκε το όνομα του Πόντιου Πιλάτου σε μια επιγραφή στα ερείπια ενός ρωμαϊκού θεάτρου στην Καισάρεια.¹⁶ Μέχρι αυτή την ανακάλυψη, εκτός της ίδιας της Αγίας Γραφής, υπήρχαν περιορισμένες μόνο αποδείξεις για την ύπαρξη αυτού του Ρωμαίου κυβερνήτη.

19, 20. Την ύπαρξη ποιων προσωπικοτήτων της Αγίας Γραφής, που αναφέρονται από τον Λουκά (στο ευαγγέλιο του Λουκά και στις Πράξεις), έχει επιβεβαιώσει η αρχαιολογία;

¹⁹ Στο Ευαγγέλιο του Λουκά, διαβάζουμε ότι ο Ιωάννης ο Βαφτιστής άρχισε τη διακονία του «ότε . . . ο Λυσανίας [ήταν] τετράρχης της Αβιληνής». (Λουκάς 3:1) Μερικοί αμφισβητούσαν αυτή τη δήλωση επειδή ο Ιώσηπος ανέφερε κάποιον Λυσανία ο οποίος κυβέρνησε την Αβιληνή και πέθανε το 34 Π.Κ.Χ., πολύ καιρό πριν γεννηθεί ο Ιωάννης. Ωστόσο, οι αρχαιολόγοι έχουν φέρει στο φως στην Αβιληνή μια επιγραφή που αναφέρει κάποιον άλλον Λυσανία, που ήταν τετράρχης (περιφερειακός κυβερνήτης) στη διάρκεια της βασιλείας του Τιβέριου, ο οποίος κυβερνούσε ως Καίσαρας στη Ρώμη όταν ο Ιωάννης άρχισε τη διακονία του.¹⁷ Αυτός θα μπορούσε κάλλιστα να ήταν ο Λυσανίας στον οποίο αναφερόταν ο Λουκάς.

²⁰ Στις Πράξεις διαβάζουμε ότι ο Παύλος και ο Βαρνάβας στάλθηκαν να κάνουν ιεραποστολικό έργο στην Κύπρο και ότι εκεί συναντήθηκαν με κάποιον ανθύπατο που ονομαζόταν Σέργιος Παύλος, ένα ‘συνετό άντρα’. (Πράξεις 13:7) Στα μέσα του 19ου αιώνα, οι ανασκαφές που έγιναν στην Κύπρο έφεραν στο φως μια επιγραφή, η οποία χρονολογείται από το 55 μ.Χ. και μνημονεύει αυτόν ακριβώς τον άντρα. Σχετικά μ’ αυτή, ο αρχαιολόγος Γκ. Έρνεστ Ράιτ λέει: «Αυτή είναι η μόνη αναφορά που έχουμε γι’ αυτόν τον ανθύπατο εκτός της Αγίας Γραφής και είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο Λουκάς μάς δίνει σωστά το όνομα και τον τίτλο του».¹⁸

21, 22. Την ύπαρξη ποιων θρησκευτικών συνηθειών που αναφέρονται στο Βιβλικό υπόμνημα έχουν πιστοποιήσει οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις;

²¹ Όταν ο Παύλος βρισκόταν στην Αθήνα, είπε ότι είχε παρατηρήσει ένα θυσιαστήριο που ήταν αφιερωμένο στον ‘Άγνωστο Θεό’. (Πράξεις 17:23) Θυσιαστήρια με επιγραφές στη λατινική, που ήταν αφιερωμένα σε ανώνυμους θεούς, έχουν ανακαλυφτεί σε διάφορα μέρη της επικράτειας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Στην Πέργαμο βρέθηκε ένα με επιγραφή γραμμένη στην ελληνική, όπως είχε συμβεί στην Αθήνα.

²² Αργότερα, ενώ ο Παύλος βρισκόταν στην Έφεσο, εναντιώθηκαν βίαια σ’ αυτόν οι αργυροχόοι, οι οποίοι έβγαζαν το εισόδημά τους φτιάχνοντας ιερά και ειδώλια της θεάς Άρτεμης. Η Έφεσος αναφερόταν ως «ο επιμελητής του ναού της μεγάλης θεάς Αρτέμιδος». (Πράξεις 19:35, ΚΔΤΚ) Σε αρμονία μ’ αυτό, στην τοποθεσία της αρχαίας Εφέσου έχουν ανακαλυφτεί αρκετά αγαλματίδια της Άρτεμης από ψημένο πηλό και από μάρμαρο. Τον περασμένο αιώνα βρέθηκαν, μετά από ανασκαφές, τα ερείπια του ίδιου του τεράστιου ναού.

Το Σήμα της Αλήθειας

23, 24. (α) Πού βρίσκουμε την πιο ισχυρή απόδειξη για την αληθινότητα των συγγραμμάτων των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών; (β) Ποια ιδιότητα που ενυπάρχει στο Βιβλικό υπόμνημα πιστοποιεί την αληθινότητά του; Δείξτε με παράδειγμα.

²³ Επομένως, η ιστορία και η αρχαιολογία καταδεικνύουν, και σε κάποιο βαθμό επιβεβαιώνουν, τα ιστορικά στοιχεία των Ελληνικών Γραφών. Αλλά και πάλι η πιο ισχυρή απόδειξη για την αληθινότητα αυτών των συγγραμμάτων βρίσκεται μέσα στα ίδια τα βιβλία. Όταν τα διαβάζετε, δεν ακούγονται σαν μύθοι. Έχουν το σήμα της αλήθειας.

²⁴ Πρώτα-πρώτα, εκφράζουν μεγάλη ειλικρίνεια. Σκεφτείτε αυτά που αναγράφονται για τον Πέτρο. Η ταπεινωτική του αποτυχία να περπατήσει πάνω στο νερό εξιστορείται με λεπτομέρειες. Μετά, ο Ιησούς λέει σ’ αυτόν τον αξιοσέβαστο απόστολο: «Ύπαγε οπίσω μου, Σατανά». (Ματθαίος 14:28-31· 16:23) Επιπλέον, αφού διακήρυξε σθεναρά ότι ακόμη κι αν όλοι οι άλλοι εγκατέλειπαν τον Ιησού εκείνος ποτέ δεν θα το έκανε αυτό, ο Πέτρος αποκοιμήθηκε στη νυχτερινή του σκοπιά και στη συνέχεια απαρνήθηκε τον Κύριό του τρεις φορές.—Ματθαίος 26:31-35, 37-45, 73-75.

25. Ποιες αδυναμίες των αποστόλων αναφέρουν με ειλικρίνεια οι Βιβλικοί συγγραφείς;

²⁵ Αλλά ο Πέτρος δεν είναι το μόνο άτομο του οποίου οι αδυναμίες αναφέρονται. Το ειλικρινές υπόμνημα δεν συγκαλύπτει τους διαπληκτισμούς των αποστόλων για το ποιος ήταν μεγαλύτερος ανάμεσά τους. (Ματθαίος 18:1· Μάρκος 9:34· Λουκάς 22:24) Ούτε παραλείπει να μας πει ότι η μητέρα των αποστόλων Ιακώβου και Ιωάννη ζήτησε από τον Ιησού να δώσει στους γιους της τις πιο ευνοημένες θέσεις στη Βασιλεία του. (Ματθαίος 20:20-23) Ο «ερεθισμός [έντονο ξέσπασμα θυμού, ΜΝΚ]» ανάμεσα στον Βαρνάβα και στον Παύλο είναι επίσης πιστά καταγραμμένος.—Πράξεις 15:36-39.

26. Ποια λεπτομέρεια σχετικά με την ανάσταση του Ιησού θα είχε συμπεριληφθεί μόνο αν ήταν αληθινή;

²⁶ Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι το βιβλίο του Λουκά μας λέει πως οι «γυναίκες, αίτινες είχον ελθεί μετ’ αυτού από της Γαλιλαίας» ήταν εκείνες που έμαθαν πρώτες για την ανάσταση του Ιησού. Αυτή είναι μια πάρα πολύ ασυνήθιστη λεπτομέρεια στην ανδροκρατούμενη κοινωνία του πρώτου αιώνα. Πράγματι, σύμφωνα με το υπόμνημα, αυτά που έλεγαν οι γυναίκες «εφάνησαν . . . ως φλυαρία [ανοησίες, ΚΔΤΚ]» στους αποστόλους. (Λουκάς 23:55–24:11) Αν η ιστορία που υπάρχει στις Ελληνικές Γραφές δεν είναι αληθινή, θα πρέπει να την έχει επινοήσει κάποιος. Αλλά γιατί να επινοήσει κανείς μια ιστορία που να περιγράφει τέτοιες αξιοσέβαστες προσωπικότητες μ’ έναν τόσο υποτιμητικό τρόπο; Αυτές οι λεπτομέρειες θα είχαν συμπεριληφθεί μόνο αν ήταν αληθινές.

Ιησούς—Ένα Πραγματικό Πρόσωπο

27. Πώς πιστοποιεί ένας ιστορικός την ύπαρξη του Ιησού ως ιστορικού προσώπου;

²⁷ Πολλοί θεωρούν τον Ιησού, όπως αυτός περιγράφεται στην Αγία Γραφή, ως ένα εξιδανικευμένο αποκύημα της φαντασίας. Αλλά ο ιστορικός Μάικλ Γκραντ σημειώνει: «Αν εφαρμόσουμε στην Καινή Διαθήκη, όπως και οφείλουμε να κάνουμε, τα ίδια κριτήρια που θα εφαρμόζαμε σε άλλα αρχαία συγγράμματα που περιέχουν ιστορικό υλικό, δεν μπορούμε να αρνηθούμε την ύπαρξη του Ιησού ακριβώς όπως δεν μπορούμε να αρνηθούμε την ύπαρξη τόσων και τόσων ειδωλολατρικών προσώπων των οποίων η γνησιότητα ως ιστορικών προσωπικοτήτων δεν αμφισβητείται ποτέ».¹⁹

28, 29. Γιατί είναι σημαντικό το γεγονός ότι τα τέσσερα Ευαγγέλια παρουσιάζουν μια ενοποιημένη εικόνα της προσωπικότητας του Ιησού;

²⁸ Όχι μόνο η ύπαρξη του Ιησού, αλλά και η προσωπικότητά του επίσης ξεχωρίζει στην Αγία Γραφή με το αδιαμφισβήτητο σήμα της αλήθειας. Δεν είναι εύκολο πράγμα να επινοήσει κανείς ένα ασυνήθιστο πρόσωπο και κατόπιν να παρουσιάσει ένα αμετάβλητο πορτραίτο του σ’ ένα ολόκληρο βιβλίο. Είναι σχεδόν αδύνατο να γράψουν τέσσερις διαφορετικοί συγγραφείς για το ίδιο πρόσωπο και να δώσουν αμετάβλητα την ίδια εικόνα γι’ αυτό, αν το πρόσωπο αυτό δεν υπήρξε ποτέ στην πραγματικότητα. Το γεγονός ότι ο Ιησούς που περιγράφεται και στα τέσσερα Ευαγγέλια είναι ολοφάνερα ένα και το αυτό πρόσωπο, αποτελεί πειστική απόδειξη για την αληθινότητα των Ευαγγελίων.

²⁹ Ο Μάικλ Γκραντ παραθέτει ένα πολύ κατάλληλο ερώτημα: «Πώς γίνεται, σ’ όλες τις παραδόσεις των Ευαγγελίων χωρίς εξαίρεση, να σκιαγραφείται έντονα το πορτραίτο ενός ελκυστικού νεαρού που κινείται ελεύθερα ανάμεσα σε γυναίκες όλων των ειδών, συμπεριλαμβανομένων και των αδιαμφισβήτητα κακόφημων, δίχως ίχνος συναισθηματισμού, έλλειψης φυσικότητας ή σεμνοτυφίας κι ωστόσο, σε κάθε στιγμή, να διατηρεί μια απλή ακεραιότητα χαρακτήρα;»²⁰ Η μόνη απάντηση είναι ότι πράγματι υπήρξε ένας τέτοιος άντρας και αυτός συμπεριφέρθηκε με τον τρόπο που λέει η Αγία Γραφή.

Γιατί Δεν Πιστεύουν

30, 31. Γιατί δεν δέχονται πολλά άτομα τις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές ως ιστορικά ακριβείς παρ’ όλες τις αποδείξεις που υπάρχουν;

³⁰ Αφού υπάρχουν πειστικές αποδείξεις για να αναγνωρίσουμε ότι οι Ελληνικές Γραφές αποτελούν αληθινή ιστορία, γιατί μερικοί λένε ότι αυτές δεν αποτελούν αληθινή ιστορία; Γιατί πολλοί, ενώ δέχονται τμήματα από αυτές ως γνήσια, παρ’ όλα αυτά αρνούνται να δεχτούν το καθετί που περιέχουν; Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή η Αγία Γραφή καταγράφει πράγματα που οι σύγχρονοι διανοούμενοι δεν θέλουν να τα πιστέψουν. Για παράδειγμα, λέει ότι ο Ιησούς και εκπλήρωσε και εξέφρασε προφητείες. Λέει επίσης ότι έκανε θαύματα και ότι μετά το θάνατό του αναστήθηκε.

³¹ Σ’ αυτόν το σκεπτικιστικό 20ό αιώνα, τέτοια πράγματα είναι απίστευτα. Σχετικά με τα θαύματα, ο Καθηγητής Έζρα Π. Γκουλντ σημειώνει: «Υπάρχει μια επιφύλαξη την οποία μερικοί κριτικοί πιστεύουν ότι είναι δικαιολογημένοι να έχουν . . . δηλαδή ότι δεν συμβαίνουν θαύματα».²¹ Μερικοί δέχονται ότι ο Ιησούς πιθανόν να είχε κάνει θεραπείες, αλλά μόνο ψυχοσωματικού τύπου, όπου ‘η διάνοια ασκούσε έλεγχο στο σώμα’. Όσο για τα άλλα θαύματα, οι περισσότεροι τα εξηγούν είτε ως επινοήσεις είτε ως πραγματικά γεγονότα που παραποιήθηκαν κατά την αφήγηση.

32, 33. Πώς προσπάθησαν να δικαιολογήσουν μερικοί το θαύμα που έκανε ο Ιησούς τρέφοντας εκείνο το μεγάλο πλήθος ατόμων, αλλά γιατί δεν είναι λογικό αυτό;

³² Σχετικά μ’ αυτό, εξετάστε ως παράδειγμα την περίπτωση που ο Ιησούς έθρεψε ένα πλήθος 5.000 και πλέον ατόμων με λίγα μόνο καρβέλια και δυο ψάρια. (Ματθαίος 14:14-22) Ο λόγιος του δέκατου ένατου αιώνα Χάινριχ Πάουλους εξέφρασε την άποψη ότι αυτό που συνέβηκε στην πραγματικότητα ήταν το εξής: Τον Ιησού και τους αποστόλους του τους παρακολουθούσε ένα μεγάλο πλήθος ατόμων που είχαν πεινάσει. Έτσι αυτός αποφάσισε να θέσει ένα καλό παράδειγμα για τους πλούσιους που υπήρχαν ανάμεσά τους. Πήρε τα λιγοστά τρόφιμα που είχε αυτός και οι απόστολοί του και τα μοιράστηκε με το πλήθος. Σύντομα, κι άλλοι που είχαν φέρει τρόφιμα, ακολούθησαν το παράδειγμά του και μοιράστηκαν τα δικά τους. Τελικά, τράφηκε ολόκληρο το πλήθος.²²

³³ Ωστόσο, αν αυτό είναι εκείνο που συνέβηκε στην πραγματικότητα, τότε αποτελεί μια αξιόλογη απόδειξη για τη δύναμη την οποία έχει το καλό παράδειγμα. Γιατί να παραποιηθεί μια τόσο ενδιαφέρουσα και γεμάτη νόημα ιστορία ώστε να ακούγεται σαν υπερφυσικό θαύμα; Πράγματι, όλες αυτές οι προσπάθειες που γίνονται για να εξηγηθούν τα θαύματα σαν κάτι άλλο εκτός από θαύματα δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από όσα λύνουν. Και όλες τους στηρίζονται σ’ έναν εσφαλμένο συλλογισμό. Αρχίζουν με την προϋπόθεση ότι τα θαύματα είναι κάτι το αδύνατο. Αλλά γιατί θα πρέπει να έχουν έτσι τα πράγματα;

34. Αν η Αγία Γραφή περιέχει πράγματι ακριβείς προφητείες και αφηγήσεις γνήσιων θαυμάτων, τότε τι αποδεικνύει αυτό;

³⁴ Σύμφωνα με τα πιο λογικά κριτήρια, τόσο οι Εβραϊκές όσο και οι Ελληνικές Γραφές αποτελούν γνήσια ιστορία, ωστόσο και οι μεν και οι δε περιέχουν παραδείγματα προφητειών και θαυμάτων. (Παράβαλε 2 Βασιλέων 4:42-44.) Τι θα λεχτεί λοιπόν αν οι προφητείες είναι γνήσιες; Και τι θα λεχτεί αν τα θαύματα συνέβηκαν στην πραγματικότητα; Τότε ο Θεός ήταν στ’ αλήθεια πίσω από τη συγγραφή της Αγίας Γραφής, και αυτή είναι πράγματι λόγος δικός του, όχι λόγος ανθρώπων. Σ’ ένα μελλοντικό κεφάλαιο θα ασχοληθούμε με το ζήτημα της προφητείας, αλλά πρώτα ας εξετάσουμε τα θαύματα. Είναι λογικό να πιστεύει κανείς σ’ αυτόν τον 20ό αιώνα ότι συνέβηκαν θαύματα σε περασμένους αιώνες;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 66]

Γιατί να αναφέρει η Αγία Γραφή ότι η ανάσταση του Ιησού διαπιστώθηκε πρώτα από γυναίκες, αν αυτό δεν είχε πραγματικά συμβεί;

[Πλαίσιο στη σελίδα 56]

Η Σύγχρονη Κριτική Βρέθηκε Ελλιπής

Σχετικά με το πόσο αβέβαιη είναι η σύγχρονη κριτική της Αγίας Γραφής, εξετάστε ως παράδειγμα τις ακόλουθες παρατηρήσεις του Ρέιμοντ Ε. Μπράουν σχετικά με το Ευαγγέλιο του Ιωάννη: «Στα τέλη του περασμένου αιώνα και στα πρώτα χρόνια αυτού του αιώνα, η τάξη των λόγιων πέρασε μια περίοδο υπερβολικού σκεπτικισμού σχετικά μ’ αυτό το Ευαγγέλιο. Το Ευαγγέλιο του Ιωάννη το θεωρούσαν ως πολύ μεταγενέστερο, το χρονολογούσαν ακόμη και από το δεύτερο μέρος του 2ου αιώνα. Υπήρχε η άποψη ότι, ως προϊόν του ελληνιστικού κόσμου, αυτό δεν είχε καμιά απολύτως ιστορική αξία και ότι είχε μικρή σχέση με την Παλαιστίνη του Ιησού από τη Ναζαρέτ . . .

»Δεν υπάρχει ούτε μια τέτοια άποψη που να μην έχει επηρεαστεί από μια σειρά απρόσμενων αρχαιολογικών και έγγραφων ανακαλύψεων, καθώς και ανακαλύψεων στα ίδια τα κείμενα. Αυτές οι ανακαλύψεις μάς οδήγησαν να προβάλουμε λογικά επιχειρήματα ενάντια στις κριτικές απόψεις που είχαν σχεδόν καθιερωθεί και να αναγνωρίσουμε πόσο εύθραυστη ήταν η βάση η οποία στήριζε την εξαιρετικά σκεπτικιστική ανάλυση του Ευαγγελίου του Ιωάννη. . . .

»Η χρονολόγηση του Ευαγγελίου έχει μετατεθεί προς τα πίσω στα τέλη του 1ου αιώνα ή ακόμη νωρίτερα. . . . Ίσως το πιο παράξενο από όλα είναι το γεγονός ότι μερικοί λόγιοι τολμούν να προτείνουν και πάλι ότι ο Ιωάννης ο γιος του Ζεβεδαίου μπορεί να είχε κάποια σχέση με το Ευαγγέλιο!»³

Γιατί θα φαινόταν παράξενο να πιστέψει κανείς ότι ο Ιωάννης έγραψε το βιβλίο που κατά παράδοση αποδίδεται σ’ αυτόν; Μόνο επειδή κάτι τέτοιο δεν ταιριάζει με τις προκατειλημμένες ιδέες των κριτικών.

[Πλαίσιο στη σελίδα 70]

Απλώς Άλλη Μια Επίθεση Κατά της Αγίας Γραφής

Ο Τίμοθι Π. Γουέμπερ γράφει: «Τα ευρήματα της ανώτερης κριτικής ανάγκασαν πολλούς λαϊκούς ανθρώπους να αμφισβητήσουν την ικανότητά τους να κατανοούν οτιδήποτε [στην Αγία Γραφή]. . . . Ο Α. Τ. Πίρσον εξέφρασε την απογοήτευση πολλών ευαγγελικών όταν δήλωσε ότι ‘όπως και ο Ρωμαιοκαθολικισμός, [η ανώτερη κριτική] στην ουσία αφαιρεί το Λόγο του Θεού από τον κοινό λαό με το να προϋποθέτει ότι μόνο οι λόγιοι μπορούν να τον ερμηνεύσουν· ενώ η Ρώμη θέτει έναν ιερέα ανάμεσα στον άνθρωπο και στο Λόγο, η κριτική θέτει ένα μορφωμένο σχολιαστή ανάμεσα στον πιστό και στην Αγία του Γραφή’».²³ Έτσι, η σύγχρονη ανώτερη κριτική ξεσκεπάζεται ως απλώς άλλη μια επίθεση κατά της Αγίας Γραφής.

[Εικόνα στη σελίδα 62]

Αυτό το θυσιαστήριο στην Πέργαμο ήταν προφανώς αφιερωμένο «σε άγνωστους θεούς»

[Εικόνα στη σελίδα 63]

Ερείπια του κάποτε μεγαλοπρεπούς ναού της Άρτεμης για τον οποίο οι Εφέσιοι ήταν τόσο υπερήφανοι

[Εικόνα στη σελίδα 64]

Η Αγία Γραφή αναφέρει με εντιμότητα ότι ο Πέτρος αρνήθηκε πως ήξερε τον Ιησού

[Εικόνα στη σελίδα 67]

Η Αγία Γραφή καταγράφει με ειλικρίνεια το ‘έντονο ξέσπασμα θυμού’ που συνέβηκε ανάμεσα στον Παύλο και στον Βαρνάβα

[Εικόνα στη σελίδα 68]

Ο αμετάβλητος τρόπος με τον οποίο απεικονίζεται το πορτραίτο του Ιησού στα τέσσερα Ευαγγέλια αποτελεί ισχυρή απόδειξη για τη γνησιότητά τους

[Εικόνα στη σελίδα 69]

Οι περισσότεροι σύγχρονοι κριτικοί το θεωρούν ως δεδομένο ότι δεν συμβαίνουν θαύματα

Κεφάλαιο 6

Τα Θαύματα—Συνέβηκαν στ’ Αλήθεια;

Μια μέρα του 31 Κ.Χ., ο Ιησούς και οι μαθητές του ταξίδευαν για τη Ναΐν, μια πόλη της βόρειας Παλαιστίνης. Καθώς πλησίαζαν κοντά στην πύλη της πόλης, συνάντησαν μια νεκρική πομπή. Ο νεκρός ήταν ένας νεαρός. Η μητέρα του ήταν χήρα και αυτός ήταν ο μοναχογιός της, έτσι αυτή έμεινε τώρα ολομόναχη. Σύμφωνα με το υπόμνημα, ο Ιησούς «εσπλαγχνίσθη δι’ αυτήν και είπε προς αυτήν· Μη κλαίε· και πλησιάσας ήγγισε το νεκροκράββατον, οι δε βαστάζοντες εστάθησαν, και είπε· Νεανίσκε, προς σε λέγω, σηκώθητι. Και ανεκάθησεν ο νεκρός και ήρχισε να λαλή».—Λουκάς 7:11-15.

1. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) (α) Ποιο θαύμα πραγματοποίησε ο Ιησούς κοντά στην πόλη της Ναΐν; (β) Πόσο σημαντικά είναι τα θαύματα στην Αγία Γραφή, κι ωστόσο πιστεύουν όλοι οι άνθρωποι ότι συνέβηκαν στ’ αλήθεια;

ΑΥΤΗ είναι μια συγκινητική ιστορία, αλλά είναι αληθινή; Για πολλούς είναι δύσκολο να πιστέψουν ότι συνέβηκαν ποτέ στ’ αλήθεια τέτοια πράγματα. Παρ’ όλα αυτά, τα θαύματα είναι αναπόσπαστο μέρος του Βιβλικού υπομνήματος. Η πίστη στην Αγία Γραφή προϋποθέτει πίστη στο γεγονός ότι έγιναν θαύματα. Στην πραγματικότητα, ολόκληρο το πρότυπο της Βιβλικής αλήθειας στηρίζεται σ’ ένα πολύ σημαντικό θαύμα: την ανάσταση του Ιησού Χριστού.

Γιατί Μερικοί Δεν Πιστεύουν

2, 3. Ποιος είναι ένας τρόπος λογίκευσης που χρησιμοποίησε ο Σκωτσέζος φιλόσοφος Ντέιβιντ Χιουμ προσπαθώντας να αποδείξει ότι δεν συμβαίνουν θαύματα;

² Πιστεύετε εσείς στα θαύματα; Ή μήπως νομίζετε ότι σ’ αυτόν τον επιστημονικό αιώνα είναι παράλογο να πιστεύει κανείς στα θαύματα—δηλαδή, σε ασυνήθιστα γεγονότα που παρέχουν αποδείξεις υπερανθρώπινης παρέμβασης; Αν δεν πιστεύετε, δεν είστε ο πρώτος. Πριν από δυο αιώνες, ο Σκωτσέζος φιλόσοφος Ντέιβιντ Χιουμ είχε το ίδιο πρόβλημα. Πιθανόν οι λόγοι που έχετε για να μην πιστεύετε να είναι παρόμοιοι με τους δικούς του.

³ Οι αντιρρήσεις που είχε ο Χιουμ στην άποψη ότι γίνονται θαύματα περιλάμβαναν τρία εξέχοντα σημεία.¹ Πρώτα-πρώτα, γράφει: «Το θαύμα αποτελεί παραβίαση των νόμων της φύσης». Ο άνθρωπος στηρίζεται ανέκαθεν στους νόμους της φύσης. Γνωρίζει ότι ένα αντικείμενο θα πέσει αν αφεθεί ελεύθερο, ότι ο ήλιος θα ανατέλλει κάθε πρωί και θα δύει κάθε νύχτα, κ.ο.κ. Γνωρίζει ενστικτωδώς ότι τα γεγονότα θα λαβαίνουν πάντοτε χώρα σύμφωνα μ’ αυτά τα γνωστά πρότυπα. Δεν θα συμβεί ποτέ κάτι που δεν θα είναι σε αρμονία με τους φυσικούς νόμους. Αυτή η ‘απόδειξη’, πίστευε ο Χιουμ, «είναι τόσο πλήρης όσο οποιοδήποτε βασισμένο στην εμπειρία επιχείρημα για το ότι δεν είναι πιθανό να γίνονται θαύματα».

4, 5. Ποιοι είναι άλλοι δυο λόγοι τους οποίους πρόβαλε ο Ντέιβιντ Χιουμ για να απορρίψει την πιθανότητα να γίνονται θαύματα;

⁴ Ένα δεύτερο επιχείρημα που παρουσίασε αυτός είναι ότι οι άνθρωποι εξαπατιούνται εύκολα. Μερικοί θέλουν να πιστεύουν σε καταπληκτικά πράγματα και σε θαύματα, ιδιαίτερα όταν αυτά σχετίζονται με τη θρησκεία, και πολλά λεγόμενα θαύματα αποδείχτηκαν ψεύτικα. Ένα τρίτο επιχείρημα ήταν ότι συνήθως τα θαύματα καταγράφονται σε καιρούς άγνοιας. Όσο περισσότερο μορφώνονται οι άνθρωποι, τόσο λιγότερα θαύματα καταγράφονται. Όπως είπε ο Χιουμ: «Τέτοια αφύσικα γεγονότα δεν συμβαίνουν ποτέ στην εποχή μας». Έτσι, αυτός θεωρούσε αποδεδειγμένο το γεγονός ότι αυτά ποτέ δεν συνέβηκαν.

⁵ Μέχρι σήμερα, τα περισσότερα επιχειρήματα κατά των θαυμάτων ακολουθούν αυτές τις γενικές αρχές, έτσι ας εξετάσουμε μια-μια τις αντιρρήσεις του Χιουμ.

Κατά των Νόμων της Φύσης;

6. Γιατί δεν είναι λογικό να υπάρχει αντίρρηση στην άποψη ότι γίνονται θαύματα με τη δικαιολογία ότι αυτά αποτελούν ‘παραβιάσεις των νόμων της φύσης’;

⁶ Τι θα λεχτεί για την αντίρρηση ότι τα θαύματα αποτελούν ‘παραβιάσεις των νόμων της φύσης’ και κατά συνέπεια δεν μπορούν να είναι αληθινά; Επιφανειακά, αυτό μπορεί να φαίνεται πειστικό· αλλά ας αναλύσουμε αυτό που λέει στην πραγματικότητα. Συνήθως, ως θαύμα μπορεί να οριστεί κάτι που γίνεται έξω από τα πλαίσια των συνηθισμένων νόμων της φύσης.a Είναι ένα τόσο απρόβλεπτο γεγονός που οι θεατές πείθονται ότι έχουν παραστεί μάρτυρες υπερανθρώπινης παρέμβασης. Επομένως, εκείνο που στην πραγματικότητα σημαίνει η αντίρρηση είναι: ‘Τα θαύματα είναι αδύνατο να συμβαίνουν εξαιτίας της θαυματουργικής τους φύσης!’ Γιατί να μην εξετάσουμε τις αποδείξεις πριν βιαστούμε να καταλήξουμε σ’ αυτό το συμπέρασμα;

7, 8. (α) Σχετικά με τους νόμους της φύσης όπως τους γνωρίζουμε, με ποιους τρόπους έχουν αποκτήσει οι επιστήμονες μεγαλύτερη ευρύτητα σκέψης στην άποψή τους για το τι είναι και τι δεν είναι δυνατό να γίνει; (β) Αν πιστεύουμε στον Θεό, τι θα πρέπει επίσης να πιστεύουμε ως προς την ικανότητα που έχει να κάνει ασυνήθιστα πράγματα;

⁷ Η αλήθεια είναι ότι οι μορφωμένοι άνθρωποι σήμερα είναι λιγότερο έτοιμοι απ’ ό,τι ο Ντέιβιντ Χιουμ για να εμμείνουν στο γεγονός ότι οι γνωστοί νόμοι της φύσης ισχύουν οπουδήποτε και πάντοτε. Οι επιστήμονες είναι πρόθυμοι να κάνουν υποθέσεις για το αν υπάρχουν στο σύμπαν πολλές επιπρόσθετες διαστάσεις, αντί των τριών γνωστών διαστάσεων του μήκους, πλάτους και ύψους.² Θεωριολογούν για το ότι υπάρχουν μαύρες τρύπες, τεράστια αστέρια που υφίστανται κατάρρευση ώσπου να γίνουν σχεδόν άπειρης πυκνότητας. Λέγεται ότι στην περιοχή τους η διάρθρωση του διαστήματος είναι τόσο αλλοιωμένη που ακόμη κι ο χρόνος σταματάει.³ Οι επιστήμονες έχουν μάλιστα σκεφτεί για το αν θα μπορούσε ο χρόνος, κάτω από ορισμένες συνθήκες, να κυλήσει προς τα πίσω αντί προς τα εμπρός!⁴

⁸ Ο Στίβεν Ου. Χόκινγκ, Καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Κέμπριτζ, καθώς συζητούσε το πώς άρχισε το σύμπαν, είπε: «Στην κλασική γενική θεωρία της σχετικότητας . . . η αρχή του σύμπαντος πρέπει να είναι μια μοναδική περίπτωση άπειρης πυκνότητας και καμπυλότητας του χωροχρόνου. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, όλοι οι γνωστοί νόμοι της φυσικής θα μπορούσαν να καταλυθούν».⁵ Έτσι, οι σύγχρονοι επιστήμονες διαφωνούν με την άποψη ότι επειδή κάτι βρίσκεται σε αντίθεση με τους συνήθεις νόμους της φύσης, δεν μπορεί ποτέ να συμβεί. Κάτω από ασυνήθιστες συνθήκες, μπορούν να συμβούν ασυνήθιστα πράγματα. Ασφαλώς, αν πιστεύουμε σ’ έναν παντοδύναμο Θεό, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι αυτός έχει τη δύναμη να κάνει να συμβούν ασυνήθιστα—θαυματουργικά—γεγονότα όταν αυτό εξυπηρετεί το σκοπό του.—Έξοδος 15:6-10· Ησαΐας 40:13, 15.

Τι θα Λεχτεί Για τα Ψεύτικα Θαύματα;

9. Αληθεύει ότι μερικά θαύματα είναι ψεύτικα; Εξηγήστε την απάντηση που δίνετε.

⁹ Κανένα λογικό άτομο δεν θα μπορούσε να αρνηθεί το γεγονός ότι υπάρχουν ψεύτικα θαύματα. Για παράδειγμα, μερικοί ισχυρίζονται ότι έχουν τη δύναμη να θεραπεύουν τους ασθενείς με θαυματουργικές θεραπείες μέσω πίστης. Ένας γιατρός, ο Ουίλιαμ Α. Νόλαν, το έβαλε σκοπό του να ερευνήσει αυτές τις θεραπείες. Παρακολούθησε από κοντά πολλές λεγόμενες θεραπείες που έκαναν τόσο οι ευαγγελικοί θεραπευτές μέσω πίστης στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και οι λεγόμενοι πνευματιστές-χειρουργοί στην Ασία. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Το μόνο που βρήκε ήταν παραδείγματα απογοήτευσης και απάτης.⁶

10. Μήπως πιστεύετε πως το γεγονός ότι μερικά θαύματα έχουν αποδειχτεί ψεύτικα δείχνει πως όλα τα θαύματα είναι απατηλά;

¹⁰ Μήπως αυτές οι απάτες σημαίνουν ότι δεν συνέβηκαν ποτέ γνήσια θαύματα; Όχι απαραίτητα. Μερικές φορές ακούμε ότι κυκλοφορούν πλαστά χαρτονομίσματα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα χρήματα είναι πλαστά. Μερικοί άρρωστοι δείχνουν μεγάλη εμπιστοσύνη σε κομπογιαννίτες, απατεώνες γιατρούς, και δίνουν σ’ αυτούς πολλά χρήματα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι γιατροί είναι απατεώνες. Μερικοί καλλιτέχνες έχουν γίνει επιδέξιοι στο να πλαστογραφούν πίνακες «μεγάλων ζωγράφων». Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι πίνακες είναι απομιμήσεις. Ούτε το γεγονός ότι μερικά λεγόμενα θαύματα είναι ολοφάνερα απάτες σημαίνει ότι δεν μπορούν να συμβούν ποτέ γνήσια θαύματα.

‘Δεν Συμβαίνουν Θαύματα Σήμερα’

11. Ποια ήταν η τρίτη αντίρρηση που είχε ο Ντέιβιντ Χιουμ σε ό,τι αφορά τα θαύματα;

¹¹ Η τρίτη αντίρρηση συνοψίστηκε με τα λόγια: «Τέτοια αφύσικα γεγονότα δεν συμβαίνουν ποτέ στην εποχή μας». Ο Χιουμ ποτέ δεν είχε δει κάποιο θαύμα, έτσι αρνήθηκε να πιστέψει ότι θα μπορούσαν να συμβούν θαύματα. Ωστόσο, αυτό το είδος λογίκευσης είναι ασυνεπές. Κάθε σκεπτόμενο άτομο οφείλει να ομολογήσει ότι, πριν από την εποχή του Σκωτσέζου φιλόσοφου, συνέβηκαν «αφύσικα γεγονότα» τα οποία δεν επαναλήφθηκαν στη διάρκεια της ζωής του. Τι είδους γεγονότα;

12. Ποια θαυμάσια γεγονότα συνέβηκαν στο παρελθόν που δεν μπορούν να εξηγηθούν μέσω των νόμων της φύσης που ισχύουν σήμερα;

¹² Πρώτα-πρώτα, άρχισε η ζωή στη γη. Κατόπιν, ορισμένες μορφές ζωής προικίστηκαν με συνειδητότητα. Τελικά, εμφανίστηκε ο άνθρωπος, προικισμένος με σοφία, φαντασία, την ικανότητα να αγαπάει και τη φυσική λειτουργία της συνείδησης. Κανένας επιστήμονας δεν μπορεί να εξηγήσει, με βάση τους νόμους της φύσης που ισχύουν σήμερα, το πώς συνέβηκαν τέτοια ασυνήθιστα πράγματα. Εντούτοις έχουμε ζωντανές αποδείξεις ότι αυτά συνέβηκαν.

13, 14. Ποια πράγματα που θα φαίνονταν θαυματουργικά στον Ντέιβιντ Χιουμ είναι κοινά σήμερα;

¹³ Και τι θα λεχτεί για τα «αφύσικα γεγονότα» που συνέβηκαν από την εποχή του Ντέιβιντ Χιουμ κι έπειτα; Υποθέστε ότι είχαμε τη δυνατότητα να ταξιδέψουμε πίσω στο χρόνο και να του πούμε για το σημερινό κόσμο. Φανταστείτε να προσπαθείτε να εξηγήσετε ότι κάποιος επιχειρηματίας από το Αμβούργο μπορεί να μιλήσει σε κάποιον που βρίσκεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά στο Τόκιο χωρίς καν να υψώσει τη φωνή του· ότι ένας ποδοσφαιρικός αγώνας που γίνεται στην Ισπανία μπορεί να προβληθεί σ’ ολόκληρη τη γη την ώρα ακριβώς που παίζεται· ότι σκάφη πολύ μεγαλύτερα από τα υπερωκεάνια της εποχής του Χιουμ μπορούν να ανυψωθούν από την επιφάνεια της γης και να μεταφέρουν 500 ανθρώπους διαμέσου του αέρα επί χιλιάδες χιλιόμετρα σε μερικές ώρες. Μπορείτε να φανταστείτε την αντίδρασή του; ‘Αδύνατον! Τέτοια αφύσικα γεγονότα ποτέ δεν συμβαίνουν στην εποχή μας!’

¹⁴ Εντούτοις τέτοια ‘αφύσικα’ φαινόμενα συμβαίνουν πράγματι στη δική μας εποχή. Γιατί; Επειδή ο άνθρωπος, χρησιμοποιώντας επιστημονικές αρχές για τις οποίες δεν είχε καμιά ιδέα ο Χιουμ, έμαθε να κατασκευάζει τηλέφωνα, τηλεοράσεις και αεροπλάνα. Είναι, λοιπόν, τόσο δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο Θεός θα μπορούσε κατά καιρούς στο παρελθόν, με τρόπους που δεν μπορούμε ακόμη να καταλάβουμε, να επιτελέσει πράγματα που είναι θαυματουργικά για εμάς;

Πώς Μπορούμε να Γνωρίζουμε;

15, 16. Αν πράγματι συνέβηκαν θαύματα, ποιος είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαμε να μάθουμε γι’ αυτά; Εξηγήστε με παράδειγμα την απάντηση που δίνετε.

¹⁵ Ασφαλώς, το να λέει κανείς ότι θα μπορούσαν να έχουν συμβεί θαύματα δεν σημαίνει ότι αυτά συνέβηκαν. Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε, σ’ αυτόν τον 20ό αιώνα, αν ο Θεός επιτέλεσε ή όχι γνήσια θαύματα στους Βιβλικούς χρόνους μέσω των δούλων του στη γη; Τι είδους αποδείξεις θα αναμένατε γι’ αυτά τα πράγματα; Φανταστείτε κάποιον άνθρωπο από μια πρωτόγονη φυλή, ο οποίος φεύγει από το σπίτι του στη ζούγκλα για να επισκεφτεί μια μεγάλη πόλη. Όταν επιστρέφει, πώς μπορεί να περιγράψει στο λαό του τα θαύματα του πολιτισμού; Αυτός δεν μπορεί να εξηγήσει πώς λειτουργεί ένα αυτοκίνητο ούτε γιατί ακούγεται μουσική από ένα φορητό ραδιόφωνο. Δεν μπορεί να κατασκευάσει ένα κομπιούτερ για να αποδείξει ότι υπάρχει κάτι τέτοιο. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να πει τα όσα έχει δει.

¹⁶ Εμείς βρισκόμαστε στην ίδια θέση μ’ εκείνη που βρίσκονται τα άλλα μέλη της φυλής εκείνου του ανθρώπου. Αν πράγματι ο Θεός έχει επιτελέσει θαύματα, ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να μάθουμε γι’ αυτά είναι από αυτόπτες μάρτυρες. Οι αυτόπτες μάρτυρες δεν μπορούν να εξηγήσουν πώς συνέβηκαν τα θαύματα ούτε μπορούν να τα επαναλάβουν. Αυτοί μπορούν απλώς να μας πουν όσα είδαν. Προφανώς, οι αυτόπτες μάρτυρες μπορούν να εξαπατηθούν. Είναι εύκολο επίσης να υπερβάλουν και να παραπλανήσουν. Αν, λοιπόν, πρόκειται να πιστέψουμε τη μαρτυρία που δίνουν, πρέπει να ξέρουμε ότι αυτοί οι αυτόπτες μάρτυρες είναι φιλαλήθεις, ότι είναι πολύ αξιόπιστοι και ότι έχουν αποδείξει πως τα ελατήριά τους είναι καλά.

Το Πιο Καλά Τεκμηριωμένο Θαύμα

17. (α) Ποιο είναι το πιο καλά τεκμηριωμένο θαύμα της Αγίας Γραφής; (β) Ποιες ήταν οι περιστάσεις που οδήγησαν στο θάνατο του Ιησού;

¹⁷ Το πιο καλά τεκμηριωμένο θαύμα της Αγίας Γραφής είναι η ανάσταση του Ιησού Χριστού, έτσι γιατί να μην τη χρησιμοποιήσουμε, ας πούμε, σαν αντιπροσωπευτική περίπτωση. Πρώτα-πρώτα, αναλογιστείτε τα γεγονότα που καταγράφτηκαν: Ο Ιησούς συνελήφθηκε το βράδυ της 14ης Νισάν—που ήταν νύχτα Πέμπτης με το σημερινό τρόπο υπολογισμού της εβδομάδας.b Εμφανίστηκε μπροστά στους ηγέτες των Ιουδαίων, οι οποίοι τον κατηγόρησαν για βλασφημία και αποφάσισαν ότι έπρεπε να πεθάνει. Οι Ιουδαίοι ηγέτες οδήγησαν τον Ιησού μπροστά στο Ρωμαίο κυβερνήτη Πόντιο Πιλάτο, ο οποίος υπέκυψε στην πίεση που του άσκησαν και τον παρέδωσε για εκτέλεση. Νωρίς το απόγευμα της Παρασκευής—που ήταν ακόμη 14 Νισάν σύμφωνα με το ιουδαϊκό ημερολόγιο—τον κάρφωσαν σ’ έναν πάσσαλο βασανισμού και σε λίγες ώρες πέθανε.—Μάρκος 14:43-65· 15:1-39.

18. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, πώς άρχισε να κυκλοφορεί η είδηση για την ανάσταση του Ιησού;

¹⁸ Αφού ένας Ρωμαίος στρατιώτης διαπέρασε το πλευρό του Ιησού με μια λόγχη για να βεβαιωθεί ότι είχε πεθάνει πραγματικά, το σώμα του Ιησού θάφτηκε σ’ έναν καινούριο τάφο. Την άλλη μέρα, 15 Νισάν (Παρασκευή/Σάββατο), ήταν ιουδαϊκό Σάββατο. Αλλά το πρωί της 16ης Νισάν—Κυριακή πρωί—μερικοί μαθητές πήγαν στον τάφο και τον βρήκαν άδειο. Σύντομα, άρχισαν να κυκλοφορούν ιστορίες ότι κάποιοι είχαν δει τον Ιησού ζωντανό. Η αρχική αντίδραση σ’ αυτές τις ιστορίες ήταν ακριβώς αυτή που θα ήταν και σήμερα—δυσπιστία. Ακόμη και οι απόστολοι αρνήθηκαν να πιστέψουν. Αλλά όταν είδαν οι ίδιοι τον Ιησού ζωντανό, δεν είχαν άλλη εκλογή παρά να δεχτούν το γεγονός ότι είχε πράγματι αναστηθεί από τους νεκρούς.—Ιωάννης 19:31–20:29· Λουκάς 24:11.

Ο Άδειος Τάφος

19-21. (α) Σύμφωνα με τον Ιουστίνο το Μάρτυρα, πώς αντέκρουσαν οι Ιουδαίοι το κήρυγμα που έκαναν οι Χριστιανοί για την ανάσταση του Ιησού; (β) Ποιο πράγμα μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι αλήθευε σχετικά με τον τάφο του Ιησού στις 16 Νισάν;

¹⁹ Είχε αναστηθεί ο Ιησούς ή μήπως είναι όλα αυτά απλώς κάποια πλαστή ιστορία; Ένα πράγμα που πιθανότατα θα είχαν ρωτήσει οι άνθρωποι τότε είναι: Βρίσκεται ακόμη το σώμα του Ιησού στον τάφο του; Οι ακόλουθοι του Ιησού θα αντιμετώπιζαν ένα τεράστιο εμπόδιο αν οι αντίπαλοί τους, ως απόδειξη του ότι δεν είχε αναστηθεί, μπορούσαν να καταδείξουν ότι το ίδιο του το πτώμα βρισκόταν ακόμη στον τόπο της ταφής του. Ωστόσο, δεν υπάρχει κάτι που να λέει ότι μπόρεσαν να το κάνουν αυτό. Μάλλον, σύμφωνα με την Αγία Γραφή, αυτοί έδωσαν χρήματα στους στρατιώτες στους οποίους είχε ανατεθεί η φρούρηση του τάφου και τους είπαν: «Είπατε ότι οι μαθηταί αυτού ελθόντες δια νυκτός έκλεψαν αυτόν, ενώ ημείς εκοιμώμεθα». (Ματθαίος 28:11-13) Έχουμε επίσης και αποδείξεις εκτός της Αγίας Γραφής για το γεγονός ότι οι Ιουδαίοι ηγέτες ενήργησαν μ’ αυτόν τον τρόπο.

²⁰ Έναν αιώνα περίπου μετά το θάνατο του Ιησού, ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας έγραψε ένα έργο που ονομαζόταν Διάλογος προς Τρύφωνα. Σ’ αυτό, έλεγε: «Εσείς [οι Ιουδαίοι] έχετε στείλει σ’ όλο τον κόσμο άντρες που τους έχετε διαλέξει και χειροτονήσει για να διακηρύξουν ότι μια άθεη και παράνομη αίρεση έχει ξεπηδήσει από κάποιον Ιησού, ένα Γαλιλαίο απατεώνα, τον οποίο εμείς τον σταυρώσαμε, αλλά οι μαθητές του τον έκλεψαν τη νύχτα από τον τάφο, όπου βρισκόταν».⁷

²¹ Ο Τρύφωνας όμως ήταν Ιουδαίος, και ο Διάλογος προς Τρύφωνα γράφτηκε για να υπερασπίσει τη Χριστιανοσύνη κατά του Ιουδαϊσμού. Επομένως, είναι απίθανο να έλεγε ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας τα όσα είπε—ότι οι Ιουδαίοι κατηγορούσαν τους Χριστιανούς πως έκλεψαν το σώμα του Ιησού από τον τάφο—αν οι Ιουδαίοι δεν είχαν προβάλει μια τέτοια κατηγορία. Διαφορετικά, θα άφηνε τον εαυτό του εκτεθειμένο στην κατηγορία ότι έλεγε ψέματα, μια κατηγορία που μπορούσε εύκολα να επαληθευτεί. Ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας θα το έλεγε αυτό μόνο αν οι Ιουδαίοι είχαν στείλει στην πραγματικότητα τέτοιους αγγελιαφόρους. Και θα το είχαν κάνει αυτό μόνο αν ο τάφος ήταν πράγματι άδειος στις 16 Νισάν του 33 Κ.Χ., καθώς και αν δεν μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι το σώμα του Ιησού βρισκόταν στον τάφο ως απόδειξη του ότι δεν είχε αναστηθεί. Αφού λοιπόν ο τάφος ήταν άδειος, τι είχε συμβεί; Μήπως έκλεψαν το σώμα οι μαθητές; Ή μήπως απομακρύνθηκε αυτό θαυματουργικά ως απόδειξη του ότι είχε πράγματι αναστηθεί ο Ιησούς;

Το Συμπέρασμα του Γιατρού Λουκά

22, 23. Ποιος ήταν ένας μορφωμένος άντρας του πρώτου αιώνα που διερεύνησε την ανάσταση του Ιησού, και ποιες πηγές πληροφοριών ήταν διαθέσιμες σ’ αυτόν;

²² Ένας πολύ μορφωμένος άντρας του πρώτου αιώνα, που εξέτασε προσεκτικά τις αποδείξεις, ήταν ο Λουκάς, ο οποίος ήταν γιατρός. (Κολοσσαείς 4:14) Ο Λουκάς έγραψε δυο βιβλία που τώρα αποτελούν μέρος της Αγίας Γραφής: το ένα ήταν Ευαγγέλιο, δηλαδή ιστορία της διακονίας του Ιησού, και το άλλο, που ονομάζεται Πράξεις των Αποστόλων, ήταν η ιστορία της διάδοσης της Χριστιανοσύνης στα χρόνια που επακολούθησαν μετά το θάνατο του Ιησού.

²³ Στην εισαγωγή του Ευαγγελίου του, ο Λουκάς αναφέρεται σε πολλές αποδείξεις που ήταν διαθέσιμες σ’ αυτόν, αλλά οι οποίες δεν είναι πια διαθέσιμες σ’ εμάς. Μιλάει για τα έγγραφα σχετικά με τη ζωή του Ιησού τα οποία συμβουλεύτηκε. Γράφει επίσης ότι μίλησε με άτομα που ήταν αυτόπτες μάρτυρες της ζωής, του θανάτου και της ανάστασης του Ιησού. Στη συνέχεια, λέει: «Διηρεύνησα πάντα εξ αρχής ακριβώς [εξιχνίασα όλα τα πράγματα από την αρχή με ακρίβεια, ΜΝΚ]». (Λουκάς 1:1-3) Προφανώς, η έρευνα που έκανε ο Λουκάς ήταν εξονυχιστική. Ήταν αυτός καλός ιστορικός;

24, 25. Πώς θεωρούν πολλοί τα προσόντα που είχε ο Λουκάς ως ιστορικός;

²⁴ Πολλοί έχουν επιβεβαιώσει ότι ήταν. Το 1913, ο Σερ Ουίλιαμ Ράμσεϊ, σε μια διάλεξη, έκανε σχόλια σχετικά με την ιστορικότητα των έργων του Λουκά. Σε ποιο συμπέρασμα κατέληξε; «Ο Λουκάς είναι ιστορικός πρώτης τάξης· όχι μόνο κάνει δηλώσεις για τα γεγονότα οι οποίες είναι αξιόπιστες, αλλά και τον διακρίνουν οι ιδιότητες του πραγματικού ιστορικού».⁸ Πιο πρόσφατοι ερευνητές έχουν καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα. Το The Living Word Commentary (Σχολιολόγιο του Ζωντανού Λόγου), στον πρόλογο που κάνει για τους τόμους του σχετικά με τον Λουκά, λέει: «Ο Λουκάς ήταν και ιστορικός (και μάλιστα ακριβής) και θεολόγος».

²⁵ Ο Δρ Ντέιβιντ Γκούντινγκ, πρώην καθηγητής της ελληνικής γλώσσας της Παλαιάς Διαθήκης στη Βόρεια Ιρλανδία, δηλώνει ότι ο Λουκάς ήταν «ένας αρχαίος ιστορικός σύμφωνα με τα πρότυπα των ιστορικών της Παλαιάς Διαθήκης και σύμφωνα με τα πρότυπα του Θουκυδίδη [ενός από τους πιο αξιόλογους ιστορικούς του αρχαίου κόσμου]. Όπως εκείνοι έτσι κι αυτός θα πρέπει να είχε καταβάλει μεγάλο κόπο για να ερευνήσει τις πηγές του, για να διαλέξει την ύλη του και για να ταξινομήσει αυτή την ύλη. . . . Ο Θουκυδίδης συνδύασε αυτή τη μέθοδο με το πάθος για ιστορική ακρίβεια: δεν υπάρχει λόγος να σκεφτεί κανείς ότι ο Λουκάς έκανε λιγότερα».⁹

26. (α) Σε ποιο συμπέρασμα κατέληξε ο Λουκάς σχετικά με την ανάσταση του Ιησού; (β) Τι μπορεί να τον ενίσχυσε για να βγάλει αυτό το συμπέρασμα;

²⁶ Σε ποιο συμπέρασμα κατέληξε αυτός ο άντρας που είχε τόσο πολλά προσόντα, σχετικά με το γιατί ήταν άδειος ο τάφος του Ιησού στις 16 Νισάν; Τόσο στο Ευαγγέλιό του όσο και στο βιβλίο των Πράξεων, ο Λουκάς αναφέρει ως γεγονός το ότι ο Ιησούς αναστήθηκε από τους νεκρούς. (Λουκάς 24:1-52· Πράξεις 1:3) Δεν είχε καμιά απολύτως αμφιβολία σχετικά μ’ αυτό. Πιθανόν οι προσωπικές του εμπειρίες να ενίσχυσαν την πίστη του στο θαύμα της ανάστασης. Μολονότι αυτός προφανώς δεν ήταν αυτόπτης μάρτυρας της ανάστασης, αναφέρει ότι ήταν μάρτυρας σε θαύματα που πραγματοποίησε ο απόστολος Παύλος.—Πράξεις 20:7-12· 28:8, 9.

Είδαν τον Αναστημένο Ιησού

27. Ποιοι είναι μερικοί που ισχυρίστηκαν ότι είδαν τον αναστημένο Ιησού;

²⁷ Δυο από τα Ευαγγέλια αποδίδονται κατά παράδοση σε άντρες που γνώρισαν τον Ιησού, που τον είδαν να πεθαίνει και που ισχυρίστηκαν ότι πράγματι τον είδαν μετά την ανάστασή του. Αυτοί είναι ο απόστολος Ματθαίος, ο πρώην τελώνης, και ο Ιωάννης, ο αγαπημένος απόστολος του Ιησού. Ένας άλλος Βιβλικός συγγραφέας, ο απόστολος Παύλος, ισχυρίστηκε κι αυτός ότι είδε τον αναστημένο Χριστό. Επιπλέον, ο Παύλος αναφέρει ονομαστικά κι άλλα άτομα που είδαν τον Ιησού ζωντανό μετά το θάνατό του, και λέει ότι ο Ιησούς εμφανίστηκε μια φορά σε «πεντακοσίους και επέκεινα αδελφούς».—1 Κορινθίους 15:3-8.

28. Ποια επίδραση είχε η ανάσταση του Ιησού στον Πέτρο;

²⁸ Ένα άτομο που μνημονεύει ο Παύλος ως αυτόπτη μάρτυρα, είναι ο Ιάκωβος, ο ετεροθαλής σαρκικός αδελφός του Ιησού, ο οποίος πρέπει να γνώριζε τον Ιησού από παιδική ηλικία. Ένας άλλος είναι ο απόστολος Πέτρος· ο ιστορικός Λουκάς αναφέρει γι’ αυτόν ότι έδωσε άφοβη μαρτυρία σχετικά με την ανάσταση του Ιησού λίγες μόνο εβδομάδες μετά το θάνατο του Ιησού. (Πράξεις 2:23, 24) Δυο επιστολές της Αγίας Γραφής αποδίδονται κατά παράδοση στον Πέτρο, και στην πρώτη από αυτές ο Πέτρος δείχνει ότι η πίστη που είχε στην ανάσταση του Ιησού εξακολουθούσε να είναι ένα ισχυρό κίνητρο μολονότι είχαν περάσει αρκετά χρόνια από εκείνο το γεγονός. Έγραψε: «Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, όστις κατά το πολύ έλεος αυτού ανεγέννησεν ημάς εις ελπίδα ζώσαν δια της αναστάσεως του Ιησού Χριστού εκ νεκρών».—1 Πέτρου 1:3.

29. Αν και δεν μπορούμε να μιλήσουμε με αυτόπτες μάρτυρες της ανάστασης, ποιες εντυπωσιακές αποδείξεις είναι ωστόσο διαθέσιμες σ’ εμάς;

²⁹ Επομένως, όπως ακριβώς ο Λουκάς μπορούσε να μιλήσει με άτομα τα οποία ισχυρίστηκαν ότι είδαν και μίλησαν με τον Ιησού μετά το θάνατό του, εμείς μπορούμε να διαβάσουμε αυτά που έγραψαν μερικοί από αυτούς. Και μπορούμε να κρίνουμε μόνοι μας αν εξαπατήθηκαν εκείνα τα άτομα, αν προσπαθούσαν να μας εξαπατήσουν ή αν είδαν στην πραγματικότητα τον αναστημένο Χριστό. Ειλικρινά, είναι εντελώς αδύνατο να είχαν εξαπατηθεί. Πολλοί από αυτούς ήταν στενοί φίλοι του Ιησού μέχρι το θάνατό του. Μερικοί από αυτούς ήταν μάρτυρες της αγωνίας που υπέφερε στον πάσσαλο του βασανισμού. Είδαν το αίμα και το νερό να ρέει από το τραύμα που του προκάλεσε ο στρατιώτης με τη λόγχη. Ο στρατιώτης γνώριζε, όπως γνώριζαν κι αυτοί, ότι ο Ιησούς ήταν αδιαμφισβήτητα νεκρός. Αργότερα, όπως λένε, είδαν τον Ιησού ζωντανό και μάλιστα μίλησαν μαζί του. Όχι, ήταν αδύνατο να είχαν εξαπατηθεί. Μήπως, λοιπόν, προσπαθούσαν να μας εξαπατήσουν λέγοντας ότι ο Ιησούς αναστήθηκε;—Ιωάννης 19:32-35· 21:4, 15-24.

30. Γιατί είναι αδύνατο να έλεγαν ψέματα οι πρώτοι αυτόπτες μάρτυρες της ανάστασης του Ιησού;

³⁰ Για να απαντήσουμε σ’ αυτό, θα πρέπει απλώς να ρωτήσουμε τον εαυτό μας: Πίστευαν οι ίδιοι αυτά που έλεγαν; Ναι, χωρίς καμιά αμφιβολία. Για τους Χριστιανούς, περιλαμβανομένων κι εκείνων που ισχυρίστηκαν ότι ήταν αυτόπτες μάρτυρες, η ανάσταση του Ιησού ήταν η βάση της πίστης τους. Ο απόστολος Παύλος είπε: «Αν ο Χριστός δεν ανέστη, μάταιον άρα είναι το κήρυγμα ημών, ματαία δε και η πίστις σας [μας, ΜΝΚ] . . . εάν ο Χριστός δεν ανέστη, ματαία η πίστις σας». (1 Κορινθίους 15:14, 17) Μήπως αυτά ακούγονται σαν τα λόγια ενός ανθρώπου που λέει ψέματα όταν αναφέρει ότι είδε τον αναστημένο Χριστό;

31, 32. Ποιες θυσίες έκαναν οι πρώτοι Χριστιανοί, και γιατί αποτελεί αυτό ισχυρή απόδειξη για το ότι αυτοί οι Χριστιανοί έλεγαν την αλήθεια όταν είπαν ότι ο Ιησούς αναστήθηκε;

³¹ Αναλογιστείτε τι σήμαινε να είναι κανείς Χριστιανός εκείνον τον καιρό. Δεν υπήρχε κανένα όφελος από πλευράς γοήτρου, δύναμης ή πλούτου. Απεναντίας μάλιστα. Πολλοί από τους πρώτους Χριστιανούς ‘δέχτηκαν μετά χαράς την αρπαγή των υπαρχόντων τους’ για χάρη της πίστης τους. (Εβραίους 10:34) Η Χριστιανοσύνη απαιτούσε μια ζωή θυσίας και διωγμού που σε πολλές περιπτώσεις κατέληγε σε επονείδιστο και επώδυνο μαρτυρικό θάνατο.

³² Μερικοί Χριστιανοί προέρχονταν από πλούσιες οικογένειες, όπως ο απόστολος Ιωάννης, του οποίου ο πατέρας προφανώς είχε μια ανθηρή επιχείρηση αλιείας στη Γαλιλαία. Πολλοί είχαν καλές προοπτικές, όπως λόγου χάρη ο Παύλος, ο οποίος, όταν δέχτηκε τη Χριστιανοσύνη, υπήρξε μαθητής του πασίγνωστου ραβίνου Γαμαλιήλ και είχε αρχίσει να διαπρέπει στα μάτια των Ιουδαίων αρχόντων. (Πράξεις 9:1, 2· 22:3· Γαλάτας 1:14) Εντούτοις, όλοι έστρεψαν τα νώτα τους σ’ όσα πρόσφερε αυτός ο κόσμος προκειμένου να διαδώσουν ένα άγγελμα το οποίο στηριζόταν στο γεγονός ότι ο Ιησούς αναστήθηκε από τους νεκρούς. (Κολοσσαείς 1:23, 28) Γιατί να κάνουν τέτοιες θυσίες και να υποφέρουν για κάποιο σκοπό που γνώριζαν ότι στηριζόταν σ’ ένα ψέμα; Η απάντηση είναι ότι δεν θα το έκαναν αυτό. Αυτοί ήταν πρόθυμοι να υποφέρουν και να πεθάνουν για κάποιο σκοπό που γνώριζαν ότι ήταν θεμελιωμένος στην αλήθεια.

Τα Θαύματα Συμβαίνουν Στ’ Αλήθεια

33, 34. Αφού η ανάσταση συνέβηκε στ’ αλήθεια, τι μπορούμε να πούμε για τα άλλα θαύματα της Αγίας Γραφής;

³³ Πράγματι, οι αποδείξεις από μάρτυρες είναι απόλυτα πειστικές. Ο Ιησούς αναστήθηκε αληθινά από τους νεκρούς στις 16 Νισάν του 33 Κ.Χ. Και αφού έγινε εκείνη η ανάσταση, όλα τα άλλα θαύματα της Αγίας Γραφής είναι δυνατό να συνέβηκαν—θαύματα για τα οποία έχουμε επίσης βάσιμες μαρτυρίες από αυτόπτες μάρτυρες. Η ίδια Δύναμη η οποία ανέστησε τον Ιησού από τους νεκρούς έδωσε επίσης την ικανότητα στον Ιησού να αναστήσει το γιο της χήρας από τη Ναΐν. Αυτός έδωσε επίσης τη δύναμη στον Ιησού για να εκτελέσει και τα μικρότερα—αλλά εξίσου καταπληκτικά—θαύματα που είχαν σχέση με θεραπείες. Αυτός βρισκόταν πίσω από τη θαυματουργική διατροφή του πλήθους, και Αυτός έδωσε επίσης την ικανότητα στον Ιησού να περπατήσει πάνω στο νερό.—Λουκάς 7:11-15· Ματθαίος 11:4-6· 14:14-21, 23-31.

³⁴ Επομένως, το γεγονός ότι η Αγία Γραφή μιλάει για θαύματα δεν είναι λόγος για να αμφισβητεί κανείς την αληθινότητά της. Μάλλον, το γεγονός ότι συνέβηκαν θαύματα στους Βιβλικούς χρόνους αποτελεί ισχυρή απόδειξη για το ότι η Αγία Γραφή είναι πράγματι ο Λόγος του Θεού. Αλλά υπάρχει και άλλη μια κατηγορία που στρέφεται κατά της Αγίας Γραφής. Πολλοί λένε ότι αυτή φάσκει και αντιφάσκει και συνεπώς δεν μπορεί να είναι Λόγος Θεού. Αληθεύει αυτό;

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 81]

Οι εχθροί της Χριστιανοσύνης είπαν ότι οι μαθητές έκλεψαν το σώμα του Ιησού. Αν έτσι είχαν τα πράγματα, γιατί να ήταν πρόθυμοι οι Χριστιανοί να πεθάνουν για μια πίστη που στηριζόταν στην ανάστασή του;

[Πλαίσιο στη σελίδα 85]

Γιατί Δεν Γίνονται Θαύματα Σήμερα;

Μερικές φορές εγείρεται το ερώτημα: ‘Γιατί δεν γίνονται θαύματα σήμερα σαν κι αυτά που αναφέρονται στην Αγία Γραφή;’ Η απάντηση είναι ότι τα θαύματα εξυπηρέτησαν τότε το σκοπό τους, αλλά σήμερα ο Θεός αναμένει από εμάς να ζούμε μέσω πίστης.—Αββακούμ 2:2-4· Εβραίους 10:37-39.

Την εποχή του Μωυσή, έγιναν θαύματα για να επιβεβαιώσουν την ταυτότητα του Μωυσή. Αυτά έδειξαν ότι τον χρησιμοποιούσε ο Ιεχωβά, καθώς και ότι η διαθήκη του Νόμου είχε πραγματικά θεϊκή προέλευση και ότι οι Ισραηλίτες θα ήταν από τότε και στο εξής ο εκλεκτός λαός του Θεού.—Έξοδος 4:1-9, 30, 31· Δευτερονόμιον 4:33, 34.

Τον πρώτο αιώνα, τα θαύματα βοήθησαν να επιβεβαιωθεί η ταυτότητα του Ιησού και, μετά από αυτόν, της νεοσύστατης Χριστιανικής εκκλησίας. Βοήθησαν να αποδειχτεί το γεγονός ότι ο Ιησούς ήταν ο υποσχεμένος Μεσσίας, ότι μετά το θάνατό του η Χριστιανική εκκλησία αντικατέστησε το σαρκικό Ισραήλ ως ιδιαίτερο λαό του Θεού και κατά συνέπεια ότι ο Νόμος του Μωυσή δεν ήταν πια δεσμευτικός.—Πράξεις 19:11-20· Εβραίους 2:3, 4.

Μετά την εποχή των αποστόλων, ο καιρός που γίνονταν θαύματα πέρασε. Ο απόστολος Παύλος εξήγησε: «Είτε προφητείαι είναι, θέλουσι καταργηθή· είτε γλώσσαι, θέλουσι παύσει· είτε γνώσις, θέλει καταργηθή. Διότι κατά μέρος γινώσκομεν και κατά μέρος προφητεύομεν· όταν όμως έλθη το τέλειον [αυτό που είναι ολόκληρο, ΜΝΚ], τότε το κατά μέρος θέλει καταργηθή».—1 Κορινθίους 13:8-10.

Σήμερα, έχουμε ολόκληρη την Αγία Γραφή, η οποία περιλαμβάνει όλες τις αποκαλύψεις και τις συμβουλές του Θεού. Έχουμε την εκπλήρωση των προφητειών και έχουμε αυξημένη κατανόηση των σκοπών του Θεού. Επομένως, δεν υπάρχει πια ανάγκη να γίνονται θαύματα. Παρ’ όλα αυτά, το ίδιο πνεύμα του Θεού, το οποίο κατέστησε δυνατή την πραγματοποίηση θαυμάτων, εξακολουθεί να υπάρχει και να παράγει αποτελέσματα που παρέχουν εξίσου ισχυρές αποδείξεις θεϊκής δύναμης. Περισσότερα σχετικά μ’ αυτό θα δούμε σ’ ένα μελλοντικό κεφάλαιο.

[Εικόνα στη σελίδα 75]

Πολλοί θεωρούν την αξιοπιστία των νόμων της φύσης, όπως λόγου χάρη το γεγονός ότι ο ήλιος ανατέλλει κάθε πρωί, ως απόδειξη για το ότι δεν μπορούν να συμβούν θαύματα

[Εικόνα στη σελίδα 77]

Η δημιουργία της γης ως κατοικίας για τα ζωντανά πράγματα ήταν ένα ‘αφύσικο γεγονός’ που συνέβηκε μόνο μια φορά

[Εικόνες στη σελίδα 78]

Πώς θα εξηγούσατε τα επιτεύγματα της σύγχρονης επιστήμης σε κάποιον που έζησε πριν από 200 χρόνια;

Κεφάλαιο 7

Μήπως Φάσκει και Αντιφάσκει η Αγία Γραφή;

Μια κατηγορία που προβάλλεται συχνά κατά της Αγίας Γραφής είναι ότι φάσκει και αντιφάσκει. Συνήθως, τα άτομα που προβάλλουν αυτή την κατηγορία δεν έχουν διαβάσει προσωπικά την Αγία Γραφή· επαναλαμβάνουν απλώς τα όσα έχουν ακούσει. Μερικοί, όμως, έχουν βρει πράγματα που φαίνονται να είναι ουσιαστικές αντιφάσεις και αυτές τους προβληματίζουν.

1, 2. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) (α) Ποια κατηγορία προβάλλεται συχνά κατά της Αγίας Γραφής; (β) Τι θα πρέπει να θυμόμαστε όταν συγκρίνουμε διάφορες περικοπές της Αγίας Γραφής; (γ) Ποιοι είναι μερικοί λόγοι για τους οποίους ορισμένες φορές υπάρχει διαφορά στον τρόπο που καταγράφουν το ίδιο γεγονός δυο Βιβλικοί συγγραφείς;

ΑΝ Η Αγία Γραφή είναι πράγματι ο Λόγος του Θεού, τότε θα πρέπει να είναι αρμονική, όχι αντιφατική. Γιατί, λοιπόν, να υπάρχουν ορισμένες περικοπές που φαίνεται να αντιφάσκουν με άλλες; Για να απαντήσουμε, πρέπει να θυμόμαστε ότι, μολονότι η Αγία Γραφή είναι ο Λόγος του Θεού, έχει γραφτεί από πολλούς ανθρώπους σε μια περίοδο αρκετών αιώνων. Αυτοί οι συγγραφείς είχαν διαφορετικό παρελθόν, διαφορετικό ύφος συγγραφής, καθώς και διαφορετικά χαρίσματα και όλες αυτές οι διαφορές απεικονίζονται στο κείμενο.

² Επιπλέον, αν δυο ή περισσότεροι συγγραφείς εξετάζουν το ίδιο γεγονός, ο ένας θα μπορούσε να συμπεριλάβει λεπτομέρειες που ο άλλος τις παραλείπει. Εξάλλου, διαφορετικοί συγγραφείς παρουσιάζουν το ίδιο θέμα με διαφορετικούς τρόπους. Κάποιος θα μπορούσε να το καταγράψει με χρονολογική σειρά, ενώ ένας άλλος θα μπορούσε να ακολουθήσει διαφορετική ταξινόμηση. Στο κεφάλαιο αυτό, θα παρουσιάσουμε μερικές υποτιθέμενες αντιφάσεις της Αγίας Γραφής και θα εξετάσουμε πώς μπορούμε να τις εξηγήσουμε, λαβαίνοντας υπόψη τις παραπάνω σκέψεις.

Ανεξάρτητοι Μάρτυρες

3, 4. Σχετικά με τον εκατόνταρχο του οποίου ο δούλος ήταν άρρωστος, ποια φαινομενική ασυμφωνία υπάρχει μεταξύ της αφήγησης του Ματθαίου και εκείνης του Λουκά, και πώς μπορούν να εξηγηθούν αυτές οι αφηγήσεις;

³ Μερικές «αντιφάσεις» δημιουργούνται όταν έχουμε δυο ή περισσότερες αφηγήσεις για το ίδιο περιστατικό. Για παράδειγμα, στο εδάφιο Ματθαίος 8:5 διαβάζουμε ότι όταν ο Ιησούς μπήκε στην Καπερναούμ, «προσήλθε προς αυτόν εκατόνταρχος παρακαλών αυτόν», ζητώντας από τον Ιησού να θεραπεύσει το δούλο του. Αλλά στο εδάφιο Λουκάς 7:3, διαβάζουμε γι’ αυτόν τον εκατόνταρχο ότι «απέστειλε προς αυτόν πρεσβυτέρους των Ιουδαίων, παρακαλών αυτόν [τον Ιησού] να έλθη να διασώση τον δούλον αυτού». Μίλησε πράγματι ο εκατόνταρχος στον Ιησού ή έστειλε τους πρεσβυτέρους;

⁴ Ολοφάνερα, η απάντηση είναι ότι ο άντρας έστειλε τους πρεσβυτέρους των Ιουδαίων. Γιατί, λοιπόν, λέει ο Ματθαίος ότι ο άντρας παρακάλεσε ο ίδιος τον Ιησού; Επειδή, στην πραγματικότητα, ο άντρας παρακάλεσε τον Ιησού μέσω των Ιουδαίων πρεσβυτέρων. Οι πρεσβύτεροι χρησίμευσαν ως εκπρόσωποί του.

5. Γιατί λέει η Αγία Γραφή ότι ο Σολομών οικοδόμησε το ναό, ενώ το έργο αυτό καθαυτό είναι φανερό ότι έγινε από άλλους;

⁵ Για να το δείξουμε αυτό παραστατικά, στο εδάφιο 2 Χρονικών 3:1, διαβάζουμε: ‘Και ήρχισεν ο Σολομών να οικοδομή τον οίκον του Ιεχωβά εν Ιερουσαλήμ’. Αργότερα, διαβάζουμε: ‘Και ετελείωσεν ο Σολομών τον οίκον του Ιεχωβά’. (2 Χρονικών 7:11) Μήπως ήταν ο Σολομών προσωπικά εκείνος που οικοδόμησε το ναό από την αρχή μέχρι το τέλος; Ασφαλώς όχι. Το έργο οικοδόμησης αυτό καθαυτό το έκανε ένα πλήθος από τεχνίτες και εργάτες. Αλλά ο Σολομών ήταν ο οργανωτής του έργου, εκείνος που ήταν υπεύθυνος. Γι’ αυτό, η Αγία Γραφή λέει ότι αυτός οικοδόμησε τον οίκο. Με τον ίδιο τρόπο, το Ευαγγέλιο του Ματθαίου μας λέει ότι ο εκατόνταρχος πλησίασε τον Ιησού. Αλλά ο Λουκάς δίνει την επιπρόσθετη λεπτομέρεια ότι αυτός τον πλησίασε μέσω των Ιουδαίων πρεσβυτέρων.

6, 7. Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε τις δυο διαφορετικές αφηγήσεις των Ευαγγελίων σχετικά με το αίτημα των γιων του Ζεβεδαίου;

⁶ Ένα παρόμοιο παράδειγμα είναι το ακόλουθο. Στα εδάφια Ματθαίος 20:20, 21, διαβάζουμε: «Προσήλθε προς αυτόν [τον Ιησού] η μήτηρ των υιών του Ζεβεδαίου μετά των υιών αυτής, προσκυνούσα και ζητούσα τι παρ’ αυτού». Εκείνο που ζητούσε ήταν να έχουν οι γιοι της τις πιο ευνοημένες θέσεις όταν ο Ιησούς θα αναλάμβανε τη Βασιλεία του. Στην αφήγηση του Μάρκου για το ίδιο αυτό γεγονός, διαβάζουμε: «Έρχονται προς αυτόν [τον Ιησού] ο Ιάκωβος και Ιωάννης, οι υιοί του Ζεβεδαίου, λέγοντες· Διδάσκαλε, θέλομεν να κάμης εις ημάς ό,τι ζητήσωμεν». (Μάρκος 10:35-37) Ποιος υπέβαλε το αίτημα στον Ιησού, οι δυο γιοι του Ζεβεδαίου ή η μητέρα τους;

⁷ Ασφαλώς, ήταν οι δυο γιοι του Ζεβεδαίου εκείνοι που υπέβαλαν το αίτημα, όπως δηλώνει ο Μάρκος. Αλλά το έκαναν αυτό μέσω της μητέρας τους. Αυτή ήταν εκπρόσωπός τους. Αυτό το υποστηρίζει η αφήγηση του Ματθαίου που λέει ότι όταν οι άλλοι απόστολοι άκουσαν τι είχε κάνει η μητέρα των γιων του Ζεβεδαίου, αγανάκτησαν, όχι με τη μητέρα, αλλά με ‘τα δυο αδέλφια’.—Ματθαίος 20:24.

8. Πώς γίνεται ώστε δυο διαφορετικές αφηγήσεις για το ίδιο γεγονός να διαφέρουν η μια από την άλλη κι ωστόσο και οι δυο να είναι αληθινές;

⁸ Έχετε ακούσει ποτέ δυο άτομα να περιγράφουν ένα γεγονός στο οποίο και οι δυο ήταν μάρτυρες; Αν ναι, μήπως παρατηρήσατε ότι κάθε άτομο έδωσε έμφαση στις λεπτομέρειες που του έκαναν εντύπωση; Ο ένας μπορεί να παρέλειψε πράγματα τα οποία συμπεριέλαβε ο άλλος. Ωστόσο, και οι δυο έλεγαν την αλήθεια. Το ίδιο συμβαίνει και με τις αφηγήσεις των τεσσάρων Ευαγγελίων σχετικά με τη διακονία του Ιησού, καθώς επίσης και με άλλα ιστορικά γεγονότα που τα αναφέρουν περισσότεροι από ένας Βιβλικοί συγγραφείς. Ο κάθε συγγραφέας έγραψε ακριβείς πληροφορίες, ακόμη κι όταν ο ένας διατήρησε λεπτομέρειες που κάποιος άλλος παρέλειψε. Εξετάζοντας όλες τις αφηγήσεις, μπορούμε να αποκτήσουμε πληρέστερη κατανόηση για το τι συνέβηκε. Τέτοιου είδους παραλλαγές αποδεικνύουν ότι οι αφηγήσεις της Αγίας Γραφής είναι ανεξάρτητες. Και η ουσιαστική αρμονία που έχουν αποδεικνύει ότι αυτές είναι αληθινές.

Να Διαβάζετε τα Συμφραζόμενα

9, 10. Με ποιον τρόπο μας βοηθούν τα συμφραζόμενα να διαπιστώσουμε πού βρήκε ο Κάιν τη σύζυγό του;

⁹ Συχνά, οι φαινομενικές ασυνέπειες μπορούν να διευκρινιστούν αν παρατηρήσουμε απλώς τα συμφραζόμενα. Αναλογιστείτε, για παράδειγμα, το πρόβλημα που παρουσιάζεται συχνά σε σχέση με τη σύζυγο του Κάιν. Στα εδάφια Γένεσις 4:1, 2 διαβάζουμε: ‘Και εγέννησε [η Εύα] τον Κάιν· και είπεν, Απέκτησα άνθρωπον δια του Ιεχωβά. Και προσέτι εγέννησε τον αδελφόν αυτού τον Άβελ’. Όπως είναι γνωστό, ο Κάιν σκότωσε τον Άβελ· αλλά μετά από αυτό διαβάζουμε ότι ο Κάιν είχε σύζυγο και παιδιά. (Γένεσις 4:17) Αν ο Αδάμ και η Εύα απέκτησαν μόνο δυο γιους, πού βρήκε ο Κάιν τη σύζυγό του;

¹⁰ Η λύση βρίσκεται στο γεγονός ότι ο Αδάμ και η Εύα απέκτησαν περισσότερα από δυο παιδιά. Σύμφωνα με τα συμφραζόμενα, αυτοί απέκτησαν μεγάλη οικογένεια. Στο εδάφιο Γένεσις 5:3 διαβάζουμε ότι ο Αδάμ απέκτησε και έναν άλλο γιο που λεγόταν Σηθ και κατόπιν, στο επόμενο εδάφιο, διαβάζουμε: «Εγέννησεν υιούς και θυγατέρας». (Γένεσις 5:4) Έτσι ο Κάιν θα μπορούσε να είχε παντρευτεί μια από τις αδελφές του ή ακόμη και μια από τις ανηψιές του. Στο πρώτο εκείνο στάδιο της ανθρώπινης ιστορίας, όταν η ανθρωπότητα ήταν τόσο κοντά στην τελειότητα, ένας τέτοιος γάμος προφανώς δεν εγκυμονούσε για τα παιδιά που θα γεννιούνταν τους κινδύνους που εγκυμονεί σήμερα.

11. Ποια υποτιθέμενη διαφωνία επισημαίνουν μερικοί ανάμεσα στον Ιάκωβο και στον απόστολο Παύλο;

¹¹ Αν εξετάσουμε τα συμφραζόμενα θα βοηθηθούμε επίσης να κατανοήσουμε αυτό που μερικοί έχουν ισχυριστεί ότι είναι διαφωνία ανάμεσα στον απόστολο Παύλο και στον Ιάκωβο. Στα εδάφια Εφεσίους 2:8, 9, ο Παύλος λέει ότι οι Χριστιανοί σώζονται μέσω πίστης, όχι μέσω έργων. Αυτός λέει: «Είσθε σεσωσμένοι δια της πίστεως . . . ουχί εξ έργων». Ωστόσο, ο Ιάκωβος τονίζει πόσο σπουδαία είναι τα έργα. Γράφει: «Καθώς το σώμα χωρίς πνεύματος είναι νεκρόν, ούτω και η πίστις χωρίς των έργων είναι νεκρά». (Ιακώβου 2:26) Πώς μπορούν να εξηγηθούν αυτές οι δυο δηλώσεις;

12, 13. Πώς τα λόγια του Ιακώβου συμπληρώνουν μάλλον παρά αντιφάσκουν μ’ εκείνα που είπε ο απόστολος Παύλος;

¹² Αν εξετάσουμε τα συμφραζόμενα των λόγων του Παύλου, θα διαπιστώσουμε ότι η μια δήλωση συμπληρώνει την άλλη. Ο απόστολος Παύλος αναφέρεται στις προσπάθειες που έκαναν οι Ιουδαίοι να τηρήσουν το Μωσαϊκό Νόμο. Αυτοί πίστευαν ότι αν τηρούσαν το Νόμο σε όλες του τις λεπτομέρειες, θα ήταν δίκαιοι. Ο Παύλος τόνισε ότι αυτό ήταν αδύνατο. Δεν μπορούμε ποτέ να γίνουμε δίκαιοι—και επομένως άξιοι σωτηρίας—με τα δικά μας έργα, επειδή έχουμε έμφυτη την αμαρτία. Μπορούμε να σωθούμε μόνο μέσω πίστης στη λυτρωτική θυσία του Ιησού.—Ρωμαίους 5:18.

¹³ Ο Ιάκωβος, ωστόσο, προσθέτει το ζωτικό σημείο ότι η πίστη από μόνη της δεν έχει καμιά αξία αν δεν υποστηρίζεται από έργα. Ένα άτομο που ισχυρίζεται ότι έχει πίστη στον Ιησού θα πρέπει να την αποδείξει μ’ αυτά που κάνει. Μια αδρανής πίστη είναι νεκρή πίστη και δεν θα οδηγήσει σε σωτηρία.

14. Σε ποιες περικοπές δείχνει ο Παύλος ότι βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με την αρχή ότι η ζωντανή πίστη πρέπει να αποδεικνύεται με έργα;

¹⁴ Ο απόστολος Παύλος συμφωνούσε πλήρως μ’ αυτό, και συχνά αναφέρει τα είδη των έργων τα οποία θα πρέπει να κάνουν οι Χριστιανοί για να αποδείξουν την πίστη τους. Για παράδειγμα, αυτός έγραψε στους Ρωμαίους: «Με την καρδίαν πιστεύει τις προς δικαιοσύνην, και με το στόμα γίνεται ομολογία [δημόσια διακήρυξη, ΜΝΚ] προς σωτηρίαν». Το να κάνουμε ‘δημόσια διακήρυξη’—να μεταδίδουμε την πίστη μας σε άλλους—είναι ζωτικό για σωτηρία. (Ρωμαίους 10:10· βλέπε επίσης 1 Κορινθίους 15:58· Εφεσίους 5:15, 21-33· 6:15· 1 Τιμόθεον 4:16· 2 Τιμόθεον 4:5· Εβραίους 10:23-25.) Ωστόσο, κανένα έργο που μπορεί να κάνει κάποιος Χριστιανός, και ασφαλώς καμιά προσπάθεια να εκπληρώσει το Νόμο του Μωυσή, δεν θα του αποφέρει το δικαίωμα για αιώνια ζωή. Αυτή αποτελεί «το δώρον του Θεού» σ’ εκείνους που ασκούν πίστη.—Ρωμαίους 6:23, ΚΔΤΚ· Ιωάννης 3:16.

Από Διαφορετικές Απόψεις

15, 16. Πώς θα μπορούσε τόσο ο Μωυσής όσο και ο Ιησούς του Ναυή να εκφράζουν τη σωστή άποψη τη στιγμή που ο ένας είπε ότι ανατολικά του Ιορδάνη ήταν ‘αυτή η πλευρά’ του ποταμού ενώ ο άλλος είπε ότι ήταν ‘η άλλη πλευρά’;

¹⁵ Μερικές φορές οι Βιβλικοί συγγραφείς έγραφαν για το ίδιο γεγονός από διαφορετικές απόψεις ή παρουσίαζαν τις αφηγήσεις τους με διαφορετικούς τρόπους. Όταν λαβαίνονται υπόψη αυτές οι διαφορές, διευκρινίζονται εύκολα επιπρόσθετες φαινομενικές αντιφάσεις. Ένα παράδειγμα σχετικά μ’ αυτό βρίσκεται στο εδάφιο Αριθμοί 35:14, ΜΝΚ, όπου ο Μωυσής μιλάει για την περιοχή που βρισκόταν ανατολικά του Ιορδάνη αποκαλώντας την ‘αυτή η πλευρά του Ιορδάνη’. Ωστόσο, ο Ιησούς του Ναυή, μιλώντας για τη γη που βρισκόταν ανατολικά του Ιορδάνη, την ονόμασε ‘η άλλη πλευρά του Ιορδάνη’. (Ιησούς του Ναυή 22:4, ΜΝΚ) Ποιο είναι σωστό;

¹⁶ Στην πραγματικότητα και τα δυο είναι σωστά. Σύμφωνα με την αφήγηση των Αριθμών, οι Ισραηλίτες δεν είχαν διασχίσει ακόμη τον Ιορδάνη Ποταμό για να περάσουν στη Γη της Επαγγελίας, έτσι γι’ αυτούς ανατολικά του Ιορδάνη ήταν ‘σ’ αυτή την πλευρά’. Αλλά ο Ιησούς του Ναυή είχε ήδη διασχίσει τον Ιορδάνη. Αυτός τώρα βρισκόταν, στην πραγματικότητα, δυτικά του ποταμού, στη γη Χαναάν. Έτσι, γι’ αυτόν, ανατολικά του Ιορδάνη ήταν ‘η άλλη πλευρά’.

17. (α) Ποια υποτιθέμενη ασυνέπεια επισημαίνουν μερικοί στα δυο πρώτα κεφάλαια της Γένεσης; (β) Ποιος είναι ο βασικός λόγος για τη δήθεν ασυμφωνία;

¹⁷ Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο συντάσσεται μια αφήγηση μπορεί να οδηγήσει σε κάποια φαινομενική αντίφαση. Στα εδάφια Γένεσις 1:24-26, η Αγία Γραφή δείχνει ότι τα ζώα δημιουργήθηκαν πριν από τον άνθρωπο. Αλλά στα εδάφια Γένεσις 2:7, 19, 20, φαίνεται να λέει ότι ο άνθρωπος δημιουργήθηκε πριν από τα ζώα. Γιατί υπάρχει αυτή η ασυμφωνία; Επειδή οι δυο αφηγήσεις της δημιουργίας εξετάζουν το ζήτημα από δυο διαφορετικές απόψεις. Η πρώτη περιγράφει τη δημιουργία των ουρανών και της γης και όλων όσων υπάρχουν σ’ αυτά. (Γένεσις 1:1–2:4) Η δεύτερη συγκεντρώνει την προσοχή στη δημιουργία της ανθρώπινης φυλής και στην πτώση της στην αμαρτία.—Γένεσις 2:5–4:26.

18. Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε τις φαινομενικές ασυμφωνίες που υπάρχουν ανάμεσα στις δυο αφηγήσεις περί δημιουργίας στα πρώτα κεφάλαια της Γένεσης;

¹⁸ Η πρώτη αφήγηση έχει συνταχτεί με χρονολογική σειρά και είναι διαιρεμένη σε έξι διαδοχικές ‘μέρες’. Η δεύτερη έχει γραφτεί με σειρά σπουδαιότητας των θεμάτων. Έπειτα από ένα σύντομο πρόλογο, προχωρεί λογικά κατευθείαν στη δημιουργία του Αδάμ, αφού αυτός και η οικογένειά του είναι το αντικείμενο αυτών που επακολουθούν. (Γένεσις 2:7) Οι άλλες πληροφορίες παρουσιάζονται στη συνέχεια όταν χρειάζονται. Μαθαίνουμε ότι μετά τη δημιουργία του ο Αδάμ επρόκειτο να ζήσει σ’ έναν κήπο στην Εδέμ. Έτσι αναφέρεται τώρα το φύτεμα του κήπου της Εδέμ. (Γένεσις 2:8, 9, 15) Ο Ιεχωβά λέει στον Αδάμ να ονομάσει «πάντα τα ζώα του αγρού και πάντα τα πετεινά του ουρανού». Τώρα, λοιπόν, είναι καιρός να αναφερθεί ότι ‘έπλασε δε Ιεχωβά ο Θεός εκ της γης’ όλα αυτά τα πλάσματα, μολονότι η δημιουργία τους άρχισε πολύ καιρό πριν να εμφανιστεί ο Αδάμ στο προσκήνιο.—Γένεσις 2:19· 1:20, 24, 26.

Να Διαβάζετε την Αφήγηση Προσεκτικά

19. Ποια φαινομενική σύγχυση υπάρχει στην αφήγηση της Αγίας Γραφής σχετικά με την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ;

¹⁹ Μερικές φορές, το μόνο που χρειάζεται για να διευκρινιστούν φαινομενικές αντιφάσεις είναι να διαβάσουμε την αφήγηση προσεκτικά και να κάνουμε λογικές σκέψεις για τις πληροφορίες που παρέχονται. Έτσι έχουν τα πράγματα όταν εξετάζουμε την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ από τους Ισραηλίτες. Η Ιερουσαλήμ καταγράφεται ως μέρος της κληρονομιάς του Βενιαμίν, αλλά διαβάζουμε ότι η φυλή του Βενιαμίν δεν μπορούσε να την κατακτήσει. (Ιησούς του Ναυή 18:28· Κριταί 1:21) Διαβάζουμε επίσης ότι κι ο Ιούδας δεν μπορούσε να κατακτήσει την Ιερουσαλήμ—σαν να αποτελούσε μέρος της κληρονομιάς εκείνης της φυλής. Τελικά, ο Ιούδας κυρίευσε την Ιερουσαλήμ και την έκαψε με φωτιά. (Ιησούς του Ναυή 15:63· Κριταί 1:8) Ωστόσο, εκατοντάδες χρόνια αργότερα, αναφέρεται επίσης ότι κι ο Δαβίδ κατέκτησε την Ιερουσαλήμ.—2 Σαμουήλ 5:5-9.

20, 21. Αν εξετάσουμε προσεκτικά όλες τις συναφείς λεπτομέρειες, τι προκύπτει ως προς την ιστορία της κατάληψης της πόλης της Ιερουσαλήμ από τους Εβραίους;

²⁰ Από πρώτη ματιά, όλα αυτά μπορεί να φαίνεται ότι προκαλούν σύγχυση, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν αντιφάσεις. Για την ακρίβεια, τα σύνορα που χώριζαν την κληρονομιά του Βενιαμίν από την κληρονομιά του Ιούδα προχωρούσαν κατά μήκος της Κοιλάδας του Εννόμ, μέσα από την αρχαία πόλη της Ιερουσαλήμ. Το μέρος που αργότερα έφτασε να ονομάζεται η Πόλη του Δαβίδ στην ουσία βρισκόταν στην περιοχή του Βενιαμίν, όπως ακριβώς λέει το εδάφιο Ιησούς του Ναυή 18:28. Αλλά είναι πιθανό ότι η Ιερουσαλήμ των Ιεβουσαίων επεκτεινόταν και στην απέναντι πλευρά της Κοιλάδας του Εννόμ και έτσι κάλυπτε κάποιο μέρος της περιοχής του Ιούδα, επομένως κι ο Ιούδας, επίσης, έπρεπε να πολεμήσει κατά των Χαναναίων κατοίκων της.

²¹ Ο Βενιαμίν δεν μπορούσε να κατακτήσει την πόλη. Σε μια περίπτωση, ο Ιούδας κατέκτησε την Ιερουσαλήμ και την έκαψε. (Κριταί 1:8, 9) Αλλά οι δυνάμεις του Ιούδα προφανώς αποχώρησαν και μερικοί από τους αρχικούς κατοίκους κατέλαβαν ξανά την πόλη. Αργότερα, αυτοί σχημάτισαν μια εστία αντίστασης που ούτε ο Ιούδας ούτε ο Βενιαμίν μπορούσαν να εξαλείψουν. Έτσι, οι Ιεβουσαίοι συνέχισαν να κατοικούν στην Ιερουσαλήμ μέχρι που ο Δαβίδ κατέκτησε την πόλη εκατοντάδες χρόνια αργότερα.

22, 23. Ποιος μετέφερε τον πάσσαλο βασανισμού του Ιησού στον τόπο της εκτέλεσης;

²² Στα Ευαγγέλια βρίσκουμε ένα δεύτερο παράδειγμα. Σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οδήγησαν τον Ιησού για να τον θανατώσουν, στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη διαβάζουμε: «Βαστάζων τον σταυρόν [πάσσαλο βασανισμού, ΜΝΚ] αυτού, εξήλθεν». (Ιωάννης 19:17) Ωστόσο, στο Ευαγγέλιο του Λουκά διαβάζουμε: «Και καθώς έφεραν αυτόν έξω, επίασαν Σίμωνά τινα Κυρηναίον, ερχόμενον από του αγρού, και έθεσαν επάνω αυτού τον σταυρόν [πάσσαλο βασανισμού, ΜΝΚ], δια να φέρη αυτόν όπισθεν του Ιησού». (Λουκάς 23:26) Το όργανο με το οποίο θανάτωσαν τον Ιησού, το μετέφερε ο ίδιος ή το μετέφερε ο Σίμωνας γι’ αυτόν;

²³ Αρχικά, ο Ιησούς προφανώς μετέφερε μόνος του τον πάσσαλο βασανισμού του, όπως τονίζει ο Ιωάννης. Αλλά αργότερα, όπως πιστοποιούν ο Ματθαίος, ο Μάρκος και ο Λουκάς, επιστρατεύτηκε ο Σίμωνας ο Κυρηναίος ώστε να τον μεταφέρει γι’ αυτόν στην υπόλοιπη διαδρομή μέχρι τον τόπο της εκτέλεσης.

Απόδειξη Ανεξαρτησίας

24. Γιατί δεν μας εκπλήσσει το γεγονός ότι βρίσκουμε μερικές φαινομενικές ασυνέπειες στην Αγία Γραφή, αλλά τι δεν θα πρέπει να συμπεράνουμε από αυτό;

²⁴ Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν μερικές φαινομενικές ασυνέπειες στην Αγία Γραφή που είναι δύσκολο να εξηγηθούν. Αλλά δεν θα πρέπει να υποθέσουμε ότι αυτές είναι οπωσδήποτε αντιφάσεις. Συχνά υπάρχει απλώς έλλειψη ολοκληρωμένων πληροφοριών. Η Αγία Γραφή παρέχει επαρκή γνώση για να ικανοποιήσουμε τις πνευματικές μας ανάγκες. Αλλά αν μας έδινε κάθε λεπτομέρεια για το κάθε γεγονός που αναφέρεται, θα αποτελούσε μάλλον μια τεράστια, δύσχρηστη βιβλιοθήκη, παρά το εύχρηστο, βολικό βιβλίο που έχουμε σήμερα.

25. Τι λέει ο Ιωάννης σχετικά με το υπόμνημα της διακονίας του Ιησού, και πώς μας βοηθάει αυτό να κατανοήσουμε το γιατί δεν μας δίνει η Αγία Γραφή κάθε λεπτομέρεια για το κάθε γεγονός;

²⁵ Μιλώντας για τη διακονία του Ιησού, ο απόστολος Ιωάννης έγραψε, υπερβάλλοντας δικαιολογημένα: «Είναι δε και άλλα πολλά όσα έκαμεν ο Ιησούς, τα οποία εάν γραφθώσι καθ’ εν [με κάθε λεπτομέρεια, ΜΝΚ], ουδ’ αυτός ο κόσμος νομίζω θέλει χωρήσει τα γραφόμενα βιβλία». (Ιωάννης 21:25) Θα ήταν ακόμη πιο αδύνατο να καταγραφτούν όλες οι λεπτομέρειες της μακραίωνης ιστορίας του λαού του Θεού, από τους πατριάρχες μέχρι τη Χριστιανική εκκλησία του πρώτου αιώνα!

26. Η Αγία Γραφή περιέχει επαρκείς πληροφορίες για μας ώστε να βεβαιωθούμε για ποιο ζωτικό γεγονός;

²⁶ Στην πραγματικότητα, η Αγία Γραφή αποτελεί ένα θαύμα συμπύκνωσης. Περιέχει επαρκείς πληροφορίες για να μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε ότι δεν είναι απλώς και μόνο ανθρώπινο έργο. Οποιεσδήποτε παραλλαγές περιέχει αποδεικνύουν ότι οι συγγραφείς ήταν στ’ αλήθεια ανεξάρτητοι μάρτυρες. Από την άλλη πλευρά, η αξιοσημείωτη ενότητα που υπάρχει στην Αγία Γραφή—την οποία θα εξετάσουμε λεπτομερέστερα σ’ ένα μελλοντικό κεφάλαιο—αποδεικνύει χωρίς καμιά αμφιβολία τη θεϊκή της προέλευση. Είναι ο λόγος του Θεού, όχι ανθρώπων.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 89]

Οι φαινομενικές ασυμφωνίες που υπάρχουν στην Αγία Γραφή αποδεικνύουν ότι οι συγγραφείς ήταν στ’ αλήθεια ανεξάρτητοι μάρτυρες

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 91]

Η εξέταση των συμφραζόμενων συχνά βοηθάει στο να διευκρινιστούν οι υποτιθέμενες αντιφάσεις

[Πλαίσιο στη σελίδα 93]

Οι «Ασυμφωνίες» Δεν Είναι Απαραίτητα Αντιφάσεις

Ο θεολόγος Κένεθ Σ. Κάντζερ κάποτε έδειξε παραστατικά πώς μπορούν δυο αφηγήσεις για το ίδιο γεγονός να φαίνονται αντιφατικές κι ωστόσο να είναι και οι δυο αληθινές. Αυτός έγραψε: «Πριν λίγο καιρό, σκοτώθηκε η μητέρα ενός αγαπητού μας φίλου. Πρωτομάθαμε για το θάνατό της από έναν έμπιστο κοινό φίλο, ο οποίος ανέφερε ότι ενώ η μητέρα του φίλου μας στεκόταν στη γωνία του δρόμου περιμένοντας το λεωφορείο, τη χτύπησε ένα άλλο διερχόμενο λεωφορείο, την τραυμάτισε θανάσιμα, και αυτή πέθανε λίγα λεπτά αργότερα».

Σύντομα μετά από αυτό, άκουσε μια πολύ διαφορετική αφήγηση. Λέει: «Μάθαμε από τον εγγονό της νεκρής γυναίκας ότι το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαινε συγκρούστηκε, αυτή τινάχτηκε από το αυτοκίνητο και σκοτώθηκε ακαριαία. Το αγόρι ήταν πολύ σίγουρο για τα γεγονότα που περιέγραφε.

»Πολύ αργότερα . . . κάναμε έρευνα για να βάλουμε τα πράγματα στη σειρά. Μάθαμε ότι η γιαγιά περίμενε το λεωφορείο, τη χτύπησε ένα άλλο λεωφορείο και την τραυμάτισε σοβαρά. Την παρέλαβε ένα διερχόμενο αυτοκίνητο το οποίο έφυγε τρέχοντας για το νοσοκομείο, αλλά εξαιτίας της βιασύνης, το αυτοκίνητο με το οποίο μεταφερόταν στο νοσοκομείο συγκρούστηκε μ’ ένα άλλο αυτοκίνητο. Αυτή τινάχτηκε από το αυτοκίνητο και πέθανε ακαριαία».

Ναι, δυο αφηγήσεις για το ίδιο γεγονός μπορεί να είναι και οι δυο αληθινές μολονότι φαίνεται να διαφωνούν η μια με την άλλη. Μερικές φορές το ίδιο συμβαίνει και με την Αγία Γραφή. Ανεξάρτητοι μάρτυρες μπορεί να περιγράφουν διαφορετικές λεπτομέρειες για το ίδιο γεγονός. Ωστόσο, αντί να είναι αντιφατικά τα όσα γράφουν, είναι συμπληρωματικά, και αν λάβουμε υπόψη όλες τις αφηγήσεις, τότε αποκτούμε καλύτερη κατανόηση για το τι συνέβηκε.

Κεφάλαιο 8

Επιστήμη: Έχει Αποδείξει ότι η Αγία Γραφή Είναι Λανθασμένη;

Το 1613 ο Ιταλός επιστήμονας Γαλιλαίος δημοσίευσε ένα έργο γνωστό ως «Επιστολές σχετικά με τις Ηλιακές Κηλίδες». Σ’ αυτό, παρουσίασε αποδείξεις που έδειχναν ότι η γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο, και όχι ο ήλιος γύρω από τη γη. Κάνοντάς το αυτό, έθεσε σε κίνηση μια σειρά από γεγονότα που τελικά τον έφεραν μπροστά στη Ρωμαιοκαθολική Ιερά Εξέταση εξαιτίας «έντονων υποψιών ότι ήταν αιρετικός». Ως αποτέλεσμα, αναγκάστηκε να «αναιρέσει». Γιατί θεωρούσαν αιρετική άποψη την ιδέα ότι η γη κινείται γύρω από τον ήλιο; Επειδή οι κατήγοροι του Γαλιλαίου ισχυρίζονταν ότι η άποψη αυτή βρισκόταν σε αντίθεση με τα όσα λέει η Αγία Γραφή.

1. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) (α) Τι συνέβηκε όταν ο Γαλιλαίος εξέφρασε την άποψη ότι η γη κινούνταν γύρω από τον ήλιο; (β) Αν και η Αγία Γραφή δεν είναι ένα επιστημονικό βιβλίο μελέτης, τι διαπιστώνουμε όταν τη συγκρίνουμε με τη σύγχρονη επιστήμη;

ΣΗΜΕΡΑ επικρατεί ευρέως η άποψη ότι η Αγία Γραφή είναι αντιεπιστημονική, και μερικοί αναφέρονται στις εμπειρίες που είχε ο Γαλιλαίος για να το αποδείξουν αυτό. Αλλά έτσι έχουν τα πράγματα; Για να απαντήσουμε σ’ αυτό το ερώτημα θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η Αγία Γραφή είναι ένα βιβλίο προφητειών, ιστορίας, προσευχών, νόμων, συμβουλών και γνώσης για τον Θεό. Δεν ισχυρίζεται ότι είναι ένα επιστημονικό βιβλίο μελέτης. Παρ’ όλα αυτά, όταν η Αγία Γραφή θίγει επιστημονικά ζητήματα, αυτά που λέει είναι ακριβέστατα.

Ο Πλανήτης Μας, η Γη

2. Πώς περιγράφει η Αγία Γραφή τη θέση που κατέχει η γη στο διάστημα;

² Αναλογιστείτε, για παράδειγμα, τι λέει η Αγία Γραφή για τον πλανήτη μας, τη γη. Στο βιβλίο του Ιώβ, διαβάζουμε: «[Ο Θεός] εκτείνει τον βορέαν επί το κενόν· κρεμά την γην επί το μηδέν». (Ιώβ 26:7) Συγκρίνετέ το αυτό με τη δήλωση που κάνει ο Ησαΐας, όταν λέει: «Αυτός είναι ο καθήμενος επί τον γύρον [κύκλο, ΜΝΚ] της γης». (Ησαΐας 40:22) Η εικόνα μιας στρογγυλής γης ‘κρεμασμένης επί το μηδέν’ στο «κενόν» μας θυμίζει έντονα τις φωτογραφίες που τράβηξαν οι αστροναύτες καθώς φωτογράφιζαν τη σφαίρα της γης που αιωρούνταν στο κενό.

3, 4. Τι είναι ο κύκλος του νερού, ο οποίος υπάρχει στη γη, και τι λέει η Αγία Γραφή σχετικά μ’ αυτό;

³ Εξετάστε, επίσης, το θαυμαστό κύκλο του νερού, ο οποίος υπάρχει στη γη. Να πώς η Compton’s Encyclopedia (Εγκυκλοπαίδεια του Κόμπτον) περιγράφει το τι συμβαίνει: «Το νερό . . . εξατμίζεται από την επιφάνεια των ωκεανών και ανέρχεται προς την ατμόσφαιρα . . . Τα διαρκώς κινούμενα ρεύματα του αέρα που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα της γης μεταφέρουν τον υγρό αέρα προς τη στεριά. Όταν ο αέρας ψύχεται, ο ατμός συμπυκνώνεται και σχηματίζει σταγονίδια νερού. Αυτά συνήθως φαίνονται ως σύννεφα. Συχνά τα σταγονίδια ενώνονται και σχηματίζουν σταγόνες βροχής. Αν η ατμόσφαιρα είναι αρκετά ψυχρή, σχηματίζονται νιφάδες χιονιού αντί για σταγόνες βροχής. Είτε στη μια είτε στην άλλη περίπτωση, το νερό που ταξίδεψε από κάποιον ωκεανό ο οποίος βρίσκεται εκατοντάδες ή ακόμη και χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά πέφτει στην επιφάνεια της γης. Εκεί συγκεντρώνεται σε ποτάμια ή διαποτίζει το έδαφος και αρχίζει το ταξίδι της επιστροφής του προς τη θάλασσα».¹

⁴ Αυτή η αξιοθαύμαστη διαδικασία, η οποία καθιστά δυνατή τη ζωή στην ξηρά, περιγράφτηκε κατάλληλα πριν από 3.000 χρόνια περίπου, με απλούς και ευθείς όρους, στην Αγία Γραφή: «Πάντες οι ποταμοί υπάγουσιν εις την θάλασσαν, και η θάλασσα ποτέ δεν γεμίζει· εις τον τόπον όθεν ρέουσιν οι ποταμοί, εκεί πάλιν επιστρέφουσι, δια να υπάγωσι».—Εκκλησιαστής 1:7.

5. Πώς το σχόλιο που κάνει ο ψαλμωδός σχετικά με την ιστορία των βουνών της γης συμφωνεί με τα σημερινά δεδομένα σε αξιοθαύμαστο βαθμό;

⁵ Ίσως να είναι ακόμη πιο αξιοθαύμαστη η ενόραση της Αγίας Γραφής σχετικά με την ιστορία των βουνών. Να τι λέει ένα βιβλίο μελέτης της γεωλογίας: «Από την Προκάμβρια εποχή μέχρι σήμερα, έχει συνεχιστεί η αδιάκοπη διαδικασία της ανοικοδόμησης και της καταστροφής των βουνών. . . . Όχι μόνο υπάρχουν βουνά που εμφανίστηκαν από το βυθό εξαφανισμένων θαλασσών, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις αυτά βυθίστηκαν πολύ καιρό μετά το σχηματισμό τους, και κατόπιν ξανανυψώθηκαν».² Συγκρίνετέ το αυτό με την ποιητική γλώσσα του ψαλμωδού: ‘Με υδάτινο βάθος όμοιο με ένδυμα κάλυψες [τη γη]. Τα νερά στέκονταν πάνω από τα βουνά. Τα βουνά ανέβηκαν, οι κοιλάδες κατέβηκαν—προς τον τόπο που έχεις θεμελιώσει γι’ αυτά’.—Ψαλμός 104:6, 8, ΜΝΚ.

«Εν Αρχή»

6. Ποια δήλωση της Αγίας Γραφής βρίσκεται σε αρμονία με τις τρέχουσες επιστημονικές θεωρίες σχετικά με την προέλευση του σύμπαντος;

⁶ Το πρώτο κιόλας εδάφιο της Αγίας Γραφής δηλώνει: «Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην». (Γένεσις 1:1) Διάφορες παρατηρήσεις έχουν οδηγήσει τους επιστήμονες να υποστηρίζουν τη θεωρία ότι το υλικό σύμπαν είχε πράγματι κάποια αρχή. Δεν υπήρχε ανέκαθεν. Ο αστρονόμος Ρόμπερτ Τζάστροου, αγνωστικιστής σε θρησκευτικά ζητήματα, έγραψε: «Οι λεπτομέρειες διαφέρουν, αλλά τα ουσιώδη στοιχεία που περιέχονται στην εκδοχή της αστρονομίας και στη βιβλική αφήγηση της Γένεσης είναι τα ίδια: η σειρά των γεγονότων που κατέληξε στον άνθρωπο άρχισε ξαφνικά και απότομα σε κάποια ορισμένη στιγμή του χρόνου, με μια λάμψη φωτός και ενέργειας».³

7, 8. Μολονότι πολλοί επιστήμονες δεν παραδέχονται το ρόλο που παίζει ο Θεός στο ζήτημα, τι αναγκάζονται να παραδεχτούν σχετικά με την προέλευση του σύμπαντος;

⁷ Είναι αλήθεια πως πολλοί επιστήμονες, ενώ πιστεύουν ότι το σύμπαν είχε κάποια αρχή, δεν δέχονται τη δήλωση ότι «εποίησεν ο Θεός». Παρ’ όλα αυτά, μερικοί παραδέχονται τώρα ότι είναι δύσκολο να αγνοήσει κανείς τις αποδείξεις σχετικά με την ύπαρξη κάποιου είδους νοημοσύνης πίσω από το καθετί. Ο καθηγητής της φυσικής Φρίμαν Ντάισον σχολιάζει: «Όσο περισσότερο εξετάζω το σύμπαν και μελετώ τις λεπτομέρειες της αρχιτεκτονικής του, τόσο περισσότερες αποδείξεις βρίσκω για το γεγονός ότι το σύμπαν θα πρέπει να ήξερε, με κάποια έννοια, ότι θα ερχόμασταν εμείς».

⁸ Ο Ντάισον συνεχίζει και παραδέχεται: «Εφόσον είμαι επιστήμονας, που έχει εκπαιδευτεί στις συνήθειες σκέψης και γλώσσας του εικοστού αιώνα και όχι του δέκατου όγδοου, δεν ισχυρίζομαι ότι η αρχιτεκτονική του σύμπαντος αποδεικνύει την ύπαρξη του Θεού. Το μόνο που ισχυρίζομαι είναι ότι η αρχιτεκτονική του σύμπαντος συμφωνεί με την υπόθεση ότι η διάνοια παίζει ουσιαστικό ρόλο στη λειτουργία του».⁴ Το σχόλιο που έκανε ασφαλώς προδίδει τη σκεπτικιστική στάση της εποχής μας. Αλλά αν κάποιος παραβλέψει αυτόν το σκεπτικισμό, τότε παρατηρεί ότι υπάρχει αξιόλογη αρμονία μεταξύ της σύγχρονης επιστήμης και της δήλωσης που κάνει η Αγία Γραφή ότι «εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην».—Γένεσις 1:1.

Υγεία και Υγιεινή

9. Με ποιον τρόπο δείχνει ο νόμος της Αγίας Γραφής πρακτική σοφία σχετικά με τις μολυσματικές αρρώστιες του δέρματος; (Ιώβ 12:9, 16α)

⁹ Εξετάστε τον τρόπο με τον οποίο καλύπτει η Αγία Γραφή έναν άλλον τομέα: την υγεία και την υγιεινή. Αν το δέρμα ενός Ισραηλίτη είχε κάποιο στίγμα για το οποίο υπήρχαν υπόνοιες ότι ήταν λέπρα, τον έβαζαν σε απομόνωση. «Πάσας τας ημέρας καθ’ ας η πληγή θέλει είσθαι εν αυτώ, θέλει είσθαι ακάθαρτος· είναι ακάθαρτος· μόνος θέλει κατοικεί· έξω του στρατοπέδου θέλει είσθαι η κατοικία αυτού». (Λευιτικόν 13:46) Ακόμη και τα ρούχα που ήταν μολυσμένα καίγονταν. (Λευιτικόν 13:52) Εκείνη την εποχή, αυτός ήταν ένας αποτελεσματικός τρόπος να εμποδιστεί η μετάδοση της μόλυνσης.

10. Με ποιον τρόπο θα ωφελούνταν πολλοί άνθρωποι σε μερικές χώρες αν ακολουθούσαν τις συμβουλές που δίνει η Αγία Γραφή σχετικά με την υγιεινή;

¹⁰ Ένας άλλος σπουδαίος νόμος είχε σχέση με την απόθεση των ανθρώπινων περιττωμάτων, τα οποία έπρεπε να θάβονται έξω από το στρατόπεδο. (Δευτερονόμιον 23:12, 13) Χωρίς αμφιβολία, αυτός ο νόμος γλίτωσε τους Ισραηλίτες από πολλές αρρώστιες. Ακόμη και σήμερα, σε μερικές χώρες προξενούνται σοβαρά προβλήματα υγείας εξαιτίας της ακατάλληλης απόθεσης των ανθρώπινων περιττωμάτων. Αν οι άνθρωποι που ζουν σ’ εκείνες τις χώρες ακολουθούσαν απλώς το νόμο που γράφτηκε πριν από χιλιάδες χρόνια στην Αγία Γραφή, τότε θα ήταν πολύ πιο υγιείς.

11. Ποια συμβουλή που δίνει η Αγία Γραφή σχετικά με τη διανοητική υγεία διαπιστώθηκε ότι είναι πρακτική;

¹¹ Το υψηλό επίπεδο υγιεινής που προωθούσε η Αγία Γραφή περιλάμβανε ακόμη και τη διανοητική υγεία. Μια παροιμία της Αγίας Γραφής λέει: «Η υγιαίνουσα [ήρεμη, ΜΝΚ] καρδία είναι ζωή της σαρκός· ο δε φθόνος σαπρία των οστέων». (Παροιμίαι 14:30) Στα πρόσφατα χρόνια, η ιατρική έρευνα έχει αποδείξει ότι η σωματική μας υγεία επηρεάζεται πραγματικά από τη διανοητική μας διάθεση. Για παράδειγμα, η Καθηγήτρια Κ. Μπ. Τόμας του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς μελέτησε πάνω από χίλιους πτυχιούχους, σε μια περίοδο 16 χρόνων, συνδυάζοντας τα ψυχολογικά τους χαρακτηριστικά με το πόσο ευπρόσβλητοι ήταν σε αρρώστιες. Παρατήρησε το εξής: Οι πτυχιούχοι που ήταν πιο ευπρόσβλητοι σε αρρώστιες ήταν εκείνοι που θύμωναν περισσότερο και ήταν πιο ανήσυχοι κάτω από ένταση.⁵

Τι Λέει η Αγία Γραφή;

12. Γιατί επέμενε η Καθολική Εκκλησία ότι η θεωρία του Γαλιλαίου σχετικά με τη γη ήταν αιρετική;

¹² Αν η Αγία Γραφή είναι τόσο ακριβής σε επιστημονικούς τομείς, γιατί η Καθολική Εκκλησία είπε ότι ήταν αντιγραφική η διδασκαλία του Γαλιλαίου πως η γη κινούνταν γύρω από τον ήλιο; Εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο ερμήνευαν οι αρχές ορισμένα εδάφια της Αγίας Γραφής.⁶ Είχαν δίκιο; Ας διαβάσουμε δυο από τις περικοπές που παρέθεταν και ας δούμε.

13, 14. Ποια εδάφια της Αγίας Γραφής εφάρμοσε εσφαλμένα η Καθολική Εκκλησία; Εξηγήστε.

¹³ Μια περικοπή λέει: «Και ανατέλλει ο ήλιος, και δύει ο ήλιος· και σπεύδει προς τον τόπον αυτού, όθεν ανέτειλεν». (Εκκλησιαστής 1:5) Σύμφωνα με το επιχείρημα που πρόβαλε η Εκκλησία, οι εκφράσεις όπως «ανατέλλει ο ήλιος» και «δύει ο ήλιος» σημαίνουν ότι ο ήλιος κινείται, κι όχι η γη. Αλλά ακόμη και σήμερα λέμε ότι ο ήλιος ανατέλλει και δύει, και οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε ότι η γη είναι εκείνη που κινείται, κι όχι ο ήλιος. Όταν χρησιμοποιούμε τέτοιες εκφράσεις, περιγράφουμε απλώς τη φαινομενική κίνηση του ήλιου όπως αυτή φαίνεται σ’ έναν ανθρώπινο παρατηρητή. Ο Βιβλικός συγγραφέας έκανε ακριβώς το ίδιο.

¹⁴ Η άλλη περικοπή λέει: «Ο θεμελιών την γην επί την βάσιν αυτής, δια να μη σαλευθή εις τον αιώνα του αιώνος». (Ψαλμός 104:5) Η ερμηνεία που δόθηκε σ’ αυτό ήταν πως η γη μετά τη δημιουργία της δεν θα μπορούσε ποτέ να μετακινηθεί. Στην πραγματικότητα, όμως, το εδάφιο τονίζει τη μονιμότητα της γης, κι όχι την ακινησία της. Η γη ποτέ δεν θα «σαλευθή» ώστε να πάψει να υπάρχει ή να καταστραφεί, όπως επιβεβαιώνουν άλλα εδάφια της Αγίας Γραφής. (Ψαλμός 37:29· Εκκλησιαστής 1:4) Κι αυτό το εδάφιο, επίσης, δεν έχει καμιά σχέση με τη σχετική κίνηση της γης και του ήλιου. Την εποχή του Γαλιλαίου, η Εκκλησία, κι όχι η Αγία Γραφή, ήταν εκείνη που εμπόδιζε την ελεύθερη επιστημονική συζήτηση.

Εξέλιξη και Δημιουργία

15. Ποια είναι η θεωρία της εξέλιξης, και πώς έρχεται σε αντίθεση με την Αγία Γραφή;

¹⁵ Υπάρχει, ωστόσο, ένας τομέας όπου πολλοί θα έλεγαν ότι η σύγχρονη επιστήμη και η Αγία Γραφή διαφωνούν ριζικά. Οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν στη θεωρία της εξέλιξης, η οποία διδάσκει ότι όλα τα ζωντανά πράγματα εξελίχτηκαν από κάποια απλή μορφή ζωής που ήρθε σε ύπαρξη πριν από εκατομμύρια χρόνια. Η Αγία Γραφή, από την άλλη πλευρά, διδάσκει ότι κάθε κύρια ομάδα ζωντανών πραγμάτων δημιουργήθηκε ως κάτι το ειδικό και αναπαράγεται μόνο ‘κατά το είδος αυτής’. Λέει ότι ο άνθρωπος δημιουργήθηκε «από χώματος εκ της γης». (Γένεσις 1:21· 2:7) Αποτελεί αυτό ένα ολοφάνερο επιστημονικό λάθος της Αγίας Γραφής; Πριν αποφασίσουμε, ας δούμε από κοντά τι γνωρίζει η επιστήμη, σε αντίθεση με τα όσα θεωριολογεί.

16-18. (α) Ποια ήταν μια παρατήρηση που έκανε ο Κάρολος Δαρβίνος η οποία τον οδήγησε να πιστέψει στην εξέλιξη; (β) Ποια επιχειρήματα μπορούμε να προβάλουμε για το γεγονός ότι αυτά που παρατήρησε ο Δαρβίνος στα Νησιά Γκαλαπάγκος δεν είναι αντίθετα με τα όσα λέει η Αγία Γραφή;

¹⁶ Η θεωρία της εξέλιξης διαδόθηκε τον περασμένο αιώνα από τον Κάρολο Δαρβίνο. Όταν βρισκόταν στα Νησιά Γκαλαπάγκος του Ειρηνικού, ο Δαρβίνος εντυπωσιάστηκε βαθιά από το ότι υπήρχαν διαφορετικά είδη σπίνων σε διαφορετικά νησιά, τα οποία είδη, συμπέρανε, πρέπει όλα να κατάγονταν από ένα μόνο προγονικό είδος. Αυτή η παρατήρηση συνέβαλε, σε κάποιο βαθμό, στο να προωθήσει τη θεωρία ότι όλα τα ζωντανά πράγματα προέρχονται από μια αρχική, απλή μορφή. Αυτός υποστήριξε ότι η υποκινούσα δύναμη, που βρισκόταν πίσω από την εξέλιξη των ανώτερων πλασμάτων από τα κατώτερα, ήταν η φυσική επιλογή, η επιβίωση του ικανότερου. Ο Δαρβίνος ισχυρίστηκε ότι χάρη στην εξέλιξη, τα ζώα της ξηράς εξελίχτηκαν από τα ψάρια, τα πτηνά από τα ερπετά, κ.ο.κ.

¹⁷ Στην πραγματικότητα, αυτά που παρατήρησε ο Δαρβίνος σ’ εκείνα τα απομονωμένα νησιά δεν ήταν αντίθετα με την Αγία Γραφή, η οποία αφήνει περιθώρια για ποικιλία μέσα σ’ ένα κύριο είδος ζωντανών πραγμάτων. Όλες οι φυλές της ανθρωπότητας, για παράδειγμα, προήλθαν από ένα μόνο αρχικό ανθρώπινο ζευγάρι. (Γένεσις 2:7, 22-24) Έτσι δεν είναι καθόλου παράξενο το ότι εκείνα τα διαφορετικά είδη σπίνων θα μπορούσαν να προέλθουν από ένα κοινό προγονικό είδος. Αλλά παρέμειναν σπίνοι. Δεν εξελίχτηκαν σε γεράκια ή αετούς.

¹⁸ Ούτε τα διάφορα είδη σπίνων ούτε οτιδήποτε άλλο που είδε ο Δαρβίνος απέδειξαν ότι όλα τα ζωντανά πράγματα, είτε είναι καρχαρίες είτε γλάροι, ελέφαντες ή σκουλίκια, έχουν έναν κοινό πρόγονο. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η εξέλιξη δεν είναι πια απλώς και μόνο θεωρία, αλλά ότι είναι γεγονός. Άλλοι, ενώ αναγνωρίζουν τα προβλήματα που έχει η θεωρία, λένε ότι την πιστεύουν όπως και να είναι. Είναι δημοφιλές να ενεργούν έτσι. Ωστόσο, εμείς χρειάζεται να γνωρίζουμε αν οι αποδείξεις για την εξέλιξη είναι τόσες ώστε να δείχνουν ότι η Αγία Γραφή είναι οπωσδήποτε λανθασμένη.

Έχει Αποδειχτεί;

19. Το αρχείο των απολιθωμάτων υποστηρίζει την εξέλιξη ή τη δημιουργία;

¹⁹ Πώς μπορεί να δοκιμάσει κανείς τη θεωρία της εξέλιξης; Ο πιο προφανής τρόπος είναι να εξετάσει το αρχείο των απολιθωμάτων για να διαπιστώσει αν συνέβηκε στην πραγματικότητα κάποια βαθμιαία αλλαγή από το ένα είδος στο άλλο. Συνέβηκε λοιπόν; Όχι, όπως παραδέχονται έντιμα πολλοί επιστήμονες. Ένας από αυτούς, ο Φράνσις Χίτσινγκ, γράφει: «Όταν ψάχνεις για συνδετικούς κρίκους ανάμεσα στις κύριες ομάδες ζώων, διαπιστώνεις ότι απλώς δεν υπάρχουν».⁷ Τόσο φανερή είναι αυτή η έλλειψη αποδείξεων στο αρχείο των απολιθωμάτων που οι εξελικτές έχουν βρει εναλλακτικές λύσεις στη θεωρία του Δαρβίνου περί βαθμιαίας αλλαγής. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι η ξαφνική εμφάνιση των ειδών των ζώων στο αρχείο των απολιθωμάτων υποστηρίζει την ειδική δημιουργία πολύ περισσότερο από ό,τι την εξέλιξη.

20. Γιατί ο τρόπος με τον οποίο αναπαράγονται τα ζωντανά κύτταρα δεν αφήνει περιθώρια για να λάβει χώρα εξέλιξη;

²⁰ Επιπλέον, ο Χίτσινγκ δείχνει ότι τα ζωντανά πλάσματα είναι προγραμματισμένα να αναπαράγουν ακριβώς τον εαυτό τους και όχι να εξελίσσονται σε κάτι άλλο. Λέει: «Τα ζωντανά κύτταρα αναπαράγονται με σχεδόν πλήρη πιστότητα. Το μέγεθος του σφάλματος είναι τόσο μικρό που καμιά ανθρωποποίητη μηχανή δεν μπορεί να το προσεγγίσει. Υπάρχουν επίσης έμφυτοι περιορισμοί. Τα φυτά φτάνουν σ’ ένα ορισμένο μέγεθος και δεν αναπτύσσονται περισσότερο. Οι δροσόφιλες γίνονται μόνο δροσόφιλες και τίποτε άλλο, ανεξάρτητα από τις τεχνητές περιστάσεις στις οποίες έχουν υποβληθεί».⁸ Οι μεταλλάξεις τις οποίες επί πολλές δεκαετίες προκάλεσαν οι επιστήμονες σε δροσόφιλες δεν κατάφεραν να τις αναγκάσουν να εξελιχτούν σε κάτι άλλο.

Η Προέλευση της Ζωής

21. Ποιο συμπέρασμα που απέδειξε ο Λουί Παστέρ δημιουργεί ένα σοβαρό πρόβλημα για τους εξελικτές;

²¹ Ένα άλλο καυτό ερώτημα στο οποίο δεν μπόρεσαν να απαντήσουν οι εξελικτές είναι: Ποια ήταν η προέλευση της ζωής; Πώς ήρθε σε ύπαρξη η πρώτη απλή μορφή ζωής—από την οποία υποτίθεται ότι καταγόμαστε όλοι μας; Πριν από αιώνες, αυτό δεν θα φαινόταν να είναι πρόβλημα. Οι περισσότεροι άνθρωποι τότε πίστευαν ότι οι μύγες μπορούσαν να αναπτυχτούν από κρέας που αποσυντίθεται και ότι ένας σωρός παλιά κουρέλια θα μπορούσε αυτόματα να παραγάγει ποντίκια. Αλλά, πριν από εκατό και πλέον χρόνια, ο Γάλλος χημικός Λουί Παστέρ απέδειξε ξεκάθαρα ότι η ζωή μπορεί να προέλθει μόνο από προϋπάρχουσα ζωή.

22, 23. Σύμφωνα με τους εξελικτές, πώς άρχισε η ζωή, αλλά τι δείχνουν τα γεγονότα;

²² Πώς εξηγούν, λοιπόν, οι εξελικτές την πηγή της ζωής; Σύμφωνα με την πιο δημοφιλή θεωρία, μια τυχαία ένωση χημικών ουσιών και ενέργειας προκάλεσε κάποια αυτόματη γέννηση ζωής πριν από εκατομμύρια χρόνια. Τι θα λεχτεί για την αρχή που απέδειξε ο Παστέρ; Η The World Book Encyclopedia (Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου) εξηγεί: «Ο Παστέρ απέδειξε ότι η ζωή δεν μπορεί να προκύψει αυτόματα κάτω από τις χημικές και τις φυσικές συνθήκες που επικρατούν στη γη σήμερα. Πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, όμως, οι χημικές και οι φυσικές συνθήκες που επικρατούσαν πάνω στη γη ήταν πολύ διαφορετικές!»⁹

²³ Ωστόσο, ακόμη και κάτω από πολύ διαφορετικές συνθήκες, υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα στην άψυχη ύλη και στο πιο απλό ζωντανό πράγμα. Ο Μάικλ Ντέντον, στο βιβλίο του Evolution: A Theory in Crisis (Εξέλιξη: Μια Θεωρία που Διέρχεται Κρίση), λέει: «Ανάμεσα σ’ ένα ζωντανό κύτταρο και στο μη βιολογικό σύστημα με την πιο υψηλή πολυπλοκότητα, όπως λόγου χάρη σ’ έναν κρύσταλλο ή σε μια νιφάδα χιονιού, υπάρχει το πιο απέραντο και απόλυτο χάσμα που είναι δυνατό να συλλάβει κανείς».¹⁰ Η σκέψη ότι η άψυχη ύλη θα μπορούσε να αποκτήσει ζωή κάτω από ορισμένες τυχαίες περιστάσεις είναι τόσο απόμακρη ώστε κάτι τέτοιο είναι αδύνατο να γίνει. Με τα γεγονότα εναρμονίζεται πειστικά η εξήγηση που δίνει η Αγία Γραφή, δηλαδή ότι ‘η ζωή προήλθε από ζωή’ με την έννοια ότι τη ζωή τη δημιούργησε ο Θεός.

Γιατί Όχι Δημιουργία

24. Παρά τα προβλήματα που έχει η θεωρία, γιατί οι περισσότεροι επιστήμονες εξακολουθούν να εμμένουν στη θεωρία της εξέλιξης;

²⁴ Παρά τα προβλήματα που ενυπάρχουν στη θεωρία της εξέλιξης, η πίστη στη δημιουργία θεωρείται σήμερα ως αντιεπιστημονική, ακόμη και εκκεντρική. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί ακόμη και μια αυθεντία όπως ο Φράνσις Χίτσινγκ, ο οποίος υποδεικνύει με εντιμότητα τις αδυναμίες της εξέλιξης, απορρίπτει την ιδέα της δημιουργίας;¹¹ Ο Μάικλ Ντέντον εξηγεί ότι η εξέλιξη, παρ’ όλα της τα μειονεκτήματα, θα συνεχίσει να διδάσκεται επειδή οι θεωρίες που σχετίζονται με τη δημιουργία «επικαλούνται ανοιχτά υπερφυσικές αιτίες».¹² Με άλλα λόγια, το γεγονός ότι η δημιουργία περιλαμβάνει κάποιον Δημιουργό την καθιστά μη αποδεκτή. Ασφαλώς, αυτό είναι το ίδιο είδος ατέρμονης λογίκευσης που συναντήσαμε στην περίπτωση των θαυμάτων: Τα θαύματα είναι αδύνατο να συμβαίνουν εξαιτίας της θαυματουργικής τους φύσης!

25. Από επιστημονική άποψη, ποια αδυναμία της εξέλιξης δείχνει ότι αυτή δεν αποτελεί έγκυρη εναλλακτική λύση της δημιουργίας στην εξήγηση της προέλευσης της ζωής;

²⁵ Εκτός από αυτό, η ίδια η θεωρία της εξέλιξης είναι πολύ αμφισβητήσιμη από επιστημονική άποψη. Ο Μάικλ Ντέντον συνεχίζει και λέει: «Επειδή στην ουσία είναι μια θεωρία ιστορικής ανακατασκευής, [η θεωρία του Δαρβίνου για την εξέλιξη] είναι αδύνατο να επαληθευτεί με πειραματική ή άμεση παρατήρηση, όπως φυσιολογικά συμβαίνει στην επιστήμη. . . . Επιπλέον, η θεωρία της εξέλιξης ασχολείται με μια σειρά από μοναδικά γεγονότα, την προέλευση της ζωής, την προέλευση της νοημοσύνης, κ.ο.κ. Τα μοναδικά γεγονότα είναι ανεπανάληπτα και δεν μπορούν να υποβληθούν σε οποιοδήποτε είδος πειραματικής έρευνας».¹³ Η αλήθεια είναι πως η θεωρία της εξέλιξης, παρά το ότι είναι δημοφιλής, είναι γεμάτη κενά και προβλήματα. Δεν παρέχει βάσιμους λόγους για να απορρίψει κανείς την αφήγηση της Αγίας Γραφής σχετικά με την προέλευση της ζωής. Το πρώτο κεφάλαιο της Γένεσης παρέχει μια εντελώς λογική αφήγηση για το πώς συνέβηκαν αυτά τα «ανεπανάληπτα» «μοναδικά γεγονότα» στη διάρκεια των δημιουργικών ‘ημερών’ που κράτησαν χιλιετίες.a

Τι Μπορούμε να Πούμε για τον Κατακλυσμό;

26, 27. (α) Τι λέει η Αγία Γραφή σχετικά με τον Κατακλυσμό; (β) Από πού πρέπει να προήλθε μέρος των νερών του κατακλυσμού;

²⁶ Πολλοί επισημαίνουν άλλη μια υποτιθέμενη αντίφαση ανάμεσα στην Αγία Γραφή και στη σύγχρονη επιστήμη. Στο βιβλίο της Γένεσης, διαβάζουμε ότι πριν από χιλιάδες χρόνια η πονηρία των ανθρώπων ήταν τόσο μεγάλη που ο Θεός αποφάσισε να τους καταστρέψει. Ωστόσο, έδωσε οδηγίες στο δίκαιο άνθρωπο Νώε να κατασκευάσει ένα μεγάλο ξύλινο σκάφος, μια κιβωτό. Κατόπιν ο Θεός έφερε κατακλυσμό πάνω στην ανθρωπότητα. Μόνο ο Νώε και η οικογένειά του επέζησαν, μαζί με αντιπροσωπευτικό αριθμό ζώων από όλα τα είδη. Ο Κατακλυσμός ήταν τόσο μεγάλος που «εσκεπάσθησαν πάντα τα όρη τα υψηλά τα υποκάτω παντός του ουρανού».—Γένεσις 7:19.

²⁷ Πού βρέθηκε όλο αυτό το νερό που κάλυψε ολόκληρη τη γη; Η ίδια η Αγία Γραφή δίνει την απάντηση. Στις αρχές της διαδικασίας της δημιουργίας, όταν άρχισε να διαμορφώνεται το ‘στερέωμα’ της ατμόσφαιρας, υπήρχαν «ύδατα . . . υποκάτωθεν του στερεώματος» και ‘ύδατα . . . επάνωθεν του στερεώματος’. (Γένεσις 1:7· 2 Πέτρου 3:5) Όταν ήρθε ο Κατακλυσμός, η Αγία Γραφή λέει ότι: «Οι καταρράκται των ουρανών ηνοίχθησαν». (Γένεσις 7:11) Προφανώς, τα ‘ύδατα . . . επάνωθεν του στερεώματος’ έπεσαν και προμήθευσαν μεγάλο μέρος από το νερό που απαιτήθηκε για τον κατακλυσμό.

28. Πώς θεωρούσαν τον Κατακλυσμό οι αρχαίοι δούλοι του Θεού, περιλαμβανομένου και του Ιησού;

²⁸ Τα σύγχρονα βιβλία μελέτης έχουν την τάση να αγνοούν τον παγκόσμιο κατακλυσμό. Έτσι οφείλουμε να ρωτήσουμε: Αποτελεί ο Κατακλυσμός απλώς ένα μύθο ή συνέβηκε στ’ αλήθεια; Πριν απαντήσουμε σ’ αυτό, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι μεταγενέστεροι λάτρεις του Ιεχωβά δέχτηκαν τον κατακλυσμό ως γνήσια ιστορία· δεν τον θεωρούσαν ως μύθο. Ο Ησαΐας, ο Ιησούς, ο Παύλος και ο Πέτρος ήταν ανάμεσα σ’ εκείνους που αναφέρθηκαν σ’ αυτόν ως κάτι που συνέβηκε στ’ αλήθεια. (Ησαΐας 54:9· Ματθαίος 24:37-39· Εβραίους 11:7· 1 Πέτρου 3:20, 21· 2 Πέτρου 2:5· 3:5-7) Αλλά υπάρχουν ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν σχετικά μ’ αυτόν τον παγκόσμιο Κατακλυσμό.

Τα Νερά του Κατακλυσμού

29, 30. Ποια γεγονότα σχετικά με το απόθεμα νερού της γης δείχνουν ότι είναι δυνατό να έγινε ο Κατακλυσμός;

²⁹ Πρώτα-πρώτα, δεν είναι πολύ παρατραβηγμένη η ιδέα ότι ολόκληρη η γη κατακλύστηκε από νερά; Στην πραγματικότητα όχι. Είναι αλήθεια ότι η γη εξακολουθεί να κατακλύζεται από νερά σε κάποιο βαθμό. Το εβδομήντα τοις εκατό της επιφάνειάς της καλύπτεται με νερό και μόνο το 30 τοις εκατό είναι ξηρά. Εξάλλου, το 75 τοις εκατό του γλυκού νερού της γης είναι δεσμευμένο στους παγετώνες και στα πολικά παγοκαλύμματα. Αν έλιωνε όλος αυτός ο πάγος, το επίπεδο της θάλασσας θα έφτανε σε πολύ μεγαλύτερο ύψος. Πόλεις όπως η Νέα Υόρκη και το Τόκιο θα εξαφανίζονταν.

³⁰ Επιπλέον, η The New Encyclopædia Britannica (Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα) λέει: «Το μέσο βάθος όλων των θαλασσών έχει υπολογιστεί ότι είναι 3.790 μέτρα (12.430 πόδια), ένας αριθμός αρκετά μεγαλύτερος από το μέσο ύψος της ξηράς πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, το οποίο είναι 840 μέτρα (2.760 πόδια). Αν το μέσο βάθος πολλαπλασιαστεί με την αντίστοιχή του επιφάνεια, ο όγκος όλων των ωκεανών της γης είναι 11 φορές μεγαλύτερος από τον όγκο της ξηράς που βρίσκεται πάνω από το επίπεδο της θάλασσας».¹⁴ Έτσι, αν όλα γίνονταν επίπεδα—αν τα βουνά ισοπεδώνονταν και οι βαθιές θαλάσσιες λεκάνες γέμιζαν—η θάλασσα θα κάλυπτε ολόκληρη τη γη και θα είχε βάθος χιλιάδες μέτρα.

31. (α) Για να υπήρχε δυνατότητα να συμβεί ο Κατακλυσμός, σε ποια κατάσταση πρέπει να βρισκόταν η γη πριν από τον Κατακλυσμό; (β) Τι δείχνει ότι είναι δυνατό να ήταν χαμηλότερα τα βουνά και ρηχότερες οι θαλάσσιες λεκάνες πριν από τον Κατακλυσμό;

³¹ Για να υπήρχε δυνατότητα να συμβεί ο Κατακλυσμός, οι προκατακλυσμιαίες θαλάσσιες λεκάνες έπρεπε να είναι ρηχότερες και τα βουνά χαμηλότερα από ό,τι είναι τώρα. Είναι δυνατό αυτό; Ένα βιβλίο μελέτης λέει: «Εκεί που τώρα υψώνονται τα βουνά του κόσμου σε πολύ μεγάλα ύψη, κάποτε, πριν από εκατομμύρια χρόνια, απλώνονταν μονότονα επίπεδοι ωκεανοί και πεδιάδες. . . . Οι μετατοπίσεις των ηπειρωτικών πλακών κάνουν το φλοιό της γης να ορθώνεται σε ύψη όπου μόνο τα πιο ανθεκτικά ζώα και φυτά μπορούν να επιβιώσουν και, στο άλλο άκρο, να βυθίζεται και να κοίτεται σε κρυμμένη μεγαλοπρέπεια βαθιά κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας».¹⁵ Αφού τα βουνά και οι θαλάσσιες λεκάνες υψώνονται και κρημνίζονται, είναι φανερό ότι κάποτε τα βουνά δεν ήταν τόσο ψηλά όσο είναι τώρα και οι μεγάλες θαλάσσιες λεκάνες δεν ήταν τόσο βαθιές.

32. Τι πρέπει να συνέβηκε στα νερά του Κατακλυσμού; Εξηγήστε.

³² Τι συνέβηκε στα νερά μετά από τον Κατακλυσμό; Αυτά πρέπει να απορροφήθηκαν από τις θαλάσσιες λεκάνες. Πώς; Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι ήπειροι στηρίζονται σε τεράστιες πλάκες. Η μετατόπιση αυτών των πλακών μπορεί να προξενήσει αλλαγές στο επίπεδο της επιφάνειας της γης. Σήμερα, σε μερικούς τόπους υπάρχουν μεγάλες υποβρύχιοι άβυσσοι που έχουν βάθος πάνω από δέκα χιλιόμετρα στα όρια των πλακών.¹⁶ Είναι πολύ πιθανό ότι—ίσως λόγω του ίδιου του Κατακλυσμού—οι πλάκες μετατοπίστηκαν, ο πυθμένας της θάλασσας βούλιαξε, άνοιξαν οι μεγάλες τάφροι κι έτσι η ξηρά μπόρεσε να απορροφήσει το νερό.b

Ίχνη του Κατακλυσμού;

33, 34. (α) Ποιες αποδείξεις κατέχουν ήδη οι επιστήμονες που πιθανόν να αποτελούν αποδείξεις για τον Κατακλυσμό; (β) Είναι λογικό να πει κανείς ότι οι επιστήμονες μπορεί να παρερμηνεύουν τις αποδείξεις;

³³ Αν παραδεχτούμε ότι μπορούσε να είχε συμβεί ένας μεγάλος κατακλυσμός, γιατί δεν έχουν βρει κανένα ίχνος του οι επιστήμονες; Ίσως να έχουν βρει, αλλά να ερμηνεύουν τις αποδείξεις με κάποιον άλλο τρόπο. Για παράδειγμα, η καθιερωμένη επιστήμη διδάσκει ότι σε πολλούς τόπους η επιφάνεια της γης έχει διαμορφωθεί από ισχυρούς παγετώνες στη διάρκεια μιας σειράς παγετωνικών περιόδων. Αλλά οι φαινομενικές αποδείξεις περί παγετωνικής δραστηριότητας μπορεί μερικές φορές να οφείλονται στη δράση του νερού. Πιθανότατα, λοιπόν, μερικές από τις αποδείξεις για τον Κατακλυσμό να παρερμηνεύονται ως αποδείξεις μιας παγετωνικής περιόδου.

³⁴ Έχουν γίνει παρόμοια λάθη. Αναφορικά με τον καιρό που οι επιστήμονες ανέπτυσσαν τη θεωρία τους σχετικά με τις παγετωνικές περιόδους, διαβάζουμε: «Εύρισκαν παγετωνικές περιόδους σε κάθε στάδιο της γεωλογικής ιστορίας, πράγμα που ταίριαζε με τη φιλοσοφία της ομοιομορφίας. Ωστόσο, η προσεκτική επανεξέταση των αποδείξεων στα πρόσφατα χρόνια έχει απορρίψει πολλές από αυτές τις παγετωνικές περιόδους· σχηματισμοί που κάποτε προσδιορίζονταν ως αποθέσεις παγετώνων έχουν επανερμηνευτεί ως στρώματα που αποτέθηκαν από ροές λάσπης, από υποθαλάσσιες γεωλισθήσεις και από ρεύματα θολότητας: ορμητικά κύματα θολού νερού που μεταφέρουν και απλώνουν λάσπη, άμμο και χαλίκια στον πυθμένα βαθιών ωκεανών».¹⁸

35, 36. Ποιες αποδείξεις υπάρχουν στο αρχείο των απολιθωμάτων και στη γεωλογία που μπορεί να έχουν σχέση με τον Κατακλυσμό; Εξηγήστε.

³⁵ Μια άλλη απόδειξη για τον Κατακλυσμό φαίνεται να υπάρχει στο αρχείο των απολιθωμάτων. Κάποτε, σύμφωνα μ’ αυτό το αρχείο, μεγάλοι μαχαιρόδοντες ενέδρευαν τη λεία τους στην Ευρώπη, άλογα μεγαλύτερα από όλα όσα ζουν τώρα περιπλανιούνταν στη Βόρεια Αμερική και μαμούθ αναζητούσαν τροφή στη Σιβηρία. Κατόπιν, σ’ ολόκληρο τον κόσμο, διάφορα είδη θηλαστικών εξαλείφτηκαν. Ταυτόχρονα, υπήρξε μια ξαφνική αλλαγή στο κλίμα. Δεκάδες χιλιάδες μαμούθ θανατώθηκαν και υπέστησαν ταχεία κατάψυξη στη Σιβηρία.c Ο Άλφρεντ Ουόλας, ο γνωστός σύγχρονος του Κάρολου Δαρβίνου, ήταν της γνώμης ότι μια τόσο διαδεδομένη καταστροφή πρέπει να είχε προκληθεί από κάποιο μοναδικό παγκόσμιο γεγονός.¹⁹ Πολλοί έχουν ισχυριστεί ότι αυτό το γεγονός ήταν ο Κατακλυσμός.

³⁶ Το άρθρο κάποιου συντάκτη στο περιοδικό Biblical Archaeologist (Βιβλικός Αρχαιολόγος) παρατήρησε: «Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η ιστορία ενός μεγάλου κατακλυσμού είναι μια από τις πιο διαδεδομένες παραδόσεις που υπάρχουν στον ανθρώπινο πολιτισμό . . . Παρ’ όλα αυτά, πίσω από τις αρχαιότερες παραδόσεις που βρέθηκαν σε πηγές της Εγγύς Ανατολής μπορεί κάλλιστα να υπάρχει ένας πραγματικός κατακλυσμός γιγαντιαίων διαστάσεων που να ανάγεται σε μια από τις περιόδους των βροχοπτώσεων . . . πριν από πολλές χιλιάδες χρόνια».²⁰ Οι περίοδοι των βροχοπτώσεων ήταν εποχές κατά τις οποίες η επιφάνεια της γης ήταν πολύ πιο υγρή από ό,τι είναι τώρα. Οι λίμνες γλυκού νερού που υπήρχαν σ’ ολόκληρο τον κόσμο ήταν πολύ μεγαλύτερες. Θεωριολογείται ότι η υγρασία προξενούνταν από δυνατές βροχοπτώσεις που σχετίζονταν με το τέλος των παγετωνικών περιόδων. Αλλά μερικοί έχουν προτείνει ότι σε μια περίπτωση η υπερβολική υγρασία της επιφάνειας της γης ήταν αποτέλεσμα του Κατακλυσμού.

Η Ανθρωπότητα Δεν Ξέχασε

37, 38. Πώς δείχνει ένας επιστήμονας ότι, σύμφωνα με τις αποδείξεις, ο Κατακλυσμός θα μπορούσε να είχε συμβεί, και πώς γνωρίζουμε ότι συνέβηκε;

³⁷ Ο καθηγητής της γεωλογίας Τζον Μακ Κάμπελ έγραψε κάποτε: «Οι ουσιαστικές διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στο Βιβλικό καταστροφισμό [τον Κατακλυσμό] και στον εξελικτικό ομοιομορφισμό δεν αφορούν τα αποδεδειγμένα στοιχεία της γεωλογίας, αλλά τις ερμηνείες εκείνων των στοιχείων. Η ερμηνεία που θα προτιμηθεί θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το υπόβαθρο του κάθε σπουδαστή και από αυτά που έχει υποθέσει από πριν».²¹

³⁸ Το ότι ο Κατακλυσμός πράγματι συνέβηκε γίνεται φανερό από το γεγονός ότι η ανθρωπότητα ποτέ δεν τον ξέχασε. Σ’ όλο τον κόσμο, σε τοποθεσίες τόσο μακρινές η μια με την άλλη όσο η Αλάσκα και τα Νησιά της Νότιας Θάλασσας, υπάρχουν αρχαίες ιστορίες σχετικά μ’ αυτόν. Ιθαγενείς, προκολομβιανοί πολιτισμοί της Αμερικής, καθώς επίσης και Αβορίγινες της Αυστραλίας, όλοι έχουν ιστορίες σχετικά με τον Κατακλυσμό. Ενώ μερικές από τις αφηγήσεις διαφέρουν σε ό,τι αφορά τις λεπτομέρειες, το βασικό γεγονός ότι η γη κατακλύστηκε από νερά και ότι μόνο λίγοι άνθρωποι σώθηκαν σ’ ένα ανθρωποποίητο σκάφος περιέχεται σ’ όλες σχεδόν τις εκδοχές. Η μόνη εξήγηση για μια τόσο διαδεδομένη αποδοχή είναι ότι ο Κατακλυσμός ήταν ένα ιστορικό γεγονός.d

39. Ποιες επιπρόσθετες αποδείξεις έχουμε δει για το γεγονός ότι η Αγία Γραφή είναι λόγος Θεού, όχι ανθρώπων;

³⁹ Έτσι, σε ό,τι αφορά τα ουσιώδη ζητήματα η Αγία Γραφή βρίσκεται σε αρμονία με τη σύγχρονη επιστήμη. Εκεί όπου υπάρχει σύγκρουση μεταξύ των δύο, οι αποδείξεις που παρουσιάζουν οι επιστήμονες είναι αμφισβητήσιμες. Εκεί όπου συμφωνούν, η Αγία Γραφή είναι συχνά τόσο ακριβής ώστε οφείλουμε να πιστέψουμε ότι έλαβε τις πληροφορίες της από μια υπερανθρώπινη διάνοια. Πράγματι, το γεγονός ότι η Αγία Γραφή συμφωνεί με την αποδεδειγμένη επιστήμη παρέχει επιπρόσθετες αποδείξεις ότι είναι λόγος Θεού, όχι ανθρώπων.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 105]

«Από Χώματος»

Η «The World Book Encyclopedia (Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου)» αναφέρει: «Όλα τα χημικά στοιχεία που συνθέτουν τα ζωντανά πράγματα υπάρχουν επίσης και στην άψυχη ύλη». Με άλλα λόγια, οι βασικές χημικές ουσίες που απαιτούνται για να συνθέσουν τους ζωντανούς οργανισμούς, περιλαμβανομένου και του ανθρώπου, βρίσκονται επίσης και στην ίδια τη γη. Αυτό είναι σε αρμονία με τη δήλωση που κάνει η Αγία Γραφή: ‘Και έπλασε Ιεχωβά ο Θεός τον άνθρωπον από χώματος εκ της γης’.—Γένεσις 2:7.

[Πλαίσιο στη σελίδα 107]

«Κατ’ Εικόνα Θεού»

Μερικοί επισημαίνουν τις σωματικές ομοιότητες που υπάρχουν ανάμεσα στον άνθρωπο και σε μερικά ζώα για να αποδείξουν τη σχέση που υπάρχει μεταξύ τους. Ωστόσο, αυτοί οφείλουν να συμφωνήσουν με το γεγονός ότι οι διανοητικές δυνάμεις του ανθρώπου είναι κατά πολύ ανώτερες από εκείνες οποιουδήποτε ζώου. Για ποιο λόγο έχει ο άνθρωπος την ικανότητα να κάνει σχέδια και να οργανώνει τον κόσμο που τον περιβάλλει, τη δύναμη να αγαπάει, υψηλή νοημοσύνη, συνείδηση και αίσθηση του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος; Η εξέλιξη δεν μπορεί να απαντήσει σ’ αυτό. Αλλά η Αγία Γραφή δίνει την απάντηση, όταν λέει: «Εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον κατ’ εικόνα εαυτού· κατ’ εικόνα Θεού εποίησεν αυτόν». (Γένεσις 1:27) Ο άνθρωπος, σε ό,τι αφορά τις διανοητικές και τις ηθικές του ικανότητες και δυνατότητες, αποτελεί αντανάκλαση του ουράνιου Πατέρα του.

[Εικόνα στη σελίδα 99]

Η περιγραφή που κάνει η Αγία Γραφή για το ότι η γη κρέμεται στο διάστημα συμφωνεί πλήρως με τα όσα ανέφεραν ότι είδαν οι αστροναύτες

[Εικόνα στη σελίδα 102]

Η Αγία Γραφή δεν αναφέρει αν η γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο ή αν ο ήλιος περιστρέφεται γύρω από τη γη

[Εικόνα στη σελίδα 112, 113]

Αν η γη γινόταν επίπεδη, χωρίς βουνά και αβύσσους, θα ήταν πλήρως καλυμμένη μ’ ένα βαθύ στρώμα νερού

[Εικόνα στη σελίδα 114]

Βρέθηκαν μαμούθ που υπέστησαν ταχεία κατάψυξη μετά το θάνατό τους

[Εικόνα στη σελίδα 115]

Ο Λουί Παστέρ απέδειξε ότι η ζωή μπορεί να προέλθει μόνο από ήδη υπάρχουσα ζωή

[Διάγραμμα/Εικόνα στη σελίδα 109]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Η Αγία Γραφή περιγράφει με ακρίβεια τον κύκλο του νερού, ο οποίος υπάρχει στη γη

Κεφάλαιο 9

Προφητείες που Βγήκαν Αληθινές

Οι άνθρωποι δεν μπορούν με κάποια βεβαιότητα να προλέγουν το μέλλον. Επανειλημμένα, οι προσπάθειες που καταβάλλουν κάνοντας προβλέψεις αποτυχαίνουν οικτρά. Έτσι ένα βιβλίο που περιέχει προφητείες οι οποίες πράγματι βγήκαν αληθινές πρέπει να ελκύσει την προσοχή μας. Η Αγία Γραφή είναι τέτοιου είδους βιβλίο.

1. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) Τι αποδεικνύει το γεγονός ότι η Αγία Γραφή καταγράφει προφητείες που βγήκαν αληθινές;

ΠΟΛΛΕΣ προφητείες της Αγίας Γραφής έχουν βγει αληθινές με τέτοιο λεπτομερή τρόπο που οι κριτικοί ισχυρίζονται ότι γράφτηκαν μετά την εκπλήρωσή τους. Αλλά τέτοιου είδους ισχυρισμοί δεν είναι αληθινοί. Ο Θεός, αφού είναι παντοδύναμος, είναι πλήρως ικανός να προφητεύει. (Ησαΐας 41:21-26· 42:8, 9· 46:8-10) Οι προφητείες της Αγίας Γραφής που βγήκαν αληθινές αποτελούν απόδειξη θεοπνευστίας, όχι μεταγενέστερης συγγραφής. Θα εξετάσουμε τώρα μερικές αξιοσημείωτες προφητείες που βγήκαν αληθινές—παρέχοντας έτσι επιπρόσθετες αποδείξεις ότι η Αγία Γραφή είναι λόγος Θεού, όχι απλώς λόγος ανθρώπων.

Η Εξορία στη Βαβυλώνα

2, 3. Ποιοι παράγοντες συνέβαλαν ώστε να δείξει ο Βασιλιάς Εζεκίας όλους τους θησαυρούς του οίκου του και της επικράτειάς του στους απεσταλμένους από τη Βαβυλώνα;

² Ο Εζεκίας ήταν βασιλιάς στην Ιερουσαλήμ 30 περίπου χρόνια. Το 740 Π.Κ.Χ. αυτός είχε παραστεί μάρτυρας της καταστροφής του βόρειου γείτονά του, του Ισραήλ, από τα χέρια των Ασσυρίων. Το 732 Π.Κ.Χ. απέκτησε πείρα της δύναμης που έχει ο Θεός να σώζει, όταν η απόπειρα που έκαναν οι Ασσύριοι να κυριεύσουν την Ιερουσαλήμ απέτυχε, με καταστρεπτικά αποτελέσματα για τους εισβολείς.—Ησαΐας 37:33-38.

³ Τώρα, ο Εζεκίας δέχεται μια αντιπροσωπεία από τον Μερωδάχ-βαλαδάν, βασιλιά της Βαβυλώνας. Επιφανειακά, οι πρέσβεις βρίσκονται εκεί προκειμένου να συγχαρούν τον Εζεκία για την ανάρρωσή του από μια σοβαρή αρρώστια. Ενδεχομένως όμως, ο Μερωδάχ-βαλαδάν βλέπει τον Εζεκία ως έναν πιθανό σύμμαχο κατά της παγκόσμιας δύναμης της Ασσυρίας. Ο Εζεκίας δεν κάνει τίποτε για να διώξει μια τέτοια σκέψη καθώς δείχνει στους Βαβυλώνιους επισκέπτες όλο τον πλούτο του οίκου του και της επικράτειάς του. Μπορεί κι αυτός επίσης να θέλει συμμάχους για να προβάλει αντίσταση σε κάποια πιθανή επιστροφή των Ασσυρίων.—Ησαΐας 39:1, 2.

4. Ποια τραγική συνέπεια προφήτεψε ο Ησαΐας για το λάθος του Εζεκία;

⁴ Ο εξέχων προφήτης εκείνης της εποχής είναι ο Ησαΐας, και αυτός διακρίνει αμέσως την απερισκεψία του Εζεκία. Γνωρίζει ότι η πιο ασφαλής άμυνα του Εζεκία είναι ο Ιεχωβά, όχι η Βαβυλώνα, και λέει στον Εζεκία ότι η ενέργειά του αυτή να δείξει στους Βαβυλώνιους τον πλούτο του θα καταλήξει σε τραγωδία. «Έρχονται ημέραι», λέει ο Ησαΐας, «καθ’ ας παν ό,τι είναι εν τω οίκω σου και ό,τι οι πατέρες σου εναπεταμίευσαν μέχρι της ημέρας ταύτης, θέλει μετακομισθή εις την Βαβυλώνα». Ο Ιεχωβά διέταξε: «Δεν θέλει μείνει ουδέν».—Ησαΐας 39:5, 6.

5, 6. (α) Τι είπε ο Ιερεμίας επιβεβαιώνοντας την προφητεία του Ησαΐα; (β) Με ποιον τρόπο εκπληρώθηκαν οι προφητείες του Ησαΐα και του Ιερεμία;

⁵ Τον όγδοο αιώνα Π.Κ.Χ., μπορεί να φαινόταν ότι ήταν απίθανο να εκπληρωθεί αυτή η προφητεία. Ωστόσο, εκατό χρόνια αργότερα η κατάσταση άλλαξε. Η Βαβυλώνα αντικατέστησε την Ασσυρία ως κυριαρχούσα παγκόσμια δύναμη, ενώ οι Ιουδαίοι εκφυλίστηκαν τόσο πολύ, από θρησκευτικής πλευράς, που ο Θεός απέσυρε την ευλογία του. Τώρα, ένας άλλος προφήτης, ο Ιερεμίας, εμπνεύστηκε να επαναλάβει την προειδοποίηση που έδωσε ο Ησαΐας. Ο Ιερεμίας διακήρυξε: «Θέλω φέρει [τους Βαβυλώνιους] επί την γην ταύτην και επί τους κατοίκους αυτής . . . Και πάσα αύτη η γη θέλει είσθαι εις ερήμωσιν και θάμβος, και τα έθνη ταύτα θέλουσι δουλεύσει τον βασιλέα της Βαβυλώνος εβδομήκοντα έτη».—Ιερεμίας 25:9, 11.

⁶ Τέσσερα χρόνια περίπου μετά από τότε που ο Ιερεμίας είπε αυτή την προφητεία, οι Βαβυλώνιοι έκαναν την Ιουδαία μέρος της αυτοκρατορίας τους. Τρία χρόνια μετά από αυτό, πήραν στη Βαβυλώνα μερικούς Ιουδαίους αιχμάλωτους μαζί με κάποιο μέρος από τον πλούτο που υπήρχε στο ναό της Ιερουσαλήμ. Οχτώ χρόνια αργότερα, οι Ιουδαίοι επαναστάτησαν και ο Βαβυλώνιος βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ εισέβαλε ξανά στη χώρα τους. Αυτή τη φορά, η πόλη και ο ναός της καταστράφηκαν. Όλος ο πλούτος της, και οι ίδιοι οι Ιουδαίοι, σύρθηκαν στη μακρινή Βαβυλώνα, όπως ακριβώς είχε προείπει ο Ησαΐας και ο Ιερεμίας.—2 Χρονικών 36:6, 7, 12, 13, 17-21.

7. Πώς πιστοποιεί η αρχαιολογία την εκπλήρωση των προφητειών του Ησαΐα και του Ιερεμία σχετικά με την Ιερουσαλήμ;

⁷ Η The Archaeological Encyclopedia of the Holy Land (Αρχαιολογική Εγκυκλοπαίδεια των Άγιων Τόπων) σημειώνει ότι όταν τελείωσε η βαβυλωνιακή επίθεση, «η καταστροφή της πόλης [της Ιερουσαλήμ] ήταν ολοσχερής».¹ Ο αρχαιολόγος Ου. Φ. Όλμπραϊτ δηλώνει: «Οι ανασκαφές και οι εξερευνήσεις που έγιναν στο έδαφος της Ιουδαίας έχουν αποδείξει ότι οι πόλεις της Ιουδαίας όχι μόνο καταστράφηκαν πλήρως από τους Χαλδαίους στις δυο εισβολές που έκαναν εκείνοι, αλλά και δεν ξανακατοικήθηκαν επί γενιές—σε πολλές περιπτώσεις ποτέ πια στην ιστορία».² Έτσι, η αρχαιολογία επιβεβαιώνει την τρομερή εκπλήρωση αυτής της προφητείας.

Η Τύχη της Τύρου

8, 9. Ποια προφητεία είπε ο Ιεζεκιήλ κατά της Τύρου;

⁸ Ο Ιεζεκιήλ ήταν ένας άλλος αρχαίος συγγραφέας, ο οποίος κατέγραψε θεόπνευστες προφητείες. Αυτός προφήτεψε από τα τέλη του έβδομου αιώνα Π.Κ.Χ. μέχρι και τις αρχές του έκτου—δηλαδή, στα χρόνια μέχρι την καταστροφή της Ιερουσαλήμ και έπειτα στη διάρκεια των πρώτων δεκαετιών της εξορίας των Ιουδαίων στη Βαβυλώνα. Ακόμη και μερικοί σύγχρονοι κριτικοί συμφωνούν ότι το βιβλίο γράφτηκε σ’ εκείνη περίπου την εποχή.

⁹ Ο Ιεζεκιήλ κατέγραψε μια εντυπωσιακή προφητεία σχετικά με την καταστροφή της Τύρου, που συνόρευε στα βόρεια με το έθνος Ισραήλ και είχε περιέλθει, από μια κατάσταση φιλίας με το λαό του Θεού, σε μια κατάσταση έχθρας. (1 Βασιλέων 5:1-9· Ψαλμός 83:2-8) Αυτός έγραψε: ‘Ούτω λέγει Ιεχωβά ο Θεός· Ιδού, εγώ είμαι εναντίον σου, Τύρος, και θέλω επεγείρει εναντίον σου έθνη πολλά, ως επεγείρει η θάλασσα τα κύματα αυτής. Και θέλουσι καταστρέψει τα τείχη της Τύρου και κατεδαφίσει τους πύργους αυτής· και θέλω ξύσει το χώμα αυτής απ’ αυτής και καταστήσει αυτήν ως λειόπετραν . . . και θέλουσι ρίψει εις το μέσον των υδάτων τους λίθους σου και τα ξύλα σου και το χώμα σου’.—Ιεζεκιήλ 26:3, 4, 12.

10-12. Πότε εκπληρώθηκε τελικά η προφητεία του Ιεζεκιήλ, και πώς;

¹⁰ Συνέβηκε αυτό στ’ αλήθεια; Μερικά χρόνια μετά από τότε που ο Ιεζεκιήλ είπε την προφητεία, ο βασιλιάς της Βαβυλώνας, ο Ναβουχοδονόσορ, πολιόρκησε την Τύρο. (Ιεζεκιήλ 29:17, 18) Αυτή, όμως, δεν ήταν εύκολη πολιορκία. Μέρος της Τύρου βρισκόταν στην ηπειρωτική χώρα (το τμήμα που αποκαλούνταν Παλιά Τύρος). Αλλά τμήμα της πόλης βρισκόταν σ’ ένα νησί που απείχε γύρω στα οχτακόσια μέτρα από την ακτή. Ο Ναβουχοδονόσορ πολιόρκησε το νησί επί 13 χρόνια πριν τελικά αυτό υποκύψει.

¹¹ Ωστόσο, η προφητεία του Ιεζεκιήλ εκπληρώθηκε τελικά σε όλες της τις λεπτομέρειες το 332 Π.Κ.Χ. Εκείνη την εποχή, ο Μέγας Αλέξανδρος, ο κατακτητής από τη Μακεδονία, εισέβαλε στην Ασία. Η Τύρος, ασφαλής στη νησιωτική της τοποθεσία, πρόβαλε αντίσταση εναντίον του. Ο Αλέξανδρος δεν ήθελε να αφήσει έναν πιθανό εχθρό πίσω του, αλλά δεν ήθελε και να δαπανήσει χρόνια πολιορκώντας την Τύρο, όπως είχε κάνει ο Ναβουχοδονόσορ.

¹² Πώς έλυσε αυτό το στρατιωτικό πρόβλημα; Κατασκεύασε μια χερσαία γέφυρα, ή μώλο, προς το νησί, έτσι ώστε οι στρατιώτες του να μπορέσουν να περάσουν απέναντι και να επιτεθούν στη νησιωτική πόλη. Σημειώστε, ωστόσο, τι χρησιμοποίησε για να κατασκευάσει το μώλο. Η The Encyclopedia Americana (Εγκυκλοπαίδεια Αμερικάνα) αναφέρει: «Με τα ερείπια του ηπειρωτικού τμήματος της πόλης, την οποία είχε κατεδαφίσει, κατασκεύασε το 332 έναν τεράστιο μώλο για να ενώσει το νησί με την ηπειρωτική χώρα». Έπειτα από σχετικά σύντομη πολιορκία η νησιωτική πόλη καταστράφηκε. Επιπλέον, η προφητεία του Ιεζεκιήλ εκπληρώθηκε σε όλες της τις λεπτομέρειες. Ακόμη και ‘οι λίθοι και τα ξύλα και το χώμα’ της Παλιάς Τύρου ‘ρίχτηκαν εις το μέσον των υδάτων’.

13. Πώς περιέγραψε την τοποθεσία της αρχαίας Τύρου ένας ταξιδιώτης του 19ου αιώνα;

¹³ Ένας ταξιδιώτης του 19ου αιώνα σχολίασε σχετικά με το τι απέμεινε από την αρχαία Τύρο στις μέρες του, λέγοντας: «Από την πρώτη Τύρο, που ήταν γνωστή στον Σολομώντα και στους προφήτες του Ισραήλ, δεν παραμένει ούτε ίχνος εκτός από τους λαξευτούς της τάφους που βρίσκονται στις βουνοπλαγιές, και από τα θεμέλια τείχη . . . Ακόμη και το νησί, το οποίο ο Μέγας Αλέξανδρος, όταν πολιορκούσε την πόλη, το μετέτρεψε σε ακρωτήριο δημιουργώντας μια λωρίδα ξηράς ανάμεσα σ’ αυτό και στην ηπειρωτική χώρα, δεν περιέχει καθόλου ευδιάκριτα κατάλοιπα από κάποια περίοδο αρχαιότερη από εκείνη των Σταυροφοριών. Η σύγχρονη πόλη, που ολόκληρη είναι συγκριτικά καινούρια, καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα εκείνου του μέρους που ήταν κάποτε νησί, ενώ σχεδόν όλη η υπόλοιπη επιφάνεια καλύπτεται με δυσδιάκριτα ερείπια».³

Η Σειρά της Βαβυλώνας

14, 15. Ποιες προφητείες κατά της Βαβυλώνας κατέγραψαν ο Ησαΐας και ο Ιερεμίας;

¹⁴ Τον όγδοο αιώνα Π.Κ.Χ., ο Ησαΐας, ο προφήτης που προειδοποίησε τους Ιουδαίους για την επερχόμενη υποδούλωσή τους από τη Βαβυλώνα, προείπε επίσης και κάτι καταπληκτικό: τον ολοκληρωτικό αφανισμό της ίδιας της Βαβυλώνας. Το προείπε αυτό με παραστατικές λεπτομέρειες: «Ιδού, θέλω επεγείρει τους Μήδους εναντίον αυτών, . . . Και η Βαβυλών, η δόξα των βασιλείων, το ένδοξον καύχημα των Χαλδαίων, θέλει είσθαι ως ότε κατέστρεψεν ο Θεός τα Σόδομα και τα Γόμορρα· ουδέποτε θέλει κατοικηθή ουδέ θέλει κατασκηνωθή έως γενεάς και γενεάς».—Ησαΐας 13:17-20.

¹⁵ Και ο προφήτης Ιερεμίας επίσης προείπε την πτώση της Βαβυλώνας, η οποία θα συνέβαινε πολλά χρόνια αργότερα. Και αυτός συμπεριέλαβε μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: «Ξηρασία επί τα ύδατα αυτής, και θέλουσι ξηρανθή· . . . Οι ισχυροί της Βαβυλώνος εξέλιπον από του να πολεμώσιν, έμειναν εν τοις οχυρώμασιν· η δύναμις αυτών εξέλιπεν».—Ιερεμίας 50:38· 51:30.

16. Πότε κατακτήθηκε η Βαβυλώνα και από ποιον;

¹⁶ Το 539 Π.Κ.Χ., η εποχή της διακυβέρνησης της Βαβυλώνας ως κυριαρχούσας παγκόσμιας δύναμης έφτασε στο τέλος της όταν ο δυναμικός Πέρσης κυβερνήτης Κύρος, συνοδευόμενος από το στρατό της Μηδίας, βάδισε εναντίον της πόλης. Ωστόσο, αυτό που βρήκε ο Κύρος ήταν τρομερό. Η Βαβυλώνα περιβαλλόταν από πανύψηλα τείχη και φαινόταν απόρθητη. Επίσης, την πόλη τη διέσχιζε ο μεγάλος ποταμός Ευφράτης, ο οποίος συνέβαλλε σημαντικά στην άμυνά της.

17, 18. (α) Με ποιον τρόπο σημειώθηκε «ξηρασία επί τα ύδατα» της Βαβυλώνας; (β) Γιατί συνέβηκε ώστε «οι ισχυροί της Βαβυλώνος εξέλιπον από του να πολεμώσιν»;

¹⁷ Ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε το πρόβλημα ο Κύρος: «Τοποθέτησε ένα τμήμα του στρατού του στο σημείο όπου το ποτάμι μπαίνει στην πόλη και ένα άλλο σώμα στην πίσω πλευρά του μέρους από όπου βγαίνει, με διαταγές να προχωρήσουν μέσα στην πόλη από την κοίτη του ποταμού, μόλις το νερό γινόταν αρκετά ρηχό . . . Έστρεψε τη ροή του Ευφράτη, μέσω ενός καναλιού, προς τη λεκάνη [μια τεχνητή λίμνη την οποία είχε σκάψει κάποιος προηγούμενος κυβερνήτης της Βαβυλώνας], που τότε ήταν βάλτος· εκεί διοχετεύτηκαν τόσα νερά του ποταμού ώστε η στάθμη του έπεσε απότομα σε τέτοιο βαθμό που η φυσική κοίτη του ποταμού έγινε διαβατή. Αμέσως μετά οι Πέρσες, που είχαν μείνει γι’ αυτόν το σκοπό στη Βαβυλώνα στην άκρη του ποταμού, εισήλθαν στο ποτάμι, του οποίου η στάθμη είχε τώρα πέσει ως το σημείο να φτάνει μέχρι τη μέση περίπου του μηρού ενός άντρα, κι έτσι μπήκαν στην πόλη».⁴

¹⁸ Μ’ αυτόν τον τρόπο έπεσε η πόλη, όπως είχε προειδοποιήσει ο Ιερεμίας και ο Ησαΐας. Αλλά σημειώστε τη λεπτομερή εκπλήρωση της προφητείας. Σημειώθηκε κατά γράμμα ‘ξηρασία επί τα ύδατα αυτής, και αυτά εξηράνθησαν’. Η πτώση της στάθμης των νερών του Ευφράτη ήταν εκείνο που έδωσε τη δυνατότητα στον Κύρο να εισέλθει στην πόλη. Συνέβηκε ώστε «οι ισχυροί της Βαβυλώνος εξέλιπον από του να πολεμώσιν», όπως είχε προειδοποιήσει ο Ιερεμίας; Η Αγία Γραφή—καθώς επίσης και οι Έλληνες ιστορικοί Ηρόδοτος και Ξενοφών—αναφέρουν ότι στην πραγματικότητα οι Βαβυλώνιοι γιόρταζαν όταν έλαβε χώρα η περσική επίθεση.⁵ Το Χρονικό του Ναβονίδη, μια επίσημη σφηνοειδής επιγραφή, λέει ότι τα στρατεύματα του Κύρου μπήκαν στη Βαβυλώνα «χωρίς μάχη», που πιθανόν να σημαίνει χωρίς σημαντική διατεταγμένη μάχη.⁶ Προφανώς, οι ισχυροί άντρες της Βαβυλώνας δεν έκαναν και πολλά για να την προστατέψουν.

19. Εκπληρώθηκε η προφητεία που έλεγε ότι η Βαβυλώνα «ουδέποτε θέλει κατοικηθή»; Εξηγήστε.

¹⁹ Και τι θα λεχτεί για την πρόβλεψη ότι η Βαβυλώνα «ουδέποτε θέλει κατοικηθή» ξανά; Αυτή δεν εκπληρώθηκε αμέσως το 539 Π.Κ.Χ. Αλλά η προφητεία βγήκε αλάνθαστα αληθινή. Μετά την πτώση της, η Βαβυλώνα έγινε το κέντρο πολλών εξεγέρσεων, μέχρι το 478 Π.Κ.Χ. που την κατέστρεψε ο Ξέρξης. Στα τέλη του τέταρτου αιώνα, ο Μέγας Αλέξανδρος σχεδίασε να την αποκαταστήσει, αλλά πέθανε πριν προχωρήσει πολύ το έργο. Από τότε και στο εξής, η πόλη απλώς έσβησε. Τον πρώτο αιώνα της Κοινής μας Χρονολογίας εξακολουθούσαν να ζουν άνθρωποι εκεί, αλλά σήμερα το μόνο που έχει μείνει από την αρχαία Βαβυλώνα είναι ένας σωρός από ερείπια στο Ιράκ. Ακόμη κι αν τα ερείπιά της αποκατασταίνονταν σε κάποιο βαθμό, η Βαβυλώνα θα ήταν απλώς ένα τουριστικό αξιοθέατο, όχι μια ζωντανή, δραστήρια πόλη. Η ερημωμένη τοποθεσία της δίνει μαρτυρία για την τελική εκπλήρωση των εμπνευσμένων προφητειών εναντίον της.

Η Πορεία των Παγκόσμιων Δυνάμεων

20, 21. Ποια προφητεία είδε ο Δανιήλ για την πορεία των παγκόσμιων δυνάμεων, και πώς εκπληρώθηκε αυτή;

²⁰ Τον έκτο αιώνα Π.Κ.Χ., στη διάρκεια της εξορίας των Ιουδαίων στη Βαβυλώνα, ένας άλλος προφήτης, ο Δανιήλ, εμπνεύστηκε να καταγράψει μερικές αξιόλογες οράσεις προλέγοντας τη μελλοντική εξέλιξη των παγκόσμιων γεγονότων. Σε μια από αυτές, ο Δανιήλ περιγράφει πολλά συμβολικά ζώα που εκτοπίζουν το ένα το άλλο στην παγκόσμια σκηνή. Ένας άγγελος εξηγεί ότι αυτά τα ζώα προσκιάζουν την πορεία των παγκόσμιων δυνάμεων από εκείνη την εποχή κι έπειτα. Μιλώντας για τα δυο τελευταία θηρία, λέει: «Ο κριός, τον οποίον είδες, ο έχων τα δυο κέρατα, είναι οι βασιλείς της Μηδίας και της Περσίας. Και ο τριχωτός τράγος είναι ο βασιλεύς της Ελλάδος· και το κέρας το μέγα, το μεταξύ των οφθαλμών αυτού, αυτός είναι ο πρώτος βασιλεύς. Το δε ότι συνετρίβη και ανέβησαν τέσσαρα αντ’ αυτού, δηλοί ότι τέσσαρα βασίλεια θέλουσιν εγερθή εκ του έθνους τούτου· πλην ουχί κατά την δύναμιν αυτού».—Δανιήλ 8:20-22.

²¹ Αυτή η προφητική πρόβλεψη εκπληρώθηκε με ακρίβεια. Η Βαβυλωνιακή Αυτοκρατορία ανατράπηκε από τη Μηδοπερσία, η οποία, 200 χρόνια αργότερα, υπέκυψε στην ελληνική παγκόσμια δύναμη. Η Ελληνική Αυτοκρατορία ξεκίνησε με τον Μέγα Αλέξανδρο, «το κέρας το μέγα». Ωστόσο, μετά το θάνατο του Αλέξανδρου, οι στρατηγοί του πολέμησαν μεταξύ τους για εξουσία, και τελικά η αχανής αυτοκρατορία διασπάστηκε σε τέσσερις μικρότερες αυτοκρατορίες, «τέσσαρα βασίλεια».

22. Σε μια συναφή προφητεία, που έχει σχέση με την πορεία των παγκόσμιων δυνάμεων, ποια επιπρόσθετη παγκόσμια δύναμη προφητεύτηκε;

²² Στο κεφάλαιο 7 του βιβλίου του Δανιήλ, μια κάπως παρόμοια όραση έστρεφε κι αυτή την προσοχή στο μακρινό μέλλον. Η βαβυλωνιακή παγκόσμια δύναμη εξεικονιζόταν από ένα λιοντάρι, η περσική από μια αρκούδα και η ελληνική από μια λεοπάρδαλη με τέσσερις φτερούγες στα νώτα της και τέσσερα κεφάλια. Κατόπιν, ο Δανιήλ βλέπει άλλο ένα θηρίο, «τρομερόν και καταπληκτικόν και ισχυρόν σφόδρα . . . και είχε δέκα κέρατα». (Δανιήλ 7:2-7) Αυτό το τέταρτο θηρίο προεικόνιζε την ισχυρή Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η οποία άρχισε να εμφανίζεται γύρω στους τρεις αιώνες μετά από τότε που ο Δανιήλ κατέγραψε αυτή την προφητεία.

23. Με ποιον τρόπο ‘θα διέφερε από όλες τις άλλες βασιλείες’ το τέταρτο θηρίο της προφητείας του Δανιήλ;

²³ Ο άγγελος προφήτεψε σχετικά με τη Ρώμη: «Το θηρίον το τέταρτον θέλει είσθαι η τετάρτη βασιλεία επί της γης, ήτις θέλει διαφέρει από πασών των βασιλειών, και θέλει καταφάγει πάσαν την γην και θέλει καταπατήσει αυτήν και κατασυντρίψει αυτήν». (Δανιήλ 7:23) Ο Χ. Τζ. Ουέλς, στο βιβλίο του A Pocket History of the World (Μια Συνοπτική Ιστορία του Κόσμου), λέει: «Αυτή η νέα ρωμαϊκή δύναμη, η οποία ήρθε στο προσκήνιο για να κυριαρχήσει στο δυτικό κόσμο το δεύτερο και τον πρώτο αιώνα π.Χ. ήταν, από αρκετές απόψεις, κάτι το διαφορετικό από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη αυτοκρατορία που είχε επικρατήσει μέχρι τότε στον πολιτισμένο κόσμο».⁷ Ξεκίνησε ως δημοκρατία και συνέχισε ως μοναρχία. Ανόμοια με τις προηγούμενες αυτοκρατορίες, αυτή δεν ήταν το δημιούργημα κάποιου κατακτητή, αλλά αναπτύχτηκε αμείλικτα στο πέρασμα των αιώνων. Διάρκεσε πάρα πολύ περισσότερο και άσκησε έλεγχο σε πολύ μεγαλύτερη έκταση από κάθε προηγούμενη αυτοκρατορία.

24, 25. (α) Πώς έκαναν την εμφάνισή τους τα δέκα κέρατα του θηρίου; (β) Ποια πάλη προείδε ο Δανιήλ ανάμεσα στα κέρατα του θηρίου;

²⁴ Τι θα λεχτεί, όμως, για τα δέκα κέρατα αυτού του τεράστιου θηρίου; Ο άγγελος είπε: «Και τα δέκα κέρατα είναι δέκα βασιλείς, οίτινες θέλουσιν εγερθή εκ της βασιλείας ταύτης· και κατόπιν αυτών άλλος θέλει εγερθή· και αυτός θέλει διαφέρει των πρώτων και θέλει υποτάξει τρεις βασιλείς». (Δανιήλ 7:24) Πώς πραγματοποιήθηκε αυτό;

²⁵ Όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία άρχισε να εκφυλίζεται τον πέμπτο αιώνα Κ.Χ., δεν αντικαταστάθηκε αμέσως από κάποια άλλη παγκόσμια δύναμη. Μάλλον, διασπάστηκε σε πολλά βασίλεια, «δέκα βασιλείς». Τελικά, η Βρετανική Αυτοκρατορία νίκησε τις τρεις αντίπαλες αυτοκρατορίες της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Ολλανδίας και έγινε η κύρια παγκόσμια δύναμη. Μ’ αυτόν τον τρόπο το ‘κέρατο’ που εμφανίστηκε τελευταίο στη σκηνή υπέταξε «τρεις βασιλείς».

Οι Προφητείες του Δανιήλ—Μεταγενέστερη Συγγραφή;

26. Πότε ισχυρίζονται οι κριτικοί ότι γράφτηκε το βιβλίο του Δανιήλ, και γιατί;

²⁶ Η Αγία Γραφή δείχνει ότι το βιβλίο του Δανιήλ γράφτηκε τον έκτο αιώνα Π.Κ.Χ. Ωστόσο, οι εκπληρώσεις των προφητειών του είναι τόσο ακριβείς που οι κριτικοί ισχυρίζονται ότι πρέπει να γράφτηκε γύρω στο 165 Π.Κ.Χ., όταν πολλές από τις προφητείες είχαν ήδη εκπληρωθεί.⁸ Παρά το γεγονός ότι ο μόνος πραγματικός λόγος που έχουν για να προβάλλουν αυτόν τον ισχυρισμό είναι ότι οι προφητείες του Δανιήλ εκπληρώθηκαν, πολλά συγγράμματα παρουσιάζουν αυτή τη μεταγενέστερη ημερομηνία συγγραφής του βιβλίου του Δανιήλ ως καθιερωμένο γεγονός.

27, 28. Ποια είναι μερικά από τα γεγονότα που αποδεικνύουν ότι το βιβλίο του Δανιήλ δεν γράφτηκε το 165 Π.Κ.Χ.;

²⁷ Ενάντια σε μια τέτοια θεωρία, όμως, πρέπει να σταθμίσουμε τα ακόλουθα γεγονότα. Πρώτον, ιουδαϊκά έργα που γράφτηκαν το δεύτερο αιώνα Π.Κ.Χ., όπως λόγου χάρη το πρώτο βιβλίο των Μακκαβαίων, ανέφεραν το βιβλίο του Δανιήλ. Επίσης, αυτό συμπεριλαμβανόταν στην ελληνική μετάφραση των Εβδομήκοντα, η οποία άρχισε να μεταφράζεται τον τρίτο αιώνα Π.Κ.Χ.⁹ Τρίτον, ανάμεσα στα έργα που βρίσκονταν πιο συχνά στους Ρόλους της Νεκράς Θάλασσας υπήρχαν αποσπάσματα από αντίγραφα του βιβλίου του Δανιήλ—και πιστεύεται ότι αυτά τα αποσπάσματα χρονολογούνται από το 100 Π.Κ.Χ. περίπου.¹⁰ Είναι φανερό ότι, λίγο μετά από τότε που υποτίθεται ότι γράφτηκε το βιβλίο του Δανιήλ, αυτό ήταν ήδη ευρέως γνωστό και τύχαινε σεβασμού: ισχυρή απόδειξη ότι γράφτηκε πολύ καιρό πριν από τότε που λένε οι κριτικοί.

²⁸ Επιπλέον, το βιβλίο του Δανιήλ περιέχει ιστορικές λεπτομέρειες που θα ήταν άγνωστες σε κάποιο συγγραφέα του δεύτερου αιώνα. Αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση του Βαλτάσαρ, του κυβερνήτη της Βαβυλώνας που φονεύτηκε όταν έπεσε η Βαβυλώνα το 539 Π.Κ.Χ. Οι κυριότερες μη Βιβλικές πηγές που μας παρέχουν γνώση σχετικά με την πτώση της Βαβυλώνας είναι ο Ηρόδοτος (πέμπτος αιώνας), ο Ξενοφών (πέμπτος και τέταρτος αιώνας) και ο Βηρωσσός (τρίτος αιώνας). Κανένας από αυτούς δεν γνώριζε για τον Βαλτάσαρ.¹¹ Πόσο απίθανο θα ήταν για κάποιο συγγραφέα του δεύτερου αιώνα να είχε πληροφορίες που δεν ήταν διαθέσιμες σ’ αυτούς τους προγενέστερους συγγραφείς! Το υπόμνημα σχετικά με τον Βαλτάσαρ στο βιβλίο του Δανιήλ κεφάλαιο 5 αποτελεί ισχυρό επιχείρημα για το γεγονός ότι ο Δανιήλ έγραψε το βιβλίο του πριν γράψουν τα δικά τους αυτοί οι συγγραφείς.a

29. Γιατί είναι αδύνατο να γράφτηκε το βιβλίο του Δανιήλ μετά την εκπλήρωση των προφητειών που περιέχει;

²⁹ Τελικά, υπάρχουν πολλές προφητείες στο βιβλίο του Δανιήλ που εκπληρώθηκαν πολύ καιρό μετά το 165 Π.Κ.Χ. Μια από αυτές ήταν η προφητεία σχετικά με τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, που αναφέρθηκε νωρίτερα. Μια άλλη είναι η αξιόλογη προφητεία που προείπε την άφιξη του Ιησού, του Μεσσία.

Ο Ερχομός του Χριστού

30, 31. (α) Ποια προφητεία του Δανιήλ πρόβλεψε τον καιρό της εμφάνισης του Μεσσία; (β) Πώς μπορούμε να υπολογίσουμε, με βάση την προφητεία του Δανιήλ, τη χρονιά που αναμενόταν να εμφανιστεί ο Μεσσίας;

³⁰ Αυτή η προφητεία καταγράφεται στο βιβλίο του Δανιήλ, κεφάλαιο 9, και αναφέρει τα εξής: «Εβδομήκοντα εβδομάδες (ετών) ωρίσθησαν περί του λαού σου και της αγίας πόλεως».b (Δανιήλ 9:24, ΛΧ) Τι θα συνέβαινε σ’ αυτές τις εβδομήντα εβδομάδες ετών, δηλαδή σ’ αυτά τα 490 χρόνια; Διαβάζουμε: «Από της εξελεύσεως της προσταγής του να ανοικοδομηθή η Ιερουσαλήμ έως του Χριστού του ηγουμένου [Ηγέτη, ΜΝΚ], θέλουσιν είσθαι εβδομάδες επτά και εβδομάδες εξήκοντα δύο». (Δανιήλ 9:25) Επομένως αυτή είναι μια προφητεία σχετικά με τον καιρό του ερχομού του «Χριστού», του Μεσσία. Πώς εκπληρώθηκε;

³¹ Η προσταγή να ανοικοδομηθεί η Ιερουσαλήμ εκδόθηκε το ‘εικοστό έτος Αρταξέρξου του βασιλέως’ της Περσίας, δηλαδή, το 455 Π.Κ.Χ. (Νεεμίας 2:1-9) Μέχρι το τέλος των 49 χρόνων (7 εβδομάδων ετών), μεγάλο μέρος από τη δόξα της Ιερουσαλήμ είχε αποκατασταθεί. Και κατόπιν, αν υπολογίσουμε και τα 483 χρόνια (7 συν 62 εβδομάδες ετών) από το 455 Π.Κ.Χ., φτάνουμε στο 29 Κ.Χ. Αυτό ήταν, στην πραγματικότητα, ‘το δέκατο πέμπτο έτος της ηγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος’, η χρονιά που ο Ιωάννης ο Βαφτιστής βάφτισε τον Ιησού. (Λουκάς 3:1) Εκείνο τον καιρό, ο Ιησούς αναγνωρίστηκε δημόσια ως Γιος του Θεού και άρχισε τη διακονία του κηρύττοντας τα καλά νέα στο ιουδαϊκό έθνος. (Ματθαίος 3:13-17· 4:23) Αυτός έγινε ο ‘Χριστός’, δηλαδή ο Μεσσίας.

32. Σύμφωνα με την προφητεία του Δανιήλ, πόσο θα διαρκούσε η επίγεια διακονία του Ιησού, και τι θα συνέβαινε στο τέλος της;

³² Η προφητεία προσθέτει: «Και μετά τας εξήκοντα δύο εβδομάδας θέλει εκκοπή ο Χριστός». Λέει επίσης: «Και θέλει στερεώσει την διαθήκην εις πολλούς εν μια εβδομάδι· και εν τω ημίσει της εβδομάδος θέλει παύσει η θυσία και η προσφορά». (Δανιήλ 9:26, 27) Σε αρμονία μ’ αυτό, ο Ιησούς πήγε αποκλειστικά στους «πολλούς», τους σαρκικούς Ιουδαίους. Κήρυξε επίσης και στους Σαμαρείτες, οι οποίοι πίστευαν κάποιο μέρος από τις Γραφές αλλά είχαν σχηματίσει ξεχωριστό δόγμα από τον παραδοσιακό Ιουδαϊσμό. Κατόπιν, «εν τω ημίσει της εβδομάδος», έπειτα από τρεισήμισι χρόνια κηρύγματος, έδωσε τη ζωή του ως θυσία και έτσι ‘εκκόπει’. Αυτό σήμανε το τέλος του Μωσαϊκού Νόμου με τις θυσίες του και τις προσφορές δώρων. (Γαλάτας 3:13, 24, 25) Επομένως, με το θάνατό του, ο Ιησούς έκανε να «παύσει η θυσία και η προσφορά».

33. Για πόσο διάστημα θα πολιτευόταν ο Ιεχωβά αποκλειστικά με τους Ιουδαίους, και ποιο γεγονός σημείωσε το τέλος αυτής της περιόδου;

³³ Παρ’ όλα αυτά, για άλλα τρεισήμισι χρόνια η νεογέννητη Χριστιανική εκκλησία έδινε μαρτυρία μόνο σε Ιουδαίους και, αργότερα, στους συγγενείς Σαμαρείτες. Ωστόσο, το 36 Κ.Χ., στο τέλος των 70 εβδομάδων ετών, ο απόστολος Πέτρος κατευθύνθηκε να κηρύξει σ’ έναν Εθνικό, τον Κορνήλιο. (Πράξεις 10:1-48) Τώρα, η ‘διαθήκη με τους πολλούς’ δεν περιοριζόταν πια στους Ιουδαίους. Κηρυττόταν σωτηρία και στους απερίτμητους Εθνικούς.

34. Σε αρμονία με την προφητεία του Δανιήλ, τι συνέβηκε στους σαρκικούς Ισραηλίτες επειδή απέρριψαν τον Μεσσία;

³⁴ Επειδή το ιουδαϊκό έθνος απέρριψε τον Ιησού και συνωμότησε για να τον εκτελέσει, ο Ιεχωβά δεν τους προστάτεψε όταν ήρθαν οι Ρωμαίοι και κατέστρεψαν την Ιερουσαλήμ το 70 Κ.Χ. Έτσι, εκπληρώθηκαν τα περαιτέρω λόγια του Δανιήλ: «Και ο λαός του ηγουμένου [ενός ηγέτη, ΜΝΚ], όστις θέλει ελθεί, θέλει αφανίσει την πόλιν και το αγιαστήριον· και το τέλος αυτής θέλει ελθεί μετά κατακλυσμού, και έως του τέλους του πολέμου είναι διωρισμένοι αφανισμοί». (Δανιήλ 9:26β) Αυτός ο δεύτερος ‘ηγέτης’ ήταν ο Τίτος, ο Ρωμαίος στρατηγός που κατέστρεψε την Ιερουσαλήμ το 70 Κ.Χ.

Προφητείες Που Ήταν Θεόπνευστες

35. Ποιες επιπρόσθετες προφητείες σχετικά με τον Ιησού βγήκαν αληθινές;

³⁵ Μ’ αυτόν τον τρόπο, η προφητεία του Δανιήλ για τις 70 εβδομάδες εκπληρώθηκε με αξιοθαύμαστη ακρίβεια. Πράγματι, πολλές από τις προφητείες που καταγράφονται στις Εβραϊκές Γραφές εκπληρώθηκαν στη διάρκεια του πρώτου αιώνα και αρκετές από αυτές είχαν να κάνουν με τον Ιησού. Ο τόπος που γεννήθηκε ο Ιησούς, ο ζήλος του για τον οίκο του Θεού, το έργο κηρύγματος που έκανε, το ότι προδόθηκε για 30 αργύρια, ο τρόπος του θανάτου του, το γεγονός ότι ρίχτηκαν κλήροι για τα ρούχα του—όλες αυτές οι λεπτομέρειες είχαν προφητευτεί στις Εβραϊκές Γραφές. Η εκπλήρωσή τους απέδειξε πέρα από κάθε αμφιβολία ότι ο Ιησούς ήταν ο Μεσσίας και αυτό έδειξε και πάλι ότι οι προφητείες ήταν θεόπνευστες.—Μιχαίας 5:2· Λουκάς 2:1-7· Ζαχαρίας 11:12· 12:10· Ματθαίος 26:15· 27:35· Ψαλμός 22:18· 34:20· Ιωάννης 19:33-37.

36, 37. Τι μαθαίνουμε από το γεγονός ότι οι Βιβλικές προφητείες έχουν βγει αληθινές, και ποια πεποίθηση μας δίνει αυτή η γνώση;

³⁶ Στην πραγματικότητα, όλες οι προφητείες της Αγίας Γραφής που αναμενόταν να εκπληρωθούν έχουν βγει αληθινές. Τα πράγματα έχουν συμβεί ακριβώς με τον τρόπο που η Αγία Γραφή είπε ότι θα συνέβαιναν. Αυτό αποτελεί ισχυρή απόδειξη για το ότι η Αγία Γραφή είναι Λόγος Θεού. Πρέπει να υπήρχε κάτι περισσότερο από ανθρώπινη σοφία πίσω από εκείνες τις προφητικές εκφράσεις για να είναι τόσο ακριβείς.

³⁷ Αλλά υπάρχουν κι άλλες προβλέψεις στην Αγία Γραφή που δεν εκπληρώθηκαν σ’ εκείνους τους καιρούς. Γιατί; Επειδή αναμενόταν να εκπληρωθούν στις δικές μας μέρες, αλλά και στο μέλλον που βρίσκεται μπροστά μας. Η αξιοπιστία εκείνων των αρχαίων προφητειών μας δίνει την πεποίθηση ότι κι αυτές οι άλλες προβλέψεις σίγουρα θα βγουν αληθινές. Όπως θα δούμε στο επόμενο κεφάλαιο, πράγματι έτσι έχουν τα πράγματα.

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 133]

Όλες οι προφητείες που αναμενόταν να εκπληρωθούν βγήκαν αληθινές. Τα πράγματα συνέβηκαν ακριβώς με τον τρόπο που η Αγία Γραφή είπε ότι θα συνέβαιναν

[Εικόνα στη σελίδα 118]

Οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει ότι η καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τον Ναβουχοδονόσορ ήταν ολοσχερής

[Εικόνα στη σελίδα 121]

Φωτογραφία της σύγχρονης Τύρου. Από την Τύρο που γνώριζαν οι προφήτες του Ισραήλ δεν παραμένει σχεδόν ούτε ίχνος

[Εικόνα στη σελίδα 123]

Οι τουρίστες που επισκέπτονται την τοποθεσία της αρχαίας Βαβυλώνας παρίστανται μάρτυρες της εκπλήρωσης των προφητειών που ειπώθηκαν κατά της πόλης

[Εικόνες στη σελίδα 126]

Οι προφητείες του Δανιήλ για την πορεία των παγκόσμιων δυνάμεων εκπληρώθηκαν με τόση ακρίβεια που οι σύγχρονοι κριτικοί πιστεύουν ότι αυτές γράφτηκαν μετά την εκπλήρωσή τους

ΒΑΒΥΛΩΝΑ

ΠΕΡΣΙΑ

ΕΛΛΑΔΑ

ΡΩΜΗ

ΒΡΕΤΑΝΙΑ

[Εικόνα στη σελίδα 130]

Ο Δανιήλ προφήτευσε τον ακριβή καιρό που θα εμφανιζόταν ο Μεσσίας στο Ισραήλ

Κεφάλαιο 10

Μια Προφητεία της Αγίας Γραφής που Έχετε Δει να Εκπληρώνεται

Έχετε διερωτηθεί ποτέ γιατί σήμερα τα πράγματα είναι τόσο διαφορετικά από ό,τι ήταν πριν από εκατό χρόνια; Μερικά πράγματα είναι καλύτερα. Σε πολλές χώρες, ασθένειες που στο παρελθόν ήταν θανατηφόρες τώρα θεραπεύονται πολύ εύκολα, και ο μέσος άνθρωπος απολαμβάνει βιοτικό επίπεδο που οι πρόγονοί του δεν είχαν καν ονειρευτεί. Από την άλλη πλευρά, ο αιώνας μας έχει δει τους χειρότερους πολέμους και μερικές από τις χειρότερες ωμότητες όλης της ιστορίας. Η ευημερία της ανθρωπότητας—ακόμη και η συνέχιση της ύπαρξής της—απειλείται από πληθυσμιακή έκρηξη, από προβλήματα μόλυνσης και από τεράστια συσσώρευση πυρηνικών, βιολογικών και χημικών όπλων σε διεθνές επίπεδο. Γιατί είναι ο 20ός αιώνας τόσο διαφορετικός από τους προηγούμενους αιώνες;

1. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) (α) Πώς διαφέρει ο 20ός αιώνας από τους προηγούμενους αιώνες; (β) Τι θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τους λόγους για τους οποίους οι καιροί μας είναι τόσο διαφορετικοί;

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ σ’ αυτό το ερώτημα σχετίζεται με μια αξιοσημείωτη προφητεία της Αγίας Γραφής που έχετε δει να εκπληρώνεται. Είναι μια προφητεία που είπε ο ίδιος ο Ιησούς και η οποία, εκτός του ότι παρέχει απόδειξη για τη θεοπνευστία της Αγίας Γραφής, δείχνει ότι ζούμε κοντά σε πολύ δραματικές αλλαγές που θα συμβούν στην παγκόσμια σκηνή. Ποια είναι αυτή η προφητεία; Και πώς γνωρίζουμε ότι εκπληρώνεται;

Η Μεγάλη Προφητεία του Ιησού

2, 3. Ποιο ερώτημα έκαναν οι μαθητές του Ιησού σ’ αυτόν, και πού βρίσκουμε την απάντηση που έδωσε;

² Η Αγία Γραφή μάς λέει ότι λίγο πριν το θάνατο του Ιησού, οι μαθητές του συζητούσαν για τα μεγάλα κτίρια του ναού της Ιερουσαλήμ· είχαν εντυπωσιαστεί από το μέγεθός τους και από τη φαινομενική τους ανθεκτικότητα. Αλλά ο Ιησούς είπε: «Δεν βλέπετε πάντα ταύτα; αληθώς σας λέγω, δεν θέλει αφεθή εδώ λίθος επί λίθον, όστις δεν θέλει κατακρημνισθή».—Ματθαίος 24:1, 2.

³ Οι μαθητές του Ιησού πρέπει να ένιωσαν έκπληξη ακούγοντας τα λόγια του και αργότερα τον πλησίασαν για περισσότερες πληροφορίες, λέγοντας: «Ειπέ προς ημάς πότε θέλουσι γείνει ταύτα, και τι το σημείον της παρουσίας σου και της συντελείας του αιώνος [συστήματος πραγμάτων, ΜΝΚ];» (Ματθαίος 24:3) Η απάντηση του Ιησού βρίσκεται στο υπόλοιπο μέρος του κεφαλαίου 24 και στο κεφάλαιο 25 του ευαγγελίου του Ματθαίου. Τα λόγια του καταγράφονται επίσης στο κεφάλαιο 13 του ευαγγελίου του Μάρκου και στο κεφάλαιο 21 του ευαγγελίου του Λουκά. Είναι φανερό ότι αυτή ήταν η πιο σπουδαία προφητεία που είπε ο Ιησούς ενόσω βρισκόταν στη γη.

4. Για ποια διαφορετικά πράγματα ρωτούσαν οι μαθητές του Ιησού;

⁴ Στην πραγματικότητα, οι μαθητές του Ιησού ρωτούσαν για περισσότερα από ένα πράγματα. Στην αρχή, έκαναν το ερώτημα: «Πότε θέλουσι γείνει ταύτα;» Δηλαδή, πότε θα καταστραφεί η Ιερουσαλήμ και ο ναός της; Επιπλέον, ήθελαν να μάθουν το σημείο που θα έδειχνε ότι είχε αρχίσει η παρουσία του Ιησού ως Βασιλιά της ουράνιας Βασιλείας του Θεού και ότι το τέλος αυτού του συστήματος πραγμάτων ήταν κοντά.

5. (α) Ποια αρχική εκπλήρωση είχε η προφητεία του Ιησού, αλλά πότε θα είχαν τα λόγια του την πλήρη τους εκπλήρωση; (β) Πώς άρχισε ο Ιησούς την απάντηση που έδωσε στο ερώτημα των μαθητών;

⁵ Στην απάντηση που έδωσε, ο Ιησούς έλαβε υπόψη του και τα δυο ζητήματα. Πολλά από τα λόγια του εκπληρώθηκαν πράγματι τον πρώτο αιώνα, στα χρόνια που οδήγησαν στην τρομερή καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 70 Κ.Χ. (Ματθαίος 24:4-22) Αλλά η προφητεία του θα είχε ακόμη μεγαλύτερη σημασία αργότερα, στην πραγματικότητα στις δικές μας μέρες. Τι είπε, λοιπόν, ο Ιησούς; Άρχισε λέγοντας τα λόγια που καταγράφονται στα εδάφια 7 και 8: «Θέλει εγερθή έθνος επί έθνος και βασιλεία επί βασιλείαν, και θέλουσι γείνει πείναι [ελλείψεις τροφίμων, ΜΝΚ] και . . . σεισμοί κατά τόπους· πάντα δε ταύτα είναι αρχή ωδίνων».

6. Ποια παράλληλη προφητεία μας υπενθυμίζουν τα λόγια του Ιησού στα εδάφια Ματθαίος 24:7, 8;

⁶ Όπως φαίνεται καθαρά, η παρουσία του Ιησού ως ουράνιου Βασιλιά θα χαρακτηριζόταν από μεγάλη αναταραχή στη γη. Αυτό επιβεβαιώνεται από μια παράλληλη προφητεία που βρίσκεται στο βιβλίο της Αποκάλυψης: την όραση των τεσσάρων ιππέων της Αποκάλυψης. (Αποκάλυψις 6:1-8) Ο πρώτος από αυτούς τους ιππείς εξεικονίζει τον ίδιο τον Ιησού ως νικηφόρο Βασιλιά. Οι άλλοι ιππείς με τα άλογά τους εξεικονίζουν τα γεγονότα στη γη που χαρακτηρίζουν την έναρξη της βασιλείας του Ιησού: τον πόλεμο, την πείνα και τον πρόωρο θάνατο από διάφορους παράγοντες. Βλέπουμε να εκπληρώνονται σήμερα αυτές οι δυο προφητείες;

Πόλεμος!

7. Τι προεικονίστηκε προφητικά από την επέλαση του δεύτερου ιππέα της Αποκάλυψης;

⁷ Ας τις εξετάσουμε από κοντά. Πρώτα-πρώτα, ο Ιησούς είπε: «Θέλει εγερθή έθνος επί έθνος και βασιλεία επί βασιλείαν». Αυτή ήταν μια προφητεία που αναφερόταν σε πόλεμο. Παρόμοια, ο δεύτερος από τους τέσσερις ιππείς της Αποκάλυψης προεικόνιζε τον πόλεμο. Διαβάζουμε: «Εξήλθεν άλλος ίππος κόκκινος, και εις τον καθήμενον επ’ αυτόν εδόθη να σηκώση την ειρήνην από της γης, και να σφάξωσιν αλλήλους, και εδόθη εις αυτόν μάχαιρα μεγάλη». (Αποκάλυψις 6:4) Η ανθρωπότητα συμμετέχει σε πολέμους επί χιλιάδες χρόνια. Γιατί, λοιπόν, θα πρέπει αυτά τα λόγια να έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις μέρες μας;

8. Γιατί θα αναμέναμε ότι ο πόλεμος θα ήταν ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του σημείου;

⁸ Να θυμάστε ότι ο πόλεμος από μόνος του δεν αποτελεί το σημείο της παρουσίας του Ιησού. Το σημείο αποτελείται από όλες τις λεπτομέρειες της προφητείας του Ιησού που συμβαίνουν την ίδια γενική περίοδο χρόνου. Αλλά ο πόλεμος είναι το πρώτο χαρακτηριστικό που αναφέρεται, έτσι θα μπορούσαμε να αναμένουμε ότι αυτό το χαρακτηριστικό θα εκπληρωνόταν μ’ έναν αξιοσημείωτο τρόπο που θα τραβούσε την προσοχή μας. Και ο καθένας πρέπει να παραδεχτεί ότι οι πόλεμοι αυτού του 20ού αιώνα δεν έχουν το παράλληλό τους σ’ ολόκληρη την προηγούμενη ιστορία.

9, 10. Πώς άρχισαν να εκπληρώνονται οι προφητείες σχετικά με τον πόλεμο;

⁹ Για παράδειγμα, κανένας από τους προηγούμενους πολέμους—παρ’ όλο που πολλοί ήταν αμείλικτοι και καταστρεπτικοί—δεν πλησίασε καν σε καταστρεπτικότητα τους δυο παγκόσμιους πολέμους του 20ού αιώνα. Μάλιστα, ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος προξένησε τελικά γύρω στα 14 εκατομμύρια θανάτους, περισσότερους από ολόκληρο τον πληθυσμό πολλών χωρών. Πράγματι, «εδόθη να σηκώση την ειρήνην από της γης, και να σφάξωσιν αλλήλους».

¹⁰ Σύμφωνα με την προφητεία, «εδόθη . . . μάχαιρα μεγάλη» στον πολεμιστή δεύτερο ιππέα της Αποκάλυψης. Πώς εφαρμόζεται αυτό; Με τον εξής τρόπο: Τα πολεμικά όπλα έγιναν πολύ πιο θανατηφόρα. Ο άνθρωπος, εξοπλισμένος με άρματα μάχης, αεροπλάνα, θανατηφόρα δηλητηριώδη αέρια, υποβρύχια και πυροβόλα όπλα που μπορούσαν να εξαπολύουν εκρηκτικά βλήματα σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων, έγινε πιο αποτελεσματικός στο να σκοτώνει τον πλησίον του. Και από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο κι έπειτα η ‘μεγάλη μάχαιρα’ έγινε ακόμη πιο καταστρεπτική—εξαιτίας της χρήσης πραγμάτων όπως οι ραδιοεπικοινωνίες, τα ραντάρ, τα υπερσύγχρονα τουφέκια, τα βακτηριολογικά και τα χημικά όπλα, τα φλογοβόλα, οι βόμβες ναπάλμ, οι νέου τύπου βόμβες, τα διηπειρωτικά βαλλιστικά βλήματα, τα πυρηνικά υποβρύχια, τα αεροπλάνα προηγμένης τεχνολογίας και τα τεράστια θωρηκτά.

«Αρχή Ωδίνων»

11, 12. Με ποιον τρόπο ήταν απλώς «αρχή ωδίνων» ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος;

¹¹ Τα πρώτα εδάφια της προφητείας του Ιησού ολοκληρώνονται με τα λόγια: «Ταύτα είναι αρχή ωδίνων». Αυτό ασφαλώς αλήθευε για τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Το τέλος του, στο 1918, δεν έφερε ειρήνη για πολύ. Σύντομα τον ακολούθησαν περιορισμένες, αλλά θηριώδεις στρατιωτικές ενέργειες στην Αιθιοπία, στη Λιβύη, στην Ισπανία, στη Ρωσία, στην Ινδία και σε άλλες χώρες. Κατόπιν ήρθε ο φρικτός δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, ο οποίος προξένησε κάπου 50 εκατομμύρια θύματα, στρατιώτες και πολίτες.

¹² Επιπλέον, παρά τις περιοδικές συμφωνίες για ειρήνη και τις καταπαύσεις του πυρός, η ανθρωπότητα εξακολουθεί να βρίσκεται σε πόλεμο. Το 1987 αναφέρθηκε ότι από το 1960 διεξάχθηκαν 81 μεγάλοι πόλεμοι που θανάτωσαν 12.555.000 άντρες, γυναίκες και παιδιά. Το έτος 1987 έγιναν περισσότεροι πόλεμοι από κάθε προηγούμενη χρονιά καταγραμμένης ιστορίας.¹ Επιπλέον, οι στρατιωτικές προετοιμασίες και δαπάνες, που τώρα φτάνουν σ’ ένα σύνολο 1.000.000.000.000 δολάρια περίπου (150.000.000.000.000 δρχ.) ετησίως, λυγίζουν την παγκόσμια οικονομία.² Η προφητεία του Ιησού, «θέλει εγερθή έθνος επί έθνος και βασιλεία επί βασιλείαν», είναι βέβαιο ότι βρίσκεται σε εκπλήρωση. Το κόκκινο άλογο του πολέμου συνεχίζει τη θηριώδη επέλασή του σ’ όλη τη γη. Αλλά τι θα λεχτεί για το δεύτερο χαρακτηριστικό του σημείου;

Ελλείψεις Τροφίμων!

13. Ποια τραγικά γεγονότα προείπε ο Ιησούς, και πώς υποστήριξε την προφητεία του η όραση του τρίτου ιππέα της Αποκάλυψης;

¹³ Ο Ιησούς προείπε: «Και θέλουσι γείνει πείναι [ελλείψεις τροφίμων, ΜΝΚ] . . . κατά τόπους». Παρατηρήστε πώς αυτό βρίσκεται σε αρμονία με την επέλαση του τρίτου από τους τέσσερις ιππείς της Αποκάλυψης. Σχετικά μ’ αυτόν διαβάζουμε: «Είδον, και ιδού, ίππος μέλας, και ο καθήμενος επ’ αυτόν είχε ζυγαρίαν εν τη χειρί αυτού. Και ήκουσα φωνήν εν μέσω των τεσσάρων ζώων λέγουσαν· Μία χοίνιξ σίτου δι’ εν δηνάριον και τρεις χοίνικες κριθής δι’ εν δηνάριον, και το έλαιον και τον οίνον μη βλάψης». (Αποκάλυψις 6:5, 6) Ναι, φοβερές ελλείψεις τροφίμων!

14. Ποιες μεγάλες πείνες, από το 1914 και μετά, έχουν εκπληρώσει την προφητεία του Ιησού;

¹⁴ Είναι δυνατόν να εκπληρώνεται σήμερα αυτή η προφητεία τη στιγμή που μερικές χώρες έχουν πετύχει τέτοια υψηλά βιοτικά επίπεδα; Μια ματιά στον κόσμο ως σύνολο δεν αφήνει καμιά αμφιβολία ως προς την απάντηση. Από ιστορικής πλευράς, οι πείνες προξενούνται από πολέμους και από φυσικές καταστροφές. Δεν είναι εκπληκτικό, λοιπόν, το γεγονός ότι ο αιώνας μας, που δοκίμασε καταστροφές και πολέμους με το παραπάνω, έχει χτυπηθεί επανειλημμένα από πείνες. Πολλά μέρη της γης έχουν υποφέρει τέτοιες καταστροφές από το 1914 και μετά. Μια έκθεση αναφέρει πάνω από 60 μεγάλες πείνες από το 1914, σε χώρες τόσο μακρινές μεταξύ τους όσο η Ελλάδα, η Ολλανδία, η Ε.Σ.Σ.Δ., η Νιγηρία, το Τσαντ, η Χιλή, το Περού, το Μπαγκλαντές, η Βεγγάλη, η Καμπότζη, η Αιθιοπία και η Ιαπωνία.³ Μερικές από αυτές τις πείνες κράτησαν αρκετά χρόνια και προξένησαν εκατομμύρια θανάτους.

15, 16. Ποιες άλλες ελλείψεις τροφίμων είναι στ’ αλήθεια σαρωτικές σήμερα;

¹⁵ Αν και οι φοβερές πείνες λαβαίνουν συνήθως πλατιά δημοσιότητα, μετά από κάποιο διάστημα περνούν και οι επιζώντες βαθμιαία επιστρέφουν σε μια συγκριτικά φυσιολογική ζωή. Ωστόσο, ένα άλλο πιο απειλητικό είδος έλλειψης τροφίμων έχει εμφανιστεί στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Αυτό είναι λιγότερο δραματικό και επομένως συχνά παραβλέπεται. Αλλά συνεχίζεται τον ένα χρόνο μετά τον άλλο. Είναι μια σφοδρή μάστιγα υποσιτισμού που επηρεάζει μέχρι και το ένα πέμπτο του πληθυσμού του πλανήτη μας και σκοτώνει 13 με 18 εκατομμύρια άτομα κάθε χρόνο.⁴

¹⁶ Με άλλα λόγια, αυτό το είδος έλλειψης τροφίμων σκοτώνει μέσα σε δυο μέρες, σε τακτική βάση, τόσα περίπου άτομα όσα σκοτώθηκαν στη Χιροσίμα από την ατομική βόμβα. Πράγματι, κάθε δυο χρόνια, πεθαίνουν από τα αποτελέσματα της πείνας περισσότεροι άνθρωποι από τους στρατιώτες που σκοτώθηκαν συνολικά στον Α΄ και στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπήρξαν «πείναι [ελλείψεις τροφίμων, ΜΝΚ] . . . κατά τόπους» από το 1914 και μετά; Και βέβαια!

Σεισμοί

17. Ποιος καταστρεπτικός σεισμός έγινε λίγο μετά το 1914;

¹⁷ Στις 13 Ιανουαρίου 1915, ενώ είχαν περάσει λίγοι μόνο μήνες από τότε που ξέσπασε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, ένας σεισμός συγκλόνισε το Αμπρούτσι της Ιταλίας και αφαίρεσε τη ζωή 32.610 ατόμων. Αυτή η μεγάλη καταστροφή μάς υπενθυμίζει ότι, στη διάρκεια της παρουσίας του Ιησού, οι πόλεμοι και οι ελλείψεις τροφίμων θα συνοδεύονταν και από κάτι άλλο: «Θέλουσι γείνει . . . σεισμοί κατά τόπους». Όπως συνέβηκε με τον πόλεμο και την πείνα, ο σεισμός που έγινε στο Αμπρούτσι ήταν απλώς «αρχή ωδίνων».a

18. Πώς έχει εκπληρωθεί η προφητεία του Ιησού σχετικά με τους σεισμούς;

¹⁸ Ο 20ός αιώνας υπήρξε αιώνας σεισμών και χάρη στην ανάπτυξη των μέσων μαζικής ενημέρωσης, όλη η ανθρωπότητα είναι πολύ ενήμερη για την ερήμωση που προξένησαν. Για να αναφέρουμε μόνο μερικούς, το 1920 είδε 200.000 άτομα να πεθαίνουν σ’ ένα σεισμό που έγινε στην Κίνα· το 1923, κάπου 99.300 άτομα πέθαναν σ’ ένα σεισμό που έγινε στην Ιαπωνία· το 1935, ένας άλλος σεισμός σκότωσε 25.000 άτομα στην περιοχή που τώρα λέγεται Πακιστάν, ενώ 32.700 άτομα πέθαναν στην Τουρκία το 1939. Σ’ ένα σεισμό που έγινε στο Περού το 1970 σημειώθηκαν 66.800 θάνατοι. Και το 1976, κάπου 240.000 άτομα (ή σύμφωνα με μερικές πηγές 800.000 άτομα) πέθαναν στο Τανγκ-σαν της Κίνας. Πιο πρόσφατα, το 1988, 25.000 πέθαναν σ’ έναν ισχυρό σεισμό που έγινε στην Αρμενία.b Ασφαλώς, «σεισμοί κατά τόπους»!⁶

‘Θανατηφόρα Πληγή’

19. Ποια επιπρόσθετη λεπτομέρεια του σημείου προειπώθηκε από τον Ιησού και προσκιάστηκε από τον τέταρτο ιππέα της Αποκάλυψης;

¹⁹ Μια άλλη λεπτομέρεια της προφητείας του Ιησού έχει σχέση με την ασθένεια. Ο ευαγγελιστής Λουκάς, στην αφήγησή του, καταγράφει ότι ο Ιησούς προείπε ‘κατά τόπους . . . λοιμούς’. (Λουκάς 21:11) Και αυτό επίσης βρίσκεται σε αρμονία με την προφητική όραση των τεσσάρων ιππέων της Αποκάλυψης. Ο τέταρτος ιππέας ονομάζεται Θάνατος. Αυτός εξεικονίζει τον πρόωρο θάνατο από πολλές αιτίες, που περιλαμβάνουν τον «θάνατον [θανατηφόρα πληγή, ΜΝΚ] και . . . τα θηρία της γης».—Αποκάλυψις 6:8.

20. Ποια αξιοσημείωτη επιδημία αποτέλεσε μερική εκπλήρωση της προφητείας του Ιησού σχετικά με τους λοιμούς;

²⁰ Το 1918 και το 1919, πάνω από 1.000.000.000 άτομα αρρώστησαν από την ισπανική γρίπη και πάνω από 20.000.000 άτομα πέθαναν. Η ασθένεια αφαίρεσε περισσότερες ζωές από ό,τι ο ίδιος ο μεγάλος πόλεμος.⁷ Και η ‘θανατηφόρα πληγή’, ή ‘λοιμός’, συνεχίζει να προσβάλλει αυτή τη γενιά, παρά τις πολλές αξιόλογες προόδους της ιατρικής. Γιατί συμβαίνει αυτό; Ένας λόγος είναι ότι οι φτωχότερες χώρες δεν απολαμβάνουν πάντοτε τα οφέλη της επιστημονικής προόδου. Οι φτωχοί άνθρωποι υποφέρουν και πεθαίνουν από ασθένειες που θα μπορούσαν να θεραπευτούν αν θα ήταν διαθέσιμα περισσότερα χρήματα.

21, 22. Πώς έχουν υποφέρει οι άνθρωποι από τη ‘θανατηφόρα πληγή’ τόσο σε πλούσιες όσο και σε φτωχές χώρες;

²¹ Έτσι, κάπου 150 εκατομμύρια άτομα σ’ όλο τον κόσμο υποφέρουν από ελονοσία. Κάπου 200 εκατομμύρια άτομα έχουν προσβληθεί από σχιστοσωμίαση. Η νόσος του Σάγκας πλήττει γύρω στα δέκα εκατομμύρια άτομα. Γύρω στα 40 εκατομμύρια άτομα υποφέρουν από την τύφλωση του ποταμού. Οι οξείες διαρροϊκές ασθένειες σκοτώνουν εκατομμύρια παιδιά κάθε χρόνο.⁸ Η φυματίωση και η λέπρα εξακολουθούν να είναι σημαντικά προβλήματα υγείας. Κατά κύριο λόγο, οι φτωχοί αυτού του κόσμου υποφέρουν από ‘κατά τόπους . . . λοιμούς’.

²² Αλλά αυτό συμβαίνει και με τους πλούσιους. Η γρίπη, για παράδειγμα, προσβάλλει τόσο τους πλούσιους όσο και τους φτωχούς. Το 1957 μια επιδημία γρίπης προξένησε 70.000 θανάτους στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο. Στη Γερμανία υπολογίζεται ότι ένα στα έξι άτομα θα προσβληθεί τελικά από καρκίνο.⁹ Οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες επίσης προσβάλλουν και τους πλούσιους και τους φτωχούς. Η γονόρροια, η πιο συχνά αναφερόμενη μεταδοτική ασθένεια στις Ηνωμένες Πολιτείες, προσβάλλει μέχρι και το 18,9 τοις εκατό του πληθυσμού μερικών τμημάτων της Αφρικής.¹⁰ Η σύφιλη, η χλαμύδια και ο γεννητικός έρπης είναι μερικοί από τους άλλους πανδημικούς, σεξουαλικά μεταδιδόμενους ‘λοιμούς’.

23. Ποια ‘θανατηφόρα πληγή’ κυριαρχεί πρόσφατα στις επικεφαλίδες των εφημερίδων;

²³ Στα πρόσφατα χρόνια, η ‘θανατηφόρα πληγή’ του AIDS έχει επίσης προστεθεί στον κατάλογο των ‘λοιμών’. Το AIDS είναι μια τρομακτική ασθένεια επειδή, μέχρι τη στιγμή της συγγραφής αυτού του βιβλίου, δεν φαίνεται να υπάρχει καμιά θεραπεία, και ο αριθμός των θυμάτων του συνεχίζει να αυξάνεται. Ο Δρ Τζόναθαν Μαν, διευθυντής του Ειδικού Προγράμματος της WHO (Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας) για το AIDS, είπε: «Υπολογίζουμε επίσης ότι σήμερα υπάρχουν στον κόσμο πέντε ως 10 εκατομμύρια άτομα τα οποία έχουν προσβληθεί από τον ιό της ανθρώπινης ανοσολογικής ανεπάρκειας (HIV)».¹¹ Σύμφωνα μ’ έναν υπολογισμό που δημοσιεύτηκε, ο ιός του AIDS πλήττει ένα νέο θύμα κάθε λεπτό. ‘Θανατηφόρα πληγή’ πράγματι! Αλλά τι θα πούμε για την προφητεία σχετικά με το θάνατο από τα θηρία;

«Τα Θηρία της Γης»

24, 25. (α) Σε ποιο είδος ‘θηρίων’ αναφέρθηκε ο προφήτης Ιεζεκιήλ; (β) Τι είπε ο Ιησούς σχετικά με τα «θηρία» που θα δρούσαν στη γη τον καιρό της παρουσίας του;

²⁴ Το γεγονός είναι ότι, όταν αυτές τις μέρες γίνεται μνεία περί θηρίων στις εφημερίδες, αυτό συμβαίνει επειδή ορισμένα είδη βρίσκονται σε κίνδυνο ή έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. «Τα θηρία της γης» απειλούνται πολύ περισσότερο από τους ανθρώπους παρά οι άνθρωποι από αυτά. Ανεξάρτητα από αυτό, σε μερικές χώρες τα άγρια ζώα, όπως οι τίγρεις στην Ινδία, εξακολουθούν να προξενούν σταθερά απώλειες σε ανθρώπινες ζωές.

²⁵ Ωστόσο, η Αγία Γραφή στρέφει την προσοχή μας σ’ ένα άλλο είδος θηρίων που έχει προκαλέσει πραγματικό φόβο στα πρόσφατα χρόνια. Ο προφήτης Ιεζεκιήλ παρέβαλε τους βίαιους ανθρώπους με άγρια ζώα όταν είπε: «Οι άρχοντες αυτής είναι εν μέσω αυτής ως λύκοι αρπάζοντες το θήραμα, δια να εκχέωσιν αίμα, δια να αφανίζωσι ψυχάς, δια να αισχροκερδήσωσιν αισχροκέρδειαν». (Ιεζεκιήλ 22:27) Όταν ο Ιησούς προφήτεψε ότι θα «πληθυνθή η ανομία», στην ουσία έλεγε ότι τέτοιου είδους «θηρία» θα δρούσαν στη γη τον καιρό της παρουσίας του. (Ματθαίος 24:12) Ο Βιβλικός συγγραφέας Παύλος προσθέτει ότι στις ‘έσχατες μέρες’ οι άνθρωποι θα ήταν «φιλάργυροι . . . ακρατείς, ανήμεροι, αφιλάγαθοι». (2 Τιμόθεον 3:1-3) Συμβαίνει αυτό από το 1914;

26-28. Ποιες ειδήσεις από όλο τον κόσμο δείχνουν ότι εγκληματικά «θηρία» περιφέρονται στη γη;

²⁶ Σίγουρα συμβαίνει. Αν ζείτε σχεδόν σε οποιαδήποτε μεγάλη πόλη της γης, το γνωρίζετε ήδη αυτό. Αλλά αν το αμφισβητείτε, εξετάστε απλώς τα ακόλουθα πρόσφατα αποσπάσματα από εφημερίδες. Από την Κολομβία: «Το περασμένο έτος η αστυνομία κατέγραψε . . . περίπου 10.000 φόνους και 25.000 ένοπλες ληστείες». Από τη Βικτόρια της Αυστραλίας: «Μεγάλη Άνοδος στα Σοβαρά Εγκλήματα». Από τις Ηνωμένες Πολιτείες: «Οι Δολοφονίες στη Νέα Υόρκη Σημειώνουν Ανώτατο Ρεκόρ». «Το Ντητρόιτ ξεπέρασε πέρσι το Γκάρι της Ιντιάνα κι έγινε έτσι η μεγάλη πόλη με την υψηλότερη αναλογία φόνων στο έθνος—58 για κάθε 100.000 κατοίκους».

²⁷ Από τη Ζιμπάμπουε: «Οι φόνοι μωρών έχουν πάρει κρίσιμες διαστάσεις». Από τη Βραζιλία: «Υπάρχει τόσο πολύ έγκλημα εδώ και τόσο μεγάλη οπλοφορία που οι ειδήσεις σχετικά με τη βία απλώς δεν προκαλούν πια και πολύ συγκίνηση». Από τη Νέα Ζηλανδία: «Οι σεξουαλικές επιθέσεις και το βίαιο έγκλημα συνεχίζουν να είναι η κύρια ανησυχία της αστυνομίας». «Μόνο ως βάρβαρο θα μπορούσε να περιγραφτεί το επίπεδο της βίας που ασκείται μεταξύ Νεοζηλανδών». Από την Ισπανία: «Η Ισπανία παλεύει με το πρόβλημα του αυξανόμενου εγκλήματος». Από την Ιταλία: «Η Μαφία της Σικελίας, ύστερα από την κάμψη, αναζωπυρώνεται με κύμα δολοφονιών».

²⁸ Αυτά αποτελούν μόνο ένα μικρό δείγμα από τις ειδήσεις των εφημερίδων που δημοσιεύτηκαν λίγο πριν την έκδοση αυτού του βιβλίου. Είναι σίγουρο ότι τα «θηρία» περιφέρονται στη γη και γίνονται αιτία να τρέμουν οι άνθρωποι για την ασφάλειά τους.

Το Κήρυγμα των Καλών Νέων

29, 30. Ποια είναι η θρησκευτική κατάσταση που υπάρχει στο Χριστιανικό κόσμο, σε εκπλήρωση της προφητείας του Ιησού;

²⁹ Πώς θα τα πήγαινε η θρησκεία στη διάρκεια του ταραγμένου καιρού της παρουσίας του Ιησού; Από τη μια πλευρά, ο Ιησούς προφήτεψε ότι θα υπήρχε αύξηση στη θρησκευτική δραστηριότητα: «Πολλοί ψευδοπροφήται θέλουσιν εγερθή και πλανήσει πολλούς». (Ματθαίος 24:11) Από την άλλη πλευρά, προείπε ότι στο Χριστιανικό κόσμο ως σύνολο, το ενδιαφέρον για τον Θεό θα βρισκόταν σε παρακμή. «Η αγάπη των πολλών θέλει ψυχρανθή».—Ματθαίος 24:12.

³⁰ Αυτό περιγράφει πραγματικά τα όσα συμβαίνουν σήμερα στο Χριστιανικό κόσμο. Από τη μια πλευρά, οι παραδοσιακές εκκλησίες αποτυχαίνουν παντού λόγω έλλειψης υποστήριξης. Στις χώρες της βόρειας Ευρώπης και στην Αγγλία, που κάποτε ήταν ισχυρές Προτεσταντικές περιοχές, η θρησκεία είναι σχεδόν νεκρή. Ταυτόχρονα, η Καθολική Εκκλησία υποφέρει από έλλειψη ιερέων και από φθίνουσα υποστήριξη. Από την άλλη πλευρά, πολλοί στρέφονται στα περιθωριακά θρησκευτικά στοιχεία. Εξαπλώνονται μορφές λατρείας που βασίζονται σε ανατολικές θρησκείες, ενώ άπληστοι ευαγγελιστές της τηλεόρασης αποσπούν εκατομμύρια δολάρια.

31. Τι προείπε ο Ιησούς που βοηθάει να προσδιοριστεί η ταυτότητα των αληθινών Χριστιανών σήμερα;

³¹ Τι θα λεχτεί, όμως, για την αληθινή Χριστιανοσύνη, τη θρησκεία που καθιέρωσε ο Ιησούς και κήρυξαν οι απόστολοί του; Θα εξακολουθούσε να υπάρχει στη διάρκεια της παρουσίας του Ιησού, αλλά πώς θα αναγνωριζόταν; Υπάρχουν πολλά πράγματα που προσδιορίζουν την ταυτότητα της αληθινής Χριστιανοσύνης, και ένα από αυτά αναφέρεται στη μεγάλη προφητεία του Ιησού. Οι αληθινοί Χριστιανοί θα ασχολούνταν μ’ ένα παγκόσμιο έργο κηρύγματος. Ο Ιησούς προφήτεψε: «Και θέλει κηρυχθή τούτο το ευαγγέλιον [τα καλά νέα, ΜΝΚ] της βασιλείας εν όλη τη οικουμένη προς μαρτυρίαν εις πάντα τα έθνη, και τότε θέλει ελθεί το τέλος».—Ματθαίος 24:14.

32. Ποια είναι η μόνη ομάδα που έχει εκπληρώσει την προφητεία του Ιησού, η οποία καταγράφτηκε στο εδάφιο Ματθαίος 24:14;

³² Αυτό το κήρυγμα γίνεται τώρα σε τεράστια κλίμακα! Σήμερα, η θρησκευτική ομάδα που ονομάζεται Μάρτυρες του Ιεχωβά ενασχολείται στην πιο εντατική δραστηριότητα κηρύγματος που έχει γίνει στην ιστορία της Χριστιανοσύνης. (Ησαΐας 43:10, 12) Το 1919, ενώ οι μεγαλύτερες θρησκείες του Χριστιανικού κόσμου, έχοντας πολιτικές τάσεις, υποστήριζαν την καταδικασμένη Κοινωνία των Εθνών, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά προετοιμάζονταν γι’ αυτή την παγκόσμια εκστρατεία κηρύγματος.

33, 34. Σε ποιο βαθμό έχουν κηρυχτεί σ’ όλο τον κόσμο τα καλά νέα της Βασιλείας;

³³ Τότε υπήρχαν μόνο γύρω στους 10.000 Μάρτυρες, αλλά αυτοί γνώριζαν το έργο που έπρεπε να γίνει. Θαρραλέα, ανέλαβαν την αποστολή του κηρύγματος. Συνειδητοποίησαν ότι η διαίρεση σε κληρικούς και λαϊκούς βρισκόταν σε αντίθεση τόσο με τις εντολές της Αγίας Γραφής όσο και με το αποστολικό υπόδειγμα. Έτσι όλοι τους, μέχρι και τον τελευταίο, έμαθαν πώς να μιλούν στους γείτονές τους για τη Βασιλεία του Θεού. Αυτοί έγιναν μια οργάνωση κηρύκων.

³⁴ Με την πάροδο του χρόνου, αυτοί οι κήρυκες υπέμειναν σφοδρή εναντίωση. Στην Ευρώπη, τους εναντιώθηκαν διάφορα είδη ολοκληρωτικών καθεστώτων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά, ήρθαν αντιμέτωποι με νομικές προκλήσεις και με οχλοκρατικές ενέργειες. Σε άλλες χώρες, έπρεπε να υπερνικήσουν φανατική θρησκευτική προκατάληψη και αδίστακτο διωγμό από τυραννικούς δικτάτορες. Στα πρόσφατα χρόνια, χρειάστηκε επίσης να καταπολεμήσουν το πνεύμα του σκεπτικισμού που έχει αναπτυχτεί, καθώς και της φιληδονίας. Αλλά έχουν υπομείνει ως το σημείο να υπάρχουν, σήμερα, πάνω από τρεισήμισι εκατομμύρια από αυτούς σε 212 χώρες. Ποτέ πριν δεν είχαν κηρυχτεί σε τόσο μεγάλη κλίμακα τα καλά νέα της Βασιλείας—μια συγκλονιστική εκπλήρωση αυτού του χαρακτηριστικού τού σημείου!

Τι Σημαίνουν Όλα Αυτά;

35. (α) Πώς βοηθάει η σημερινή εκπλήρωση προφητειών να αποδειχτεί η θεοπνευστία της Αγίας Γραφής; (β) Τι σημαίνει για τις μέρες μας η εκπλήρωση του σημείου που έδωσε ο Ιησούς;

³⁵ Χωρίς καμιά αμφιβολία εμείς βλέπουμε την εκπλήρωση του μεγάλου σημείου που έδωσε ο Ιησούς. Το γεγονός αυτό επαυξάνει τις αποδείξεις που υπάρχουν για το ότι η Αγία Γραφή είναι πράγματι θεόπνευστη. Κανένας άνθρωπος δεν θα μπορούσε να προείπει πριν από τόσο καιρό τα γεγονότα που θα λάβαιναν χώρα στη διάρκεια αυτού του 20ού αιώνα. Επιπλέον, η εκπλήρωση του σημείου σημαίνει ότι ζούμε στον καιρό της παρουσίας του Ιησού και της συντέλειας του συστήματος πραγμάτων. (Ματθαίος 24:3) Ποια είναι η σημασία αυτού του γεγονότος; Τι περιλαμβάνεται στην παρουσία του Ιησού; Και ποιο είναι το σύστημα πραγμάτων που φτάνει στο τέλος του; Για να απαντήσουμε σ’ αυτά τα ερωτήματα, χρειάζεται να εξετάσουμε άλλη μια ισχυρή απόδειξη της θεοπνευστίας της Αγίας Γραφής: την αξιοσημείωτη εσωτερική αρμονία της. Θα ασχοληθούμε μ’ αυτή στη συνέχεια και θα δούμε πώς το κύριο θέμα της Αγίας Γραφής πλησιάζει τώρα σ’ ένα αποκορύφωμα που εμπνέει δέος.

[Υποσημειώσεις]

Κεφάλαιο 11

Η Αρμονία που Έχει η Αγία Γραφή στο Σύνολό Της

Φανταστείτε μια βιβλιοθήκη με 66 βιβλία που γράφτηκαν από 40 περίπου διαφορετικούς ανθρώπους σε μια περίοδο 1.600 χρόνων. Χρησιμοποιήθηκαν τρεις γλώσσες από συγγραφείς που έζησαν σε πολλές χώρες. Όλοι οι συγγραφείς είχαν διαφορετικές προσωπικότητες, ικανότητες και παρελθόν. Αλλά όταν τελικά συγκεντρώθηκαν τα βιβλία που έγραψαν, αποδείχτηκε ότι, στην πραγματικότητα, αυτά αποτελούσαν απλώς ένα μεγάλο βιβλίο που ακολουθούσε ένα βασικό θέμα από την αρχή μέχρι το τέλος. Είναι δύσκολο να το φανταστείτε αυτό, έτσι δεν είναι; Ωστόσο, η Αγία Γραφή είναι μια τέτοια ακριβώς βιβλιοθήκη.

1. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) Ποια αξιοσημείωτη αρμονία παρέχει διαβεβαίωση για το γεγονός ότι η Αγία Γραφή είναι θεόπνευστη;

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ έντιμος μελετητής που να μην έχει εντυπωσιαστεί από το γεγονός ότι η Αγία Γραφή, αν και είναι μια συλλογή διαφόρων βιβλίων, αποτελεί ένα ενοποιημένο έργο. Είναι ενοποιημένη στο ότι, από την αρχή μέχρι το τέλος, προάγει τη λατρεία ενός μόνο Θεού του οποίου τα χαρακτηριστικά ποτέ δεν αλλάζουν, και όλα τα βιβλία της αναπτύσσουν ένα πρωταρχικό θέμα. Αυτή η αρμονία που έχει στο σύνολό της αποτελεί ισχυρή απόδειξη για το ότι η Αγία Γραφή είναι, πράγματι, ο Λόγος του Θεού.

2, 3. Ποια προφητεία που ειπώθηκε στην Εδέμ έδωσε βάση για ελπίδα, και ποιες περιστάσεις οδήγησαν στο να ειπωθεί εκείνη η προφητεία;

² Το βασικό θέμα της Αγίας Γραφής παρουσιάζεται στα αρχικά κεφάλαια του πρώτου της κιόλας βιβλίου, της Γένεσης. Εκεί, διαβάζουμε ότι οι πρώτοι μας γονείς, ο Αδάμ και η Εύα, δημιουργήθηκαν τέλειοι και τοποθετήθηκαν σ’ έναν παραδεισένιο κήπο, στην Εδέμ. Όμως, την Εύα την πλησίασε ένα φίδι που έγειρε μια πρόκληση σχετικά με την ορθότητα των νόμων του Θεού και τη δελέασε με ύπουλα ψέματα σε μια πορεία αμαρτίας. Ο Αδάμ την ακολούθησε δείχνοντας κι αυτός ανυπακοή στον Θεό. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Και οι δυο τους εκδιώχτηκαν από την Εδέμ και καταδικάστηκαν σε θάνατο. Εμείς σήμερα υποφέρουμε από τα αποτελέσματα εκείνης της πρώτης ανταρσίας. Έχουμε κληρονομήσει όλοι μας την αμαρτία και το θάνατο από τους πρώτους μας γονείς.—Γένεσις 3:1-7, 19, 24· Ρωμαίους 5:12.

³ Ωστόσο, εκείνη την τραγική στιγμή ο Θεός είπε μια προφητεία που έδωσε βάση για ελπίδα. Η προφητεία απευθυνόταν στο φίδι, αλλά την άκουσαν επίσης ο Αδάμ και η Εύα κι έτσι θα μπορούσαν να την πουν στα παιδιά τους. Να τι είπε ο Θεός: «Και έχθραν θέλω στήσει αναμέσον σου και της γυναικός, και αναμέσον του σπέρματός σου και του σπέρματος αυτής· αυτό θέλει σου συντρίψει την κεφαλήν, και συ θέλεις κεντήσει την πτέρναν αυτού».—Γένεσις 3:15· Ρωμαίους 8:20, 21.

4. Ποιες οντότητες αναφέρονταν στην προφητεία που είπε ο Ιεχωβά στην Εδέμ, και πώς θα επηρέαζε η μια την άλλη στο πέρασμα των αιώνων;

⁴ Παρατηρήστε τις τέσσερις οντότητες που αναφέρονται σ’ αυτό το θεματικό εδάφιο: το φίδι και το σπέρμα του, καθώς επίσης και η γυναίκα και το σπέρμα της. Αυτές οι οντότητες θα ήταν οι βασικοί πρωταγωνιστές σε γεγονότα που θα συνέβαιναν για χιλιάδες χρόνια. Θα υπήρχε συνεχής έχθρα ανάμεσα στη μια πλευρά που την αποτελούσαν η γυναίκα και το σπέρμα της, και στην άλλη πλευρά που την αποτελούσαν το φίδι και το σπέρμα του. Αυτή η έχθρα θα περιλάμβανε τη διαρκή σύγκρουση που θα υπήρχε ανάμεσα στην αληθινή λατρεία και στην ψεύτικη, στη σωστή διαγωγή και στην πονηρία. Σε κάποια στιγμή, το φίδι θα καταλάμβανε φαινομενικά πλεονεκτική θέση όταν θα ‘κεντούσε’ τη φτέρνα του σπέρματος της γυναίκας. Τελικά, όμως, το σπέρμα της γυναίκας θα συνέτριβε το κεφάλι του φιδιού, και ο Θεός ο ίδιος θα δικαιωνόταν όταν θα απομακρύνονταν όλα τα ίχνη εκείνης της αρχικής ανταρσίας.

5. Πώς γνωρίζουμε ότι η Εύα δεν ήταν η γυναίκα της προφητείας;

⁵ Ποια είναι η γυναίκα και ποιος είναι το φίδι; Και ποια είναι τα σπέρματά τους; Όταν η Εύα απέκτησε τον πρώτο της γιο, τον Κάιν, αναφώνησε: ‘Απέκτησα άνθρωπον δια του Ιεχωβά’. (Γένεσις 4:1) Πιθανόν να νόμισε ότι αυτή ήταν η γυναίκα της προφητείας και πως αυτός ο γιος θα αποδεικνυόταν ότι ήταν το σπέρμα. Ωστόσο, ο Κάιν είχε κακό πνεύμα όμοιο μ’ εκείνο του φιδιού. Αυτός κατέληξε να γίνει φονιάς, σκοτώνοντας το μικρότερο αδελφό του τον Άβελ. (Γένεσις 4:8) Ασφαλώς, η προφητεία είχε βαθύτερη, συμβολική σημασία που μόνο ο Θεός μπορούσε να εξηγήσει. Αυτό και έκανε, σιγά-σιγά και προοδευτικά. Και τα 66 βιβλία της Αγίας Γραφής συμβάλλουν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο στην αποκάλυψη της σημασίας που είχε αυτή η πρώτη προφητεία της Αγίας Γραφής.

Ποιος Είναι το Φίδι;

6-8. Ποια λόγια του Ιησού μάς βοηθούν να προσδιορίσουμε την ταυτότητα της δύναμης που βρισκόταν πίσω από το φίδι; Εξηγήστε.

⁶ Πρώτα-πρώτα, ποιος είναι το φίδι για το οποίο γίνεται λόγος στο εδάφιο Γένεσις 3:15; Η αφήγηση λέει ότι ένα κατά γράμμα φίδι πλησίασε την Εύα στην Εδέμ, αλλά τα κατά γράμμα φίδια δεν μπορούν να μιλήσουν. Πρέπει να υπήρχε κάποια δύναμη πίσω από εκείνο το φίδι, υποκινώντας το να κάνει ό,τι έκανε. Ποια ήταν εκείνη η δύναμη; Η ταυτότητα εκείνης της δύναμης δεν αποκαλύφτηκε ξεκάθαρα παρά μόνο τον πρώτο αιώνα της Κοινής μας Χρονολογίας, όταν ο Ιησούς εκτελούσε τη διακονία του εδώ στη γη.

⁷ Σε μια περίπτωση, ο Ιησούς μιλούσε με μερικούς Ιουδαίους θρησκευτικούς ηγέτες που θεωρούσαν τον εαυτό τους δίκαιο και καυχιούνταν πως ήταν γιοι του Αβραάμ. Όμως, αυτοί είχαν εναντιωθεί με σφοδρότητα στην αλήθεια που κήρυττε ο Ιησούς. Γι’ αυτό ο Ιησούς τους είπε: «Σεις είσθε εκ πατρός του διαβόλου και τας επιθυμίας του πατρός σας θέλετε να πράττητε. Εκείνος ήτο απ’ αρχής [όταν ξεκίνησε, ΜΝΚ] ανθρωποκτόνος και δεν μένει εν τη αληθεία, διότι αλήθεια δεν υπάρχει εν αυτώ· όταν λαλή το ψεύδος, εκ των ιδίων λαλεί, διότι είναι ψεύστης και ο πατήρ αυτού του ψεύδους».—Ιωάννης 8:44.

⁸ Τα λόγια του Ιησού ήταν έντονα και επί του σημείου. Περιέγραψε τον Διάβολο ως ‘ανθρωποκτόνο’ και ως ‘πατέρα αυτού του ψεύδους’. Τα πρώτα ψέματα που έχουν καταγραφτεί ποτέ ήταν εκείνα που ειπώθηκαν από το φίδι στην Εδέμ. Εκείνος που είπε τα ψέματα αυτά ήταν πράγματι «ο πατήρ αυτού του ψεύδους». Επιπλέον, εκείνα τα ψέματα κατέληξαν στο θάνατο του Αδάμ και της Εύας, κάνοντας φονιά εκείνον τον αρχαίο ψεύτη. Προφανώς, λοιπόν, η δύναμη που βρισκόταν πίσω από το φίδι στην Εδέμ ήταν ο Σατανάς ο Διάβολος, και ο Ιεχωβά, στην πραγματικότητα, μιλούσε στον Σατανά σ’ εκείνη την αρχαία προφητεία.

9. Πώς ήρθε σε ύπαρξη ο Σατανάς;

⁹ Μερικοί έχουν ρωτήσει: Αν ο Θεός είναι καλός, γιατί δημιούργησε ένα τέτοιο πλάσμα όπως ο Διάβολος; Τα λόγια του Ιησού μάς βοηθούν να απαντήσουμε και σ’ αυτό επίσης το ερώτημα. Ο Ιησούς είπε για τον Σατανά: ‘[Αυτός] ήταν ανθρωποκτόνος όταν ξεκίνησε’. Έτσι όταν ο Σατανάς είπε ψέματα στην Εύα, τότε ξεκίνησε να είναι Σατανάς—όνομα που προέρχεται από μια εβραϊκή λέξη η οποία σημαίνει «ανθιστάμενος». Ο Θεός δεν δημιούργησε τον Σατανά. Ένας πρώην πιστός άγγελος επέτρεψε να αναπτυχτεί στην καρδιά του εσφαλμένη επιθυμία κι έτσι έγινε Σατανάς.—Δευτερονόμιον 32:4· παράβαλε Ιώβ 1:6-12· 2:1-10· Ιακώβου 1:13-15.

Το Σπέρμα του Φιδιού

10, 11. Πώς μας βοηθάει ο Ιησούς και ο απόστολος Ιωάννης να προσδιορίσουμε την ταυτότητα του σπέρματος του Φιδιού;

¹⁰ Τι θα λεχτεί, όμως, για ‘το σπέρμα [ή τους απογόνους] του φιδιού’; Τα λόγια του Ιησού μάς βοηθούν να λύσουμε κι αυτό το τμήμα του αινίγματος. Αυτός είπε στους Ιουδαίους θρησκευτικούς ηγέτες: «Σεις είσθε εκ πατρός του διαβόλου και τας επιθυμίας του πατρός σας θέλετε να πράττητε». Αυτοί οι Ιουδαίοι ήταν απόγονοι του Αβραάμ, όπως ακριβώς καυχιούνταν. Αλλά η πονηρή τους διαγωγή τους έκανε πνευματικά παιδιά του Σατανά, του πρωτουργού της αμαρτίας.

¹¹ Ο απόστολος Ιωάννης, γράφοντας προς τα τέλη του πρώτου αιώνα, εξηγεί ξεκάθαρα ποιοι ανήκουν στο σπέρμα του Φιδιού, του Σατανά. Γράφει: «Όστις πράττει την αμαρτίαν είναι εκ του διαβόλου, διότι απ’ αρχής ο διάβολος αμαρτάνει. . . . Εν τούτω γνωρίζονται τα τέκνα του Θεού και τα τέκνα του διαβόλου. Πας όστις δεν πράττει δικαιοσύνην δεν είναι εκ του Θεού, ουδέ όστις δεν αγαπά τον αδελφόν αυτού». (1 Ιωάννου 3:8, 10) Προφανώς, το σπέρμα του Φιδιού υπήρξε πολύ δραστήριο σ’ όλη την ανθρώπινη ιστορία!

Ποιος Είναι το Σπέρμα της Γυναίκας;

12, 13. (α) Πώς αποκάλυψε ο Ιεχωβά στον Αβραάμ ότι το σπέρμα της γυναίκας θα εμφανιζόταν ανάμεσα από τους απογόνους του; (β) Ποιος κληρονόμησε την υπόσχεση σχετικά με το Σπέρμα;

¹² Ποιος είναι, λοιπόν, ‘το σπέρμα [ή ο απόγονος] της γυναίκας’; Αυτό είναι ένα από τα πιο σπουδαία ερωτήματα που έγιναν ποτέ, επειδή το σπέρμα της γυναίκας είναι εκείνο που θα συντρίψει τελικά το κεφάλι του Σατανά και θα αντιστρέψει τα κακά αποτελέσματα της αρχικής ανταρσίας. Τον 20ό αιώνα Π.Κ.Χ., ο Θεός αποκάλυψε στον πιστό άνθρωπο Αβραάμ ένα σημαντικό ενδεικτικό στοιχείο σχετικά με την ταυτότητα αυτού του σπέρματος. Λόγω της μεγάλης πίστης που είχε ο Αβραάμ, ο Θεός τού έδωσε μια σειρά από υποσχέσεις σχετικά με τους απογόνους που θα γεννιούνταν σ’ αυτόν. Σε μια από αυτές τις υποσχέσεις γινόταν φανερό ότι ‘το σπέρμα της γυναίκας’ που θα ‘συνέτριβε το κεφάλι του φιδιού’ θα εμφανιζόταν ανάμεσα από τα παιδιά του Αβραάμ. Ο Θεός τού είπε: «Το σπέρμα σου θέλει κυριεύσει τας πύλας των εχθρών αυτού· και εν τω σπέρματί σου θέλουσιν ευλογηθή πάντα τα έθνη της γης· διότι υπήκουσας εις την φωνήν μου».—Γένεσις 22:17, 18.

¹³ Καθώς τα χρόνια περνούσαν, η υπόσχεση που έδωσε ο Ιεχωβά στον Αβραάμ επαναλήφθηκε στο γιο του Αβραάμ, τον Ισαάκ, και στον εγγονό του, τον Ιακώβ. (Γένεσις 26:3-5· 28:10-15) Τελικά, οι απόγονοι του Ιακώβ έγιναν 12 φυλές και μια από εκείνες τις φυλές, η φυλή του Ιούδα, έλαβε μια ειδική υπόσχεση: «Δεν θέλει εκλείψει το σκήπτρον εκ του Ιούδα ουδέ νομοθέτης εκ μέσου των ποδών αυτού, εωσού έλθη ο Σηλώ· και εις αυτόν θέλει είσθαι η υπακοή των λαών». (Γένεσις 49:10) Προφανώς, το Σπέρμα θα εμφανιζόταν από τη φυλή του Ιούδα.

14. Ποιο έθνος οργανώθηκε προκειμένου να προετοιμαστεί για τον ερχομό του Σπέρματος;

¹⁴ Στα τέλη του 16ου αιώνα Π.Κ.Χ., οι 12 φυλές του Ισραήλ οργανώθηκαν σ’ ένα έθνος, ως ιδιαίτερος λαός του Θεού. Για το σκοπό αυτό, ο Θεός σύναψε μια επίσημη διαθήκη μαζί τους και τους έδωσε έναν κώδικα νόμων. Ο βασικός λόγος γι’ αυτό ήταν να προετοιμάσει ένα λαό για τον ερχομό του Σπέρματος. (Έξοδος 19:5, 6· Γαλάτας 3:24) Από τότε κι έπειτα, η έχθρα του Σατανά απέναντι στο Σπέρμα της γυναίκας γινόταν αντιληπτή από την εχθρότητα των εθνών απέναντι στον εκλεκτό λαό του Θεού.

15. Ποια τελική ένδειξη δόθηκε ως προς το ποια οικογένεια ανάμεσα από τους απογόνους του Αβραάμ επρόκειτο να παραγάγει το Σπέρμα;

¹⁵ Η τελική ένδειξη ως προς το ποια οικογένεια επρόκειτο να παραγάγει το Σπέρμα δόθηκε τον 11ο αιώνα Π.Κ.Χ. Εκείνη την εποχή, ο Θεός μίλησε στο δεύτερο βασιλιά του Ισραήλ, τον Δαβίδ, και υποσχέθηκε ότι το Σπέρμα θα ερχόταν από τη δική του γραμμή και ότι ο θρόνος Εκείνου του σπέρματος θα ήταν «εστερεωμένος εις τον αιώνα». (2 Σαμουήλ 7:11-16) Από εκείνο το σημείο κι έπειτα, το Σπέρμα θα μπορούσε κατάλληλα να αναφερθεί ως ο γιος του Δαβίδ.—Ματθαίος 22:42-45.

16, 17. Πώς περιέγραψε ο Ησαΐας τις ευλογίες που θα έφερνε το Σπέρμα;

¹⁶ Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Θεός ήγειρε προφήτες για να δώσουν περισσότερες θεόπνευστες πληροφορίες σχετικά με το Σπέρμα που θα ερχόταν. Για παράδειγμα, τον όγδοο αιώνα Π.Κ.Χ., ο Ησαΐας έγραψε: «Παιδίον εγεννήθη εις ημάς, υιός εδόθη εις ημάς· και η εξουσία θέλει είσθαι επί τον ώμον αυτού· και το όνομα αυτού θέλει καλεσθή Θαυμαστός, Σύμβουλος, Θεός ισχυρός, Πατήρ του μέλλοντος αιώνος [Αιώνιος Πατέρας, ΜΝΚ], Άρχων ειρήνης. Εις την αύξησιν της εξουσίας αυτού και της ειρήνης δεν θέλει είσθαι τέλος, επί τον θρόνον του Δαβίδ και επί την βασιλείαν αυτού».—Ησαΐας 9:6, 7.

¹⁷ Ο Ησαΐας προφήτεψε περαιτέρω σχετικά μ’ αυτό το Σπέρμα: ‘Εν δικαιοσύνη θέλει κρίνει τους πτωχούς, και εν ευθύτητι θέλει υπερασπίζεσθαι τους ταπεινούς της γης· . . . Και ο λύκος θέλει συγκατοικεί μετά του αρνίου, και η λεοπάρδαλις θέλει αναπαύεσθαι μετά του εριφίου· και ο μόσχος και ο σκύμνος και τα σιτευτά ομού . . . Δεν θέλουσι κακοποιεί ουδέ φθείρει εν όλω τω αγίω μου όρει· διότι η γη θέλει είσθαι πλήρης της γνώσεως του Ιεχωβά, καθώς τα ύδατα σκεπάζουσι την θάλασσαν’. (Ησαΐας 11:4-9) Τι πλούσιες ευλογίες θα έφερνε αυτό το σπέρμα!

18. Ποιες επιπρόσθετες πληροφορίες σχετικά με το Σπέρμα κατέγραψε ο Δανιήλ;

¹⁸ Τον έκτο αιώνα πριν από την Κοινή μας Χρονολογία, ο Δανιήλ κατέγραψε μια επιπρόσθετη προφητεία σχετικά με το Σπέρμα. Προείπε τον καιρό που θα εμφανιζόταν στον ουρανό ένας όμοιος με γιο ανθρώπου και είπε ότι θα δινόταν «εις αυτόν . . . η εξουσία και η δόξα και η βασιλεία, δια να λατρεύωσιν αυτόν πάντες οι λαοί, τα έθνη και αι γλώσσαι». (Δανιήλ 7:13, 14) Έτσι το Σπέρμα που θα ερχόταν θα κληρονομούσε μια ουράνια βασιλεία, και η βασιλική του εξουσία θα επεκτεινόταν σ’ ολόκληρη τη γη.

Το Αίνιγμα Λύνεται

19. Ποιο ρόλο, όπως αποκάλυψε ο άγγελος, θα έπαιζε η Μαρία στον ερχομό του Σπέρματος;

¹⁹ Η ταυτότητα του Σπέρματος αποκαλύφτηκε τελικά στην αρχή της Κοινής μας Χρονολογίας. Το έτος 2 Π.Κ.Χ., ένας άγγελος εμφανίστηκε σε μια νεαρή Ιουδαία κοπέλα, που ονομαζόταν Μαρία και ήταν απόγονος του Δαβίδ. Ο άγγελος της ανέφερε ότι θα γεννούσε ένα πολύ ιδιαίτερο μωρό και είπε: ‘Ούτος θέλει είσθαι μέγας και Υιός Υψίστου θέλει ονομασθή, και θέλει δώσει εις αυτόν Ιεχωβά ο Θεός τον θρόνον Δαβίδ του πατρός αυτού, και θέλει βασιλεύσει επί τον οίκον του Ιακώβ εις τους αιώνας, και της βασιλείας αυτού δεν θέλει είσθαι τέλος’. (Λουκάς 1:32, 33) Έτσι η μακρόχρονη αναμονή για το ‘σπέρμα’ τελικά έφτανε στο τέλος της.

20. Ποιος είναι το υποσχεμένο Σπέρμα, και ποιο άγγελμα κήρυξε στους Ισραηλίτες;

²⁰ Το έτος 29 Κ.Χ. (μια χρονολογία που υποδείχτηκε πολύ καιρό νωρίτερα από τον Δανιήλ), ο Ιησούς βαφτίστηκε. Τότε κατέβηκε και ήρθε πάνω του άγιο πνεύμα και ο Θεός τον αναγνώρισε ως Γιο του. (Δανιήλ 9:24-27· Ματθαίος 3:16, 17) Κατόπιν, επί τριάμισι χρόνια, ο Ιησούς έδινε μαρτυρία στους Ιουδαίους, διακηρύττοντας: «Επλησίασεν η βασιλεία των ουρανών». (Ματθαίος 4:17) Στη διάρκεια εκείνης της περιόδου, αυτός εκπλήρωσε τόσο πολλές προφητείες από τις Εβραϊκές Γραφές ώστε αποδείχτηκε πέρα από κάθε αμφιβολία πως ήταν πράγματι το υποσχεμένο Σπέρμα.

21. Τι κατανοούσαν οι πρώτοι Χριστιανοί ως προς την ταυτότητα του Σπέρματος;

²¹ Οι πρώτοι Χριστιανοί το κατανοούσαν καλά αυτό. Ο Παύλος εξήγησε στους Χριστιανούς της Γαλατίας: «Προς δε τον Αβραάμ ελαλήθησαν αι επαγγελίαι και προς το σπέρμα αυτού· δεν λέγει, Και προς τα σπέρματα, ως περί πολλών, αλλ’ ως περί ενός, Και προς το σπέρμα σου, όστις είναι ο Χριστός». (Γαλάτας 3:16) Ο Ιησούς θα ήταν ο ‘Άρχοντας Ειρήνης’ που προειπώθηκε από τον Ησαΐα. Όταν τελικά θα ερχόταν στη Βασιλεία του, η κρίση και η δικαιοσύνη θα καθιερώνονταν παγκόσμια.

Ποια Είναι, Λοιπόν, η Γυναίκα;

22. Ποια είναι η γυναίκα που αναφέρθηκε στην προφητεία του Ιεχωβά στην Εδέμ;

²² Αν ο Ιησούς είναι το Σπέρμα, τότε ποια είναι η γυναίκα που αναφέρθηκε στην Εδέμ; Αφού η δύναμη που κρυβόταν πίσω από το φίδι ήταν ένα πνευματικό πλάσμα, δεν θα πρέπει να μας προκαλέσει έκπληξη το γεγονός ότι και η γυναίκα επίσης είναι πνευματική, δεν είναι άνθρωπος. Ο απόστολος Παύλος μιλούσε για μια ουράνια ‘γυναίκα’ όταν είπε: «Η δε άνω Ιερουσαλήμ είναι ελευθέρα, ήτις είναι μήτηρ πάντων ημών». (Γαλάτας 4:26) Άλλα εδάφια δείχνουν ότι αυτή η «άνω Ιερουσαλήμ» υπήρχε ήδη επί χιλιετίες. Αυτή είναι η ουράνια οργάνωση των πνευματικών πλασμάτων του Ιεχωβά, από την οποία κατέβηκε ο Ιησούς για να εκπληρώσει το ρόλο ‘του σπέρματος της γυναίκας’. Μόνο αυτό το είδος πνευματικής ‘γυναίκας’ θα μπορούσε να υπομείνει την έχθρα ‘του όφι του αρχαίου’ επί χιλιετίες.—Αποκάλυψις 12:9· Ησαΐας 54:1, 13· 62:2-6.

23. Γιατί είναι τόσο αξιοσημείωτη η προοδευτική αποκάλυψη της σημασίας της Εδεμικής προφητείας του Ιεχωβά;

²³ Αυτή η συνοπτική ματιά στην εξέλιξη εκείνης της αρχαίας προφητείας του εδαφίου Γένεσις 3:15 αποτελεί ισχυρή μαρτυρία για τη μεγαλειώδη αρμονία της Αγίας Γραφής. Είναι στ’ αλήθεια αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η προφητεία μπορεί να κατανοηθεί μόνο αν συσχετίσουμε γεγονότα και λόγια από τον 20ό, τον 11ο, τον 8ο και τον 6ο αιώνα Π.Κ.Χ. με λόγια και γεγονότα από τον πρώτο αιώνα της Κοινής μας Χρονολογίας. Αυτό δεν μπορεί να συνέβηκε τυχαία. Πρέπει να υπήρχε κάποιο χέρι που τα κατηύθυνε όλα αυτά.—Ησαΐας 46:9, 10.

Η Σημασία που Έχουν Αυτά για Εμάς

24. Τι σημαίνει για εμάς ο προσδιορισμός της ταυτότητας του Σπέρματος;

²⁴ Τι σημαίνουν όλα αυτά για εμάς; Ο Ιησούς είναι το πρωταρχικό ‘σπέρμα της γυναίκας’. Εκείνη η αρχαία προφητεία του εδαφίου Γένεσις 3:15 προείπε ότι το Φίδι θα ‘κεντούσε’ τη φτέρνα του, και αυτό συνέβηκε όταν ο Ιησούς πέθανε στον πάσσαλο βασανισμού. Ένα ‘κέντημα’ δεν είναι μόνιμο. Έτσι, η φαινομενική επιτυχία του Φιδιού μετατράπηκε γρήγορα σε ήττα όταν ο Ιησούς αναστήθηκε. (Όπως είδαμε στο Κεφάλαιο 6, υπάρχουν πάρα πολλές αποδείξεις για το ότι αυτό έγινε στ’ αλήθεια.) Ο θάνατος του Ιησού έγινε η βάση για τη σωτηρία των ανθρώπων που έχουν δίκαιη καρδιά, έτσι το Σπέρμα άρχισε να αποτελεί ευλογία, όπως ακριβώς είχε υποσχεθεί ο Θεός στον Αβραάμ. Αλλά τι μπορούμε να πούμε για τις προφητείες που έλεγαν ότι ο Ιησούς θα κυβερνούσε από μια ουράνια βασιλεία σ’ όλη την επίγεια επικράτειά του;

25, 26. Ποιο ζήτημα περιλαμβανόταν στην έχθρα που υπήρχε ανάμεσα στο ‘σπέρμα της γυναίκας’ και στο Φίδι, όπως περιγράφεται στην Αποκάλυψη;

²⁵ Σε μια παραστατική προφητική όραση που καταγράφτηκε στο δωδέκατο κεφάλαιο του βιβλίου της Αποκάλυψης, η έναρξη αυτής της Βασιλείας εξεικονίζεται με τη γέννηση ενός αρσενικού παιδιού στον ουρανό. Σ’ αυτή τη Βασιλεία, το υποσχεμένο Σπέρμα αναλαμβάνει εξουσία με τον τίτλο Μιχαήλ, που σημαίνει «Ποιος Είναι Όμοιος με τον Θεό;» Καθώς εκδιώκει για πάντα από τον ουρανό ‘τον όφι τον αρχαίο’, αυτός δείχνει ότι κανένας δεν μπορεί να προκαλέσει δικαιωματικά την κυριαρχία του Ιεχωβά. Διαβάζουμε: «Και ερρίφθη ο δράκων ο μέγας, ο όφις ο αρχαίος, ο καλούμενος Διάβολος και ο Σατανάς, ο πλανών την οικουμένην όλην, ερρίφθη εις την γην».—Αποκάλυψις 12:7-9.

²⁶ Το αποτέλεσμα είναι ανακούφιση για τους ουρανούς, αλλά στενοχώρια πάνω στη γη. Ακούστηκε η θριαμβευτική κραυγή: «Τώρα έγεινεν η σωτηρία και η δύναμις και η βασιλεία του Θεού ημών και η εξουσία του Χριστού αυτού». Επίσης, διαβάζουμε: «Δια τούτο ευφραίνεσθε οι ουρανοί και οι κατοικούντες εν αυτοίς· ουαί εις . . . την γην και την θάλασσαν, διότι κατέβη ο διάβολος εις εσάς έχων θυμόν μέγαν, επειδή γνωρίζει ότι ολίγον καιρόν έχει».—Αποκάλυψις 12:10, 12.

27. Πότε εκπληρώθηκε η προφητεία σχετικά με την εκδίωξη του Σατανά από τους ουρανούς; Πώς το γνωρίζουμε;

²⁷ Μπορούμε να πούμε πότε θα εκπληρωνόταν αυτή η προφητεία; Στην πραγματικότητα, αυτό ήταν το ερώτημα που ήγειραν οι μαθητές όταν ρώτησαν τον Ιησού σχετικά με ‘το σημείο της παρουσίας του και της συντέλειας του αιώνα [συστήματος πραγμάτων, ΜΝΚ]’—που εξετάσαμε στο Κεφάλαιο 10. (Ματθαίος 24:3) Όπως είδαμε, υπάρχουν πάρα πολλές αποδείξεις που δείχνουν ότι η παρουσία του Ιησού με ουράνια Βασιλική εξουσία άρχισε το 1914. Από εκείνον τον καιρό, έχουμε πράγματι δοκιμάσει «ουαί εις . . . την γην»!

28, 29. Ποιες μεγάλες αλλαγές στην επίγεια σκηνή βρίσκονται ακόμη μπροστά μας, και πώς γνωρίζουμε ότι σύντομα θα λάβουν χώρα;

²⁸ Αλλά προσέξτε: Αυτή η ουράνια κραυγή ανακοίνωσε ότι ο Σατανάς έχει μόνο «ολίγον καιρόν». Έτσι εκείνη η αρχική προφητεία του εδαφίου Γένεσις 3:15 κινείται προς το αλάνθαστο αποκορύφωμά της. Έχει προσδιοριστεί η ταυτότητα του φιδιού, του σπέρματός του, της γυναίκας και του σπέρματός της. Το Σπέρμα ‘κεντήθηκε στη φτέρνα’, αλλά ανάρρωσε. Σύντομα, θα αρχίσει η συντριβή του Σατανά (και του σπέρματός του) κάτω από τον Χριστό Ιησού, τον Βασιλιά που έχει ορίσει ο Θεός και που τώρα βασιλεύει.

²⁹ Αυτό θα σημάνει τεράστιες αλλαγές στην επίγεια σκηνή. Παράλληλα με τον Σατανά, θα απομακρυνθούν κι εκείνοι που αποδεικνύουν ότι είναι σπέρμα του. Όπως προφήτεψε ο ψαλμωδός: «Έτι μικρόν [λίγο ακόμη, ΜΝΚ] και ο ασεβής δεν θέλει υπάρχει· και θέλεις ζητήσει τον τόπον αυτού, και δεν θέλει ευρεθή». (Ψαλμός 37:10) Πόσο ριζική θα είναι αυτή η αλλαγή! Κατόπιν, θα εκπληρωθούν τα περαιτέρω λόγια του ψαλμωδού: «Οι πραείς όμως θέλουσι κληρονομήσει την γην· και θέλουσι κατατρυφά εν πολλή ειρήνη».—Ψαλμός 37:11.

30. Γιατί οι σκεπτικιστές, οι οποίοι αμφιβάλλουν όχι μόνο για τη θεοπνευστία της Αγίας Γραφής αλλά ακόμη και για την ύπαρξη του Θεού, είναι εκείνοι που δεν έχουν ρεαλιστική άποψη;

³⁰ Μ’ αυτόν τον τρόπο, ο ‘Άρχοντας Ειρήνης’ θα φέρει τελικά ειρήνη στην ανθρωπότητα. Αυτή είναι η υπόσχεση της Αγίας Γραφής, όπως παρατηρήσαμε στα εδάφια Ησαΐας 9:6, 7. Σ’ αυτόν τον σκεπτικιστικό αιώνα, πολλοί βρίσκουν μη ρεαλιστική μια τέτοια υπόσχεση. Αλλά ποια εναλλακτική λύση προσφέρει ο άνθρωπος; Καμιά! Από την άλλη πλευρά, η υπόσχεση αυτή δηλώνεται ξεκάθαρα στην Αγία Γραφή, και η Αγία Γραφή είναι ο αλάνθαστος Λόγος του Θεού. Στην πραγματικότητα οι σκεπτικιστές είναι εκείνοι που δεν έχουν ρεαλιστική άποψη. (Ησαΐας 55:8, 11) Αυτοί αγνοούν τον Θεό, που ενέπνευσε τους συγγραφείς της Αγίας Γραφής και ο οποίος είναι η μέγιστη πραγματικότητα που υπάρχει.

[Εικόνα στη σελίδα 151]

Η πρώτη προφητεία της Αγίας Γραφής έδωσε στην ξεπεσμένη ανθρωπότητα βάση για ελπίδα

[Εικόνα στη σελίδα 154]

Τον 20ό αιώνα Π.Κ.Χ., ο Ιεχωβά είπε στον Αβραάμ ότι το υποσχεμένο Σπέρμα θα ερχόταν ανάμεσα από τους απογόνους του

[Εικόνα στη σελίδα 155]

Τον 11ο αιώνα Π.Κ.Χ., ο Βασιλιάς Δαβίδ έμαθε ότι το Σπέρμα θα ερχόταν από τη δική του βασιλική γραμμή

[Εικόνα στη σελίδα 156]

Τον όγδοο αιώνα Π.Κ.Χ., ο Ησαΐας προείπε τις ευλογίες που θα έφερνε το Σπέρμα

[Εικόνα στη σελίδα 157]

Τον έκτο αιώνα Π.Κ.Χ., ο Δανιήλ προείπε ότι το Σπέρμα θα κυβερνούσε σε μια ουράνια βασιλεία

[Εικόνα στη σελίδα 159]

Σχεδόν στην αρχή του πρώτου αιώνα Κ.Χ., η Μαρία έμαθε ότι ο Ιησούς, το μωρό που θα γεννούσε, θα μεγάλωνε και θα γινόταν το Σπέρμα

Κεφάλαιο 12

Μια Ανώτερη Πηγή Σοφίας

‘Πόσον μεγάλα [πολλά, ΜΝΚ] είναι τα έργα σου, Ιεχωβά. Τα πάντα εν σοφία εποίησας· η γη είναι πλήρης των ποιημάτων σου’. (Ψαλμός 104:24) Ναι, από το μεγαλείο του αχανούς σύμπαντος μέχρι τη λεπτή ομορφιά ενός λουλουδιού, η δημιουργία πιστοποιεί την απαράμιλλη σοφία του Δημιουργού της. Η τεχνολογία αυτού του 20ού αιώνα ωχριά και φαίνεται ασήμαντη όταν συγκριθεί με τα έργα του Θεού. Αν η Αγία Γραφή είναι Λόγος Θεού, τότε θα αναμέναμε κι από αυτήν επίσης να παρέχει αποδείξεις σοφίας που είναι πέρα από τις ανθρώπινες δυνατότητες. Το κάνει αυτό;

1. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) (α) Πού βλέπουμε αποδείξεις της απαράμιλλης σοφίας του Θεού; (β) Ποιες συμβουλές δίνει η Αγία Γραφή σχετικά με τη σοφία;

Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ τονίζει τη σπουδαιότητα της σοφίας. Λέει: «Η σοφία είναι το πρώτιστον· απόκτησον σοφίαν· και υπέρ πάσαν απόκτησίν σου απόκτησον σύνεσιν [κατανόηση, ΜΝΚ]». (Παροιμίαι 4:7) Αναγνωρίζει επίσης ότι εμείς οι άνθρωποι συχνά στερούμαστε σοφίας, και μας ενθαρρύνει: «Εάν κανείς από σας υστερή σε σοφίαν, ας ζητήσει από τον Θεόν, ο οποίος δίνει εις όλους με γενναιοδωρίαν».—Ιακώβου 1:5, ΚΔΤΚ.

2. Πώς μπορεί ένα άτομο να αυξήσει τη σοφία του;

² Πώς δίνει ο Θεός ‘σοφία με γενναιοδωρία’; Ένας τρόπος είναι με το να μας ενθαρρύνει να διαβάζουμε την Αγία Γραφή και να μαθαίνουμε από αυτήν. Το βιβλίο των Παροιμιών, που είναι ένα από τα βιβλία της Αγίας Γραφής, προτρέπει: ‘Υιέ μου, εάν δεχθής τους λόγους μου και ταμιεύσης τας εντολάς μου παρά σεαυτώ, ώστε να προσέξης . . . εις την σοφίαν, . . . θέλεις εννοήσει τον φόβον του Ιεχωβά και θέλεις ευρεί την επίγνωσιν του Θεού. Διότι ο Ιεχωβά δίδει σοφίαν’. (Παροιμίαι 2:1, 2, 5, 6) Όταν εφαρμόζουμε τις συμβουλές που υπάρχουν στην Αγία Γραφή και βλέπουμε πόσο αποτελεσματικές είναι, τότε συνειδητοποιούμε ότι αυτή πράγματι αντιπροσωπεύει τη θεϊκή σοφία.

Σοφά Λόγια

3, 4. (α) Τι λέει η Αγία Γραφή ως προς τη ματαιότητα της φιλαργυρίας; (β) Ποια θαυμάσια ισορροπία επιδεικνύει η Αγία Γραφή καθώς μας συμβουλεύει για την αξία των χρημάτων;

³ Για να το εκτιμήσουμε αυτό καλύτερα, ας εξετάσουμε μερικά εδάφια της Αγίας Γραφής. Αναλογιστείτε αυτά τα σοφά λόγια: «Όσοι δε θέλουσι να πλουτώσι πίπτουσιν εις πειρασμόν και παγίδα και εις επιθυμίας πολλάς ανοήτους και βλαβεράς . . . Διότι ρίζα πάντων των κακών είναι η φιλαργυρία». (1 Τιμόθεον 6:9, 10) Συγκρίνετέ το αυτό με την άποψη που επικρατεί στους σύγχρονους καιρούς—τουλάχιστον στη Δυτική κοινωνία—η οποία ενθαρρύνει τους ανθρώπους να έχουν ως πρώτιστο στόχο τους την επιδίωξη χρημάτων. Δυστυχώς, πολλοί αποκτούν τα πλούτη που επιζητούν και εξακολουθούν να νιώθουν κενοί και ανικανοποίητοι. Ένας νοσοκομειακός ψυχολόγος παρατήρησε: «Το να γίνεις σημαίνον πρόσωπο και πλούσιος δεν σε κάνει να αισθάνεσαι πλήρης, ικανοποιημένος, πραγματικά αξιοσέβαστος ή αγαπητός».¹

⁴ Αυτό δεν σημαίνει ότι ένα πρακτικό άτομο μπορεί να αγνοήσει τελείως τα χρήματα. Η Αγία Γραφή δείχνει θαυμάσια ισορροπημένη σοφία όταν λέει: «Η σοφία είναι σκέπη, ως είναι σκέπη το αργύριον· πλην η υπεροχή της γνώσεως είναι, ότι η σοφία ζωοποιεί τους έχοντας αυτήν». (Εκκλησιαστής 7:12) Έτσι, η Αγία Γραφή μάς βοηθάει να δούμε ότι τα χρήματα, ενώ είναι σπουδαία, δεν είναι το σπουδαιότερο πράγμα που υπάρχει. Αυτά είναι μόνο ένα μέσο που εξυπηρετεί κάποιο σκοπό, και έχουν περιορισμένη αξία αν δεν έχουμε τη σοφία να τα χρησιμοποιήσουμε κατάλληλα.

5, 6. (α) Γιατί είναι σοφή η συμβουλή που δίνει η Αγία Γραφή να αποφεύγουμε τις κακές συναναστροφές; (β) Πώς ωφελούμαστε από το να ‘περπατούμε με σοφούς’;

⁵ Η ακόλουθη δήλωση της Αγίας Γραφής είναι επίσης αληθινή: «Ο περιπατών μετά σοφών θέλει είσθαι σοφός· ο δε σύντροφος των αφρόνων θέλει απολεσθή». (Παροιμίαι 13:20) Έχετε παρατηρήσει ποτέ τι ισχυρή επίδραση έχουν πάνω μας τα άτομα που συναναστρεφόμαστε; Η πίεση των συνομηλίκων έχει οδηγήσει ορισμένα νεαρά άτομα σε μέθη, χρήση ναρκωτικών και ανηθικότητα. Αν συναναστρεφόμαστε μ’ εκείνους που χρησιμοποιούν ακάθαρτη γλώσσα, τελικά θα διαπιστώσουμε ότι κι εμείς οι ίδιοι θα χρησιμοποιούμε ακάθαρτη γλώσσα. Το να κάνουμε παρέα με ανέντιμα άτομα τείνει να μας κάνει κι εμάς ανέντιμους. Πράγματι, όπως επίσης λέει η Αγία Γραφή, «φθείρουσι τα καλά ήθη αι κακαί συναναστροφαί».—1 Κορινθίους 15:33.

⁶ Από την άλλη πλευρά, οι καλές συναναστροφές μπορούν να μας βελτιώσουν. Αν ‘περπατούμε με σοφούς’, εμείς οι ίδιοι θα γίνουμε σοφότεροι. Οι καλές συνήθειες είναι μεταδοτικές, όπως ακριβώς και οι κακές. Για άλλη μια φορά, η Αγία Γραφή δείχνει σοφία καθώς μας ενθαρρύνει να διαλέγουμε προσεκτικά τα άτομα που συναναστρεφόμαστε.

7. Τι κάνει την Αγία Γραφή μοναδική στο είδος της πηγή συμβουλών;

⁷ Η Αγία Γραφή περιέχει πολλούς τέτοιους κανόνες διαγωγής για να μας βοηθήσει να καθοδηγούμε τη ζωή μας. Ως πηγή συμβουλών, είναι μοναδική στο είδος της. Οι συμβουλές της είναι πάντοτε ωφέλιμες. Ποτέ δεν είναι απλώς και μόνο θεωρητικές, και ποτέ δεν μας κάνουν κακό. Το ευρύ φάσμα των συμβουλών της Αγίας Γραφής είναι ασύγκριτο. Εκείνοι που τις εφαρμόζουν στη ζωή τους και βλέπουν πώς αυτές τους βγαίνουν πάντοτε σε καλό, φτάνουν στο σημείο να εκτιμήσουν την Αγία Γραφή ως μοναδική στο είδος της πηγή σοφίας.

Σοφές Αρχές

8. Πώς μπορεί η Αγία Γραφή να μας βοηθήσει ακόμη κι όταν αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση για την οποία δεν αναφέρει κάτι συγκεκριμένο;

⁸ Τι μπορεί να γίνει, ωστόσο, όταν αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση για την οποία δεν αναφέρεται τίποτε συγκεκριμένο στην Αγία Γραφή; Συχνά, βρίσκουμε γενικές αρχές που μπορούν να μας καθοδηγήσουν. Για παράδειγμα, σε κάποια στιγμή της ζωής τους πολλά άτομα πρέπει να πάρουν μια απόφαση σχετικά με τη συνήθεια του καπνίσματος. Αφού ο καπνός ήταν άγνωστος στη Μέση Ανατολή στις μέρες του Ιησού, η Αγία Γραφή δεν αναφέρει τίποτε γι’ αυτόν. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν κατάλληλες Γραφικές αρχές που μας βοηθούν να πάρουμε μια σοφή απόφαση στο θέμα αυτό.

9-11. Με ποιον τρόπο μας βοηθούν οι αρχές της Αγίας Γραφής να καταλήξουμε σε μια σοφή απόφαση σε ό,τι αφορά το ζήτημα της χρήσης καπνού, και πώς ωφελούμαστε αν ακολουθούμε αυτές τις αρχές;

⁹ Μολονότι λέγεται ότι το κάπνισμα είναι ευχάριστο, στην πραγματικότητα περιλαμβάνει την εισπνοή σωρείας μολυσματικών ουσιών μέσα στους πνεύμονες. Ένας καπνιστής μολύνει το σώμα του, καθώς επίσης τα ρούχα του και τον αέρα που τον περιβάλλει. Επιπλέον, το κάπνισμα αποτελεί εθισμό. Οι άνθρωποι που θέλουν να το κόψουν συχνά το βρίσκουν αυτό πολύ δύσκολο. Μ’ αυτά υπόψη, μπορούμε να στραφούμε στην Αγία Γραφή για βοήθεια ώστε να καταλήξουμε σ’ ένα σοφό συμπέρασμα σχετικά με το κάπνισμα.

¹⁰ Πρώτον, εξετάστε το πρόβλημα του εθισμού. Ο Παύλος, όταν μιλούσε για τροφές, είπε: «Εγώ δεν θέλω εξουσιασθή υπ’ ουδενός». (1 Κορινθίους 6:12) Ο Παύλος ήταν ελεύθερος να φάει οποιοδήποτε είδος τροφής, αλλά γνώριζε ότι μερικά άτομα της εποχής εκείνης είχαν ευαίσθητη συνείδηση. Έτσι, αν ήταν ανάγκη να σταματήσει να τρώει ορισμένες τροφές για να μη σκανδαλίσει άλλους, είπε ότι δεν ήταν τόσο «εθισμένος» σ’ αυτές ώστε να μην μπορεί να το κάνει αυτό. Αν ένα άτομο δεν μπορεί να σταματήσει το κάπνισμα—ή το μάσημα του καπνού—αναμφίβολα έχει «εξουσιασθή» από αυτό. Επομένως, η δήλωση που έκανε ο Παύλος για το ζήτημα της τροφής είναι μια καλή κατευθυντήρια γραμμή για τη χρήση καπνού. Δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να υποδουλωθεί σε μια συνήθεια.

¹¹ Δεύτερον, αναλογιστείτε το ζήτημα της μόλυνσης. Η Αγία Γραφή λέει: «Ας καθαρίσωμεν εαυτούς από παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος». (2 Κορινθίους 7:1) Χωρίς αμφιβολία, το κάπνισμα είναι μόλυνση της σάρκας. Η σοβαρότητα αυτής της μόλυνσης φαίνεται από το γεγονός ότι, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, το κάπνισμα γίνεται αιτία ώστε πάνω από ένα εκατομμύριο άτομα να πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο. Αν ακολουθούμε τη Γραφική αρχή που λέει να παραμείνουμε καθαροί από μολυσμούς της σάρκας, θα προστατευτούμε από τους σοβαρούς κινδύνους για την υγεία οι οποίοι προξενούνται από το κάπνισμα, καθώς επίσης από τα ναρκωτικά και από άλλους μολυσμούς.

Ωφέλιμα Λόγια

12. Γιατί συνδέονται πάντοτε με τη σωματική και τη συναισθηματική μας ευημερία οι συμβουλές της Αγίας Γραφής;

¹² Δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι αν ακολουθούμε τις συμβουλές της Αγίας Γραφής αυτό μας ωφελεί από σωματική άποψη. Οι συμβουλές της Αγίας Γραφής προέρχονται από τον Θεό. Εφόσον είναι Δημιουργός μας, αυτός γνωρίζει λεπτομερώς πώς είμαστε φτιαγμένοι και τι χρειαζόμαστε. (Ψαλμός 139:14-16) Οι συμβουλές του συνδέονται πάντοτε με τη σωματική και τη συναισθηματική μας ευημερία.

13, 14. Γιατί αποτελεί πορεία σοφίας το να ακολουθούμε τις συμβουλές της Αγίας Γραφής που μας προτρέπουν να μη λέμε ψέματα;

¹³ Αυτό το βλέπουμε στις συμβουλές που μας προτρέπουν να μη λέμε ψέματα. Τα ψέματα συγκαταλέγονται στα επτά πράγματα που μισεί ο Ιεχωβά, και το βιβλίο της Αποκάλυψης συγκαταλέγει τους ψεύτες σ’ εκείνους που δεν θα έχουν θέση στο νέο κόσμο του Θεού. (Παροιμίαι 6:19· Αποκάλυψις 21:8) Παρ’ όλα αυτά, το να λέει κανείς ψέματα είναι κάτι πολύ διαδεδομένο. Ένα εμπορικό περιοδικό παρατηρεί: «Οι Η.Π.Α. δοκιμάζουν το χειρότερο κύμα απάτης, παραπλάνησης και συναφών καταχρήσεων στην ιστορία τους».²

¹⁴ Ωστόσο, παρ’ όλο που είναι κοινό, το να λέει κανείς ψέματα κάνει κακό στην κοινωνία και στο άτομο. Ο αρθρογράφος Κλίφορντ Λόνγκλεϊ σημειώνει ορθά: «Τα ψέματα βλάπτουν τον ψεύτη και το άτομο στο οποίο απευθύνονται στο πιο βαθύ επίπεδο της ύπαρξής τους, διασπώντας τη ζωτική επαφή που υπάρχει μεταξύ του νου και της πραγματικότητας».³ Το The American Journal of Psychiatry (Αμερικανικό Περιοδικό Ψυχιατρικής) δηλώνει: «Ο ψυχολογικός αντίκτυπος που έχουν τα ψέματα στα άτομα στα οποία λέγονται μπορεί να είναι καταστρεπτικός. Σημαντικές αποφάσεις της ζωής μπορεί να στηριχτούν σε λανθασμένες πληροφορίες, τις οποίες κάποιος πιστεύει ότι είναι σωστές. Τα ψέματα μπορεί επίσης να έχουν δυσμενή αποτελέσματα και στους ίδιους τους ψεύτες».⁴ Πόσο καλύτερο είναι να λέει κανείς την αλήθεια, όπως συμβουλεύει σοφά η Αγία Γραφή!

15, 16. Με ποιους τρόπους είναι προς όφελός μας το να ακολουθούμε τις συμβουλές της Αγίας Γραφής που μας λένε να δείχνουμε αγάπη στους άλλους;

¹⁵ Μιλώντας σε πιο θετικό τόνο, η Αγία Γραφή μάς λέει ότι θα πρέπει να ενδιαφερόμαστε για τους άλλους, να τους δείχνουμε αγάπη και να τους βοηθούμε. Τα λόγια του Ιησού είναι πολύ γνωστά: «Λοιπόν πάντα όσα αν θέλητε να κάμνωσιν εις εσάς οι άνθρωποι, ούτω και σεις κάμνετε εις αυτούς».—Ματθαίος 7:12.

¹⁶ Πόσο καλύτερος θα ήταν ο κόσμος αν ο καθένας ακολουθούσε αυτόν τον κανόνα! Επιπλέον, σύμφωνα με μια μελέτη που έγινε στις Ηνωμένες Πολιτείες και είχε σχέση με την ψυχολογία, οι άνθρωποι θα αισθάνονταν καλύτερα. Τα 1.700 άτομα που εξετάστηκαν ανέφεραν ότι το να βοηθούν άλλους τους έδωσε ένα αίσθημα ηρεμίας και ανακούφισης από ενοχλήματα που συνδέονται με την ένταση, όπως οι πονοκέφαλοι και η απώλεια της φωνής. Η έκθεση καταλήγει: «Φαίνεται, λοιπόν, ότι η φροντίδα για τους άλλους αποτελεί μέρος της ανθρώπινης φύσης όπως και η φροντίδα για τον εαυτό μας».⁵ Αυτό μας υπενθυμίζει την εντολή της Αγίας Γραφής: «Θέλεις αγαπά τον πλησίον σου ως σεαυτόν». (Ματθαίος 22:39· παράβαλε Ιωάννης 13:34, 35.) Είναι φυσικό να αγαπούμε τον εαυτό μας. Αλλά για να είμαστε συναισθηματικά υγιείς, η Αγία Γραφή λέει ότι πρέπει να εξισορροπούμε την αγάπη για τον εαυτό μας με την αγάπη για τους άλλους.

Γάμος και Ηθική

17. Γιατί μερικές φορές φαίνονται απαρχαιωμένες οι συμβουλές της Αγίας Γραφής;

¹⁷ Αν και οι συμβουλές της Αγίας Γραφής παρέχουν αποδείξεις βαθιάς σοφίας, δεν λένε πάντοτε τα πράγματα που θέλουν να ακούσουν οι άνθρωποι. Συχνά, τις κατηγορούν ότι είναι απαρχαιωμένες. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή, ενώ οι συμβουλές της Αγίας Γραφής είναι για το μακροπρόθεσμο όφελός μας, η εφαρμογή τους συχνά απαιτεί διαπαιδαγώγηση και αυταπάρνηση, και οι ιδιότητες αυτές δεν είναι δημοφιλείς σήμερα.

18, 19. Ποιοι είναι οι κανόνες της Αγίας Γραφής για το γάμο και την ηθική;

¹⁸ Πάρτε για παράδειγμα το ζήτημα του γάμου και της ηθικής. Οι κανόνες της Αγίας Γραφής στο θέμα αυτό είναι πολύ αυστηροί. Αυτή καθορίζει τη μονογαμία, ένας σύζυγος για μια σύζυγο. Και ενώ αναφέρει τις ακραίες καταστάσεις όπου θα ήταν δυνατό να υπάρξει διαζύγιο ή χωρισμός, σε γενικές γραμμές λέει ότι ο γαμήλιος δεσμός είναι ισόβιος. «Δεν ανεγνώσατε ότι ο πλάσας απ’ αρχής άρσεν και θήλυ έπλασεν αυτούς και είπεν, Ένεκεν τούτου θέλει αφήσει άνθρωπος τον πατέρα και την μητέρα και θέλει προσκολληθή εις την γυναίκα αυτού, και θέλουσιν είσθαι οι δύο εις σάρκα μίαν; Ώστε δεν είναι πλέον δύο, αλλά μία σαρξ. Εκείνο λοιπόν το οποίον ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος ας μη χωρίζη».—Ματθαίος 19:4-6· 1 Κορινθίους 7:12-15.

¹⁹ Επιπλέον, η Αγία Γραφή λέει ότι οι σεξουαλικές σχέσεις έχουν θέση μόνο μέσα στο γαμήλιο δεσμό. Απαγορεύει κάθε τέτοια σχέση έξω από το γάμο. Διαβάζουμε: «Ούτε πόρνοι ούτε ειδωλολάτραι ούτε μοιχοί ούτε μαλακοί ούτε αρσενοκοίται . . . θέλουσι κληρονομήσει την βασιλείαν του Θεού».—1 Κορινθίους 6:9, 10.

20. Με ποιους τρόπους σήμερα περιφρονούνται γενικά οι κανόνες της Αγίας Γραφής για την ηθική;

²⁰ Σήμερα, αυτοί οι κανόνες περιφρονούνται γενικά. Ο καθηγητής της κοινωνιολογίας Ντέιβιντ Μέις παρατηρεί: «Στη διάρκεια του παρόντα αιώνα ο πολιτισμός μας έχει υποστεί εκτεταμένες αλλαγές και πολλά αρχαία έθιμα και θεσμοί έχουν κλονιστεί από τα θεμέλιά τους. Ο γάμος δεν αποτέλεσε εξαίρεση».⁶ Οι ηθικά χαλαρές συνήθειες είναι κοινές. Οι σεξουαλικές σχέσεις ανάμεσα σε ζευγάρια εφήβων που βγαίνουν ραντεβού συχνά θεωρούνται φυσιολογικές. Πολλές φορές τα άτομα συζούν πριν από το γάμο—‘απλώς για να είναι σίγουροι’. Και αφού παντρεύονται τα ζευγάρια, οι παράνομες σεξουαλικές σχέσεις δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο.

21. Τι προέκυψε από τη γενικά διαδεδομένη περιφρόνηση των κανόνων της Αγίας Γραφής για το γάμο και την ηθική;

²¹ Έφερε ευτυχία αυτό το χαλαρότερο ηθικό κλίμα; Όχι, έφερε μόνο αναταραχές—και μάλιστα πολυδάπανες—που καταλήγουν σε δυστυχία και σε διαλυμένα σπίτια. Υπάρχει επίσης μια πανδημία σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών που είναι άμεσο αποτέλεσμα της χαλαρής ηθικής. Η διάδοση της γονόρροιας, της σύφιλης και της χλαμύδιας, μεταξύ άλλων, είναι εκτός ελέγχου. Στα πρόσφατα χρόνια, η πορνεία και οι ομοφυλοφιλικές πράξεις έχουν επιταχύνει τη διάδοση του AIDS. Υπάρχει μια επιδημία νεαρών άγαμων κοριτσιών που αποκτούν μωρά ενώ τα ίδια βρίσκονται ακόμη στην παιδική ηλικία. Το περιοδικό Ladies’ Home Journal (Λέιντις Χόουμ Τζόρναλ) παρατήρησε: «Η έμφαση στο σεξ που χαρακτήρισε τις δεκαετίες του εξήντα και του εβδομήντα δεν έφερε στους ανθρώπους απέραντη ευτυχία, αλλά επέφερε σ’ αυτούς σοβαρή δυστυχία».⁷

22. Σε ό,τι αφορά το θέμα της ηθικής, τι φέρνει τη μεγαλύτερη ευτυχία;

²² Έτσι, ακούμε τώρα σχόλια όπως αυτά του καθηγητή της κοινωνιολογίας Κάρλφρεντ Μπ. Μπρόντερικ: «Ίσως να έχουμε ωριμάσει αρκετά για να αναλογιστούμε μήπως θα μας εξυπηρετούσε καλύτερα να προωθήσουμε την αποχή από το προγαμιαίο σεξ ως εκείνη την τακτική που ανταποκρίνεται περισσότερο από κάθε άλλη στις ανάγκες των πολιτών μας και στο δικαίωμά τους για ελευθερία: ελευθερία από ασθένειες, ελευθερία από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες».⁸ Πράγματι, οι κανόνες της Αγίας Γραφής για την ηθική έχουν αποδείξει ότι φέρνουν, μακροπρόθεσμα, τη μεγαλύτερη ευτυχία.

Αρχές που Φέρνουν Πράγματι Καλά Αποτελέσματα

23. (α) Είναι μήπως το διαζύγιο η μόνη δυνατή λύση όταν από ένα γάμο λείπει η ευτυχία; (β) Ποιοι είναι δυο από τους παράγοντες που συμβάλλουν σ’ έναν ευτυχισμένο, σταθερό γάμο;

²³ Αφού ο γάμος πρόκειται να διαρκέσει ισόβια, χρειάζεται να γνωρίζουμε πώς να τον κάνουμε να πετύχει. Μερικοί έχουν ισχυριστεί ότι είναι καλύτερο να διαλύει κανείς ένα γάμο από τον οποίο λείπει η ευτυχία παρά να τον διατηρεί και να είναι δυστυχισμένος. Αλλά υπάρχει και μια άλλη εναλλακτική λύση: να αγωνιστεί για να λύσει τα προβλήματα που προκαλούν τη δυστυχία. Αυτός είναι ένας άλλος τομέας όπου βοηθάει η Αγία Γραφή. Έχουμε ήδη δει πώς αυτή μας συμβουλεύει να είμαστε πιστοί στο γαμήλιο σύντροφό μας, και αυτός είναι ένας παράγοντας που συμβάλλει σ’ έναν ευτυχισμένο, σταθερό γάμο. Ένας άλλος είναι να αναγνωρίζει κανείς ότι μπορεί να υπάρξει μόνο μια κεφαλή στο γάμο και η Αγία Γραφή λέει ότι αυτή η κεφαλή πρέπει να είναι ο σύζυγος. Στη σύζυγο δίνεται η συμβουλή να υποστηρίζει το σύζυγό της και να μην αμφισβητεί τη θέση του. Στον άντρα, από την άλλη πλευρά, λέγεται να χρησιμοποιεί τη θέση του προς όφελος της συζύγου του και να μην είναι ιδιοτελής.—1 Κορινθίους 11:3· 1 Τιμόθεον 2:11-14.

24, 25. Πώς ενθαρρύνει η Αγία Γραφή τους συζύγους και τις συζύγους να εκπληρώνουν κατάλληλα τους ρόλους τους στο γάμο;

²⁴ Στο σύζυγο, η Αγία Γραφή λέει: «Χρεωστούσιν οι άνδρες να αγαπώσι τας εαυτών γυναίκας ως τα εαυτών σώματα. Όστις αγαπά την εαυτού γυναίκα εαυτόν αγαπά· διότι ουδείς εμίσησέ ποτέ την εαυτού σάρκα». (Εφεσίους 5:28, 29) Ο στοργικός σύζυγος ασκεί την εξουσία του με τρόπο που δείχνει ενδιαφέρον. Θυμάται ότι μολονότι αυτός είναι η κεφαλή, θα πρέπει να λαβαίνει υπόψη του τη σύζυγό του και να ζητάει τη γνώμη της. Ο γάμος αποτελεί συνεργασία, κι όχι δικτατορία.

²⁵ Η συμβουλή της Αγίας Γραφής για τις συζύγους περιλαμβάνει και τα εξής λόγια: ‘Η σύζυγος θα πρέπει να δείχνει βαθύ σεβασμό για το σύζυγό της’. (Εφεσίους 5:33, ΜΝΚ) Αυτή σέβεται το σύζυγό της λόγω της θέσης του, και ο σεβασμός της θα γίνεται φανερός από την υποστήριξη που του παρέχει, όπως ακριβώς και η αγάπη του συζύγου της θα γίνεται φανερή από το ενδιαφέρον που της δείχνει. Για πολλά άτομα που έχουν το σύγχρονο τρόπο σκέψης, συμβουλές σαν κι αυτές είναι απαράδεκτες. Αλλά οι δεσμοί των ατόμων που στηρίζουν τη σχέση τους στην αγάπη και στο σεβασμό—όπως συμβουλεύει η Αγία Γραφή—χαρακτηρίζονται πάντοτε από ευτυχία.

26. Φέρνουν πράγματι καλά αποτελέσματα οι Γραφικοί κανόνες για το γάμο; Δείξτε το αυτό με παράδειγμα.

²⁶ Το γεγονός ότι οι συμβουλές της Αγίας Γραφής σ’ αυτόν τον τομέα φέρνουν πράγματι καλά αποτελέσματα φαίνεται από μια εμπειρία από τις Νότιες Θάλασσες. Ένα ζευγάρι που ζούσε εκεί πείστηκε μετά από δέκα χρόνια συζυγικής ζωής ότι ο γάμος τους ήταν αποτυχημένος. Έτσι άρχισαν να κάνουν σχέδια για να χωρίσουν. Τότε η σύζυγος μίλησε με μια Μάρτυρα του Ιεχωβά. Αυτή και η Μάρτυρας μελέτησαν μαζί τις συμβουλές της Αγίας Γραφής για τα αντρόγυνα. Ο σύζυγος αναφέρει: «Καθώς η σύζυγός μου μάθαινε τις αρχές της Αγίας Γραφής, έκανε προσπάθειες για να τις εφαρμόζει στη ζωή της. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, άρχισα να παρατηρώ μερικές αλλαγές». Εντυπωσιασμένος, συμφώνησε να συμμετέχει στη Γραφική μελέτη της συζύγου του και έμαθε τις συμβουλές της Αγίας Γραφής για τους παντρεμένους άντρες. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Αυτός λέει: «Τώρα έχουμε βρει τη βάση για μια πραγματικά ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή».

27. Η εφαρμογή ποιων αρχών της Αγίας Γραφής μπορεί να βοηθήσει τους Χριστιανούς που υποφέρουν επειδή είναι φτωχοί από οικονομική άποψη;

²⁷ Η αντιμετώπιση της φτώχειας με επιτυχία είναι ένας άλλος τομέας όπου οι συμβουλές της Αγίας Γραφής έχουν αποδειχτεί υποβοηθητικές. Για παράδειγμα, το κάπνισμα και η μέθη, που είναι και τα δυο αντίθετα με τις αρχές της Αγίας Γραφής, αποτελούν σπατάλη των περιορισμένων πόρων. (Παροιμίαι 23:19-21) Επιπλέον, η Αγία Γραφή συστήνει την εργατικότητα, επειδή ένα σκληρά εργαζόμενο άτομο μπορεί ευκολότερα να βρει κάποιον τρόπο για να θρέψει την οικογένειά του από ό,τι ένας τεμπέλης ή κάποιο άτομο που ενδίδει στην απόγνωση. (Παροιμίαι 6:6-11· 10:26) Εκτός αυτού, αν δίνει κανείς προσοχή στη συμβουλή που λέει να μη ‘ζηλεύει τους εργάτες της ανομίας’, αυτό τον εμποδίζει να καταφεύγει σε πράγματα όπως το έγκλημα ή τα τυχερά παιχνίδια ως τρόπους για να μετριάσει τη φτώχεια. (Ψαλμός 37:1) Τέτοιου είδους πράξεις μπορεί να φαίνεται ότι προσφέρουν γρήγορη λύση σε οικονομικές δυσχέρειες, αλλά η μακροπρόθεσμη καρποφορία τους είναι πολύ πικρή.

28-30. (α) Πώς η εφαρμογή των αρχών της Αγίας Γραφής βοήθησε μια Χριστιανή γυναίκα να αντιμετωπίσει τη φτώχεια; (β) Τι πιστοποιούν οι εμπειρίες χιλιάδων Χριστιανών που βρίσκονται σε φτωχή κατάσταση από οικονομική άποψη;

²⁸ Βοηθάνε πραγματικά οι συμβουλές αυτές εκείνους που είναι πολύ φτωχοί ή είναι απλώς ιδεαλιστικές θεωρίες; Η απάντηση είναι: Οι συμβουλές φέρνουν καλά αποτελέσματα, όπως δείχνουν πολλές εμπειρίες από όλο τον κόσμο. Ας πάρουμε ένα μόνο παράδειγμα: Μια Χριστιανή γυναίκα από την Ασία έμεινε χήρα, χωρίς κανένα εισόδημα και έχοντας να φροντίσει για το μικρό γιο της. Πώς βοήθησε η Αγία Γραφή αυτήν και το γιο της;

²⁹ Αυτή ήταν εργατική, όπως συμβουλεύει η Αγία Γραφή, και άρχισε να ράβει ρούχα και να τα πουλάει. Επειδή ήταν έντιμη και αξιόπιστη, όπως επίσης συμβουλεύει η Αγία Γραφή, σύντομα απέκτησε τακτικούς πελάτες. (Κολοσσαείς 3:23) Κατόπιν, μετέτρεψε ένα μικρό δωμάτιο του σπιτιού της σ’ ένα μικρό χώρο φαγητού και σηκωνόταν γύρω στις τέσσερις κάθε πρωί για να ετοιμάσει φαγητά προκειμένου να τα πουλήσει, και αυτό αύξησε το εισόδημά της. «Παρ’ όλα αυτά», λέει, «πρέπει να ζούμε απλά». Αλλά θυμάται τη συμβουλή της Αγίας Γραφής: «Έχοντες δε διατροφάς και σκεπάσματα, ας αρκώμεθα εις ταύτα».—1 Τιμόθεον 6:8.

³⁰ Η ίδια προσθέτει: «Αν και η ζωή μου χαρακτηρίζεται από σχετική φτώχεια, δεν νιώθω δυσφορία ούτε πίκρα. Η αλήθεια της Αγίας Γραφής με γεμίζει με μια θετική άποψη». Επιπλέον, αυτή διαπίστωσε ότι, στην περίπτωσή της, μια αξιοσημείωτη υπόσχεση που έδωσε ο Ιησούς πράγματι έφερε καλά αποτελέσματα. Αυτός είπε: «Αλλά ζητείτε πρώτον την βασιλείαν . . . και την δικαιοσύνην αυτού, και ταύτα πάντα [τα αναγκαία υλικά πράγματα] θέλουσι σας προστεθή». (Ματθαίος 6:33) Έχει ανακαλύψει από πείρα ότι θέτοντας την υπηρεσία της προς τον Θεό στην πρώτη θέση στη ζωή της, λαβαίνει πάντοτε, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, τα αναγκαία υλικά πράγματα. Οι εμπειρίες αυτής της Χριστιανής γυναίκας, μαζί με τις εμπειρίες αμέτρητων άλλων Χριστιανών που είναι φτωχοί από οικονομική άποψη, αποτελούν επιπρόσθετη μαρτυρία για το ότι οι συμβουλές της Αγίας Γραφής φέρνουν πράγματι καλά αποτελέσματα.

31. Τι συμβαίνει όταν ακολουθούμε τις συμβουλές της Αγίας Γραφής, και για ποιο πράγμα δίνει μαρτυρία το γεγονός αυτό;

³¹ Στο κεφάλαιο αυτό, έχουμε αγγίξει απλώς τον τεράστιο πλούτο συμβουλών που περιέχει η Αγία Γραφή και έχουμε δει λίγες μόνο περιπτώσεις στις οποίες αυτές οι συμβουλές έφεραν καλά αποτελέσματα. Οι εμπειρίες που αναφέρθηκαν μπορούν να πολλαπλασιαστούν χιλιάδες φορές. Επανειλημμένα, όταν οι άνθρωποι ακολουθούν την Αγία Γραφή, ωφελούνται. Όταν την αγνοούν, υποφέρουν. Καμιά άλλη συλλογή συμβουλών, αρχαία ή σύγχρονη, δεν είναι τόσο σταθερά ωφέλιμη και δεν εφαρμόζεται σε ανθρώπους όλων των φυλών. Σοφές συμβουλές όπως αυτές δεν μπορεί να είναι απλώς και μόνο παραδοσιακή σοφία. Το γεγονός ότι η Αγία Γραφή είναι ένας πλούσιος θησαυρός τέτοιας σοφίας αποτελεί ισχυρή απόδειξη για το ότι είναι ο Λόγος του Θεού.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 168]

Όλοι ωφελούνται όταν κάποιος έχει ως συνήθειά του να βοηθάει τους άλλους

[Εικόνα στη σελίδα 163]

Αν περπατούμε με σοφά άτομα, αυτό θα μας κάνει σοφούς, αλλά η συναναστροφή με ανόητα άτομα, θα μας επηρεάσει δυσμενώς

[Εικόνα στη σελίδα 165]

Το κάπνισμα πρέπει να αποφεύγεται επειδή αντιτίθεται στις αρχές της Αγίας Γραφής

[Εικόνα στη σελίδα 171]

Εκείνοι που ακολουθούν τις συμβουλές της Αγίας Γραφής σχετικά με το γάμο έχουν στερεή βάση για ευτυχία

[Εικόνα στη σελίδα 173]

Η εφαρμογή των συμβουλών της Αγίας Γραφής βοηθάει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τα σοβαρά προβλήματα της φτώχειας

Κεφάλαιο 13

‘Ο Λόγος του Θεού Είναι Ζωντανός’

Στο προηγούμενο κεφάλαιο, είδαμε ότι οι συμβουλές της Αγίας Γραφής μπορούν να μας βοηθήσουν να λύσουμε προβλήματα και να αποφύγουμε σφάλματα. Η αιώνια σοφία των συμβουλών της Αγίας Γραφής αποτελεί ισχυρή απόδειξη θεοπνευστίας. Η ίδια η Αγία Γραφή λέει: «Όλη η γραφή είναι θεόπνευστος και ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς εκπαίδευσιν την μετά της δικαιοσύνης». (2 Τιμόθεον 3:16) Αλλά η Αγία Γραφή δεν μας δίνει απλώς σοφές συμβουλές. Επειδή είναι ο Λόγος του Θεού, στην πραγματικότητα αλλάζει τους ανθρώπους.

1-3. (α) Πώς δίνει έμφαση η Αγία Γραφή στην ανάγκη που υπάρχει για αλλαγές στην προσωπικότητα; (β) Ποια εμπειρία δείχνει τη δύναμη που έχει η Αγία Γραφή να αλλάζει προσωπικότητες;

ΜΠΟΡΕΙ πραγματικά η Αγία Γραφή να αλλάξει τους ανθρώπους; Ναι, μπορεί ακόμη και να μεταβάλει την προσωπικότητά τους. Εξετάστε την εξής συμβουλή που καταγράφεται στην Αγία Γραφή: «Να απεκδυθήτε τον παλαιόν άνθρωπον [την παλιά προσωπικότητα, ΜΝΚ] τον κατά την προτέραν διαγωγήν, τον φθειρόμενον κατά τας απατηλάς επιθυμίας, και να ανανεόνησθε εις το πνεύμα του νοός σας και να ενδυθήτε τον νέον άνθρωπον [τη νέα προσωπικότητα, ΜΝΚ], τον κτισθέντα κατά Θεόν εν δικαιοσύνη και οσιότητι της αληθείας».—Εφεσίους 4:22-24.

² Είναι στ’ αλήθεια δυνατό να ντυθεί κανείς νέα προσωπικότητα; Ναι, είναι! Στην πραγματικότητα, για να γίνει κάποιος Χριστιανός, μερικές φορές χρειάζεται να κάνει πολύ μεγάλες προσαρμογές στην προσωπικότητά του. (1 Κορινθίους 6:9-11) Για παράδειγμα, ένα αγόρι από τη Νότια Αμερική είχε μείνει ορφανό σε ηλικία εννιά χρονών. Επειδή μεγάλωνε χωρίς καθοδηγία από γονείς, παρουσίασε σοβαρά προβλήματα προσωπικότητας. Αφηγείται: «Μέχρι να γίνω 18 χρονών, είχα πλήρως εθιστεί στα ναρκωτικά και είχα ήδη κάνει φυλακή για κλοπές που διέπραξα προκειμένου να μπορώ να αγοράσω ναρκωτικά». Η θεία του, ωστόσο, ήταν Μάρτυρας του Ιεχωβά και τελικά μπόρεσε να τον βοηθήσει.

³ Αυτός εξηγεί: «Η θεία μου άρχισε να μελετάει την Αγία Γραφή μαζί μου, και ύστερα από επτά μήνες μπόρεσα να κόψω τα ναρκωτικά». Διέκοψε επίσης και τη συναναστροφή με τους πρώην συντρόφους του και έκανε καινούριους φίλους ανάμεσα στους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Συνεχίζει: «Αυτοί οι καινούριοι φίλοι, παράλληλα με την τακτική μου μελέτη από την Αγία Γραφή, με βοήθησαν να κάνω πρόοδο και τελικά να αφιερώσω τη ζωή μου για να υπηρετώ τον Θεό». Ναι, αυτός ο πρώην ναρκομανής και κλέφτης έγινε δραστήριος Χριστιανός, και αυτή η ριζική αλλαγή πραγματοποιήθηκε μέσω της δύναμης που έχει η Αγία Γραφή. Πράγματι, όπως λέει ο απόστολος Παύλος: ‘Ο λόγος του Θεού είναι ζωντανός και ασκεί δύναμη’.—Εβραίους 4:12, ΜΝΚ.

Αλλαγή Μέσω Γνώσης

4, 5. Σύμφωνα με τα εδάφια Κολοσσαείς 3:8-10, τι χρειάζεται για να καλλιεργήσει κανείς τη νέα προσωπικότητα;

⁴ Πώς αλλάζει η Αγία Γραφή τους ανθρώπους; Η απάντηση φαίνεται στην ακόλουθη περικοπή της Αγίας Γραφής: «Απορρίψατε και σεις ταύτα πάντα, οργήν, θυμόν, κακίαν, βλασφημίαν, αισχρολογίαν εκ του στόματός σας· μη ψεύδεσθε εις αλλήλους, αφού απεξεδύθητε τον παλαιόν άνθρωπον [την παλιά προσωπικότητα, ΜΝΚ] μετά των πράξεων αυτού και ενεδύθητε τον νέον [τη νέα προσωπικότητα, ΜΝΚ], τον ανακαινιζόμενον εις επίγνωσιν [ακριβή γνώση, ΜΝΚ] κατά την εικόνα του κτίσαντος αυτόν».—Κολοσσαείς 3:8-10.

⁵ Παρατηρήστε το σπουδαίο ρόλο που παίζει η ακριβής γνώση της Αγίας Γραφής. Η Αγία Γραφή εξηγεί ποια χαρακτηριστικά χρειάζεται να αποβάλλουμε και ποια πρέπει να καλλιεργούμε. Αυτή η γνώση μπορεί από μόνη της να έχει ισχυρή επίδραση, όπως διαπίστωσε ένας νέος από τη νότια Ευρώπη. Αυτός είχε ένα σοβαρό πρόβλημα: το βίαιο χαρακτήρα του. Καθώς μεγάλωνε, ανακατευόταν συνέχεια σε καβγάδες, και σαν διέξοδο για τη βία που είχε μέσα του επιδόθηκε στην πυγμαχία· αλλά εξακολουθούσε να μην μπορεί να ελέγξει τη βίαιη ιδιοσυγκρασία του. Όταν ήταν στρατιώτης, είχε προβλήματα επειδή έδειρε κάποιον άλλο στρατιώτη. Αφού τελείωσε το στρατιωτικό, παντρεύτηκε αλλά τώρα έδερνε τη σύζυγό του. Σ’ έναν οικογενειακό καβγά, έδειρε ακόμη και τον πατέρα του, ρίχνοντάς τον στο πάτωμα. Ήταν στ’ αλήθεια ένας αγανακτισμένος και βίαιος νεαρός!

6, 7. Πώς βοήθησε η ακριβής γνώση για την Αγία Γραφή ένα νέο από τη νότια Ευρώπη να αλλάξει την προσωπικότητά του;

⁶ Τελικά, όμως, μελέτησε την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και άκουσε συμβουλές όπως η ακόλουθη: «Εις μηδένα μη ανταποδίδετε κακόν αντί κακού· . . . ει δυνατόν, όσον το αφ’ υμών ειρηνεύετε μετά πάντων ανθρώπων. Μη εκδικήτε εαυτούς, αγαπητοί, αλλά δότε τόπον τη οργή». (Ρωμαίους 12:17-19) Αυτή η συμβουλή τον βοήθησε να συνειδητοποιήσει πόσο μεγάλη αδυναμία ήταν ο βίαιος χαρακτήρας του. Εγκατέλειψε την πυγμαχία, επειδή συνειδητοποίησε ότι αυτή δεν ταίριαζε με την ειρηνική Χριστιανική προσωπικότητα. Αλλά χρειαζόταν ακόμη να κάνει πραγματικό αγώνα για να καταπολεμήσει τη βίαιη ιδιοσυγκρασία του.

⁷ Ωστόσο, τον βοήθησε η αυξανόμενη γνώση που αποκτούσε για τις αρχές της Αγίας Γραφής. Αυτή η γνώση εκλέπτυνε τη συνείδησή του, η οποία με τη σειρά της ενήργησε για να καταπολεμήσει τον ευέξαπτο χαρακτήρα του. Μια φορά, αφού είχε κάνει αρκετή πρόοδο στη Γραφική του μελέτη, ένας άγνωστος θύμωσε και του ξεστόμισε μερικές βρισιές. Ο νέος ένιωσε τη γνώριμη οργή να φουντώνει μέσα του. Κατόπιν, ένιωσε μια άλλη δύναμη: ένα αίσθημα ντροπής· και αυτό τον εμπόδισε να υποκύψει στο θυμό του. Αντί να ‘ανταποδώσει κακό αντί κακού’, συγκράτησε τον εαυτό του. Τώρα, είναι άλλος άνθρωπος, με νέα προσωπικότητα, χάρη στην ακριβή γνώση από την Αγία Γραφή.

Απόκτηση Γνώσης για τον Θεό

8. (α) «Κατά την εικόνα» τίνος διαμορφώνεται η νέα προσωπικότητα; (β) Η ακριβής γνώση που διαπλάθει τη νέα προσωπικότητα πρέπει να περιλαμβάνει γνώση για ποιον;

⁸ Είναι αλήθεια ότι πολλά άτομα γνωρίζουν ποιο είναι το σωστό, αλλά υποκύπτουν σε σαρκικές αδυναμίες. Ασφαλώς, το να έχει απλώς κάποιος ακριβή γνώση για το σωστό και το λάθος δεν είναι το μόνο που απαιτείται. Κάτι άλλο βοήθησε τα δυο άτομα που περιγράφονται παραπάνω να κάνουν αλλαγές. Τι ήταν αυτό; Η περικοπή που αναφέρθηκε νωρίτερα έλεγε: «Ενεδύθητε τον νέον [τη νέα προσωπικότητα, ΜΝΚ], τον ανακαινιζόμενον εις επίγνωσιν [ακριβή γνώση, ΜΝΚ] κατά την εικόνα του κτίσαντος αυτόν». (Κολοσσαείς 3:10) Σημειώστε ότι, όπως ακριβώς ο Αδάμ πλάστηκε «κατ’ εικόνα» Θεού, έτσι και η νέα προσωπικότητα διαμορφώνεται «κατά την εικόνα» του Θεού. (Γένεσις 1:26) Επομένως, η ακριβής γνώση που βοήθησε αυτούς τους δυο νέους έπρεπε να περιλαμβάνει γνώση για τον Θεό. Αυτό μας υπενθυμίζει τα λόγια του Ιησού: «Αύτη δε είναι η αιώνιος ζωή, το να γνωρίζωσι σε [να λαβαίνουν γνώση για σένα, ΜΝΚ] τον μόνον αληθινόν Θεόν και τον οποίον απέστειλας Ιησούν Χριστόν».—Ιωάννης 17:3.

9. Πώς μας βοηθάει η γνώση για τον Θεό να αλλάξουμε την προσωπικότητά μας;

⁹ Πώς μας βοηθάει να αλλάξουμε την προσωπικότητά μας η γνώση για τον Θεό; Μας δίνει κίνητρο για να κάνουμε αυτή την αλλαγή. Όταν φτάσουμε στο σημείο να γνωρίσουμε τον Θεό μελετώντας την Αγία Γραφή, μαθαίνουμε για τις θεϊκές του ιδιότητες και βλέπουμε την αγάπη που έχει δείξει για εμάς. Αυτό μας υποκινεί να τον αγαπήσουμε κι εμείς. (1 Ιωάννου 4:19) Κατόπιν, μπορούμε να υπακούσουμε στα λόγια που ο Ιησούς είπε ότι ήταν η πρώτη και μεγαλύτερη εντολή: ‘Θέλεις αγαπά Ιεχωβά τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της διανοίας σου’. (Ματθαίος 22:37) Το ότι αγαπούμε τον Θεό μάς κάνει να θέλουμε να ντυθούμε τη νέα προσωπικότητα που τον ευαρεστεί. Μας κάνει να θέλουμε να του μοιάσουμε περισσότερο, όσο σκληρά κι αν χρειαστεί να αγωνιστούμε για να το πετύχουμε.

Βαθιά Ριζωμένες Αδυναμίες

10, 11. Πώς βοήθησε η ακριβής γνώση μια νεαρή γυναίκα από τη Βόρεια Αμερική να αρχίσει να αλλάζει την προσωπικότητά της;

¹⁰ Σε μερικές περιπτώσεις, πραγματικά χρειάζεται αγώνας. Μια νεαρή γυναίκα από τη Βόρεια Αμερική έπρεπε να αγωνιστεί πολύ σκληρά για να αλλάξει. Υπήρξε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική της ηλικία, μεγάλωσε σε μια βίαιη οικογένεια και τελικά στράφηκε στα ναρκωτικά. Ωστόσο, τα ναρκωτικά ήταν ακριβά κι έτσι έγινε πόρνη προκειμένου να βρίσκει χρήματα για να τα αγοράζει. Επίσης παρενοχλούσε και έκλεβε τους τουρίστες και κατέληξε να δαπανάει περισσότερο χρόνο σε φυλακές και σε σφαιριστήρια παρά στο σπίτι της.

¹¹ Όταν τη συνάντησαν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, αυτή ήταν—μετά από αρκετές εκτρώσεις—μητέρα ενός νόθου παιδιού. Παρ’ όλα αυτά, της άρεσαν τα όσα άκουσε από την Αγία Γραφή και άρχισε να τη μελετάει. Σύντομα άρχισε να αναπτύσσει μια σχέση με τον Θεό και να κάνει προσαρμογές στη ζωή της.

12, 13. Περιγράψτε πώς η ακριβής γνώση, αφού εμφυτευτεί, ενεργεί ως δύναμη για αλλαγές.

¹² Ωστόσο, μπροστά της βρισκόταν ένας σκληρός αγώνας επειδή η παλιά προσωπικότητα ήταν βαθιά ριζωμένη. Σε μια περίπτωση, αυτή θίχτηκε από μερικές καλοπροαίρετες συμβουλές, σταμάτησε να μελετάει την Αγία Γραφή και ξαναγύρισε στις ακάθαρτες συνήθειες που είχε. Αλλά δεν μπορούσε να ξεχάσει την αλήθεια της Αγίας Γραφής που είχε εμφυτευτεί μέσα της και παραδέχεται: «Κάθε τόσο είχα αισθήματα ενοχής και τα λόγια του εδαφίου 2 Πέτρου 2:22 στριφογύριζαν στο μυαλό μου: ‘Το σκυλί επιστρέφει στο ίδιο του το ξέρασμα και το γουρούνι, αφού λουστεί, επιστρέφει στο βόρβορο’».

¹³ Τελικά, αυτή η γνώση την υποκίνησε να κάνει άλλη μια σταθερή προσπάθεια. Λέει: «Άρχισα να πλησιάζω τον Ιεχωβά και να προσεύχομαι συχνά για βοήθεια». Αυτή τη φορά η νέα προσωπικότητα εμφυτεύτηκε πιο σταθερά, μολονότι αυτή η γυναίκα έπρεπε να εξακολουθήσει να αγωνίζεται σκληρά. Μια φορά, σε στιγμή αδυναμίας, ξανάπεσε σε μέθη και ανηθικότητα. Τώρα όμως, η αντίδρασή της έδειξε ότι είχε πράγματι αρχίσει να αλλάζει. Αηδίασε με τον εαυτό της και λέει: «Προσευχόμουνα συχνά και μελετούσα πολύ». Τελικά, ο Λόγος του Θεού άσκησε δύναμη στη ζωή της σε τέτοιο βαθμό που έγινε δραστήρια Χριστιανή, ζώντας μια καθαρή, έντιμη ζωή. Επί αρκετά χρόνια τώρα, έχει αλλάξει τελείως και δεν είναι πια το γεμάτο καταχρήσεις, εθισμένο στα ναρκωτικά και αχαλίνωτο άτομο που ήταν κάποτε.

Ένας Λαός που Έχει Αλλάξει Μέσω του Λόγου του Θεού

14, 15. (α) Ποια δύναμη που προέρχεται από τον Θεό επενεργεί μέσω της Αγίας Γραφής; (β) Ποια είναι σήμερα μερικά χαρακτηριστικά των αληθινών Χριστιανών;

¹⁴ Η δύναμη που ασκεί η Αγία Γραφή στη ζωή ταπεινών ατόμων δείχνει ότι δεν είναι απλώς και μόνο ανθρώπινο έργο. Ως ο εμπνευσμένος Λόγος του Θεού, αποτελεί έναν αγωγό για τη λειτουργία του πνεύματος του Θεού. Το ίδιο πνεύμα, το οποίο κατέστησε δυνατή την πραγματοποίηση των θαυμάτων που έκανε ο Ιησούς, μας βοηθάει σήμερα να υπερνικήσουμε τις κακές ιδιότητες και να αναπτύξουμε μια Χριστιανική προσωπικότητα. Πράγματι, οι βασικές ιδιότητες που πρέπει να καλλιεργήσουν οι Χριστιανοί—αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότητα, αγαθοσύνη, πίστη, πραότητα και εγκράτεια—στην Αγία Γραφή αποκαλούνται ο «καρπός του Πνεύματος».—Γαλάτας 5:22, 23.

¹⁵ Σήμερα, το πνεύμα αυτό δεν επενεργεί σε λίγα μόνο άτομα, αλλά σε εκατομμύρια που έχουν ‘διδαχτεί από τον Ιεχωβά’ και που απολαμβάνουν ‘μεγάλη ειρήνη’ από Αυτόν. (Ησαΐας 54:13) Ποια είναι αυτά τα άτομα; Ο Ιησούς υπέδειξε έναν τρόπο για να μπορεί να τους αναγνωρίσει κανείς, λέγοντας: «Εκ τούτου θέλουσι γνωρίσει πάντες ότι είσθε μαθηταί μου, εάν έχητε αγάπην προς αλλήλους». (Ιωάννης 13:35) Η Χριστιανική αγάπη είναι καρπός του πνεύματος και βασικό μέρος της Χριστιανικής νέας προσωπικότητας. Υπάρχει κάποια ομάδα ανθρώπων που δείχνουν αγάπη με τον τρόπο που είπε ο Ιησούς;

16, 17. Παραθέστε μερικά σχόλια εφημερίδων που βοηθούν να προσδιοριστεί η ταυτότητα εκείνων που ‘διδάσκονται από τον Ιεχωβά’ και που απολαμβάνουν ‘μεγάλη ειρήνη’.

¹⁶ Προσέξτε το ακόλουθο απόσπασμα από ένα γράμμα που γράφτηκε προς τη βορειοαμερικάνικη εφημερίδα New Haven Register (Νιου Χέιβεν Ρέτζιστερ): «Είτε έχετε εκνευριστεί είτε έχετε θυμώσει, όπως εγώ, από τον προσηλυτισμό που κάνουν, πρέπει να θαυμάσετε την αφιέρωσή τους, την υποδειγματική τους στάση, το αξιοσημείωτο παράδειγμα που θέτουν σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη συμπεριφορά και τον υγιεινό τρόπο ζωής». Η γερμανική εφημερίδα Münchner Merkur (Μίνχνερ Μέρκουρ) μιλούσε για την ίδια ομάδα όταν είπε: «Είναι οι πιο έντιμοι και οι πιο συνεπείς φορολογούμενοι στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία [της Γερμανίας]. Η υπακοή τους στους νόμους μπορεί να παρατηρηθεί στον τρόπο με τον οποίο οδηγούν, καθώς και στις εγκληματολογικές στατιστικές».

¹⁷ Για ποιους μιλούσαν αυτές οι δυο εφημερίδες; Για την ίδια ομάδα για την οποία σχολίαζε και η εφημερίδα Herald (Χέραλντ) του Μπουένος Άιρες της Αργεντινής. Αυτή η εφημερίδα έλεγε: «Στο πέρασμα των ετών, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αποδείχτηκαν ότι είναι σκληρά εργαζόμενοι, ήσυχοι, οικονόμοι και θεοφοβούμενοι πολίτες, του είδους που ασφαλώς χρειάζεται το έθνος». Μια κοινωνιολογική μελέτη από τη Ζάμπια που δημοσιεύτηκε στο έντυπο American Ethnologist (Αμερικανός Εθνολόγος) αναφέρεται στην ίδια ομάδα. Λέει: «Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν μεγαλύτερη επιτυχία από τα μέλη άλλων θρησκευτικών αποχρώσεων στη διατήρηση σταθερών γαμήλιων δεσμών».

18, 19. Πώς έχουν περιγραφτεί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στην Ιταλία και στη Νότια Αφρική;

¹⁸ Η εφημερίδα La Stampa (Λα Στάμπα) της Ιταλίας μιλούσε κι αυτή για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά όταν είπε: «Αυτοί είναι οι πιο νομοταγείς πολίτες που θα μπορούσαν να βρεθούν: δεν είναι φοροφυγάδες ούτε επιδιώκουν να ξεγλιστρούν για προσωπικό τους όφελος από τους νόμους που δεν τους βολεύουν. Τα ηθικά ιδεώδη της αγάπης για τον πλησίον, της άρνησης συμμετοχής στην εξουσία, της αποφυγής της βίας και της προσωπικής εντιμότητας (που για τους περισσότερους Χριστιανούς είναι ‘κυριακάτικοι κανόνες’ κατάλληλοι μόνο για το κήρυγμα από τον άμβωνα) αποτελούν μέρος του ‘καθημερινού’ τους τρόπου ζωής».

¹⁹ Ένας καθηγητής πανεπιστημίου της Νότιας Αφρικής, ο οποίος δοκίμασε προσωπικά τις διακρίσεις εξαιτίας των φυλετικών νόμων εκείνης της χώρας, αποκαλεί τους Μάρτυρες του Ιεχωβά «λαό που έχει εκπαιδευτεί από τους υψηλούς κανόνες της Αγίας Γραφής ώστε να έχει στ’ αλήθεια ‘αχρωματοψία’». Εξηγώντας το αυτό, πρόσθεσε: «Αυτοί είναι άνθρωποι που βλέπουν τι είναι οι άλλοι μέσα τους, δεν βλέπουν απλώς το χρώμα του δέρματός τους. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά σήμερα αποτελούν τη μόνη αληθινή αδελφότητα που υπάρχει στην ανθρωπότητα».

20. Γιατί ξεχωρίζουν ως διαφορετικοί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά;

²⁰ Αυτά τα σχόλια δείχνουν ότι υπάρχει ένας όμιλος ανθρώπων που έχουν ανοίξει την καρδιά τους στην Αγία Γραφή και στους οποίους ενεργεί το πνεύμα του Θεού. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτοί είναι τα ίδια άτομα τα οποία προσδιορίσαμε νωρίτερα ως εκείνους που υπακούν στην εντολή την οποία έδωσε ο Ιησούς να κηρύξουν τα καλά νέα της Βασιλείας σ’ όλο τον κόσμο. (Ματθαίος 24:14) Γιατί ξεχωρίζουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά μ’ αυτούς τους τρόπους; Από πολλές απόψεις, αυτοί δεν διαφέρουν από τους άλλους ανθρώπους. Έχουν τις ίδιες σαρκικές αδυναμίες, τα ίδια οικονομικά προβλήματα και τις ίδιες βασικές ανάγκες. Αλλά ως ομάδα, αγαπούν τον Θεό, παίρνουν στα σοβαρά την Αγία Γραφή και την αφήνουν να ασκήσει δύναμη στη ζωή τους.

21. Τι αποδεικνύεται από το γεγονός ότι στο σημερινό γεμάτο μίσος κόσμο μπορεί και υπάρχει ένας λαός όπως οι Μάρτυρες του Ιεχωβά;

²¹ Υπάρχουν εκατομμύρια Μάρτυρες του Ιεχωβά σε 200 και πλέον χώρες. Αυτοί περιλαμβάνουν άτομα από κάθε φυλή, γλώσσα και κοινωνική θέση που μπορεί να φανταστεί κανείς. Ωστόσο, είναι μια ενωμένη, ειρηνική, διεθνής αδελφότητα. Είναι καλοί πολίτες σε οποιαδήποτε χώρα κι αν ζουν, αλλά πρωτίστως, είναι υπήκοοι της Βασιλείας του Θεού και είναι πολύ δραστήριοι μιλώντας σε άλλους για τα καλά νέα αυτής της Βασιλείας. Είναι πράγματι αξιοσημείωτο το ότι σ’ αυτόν το διαιρεμένο, γεμάτο μίσος κόσμο μπορεί και υπάρχει μια ομάδα ατόμων όπως οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Το γεγονός ότι συμβαίνει αυτό αποτελεί ισχυρή ένδειξη για το ότι το πνεύμα του Θεού εξακολουθεί να ενεργεί ανάμεσα στην ανθρωπότητα. Και αυτό αποδεικνύει ότι η Αγία Γραφή είναι πράγματι ‘ζωντανή και ασκεί δύναμη’.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 177]

Η Αγία Γραφή πράγματι αλλάζει τους ανθρώπους

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 181]

Η γνώση για τον Θεό κάνει ένα άτομο να θέλει να του μοιάσει

Κεφάλαιο 14

Η Αγία Γραφή κι Εσείς

Οι σύγχρονοι κριτικοί λένε ότι η Αγία Γραφή είναι αντιεπιστημονική και αντιφατική, ότι είναι απλώς και μόνο μια συλλογή μύθων. Ο Ιησούς, από την άλλη πλευρά, είπε: «Ο λόγος ο ιδικός σου [του Θεού] είναι αλήθεια». (Ιωάννης 17:17) Οι αποδείξεις υποστηρίζουν τον Ιησού μάλλον παρά τους κριτικούς. Τα γεγονότα δείχνουν ότι από ιστορικής πλευράς η Αγία Γραφή είναι αληθινή. Επιπλέον, η αξιοσημείωτη αρμονία της, οι αληθινές της προφητείες, η βαθιά της σοφία και η δύναμη για το καλό που ασκεί στη ζωή των ανθρώπων, όλα αυτά αποδεικνύουν ότι η Αγία Γραφή είναι ο γραπτός Λόγος του Θεού. Όπως έγραψε ο απόστολος Παύλος: «Όλη η γραφή είναι θεόπνευστος και ωφέλιμος».—2 Τιμόθεον 3:16.

1. (Συμπεριλάβετε τον πρόλογο.) (α) Τι αποδεικνύουν τα γεγονότα σε ό,τι αφορά την Αγία Γραφή; (β) Ποια είναι η σημασία του γεγονότος ότι η Αγία Γραφή είναι ο εμπνευσμένος Λόγος του Θεού;

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ότι η Αγία Γραφή είναι λόγος Θεού, όχι ανθρώπων, έχει πολύ βαθιά σημασία. Σημαίνει ότι ο Θεός έχει πράγματι επικοινωνήσει με τους ανθρώπους. Έχει απαντήσει σε πολλά από τα ερωτήματά μας και έχει δείξει ποια είναι η λύση σε πολλά από τα προβλήματά μας. Σημαίνει επίσης ότι οι προοπτικές για το μέλλον που περιγράφονται στην Αγία Γραφή είναι γνήσιες. Η Βασιλεία του Θεού πράγματι κυβερνάει και στον κατάλληλο καιρό θα αναλάβει δράση για να απομακρύνει από αυτή τη γη όλη την αδικία, την καταδυνάστευση και τα παθήματα.

2. Τι θα πρέπει να σας υποκινήσει να κάνετε το ότι γνωρίζετε πως η Αγία Γραφή είναι Λόγος Θεού;

² Τώρα, το ερώτημα είναι: Τι θα τις κάνετε εσείς αυτές τις πληροφορίες; Το ότι γνωρίζετε πως η Αγία Γραφή είναι Λόγος Θεού θα πρέπει να σας ενθαρρύνει, τουλάχιστον, να την εξετάσετε. Ο ψαλμωδός υποσχέθηκε ευτυχία για εκείνους που θα το έκαναν αυτό, όταν έγραψε: ‘Μακάριος [ευτυχισμένος, ΜΝΚ] ο άνθρωπος, όστις δεν περιεπάτησεν εν βουλή ασεβών . . . αλλ’ εν τω νόμω του Ιεχωβά είναι το θέλημα αυτού, και εν τω νόμω αυτού μελετά ημέραν και νύκτα’.—Ψαλμός 1:1, 2.

Δεχτείτε Βοήθεια

3, 4. (α) Όπως δείχνει η ίδια η Αγία Γραφή, τι θα πρέπει να κάνουμε όταν βρίσκουμε στην Αγία Γραφή πράγματα που δεν καταλαβαίνουμε; (β) Ποιοι είναι πάντοτε πρόθυμοι να βοηθήσουν τους ανθρώπους να καταλάβουν καλύτερα την Αγία Γραφή;

³ Καθώς διαβάζετε την Αγία Γραφή, πιθανότατα θα βρείτε πράγματα που δεν τα καταλαβαίνετε. (2 Πέτρου 3:16) Ένα γεγονός που είναι καταγραμμένο στις Πράξεις, που είναι ένα από τα βιβλία της Αγίας Γραφής, δείχνει ότι αυτό θα πρέπει να αναμένεται. Λίγο μετά το θάνατο του Ιησού, ένας Αιθίοπας διάβαζε από τις προφητείες του Ησαΐα, ενός βιβλίου της Αγίας Γραφής. Ο Χριστιανός ευαγγελιστής Φίλιππος συνάντησε τον άντρα και ρώτησε: «Άραγε καταλαβαίνεις αυτά που διαβάζεις;» Ο Αιθίοπας δεν καταλάβαινε κι έτσι προσκάλεσε τον Φίλιππο να τον βοηθήσει.—Πράξεις 8:30, 31, ΚΔΤΚ.

⁴ Μια κυρία από τις Ηνωμένες Πολιτείες βρισκόταν σε μια παρόμοια κατάσταση. Ήταν τακτική αναγνώστρια της Αγίας Γραφής, αλλά υπήρχαν πολλές σημαντικές διδασκαλίες της Αγίας Γραφής που δεν είχε φτάσει στο σημείο να τις καταλάβει από την προσωπική της ανάγνωση. Μόνο όταν έκανε συζητήσεις με Μάρτυρες του Ιεχωβά έμαθε βασικές αλήθειες της Αγίας Γραφής, περιλαμβανομένης και εκείνης που μιλάει για τη σπουδαιότητα της Βασιλείας του Θεού και για τις πολλές ευλογίες που θα φέρει αυτή η Βασιλεία στην ανθρωπότητα. Αν τους προσκαλέσετε, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θα χαρούν να βοηθήσουν κι εσάς επίσης ώστε να μπορέσετε να καταλάβετε καλύτερα αυτά που διαβάζετε στην Αγία Γραφή.

Εφαρμόστε τις Συμβουλές της Αγίας Γραφής

5. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, ποια πορεία φέρνει ευτυχία;

⁵ Δεν θα πρέπει μόνο να διαβάζουμε την Αγία Γραφή, αλλά μας δίνεται η ενθάρρυνση και να ενεργούμε επίσης σε αρμονία μ’ αυτά που διαβάζουμε. (Ψαλμός 119:2) Επιπλέον, η Αγία Γραφή ενθαρρύνει: ‘Γεύθητε και ιδέτε ότι αγαθός ο Ιεχωβά· μακάριος ο άνθρωπος ο ελπίζων επ’ αυτόν [που καταφεύγει σ’ αυτόν, ΜΝΚ]’. (Ψαλμός 34:8) Στην ουσία, μας προσκαλεί να δοκιμάσουμε τον Θεό. Προσπαθήστε να ζείτε σύμφωνα με τις αρχές του Θεού, δείχνοντας ότι εμπιστεύεστε στον Θεό για να μάθετε τι είναι καλύτερο για εσάς. Μόνο τότε θα δείτε ότι αυτός είναι στ’ αλήθεια ο σωστός τρόπος ενέργειας. Εκείνοι που έχουν τέτοια εμπιστοσύνη στον Θεό είναι πράγματι ευτυχισμένοι.

6. Είναι πρακτικό να προσπαθεί κανείς σήμερα να ζει σύμφωνα με τους κανόνες της Αγίας Γραφής; Εξηγήστε.

⁶ Μερικοί ισχυρίζονται ότι κανείς δεν μπορεί να ζήσει σύμφωνα με τις αρχές της Αγίας Γραφής σ’ αυτόν τον ανέντιμο, ανήθικο και βίαιο κόσμο. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι πολλοί το κάνουν αυτό. Ποιοι; Ένας νεαρός από την Αφρική βρήκε μια ομάδα τέτοιων ατόμων. Έγραψε: «Τα τελευταία λίγα χρόνια παρατηρώ πως εδώ στη Ζιμπάμπουε εσείς, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, είστε εκείνοι που προσπαθείτε πραγματικά να ακολουθείτε το παράδειγμα του ίδιου του Χριστού . . . Είστε η μόνη ομάδα, μέχρι στιγμής, που κατάφερε να με πείσει για την αγάπη του Θεού και τη δύναμη του ευαγγελίου Του, μέσω του τρόπου της ζωής σας και όχι μόνο μέσω ομιλιών και συγγραμμάτων. Εσείς ζείτε και κηρύττετε το ευαγγέλιο ενώ, πάρα πολλοί άνθρωποι κηρύττουν το ευαγγέλιο αλλά δεν ζουν σύμφωνα μ’ αυτό».

Δεχτείτε την Εξουσία της

7. Ποιες πράξεις, οι οποίες είναι κοινές σήμερα, βρίσκονται σε αντίθεση μ’ αυτά που λέει η Αγία Γραφή;

⁷ Ο απόστολος Παύλος είπε ότι η Αγία Γραφή είναι «ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν». (2 Τιμόθεον 3:16) Μερικές φορές, όμως, αυτά που λέει η Αγία Γραφή δεν είναι δημοφιλή. Για παράδειγμα, η Αγία Γραφή καταδικάζει τις ομοφυλοφιλικές πράξεις, αλλά η ομοφυλοφιλία θεωρείται γενικά ως ένας αποδεκτός τρόπος ζωής. (Ρωμαίους 1:24-27· 1 Κορινθίους 6:9-11· 1 Τιμόθεον 1:9-11) Η Αγία Γραφή λέει επίσης ότι η ζωή του αγέννητου μωρού είναι σπουδαία και ότι δεν θα πρέπει να καταστρέφεται εσκεμμένα, αλλά κάθε χρόνο γίνονται παγκόσμια περίπου 50 εκατομμύρια εκτρώσεις. (Έξοδος 21:22, 23· Ψαλμός 36:9· 139:14-16· Ιερεμίας 1:5) Τι μπορεί να γίνει αν εμείς προσωπικά το βρίσκουμε δύσκολο να δεχτούμε αυτά που λέει η Αγία Γραφή σε τέτοια ζητήματα;

8, 9. Όταν αρχικά βρίσκουμε ότι είναι δύσκολο να δεχτούμε κάποιο σημείο που αναφέρεται στην Αγία Γραφή, τι θα πρέπει να θυμόμαστε, και τίνος τους κανόνες θα πρέπει πάντοτε να δεχόμαστε;

⁸ Οι Χριστιανοί έχουν μάθει ότι είναι σοφό να ακολουθούν πάντοτε το Λόγο του Θεού. Γιατί; Επειδή, μακροπρόθεσμα, η εφαρμογή αυτών που λέει η Αγία Γραφή βγαίνει πάντοτε σε καλό για τον καθένα. (Παροιμίαι 2:1-11) Το γεγονός είναι ότι οι άνθρωποι υστερούν πολύ σε ό,τι αφορά τη σοφία. Σπάνια μπορούν να προβλέψουν τις τελικές συνέπειες των πράξεών τους. Ο προφήτης Ιερεμίας παραδέχτηκε: ‘Ιεχωβά, γνωρίζω ότι η οδός του ανθρώπου δεν εξαρτάται απ’ αυτού· του περιπατούντος ανθρώπου δεν είναι το να κατευθύνη τα διαβήματα αυτού’.—Ιερεμίας 10:23.

⁹ Δεν έχουμε παρά να κοιτάξουμε απλώς γύρω μας για να διαπιστώσουμε ότι αυτή η αξιολόγηση των πραγμάτων είναι σωστή. Τα περισσότερα από τα προβλήματα που μαστίζουν τον κόσμο είναι άμεσα αποτελέσματα του ότι οι άνθρωποι δεν ακολουθούν τις συμβουλές του Λόγου του Θεού. Η μακραίωνη, ταραχώδης ιστορία της ανθρωπότητας έχει δείξει ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν με επιτυχία να αποφασίζουν από μόνοι τους για ηθικά ζητήματα. Ο Θεός είναι ασύγκριτα πιο σοφός από εμάς. Γιατί να μη δεχτούμε αυτά που λέει αντί να στηριζόμαστε στη δική μας σοφία;—Παροιμίαι 28:26· Ιερεμίας 17:9.

Κανένας Δεν Είναι Τέλειος

10, 11. (α) Ποια γεγονότα, σε σχέση με τον τρόπο που είμαστε πλασμένοι και με τον κόσμο στον οποίο ζούμε, προξενούν προβλήματα όταν προσπαθούμε να ζούμε σύμφωνα με τους κανόνες της Αγίας Γραφής; (β) Ποιο είδος συναναστροφής μάς ενθαρρύνει η Αγία Γραφή να επιδιώκουμε, και πού μπορούμε να βρούμε τέτοια συναναστροφή;

¹⁰ Η Αγία Γραφή φέρνει στην προσοχή μας και έναν άλλον τομέα στον οποίο χρειαζόμαστε βοήθεια. Όλοι μας έχουμε την κληρονομημένη τάση να αμαρτάνουμε. «Ο λογισμός [η τάση, ΜΝΚ] της καρδίας του ανθρώπου είναι κακός εκ νηπιότητος αυτού». (Γένεσις 8:21· Ρωμαίους 7:21) Το πρόβλημα αυτό γίνεται πιο έντονο εξαιτίας του γεγονότος ότι ζούμε σ’ έναν κόσμο που δεν ακολουθεί τις αρχές της Αγίας Γραφής. Επομένως, χρειαζόμαστε βοήθεια όχι μόνο για να καταλάβουμε την Αγία Γραφή, αλλά επίσης και για να εφαρμόζουμε τα πράγματα που μαθαίνουμε. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Αγία Γραφή μάς ενθαρρύνει να συναναστρεφόμαστε με άλλους που επιθυμούν να ζουν σύμφωνα με τους θεϊκούς κανόνες. Ο ψαλμωδός έγραψε: ‘Εμίσησα την σύναξιν των πονηρευομένων, και μετά ασεβών δεν θέλω καθήσει. . . . Εν εκκλησίαις [ανάμεσα στα συναθροισμένα πλήθη, ΜΝΚ] θέλω ευλογεί τον Ιεχωβά’. Και ένας άλλος ψαλμός λέει: «Τι καλόν και τι τερπνόν, να συγκατοικώσιν εν ομονοία [με ενότητα, ΜΝΚ] αδελφοί»!—Ψαλμός 26:5, 12· 133:1.

¹¹ Η συναναστροφή σε συνάξεις αποτελεί ένα ζωτικό μέρος της λατρείας για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αυτοί έχουν διάφορες συναθροίσεις κάθε εβδομάδα, καθώς επίσης και περιοδικές συνελεύσεις, όπου μελετούν μαζί την Αγία Γραφή και συζητούν το πώς εφαρμόζονται οι αρχές της στη ζωή τους. Αποτελούν μια παγκόσμια «αδελφότητα» στην οποία δίνεται στον καθένα ενθάρρυνση και βοήθεια για να διατηρήσει αυτούς τους υψηλούς κανόνες της Αγίας Γραφής. (1 Πέτρου 2:17) Γιατί να μην παρακολουθήσετε μια από τις συναθροίσεις τους και να δείτε πώς μπορεί να βοηθήσει κι εσάς επίσης μια τέτοια κοινότητα;—Εβραίους 10:24, 25.

Να Ζείτε Σύμφωνα με το Λόγο του Θεού

12. Ποιες ευλογίες απορρέουν από το ότι γνωρίζουμε πως η Αγία Γραφή είναι Λόγος Θεού;

¹² Επομένως, το ότι γνωρίζουμε πως η Αγία Γραφή είναι ο Λόγος του Θεού φέρνει ευλογίες και ευθύνες. Έχουμε ευλογηθεί επειδή λαβαίνουμε καθοδηγία για την καθημερινή μας διαγωγή, η οποία καθοδηγία δεν είναι διαθέσιμη κάπου αλλού. Επιπλέον, μαθαίνουμε για την αγάπη που έδειξε ο Θεός δίνοντας το Γιο του για να μας λυτρώσει έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε την ελπίδα της αιώνιας ζωής. (Ιωάννης 3:16) Συνειδητοποιούμε ότι ο Ιησούς τώρα κυβερνάει ως Βασιλιάς και ότι σύντομα θα αναλάβει δράση για να απομακρύνει την πονηρία από τη γη. Και με εμπιστοσύνη αναμένουμε τους δίκαιους ‘νέους ουρανούς και τη νέα γη’ που ο ίδιος ο Θεός έχει υποσχεθεί.—2 Πέτρου 3:13.

13. Ποιες ευθύνες επιφορτιζόμαστε όταν δεχόμαστε την Αγία Γραφή ως Λόγο Θεού;

¹³ Να έχετε υπόψη σας, ωστόσο, ότι έχουμε την ευθύνη να μελετούμε την Αγία Γραφή και να παίρνουμε στα σοβαρά αυτά που λέει. Ο ίδιος ο Θεός προτρέπει: «Υιέ μου, μη λησμονής τους νόμους μου, και η καρδία σου ας φυλάττη τας εντολάς μου». (Παροιμίαι 3:1) Ακόμη κι αν οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν την Αγία Γραφή απλώς και μόνο ως λόγο ανθρώπων, εμείς θα πρέπει θαρραλέα να αφήνουμε τον Θεό να αποδεικνύεται «αληθής, πας δε άνθρωπος ψεύστης». (Ρωμαίους 3:4) Αφήστε τη σοφία του Θεού να κατευθύνει τη ζωή σας. ‘Να εμπιστεύεστε στον Ιεχωβά με όλη σας την καρδιά . . . Να τον λαβαίνετε υπόψη σας σε κάθε σας βήμα’. (Παροιμίαι 3:5, 6, ΜΝΚ) Αν μ’ αυτόν τον τρόπο δίνετε προσοχή στο Λόγο του Θεού ενεργώντας σοφά, αυτό θα επηρεάσει τη ζωή σας προς το καλό και τώρα και για όλη την αιωνιότητα.