Μικρονησία

Παράδεισος. Αυτή η λέξη μπορεί να σας φέρνει στο νου ένα τροπικό νησί με πυκνή βλάστηση, με καταγάλανο ουρανό, φοινικόδεντρα που λικνίζονται στο απαλό αεράκι, άσπρες αμμουδιές, κατακάθαρη θάλασσα και πολύχρωμα ψάρια, ένα εντυπωσιακό ηλιοβασίλεμα. Η Μικρονησία ανταποκρίνεται σε αυτή την εικόνα του παραδείσου. Η ομορφιά της κόβει την ανάσα.

Αλλά υπάρχουν και άλλα πράγματα εδώ, τα οποία ποτέ δεν θα συνδέατε με τον παράδεισο. Αυτά τα νησιά σημαδεύτηκαν βαθιά από τις σκληρές μάχες του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, και σήμερα ο λαός της Μικρονησίας παλεύει με τα οικονομικά προβλήματα, το έγκλημα και τις αρρώστιες. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι για να μπορέσει η Μικρονησία να γίνει πραγματικός παράδεισος πρέπει πρώτα να λυθούν τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα του ανθρωπίνου γένους.

Ποικιλία, το Αλατοπίπερο της Ζωής στη Μικρονησία

Υπάρχουν πολλά νησιωτικά συμπλέγματα στη Μικρονησία, το καθένα με τις δικές του ομορφιές και το δικό του πολιτισμό. Το εκπληκτικό είναι ότι το καθένα έχει τη δική του ξεχωριστή γλώσσα, την οποία δεν καταλαβαίνουν ούτε ακόμα και οι κάτοικοι των γειτονικών νησιωτικών συμπλεγμάτων.

Δεν υπάρχει αυτό που θα λέγαμε αντιπροσωπευτικό μικρονησιακό νησί. Μερικά νησιά είναι πλούσια, άλλα φτωχά. Άγρια ηφαιστειογενή νησιά, όπως είναι το Πόνπεϊ, έχουν υψόμετρο που ξεπερνάει τα 900 μέτρα, ενώ μερικές στενόμακρες ατόλλες είναι τόσο επίπεδες ώστε δεν προεξέχουν πάνω από ένα μέτρο από την επιφάνεια της θάλασσας. Το Ματζούρο των Νησιών Μάρσαλ είναι μια τέτοια ατόλλη. Όταν ο καιρός είναι θυελλώδης, μερικές φορές τα κύματα σαρώνουν ολόκληρα τμήματα της ατόλλης.

Οι Μικρονήσιοι είναι φιλικοί και ελκυστικοί άνθρωποι. Πολλοί ζουν από τη γεωργία και την αλιεία. Τα βασικά είδη διατροφής τα παράγουν στα οικογενειακά τους κτήματα, ενώ μερικοί εκτρέφουν κότες ή γουρούνια, και πιάνουν ψάρια από τον ωκεανό.

Πιστεύεται ότι οι πρώτοι άποικοι σε αυτά τα απομονωμένα νησιά ήρθαν με πλοία ταξιδεύοντας ανατολικά από την Ασία και δυτικά από τη Μελανησία, αλλά οι Ισπανοί εξερευνητές του 16ου αιώνα ήταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι που έφτασαν στη Μικρονησία. Αυτοί έφεραν μαζί τους τη θρησκεία τους. Σήμερα, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία είναι καλά εδραιωμένη στα περισσότερα νησιά, σε συνδυασμό με μια διαδεδομένη μορφή Προτεσταντισμού η οποία μεταδόθηκε από τους ιεραποστόλους του Χριστιανικού κόσμου στα τέλη του 19ου αιώνα.

ΓΚΟΥΑΜ: Κέντρο Δραστηριότητας Ανάμεσα στα Νησιά

Η Μικρονησία περιλαμβάνει περίπου 2.000 διασκορπισμένα νησιά, από τα οποία κατοικούνται γύρω στα 125. Αυτά είναι διεσπαρμένα σε μια έκταση της υδρογείου η οποία έχει σχεδόν το μέγεθος των ηπειρωτικών Ηνωμένων Πολιτειών. Εντούτοις τα νησιά είναι τόσο μικροσκοπικά ώστε η συνολική χερσαία έκτασή τους είναι μόνο 3.100 τετραγωνικά χιλιόμετρα περίπου—λίγο μεγαλύτερη από την έκταση του Ρόουντ Άιλαντ, της μικρότερης πολιτείας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η πύλη της Μικρονησίας είναι το Γκουάμ, από όπου ξεκινούν οι αεροπορικές πτήσεις για πολλά από τα άλλα νησιά. Από τους 470.000 κατοίκους της Μικρονησίας, οι 150.000 ζουν στο Γκουάμ. Με μήκος 51 χιλιόμετρα, το Γκουάμ είναι το μεγαλύτερο από τα νησιά της Μικρονησίας. Είναι επίσης το πιο αναπτυγμένο. Οι μποτιλιαρισμένοι αυτοκινητόδρομοι και ο πυρετώδης τρόπος ζωής κάνουν αυτό το νησί να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα νησιά που έχουν πιο αργό ρυθμό.

Αφού επί πολύ καιρό αποτελούσε το μήλο της έριδας ανάμεσα σε διάφορες στρατιωτικές δυνάμεις λόγω της στρατηγικής του θέσης στον Ειρηνικό Ωκεανό, το Γκουάμ είναι τώρα αμερικανικό προπύργιο. Πάνω από το ένα τρίτο της γης του ελέγχεται από τον αμερικανικό στρατό. Εντούτοις, το Γκουάμ αποτελεί επίσης στρατηγική τοποθεσία για τη διάδοση των καλών νέων της Βασιλείας του Θεού. Στο γραφείο τμήματος της Εταιρίας Σκοπιά τυπώνονται έντυπα σε 11 γλώσσες για διανομή σε όλη τη Μικρονησία, έντυπα που χρησιμοποιούνται στη Βιβλική εκπαίδευση.

Η Αλήθεια της Βασιλείας Φτάνει στο ‘Τελευταίο Σύνορο’

Στη διάρκεια της ομιλίας αφιέρωσης των εγκαταστάσεων τμήματος του Γκουάμ την οποία εκφώνησε τον Απρίλιο του 1980 ο Μίλτον Χένσελ, του Κυβερνώντος Σώματος, περιέγραψε τη Μικρονησία ως «ένα από τα τελευταία σύνορα» σε σχέση με το έργο κηρύγματος της Βασιλείας. Επειδή η Μικρονησία αποτελείται από πολλά απομονωμένα νησιά στα οποία μιλιούνται τόσο πολλές ιθαγενείς γλώσσες, αυτό το τροπικό ‘τελευταίο σύνορο’ αποδείχτηκε ότι ήταν γεμάτο δυσκολίες.

Επί 40 χρόνια, πιστοί ιεραπόστολοι αντιμετωπίζουν αυτές τις δυσκολίες με σκληρή εργασία και εφευρετικότητα. Όλα αυτά τα χρόνια, τουλάχιστον 175 ιεραπόστολοι έχουν υπηρετήσει στη Μικρονησία, και αυτό συντέλεσε καθοριστικά στην ύπαρξη των 26 εκκλησιών και των 1.300 Μαρτύρων οι οποίοι είναι τώρα δραστήριοι στα νησιά.

Μόνο μια χούφτα από τους 63 ιεραποστόλους που υπηρετούν τώρα στη Μικρονησία έχουν παρακολουθήσει τη Βιβλική Σχολή Γαλαάδ της Σκοπιάς. Οι περισσότεροι είναι σκαπανείς από τις Φιλιππίνες και τη Χαβάη, οι οποίοι προσκλήθηκαν να αναλάβουν την ιεραποστολική υπηρεσία. Για πολλούς αυτό σήμαινε να ανταλλάξουν τις ανέσεις ενός σπιτιού με έναν πιο πρωτόγονο τρόπο ζωής. Σε μερικά νησιά, οι καλοί δρόμοι είναι λιγοστοί, ενώ δεν υπάρχει ηλεκτρισμός και τρεχούμενο νερό. Οι ιεραπόστολοι είναι εκτεθειμένοι σε πολλές νόσους και ασθένειες· πρέπει να υπομένουν τον καιρό που είναι ζεστός, υγρός και μερικές φορές άγριος. Οι καταστροφικοί τυφώνες αποτελούν απειλή σχεδόν όλο το χρόνο. Αλλά οι ιεραπόστολοι έχουν δει τους κόπους τους να αποφέρουν ικανοποιητική καρποφορία.

Η Βιβλική αλήθεια έχει ριζώσει σε όλα τα μεγάλα νησιά. Ανάμεσα σε εκείνους που ασπάστηκαν πρώτοι το άγγελμα της Βασιλείας ήταν μερικοί επιφανείς κάτοικοι των νησιών. Στο Πόνπεϊ, για παράδειγμα, ήταν ο Καρλ Ντάνις, μέλος του νομοθετικού σώματος του Πόνπεϊ. Στην Κόσρα, ένας από τους πρώτους Μάρτυρες ήταν ο Φρέντι Έντουιν, ο οποίος μιλούσε εφτά γλώσσες και ήταν συγγενής του βασιλιά. Ο Ογκουστίν Κάστρο, ο οποίος κάποτε σπούδαζε για να γίνει ιερέας, βοήθησε να ιδρυθεί μια εκκλησία στο Σαϊπάν. Επίσης, στο Γκουάμ, ο πρώην πυγμάχος Τόνι Σαλσέιντο χρησιμοποίησε το γεγονός ότι ήταν διάσημος για να δώσει στους ανθρώπους ένα άγγελμα το οποίο θα τους βοηθούσε να απολαύσουν κάποιο είδος ειρήνης που δεν θα τους πρόσφερε ποτέ εκείνο το όμορφο νησιωτικό περιβάλλον.

Πώς Έφτασαν τα Καλά Νέα στο Γκουάμ

Ο Τόνι Σαλσέιντο δεν ήταν ο πρώτος Μάρτυρας που ήρθε στη Μικρονησία. Μάλιστα, δεν ήταν καν Μάρτυρας όταν έφτασε. Ήρθε στο Γκουάμ από τις Φιλιππίνες το 1948 με σύμβαση εργασίας για τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση. Αρκετοί από τους συναδέλφους του ήταν Μάρτυρες του Ιεχωβά, και άρχισαν να διδάσκουν τον Τόνι από την Αγία Γραφή.

Εκείνοι οι ζηλωτές αδελφοί οργάνωσαν την πρώτη εκκλησία στη Μικρονησία το Δεκέμβριο του 1951, αλλά το 1954 όλοι τους εκτός από τον Τόνι αναγκάστηκαν να φύγουν από το Γκουάμ όταν η εταιρία τους χρεοκόπησε. Στον Τόνι, ο οποίος είχε σταματήσει την πυγμαχία, επιτράπηκε να μείνει επειδή είχε παντρευτεί μια κοπέλα από το Γκουάμ.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, οι συναθροίσεις διεξάγονταν στο σπίτι της οικογένειας Σαλσέιντο, και η εκκλησία έφτασε τα 12 μέλη. Ο τομέας που είχαν για να κηρύξουν περιλάμβανε ολόκληρο το νησί. «Κάθε Σάββατο, βγαίναμε στην υπηρεσία αγρού όλη τη μέρα, και σύντομα οι άνθρωποι σε όλα τα χωριά γνώριζαν ποιοι είμαστε», είπε ο Τόνι.

Τους Περίμεναν Σκληρές Συνθήκες

Τότε το Γκουάμ δεν έμοιαζε σε τίποτα με το γεμάτο ζωή νησιωτικό θέρετρο που είναι σήμερα. Ο Σαμ και η Βιρτζίνια Γουάιγκερ, οι πρώτοι ιεραπόστολοι που διορίστηκαν στο Γκουάμ, θυμούνται πολύ καλά την άφιξή τους εκεί το 1954.

«Εκείνον τον καιρό το Γκουάμ ήταν αποκλειστικά στρατιωτική βάση», είπε ο Σαμ. «Το νησί είχε ερημωθεί από τον πόλεμο· ο τόπος ήταν γεμάτος βόμβες που δεν είχαν εκραγεί καθώς και πυρομαχικά, ο πολεμικός εξοπλισμός σκούριαζε, ενώ ακόμα έβρισκαν και συνελάμβαναν Ιάπωνες ελεύθερους σκοπευτές. Η σύζυγός μου και εγώ νοικιάσαμε ένα παράπηγμα χωρίς ψυγείο, κλιματισμό, κρεβάτι ή άλλα έπιπλα. Κοιμόμασταν σε πάνινα στρατιωτικά ράντσα καλυμμένα με κουνουπιέρες».

Οι προσπάθειες που κατέβαλλε το ζεύγος Γουάιγκερ στο έργο κηρύγματος ήταν τόσο επιτυχείς ώστε σύντομα χρειάζονταν μεγαλύτερο χώρο για τις συναθροίσεις, και έτσι η εκκλησία νοίκιασε μια άδεια στρατιωτική τραπεζαρία και φρόντισε να γίνει ένα καλό καθάρισμα. Το κτίριο βρισκόταν απέναντι από μια Καθολική εκκλησία. Όταν οι αδελφοί μας τοποθέτησαν μια ταμπέλα με την ένδειξη Αίθουσα Βασιλείας, ο Καθολικός ιερέας διαμαρτυρήθηκε.

Κατόπιν έπεσε ένας κεραυνός. Στη διάρκεια μιας σπάνιας ηλεκτρικής καταιγίδας, ένας κεραυνός γκρέμισε το καμπαναριό του ναού και κατέστρεψε αρκετά είδωλα. «Ο ιερέας δήλωσε στους ενορίτες του ότι ο Θεός ήθελε να χτυπήσει την Αίθουσα Βασιλείας αλλά αστόχησε», είπε ο Γουάιγκερ. «Όταν οι άνθρωποι δεν πίστεψαν αυτή την εξήγηση, ο ιερέας σκαρφίστηκε μια άλλη ιστορία. Είπε ότι ο Θεός κατέστρεψε το ναό επειδή χρειάζονταν ένα μεγαλύτερο και καλύτερο ναό».

Είσοδος στο Κηδεμονευόμενο Εδαφικό Διαμέρισμα

Όταν ο αδελφός και η αδελφή Γουάιγκερ διορίστηκαν στην Ιαπωνία ως ιεραπόστολοι, ανατέθηκαν μεγαλύτερες ευθύνες στον Μέρλι Λόμαστερ, έναν ψηλό αδελφό που χαμογελούσε συχνά αλλά ο οποίος ήταν πάντοτε σοβαρός σε ό,τι αφορούσε την αλήθεια. Η Εταιρία Σκοπιά ζήτησε από τον Μέρλι να κάνει ένα αναγνωριστικό ταξίδι σε όλη τη Μικρονησία το 1960. Επειδή τα νησιά αποτελούσαν κηδεμονευόμενο εδαφικό διαμέρισμα των Η.Π.Α., έπρεπε να πάρει βίζα από τον ύπατο αρμοστή, ένα δύστροπο και μη συνεργατικό άντρα, ο οποίος είπε στον Λόμαστερ: «Για να μπεις στο κηδεμονευόμενο εδαφικό διαμέρισμα θα πρέπει να περάσεις πάνω από το πτώμα μου».

Ωστόσο, όπως αποδείχτηκε, δεν χρειάστηκε να πεθάνει ο ύπατος αρμοστής. Μόλις τρεις μήνες αργότερα, διορίστηκε καινούριος ύπατος αρμοστής, και ο Μέρλι πήρε τη βίζα. Έτσι, αυτός ήταν το πρώτο άτομο που μετέδωσε το άγγελμα της Βασιλείας στα νησιά Σαϊπάν, Τσουκ, Πόνπεϊ, Παλάου και Γιαπ.

Προσωπική Βοήθεια από τον Πρόεδρο της Εταιρίας

Το Νοέμβριο του 1962, μια τραγωδία έπληξε το Γκουάμ όταν ο τυφώνας Κάρεν σάρωσε το νησί με ανέμους που έπνεαν με ταχύτητα περίπου 320 χιλιόμετρα την ώρα, σκοτώνοντας εννιά ανθρώπους και προξενώντας ζημιές εκατομμυρίων δολαρίων. Ευτυχώς, κανένας από τους αδελφούς δεν έχασε τη ζωή του, αλλά έχασαν την Αίθουσα Βασιλείας τους. Όταν οι προοπτικές για την απόκτηση ενός νέου κτιρίου φαίνονταν ζοφερές, μια νεοβαφτισμένη αδελφή έσπευσε σε βοήθεια προσφέροντας γενναιόδωρα ένα οικόπεδο. Εκεί οικοδομήθηκε μια μεγαλύτερη Αίθουσα Βασιλείας, η οποία αποπερατώθηκε εγκαίρως για την επίσκεψη ζώνης που έκανε το 1964 ο Ν. Ο. Νορ, ο τότε πρόεδρος της Εταιρίας Σκοπιά.

Έχοντας ως στόχο να δοθεί πλήρης μαρτυρία σε αυτό το μέρος της κατοικημένης γης, ο αδελφός Νορ διόρισε έξι νεοαφιχθέντες ιεραποστόλους σε διάφορα μέρη της Μικρονησίας. Τους είπε: «Αν και αυτές οι περιοχές μπορεί να φαίνονται ξένες, να θυμάστε ότι είστε πάντοτε στο σπίτι σας, στον πλανήτη Γη. Ο μοναδικός πραγματικά ξένος ιεραπόστολος ήταν ο Χριστός, επειδή άφησε τους ουρανούς για να υπηρετήσει εδώ. Προσκολληθείτε στο διορισμό σας μέχρις ότου ολοκληρωθεί το έργο!»

Λίγα χρόνια προηγουμένως, οι περιοδεύοντες επίσκοποι έκαναν ένα ταξίδι σε όλα τα νησιά μια φορά το χρόνο με κάποιο εμπορικό πλοίο. Επισκέπτονταν τους ελάχιστους Μάρτυρες που υπήρχαν στα νησιά, έδιναν μαρτυρία όπου σταματούσε το πλοίο και παρείχαν περαιτέρω ενθάρρυνση σε εκείνους που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον στις προηγούμενες επισκέψεις. Ο αδελφός Νορ πρότεινε να πηγαίνει εκεί ο επίσκοπος περιοχής δύο φορές το χρόνο με αεροπλάνο.

Οι Περιοδεύοντες Επίσκοποι Συμβάλλουν στην Αύξηση

Αρχίζοντας από το 1968, ο Ναθάνιελ Μίλερ, ένας περιοδεύων επίσκοπος από τη Χαβάη, έκανε το γύρο της Μικρονησίας με αεροπλάνο. Επειδή πολλοί ηλικιωμένοι Μικρονήσιοι μιλούσαν την ιαπωνική γλώσσα και ο Μίλερ ήταν παλαιότερα ιεραπόστολος στην Ιαπωνία αποτελούσε λογική επιλογή για εκείνον τον κοπιαστικό διορισμό. Γιατί κοπιαστικό; «Για να πας αεροπορικώς από τη Χονολουλού σε εκείνα τα νησιά και να επιστρέψεις, έπρεπε να καλύψεις απόσταση 14.000 χιλιομέτρων και πλέον», θυμάται ο Μίλερ.

Όταν έφτασε στο Γκουάμ, βρήκε μια αποθαρρημένη εκκλησία. Δεν υπήρχε αύξηση, και ο τομέας δεν καλυπτόταν τακτικά. Ο Μίλερ πρότεινε να σταλούν στο Γκουάμ άλλοι τέσσερις ιεραπόστολοι, και να δημιουργηθεί και δεύτερος ιεραποστολικός οίκος στο νότιο άκρο του νησιού.

Το 1969, το Γκουάμ και τα κηδεμονευόμενα εδαφικά διαμερίσματα της Μικρονησίας ανατέθηκαν στο τμήμα της Χαβάης. Αρχίζοντας από το 1970, ο Ρόμπερτ Κ. Καβασάκι, ο μεγαλύτερος, συντονιστής της Επιτροπής του Τμήματος της Χαβάης, επισκεπτόταν επίσης τη Μικρονησία, υπηρετούσε σε συνελεύσεις περιοχής και περιφερείας, καθώς επίσης υπηρετούσε και τους ιεραποστολικούς οίκους μια φορά το χρόνο.

Τα αποτελέσματα της προσωπικής προσοχής που εκδήλωσαν αυτοί οι πνευματικοί ποιμένες σύντομα έγιναν φανερά. Στη Συνέλευση Περιφερείας «Άνθρωποι Ευδοκίας» που διεξάχθηκε το 1970 στο Γκουάμ σημειώθηκε ένας ανώτατος αριθμός παρόντων με 291 άτομα, ενώ υπήρχε καθημερινή κάλυψη από τις εφημερίδες, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Ωστόσο, υπήρχε σίγουρα χώρος για περισσότερους εργάτες σε αυτό το τμήμα του αγρού. Από πού θα έρχονταν αυτοί;

Ο Ρόμπερτ και η Μίλντρεντ Φουτζιγουάρα ήταν τακτικοί σκαπανείς και είχαν παντοπωλείο στη Χαβάη, αλλά επιθυμούσαν να υπηρετήσουν εκεί που η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη. Εκπλήρωσαν το όνειρό τους το 1970 μετακομίζοντας στο Γκουάμ, ενώ είχαν τρία παιδιά ηλικίας 8 έως 16 ετών. Έκανε αυτή η μετακόμιση καλό στους ίδιους και στα παιδιά τους; Όλα τα παιδιά τους είναι τώρα μεγάλα και παντρεμένα, και είναι όλα ζηλωτές υπηρέτες του Ιεχωβά. Δύο από τα παιδιά υπηρετούν στο τμήμα του Γκουάμ, και το άλλο κάνει σκαπανικό. Υπήρχε μόνο μία εκκλησία στο Γκουάμ όταν ήρθε η οικογένεια Φουτζιγουάρα. Είχαν τη χαρά να συμμετέχουν στο έργο καθώς ο αριθμός των εκκλησιών αυξήθηκε φτάνοντας στις εννιά, μαζί με έναν άλλον όμιλο. Αυτές οι εκκλησίες είναι οργανωμένες ώστε να φροντίζουν για ανθρώπους έξι γλωσσικών ομάδων. Αρκετές ακόμα οικογένειες ήρθαν επίσης για να βοηθήσουν στις δεκαετίες του 1970 και του 1980.

Ευκολομνημόνευτη Διεύθυνση Τμήματος

Το 1976, η Αίθουσα Βασιλείας του Γκουάμ, η οποία είχε χτιστεί το 1964 και είχε επεκταθεί το 1969, καταστράφηκε από τον τυφώνα Πάμελα. «Το Γκουάμ έμοιαζε σαν να είχε ισοπεδωθεί από οδοστρωτήρα», σύμφωνα με τα λόγια ενός αδελφού.

Αντί να ξαναχτίσουν το μετρίου μεγέθους χώρο συναθροίσεων, κατασκεύασαν νέες εγκαταστάσεις τμήματος σε σχήμα Γ, οι οποίες αποτελούνταν από ένα γραφείο, ένα τυπογραφείο, έξι δωμάτια και μια ευρύχωρη Αίθουσα Βασιλείας χωρητικότητας 400 ατόμων, στην οποία θα μπορούσαν να διεξάγονται και συνελεύσεις. Για να αντέχουν στους τυφώνες, χρησιμοποιήθηκαν τοίχοι από μπετόν αρμέ πάχους 20 εκατοστών. Ένας αδελφός που είχε μετακομίσει εκεί από τη Χαβάη σχολίασε: «Ήταν τόσο μεγάλη που νομίζαμε ότι δεν θα γέμιζε ποτέ. Υπήρχαν μόνο 120 Μάρτυρες σε ολόκληρο το νησί, και περιφερόμασταν μέσα στην Αίθουσα σαν μπίλιες μέσα σε κουτί παπουτσιών». Λίγα μόνο χρόνια αργότερα, εκείνη η τεράστια Αίθουσα Βασιλείας με μεγάλη δυσκολία χωρούσε τους παρόντες στις συνελεύσεις.

Ο αδελφός Μίλερ, γνωστός για τις δυνατές χειραψίες του και το χαρακτηριστικό γέλιο του, έγινε ο πρώτος συντονιστής της Επιτροπής του Τμήματος του Γκουάμ. Δύο έμπειροι αδελφοί συμμετείχαν μαζί του στην επιτροπή—ο Ρόμπερτ Σάβατζ, πρώην επίσκοπος τμήματος στο Βιετνάμ, και ο Χίντεο Σουμίντα, ο οποίος είχε υπηρετήσει στην Επιτροπή του Τμήματος της Χαβάης.

Όταν πρωτοχτίστηκε το τμήμα, η αλληλογραφία πήγαινε σε μια ταχυδρομική θυρίδα. Κάποια μέρα, όμως, πέρασε ένας δημόσιος υπάλληλος και εξήγησε ότι όριζε αριθμούς για κάθε σπίτι, ώστε να γίνει δυνατή η παράδοση της αλληλογραφίας. Καθώς έγραφε με σπρέι τον αριθμό «143» στο κτίριο, ο Μίλερ τον ρώτησε πώς θα ονομαζόταν ο δρόμος τους. Ο άντρας απάντησε: «Δεν ξέρω. Ας δούμε στο χάρτη». Προς έκπληξη του Μίλερ, η κυβέρνηση τον είχε ονομάσει Οδός Ιεχωβά.

Αυτοσχέδια Προγράμματα Οικοδόμησης

Υπήρχε ανάγκη και για άλλα οικοδομικά έργα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο Τζιμ Πέρσινγκερ, στις Ηνωμένες Πολιτείες, έκρινε ότι η τσιμεντοβιομηχανία που είχε τού αφαιρούσε πολύ χρόνο, και έτσι εκείνος και η σύζυγός του, η Τζιν, αποφάσισαν να απλοποιήσουν τη ζωή τους. Κατασκεύασαν ένα πλοιάριο 15 μέτρων με σκυρόδεμα, το ονόμασαν Πέτρα, και απέπλευσαν για το Γκουάμ. Το πλοιάριο του ζεύγους Πέρσινγκερ αποδείχτηκε ανεκτίμητο στα προγράμματα οικοδόμησης.

Από το 1982 έως το 1991, οικοδομήθηκαν ιεραποστολικοί οίκοι και Αίθουσες Βασιλείας σε έξι νησιά της Μικρονησίας. Η έλλειψη υλικών δυσκόλευε πολύ την οικοδόμηση. Σε μερικά προγράμματα οικοδόμησης, οι αδελφοί έπρεπε να φτιάχνουν τσιμεντόλιθους με το χέρι. Έριχναν τσιμέντο σε ένα μικρό καλούπι και το άφηναν να πήξει. Έφτιαχναν το δικό τους χαλίκι σπάζοντας κοράλλια, και έπρεπε να βρίσκουν μόνοι τους την άμμο. Για τη μεταφορά των προμηθειών και των εργατών από το ένα νησί στο άλλο συχνά χρησιμοποιούσαν το πλοιάριο Πέτρα. «Όταν χτίζαμε την Αίθουσα Βασιλείας στο Τσουκ, δεν μπορούσες να αγοράσεις άμμο στο νησί», εξηγεί ο Τζιμ Πέρσινγκερ, «γι’ αυτό πηγαίναμε με το πλοιάριο σε ένα ακατοίκητο νησάκι και γεμίζαμε σάκους με άμμο από την παραλία. Κατόπιν, τους φορτώναμε στο πλοιάριο και επιστρέφαμε στο εργοτάξιο».

Ο Ρέι Σολτς, πρώην μηχανικός στο στρατό, ήταν ο επίσκοπος των περισσότερων προγραμμάτων οικοδόμησης στη Μικρονησία. Βασικά μέλη του εργατικού του δυναμικού ήταν ο Κάλβιν Αρίι, ο Έιβερι Τιπλ και ο Μάιλς Ινούε, οι οποίοι είχαν έρθει από τη Χαβάη για να βοηθήσουν στην οικοδόμηση του νέου τμήματος και κατόπιν έκαναν το Γκουάμ σπίτι τους. Πολλές φορές αυτοσχεδίαζαν όλοι μαζί για να επιτελέσουν κάποια εργασία.

Περισσότερη Αύξηση υπό Νέα Επίβλεψη

Ο αδελφός Μίλερ έφυγε από το Γκουάμ το 1987 όταν έμαθε ότι η σύζυγός του βρισκόταν στο τελευταίο στάδιο μιας ανίατης νόσου. Τον αντικατέστησε στη θέση τού συντονιστή ο ψηλός, δραστήριος Άρθουρ Γουάιτ, ο οποίος είχε υπηρετήσει στις Επιτροπές των Τμημάτων της Χαβάης και του Γκουάμ, και ο οποίος επίσης περιόδευε στη Μικρονησία ως επίσκοπος περιφερείας από το 1981. Υπό την επίβλεψή του, έγιναν πολλές αλλαγές στο τμήμα του Γκουάμ. Δύο Αίθουσες Βασιλείας προστέθηκαν στο κτιριακό συγκρότημα του τμήματος, και χάρη στο πρόγραμμα οικοδόμησης που ολοκληρώθηκε το 1995 δημιουργήθηκαν επιπρόσθετα γραφεία και επιπλέον εργοστασιακός χώρος, τα οποία ήταν άκρως απαραίτητα, καθώς και νέες κατοικίες.

Μαζί του στην Επιτροπή του Τμήματος υπηρετούν ο Τζούλιαν Ακί και ο Σαλβαδόρ Σοριάνο, ιεραπόστολοι επί πολλά χρόνια στη Μικρονησία. Δυστυχώς, ο Χίντεο Σουμίντα, ένα από τα πρώτα μέλη της επιτροπής, πέθανε αφού διέθεσε αρκετά χρόνια για την εδραίωση του τμήματος στο Γκουάμ.

Μιλούν σε Ξένες Γλώσσες

Καθώς το νησί Γκουάμ εξελίσσεται, ο ξένος πληθυσμός του έχει αυξηθεί. Έχουν έρθει και άλλοι ιεραπόστολοι για να καλλιεργήσουν τον αγρό που απαρτίζεται από άτομα τα οποία μιλούν την ταγκαλόγκ, την ιλόκο, την κορεατική και την κινεζική.

Επί 14 χρόνια, ο Ερνέστο και η Γκλόρια Γκαμπριέλ δίνουν μαρτυρία στη φιλιππινέζικη κοινότητα, η οποία αποτελεί το ένα τέταρτο του πληθυσμού του Γκουάμ. Και οι δύο εκκλησίες μαζί, η ταγκαλόγκ και η ιλόκο, είναι μεγαλύτερες από την καθεμιά από τις πέντε αγγλικές εκκλησίες που υπάρχουν στο νησί.

Ο Κορεάτης ιεραπόστολος Τζουνγκ-Σουνγκ Τσουνγκ ήρθε το 1985. «Το κλίμα ήταν τόσο ζεστό και υγρό», θυμάται, «ώστε η σύζυγός μου και εγώ κάναμε πολλές φορές ντους κάθε μέρα για να ξεϊδρώσουμε». Ωστόσο, κήρυτταν πολλές ώρες μέσα στη ζέστη, και το παράδειγμα της αποφασιστικότητάς τους συντέλεσε στο να ιδρυθεί μια μικρή, αλλά ισχυρή, εκκλησία.

Στους κατοίκους του Γκουάμ δίνεται εντατική μαρτυρία. Αντιστοιχεί, κατά μέσο όρο, ένας Μάρτυρας σε κάθε 262 κατοίκους.

ΚΙΡΙΜΠΑΤΙ: Είμαστε Γνωστοί ως Τε Κοαούα

Μολονότι η αλήθεια της Βασιλείας έφτασε αρχικά στο Γκουάμ από τις Φιλιππίνες, στο Κιριμπάτι (τότε γνωστό ως Νησιά Γκίλμπερτ) έφτασε από τη Νέα Ζηλανδία. Τα νησιά ήταν βρετανική αποικία, και το έργο μας κηρύγματος ήταν υπό απαγόρευση, αλλά ο Χούια Πάξτον πήρε άδεια εισόδου στη χώρα το 1959 ως φαρμακοποιός και παρέμεινε μέχρι το 1967. Εκεί βρήκε μια συστάδα από όμορφες ατόλλες—συνήθως πολύ στενές και πάντοτε ζεστές και υγρές—απλωμένες γύρω από τον ισημερινό.

Λόγω της εργασίας του, ο Χούια πήγε σε όλα τα Νησιά Γκίλμπερτ όπου εκείνος, η σύζυγός του Μπέριλ και οι δυο μικροί γιοι τους αναζητούσαν ευκαιρίες προκειμένου να μιλήσουν για την Αγία Γραφή. Σε κάποιο πικνίκ μια γυναίκα ρώτησε τον πεντάχρονο γιο τους, τον Στίβεν, αν ο Θεός του είχε όνομα. «Ναι. Τον λένε Ιεχωβά», αποκρίθηκε ο Στίβεν. Η απάντησή του έκανε τους άλλους να αρχίσουν τις ερωτήσεις. Σύντομα, οι Πάξτον διεξήγαν Γραφική μελέτη με ένα μεγάλο όμιλο κάθε Κυριακή.

Προτού επιστρέψει στη Νέα Ζηλανδία, η οικογένεια Πάξτον διευθέτησε να γίνει μια ειδική συνάθροιση σε μια ακατοίκητη ατόλλη. Εκείνη τη μέρα εκφωνήθηκε μια ομιλία βαφτίσματος, και πέντε κάτοικοι των Νησιών Γκίλμπερτ συμβόλισαν την αφιέρωσή τους στον Ιεχωβά με το να βαφτιστούν στη λιμνοθάλασσα. Δυστυχώς, ο αρχικός ζήλος που εκδήλωσαν εκείνοι οι νησιώτες σιγά σιγά εξανεμίστηκε.

Αργότερα, ο Ναρίκι Καούτου από τα Νησιά Γκίλμπερτ πήγε στην Αυστραλία για να σπουδάσει λογιστής. Ενώ ήταν εκεί, μελέτησε επίσης την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και βαφτίστηκε. «Όταν επέστρεψα το 1978 με την οικογένειά μου, αρχίσαμε να ρωτάμε αν υπήρχαν άλλοι Μάρτυρες του Ιεχωβά στο Κιριμπάτι», θυμάται ο αδελφός Καούτου. Σύντομα συνειδητοποίησε ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ήταν στην κυριολεξία άγνωστοι στα νησιά από όπου καταγόταν. «Βρήκαμε ένα ηλικιωμένο ζευγάρι και έναν άντρα με τα παιδιά του, αλλά δεν υπήρχαν οργανωμένες συναθροίσεις, ούτε κάποιο έντυπο της Εταιρίας στην γκιλμπερτική γλώσσα», λέει ο ίδιος. «Αρχίσαμε να συναθροιζόμαστε κάθε Κυριακή. Προσευχόμασταν, διαβάζαμε από την Αγία Γραφή και, επειδή ήμουν ο μόνος που μπορούσε να διαβάζει αγγλικά, τους εξηγούσα ορισμένα πράγματα από τα έντυπα της Εταιρίας».

Αίθουσα Βασιλείας—Δεν Είναι Απλώς ένα Κτίριο

Το 1982, ο μικρός όμιλος στο Κιριμπάτι ενισχύθηκε από την άφιξη του Πολ και της Μαρίνας Ταμπουνιγκάο, δύο ιεραποστόλων που διορίστηκαν εκεί. Οι συναθροίσεις διεξάγονταν στον ιεραποστολικό οίκο και αργότερα σε μια σχολική αίθουσα, αλλά οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν θεωρούνταν «κανονική θρησκεία» μέχρι την οικοδόμηση της Αίθουσας Βασιλείας τους το 1991. Διεθνείς εθελοντές έκαναν την περισσότερη εργασία, και οι ντόπιοι έμειναν έκπληκτοι βλέποντας «ξένους» να διαθέτουν το χρόνο τους και τα χρήματά τους για να βοηθήσουν στην οικοδόμηση. Έτσι, η Αίθουσα Βασιλείας αποτέλεσε χειροπιαστή απόδειξη της στοργικής ενότητας που διέπει το λαό του Ιεχωβά.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι πολλά άτομα ελκύστηκαν στην αλήθεια. Μια αδελφή που βαφτίστηκε λίγο μετά το πρόγραμμα οικοδόμησης είπε: «Εντυπωσιάστηκα πολύ από το γεγονός ότι επισκέπτες από το εξωτερικό βοήθησαν αυτή τη μικρή εκκλησία». Εκείνη η «μικρή» εκκλησία αυξήθηκε από 28 ευαγγελιζομένους το 1990 σε περίπου 70 σήμερα, γεγονός που την έχει κάνει μια από τις πιο γοργά αυξανόμενες εκκλησίες στη Μικρονησία.

Εκτιμούν Ιδιαίτερα τα Βιβλία της Εταιρίας

Μολονότι υπήρχαν μερικά φυλλάδια και ειδικά βιβλιάρια, η πρώτη φορά που οι ντόπιοι ήταν σε θέση να διαβάσουν κάποιο βιβλίο της Εταιρίας στη γλώσσα τους ήταν το 1994, όταν πήραν το βιβλίο Μπορείτε να Ζείτε για Πάντα στον Παράδεισο στη Γη. «Ελάχιστα έντυπα οποιουδήποτε είδους είναι διαθέσιμα στην γκιλμπερτική γλώσσα», λέει ο Έντι Πόσαμαϊ, ένας ιεραπόστολος που υπηρετεί πιστά μαζί με τη σύζυγό του, «και ασφαλώς κανένα δεν συγκρίνεται με την ποιότητα αυτού του βιβλίου».

Το βιβλίο Ζείτε για Πάντα έχει τώρα εκδοθεί σε έξι μικρονησιακές γλώσσες, και η γκιλμπερτική έκδοση έχει μεγάλη απήχηση. Αυτό το βιβλίο υποκινεί πολλούς νησιώτες να μελετήσουν την Αγία Γραφή. Μερικοί, μάλιστα, παίρνουν το βιβλίο Ζείτε για Πάντα μαζί τους στο ναό.

Οι άνθρωποι στο Κιριμπάτι χρησιμοποιούν χαριτολογώντας διάφορα παρατσούκλια για να περιγράψουν τις θρησκείες που υπάρχουν στα νησιά τους. Επειδή οι Προτεστάντες κλείνουν τα μάτια τους όταν προσεύχονται, είναι γνωστοί ως Καμάτου, που σημαίνει «Κοιμίζω». Αποκαλούν τους Αντβεντιστές της Έβδομης Ημέρας Ιτιμπόνγκ, δηλαδή «Εφτά Ημέρες». Πώς αποκαλούν τους Μάρτυρες του Ιεχωβά; Τε Κοαούα, το οποίο απλώς σημαίνει «Η Αλήθεια».

ΝΗΣΙΑ ΜΑΡΣΑΛ: Ευκαιρία για Υπηρεσία

Υπήρχαν Μάρτυρες στο Γκουάμ επί δέκα περίπου χρόνια προτού ένα ζευγάρι Αμερικανών, οι οποίοι αγαπούσαν την περιπέτεια, αρχίσει να μεταδίδει τα καλά νέα στα Νησιά Μάρσαλ, περίπου 3.200 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Γκουάμ. Ο Πάουελ Μίκελσεν και η σύζυγός του, η Νιόμα, σκόπευαν να πάνε στις Μπαχάμες για να υπηρετήσουν εκεί που υπήρχε μεγαλύτερη ανάγκη, και με αυτό υπόψη τους, αγόρασαν ένα σκάφος 10 μέτρων, το οποίο ονόμασαν Ιντέγκριτι (Ακεραιότητα). Προτού, όμως, αρχίσουν το ταξίδι τους, έγινε στον Πάουελ η πρόταση να εργαστεί στην επίβλεψη της κατασκευής ενός μεγάλου ηλεκτροπαραγωγού σταθμού στα Νησιά Μάρσαλ. Η Εταιρία Σκοπιά τον παρότρυνε να δεχτεί τη θέση. Επειδή τότε υπήρχαν νομικοί περιορισμοί σε σχέση με την είσοδο ξένων, δεν υπήρχαν Μάρτυρες στα Νησιά Μάρσαλ.

Ενώ ο αδελφός Μίκελσεν φρόντιζε για τις ευθύνες του σχετικά με την κατασκευή του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού, εκείνος και η σύζυγός του εκμεταλλεύονταν στο πλήρες την ευκαιρία που είχαν να βοηθήσουν τους νησιώτες πνευματικά. Έφτασαν στην Ατόλλη Κουότζελεν το 1960 και αργότερα αγκυροβόλησαν στην Ατόλλη Ματζούρο, όπου έμαθαν να μιλάνε τη μαρσαλική γλώσσα. Όταν έδιναν μαρτυρία, οι φιλικοί νησιώτες σπάνια αρνούνταν να ακούσουν, και το 1964, ο Πάουελ και η Νιόμα διεξήγαν 12 Γραφικές μελέτες, μάλιστα μια από αυτές με τον Ιρόιτζ Λαπ Λαπ (Μεγάλο Βασιλιά) του Ματζούρο.

Ο Τζούλιαν Ακί και ο Μέλβιν Α Γιου, ιεραπόστολοι και οι δύο, ενώθηκαν με το ζεύγος Μίκελσεν το 1965, και μέσα σε λίγους μήνες, αυτοί οι ενθουσιώδεις αδελφοί είχαν μάθει αρκετά μαρσαλικά ώστε να κάνουν μια απλή παρουσίαση και επίσης είχαν κατασκευάσει έναν απλό ιεραποστολικό οίκο.

Για να έχουν ένα χώρο συναθροίσεων, έφτιαξαν μια αυτοσχέδια Αίθουσα Βασιλείας απλώνοντας τη μαΐστρα του Ιντέγκριτι πάνω σε μερικούς πασσάλους από δέντρα που κάρφωσαν στο έδαφος. «Καθώς οι παρόντες αυξάνονταν, απλώς προσθέταμε και άλλο πανί», είπε ο αδελφός Μίκελσεν. «Στη συνέχεια χρησιμοποιήσαμε το πανί της μετζάνας· και λίγο αργότερα, το πανί του φλόκου. Όταν μας τέλειωσαν τα πανιά, ήταν καιρός να χτίσουμε μια ‘κανονική’ Αίθουσα Βασιλείας».

Οι Νησιώτες Εντυπωσιάζονται από τους Καινούριους Ιεραποστόλους

Με την έναρξη του υπηρεσιακού έτους 1966, ο Ακί και ο Α Γιου αποφάσισαν ότι ήταν καιρός να εξοικειωθούν καλύτερα με τον τομέα τους, γι’ αυτό έκλεισαν θέση σε ένα εμπορικό πλοίο με σιδερένιο κύτος το οποίο σταμάτησε στις εξωτερικές ατόλλες των Νησιών Μάρσαλ. Συνεπιβάτης τους σε αυτό το αναγνωριστικό ταξίδι που διήρκεσε 24 μέρες ήταν και ένας νιόπαντρος Προτεστάντης διάκονος ο οποίος βρισκόταν στα νησιά τρία χρόνια. Ανακοινώσεις από το ραδιόφωνο ενημέρωναν τους κατοίκους κάθε ατόλλης για την επικείμενη άφιξη του «αιδεσιμότατου» και της συζύγου του. Πόσο απογοητεύονταν οι νησιώτες όταν ο διάκονος μιλούσε μέσω διερμηνέα! Δεν είχε κάνει τον κόπο να μάθει τη μαρσαλική γλώσσα.

Όταν αυτός ο διάκονος προειδοποιούσε τους ακροατές του να αποφεύγουν τους «δύο ψευδοποιμένες» που ήταν στο πλοίο, οι άνθρωποι είχαν ακόμα μεγαλύτερη περιέργεια να γνωρίσουν τους ιεραποστόλους των Μαρτύρων του Ιεχωβά, οι οποίοι μιλούσαν τη γλώσσα τους, τη μαρσαλική, και έλεγαν θαυμάσια πράγματα από την Αγία Γραφή. Επανειλημμένα τους παρακαλούσαν: «Μείνετε εδώ και διδάξτε μας την Αγία Γραφή. Θα φροντίζουμε εμείς για τις ανάγκες σας. Μόνο μείνετε μαζί μας μέχρι να περάσει το επόμενο πλοίο!»

Πολιτισμικό Σοκ για τον Επίσκοπο Περιοχής

Όταν ο Ναθάνιελ Μίλερ ξεκίνησε από τη Χαβάη για το πρώτο του ταξίδι ως επίσκοπος περιοχής στη Μικρονησία το 1968, το αρχικό μέρος του ταξιδιού του περιλάμβανε το Ματζούρο. «Θυμάμαι την πρώτη φορά που είδα τις μικροσκοπικές ατόλλες των Νησιών Μάρσαλ», αφηγείται. «Το αεροπλάνο, ένα DC-9, άρχισε να κατεβαίνει για να προσγειωθεί αλλά, αντί για αυτό, ξαναπήρε ύψος και έκανε το γύρο του αεροδρομίου. Κοιτώντας κάτω, είδα κάποιους άντρες να διώχνουν μερικά γουρούνια από τον πρόχειρο διάδρομο προσγείωσης για να μπορέσουμε να προσγειωθούμε. Άλλο ένα εμπόδιο ήταν κάποιο αυτοκίνητο παρκαρισμένο στο διάδρομο προσγείωσης. Μερικοί άντρες σήκωσαν το αυτοκίνητο στα χέρια και το μετέφεραν στην άκρη!»

Για κάποιον που ερχόταν από τη Χονολουλού, αυτό ισοδυναμούσε με πολιτισμικό σοκ. Το αεροδρόμιο του Ματζούρο είχε έναν υπαίθριο «σταθμό», κατασκευασμένο από φύλλα κοκκοφοινίκων, και ένα διάδρομο προσγείωσης φτιαγμένο από κοράλλια. «Δεν είχα συνηθίσει στην ιδέα να χτυπάνε την άτρακτο των αεροπλάνων πέτρες από κοράλλια κατά την προσγείωση», είπε ο Μίλερ. Μόλις αποβιβάστηκε, φόρτωσαν τον ίδιο και τις αποσκευές του στην καρότσα ενός φορτηγού και τον πήγαν στον ιεραποστολικό οίκο ακολουθώντας έναν κακοτράχαλο χωματόδρομο.

Εκείνον τον καιρό η Αίθουσα Βασιλείας είχε τσίγκινη οροφή, καθόλου τοίχους και για πάτωμα μόνο το σκληρό χώμα. «Μίλησα, μέσω μεταφραστή, σε ένα μικρό όμιλο 20 ατόμων στην πρώτη μου επίσκεψη», αφηγείται ο Μίλερ. «Η ομιλία διακόπηκε από ένα μεγάλο γουρούνι που περιφερόταν στην Αίθουσα Βασιλείας!»

Στ’ Αλήθεια—Πού Είναι οι Νεκροί;

Οι μαρσαλικές εκκλησίες έχουν μερικά πολύ ασυνήθιστα πιστεύω. Μια μέρα, ο Γουίλιαμ Μάντισον, ένας Προτεστάντης διάκονος, ρώτησε τον Τζούλιαν Ακί: «Στους Φιλιππησίους, ο Παύλος έγραψε ότι ‘κάθε γόνατο θα λύγιζε στον Χριστό, εκείνων που είναι στον ουρανό, στη γη και κάτω από το έδαφος’. Το ερώτημά μου είναι: ‘Ποιοι είναι εκείνοι που βρίσκονται κάτω από το έδαφος;’» (Φιλιπ. 2:10) Όταν ο αδελφός Ακί του εξήγησε ότι ήταν οι νεκροί που θα ανασταίνονταν, ο Γουίλιαμ ενθουσιάστηκε. Τον ενοχλούσε η διδασκαλία της εκκλησίας του που έλεγε ότι εκείνοι οι οποίοι ήταν «κάτω από το έδαφος» ήταν οι ρι μενανούι, «μικροί άνθρωποι» οι οποίοι, σύμφωνα με το μαρσαλικό μύθο, ανέβαιναν στην επιφάνεια μόνο στη σκοτεινιά της νύχτας.

Ο Γουίλιαμ αμέσως διευθέτησε να μελετήσει η οικογένειά του την Αγία Γραφή με τον αδελφό Ακί, και βαφτίστηκε μαζί με τη σύζυγό του, την Αλμίνα, το 1966. Αυτός υπηρετεί ως πρεσβύτερος από το 1983, και εκείνη είναι τακτική σκαπάνισσα εδώ και 28 χρόνια, περισσότερο από κάθε άλλον στη Μικρονησία.

Οι μαρσαλικές εκκλησίες διδάσκουν επίσης ότι η κόλαση είναι ένα μεγάλο σιδερένιο καζάνι στον ουρανό όπου οι αμαρτωλοί ζεματίζονται σε βραστό νερό. Ο Σάιλας Αντρίκε πίστευε, όπως και πολλοί άλλοι, σε αυτή τη δοξασία του «θανάτου στον ουρανό». Όταν, όμως, του έδειξαν από την Αγία Γραφή ότι οι νεκροί επιστρέφουν στο χώμα, ο Σάιλας δέχτηκε την αλήθεια και βαφτίστηκε το 1969. (Γέν. 3:19, ΜΝΚ) Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αγορά οικοπέδου για μια καινούρια Αίθουσα Βασιλείας, και επίσης έγινε ο πρώτος μεταφραστής στη μαρσαλική γλώσσα. Μια εκκλησία σχηματίστηκε στο Ματζούρο το 1967. Εφόσον υπήρχαν τέτοιοι ντόπιοι αδελφοί, όπως ο Γουίλιαμ και ο Σάιλας, για να αναλάβουν τις ευθύνες, ο Τζούλιαν Ακί και ο Ντόναλντ Μπέργκες, ένας ιεραπόστολος που είχε έρθει πρόσφατα, μπόρεσαν να μετακομίσουν στο Ίμπαϊ, μια μικροσκοπική ατόλλη στα δυτικά Νησιά Μάρσαλ.

Στο Ίμπαϊ, που έχει έκταση όσο τέσσερα οικοδομικά τετράγωνα, κατοικούσαν λίγες εκατοντάδες Μαρσαλέζοι νησιώτες μέχρις ότου επικερδείς εργασίες που σχετίζονταν με τον αμερικανικό στρατό στη γειτονική Ατόλλη Κουότζελεν έκαναν τον πληθυσμό να ξεπεράσει τις 8.000. Κάθε μέρα, οι νησιώτες πηγαινοέρχονται στην εργασία τους, στη μεγάλη στρατιωτική βάση της Κουότζελεν, με φέριμποτ.

Ραδιοφωνικές Εκπομπές στη Μαρσαλική

Το ραδιόφωνο έχει χρησιμοποιηθεί ως μέσο κηρύγματος σε όλη τη Μικρονησία, αλλά η πιο αποτελεσματική χρήση του γίνεται στα Νησιά Μάρσαλ. Ο ραδιοφωνικός σταθμός WSZO, γνωστός ως Η Χρυσή Φωνή των Μάρσαλ, προσφέρει στους ακροατές κάτι πιο πολύτιμο από το χρυσάφι. Από το 1970, πρεσβύτεροι της Εκκλησίας Ματζούρο εκφωνούν κάθε εβδομάδα μια 15λεπτη ραδιοφωνική ομιλία στη μαρσαλική γλώσσα, ειδικά σχεδιασμένη για να μεταδοθεί η αλήθεια σε ανθρώπους στις εξωτερικές ατόλλες. Οι ιεραπόστολοι δεν μπορούν να μη χαμογελάσουν όταν ακούν ανθρώπους άλλων θρησκειών να σφυρίζουν το μουσικό σήμα της ραδιοφωνικής εκπομπής, τον ύμνο «Είμαστε Μάρτυρες του Ιεχωβά!»

Οι Λίγοι Έγιναν Πολλοί

Οι Μαρσαλέζοι αδελφοί αποτελούν εξέχον παράδειγμα αγάπης και ζήλου. Ο Ρόμπερτ Σάβατζ, ο οποίος επισκεπτόταν τα Νησιά Μάρσαλ ως περιοδεύων επίσκοπος στα τέλη της δεκαετίας του 1970, θυμάται πώς καλωσόριζαν εκείνον και τη σύζυγό του στην Αίθουσα Βασιλείας. Ο ίδιος λέει: «Πάνω από εκατό αδελφοί και αδελφές σχημάτιζαν έναν κύκλο και ένας ένας μας έσφιγγε το χέρι και μας καλωσόριζε. Και ο τρόπος που έψελναν τους ύμνους της Βασιλείας ήταν πραγματικά υπέροχος! Χωρίς μουσική συνοδεία, οι αδελφοί και οι αδελφές έψελναν αρμονικά, με αποτέλεσμα μια θαυμάσια μελωδία».

Ο Κλέμεντ και η Γιούνις Αρενιέγκο, ιεραπόστολοι επί 28 χρόνια, υπηρετούν στα Νησιά Μάρσαλ από το 1977 και έχουν δει εκπληκτική αύξηση μέσα σε αυτό το διάστημα. Όταν ο Τζούλιαν και η Λορέιν Κανάμου έφτασαν στο Ματζούρο ως ιεραπόστολοι το 1982, ο μέσος όρος παρακολούθησης στις δημόσιες συναθροίσεις ήταν 85 άτομα. Τώρα υπάρχουν δύο εκκλησίες, και ο μέσος όρος παρακολούθησης είναι γύρω στα 320 άτομα. Γιατί άνθισε το έργο; «Αυτά τα νησιά απέχουν πολύ από το να είναι παράδεισος», εξηγεί ο αδελφός Κανάμου. «Οι καρδιοπάθειες, η σύφιλη και ο διαβήτης είναι συνηθισμένα πράγματα, και η βρεφική θνησιμότητα μαστίζει τα νησιά. Το AIDS επίσης έχει ήδη μολύνει μερικούς. Οι άνθρωποι είναι απογοητευμένοι και στρέφονται στην αλήθεια».

ΣΑΪΠΑΝ: Αντιμετωπίζουν την Πρόκληση

Η αλήθεια ανθεί και στο Σαϊπάν, αλλά δεν ήταν πάντοτε έτσι τα πράγματα. Οι πρώτοι ιεραπόστολοι έπρεπε να αποφεύγουν τις πέτρες που τους πετούσαν τη μέρα και να ζουν σε ένα «στοιχειωμένο» σπίτι τη νύχτα. Τελικά, χρειάστηκε ένας τυφώνας για να «μεταφέρει» το άγγελμα της Βασιλείας σε αυτόν το σκληρό τομέα.

Όταν ο Έρνεστ και η Κέι Μάνιον πήγαν στο Σαϊπάν το 1962, βρήκαν ένα νησί που το εξουσίαζε η Καθολική Εκκλησία. Αυτή ήταν η μόνη θρησκεία που είχαν γνωρίσει ποτέ οι ντόπιοι, και για να μην αλλάξει αυτό, λέγεται ότι ο πρωθιερέας κατέστρεψε τις λίγες Άγιες Γραφές που είχαν τα μέλη της εκκλησίας του. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι γενικά δεν πίστευαν στην Αγία Γραφή, και δυστυχώς ελάχιστοι είχαν δει ποτέ τους Αγία Γραφή.

Ο τομέας ήταν τόσο δύσκολος ώστε, όταν το ζεύγος Μάνιον χρειάστηκε να φύγει από το Σαϊπάν το 1966, είχε μόνο μία καλή επανεπίσκεψη. Αλλά ο Ρόμπερτ και η Σάρον Λίβινγκστον συνέχισαν από εκεί που είχε σταματήσει το ζεύγος Μάνιον.

«Συνήθως καθώς πλησιάζαμε σε κάποιο δρόμο, έκλειναν όλες οι πόρτες και τα παραθυρόφυλλα, και έτσι μπορεί να ήμασταν στην υπηρεσία ένα ολόκληρο πρωινό χωρίς να μας ανοίξει κανένας την πόρτα», θυμάται ο αδελφός Λίβινγκστον. «Νεαρά αγόρια μάς πετούσαν πέτρες από απόσταση, και η Σάρον ήταν πολλές φορές ο στόχος των αισχρών εκφράσεων και χειρονομιών τους. Μερικοί άνθρωποι διέταζαν τα σκυλιά τους να μας επιτεθούν, και ηλικιωμένες γυναίκες έκαναν το σταυρό τους όταν περνούσαμε δίπλα τους, προφανώς για να προστατευτούν από το κακό».

Έπρεπε να Εγκαταλείψουν οι Ιεραπόστολοι το Νησί;

Ο πνευματισμός είναι διαδεδομένος σε όλη τη Μικρονησία, και στο Σαϊπάν ο ιεραποστολικός οίκος, ένα νοικιασμένο σπίτι, βρισκόταν σε μια απομονωμένη περιοχή όπου συνέβαιναν ανεξήγητα πράγματα τις νύχτες. Οι ιεραπόστολοι μετακόμισαν, και σήμερα ο ιεραποστολικός οίκος βρίσκεται σε μια ιδανική τοποθεσία κοντά στον ωκεανό, σε μικρή απόσταση από έναν κεντρικό δρόμο.

Αφού τα καλά νέα κηρύττονταν στο Σαϊπάν επί πέντε χρόνια, παρουσιάστηκε δημόσια κάποια ταινία της Εταιρίας. Την παρακολούθησε μόνο ένα άτομο—κάποια γυναίκα που μελετούσε κατά διαστήματα επί τέσσερα χρόνια, και εντούτοις μερικές φορές εξακολουθούσε να κρύβεται από τους ιεραποστόλους. Είχαν δαπανήσει δύο χρόνια στο διορισμό τους και ελάχιστες φορές είχαν μιλήσει με κάποιον. Θα έπρεπε να ‘τινάξουν τη σκόνη από τα πόδια τους’ και να φύγουν από το Σαϊπάν;—Ματθ. 10:14.

Τυφώνας Πείθει τους Ανθρώπους να Ακούσουν

Μόλις οι ιεραπόστολοι είχαν αρχίσει να πιστεύουν ότι κανένας δεν επρόκειτο να ακούσει, ένας ερημωτικός τυφώνας που ξέσπασε το 1968 έπεισε τους ανθρώπους να προσέξουν τα όσα έλεγαν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Ο τυφώνας Τζιν έπληξε το Σαϊπάν με ανέμους που έπνεαν με ταχύτητα 320 χιλιόμετρα την ώρα και κατέστρεψε το 90 τοις εκατό των κτιρίων του νησιού. «Νόμιζα ότι είχε έρθει ο Αρμαγεδδών», είπε η γυναίκα που κατά διαστήματα έκανε Γραφική μελέτη.

«Θυμάμαι ζωηρά που ήμασταν κουλουριασμένοι κάτω από το τραπέζι της κουζίνας», είπε ο αδελφός Λίβινγκστον. «Κοιτούσαμε σαστισμένοι καθώς η οροφή και οι τοίχοι στράβωναν και λύγιζαν υπό την πίεση του ανέμου. Ο ήχος έμοιαζε με αεριωθούμενο που ετοιμαζόταν να απογειωθεί σε συνδυασμό με τον υπόκωφο θόρυβο φορτηγού τρένου. Προσευχήθηκα να απλώσει ο Ιεχωβά τη σκηνή της προστασίας του επάνω μας. Για να μπορέσει, όμως, η Σάρον να ακούσει την προσευχή μου, έπρεπε να φωνάζω με όλη μου τη δύναμη, με το στόμα μου κολλημένο στο αφτί της».

Απαντήθηκε η προσευχή; Μολονότι ένα γειτονικό Καθολικό σχολείο και ένα μοναστήρι καταστράφηκαν ολοκληρωτικά, ο παλιός ξύλινος ιεραποστολικός οίκος των Μαρτύρων έμεινε όρθιος. Ο τυφώνας πέρασε το πρωί, και ο ετήσιος εορτασμός του Δείπνου του Κυρίου, η Ανάμνηση, τηρήθηκε το ίδιο βράδυ. Ολόκληρο το νησί ήταν αναστατωμένο, αλλά στον ιεραποστολικό οίκο τέσσερα άτομα συναθροίστηκαν ειρηνικά υπό το φως μιας λάμπας πετρελαίου. Πολλοί άνθρωποι στο Σαϊπάν άρχισαν να αναρωτιούνται μήπως ο Θεός είχε φέρει την καταιγίδα για να τους τιμωρήσει.

Η Επιμονή Ανταμείβεται

Η γυναίκα που μελετούσε επί τέσσερα χρόνια τελικά έλαβε τη στάση της υπέρ της αλήθειας και βαφτίστηκε στις 4 Ιουλίου 1970. Την ίδια μέρα βαφτίστηκε επίσης ο Ογκουστίν (Γκας) και η Τάικο Κάστρο. Κάποτε ο Γκας σπούδαζε για να γίνει Καθολικός ιερέας, αλλά η Τάικο ήταν εκείνη που αναζητούσε την αλήθεια. Όταν τη βρήκε, άρχισε αμέσως να παρακολουθεί συναθροίσεις.

Ο Γκας, ένας ήσυχος και περιποιημένος Τσαμόρο, δεν πείστηκε τόσο γρήγορα. «Κάθε Κυριακή, με προσκαλούσαν στη συνάθροιση, αλλά αρνιόμουν επειδή είχα το φόβο του ανθρώπου», είπε. «Δεν ήθελα να με δουν στις συναθροίσεις. Είχα πολύ στενή σχέση με τους ιερείς, και οι γονείς μου ήταν αφοσιωμένοι Καθολικοί. Θα νόμιζαν ότι είχα τρελαθεί».

Ο Γκας νόμιζε ότι το πρόβλημά του λύθηκε όταν τον έστειλαν έξι μήνες στη Χαβάη για να ειδικευτεί στην εργασία του. Μια μέρα, ωστόσο, βρήκε ένα σημείωμα κάτω από την πόρτα του που του ζητούσε να τηλεφωνήσει σε έναν ντόπιο σκαπανέα. Οι ιεραπόστολοι στο Σαϊπάν είχαν γράψει στους αδελφούς στη Χαβάη ζητώντας τους να τον επισκεφτούν. Ο Γκας απέρριψε αρκετές προτάσεις να μελετήσει την Αγία Γραφή, αλλά ο σκαπανέας ήταν επίμονος. Είπε ότι αν μία ώρα την εβδομάδα ήταν πολύ, τότε μπορούσαν να μελετούν 30 λεπτά.

«Τελικά συμφώνησα να μελετάω 15 λεπτά την εβδομάδα», θυμάται ο Γκας. «Αλλά όχι επειδή ήθελα να μάθω τι λέει η Αγία Γραφή. Σκοπός μου ήταν να βρω ένα μόνο λάθος για να τερματίσω τη μελέτη». Το σχέδιό του έφερε το αντίθετο αποτέλεσμα. Η μελέτη αποδείχτηκε τόσο ενδιαφέρουσα ώστε σύντομα ο Γκας ζήτησε να κάνει μελέτη δύο φορές την εβδομάδα από μία ώρα κάθε φορά.

Ο αδελφός Κάστρο υπηρετεί ως πρεσβύτερος στην Εκκλησία Σαϊπάν επί πολλά χρόνια. Ο πρώτος του γιος υπηρέτησε τρία χρόνια στο Μπέθελ του Μπρούκλιν και η μεγαλύτερη κόρη του αποφοίτησε από τη Σχολή Γαλαάδ το 1990 και έγινε ιεραπόστολος. Άλλος ένας γιος του είναι σήμερα πρεσβύτερος, και μια άλλη κόρη του είναι σκαπάνισσα.

Η Υποκρισία της Εκκλησίας Οδηγεί Μερικούς στην Αλήθεια

Αρκετοί παράγοντες έχουν κάνει τον τομέα στο Σαϊπάν να μαλακώσει. Ένας λόγος είναι ότι οι άνθρωποι τελικά έχουν εκτιμήσει τη σταθερότητα των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Πριν από χρόνια, ένας αξιωματικός του κηδεμονευόμενου εδαφικού διαμερίσματος παρατήρησε ότι το έργο κηρύγματος των Μαρτύρων προξενούσε αναστάτωση στην κοινότητα, και ρώτησε κάποιον αδελφό πόσοι ήταν στην εκκλησία. Όταν ο αδελφός τού είπε ότι ήταν 12, ο αξιωματικός απάντησε: «Δώδεκα! Ο τρόπος που μιλούσαν οι άνθρωποι στο Σαϊπάν με έκανε να νομίζω ότι πρέπει να ήσασταν πάνω από εκατό!»

Επίσης η υποκρισία της Καθολικής Εκκλησίας έχει κάνει τους ανθρώπους να δώσουν προσοχή στο άγγελμα της Βασιλείας. Κάποτε οι ιερείς δίδασκαν τους ανθρώπους ότι «οι Προτεστάντες είναι κακοί σαν τον Διάβολο». Αργότερα, οι ιερείς είπαν στους ενορίτες τους ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ήταν «χειρότεροι από τους Προτεστάντες», κάνοντας τους ανθρώπους που είχαν ειλικρινή καρδιά να αναρωτηθούν: «Μα υπάρχει κάτι χειρότερο από τον Διάβολο;»

Η στάση των ανθρώπων απέναντι στην αλήθεια έχει αλλάξει τόσο δραστικά ώστε σήμερα το Σαϊπάν έχει μια από τις καλύτερες αναλογίες ευαγγελιζομένων σε σχέση με τον πληθυσμό στη Μικρονησία—1 προς 276. Μια τσιμεντένια Αίθουσα Βασιλείας 350 θέσεων ολοκληρώθηκε το 1991, και τώρα συναθροίζονται εκεί δύο μεγάλες εκκλησίες, μια αγγλική και μια ταγκαλόγκ.

Τα Καλά Νέα Μεταδίδονται Αστραπιαία στο Τινιάν

Από το Σαϊπάν, τα καλά νέα μεταδόθηκαν στο Τινιάν, ένα μικρό νησί λιγότερο από οχτώ χιλιόμετρα μακριά. Εκείνοι που γνωρίζουν την ιστορία του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου ξέρουν ότι το Ενόλα Γκέι, ένα αμερικανικό βομβαρδιστικό Β-29, απογειώθηκε από το Τινιάν για να ρίξει την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας. Αρχίζοντας από το 1970, οι Μάρτυρες από το Σαϊπάν περνούσαν κατά καιρούς τα σαββατοκύριακά τους μοιράζοντας τα περιοδικά Σκοπιά και Ξύπνα! στο Τινιάν. Αυτά έδειχναν ότι, σύμφωνα με την απόφαση του Ιεχωβά, είχε έρθει ο καιρός για τα άτομα που αγαπούσαν τη δικαιοσύνη από όλα τα έθνη να σφυρηλατήσουν τα σπαθιά τους σε υνιά και να μη μάθουν πια τον πόλεμο.—Ησ. 2:4, ΜΝΚ.

Ωστόσο, μέχρι τον Απρίλιο του 1992 που έφτασαν στο Τινιάν ο Ρόμπερτ και η Λι Μορό, οι οποίοι προηγουμένως υπηρετούσαν στην Ιρλανδία, δεν ζούσε εκεί κανένας Μάρτυρας. Αλλά οι σπόροι είχαν σπαρθεί.

Ο γιος του δημάρχου, ο Τζόζεφ Μανγκλόνια, του οποίου η πολιτικά ισχυρή οικογένεια περιλάμβανε αρκετούς ακόμα νομοθέτες που ζούσαν στο Τινιάν, εκτίμησε την αξία των όσων διάβαζε στα περιοδικά Σκοπιά και Ξύπνα!, αποφάσισε ότι είχε βρει την αλήθεια και μιλούσε για αυτήν σε άλλους. Για να τον αποθαρρύνουν από το να βαφτιστεί, οι συγγενείς του τού πρόσφεραν μια υψηλόμισθη πολιτική θέση με την οποία θα μπορούσε άνετα να συντηρεί τη σύζυγό του και τα δυο παιδιά του. Αλλά ο Τζόζεφ απάντησε: «Η κυβέρνησή σας πρόκειται σύντομα να καταστραφεί από τον Ιεχωβά Θεό. Γιατί να συμμετάσχω σε αυτήν;» Η θαρραλέα στάση του έχει υποκινήσει από τότε και έπειτα αρκετούς από τους συγγενείς του να ενωθούν μαζί του στην υπηρεσία του Ιεχωβά.

Αφού δόθηκε επισταμένη προσωπική βοήθεια στα ενδιαφερόμενα άτομα, χρειάστηκαν μόνο δύο χρόνια για να ιδρυθεί μια ακμάζουσα εκκλησία με 24 ευαγγελιζομένους. Σήμερα υπάρχει ένας ιεραποστολικός οίκος και μια Αίθουσα Βασιλείας στο Τινιάν.

ΤΣΟΥΚ: Αρχίζοντας με ένα Παράπηγμα

Μετά το Σαϊπάν, τα Νησιά Τσουκ (πρώην Τρουκ) ήταν εκείνα που ωφελήθηκαν από την τακτική υπηρεσία των ιεραποστόλων της Σκοπιάς. Ο Μέρλι Λόμαστερ είχε επισκεφτεί για λίγο τα νησιά το 1961, αλλά το 1965 ο Πολ και η Λίλιαν Γουίλιαμς εγκαταστάθηκαν στα Τσουκ—ήταν οι πρώτοι από τους 30 και πλέον ιεραποστόλους οι οποίοι προσαρμόστηκαν στις πρωτόγονες συνθήκες που επικρατούν εδώ.

Όταν έφτασαν στο κύριο νησί, το Μοέν, το 1965, η θρησκευτική μισαλλοδοξία έκανε δύσκολη την εξεύρεση μόνιμης ιεραποστολικής στέγης. Ο διευθυντής ενός καταστήματος τελικά προσφέρθηκε να τους νοικιάσει μισό από το παράπηγμά του. Αυτό εξόργισε τους Καθολικούς ιερείς τόσο πολύ ώστε πήγαν κατευθείαν στον αρχηγό του χωριού απαιτώντας να απελαθούν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά από τα νησιά. Ο αρχηγός απάντησε: «Εσείς ήρθατε εδώ πριν από χρόνια λέγοντάς μας να αγαπάμε ο ένας τον άλλον, γιατί, λοιπόν, τώρα μας λέτε να μισούμε;» Οι ιερείς δεν μπόρεσαν να απαντήσουν. Οι ιεραπόστολοι έμειναν.

Γρήγορα βρήκαν ενδιαφέρον, και σύντομα διεξήγαν 30 Γραφικές μελέτες σε αυτά τα νησιά, τα οποία στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελούσαν τη μεγαλύτερη ναυτική βάση των Ιαπώνων. Αμερικανικά βομβαρδιστικά κατέστρεψαν μεγάλο μέρος του ιαπωνικού στόλου εδώ, και σήμερα άτομα από όλο τον κόσμο, τα οποία κάνουν ελεύθερες ή αυτόνομες καταδύσεις, έρχονται στη λιμνοθάλασσα Τσουκ για να εξερευνήσουν το υποθαλάσσιο νεκροταφείο των βυθισμένων πλοίων και αεροπλάνων. Εκείνοι που διαθέτουν χρόνο προκειμένου να γνωρίσουν τους ανθρώπους ανακαλύπτουν μια διαφορετική γοητεία. Ίσως παραξενευτούν με τα πρωτότυπα ονόματα. Μπορεί να συναντήσουν άτομα με ονόματα όπως Μπίρα, Ψίθυρος, Λουκέτο ή Χιονάτη. Ένας άντρας ονόμασε τους τρεις γιους του Σαρδέλα, Τόνο και Κονσέρβα.

Μια από τους πρώτους κατοίκους των Νησιών Τσουκ που μελέτησε με το ζεύγος Γουίλιαμς ήταν η σύζυγος του διευθυντή του καταστήματος, η Κιόμι Σιράι, μια αφοσιωμένη Προτεστάντρια και στέλεχος της Χριστιανικής Ένωσης Νεανίδων. Ο σύζυγός της δεν ήθελε να αλλάξει τη θρησκεία της, και τη χώρισε όταν βαφτίστηκε ως Μάρτυρας του Ιεχωβά. Το βάφτισμα της Κιόμι ήταν το θέμα συζήτησης του νησιού, εν μέρει επειδή βαφτίστηκε στον ωκεανό όπου όλοι μπορούσαν να τη δουν. Μέχρι σήμερα, το βάφτισμα σε μερικά νησιά της Μικρονησίας γίνεται ακόμα στον ωκεανό.

Αφού ο σύζυγός της την είχε εγκαταλείψει, η Κιόμι μετακόμισε στο Ντουμπλόν, ένα γειτονικό νησί που ανήκει στο σύμπλεγμα των Τσουκ. Έδινε μαρτυρία με ζήλο και σύντομα είχε καλύψει ολόκληρο το νησί εκτός από κάποιο σπίτι που βρισκόταν ψηλά πάνω σε ένα λόφο. Το παρέλειπε επειδή εκεί ζούσε μια ηλικιωμένη γυναίκα που ήταν γνωστό ότι ήταν μέντιουμ. Ωστόσο, μια μέρα κάτι παρακίνησε την Κιόμι να αρχίσει την απότομη ανάβαση. Προς έκπληξή της, η ηλικιωμένη γυναίκα, η Άμικο Κάτα, δέχτηκε ευνοϊκά το Γραφικό άγγελμα, και αργότερα έγινε και εκείνη ζηλώτρια σκαπάνισσα.

Πολλές Αδελφές αλλά Λίγοι Αδελφοί

Οι Μάρτυρες στα νησιά Τσουκ αντιμετωπίζουν μια ιδιαίτερη δυσκολία. Οι αδελφοί, ιδιαίτερα οι ανύπαντροι, σπανίζουν! Υπάρχουν μόνο δύο ντόπιοι βαφτισμένοι αδελφοί σε εκείνα τα νησιά—και οι δύο παντρεμένοι. Σε αυτά τα νησιά η κοινωνία είναι μητριαρχική, και οι περισσότεροι άντρες έχουν τη φήμη ότι είναι μέθυσοι, καβγατζήδες και ανήθικοι. Αυτό εξηγεί γιατί σήμερα πέντε ιεραπόστολοι υπηρετούν ως οι μόνοι πρεσβύτεροι σε μικρές εκκλησίες σε τρία νησιά—το Μοέν, το Ντουμπλόν και το Τολ. Μάλιστα, προτού έρθει βοήθεια από τους ιεραποστόλους, η Εκκλησία Μοέν αποτελούνταν για κάποιο διάστημα από 23 γυναίκες.

«Αυτό μπορεί να είναι πραγματική δοκιμασία για τις αδελφές μας», λέει ο Ντέιβιντ Πφίστερ, ένας από τους ιεραποστόλους. «Τα μικρά κορίτσια μεγαλώνουν θέλοντας να κάνουν πολλά παιδιά, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχουν νεαροί αδελφοί στις εκκλησίες μας τους οποίους να μπορούν να παντρευτούν. Μερικές αδελφές μας έχουν βαθιά αγάπη για τον Ιεχωβά, και σέβονται τη Γραφική συμβουλή να ‘παντρεύονται μόνο εν Κυρίω’. (1 Κορ. 7:39) Για άλλες, όμως, αυτό τις εμποδίζει να υπηρετούν τον Ιεχωβά».

Ο Σαλβαδόρ Σοριάνο, τώρα μέλος της Επιτροπής του Τμήματος του Γκουάμ, υπηρέτησε 14 χρόνια ως ιεραπόστολος στο Ντουμπλόν, όπου ήταν ο μοναδικός αδελφός. Λέει: «Η κατάσταση μου θύμιζε το εδάφιο Ψαλμός 68:11 όπου αναφέρει ότι οι γυναίκες που λένε τα καλά νέα είναι μεγάλο στράτευμα».

Ασυνήθιστος Τρόπος Μεταφοράς στην Αίθουσα Βασιλείας

Οι ιεραπόστολοι σε όλη τη Μικρονησία χρησιμοποιούν κατά κανόνα τα αυτοκίνητά τους ή τα φορτηγάκια τους για να βοηθούν τους ανθρώπους να πάνε στις συναθροίσεις, αλλά υπάρχει ένα είδος μεταφορικού μέσου που το έχει χρησιμοποιήσει ίσως μόνο ο Μπάρακ Μπόουμαν. Όταν η κλονισμένη υγεία μιας εύσωμης 70χρονης αδελφής δεν της επέτρεπε να διανύσει τα 3 χιλιόμετρα που τη χώριζαν από την Αίθουσα Βασιλείας, ο Μπάρακ προσπάθησε να βρει έναν τρόπο για να τη βοηθήσει. «Μακάρι να είχα αυτοκίνητο για να σε παίρνω στη συνάθροιση», είπε, «αλλά το μόνο που έχω είναι ένα καροτσάκι». Προς έκπληξή του, εκείνη απάντησε: «Εντάξει, δεν με πειράζει».

Μπορείτε να φανταστείτε το θέαμα καθώς την πήγαινε με το καροτσάκι στη συνάθροιση—και την προσπάθεια που απαιτούσε αυτό από μέρους του Μπάρακ. Ξεκινούσε από το σπίτι στις 7:00 π.μ. με ένα άδειο καροτσάκι και έφτανε στην αίθουσα έχοντας πάνω στο καροτσάκι την αδελφή μας, ακριβώς στην ώρα τους για το πρόγραμμα που άρχιζε στις 9:30 π.μ.

Ο ζήλος των Μαρτύρων του Ιεχωβά για τη διακονία και η εκτίμησή τους για τις συναθροίσεις έχουν φέρει καλά αποτελέσματα. Μάλιστα, οι παρόντες στην Ανάμνηση το 1995 ήταν δεκαπλάσιοι από τον αριθμό των Μαρτύρων στα Τσουκ!

ΠΟΝΠΕΪ: Καλλιέργεια των Καρπών του Πνεύματος

Ο Γουίλιαμ και η Αντέλα Γιαπ δεν ήταν οι πρώτοι Μάρτυρες που πήγαν στο Πονάπε (τώρα Πόνπεϊ), ένα από τα μεγαλύτερα νησιά του κεντρικού Ειρηνικού. Ο Μέρλι Λόμαστερ είχε δώσει λίγη μαρτυρία εδώ το 1961, ενώ η επίσκεψή του στις αρχές του 1965 διήρκεσε αρκετά ώστε να νοικιάσει ένα εγκαταλειμμένο κατάστημα το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ιεραποστολικός οίκος. Ωστόσο, όταν έφτασε το ζεύγος Γιαπ, διαπίστωσαν ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσουν μεγάλα μαχαίρια για να μπουν στο κτίριο. «Χρειαστήκαμε αρκετές μέρες για να κόψουμε την πυκνή βλάστηση έξι ετών», λέει ο Γουίλιαμ. «Κανένας δεν φρόντιζε το μέρος, έτσι αυτό το κτίριο είχε γίνει καταφύγιο για κάθε είδους ζωύφιο και ερπετό που μπορεί να φανταστεί κάποιος».

Οι Γιαπ ήταν ένα δραστήριο ζευγάρι που γρήγορα κέρδισαν το σεβασμό ως θαρραλέοι και ακούραστοι κήρυκες. Ανάμεσα σε εκείνους στους οποίους έδωσαν μαρτυρία ήταν ο κυβερνήτης του νησιού. Του έδωσαν ένα αντίτυπο της Μετάφρασης Νέου Κόσμου. Του άρεσε η σαφήνεια της μετάφρασης, αλλά είχε κάπως την τάση να κρίνει την Αγία Γραφή από το εξώφυλλό της. Όπως έλεγε, το πράσινο εξώφυλλο δεν «θύμιζε Αγία Γραφή»· έτσι το ζεύγος Γιαπ αντάλλαξε την πράσινη Γραφή με μια πολυτελή έκδοση, που είχε μαύρο εξώφυλλο και ήταν χρυσόδετη. Αυτό ευχαρίστησε τόσο πολύ τον κυβερνήτη ώστε χρησιμοποιούσε τη νέα του Αγία Γραφή στις ορκωμοσίες και στην τέλεση γάμων.

Από «Εκκλησία της Κουζίνας» σε Αίθουσα Βασιλείας

Το 1966, ο Καρλ Ντάνις, πρώην νομοθέτης στο Πόνπεϊ, δώρισε τη μισή από τη γη του για να χτιστεί η πρώτη Αίθουσα Βασιλείας στο Πόνπεϊ. Ο Καρλ ήταν ευφυής και αξιοθαύμαστος αρχηγός, ένας κοντός άντρας με ανοιχτοκάστανο δέρμα και φιλικά βαθυγάλανα μάτια. Η σύζυγός του, η Ρίχκα, ήταν η κόρη του τελευταίου βασιλιά του νησιού Μόκιλ. Αυτό το ζευγάρι από το Πόνπεϊ μελετούσε την Αγία Γραφή αρκετά βράδια την εβδομάδα κάτω από το φως που έδιναν οι λάμπες πετρελαίου και προόδευσε γοργά στο βάφτισμα.

Μέχρι να χτιστεί η Αίθουσα Βασιλείας, και οι πέντε εκκλησιαστικές συναθροίσεις, οι οποίες διεξάγονταν στην αγγλική, γίνονταν στο μαγειρείο των Ντάνις, πράγμα που έκανε μερικά μέλη της κοινότητας να αποκαλούν αυτή τη μικρή ομάδα Μαρτύρων «Εκκλησία της Κουζίνας». Οι παρόντες στις συναθροίσεις ήταν λιγότεροι από δέκα. Όταν έψελναν τον ύμνο «Από Σπίτι σε Σπίτι», τον οποίο είχαν μεταφράσει στην ποναπική, οι γείτονες έλεγαν ειρωνικά: «Μοιάζει σαν να τραγουδάνε μυρμήγκια».

Οι ιεραπόστολοι απέκτησαν καινούρια άποψη για τις δυνατότητες του τομέα τους όταν ο δήμαρχος τους επέτρεψε να χρησιμοποιήσουν το γήπεδο του μπέιζμπολ που υπήρχε στο χωριό για να παρουσιάσουν μια ταινία σχετικά με τη διεθνή συνέλευση η οποία έγινε στην Πόλη της Νέας Υόρκης το 1958. Επί αρκετές εβδομάδες το ραδιόφωνο διαφήμιζε την ταινία, και όταν έφτασε η ώρα, οι άνθρωποι γέμισαν ασφυκτικά το μικρό στάδιο. Η οθόνη ήταν ένα κολλαρισμένο σεντόνι τεντωμένο ανάμεσα σε δύο στύλους, και έτσι οι άνθρωποι μπορούσαν να βλέπουν την ταινία και από τις δύο πλευρές του σεντονιού. Πόσοι παρευρέθηκαν; Περίπου 2.000—το ένα έκτο των κατοίκων του νησιού!

Από τότε ‘το τραγούδι των μυρμηγκιών’ έχει ενταθεί, και τώρα πάνω από 130 άτομα συναθροίζονται κάθε Κυριακή σε μια άνετη Αίθουσα Βασιλείας.

ΠΑΛΑΟΥ: Τα Πολλά Νησιά Του

Ένα άλλο νησιωτικό σύμπλεγμα το οποίο επισκέφτηκε ο Μέρλι Λόμαστερ στο αναγνωριστικό ταξίδι που άρχισε το 1961 ήταν το Παλάου. Το 1967, ο Έιμος και η Τζέρι Ντάνιελς, απόφοιτοι της Σχολής Γαλαάδ, στάλθηκαν εκεί ως ιεραπόστολοι. Αισθάνονταν σαν να είχαν αποσταλεί στο πιο απομακρυσμένο μέρος της γης. «Όταν το αεροπλάνο έφτασε στο Παλάου», θυμάται ο Έιμος, «έπρεπε να κάνει στροφή και να επιστρέψει στο Γκουάμ. Δεν πήγαινε πέρα από το Παλάου σε πιο απομακρυσμένες περιοχές».

Το Παλάου, όπως διαπίστωσαν, αποτελείται από περίπου 300 υπέροχα νησιά, περιλαμβανομένου και ενός μοναδικού συμπλέγματος που ονομάζεται Νησιά Ροκ και αποτελεί αγαπημένο πόλο έλξης των τουριστών. Επειδή έχουν ψηλή και πυκνή τροπική βλάστηση, αυτά τα νησάκια μοιάζουν με πράσινα μανιτάρια που ξεπετάγονται από τη θάλασσα.

Οι Χωρικοί Πηγαίνουν από Πόρτα σε Πόρτα

Ενώ αγωνίζονταν να μάθουν τη γλώσσα παλάου, ο αδελφός και η αδελφή Ντάνιελς άρχισαν να κηρύττουν από σπίτι σε σπίτι. Προς έκπληξή τους, φιλοπερίεργοι χωρικοί τους ακολουθούσαν και άκουγαν τις συζητήσεις που είχαν με τους γείτονές τους.

Μια από τις πρώτες μελέτες που διεξήγαν ήταν με το γιο ενός αρχηγού ο οποίος ζούσε στο χωριό Νγκιγουόλ, σε κάποιο απομακρυσμένο νησί. Όποτε μπορούσε πήγαινε στο Κόρορ, το νησί που ζούσαν οι ιεραπόστολοι. Αλλά τους παρότρυνε συνεχώς να επισκεφτούν το χωριό του και να μιλήσουν στους ανθρώπους εκεί. Ο αδελφός και η αδελφή Ντάνιελς δίσταζαν να κάνουν το ταξίδι. «Ο μόνος τρόπος για να πάμε εκεί ήταν διασχίζοντας νερά γεμάτα κροκοδείλους», αφηγείται ο Έιμος. «Αλλά όταν μας επισκέφτηκε ο επίσκοπος περιοχής, μπορέσαμε τελικά να κάνουμε το ταξίδι επειδή κάποιο άλλο άτομο με το οποίο μελετούσαμε συμφώνησε να οδηγήσει τη βάρκα». Πήγαν από σπίτι σε σπίτι για να δώσουν μαρτυρία στους χωρικούς, και στη δημόσια ομιλία που εκφώνησε ο επίσκοπος περιοχής παρευρέθηκαν 114 άτομα.

Διακόνισσα Διακηρύττει Θαρραλέα το Όνομα του Ιεχωβά

Το 1968, Μάρτυρες ιεραπόστολοι ήρθαν σε επαφή με την Όμπασανγκ Μαντ, μια αφοσιωμένη διακόνισσα στην Εκκλησία των Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας στο Παλάου. Παρά την εναντίωση που είχε από το σύζυγό της και από τους ηγέτες της εκκλησίας, η Όμπασανγκ κατανόησε γρήγορα την αλήθεια σχετικά με το όνομα του Θεού, την Τριάδα και την ανάσταση.

«Μια μέρα που ήμουν στο ναό μού ζητήθηκε να εκπροσωπήσω την εκκλησία με προσευχή», είπε η Όμπασανγκ. «Αν και γνώριζα ότι οι άλλοι Αντβεντιστές θα με επέκριναν έντονα, εγώ παρ’ όλα αυτά προσευχήθηκα στον Ιεχωβά. Σύντομα εγκατέλειψα την εκκλησία και ενώθηκα με τους ιεραποστόλους στο έργο κηρύγματος».

Τώρα η Όμπασανγκ κοντεύει τα 70, και κάνει σκαπανικό εδώ και 21 χρόνια παρά τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει και παρά το θάνατο του συζύγου της και των δύο παιδιών της. Ευγενική, και με το χαμόγελο στα χείλη, είναι στύλος πνευματικής δύναμης.

Το Κήρυγμα με Βάρκα Μπορεί να Είναι Περιπετειώδες

Ο Έιμος και η Τζέρι Ντάνιελς ήθελαν να δώσουν μαρτυρία στο γειτονικό νησί Μπαμπελτουάπ (οι ντόπιοι το λένε Μπαμπελνταόπ), αλλά τα παραλιακά χωριά του νησιού δεν συνδέονταν μεταξύ τους οδικώς, και πρόσβαση υπάρχει μόνο από τη θάλασσα. Ένας ντόπιος αδελφός τούς έφτιαξε πρόθυμα μια βάρκα, αλλά δεν είχαν μηχανή. Περίπου εκείνον τον καιρό ο Έιμος και η Τζέρι παρακολούθησαν μια συνέλευση στο Γκουάμ. Εκεί συνάντησαν έναν αδελφό από τις Ηνωμένες Πολιτείες ο οποίος γνώριζε τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου μιας εταιρίας που κατασκεύαζε μηχανές για σκάφη. Σύντομα, είχαν μια ολοκαίνουρια εξωλέμβια μηχανή. «Ο Ιεχωβά προμηθεύει πάντοτε», παρατήρησε ο Έιμος.

Στη Μικρονησία, η επίδοση μαρτυρίας με βάρκα στα απομακρυσμένα νησιά αποτελεί ολοήμερη εκδρομή. Απαιτείται προσεκτική προετοιμασία. Πρέπει να υπολογίζει κανείς τις παλίρροιες. «Φεύγουμε πάντοτε δύο ώρες πριν από την πλημμυρίδα και επιστρέφουμε δύο ώρες μετά την επόμενη πλημμυρίδα (περίπου 14 ώρες αργότερα) για να μην πάθει ζημιά η προπέλα και για να μην κολλήσουμε στην άμμο», λέει ένας ιεραπόστολος. Συσκευάζουν εκ των προτέρων το φαγητό, αρκετά έντυπα και μια αλλαξιά ρούχα, και κατόπιν τα βάζουν όλα μέσα σε πλαστικές σακούλες. Στα νησιά που δεν έχουν μόλο, οι ιεραπόστολοι πρέπει να μπουν στο νερό για να επιβιβαστούν στη βάρκα τους. Και αν δεν έχουν ήδη βραχεί, πιθανώς θα πέσουν πάνω τους σταγόνες από τη θάλασσα ή θα τους μουσκέψει κάποιο κύμα στη διάρκεια του ταξιδιού. Πάντοτε κάνουν μια προσευχή προτού αποπλεύσουν, και όταν η θάλασσα είναι φουρτουνιασμένη, μερικές φορές γίνονται πολλές σιωπηλές προσευχές πάνω στη βάρκα.

Στο διάβα των ετών, οι ιεραπόστολοι που υπηρετούν στη Μικρονησία έμαθαν να διασχίζουν τις λιμνοθάλασσες με όλες τις καιρικές συνθήκες και έγιναν ειδικοί στην κατασκευή σκαφών και στην επιδιόρθωση εξωλέμβιων μηχανών.

Πολλή Πεζοπορία—Θερμή Φιλοξενία

Επειδή σε μερικά χωριά δεν μπορεί να φτάσει κανείς με αυτοκίνητο ούτε με βάρκα, οι ιεραπόστολοι μπορεί να περπατάνε επί ώρες σε πανέμορφα μονοπάτια μέσα στη ζούγκλα, τα οποία περιστοιχίζονται από κοκκοφοίνικες, για να πλησιάσουν τους ταπεινούς ανθρώπους. Λόγω του ζεστού και υγρού καιρού, εδώ οι αδελφοί δεν φοράνε γραβάτα στην υπηρεσία αγρού, ενώ για παπούτσια φοράνε συνήθως λαστιχένιες παντόφλες (τις λεγόμενες ζορί).

Ο Χάρι Ντένι, ιεραπόστολος στο Παλάου εδώ και 21 χρόνια, είπε: «Πάντοτε βρίσκουμε αφτιά που ακούνε την αλήθεια. Πολλές φορές, για να δείξουν τη φιλοξενία τους, αυτοί οι απομονωμένοι άνθρωποι σκαρφαλώνουν σε έναν κοκκοφοίνικα, διαλέγουν μια φρέσκια καρύδα, κόβουν το πάνω μέρος της με ένα μεγάλο μαχαίρι και μας προσφέρουν ένα ποτό μέσα από την αυθεντική του ‘συσκευασία’».

Ο Χάρι, και η σύζυγός του, η Ρενέ, συγκατοικούν στον ιεραποστολικό οίκο με την Τζάνετ Σένας και τον Ρότζερ Κόνο, ανύπαντρους ιεραποστόλους οι οποίοι βρίσκονται στο διορισμό τους εδώ και 24 χρόνια ο καθένας. Μαζί, αυτοί οι τέσσερις πιστοί ιεραπόστολοι έχουν βοηθήσει την Εκκλησία Παλάου να αποκτήσει 60 ευαγγελιζομένους, ενώ η μελέτη βιβλίου εκκλησίας διεξάγεται τώρα σε τρεις γλώσσες—παλάου, ταγκαλόγκ και αγγλική.

ΓΙΑΠ: Τα Μάτια του Ιεχωβά Είναι Επάνω Του

Ένα χρόνο αφότου άρχισαν να υπηρετούν στο Παλάου ιεραπόστολοι εκπαιδευμένοι στη Γαλαάδ, έφτασαν στο Γιαπ ο Τζακ και η Ορίλια Γουότσον. Άλλοι δύο ιεραπόστολοι ήρθαν τον επόμενο χρόνο. Αν και το Γιαπ είναι μικρό—άγνωστο στους περισσότερους ανθρώπους—ο Ιεχωβά γνωρίζει αυτά τα νησιά και εκδηλώνει στοργικό ενδιαφέρον για τους κατοίκους τους. Αυτά αποτελούν μια πυκνή συστάδα τεσσάρων νησιών που τα ενώνουν γέφυρες, αλλά επίσης τα συνδέει το ίδιο άρρηκτα η αρχαία παράδοση. Στο Γιαπ μιλάνε μια γλώσσα που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο, τα χρήματά τους είναι πέτρινα και η πλειονότητα των ανθρώπων δεν εντυπωσιάζεται από το Δυτικό πολιτισμό. Ακόμα και σήμερα ανάμεσα στους 10.500 κατοίκους του Γιαπ, μπορεί κάποιος να δει άντρες ντυμένους μόνο με ένα κομμάτι ζωηρόχρωμο ύφασμα γύρω από τις λαγόνες τους και γυναίκες να φοράνε χορταρένιες φούστες, μερικές φορές χωρίς ρούχα από τη μέση και πάνω.

Ο Μέρλι Λόμαστερ έδωσε εδώ μαρτυρία το 1964, αλλά ο Τζακ και η Ορίλια Γουότσον έλπιζαν να μπορέσουν να μείνουν. Ωστόσο, δεν ήταν εύκολο για αυτούς να μάθουν τη γιαπική γλώσσα. Η μόνη γραπτή ύλη που υπήρχε αποτελούνταν από ελάχιστα βιβλιάρια με κρατικούς κανονισμούς και ένα εγχειρίδιο Καθολικής κατήχησης. Το ζεύγος Γουότσον άκουγε τους ανθρώπους όταν μιλούσαν και προσπαθούσε να επαναλάβει τα όσα άκουγε. Επίσης, τον επόμενο χρόνο, ένας νεαρός άντρας από το Γιαπ, ο οποίος ενδιαφερόταν για την αλήθεια, προθυμοποιήθηκε να τους κάνει μαθήματα. Οι ιεραπόστολοι δαπάνησαν τον πρώτο μήνα προσπαθώντας να τον βοηθήσουν να καταλάβει τα αγγλικά που μιλούσαν εκείνοι ώστε να μπορεί να τους πει πώς να μιλάνε τη γιαπική γλώσσα.

Συναθροίσεις στην «Τράπεζα»

Ο τοπικός Καθολικός ιερέας και ο Λουθηρανός διάκονος, πρώην εχθροί, ένωσαν τις δυνάμεις τους προκειμένου να διανείμουν ένα φυλλάδιο που κατηγορούσε τους Μάρτυρες. Ο ιερέας χρησιμοποίησε επίσης την επιρροή του για να διώξουν τους ιεραποστόλους από το σπίτι τους, και το να βρουν άλλο σπίτι φαινόταν αδύνατον. Ο ιερέας είχε ήδη προειδοποιήσει τους ιδιοκτήτες να μη νοικιάσουν τα σπίτια τους στους ιεραποστόλους, έτσι οι αδελφοί πήγαν τις συζύγους τους προσωρινά στο ξενοδοχείο ενώ εκείνοι έμειναν σε μια καλύβα 3,5 επί 4 μέτρα, της οποίας το πάτωμα είχε καταρρεύσει.

Το Γιαπ είναι περισσότερο γνωστό για τα πανάρχαια πέτρινα χρήματά του, κάτι τεράστιους τροχούς από ασβεστόλιθο που λέγονται ράι και η διάμετρός τους κυμαίνεται από 60 εκατοστά ως 3,5 μέτρα. Μολονότι τώρα πια δεν τα χρησιμοποιούν για να αγοράζουν γη ή για να εξοφλούν χρέη, τα πέτρινα χρήματα θεωρούνται πολύτιμα επειδή έχουν ιστορική σημασία. Και οι αδελφοί διαπίστωσαν ότι ήταν πολύτιμα και με άλλους τρόπους. Όταν έχασαν τον ιεραποστολικό τους οίκο, οι συναθροίσεις γίνονταν για λίγο κάτω από ένα μεγάλο δέντρο όπου εκτίθονταν πέτρινα χρήματα. Εφόσον αυτά τα πέτρινα χρήματα στην «τράπεζα» εκείνου του χωριού ήταν σε όρθια θέση, αποτελούσαν βολικά στηρίγματα για την πλάτη όσων βρίσκονταν στο ακροατήριο, ενώ ένα βαρέλι χωρητικότητας 200 λίτρων περίπου που υπήρχε εκεί κοντά χρησίμευε ως αναλόγιο.

Ωστόσο, δεν είχαν βρει ακόμα κάποιο μέρος για να μείνουν. «Φαινόταν ότι το έργο θα σταματούσε», παρατηρεί ο Γουότσον. «Αλλά ο Ιεχωβά έσπευσε να μας βοηθήσει». Ένα βράδυ πριν φύγουν οι ιεραπόστολοι για το Γκουάμ, όπου θα παρακολουθούσαν κάποια συνέλευση, ένας άντρας τους ρώτησε αν θα ήθελαν να νοικιάσουν ένα σπίτι. Πιθανώς ήταν το ιδανικότερο οικοδόμημα στο Γιαπ—ένα τσιμεντένιο κτίριο που άντεχε στους τυφώνες, με αρκετό χώρο για συναθροίσεις και για καταλύματα.

Παρέχουν Αποδείξεις της Πίστης Τους

Το 1970, ήρθαν δύο ακόμα ιεραπόστολοι από τη Χαβάη, ο Πλάσιντο και η Μάρσα Μπαγιεστέρος. Η πρόοδος ήταν αργή. «Πολλές φορές μόνο εμείς οι τέσσερις ιεραπόστολοι παρακολουθούσαμε τις συναθροίσεις, οι οποίες διεξάγονταν στο καθιστικό μας», θυμήθηκε ο Πλάσιντο.

Τελικά ήρθε η αύξηση καθώς ντόπιοι αδελφοί σημείωσαν πνευματική πρόοδο. Ένας από αυτούς, ο Τζον Ράλαντ, αντιμετώπισε μια δύσκολη κατάσταση. Όταν ο Τζον άρχισε να μελετάει την Αγία Γραφή, η τεχνική του εταιρία έχτιζε ένα ναό. Παρά τις πολύπλευρες πιέσεις, ο Τζον αποφάσισε ότι η συνείδησή του δεν του επέτρεπε να ολοκληρώσει το ναό. Σήμερα υπηρετεί στην εκκλησία ως πρεσβύτερος.

Ο Γιάο Νίφμεντ επίσης αντιμετώπιζε ένα δίλημμα. Όταν οι Μάρτυρες ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή μαζί του το 1970, είχε δύο συζύγους. Προκειμένου να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του Ιεχωβά, έπρεπε να αλλάξει ολόκληρη τη ζωή του. Σήμερα ο αδελφός Νίφμεντ και η μία σύζυγός του υπηρετούν χαρούμενοι τον Ιεχωβά. Αυτός είναι πρεσβύτερος. Όταν πηγαίνει στις συναθροίσεις, οδηγεί το φορτηγάκι του φορτωμένο με 15 συγγενείς του.

Ο Λαός του Ιεχωβά Πραγματικά Βρίσκεται Παντού

«Από ανθρώπινη άποψη, το Γιαπ είναι απλώς μια κουκκίδα γης στην υδρόγειο, και οι λίγες χιλιάδες άνθρωποι που ζουν εδώ αποτελούν αμελητέα ποσότητα σε σύγκριση με τους δισεκατομμύρια ανθρώπους που υπάρχουν», είπε κάποτε ο Πλάσιντο Μπαγιεστέρος. «Και, όμως, ο Ιεχωβά ενδιαφέρεται για αυτούς τους ανθρώπους. Όταν πρωτοήρθα εδώ, ούτε καν ονειρευόμουν ότι θα ερχόταν μια μέρα που θα εκδιδόταν σε μηνιαία βάση Η Σκοπιά στη γιαπική ή ότι θα διανέμαμε βιβλία από πόρτα σε πόρτα στη γιαπική γλώσσα».

Μια διασκεδαστική εμπειρία δείχνει καθαρά πόσο ευρέως γνωστό έχει γίνει το όνομα του Ιεχωβά. Μια μέρα, ο Πλάσιντο είδε κάποιον τουρίστα να κάθεται δίπλα σε ένα ποτάμι, χιλιόμετρα μακριά από τα κοντινότερα τουριστικά αξιοθέατα και μάλιστα πολύ μακριά από το τέλος του δρόμου. Όταν τον ρώτησε μήπως είχε χαθεί, ο άντρας απάντησε: «Όχι, απλώς ήθελα να πάω όσο πιο μακριά μπορούσα για να βρω ένα ήσυχο μέρος και να σκεφτώ». Όταν ο τουρίστας τον ρώτησε γιατί βρισκόταν εκεί, ο Πλάσιντο του εξήγησε ότι ήταν ιεραπόστολος, ένας Μάρτυρας του Ιεχωβά. «Ωχ, όχι!» φώναξε ο τουρίστας. «Είμαι από το Μπρούκλιν, και μένω κοντά στα κεντρικά σας γραφεία. Δεν μπορώ να ξεφύγω από εσάς!»

ΚΟΣΡΑ: Και Εδώ Είναι Γνωστό το Όνομα του Ιεχωβά

Αφού παρακολούθησε τη Διεθνή Συνέλευση «Επί Γης Ειρήνη» που διεξάχθηκε στη Χαβάη το 1969, μια γεμάτη ζήλο οικογένεια από το Πόνπεϊ συνειδητοποίησε ότι αυτοί μπορούσαν να είναι οι πρώτοι που θα διακήρυτταν στο όμορφο νησί Κόσρα την ειρήνη την οποία μόνο η Βασιλεία του Θεού μπορεί να φέρει. Υποκινημένος από τη συνέλευση, ο Φρέντι Έντουιν μετακόμισε μαζί με την οικογένειά του 580 χιλιόμετρα μακριά, σε αυτή την απομονωμένη κουκκίδα στον ωκεανό, η οποία ήταν ένα πολύ γνωστό λιμάνι για τα φαλαινοθηρικά το 19ο αιώνα. Ήταν μια φυσιολογική μετακίνηση για την οικογένεια Έντουιν, εφόσον η σύζυγος του Φρέντι, η Λίλιαν, ήταν κόρη του βασιλιά της Κόσρα, και η κοσραϊκή ήταν μια από τις εφτά γλώσσες που μιλούσε ο Φρέντι.

Προτού γίνει Μάρτυρας του Ιεχωβά, ο Φρέντι Έντουιν ήταν μέλος της Προτεσταντικής επιτροπής που μετέφρασε την Αγία Γραφή στην ποναπική. Αφού μετακόμισε στην Κόσρα, οι μεταφραστικές του ικανότητες συντέλεσαν στο να γίνουν διαθέσιμα στην κοσραϊκή γλώσσα διάφορα έντυπα της Εταιρίας Σκοπιά. Άλλα μέλη της οικογένειάς του είναι επίσης πολυάσχολα στη διακήρυξη του αγγέλματος της Βασιλείας. Η κόρη του, η Ντεσίνα, αρνήθηκε μια υποτροφία για το πανεπιστήμιο προκειμένου να γίνει ειδική σκαπάνισσα, η πρώτη στη Μικρονησία. Μια άλλη κόρη του, η Μίλντρεντ, υπηρέτησε ως τακτική σκαπάνισσα, και η σύζυγος του Φρέντι υπηρετεί συχνά ως βοηθητική σκαπάνισσα.

Φτάνει Βοήθεια για την Κατασκευή Αίθουσας Βασιλείας

Ο Ζεκαράιας Πόλι, που κατάγεται από τα Τσουκ, ήταν ο πρώτος Μικρονήσιος που έγινε ιεραπόστολος. Συμμετείχε στο σχηματισμό της εκκλησίας στην Κόσρα, και το 1977 βοήθησε επίσης στην οικοδόμηση της Αίθουσας Βασιλείας και του ιεραποστολικού οίκου που υπάρχουν εκεί.

Η Αίθουσα Βασιλείας δεν χτίστηκε μέσα σε ένα σαββατοκύριακο. Το γεγονός είναι ότι κάθε Κυριακή σε αυτό το νησί όπου δεσπόζουν οι Προτεστάντες επικρατεί νεκρική σιγή, επειδή υπάρχει ο νόμος του «Σαββάτου» που απαγορεύει στους κατοίκους να αγοράζουν, να πουλούν, να πίνουν, να ψαρεύουν, να εργάζονται, ακόμα και να παίζουν. Παρ’ όλα αυτά, η Αίθουσα Βασιλείας ανεγέρθηκε αρκετά γρήγορα ώστε να εντυπωσιάσει τους ντόπιους. Οι αδελφοί χρησιμοποίησαν ό,τι υλικά ήταν διαθέσιμα τοπικά για να προκατασκευάσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος. Άλλα υλικά τα αγόρασαν στο Πόνπεϊ και τα έστειλαν με πλοίο. Όταν έφτασαν στην Κόσρα τα τελευταία φορτία, μαζί με εθελοντές εργάτες από το Πόνπεϊ, το κτίριο διαμορφώθηκε ταχύτατα. Εκείνη η Αίθουσα Βασιλείας εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σήμερα—όχι μόνο για εβδομαδιαίες συναθροίσεις αλλά και για συνελεύσεις.

Απομακρυσμένη Εκκλησία Αινεί τον Ιεχωβά

Όταν ιδρύθηκε η εκκλησία στην Κόσρα το 1976, ήταν τόσο μακριά από το τμήμα ώστε οι μηνιαίες εκθέσεις υπηρεσίας αγρού μεταβιβάζονταν στο Πόνπεϊ μέσω ενός ερασιτεχνικού ραδιοσταθμού. Μόλις το 1979 άρχισαν να γίνονται εμπορικές πτήσεις προς την Κόσρα. Μολονότι η αλληλογραφία μεταξύ των νησιών διεκπεραιωνόταν με πλοία, η παράδοση των επιστολών μερικές φορές απαιτούσε μέχρι και έξι μήνες.

Σήμερα όλα τα αεροδρόμια στη Μικρονησία έχουν ασφαλτοστρωμένους διαδρόμους τροχοδρόμησης κατάλληλους για αεροπλάνα τζετ, αλλά στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η πτήση προς την Κόσρα ήταν ένα περιπετειώδες ταξίδι με εφταθέσιο αεροπλάνο. «Μια φορά που η σύζυγός μου και εγώ πήγαμε στην Κόσρα με το αεροπλάνο, πέσαμε σε δυνατή καταιγίδα, και φαινόταν πως είχαμε χαθεί», θυμάται ο Άρθουρ Γουάιτ. «Ο πιλότος πετούσε στα 30 μέτρα πάνω από τον ωκεανό και έψαχνε για το νησί. Η γυναίκα που καθόταν πίσω μας προσευχόταν δυνατά. Ξέραμε ότι, αν ο πιλότος δεν έβρισκε την Κόσρα, μάλλον θα χανόμασταν στη θάλασσα· αλλά τελικά φάνηκε το νησί και μπορέσαμε να προσγειωθούμε—σε ένα στενό χαλικοστρωμένο δρόμο που τον χρησιμοποιούσαν για διάδρομο τροχοδρόμησης».

Ο Τζέιμς Ταμούρα υπηρέτησε 17 χρόνια ως ιεραπόστολος στο Πόνπεϊ και στην Κόσρα. Εξέφρασε τα αισθήματα πολλών όταν είπε: «Χαίρομαι βλέποντας το έργο να αυξάνει και το όνομα του Ιεχωβά να γίνεται γνωστό σε αυτά τα απομακρυσμένα νησιά του Ειρηνικού».

ΡΟΤΑ: Υπόμνημα Υπομονής

Στο μικρό νησί Ρότα, το οποίο μόλις που διακρίνεται από το Γκουάμ, μερικές φορές γίνονται ανακοινώσεις από ηχητικά συστήματα. Μια μέρα το 1970, ακούστηκε η φωνή του δημάρχου από αυτά τα μεγάφωνα να ενημερώνει τους κατοίκους της Ρότα ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά είχαν έρθει στο νησί και ότι θα πήγαιναν στα σπίτια τους. «Σας παρακαλώ, ανοίξτε τους την πόρτα σας», είπε ο δήμαρχος, «και δεχτείτε την επίσκεψή τους».

Ο Ογκουστίν Κάστρο ήταν ένας από τους τρεις αδελφούς που κήρυξαν στη Ρότα εκείνη τη μέρα. Έδωσε αρκετά βιβλία στο δήμαρχο της Ρότα, τον οποίο γνώριζε από την κυβερνητική θέση που είχε στο Σαϊπάν. Αυτό ώθησε το δήμαρχο να κάνει εκείνη την ανακοίνωση στο κοινό. Μέσα σε δύο ώρες, οι επισκέπτες αδελφοί έδωσαν όλα τα έντυπα που είχαν στις τσάντες τους. Αλλά ταυτόχρονα, η εναντίωση του κλήρου έπαιρνε σάρκα και οστά.

Ο Κλήρος Παρεμβαίνει στο Έργο Κηρύγματος

«Κάποιος πρέπει να ενημέρωσε τον Καθολικό ιερέα για εμάς», αφηγείται ο Γκας. «Βρισκόμασταν σε ένα πρατήριο βενζίνης. Ένας νεαρός άντρας ήταν έτοιμος να πάρει το βιβλίο Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή όταν σήκωσε το κεφάλι του και είδε τον ιερέα. Δίστασε και μας είπε ανήσυχα: ‘Θα ήθελα να δείξω το βιβλίο στον ιερέα για να δει αν είναι εντάξει’. Παρακολουθούσαμε τον ιερέα καθώς το ξεφύλλιζε. Με γνώριζε καλά, επειδή κάποτε σπούδαζα για να γίνω ιερέας. Τελικά είπε στο νεαρό: ‘Μπορείς να δεχτείς το βιβλίο . . . αρκεί να μην αλλάξεις τη θρησκεία σου’».

Η εναντίωση εντάθηκε το 1981, όταν ο Χουάν και η Μαίρη Ταϊτάνο διορίστηκαν ειδικοί σκαπανείς σε αυτό το νησί όπου δεσπόζουν οι Καθολικοί. «Ο τοπικός ιερέας μάς ακολουθούσε από πόρτα σε πόρτα και έλεγε στους ανθρώπους ότι το όνομα Ιεχωβά είναι ένα από τα ονόματα που έχει ο Σατανάς», θυμάται ο Χουάν. «Τοποθέτησε ένα αυτοκόλλητο σε όλα σχεδόν τα σπίτια, το οποίο έλεγε: ‘Εδώ μένουν Καθολικοί. Παρακαλούμε σεβαστείτε τη θρησκεία μας’. Επίσης έστελνε αγόρια για να παίρνουν και να καίνε τα έντυπα που δίναμε στους ανθρώπους».

Οικοδεσπότες Αιχμάλωτοι του Μίσους και του Φόβου

Το ζεύγος Ταϊτάνο ανήκε στη φυλή Τσαμόρο όπως και ο λαός της Ρότα, και μπορούσαν και οι δύο να μιλάνε τη γλώσσα σαμόρο, αλλά παρ’ όλα αυτά ήταν αντικείμενα έντονου μίσους.

«Κάποια φορά, ένας οικοδεσπότης με απείλησε λέγοντας ότι θα έπαιρνε ένα ρόπαλο και θα μου έσπαγε όλα τα κόκαλα», είπε ο Χουάν. «Την επομένη, ο άντρας έπεσε θύμα αυτοκινητικού ατυχήματος και έσπασε τα πόδια του και το χέρι του. Οι χωρικοί είπαν ότι τον τιμώρησε ο Θεός για αυτό που είχε πει, και αυτό τους έκανε να φοβούνται τους Μάρτυρες του Ιεχωβά».

Θετική Στάση Παρά τα Αρνητικά Αποτελέσματα

Στη διάρκεια των περασμένων 25 ετών, οι ιεραπόστολοι έχουν αφιερώσει αμέτρητες ώρες κηρύττοντας στο λαό της Ρότα. Έπειτα από όλες αυτές τις προσπάθειες, υπάρχουν μόνο οχτώ διαγγελείς της Βασιλείας σε έναν πληθυσμό 2.500 ατόμων, και αυτός ο αριθμός περιλαμβάνει ένα ζευγάρι ειδικών σκαπανέων. Εντούτοις, οι πιστοί Μάρτυρες συνεχίζουν να δημιουργούν ένα έξοχο υπόμνημα υπομονής, αρνούμενοι να ενδώσουν στην απογοήτευση.

«Αναμφίβολα η Ρότα είναι δύσκολος τομέας», είπε ο ιεραπόστολος Γκάρι Άντερσον. «Αλλά ακόμα και η χειρότερη κατάσταση δεν μπορεί να συνεχίζεται επ’ άπειρον. Η Ρότα θα αλλάξει. Τίποτα δεν είναι αδύνατον όταν έχουμε την υποστήριξη του Ιεχωβά».

ΝΑΟΥΡΟΥ: Βρίσκουν Αληθινό Πλούτο

Η Δημοκρατία του Ναούρου, με 7.000 κατοίκους περίπου, θεωρούνταν κάποτε μια από τις πλουσιότερες χώρες στον κόσμο, αλλά και εκεί οι άνθρωποι χρειάζονται το άγγελμα της Βασιλείας. Μεγάλο μέρος του πλούτου τους προήλθε από την καταστροφή υπολογίσιμου τμήματος του μικρού νησιού τους εξαιτίας της επιφανειακής εξόρυξης φωσφορικών αλάτων. Το νησί απέχει πολύ από το να είναι πραγματικός παράδεισος. Τώρα αυτό το νησί επίσης αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

Εντούτοις, οι πρώτες προσπάθειες που καταβλήθηκαν για να μεταδοθεί το άγγελμα της Βασιλείας στο Ναούρου αποκρούστηκαν. Όταν ένας ιεραπόστολος από τα Νησιά Μάρσαλ επισκέφτηκε το Ναούρου το 1979 για να σπείρει τους σπόρους της αλήθειας, απελάθηκε, ενώ τρεις αστυνομικοί τον συνόδευσαν στο αεροπλάνο.

Προτού τον απελάσουν, όμως, μελετούσε την Αγία Γραφή με τον Χάμφρεϊ Τέιτουμ. Ο Χάμφρεϊ συνέχισε να μελετάει μόνος του, και όταν ο Νατ Μίλερ σταμάτησε στο Ναούρου ως περιοδεύων επίσκοπος, ο Χάμφρεϊ ζήτησε να βαφτιστεί. «Επειδή το έργο μας θεωρούνταν παράνομο, περιμέναμε να σκοτεινιάσει», θυμάται ο Μίλερ. «Περπατήσαμε περίπου 30 μέτρα μέσα στον Ειρηνικό Ωκεανό και εκεί βαφτίστηκε μακριά από τα βλέμματα των ντόπιων».

Πριν από το 1995, το κήρυγμα από πόρτα σε πόρτα ήταν απαγορευμένο στο Ναούρου. Μέχρι σήμερα, οι ξένοι δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν στη διακονία από σπίτι σε σπίτι, αλλά η κυβέρνηση έχει δώσει τώρα στους ιθαγενείς κατοίκους του Ναούρου την ελευθερία να κηρύττουν, πράγμα που επιτρέπει στο μικρό όμιλο των βαφτισμένων Μαρτύρων οι οποίοι βρίσκονται εκεί να μιλάνε ανοιχτά για την Αγία Γραφή.

Μέχρι το θάνατό του, το 1995, ο αδελφός Τέιτουμ υπηρετούσε ως πρεσβύτερος στη μικρή εκκλησία του Ναούρου. Επίσης υπηρέτησε ως μεταφραστής στη γλώσσα ναούρου, κάνοντας έτσι διαθέσιμα στους ομοπίστους του φυλλάδια και προσκλήσεις για την Ανάμνηση. Αν και είναι λίγοι στον αριθμό, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στο Ναούρου προσπαθούν να κατευθύνουν την προσοχή των γειτόνων τους στην αξία του πνευματικού πλούτου, του πλούτου που οδηγεί στην αιώνια ζωή.—Παρ. 3:1, 2, 13-18.

Τα νησιά του Ειρηνικού έχουν τη φήμη επίγειου παραδείσου, αλλά κάτω από τη ρομαντική εικόνα κρύβεται η σκληρή πραγματικότητα—πολλοί Μικρονήσιοι αγωνίζονται για να επιβιώσουν. Ο κάποτε απλός τρόπος ζωής τους έχει διαφθαρεί από τα δεινά του πολιτισμού—την τηλεόραση, το έγκλημα, τα ναρκωτικά και τις μεταδοτικές ασθένειες, για να ονομάσουμε μόνο λίγα. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι το άγγελμα της Βασιλείας το οποίο κηρύττουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά είναι η μόνη λύση στα διαρκώς αυξανόμενα προβλήματά τους.

Το τμήμα του Γκουάμ, το οποίο κατευθύνει το έργο κηρύγματος στη Μικρονησία, επιβλέπει πιο λίγους ευαγγελιζομένους από ό,τι τα περισσότερα από τα 103 άλλα τμήματα της Εταιρίας, εντούτοις ο τομέας του είναι ένας από τους μεγαλύτερους στον κόσμο. Μολονότι τεράστιες εκτάσεις ωκεανού χωρίζουν τους αδελφούς και τις αδελφές μας σε αυτά τα απομακρυσμένα νησιά, εκείνοι νιώθουν πόσο κοντά τους βρίσκεται η οργάνωση του Ιεχωβά. Τα Βιβλικά έντυπα που λαβαίνουν τακτικά στις γλώσσες τους, οι συνελεύσεις που γίνονται κατά περιόδους και οι τακτικές πνευματικές επισκέψεις από τους περιοδεύοντες επισκόπους τούς βοηθούν να αντιλαμβάνονται πλήρως ότι αποτελούν μέρος μιας διεθνούς αδελφότητας.

Οι ιεραπόστολοι που υπηρετούν σε τέτοιους απομονωμένους διορισμούς λαβαίνουν επίσης υπενθυμίσεις της αγάπης που υπάρχει ανάμεσα στο λαό του Ιεχωβά. Κάθε καλοκαίρι, γίνονται διευθετήσεις ώστε να ταξιδεύουν στο Γκουάμ για να παρακολουθούν τη συνέλευση περιφερείας, η οποία συνήθως διεξάγεται σε συνδυασμό με την επίσκεψη του επισκόπου ζώνης. Ο Ρόντνεϊ Ατζιμίνε, ιεραπόστολος πάνω από 20 χρόνια, ο οποίος υπηρέτησε επίσης ως περιοδεύων επίσκοπος στη Μικρονησία, εξήγησε κάποτε τη σπουδαιότητα αυτών των ετήσιων ταξιδιών στο Γκουάμ. «Ενώνουν όλους τους ιεραποστόλους από τα διάφορα νησιά», είπε. «Μας βοηθούν όλους να υπομένουμε».

Υπάρχουν και άλλες προμήθειες που βοηθούν τους αδελφούς μας σε αυτά τα μακρινά νησιά. Με την κατεύθυνση του Κυβερνώντος Σώματος, το 1993 ιδρύθηκε στο τμήμα του Γκουάμ η Υπηρεσία Πληροφοριών για Νοσοκομεία, και από τότε έχει οργανώσει Επιτροπές Νοσοκομείων για κάθε νησιωτικό σύμπλεγμα στη Μικρονησία. Κάθε χρόνο, διεξάγεται η Σχολή Υπηρεσίας Σκαπανέα για εκείνους που είναι στην ολοχρόνια διακονία, ενώ περιοδικά διεξάγεται η Σχολή Διακονίας της Βασιλείας για την εκπαίδευση των επισκόπων εκκλησίας. Επίσης, το 1994 το τμήμα του Γκουάμ δημιούργησε ένα Τμήμα Οικοδόμησης για να συντονίζει το σχεδιασμό και την οικοδόμηση Αιθουσών Βασιλείας και ιεραποστολικών οίκων στη Μικρονησία.

Οι ακατάπαυστες προσπάθειες των ιεραποστόλων και των ευαγγελιζομένων στη διάρκεια των περασμένων τεσσάρων δεκαετιών έχουν βοηθήσει πολλούς νησιώτες να γνωρίσουν και να αγαπήσουν τον Ιεχωβά. Τώρα, μερικοί από αυτούς τους νησιώτες αναλαμβάνουν την ηγεσία στις τοπικές εκκλησίες και εργάζονται σκληρά προκειμένου να διακηρύξουν το σκοπό που έχει ο Θεός να κάνει όλη τη γη παράδεισο.

Υπάρχει ακόμα πολύ έργο να γίνει στη Μικρονησία, αλλά χάρη στη στοργική προστασία και καθοδηγία από την οργάνωση του Ιεχωβά, η προφητεία του εδαφίου Ησαΐας 51:5, ΜΝΚ, βγαίνει αληθινή: ‘Σε εμένα [τον Ιεχωβά] θα ελπίσουν τα νησιά και το βραχίονά μου θα περιμένουν’.

[Χάρτης στη σελίδα 210]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΙΑΠΩΝΙΑ

ΜΙΚΡΟΝΗΣΙΑ

ΣΑΪΠΑΝ

ΡΟΤΑ

ΓΚΟΥΑΜ

ΓΙΑΠ

ΠΑΛΑΟΥ

ΠΟΝΠΕΪ

ΤΣΟΥΚ

ΚΟΣΡΑ

ΝΑΟΥΡΟΥ

ΝΗΣΙΑ ΜΑΡΣΑΛ

ΚΙΡΙΜΠΑΤΙ

ΧΑΒΑΗ

[Εικόνα στη σελίδα 208]

[Εικόνα στη σελίδα 213]

Ο Σαμ και η Βιρτζίνια Γουάιγκερ μπροστά στην πρώτη Αίθουσα Βασιλείας του Γκουάμ

[Εικόνες στη σελίδα 215]

Πάνω: Ο Μέρλι και η Φερν Λόμαστερ, ιεραπόστολοι

Ο Ναθάνιελ Μίλερ (με τη σύζυγό του Αλίν, η οποία δεν ζει πια), ο πρώτος συντονιστής της Επιτροπής του Τμήματος στο Γκουάμ

[Εικόνες στη σελίδα 216]

Το γραφείο τμήματος του Γκουάμ, με την Επιτροπή του Τμήματος (από αριστερά προς τα δεξιά: Τζούλιαν Ακί, Σαλβαδόρ Σοριάνο, Άρθουρ Γουάιτ)

[Εικόνα στη σελίδα 218]

Ιεραπόστολοι που συγκεντρώθηκαν για μια συνάθροιση στη διάρκεια της επίσκεψης του επισκόπου ζώνης το 1994

[Εικόνες στη σελίδα 223]

1, 2. Αίθουσα Βασιλείας/ιεραποστολικός οίκος στο Κιριμπάτι, τα οποία οικοδομήθηκαν με διεθνή συνεργασία

3. Ο Ναρίκι Καούτου και η σύζυγός του Τενίτι

4. Διεξαγωγή Γραφικής μελέτης στο Κιριμπάτι

[Εικόνα στη σελίδα 227]

Ευαγγελιζόμενοι στην Αίθουσα Βασιλείας στο Ίμπαϊ

[Εικόνα στη σελίδα 228]

Ο Ογκουστίν Κάστρο, ζηλωτής τοπικός πρεσβύτερος

[Εικόνα στη σελίδα 229]

Ο Ρόμπερτ και η Σάρον Λίβινγκστον

[Εικόνα στη σελίδα 234]

Θερμό καλωσόρισμα στους νέους ιεραποστόλους

[Εικόνα στη σελίδα 236]

Όταν δίνετε μαρτυρία με βάρκα, να είστε έτοιμοι να βραχείτε

[Εικόνα στη σελίδα 237]

Αντί για το μαγειρείο τώρα υπάρχει Αίθουσα Βασιλείας για τις συναθροίσεις

[Εικόνα στη σελίδα 237]

Ο Καρλ και η Ρίχκα Ντάνις, οι πρώτοι ντόπιοι Μάρτυρες στο Πόνπεϊ

[Εικόνα στη σελίδα 238]

Ο ιεραπόστολος Νιλ Μάκι είναι και μεταφραστής

[Εικόνες στη σελίδα 241]

Η Όμπασανγκ Μαντ, σκαπάνισσα επί πολλά χρόνια, έτοιμη για την υπηρεσία

Αριστερά: Ομάδα έτοιμη για την υπηρεσία αγρού σε ένα φορτηγάκι

[Εικόνες στη σελίδα 243]

Επίδοση μαρτυρίας στο Γιαπ

Δεξιά: Ο Μέρλι Λόμαστερ και νομίσματα του Γιαπ στην «τράπεζα» του χωριού

[Εικόνα στη σελίδα 246]

Για να διασχίσετε τις γέφυρες της Κόσρα απαιτείται σταθερό περπάτημα

[Εικόνα στη σελίδα 246]

Ο Φρέντι Έντουιν, αριστερά, με τη σύζυγό του, τα παιδιά του και τα εγγόνια του

[Εικόνα στη σελίδα 251]

Μάρτυρες που αντιμετωπίζουν με επιτυχία τις δυσκολίες στη Ρότα