ικανοποίησης και εσωτερικής ειρήνης. Μπορεί να μας καθοδηγήσει, να μας προστατέψει και να μας υποκινήσει. Η Βίβλος του Ερμηνευτή (The Interpreter’s Bible) σχολιάζει: «Η διανοητική και η συναισθηματική υγεία μπορούν να διαφυλαχτούν μόνο όταν το άτομο προσπαθεί να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα σε αυτό που κάνει και σε εκείνο που θεωρεί ότι θα έπρεπε να κάνει». Πώς μπορεί κάποιος να γεφυρώσει αυτό το χάσμα; Είναι δυνατόν να διαπλάσουμε και να εκπαιδεύσουμε τη συνείδησή μας; Αυτά τα ερωτήματα θα εξεταστούν στο επόμενο άρθρο.

Πώς να Εκπαιδεύσετε τη Δική σας Συνείδηση

«Η ΚΑΘΑΡΗ συνείδηση είναι το καλύτερο μαξιλάρι». Αυτό το παλιό ρητό τονίζει ένα σημαντικό γεγονός: Όταν δίνουμε προσοχή στη συνείδησή μας, απολαμβάνουμε εσωτερική ειρήνη και αρμονία.

Αλλά δεν διαλέγουν όλοι να το κάνουν αυτό. Ο Αδόλφος Χίτλερ δήλωσε ότι είχε αναλάβει την αποστολή να ελευθερώσει τον άνθρωπο από την εξευτελιστική χίμαιρα ή ψευδαίσθηση που είναι γνωστή ως συνείδηση. Η διακυβέρνησή του, η οποία σκόρπισε τον τρόμο, δίνει μια ανατριχιαστική πρόγευση τού πόσο κτηνώδεις μπορούν να γίνουν οι άνθρωποι όταν απορρίπτουν τη συνείδησή τους. Το ίδιο ανελέητοι, όμως, είναι πολλοί από τους σημερινούς βίαιους εγκληματίες—εκείνοι που βιάζουν και δολοφονούν χωρίς να μεταμελούνται. Ολοένα και περισσότεροι από αυτούς που διαπράττουν τέτοια πράγματα είναι μικρής ηλικίας. Έτσι, ένα βιβλίο που εξέταζε αυτό το φαινόμενο είχε τον τίτλο Παιδιά Χωρίς Συνείδηση (Children Without a Conscience).

Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι ποτέ δεν θα σκέφτονταν να διαπράξουν ένα βίαιο έγκλημα, πολλοί δεν διστάζουν να αναμειχθούν σε σεξουαλική ανηθικότητα, σε ψέματα ή σε απάτες. Η ηθική βρίσκεται σε παγκόσμια παρακμή. Αναφερόμενος στη μεγάλη αποστασία από την αληθινή λατρεία, ο απόστολος Παύλος έγραψε ότι μερικοί Χριστιανοί θα ενέδιδαν στην επιρροή του κόσμου και έτσι θα γίνονταν άτομα «που έχουν τη συνείδησή τους καυτηριασμένη». (1 Τιμόθεο 4:2) Η απειλή της διαφθοράς είναι ακόμη πιο μεγάλη σήμερα, στη διάρκεια αυτών των ‘τελευταίων ημερών’. (2 Τιμόθεο 3:1) Επομένως, οι Χριστιανοί πρέπει να καταβάλλουν επίπονες προσπάθειες για να περιφρουρούν τη συνείδησή τους. Μπορούμε να το κάνουμε αυτό με το να την εκπαιδεύουμε και να την αναπτύσσουμε.

Η Διάνοια, η Καρδιά και η Συνείδησή Σας

Ο απόστολος Παύλος είπε: «Λέω την αλήθεια σύμφωνα με τον Χριστό· δεν λέω ψέματα, αφού η συνείδησή μου δίνει μαρτυρία μαζί με εμένα σύμφωνα με άγιο πνεύμα». (Ρωμαίους 9:1) Η συνείδηση, λοιπόν, μπορεί να δίνει μαρτυρία. Μπορεί να εξετάζει μια πορεία διαγωγής και είτε να την επιδοκιμάζει είτε να την καταδικάζει. Μεγάλο μέρος της αίσθησης που έχουμε σχετικά με το ορθό και το εσφαλμένο το έχει βάλει μέσα μας ο Δημιουργός μας. Εντούτοις, η συνείδησή μας μπορεί να διαπλαστεί και να εκπαιδευτεί. Πώς; Με το να αποκτούμε ακριβή γνώση από το Λόγο του Θεού. «Να μεταμορφώνεστε ανακαινίζοντας το νου σας, ώστε να αποδεικνύετε στον εαυτό σας το καλό και ευπρόσδεκτο και τέλειο θέλημα του Θεού», λέει ο απόστολος Παύλος. (Ρωμαίους 12:2) Καθώς εμφυτεύετε τις σκέψεις και το θέλημα του Θεού στη διάνοιά σας, η συνείδησή σας αρχίζει να λειτουργεί με πιο θεοσεβή τρόπο.

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν βοηθήσει εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο να ‘αποκτήσουν γνώση για τον Ιεχωβά Θεό και τον Ιησού Χριστό’. (Ιωάννης 17:3) Μέσω της διευθέτησης που έχουν για δωρεάν οικιακή Γραφική μελέτη, διδάσκουν στα ειλικρινή άτομα τους κανόνες του Ιεχωβά Θεού σχετικά με το σεξ, τα οινοπνευματώδη ποτά, το γάμο, τις επιχειρηματικές συναλλαγές και πάρα πολλά άλλα θέματα.a (Παροιμίαι 11:1· Μάρκος 10:6-12· 1 Κορινθίους 6:9, 10· Εφεσίους 5:28-33) Η απόκτηση αυτής της ‘ακριβούς γνώσης’ είναι σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη θεοσεβούς συνείδησης. (Φιλιππησίους 1:9) Ασφαλώς, ακόμη και όταν ένας Χριστιανός αποκτήσει ώριμη κατανόηση της Αγίας Γραφής, πρέπει να συνεχίσει να τρέφει τακτικά τη διάνοιά του με το Λόγο του Θεού ώστε να παραμείνει υγιής η συνείδησή του.—Ψαλμός 1:1-3.

Η Αγία Γραφή συνδέει επίσης τη συνείδηση με τη συμβολική καρδιά, η οποία περιλαμβάνει τα αισθήματα και τα συναισθήματά μας. (Ρωμαίους 2:15) Η διάνοια και η καρδιά πρέπει να συνεργάζονται αρμονικά ώστε να λειτουργεί κατάλληλα η συνείδηση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κάνετε περισσότερα από το να εισάγετε πληροφορίες στη διάνοιά σας. Πρέπει επίσης να διαπλάθετε την καρδιά σας—τα εσωτερικά σας αισθήματα, επιθυμίες και πόθους. Έτσι, το βιβλίο των Παροιμιών χρησιμοποιεί εκφράσεις όπως: ‘Να κλίνεις την καρδιά σου’, ‘προσήλωνε την καρδιά σου’ και ‘οδήγησε την καρδιά σου’. (Παροιμίαι 2:2· 23:19· 27:23· ΜΝΚ) Ένας τρόπος για να το κάνουμε αυτό είναι ο στοχασμός και οι συλλογισμοί γύρω από τις Γραφές. ‘Θα στοχάζομαι όλες σου τις ενέργειες, και την πολιτεία σου θα κάνω μέλημά μου’, λέει το εδάφιο Ψαλμός 77:12, ΜΝΚ. Ο στοχασμός μάς βοηθάει να φτάνουμε στα ενδόμυχα αισθήματα και κίνητρά μας.

Υποθέστε, λόγου χάρη, ότι έχετε μια ακάθαρτη συνήθεια, όπως είναι ο εθισμός στο κάπνισμα. Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, αναμφίβολα γνωρίζετε καλά τους κινδύνους που εγκυμονεί ο καπνός για την υγεία. Ωστόσο, παρά τις προτροπές των φίλων και της οικογένειάς σας, δυσκολεύεστε να το σταματήσετε. Πώς θα μπορούσε ο στοχασμός γύρω από το άγγελμα της Αγίας Γραφής να ενισχύσει τη συνείδησή σας σε αυτό το ζήτημα;

Παραδείγματος χάρη, προσπαθήστε να κάνετε στοχασμούς γύρω από τα λόγια του αποστόλου Παύλου που βρίσκονται στο εδάφιο 2 Κορινθίους 7:1: «Συνεπώς, εφόσον έχουμε αυτές τις υποσχέσεις, αγαπητοί, ας καθαρίσουμε τον εαυτό μας από κάθε μόλυσμα σάρκας και πνεύματος, τελειοποιώντας αγιότητα με φόβο Θεού». Προσπαθήστε να αντιληφθείτε το νόημα αυτής της δήλωσης. Ρωτήστε τον εαυτό σας: ‘Ποιες είναι «αυτές οι υποσχέσεις» στις οποίες αναφέρεται ο Παύλος;’ Διαβάζοντας τα συμφραζόμενα, θα παρατηρήσετε ότι τα προηγούμενα εδάφια λένε: «‘«Βγείτε από ανάμεσά τους και αποχωριστείτε», λέει ο Ιεχωβά, «και πάψτε να αγγίζετε αυτό που είναι ακάθαρτο»’· ‘«και εγώ θα σας δεχτώ»’. ‘«Και εγώ θα είμαι πατέρας για εσάς, και εσείς θα είστε γιοι και κόρες για εμένα», λέει ο Ιεχωβά ο Παντοδύναμος’».—2 Κορινθίους 6:17, 18.

Η εντολή του Παύλου να ‘καθαρίσουμε τον εαυτό μας από μόλυσμα’ έχει τώρα επιπρόσθετη δύναμη! Παρέχοντάς μας ισχυρό κίνητρο για να το κάνουμε αυτό, ο Θεός υπόσχεται να ‘μας δεχτεί’, δηλαδή να μας θέσει υπό την προστατευτική του φροντίδα. ‘Θα απολάμβανα μια στενή σχέση μαζί του—όπως αυτή που έχει ένας γιος, ή μια κόρη, με τον πατέρα του;’ ίσως να αναρωτηθείτε. Δεν είναι πολύ ελκυστική η σκέψη τού να ‘σας δεχτεί’ ή να σας αγαπάει ένας σοφός, στοργικός Θεός; Αν αυτή η σκέψη σάς φαίνεται ξένη, παρατηρήστε τον τρόπο με τον οποίο οι στοργικοί πατέρες δείχνουν αγάπη και στοργή στα παιδιά τους. Τώρα φανταστείτε να υπάρχει ένας τέτοιος δεσμός ανάμεσα σε εσάς και στον Ιεχωβά! Όσο περισσότερο κάνετε στοχασμούς γύρω από αυτό, τόσο περισσότερο αυξάνεται η επιθυμία σας για μια τέτοια σχέση.

Αλλά προσέξτε: Η στενή σχέση με τον Θεό είναι εφικτή μόνο αν ‘πάψετε να αγγίζετε αυτό που είναι ακάθαρτο’. Ρωτήστε τον εαυτό σας: ‘Δεν συμπεριλαμβάνεται ο εθισμός στο κάπνισμα ανάμεσα σε «αυτά που είναι ακάθαρτα», τα οποία καταδικάζει ο Θεός; Μήπως θα ήταν η χρήση καπνού ένα «μόλυσμα σάρκας», το οποίο θα με εξέθετε σε κάθε είδους κινδύνους όσον αφορά την υγεία μου; Εφόσον ο Ιεχωβά είναι καθαρός, δηλαδή «άγιος», Θεός, θα μπορούσε να επιδοκιμάσει το να μολύνω εσκεμμένα τον εαυτό μου με αυτόν τον τρόπο;’ (1 Πέτρου 1:15, 16) Προσέξτε ότι ο Παύλος προειδοποιεί επίσης κατά του ‘μολύσματος του πνεύματος κάποιου’, δηλαδή της διανοητικής του διάθεσης. Ρωτήστε τον εαυτό σας: ‘Εξουσιάζει αυτός ο εθισμός τη σκέψη μου; Μήπως θα κάνω ό,τι μπορώ για να ικανοποιώ το πάθος μου, ίσως σε βάρος της υγείας μου, της οικογένειάς μου, ή ακόμη και της υπόστασής μου ενώπιον του Θεού; Σε ποιο βαθμό έχω επιτρέψει στον εθισμό στον καπνό να βλάψει τη ζωή μου;’ Το να αντιμετωπίσετε αυτά τα ενοχλητικά ερωτήματα μπορεί κάλλιστα να σας δώσει το θάρρος να σταματήσετε!

Ασφαλώς, ίσως να χρειαστείτε βοήθεια και υποστήριξη από άλλους προκειμένου να υπερνικήσετε τη συνήθεια του καπνίσματος. Ωστόσο, ο στοχασμός γύρω από την Αγία Γραφή μπορεί να συμβάλει πολύ στο να εκπαιδευτεί και να ενισχυθεί η συνείδησή σας ώστε να απελευθερωθείτε από τον εθισμό.

Όταν Σφάλλουμε

Παρά τις καλύτερες προσπάθειες που καταβάλλουμε για να κάνουμε το ορθό, μερικές φορές οι ατέλειές μας μάς νικούν και σφάλλουμε. Η συνείδησή μας τότε θα μας ενοχλεί, αλλά εμείς μπαίνουμε στον πειρασμό να προσπαθήσουμε να την αγνοήσουμε. Ή μπορεί να αποθαρρυνθούμε τόσο πολύ ώστε να θέλουμε να σταματήσουμε κάθε προσπάθεια να υπηρετούμε τον Θεό. Παρ’ όλα αυτά, θυμηθείτε την περίπτωση του Βασιλιά Δαβίδ. Μετά τη διάπραξη μοιχείας με τη Βηθ-σαβεέ, η συνείδησή του άρχισε να τον τύπτει. Ο ίδιος περιγράφει ως εξής το βασανιστικό πόνο που ένιωθε: «Ημέραν και νύκτα εβαρύνθη η χειρ σου επ’ εμέ· η υγρότης μου μετεβλήθη εις θερινήν ξηρασίαν». (Ψαλμός 32:4) Οδυνηρό; Πράγματι! Εντούτοις, αυτή η θεοσεβής λύπη υποκίνησε τον Δαβίδ να μετανοήσει και να συμφιλιωθεί με τον Θεό. (Παράβαλε 2 Κορινθίους 7:10.) Η αγωνιώδης έκκληση του Δαβίδ για συγχώρηση δίνει επαρκείς αποδείξεις για την ειλικρινή του μετάνοια. Επειδή ανταποκρίθηκε στη συνείδησή του, ο Δαβίδ βοηθήθηκε να αλλάξει και τελικά να ανακτήσει τη χαρά του.—Ψαλμός 51.

Το ίδιο μπορεί να συμβεί και σήμερα. Μερικοί μελετούσαν την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά στο παρελθόν αλλά σταμάτησαν όταν έμαθαν ότι η ζωή τους δεν βρισκόταν σε αρμονία με τους υψηλούς κανόνες του Θεού. Ίσως συζούσαν με κάποιο μέλος του αντίθετου φύλου χωρίς τα οφέλη του γάμου ή ήταν υποδουλωμένοι σε ακάθαρτες συνήθειες. Η συνείδησή τους τούς βασάνιζε!

Αν βρίσκεστε σε τέτοια κατάσταση, αναλογιστείτε τα λόγια που είπε ο απόστολος Πέτρος την ημέρα της Πεντηκοστής. Όταν εξέθεσε τα αμαρτήματα των Ιουδαίων συμπατριωτών του, εκείνοι «ένιωσαν μαχαιριές στην καρδιά». Αντί να παραιτηθούν, πήραν στα σοβαρά τη συμβουλή που τους έδωσε ο Πέτρος να μετανοήσουν, και έλαβαν την εύνοια του Θεού. (Πράξεις 2:37-41) Και εσείς μπορείτε να κάνετε το ίδιο! Αντί να εγκαταλείψετε την αλήθεια επειδή η συνείδησή σας σάς βασανίζει, αφήστε τη συνείδησή σας να σας υποκινήσει να ‘μετανοήσετε και να μεταστραφείτε’. (Πράξεις 3:19) Με αποφασιστικότητα και προσπάθεια, μπορείτε να κάνετε τις αλλαγές που χρειάζονται προκειμένου να λάβετε την εύνοια του Θεού.

«Να Διακρατείτε Αγαθή Συνείδηση»

Είτε αρχίζετε τώρα να μαθαίνετε τις οδούς του Ιεχωβά είτε έχετε πολλά χρόνια πείρας ως ώριμος Χριστιανός, η νουθεσία του Πέτρου είναι κατάλληλη: «Να διακρατείτε αγαθή συνείδηση». (1 Πέτρου 3:16) Αυτή είναι προσόν, όχι βάρος. Να την εκπαιδεύετε τρέφοντας τη διάνοια και την καρδιά σας με τη σοφία που περιέχεται στο Λόγο του Θεού, την Αγία Γραφή. Να δίνετε προσοχή στη συνείδησή σας όταν σας προειδοποιεί. Να απολαμβάνετε την εσωτερική ειρήνη διάνοιας που μπορεί να έχει κάποιος αν υπακούει στη συνείδησή του.

Ομολογουμένως, το να εκπαιδεύσετε και να διαπλάσετε τη συνείδησή σας δεν είναι εύκολο έργο. Ωστόσο, μπορείτε να προσεύχεστε στον Ιεχωβά Θεό να σας βοηθάει. Με τη βοήθειά του, θα είστε σε θέση να υπηρετείτε τον Θεό «από αγαθή συνείδηση και από πίστη χωρίς υποκρισία».—1 Τιμόθεο 1:5.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 6]

Η ανάγνωση του Λόγου του Θεού και ο στοχασμός γύρω από αυτόν μας βοηθούν να εκπαιδεύουμε τη συνείδησή μας