آیا فتیلهٔ نیم‌سوخته‌ای را خاموش می‌کنی‏؟‏

عیسی مسیح بشارت ملکوت خدا را به تمام اقشار مردم اعلام کرد.‏ به خیلی از آنان ظلم شده بود و از این رو،‏ مأیوس و دلسرد گشته بودند.‏ اما عیسی پیام دلگرم‌کننده‌ای به آنان می‌داد.‏ او دلش برای این مردم رنج‌دیده می‌سوخت.‏

یکی از نگارندگان انجیل به نام متی،‏ با جلب نمودن توجه ما به نبوت گزارش‌شده توسط اشعیا،‏ ترحم و دلسوزی عیسی را مد نظر قرار می‌دهد.‏ متی،‏ کلامی را که توسط مسیح تکمیل شد،‏ نقل می‌کند و می‌نویسد:‏ «نئ خوردشده را نخواهد شکست و فتیلهٔ نیم‌سوخته را خاموش نخواهد کرد تا آنکه انصافرا بنصرت برآورد.‏» (‏متی ۱۲:‏⁠۲۰؛‏ اشعیا ۴۲:‏⁠۳‏)‏ منظور از این کلام چیست و چگونه عیسی این نبوت را تکمیل نمود؟‏

نگاهی به این نبوت

نی،‏ معمولاً در مکانی مرطوب می‌روید و گیاه تنومند و استواری نمی‌باشد.‏ یک «نئ خوردشده» واقعاً گیاه ضعیفی است.‏ بنابراین،‏ به نظر می‌رسد که این گیاه،‏ نمایانگر مردم مظلوم و رنج‌دیده است،‏ همچون آن مردی که دستی معلول داشت و عیسی وی را در روز سَبت شفا داد.‏ (‏متی ۱۲:‏⁠۱۰-‏۱۴‏)‏ حال،‏ اشارهٔ نبوی به فتیلهٔ چراغ به چه معناست؟‏

یک چراغ خانگی و معمولی قرن اول د.‏م.‏ یک ظرف گلی تُنگ‌مانند کوچکی بود با دسته‌ای حلقوی.‏ در این چراغ،‏ معمولاً روغن زیتون می‌ریختند.‏ جاذبهٔ موئینی باعث می‌شد که فتیلهٔ کتانی،‏ روغن را به سوی بالا کشیده و شعلهٔ آتش را تغذیه نماید.‏ البته،‏ یک ‹فتیلهٔ نیم‌سوخته،‏› فتیله‌ای است که تقریباً دیگر در حال خاموش شدن است.‏

عیسی پیام تسلی‌بخش خود را به خیلی از کسانی اعلام کرد که به زبان تشبیه،‏ مانند نئ خوردشده بودند؛‏ نی‌های خم‌شده و شکسته‌شده.‏ این مردم،‏ همچنین مانند فتیله‌ای نیم‌سوخته بودند،‏ چرا که شعلهٔ سوسوکنان زندگی ایشان در حال خاموش شدن بود.‏ آنان واقعاً مورد ظلم و ستم و تضعیف روحیه قرار گرفته بودند.‏ اما عیسی،‏ نی به اصطلاح خوردشده را نشکست و فتیلهٔ نیم‌سوختهٔ مجازی را خاموش نکرد.‏ کلام محبت‌آمیز،‏ رئوفانه و پرترحم وی،‏ مردم رنج‌دیده را بیش از این دلسرد،‏ مأیوس و افسرده نکرد.‏ در عوض،‏ عیسی با سخنان و رفتار خود،‏ به آنان روحیه بخشید.‏ —‏ متی ۱۱:‏⁠۲۸-‏۳۰‏.‏

امروز نیز،‏ خیلیها احتیاج به ترحم،‏ دلسوزی و تشویق دارند و علت آن،‏ رویارویی با مشکلات دلسردکننده است.‏ حتی خادمان یَهُوَه نیز همیشه چون دیواری مستحکم در برابر مصیبتها نیستند.‏ گاهی اوقات،‏ عده‌ای از ایشان شبیه فتیله‌ای نیم‌سوخته می‌شوند.‏ از این رو،‏ مسیحیان باید مشوق یکدیگر باشند —‏ به عبارت دیگر،‏ شعله را بیفروزند —‏ و با این روش،‏ یکدیگر را تقویت کنند.‏ —‏ لوقا ۲۲:‏۳۲؛‏ اعمال ۱۱:‏⁠۲۳‏.‏

ما مسیحیان،‏ می‌خواهیم سازنده و مشوق یکدیگر باشیم.‏ ما تعمداً سعی در این نداریم که روحیهٔ کسی را که جویای کمک روحانی است،‏ تضعیف کنیم.‏ در واقع،‏ ما می‌خواهیم در تقلید از عیسی،‏ دیگران را تقویت کنیم.‏ (‏عبرانیان ۱۲:‏⁠۱-‏۳؛‏ ۱پطرس ۲:‏۲۱‏)‏ این واقعیت که احتمال دارد بدون هیچ قرضی،‏ کسی را که از ما انتظار دلداری و تشویق دارد،‏ از لحاظ روحی خرد نماییم،‏ دلیل خوبی است تا در مورد طرز رفتارمان با دیگران به طور جدی فکر کنیم.‏ ما یقیناً نمی‌خواهیم ‹فتیلهٔ نیم‌سوخته را خاموش کنیم.‏› کدام رهنمودهای نوشته‌های مقدس،‏ ما را در این رابطه یاری می‌کند؟‏

تأثیرات انتقاد

اگر یک مسیحی ‹بخطائی گرفتار شود،‏ آنانی که روحانی هستند چنین شخصرا بروح تواضع اصلاح کنند.‏› (‏غلاطیان ۶:‏⁠۱‏)‏ لیکن،‏ آیا این صحیح است که از دیگران عیب‌جویی کرده و از هر فرصتی برای ایراد گرفتن از ایشان،‏ استفاده کنیم؟‏ آیا این درست است که با اشاره به عدم کفایت تلاش فعلی ایشان،‏ بخواهیم آنان را به فعالیت بیشتر وا داریم و احتمالاً با این کار موجب شویم احساس تقصیر کنند؟‏ هیچ سندی در دست نیست که نشان دهد،‏ عیسی چنین کاری کرده باشد.‏ گرچه قصد داریم به دیگران در پیشرفت کمک کنیم،‏ لیکن روحیهٔ کسانی که با بی‌مهری مورد انتقاد قرار می‌گیرند،‏ ممکن است به جای تقویت شدن،‏ تضعیف گردد.‏ حتی انتقاد سازنده هم،‏ اگر از حد بگذرد،‏ می‌تواند کاملاً دلسردکننده باشد.‏ اگر یک مسیحی ساعی،‏ علی‌رغم سعی تمام،‏ با عدم رضایت دیگران مواجه شود،‏ ممکن است عملاً از فعالیت خود دست کشیده و بگوید که ‹اصلاً چرا تلاش کنم؟‏› در واقع،‏ شاید کاملاً قطع امید کند.‏

نصیحت مبنی بر نوشته‌های مقدس دارای اهمیت است.‏ معهذا،‏ چه پیران منصوب و چه دیگران در جماعت نباید شهرت یک ناصح را داشته باشند.‏ منظور اصلی برگزاری جلسات مسیحی،‏ نصیحت کردن و نصیحت شدن،‏ نیست.‏ ما به طور مرتب گرد هم می‌آییم تا یکدیگر را بسازیم و تشویق کنیم،‏ به نحوی که همه بتوانند از معاشرت و همچنین خدمت مقدس به خدا لذت ببرند.‏ (‏رومیان ۱:‏⁠۱۱،‏ ۱۲؛‏ عبرانیان ۱۰:‏⁠۲۴،‏ ۲۵‏)‏ چقدر خوب است که تفاوت میان یک خطای جدی و یک ناکاملی را تشخیص دهیم؛‏ ناکاملیی که چشم‌پوشی از آن،‏ هم عاقلانه است و هم نشان محبت!‏ —‏ جامعه ۳:‏⁠۱،‏ ۷؛‏ کولسیان ۳:‏⁠۱۳‏.‏

تشویق سریع‌تر از انتقاد مردم را به عمل وا می‌دارد.‏ در واقع،‏ وقتی افراد احساس کنند که به ناحق مورد انتقاد قرار گرفته‌اند،‏ امکان دارد عمداً به آن رفتار مورد انتقاد ادامه دهند!‏ در عوض،‏ وقتی ایشان به‌حق مورد تحسین قرار گیرند،‏ روحیه گرفته و این امر،‏ آنان را به پیشرفت برمی‌انگیزد.‏ (‏امثال ۱۲:‏۱۸‏)‏ بنابراین،‏ بگذار مانند عیسی مشوق دیگران باشیم و هرگز ‹فتیلهٔ نیم‌سوخته را خاموش› نکنیم.‏

مقایسه کردن چطور؟‏

شنیدن قضایای خوب در مورد مسیحیان دیگر،‏ می‌تواند ما را بسیار تشویق کند.‏ خود عیسی نیز از شنیدن موفقیت شاگردانش در موعظهٔ پیام ملکوت،‏ لذت برد.‏ (‏لوقا ۱۰:‏⁠۱۷-‏۲۱‏)‏ ما نیز از شنیدن موفقیت و عمل نمونهٔ دیگران و همچنین حفظ کمالشان در ایمان،‏ تشویق شده و بیشتر مصمم به ادامهٔ طریق مسیحی خود می‌گردیم.‏

با وجود این،‏ اگر گزارشی به نحوی ارائه شود که گویی به این معنی است که ‹فعالیت تو به خوبی این مسیحیان دیگر نیست و باید خیلی بیشتر از آنچه که اکنون انجام می‌دهی،‏ انجام بدهی،‏› آنوقت چه؟‏ آیا چنین احتمالی می‌رود که شنونده،‏ یک برنامهٔ پرتلاش برای پیشرفت خود بگذارد؟‏ ممکن است این شخص مأیوس شده و یا حتی از فعالیت خود دست بکشد،‏ بخصوص اگر چنین مقایسه‌ای بکرات صورت گرفته و یا به طور ضمنی بیان شود.‏ این عمل،‏ مانند این است که پدر یا مادری از فرزند خود بپرسد:‏ ‹چرا مثل برادرت نیستی؟‏› نباید انتظار داشت که چنین اظهار نظری موجب شود که بچه رفتار خود را اصلاح کند بلکه چه بسا باعث رنجش و آزردگی و دلسردی او نیز می‌گردد.‏ عمل مقایسه نیز،‏ می‌تواند اثر مشابهی بر روی بزرگسالان داشته باشد و حتی آنان را از کسانی که با ایشان مقایسه شده‌اند،‏ به گونه‌ای بیزار سازد.‏

ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که همه به یک اندازه به خدا خدمت کنند.‏ در یکی از مثلهای عیسی،‏ اربابی به یک غلام خود یک قنطار،‏ به دیگری دو قنطار و به غلام سوم،‏ پنج قنطار نقره داد.‏ آن ارباب،‏ «هر یک [از غلامان] را بحسب استعدادش» داد.‏ دو غلامی که عاقلانه تجارت کرده و قنطارهای خود را افزایش دادند،‏ گرچه کار آنان نتایج متفاوتی را به بار آورد،‏ به علت وفادار بودنشان،‏ مورد تحسین قرار گرفتند.‏ —‏ متی ۲۵:‏⁠۱۴-‏۳۰‏.‏

پولس رسول در رابطه با این مطلب نوشت:‏ «هر کس عمل خود را امتحان بکند آنگاه فخر در خود بتنهائی خواهد داشت نه در دیگری.‏» (‏غلاطیان ۶:‏⁠۴‏)‏ بنابراین،‏ برای اینکه بتوانیم حقیقتاً مشوق دیگران باشیم،‏ باید سعی کنیم که از مقایسهٔ منفی کردن،‏ اجتناب کنیم.‏

راههایی برای تشویق کردن

به منظور تشویق شخص مأیوس و دلسرد و احتراز از ‹خاموش کردن فتیلهٔ نیم‌سوخته› چه می‌توانیم بکنیم؟‏ خوب،‏ برای تشویق دیگران احتیاج به پیروی از روش بخصوصی نداریم.‏ معهذا،‏ به نظر می‌رسد که اگر ما خود به اصول کتاب مقدس عمل کنیم،‏ سخن ما بهتر می‌تواند روحیهٔ دیگران را بسازد.‏ بعضی از این اصول کدامند؟‏

متواضع باش.‏ در فیلپیان ۲:‏⁠۳‏،‏ پولس ما را ترغیب به این نمود که ‹هیچ چیز را از راه تعصّب و عُجْب مکنیم.‏› در عوض،‏ باید صحبت و عملمان متواضعانه باشد.‏ ‹با فروتنی دیگرانرا از خود بهتر بدانیم.‏› پولس نگفت که خود را هیچ به حساب آوریم.‏ ولی،‏ باید این موضوع را درک کنیم که دیگران،‏ در بعضی موارد از ما بهترند.‏ کلمهٔ یونانیی که در اینجا «بهتر» ترجمه شده است،‏ به این معنی است که فرد «امتیازات خود را به کناری گذاشته و با اشتیاق به استعدادهایی که در دیگری وجود دارد و او را برتر می‌سازد،‏ فکر کند.‏» (‏مطالعهٔ واژه‌های عهد جدید،‏ تألیف یوحان آلبرِشت بِنگِل،‏ جلد ۲،‏ صفحهٔ ۴۳۲)‏ اگر ما نیز چنین کنیم و دیگران را برتر از خود بدانیم،‏ آنگاه می‌توانیم با ایشان متواضعانه رفتار کنیم.‏

احترام بگذار.‏ با گفتن صادقانه و صمیمانهٔ آنچه که فکر می‌کنیم،‏ می‌توانیم بوضوح نشان دهیم که به هم‌ایمانان وفادار خود اطمینان داشته و به آنان به عنوان افرادی که خواهان جلب رضایت خدا هستند،‏ می‌نگریم.‏ اما فرض کنیم که آنان به کمک روحانی احتیاج پیدا کنند.‏ در آن صورت،‏ بگذار محترمانه و با متانت ایشان را یاری کنیم.‏ پولس این مطلب را چنین بیان می‌کند:‏ «هر یک دیگریرا بیشتر از خود اکرام بنماید.‏» —‏ رومیان ۱۲:‏⁠۱۰‏.‏

شنوندهٔ خوبی باش.‏ بلی،‏ برای تشویق کسانی که احتمالاً با مشکلات مأیوس‌کننده‌ای مواجه هستند،‏ باید شنوندهٔ خوبی باشیم،‏ نه یک واعظ.‏ به جای عرضه کردن پیشنهادات فوری و سطحی،‏ بگذار وقت لازم را صرف ارائهٔ رهنمودهای مبنی بر نوشته‌های مقدس که چارهٔ مشکلات موجود می‌باشند،‏ بکنیم.‏ در صورتی که ندانیم چه بگوییم،‏ بررسی کتاب مقدس،‏ ما را در دلداری دادن به دیگران و تقویت ایشان کمک می‌کند.‏

بامحبت باش.‏ باید نسبت به کسانی که قصد تشویق ایشان را داریم،‏ محبت داشته باشیم.‏ محبت ما به دیگر خادمان یَهُوَه،‏ باید چیزی بیش از فقط عمل کردن در جهت حداکثر نفع ایشان باشد.‏ این محبت،‏ باید احساسات عمیق ما را نیز شامل گردد.‏ اگر به تمامی قوم یَهُوَه این چنین محبت نماییم،‏ سخنان ما حقیقتاً آنان را تشویق خواهد کرد.‏ حتی در صورتی که ملزم به ارائهٔ پیشنهاد به منظور پیشرفت و ترقی شخص باشیم،‏ اگر نیت ما کمک کردن از روی محبت باشد و نه فقط اظهار نظر کردن،‏ آنچه می‌گوییم،‏ احتمالاً موجب سوءتفاهم و یا لطمه و آسیبی نخواهد گشت.‏ پولس در این رابطه چه خوب گفت که «محبّت بنا میکند.‏» —‏ ۱قرنتیان ۸:‏⁠۱؛‏ فیلپیان ۲:‏⁠۴؛‏ ۱پطرس ۱:‏۲۲‏.‏

همیشه ‹بنا کن›‏

در این ‹ایّام سخت آخر،‏› قوم یَهُوَه با آزمایشات بسیاری روبرو است.‏ (‏۲تیموتاؤس ۳:‏⁠۱-‏۵‏)‏ جای تعجب نیست که آنان گاهی اوقات بقدری رنج می‌کشند که به نظر می‌آید دیگر طاقت و تحمل ندارند.‏ ما خادمان یَهُوَه،‏ یقیناً نمی‌خواهیم با گفته و یا عمل خود موجب گردیم که یکی از هم‌ایمانان ما،‏ احساس کند که مانند فتیلهٔ نیم‌سوخته‌ای است که در حال خاموش شدن می‌باشد.‏

بنابراین،‏ چقدر مهم است که یکدیگر را تشویق کنیم!‏ بگذار تا تمام سعی خود را به خرج داده و با تواضع و احترام،‏ هم‌ایمانان مأیوس و دلسرد خویش را ‹بنا کنیم.‏› بگذار موقعی که سفرهٔ دل خود را برای ما می‌گشایند،‏ با دقت تمام به آنان گوش فرا دهیم و همیشه سعی کنیم با جلب نمودن توجه ایشان به کلام خدا یعنی کتاب مقدس،‏ به آنان کمک کنیم.‏ مهمتر از همه اینکه بیا تا به ایشان ابراز محبت کنیم،‏ چرا که با محبت که ثمرهٔ روح‌القدس یَهُوَه می‌باشد،‏ می‌توانیم یکدیگر را تقویت کنیم.‏ امید است که هرگز سخن و عملمان به نحوی نباشد که ‹فتیلهٔ نیم‌سوخته‌ای را خاموش کنیم.‏›‏