چه کسی از «روز خدا» نجات خواهد یافت؟
«شما چه طور مردمان باید باشید در هر سیرت مقدّس و دینداری؟ و آمدن روز خدا را انتظار بکشید و آنرا بشتابانید!»—۲پطرس ۳:۱۱، ۱۲.
۱. چه کسانی با روحیه و قوت ایلیا فعالیت کردهاند؟
یَهُوَه خدا افرادی را از میان انسانها انتخاب کرده است و این افراد با پسرش، عیسی مسیح، در ملکوت آسمانی همارث خواهند شد. (رومیان ۸:۱۶، ۱۷) بر روی زمین مسیحیان مسحشده با روحیه و قوت ایلیا به فعالیت خود ادامه دادهاند. (لوقا ۱:۱۷) در مقالهٔ قبلی تشابهات میان فعالیت آنان و اعمال ایلیای نبی را مورد توجه و بررسی قرار دادیم. لذا در مورد اعمال و کارهای جانشین ایلیا یعنی اَلِیشَع نبی چه میتوان گفت؟—۱پادشاهان ۱۹:۱۵، ۱۶.
۲. الف) آخرین معجزهٔ ایلیا و اولین معجزهٔ اَلِیشَع چه بود؟ ب) چه چیزی ثابت میکند که ایلیا به آسمان نرفت؟
۲ آخرین معجزهٔ ایلیا این بود که ردای خود را به آب رودخانهٔ اردن زد و آب رودخانه شکافته شد. به این صورت ایلیا و اَلِیشَع توانستند از روی بستر خشک رودخانه عبور کنند. وقتی آنان قدم به ساحل شرقی رودخانه گذاشتند، گردبادی ایلیا را به منطقهٔ دیگری از زمین منتقل کرد. (کادر صفحهٔ ۱۲ تحت عنوان «ایلیا به کدام آسمان صعود نمود؟» ملاحظه شود.) ردای ایلیا نزد اَلِیشَع ماند. اَلِیشَع آن را به آب رودخانهٔ اردن زد و آب رودخانه مجدداً شکافته شد و او توانست از طریق بستر خشک رودخانه مراجعت کند. این معجزه بوضوح نشان داد که اَلِیشَع جانشین ایلیا شده بود تا پرستش حقیقی را در اسرائیل تقویت و اشاعه نماید.—۲پادشاهان ۲:۶-۱۵.
ضرورت صفات خدایی
۳. پولس و پطرس راجع به حضور عیسی و «روز خدا» چه گفتند؟
۳ چندین قرن بعد از ایلیا و اَلِیشَع، پولس و پطرس رسول «روز خدا» را که در حال آمدن است با حضور عیسی مسیح و «آسمانهای جدید و زمین جدید» آینده مرتبط ساختند. (۲تسالونیکیان ۲:۱، ۲؛ ۲پطرس ۳:۱۰-۱۳) برای رستگاری از روز بزرگ یَهُوَه—زمانی که خدا دشمنان خود را نابود میکند و قوم خود را نجات میدهد—باید یَهُوَه را بجوییم و ابراز تواضع نموده، عدالت را بجا آوریم. (صفنیا ۲:۱-۳) معهذا در حالی که وقایع مربوط به زندگی اَلِیشَع نبی را بررسی میکنیم، صفات و خصوصیات دیگری مشهود میگردد.
۴. غیرت چه تأثیری در خدمت ما به یَهُوَه دارد؟
۴ به منظور نجات یافتن از «روز خدا،» اشتیاق و غیرت در خدمت به خدا امری مهم و حیاتی است. ایلیا و اَلِیشَع در خدمت به یَهُوَه غیور بودند. امروز باقیماندهٔ مسیحیان مسحشده نیز با چنین غیرتی یَهُوَه را خدمت مقدس نموده، در موعظهٔ بشارت رهبری را به عهده دارند.a از اواسط دههٔ ۱۹۳۰ آنان همهٔ کسانی را که پیام ملکوت را پذیرفته و به زندگی ابدی بر روی زمین امیدوار شدهاند، تشویق کردهاند تا خود را به یَهُوَه وقف کنند و تعمید بگیرند. (مرقس ۸:۳۴؛ ۱پطرس ۳:۲۱) تاکنون چند میلیون نفر در مقابل این تشویق واکنش مطلوبی از خود نشان دادهاند. زمانی آنان در تاریکی روحانی بسر میبردند و در گناه مرده بودند لیکن اکنون حقیقت خدا را آموختهاند، امید زندگی ابدی در بهشت زمین را با آغوش باز پذیرفته و در خدمت به یَهُوَه غیور میباشند. (مزمور ۳۷:۲۹؛ مکاشفه ۲۱:۳-۵) آنان با غیرت، همکاری، میهماننوازی و اعمال خوب و صالحهٔ دیگر خود موجب خوشحالی و سرزندگی برادران روحانی مسیح بر روی زمین میباشند.—متی ۲۵:۳۱-۴۶.
۵. چرا نیکویی به «برادران» عیسی اینقدر اهمیت دارد و چه مثالی از روزگار اَلِیشَع برای این مورد داریم؟
۵ کسانی که به «برادران» عیسی به این دلیل که این مسحشدگان پیروان او هستند نیکویی میکنند، امید نجات یافتن از «روز خدا» را دارند. در روزگار اَلِیشَع، زوجی در قریهٔ شُونم به دلیل مهربانی و میهماننوازی نسبت به اَلِیشَع و خادم وی بسیار برکت یافتند. این زوج پسری نداشتند و مرد خانواده مسن بود. اَلِیشَع به زن شونمی وعده داد که پسری خواهد زائید و این وعده تحقق پیدا کرد. چند سال بعد آن پسر جان سپرد و اَلِیشَع به شُونم رفت و او را زنده کرد. (۲پادشاهان ۴:۸-۱۷، ۳۲-۳۷) چه پاداش بزرگی برای میهماننوازی از اَلِیشَع!
۶، ۷. نُعمان چه نمونهای از خود بر جای گذاشت و این مسئله چه ارتباطی با نجات از «روز خدا» دارد؟
۶ داشتن تواضع به ما کمک میکند راهنماییهای کتاب مقدس را از سوی «برادران» مسیح پذیرفته، امید رستگاری از روز یَهُوَه را داشته باشیم. رئیس سپاه اَرامی، نُعمان که مبتلا به جذام بود میبایست تواضع بخرج میداد تا به پیشنهاد دختر اسرائیلی اسیر توجه نماید و برای شفا یافتن به اسرائیل برود و اَلِیشَع را بیابد. اَلِیشَع به جای بیرون آمدن از منزل خود و ملاقات نُعمان، برای او پیغام فرستاد: «برو و در اُرْدُنّ هفت مرتبه شست و شو نما و گوشتت بتو برگشته طاهر خواهی شد.» (۲پادشاهان ۵:۱۰) در آن وقت بود که به غرور نُعمان برخورد و عصبانی شد، لیکن سپس متواضعانه رفت و هفت مرتبه در رود اردن غوطه خورد و «گوشت او مثل گوشت طفل کوچک برگشته طاهر شد.» (۲پادشاهان ۵:۱۴) نُعمان پیش از بازگشت به سرزمین خود، مجدداً به سامِره رفت تا از نبی یَهُوَه تشکر کند. اَلِیشَع برای ملاقات نُعمان از منزل بیرون آمد اما از آنجایی که مصمم بود از نیروی خدادادی خود منفعتی مادی عاید خویش نسازد، از قبول هدیه خودداری کرد. نُعمان با کمال تواضع به اَلِیشَع گفت: «بعد از این بندهات قربانئ سوختنی و ذبیحه نزد خدایان غیر نخواهد گذرانید الّا نزد یَهُوَه.»—۲پادشاهان ۵:۱۷.
۷ امروزه چند میلیون انسان با پیروی متواضعانه از نصایح مسحشدگان که مبنی بر کتاب مقدس است، برکت فراوانی یافتهاند. بعلاوه، این افراد صادق با ایمان ورزیدن به قربانی فدیهٔ عیسی از لحاظ روحانی پاک و منزه شدهاند. اکنون آنان از موهبت دوستی با یَهُوَه خدا و عیسی مسیح برخوردارند. (مزمور ۱۵:۱، ۲؛ لوقا ۱۶:۹) همچنین آنان به موجب اینکه خود را به خدا تخصیص دادهاند و به او خدمت میکنند پاداش یافته، از نابودی ابدی که بزودی در «روز خدا» بر سر گناهکاران متکبر و ناتوبهکار خواهد آمد محفوظ خواهند ماند؛ آن روز بسرعت در حال نزدیک شدن است.—لوقا ۱۳:۲۴؛ ۱یوحنا ۱:۷.
«کیست که بطرف من باشد، کیست؟»
۸. الف) طرز فکر اشخاصی که از «روز خدا» نجات خواهند یافت در مورد انجام ارادهٔ الهی چیست؟ ب) چه مأموریتی به ییهُو داده شد؟ پ) چه میبایست بر سر ایزابل میآمد؟
۸ کسانی که امیدوارند از «روز خدا» نجات یابند همچنین باید در انجام ارادهٔ الهی از خود قاطعیت نشان دهند. ایلیا هلاکت خانوادهٔ جنایتکار، قاتل و بَعلپرست پادشاه اَخاب را با شجاعت تمام پیشگویی کرد. (۱پادشاهان ۲۱:۱۷-۲۶) لهذا پیش از آنکه این داوری به اجرا درآید، جانشین ایلیا یعنی اَلِیشَع باید الزاماً کارهای ناتمامی را به اتمام میرسانید. (۱پادشاهان ۱۹:۱۵-۱۷) با فرا رسیدن زمان مقرر یَهُوَه، اَلِیشَع به یکی از خدام خود دستور داد که برود و ییهُو، رئیس سپاه را به عنوان پادشاه جدید اسرائیل مسح کند. پیامآور اَلِیشَع بعد از ریختن روغن بر سر ییهُو، به وی گفت: «یَهُوَه خدای اسرائیل چنین میگوید که ترا بر قوم خداوند یعنی بر اسرائیل بپادشاهی مسح کردم و خاندانِ آقای خود اَخْآب را خواهی زد تا من انتقام خون بندگان خود انبیا را و خون جمیع بندگان خداوند را از دست اِیزابَل بکشم. و تمامئ خاندان اَخْآب هلاک خواهند شد.» ملکهٔ شریر، ایزابل، نمیبایست مراسم تدفین آبرومندانهای میداشت بلکه میبایست جلوی سگان انداخته میشد.—۲پادشاهان ۹:۱-۱۰.
۹، ۱۰. چگونه کلام ایلیا در مورد ایزابل تحقق یافت؟
۹ مردان ییهُو مسحشدن او را به رسمیت شناخته، سمت او را به عنوان پادشاه جدید اسرائیل اعلام کردند. ییهُو با قاطعیت دست به کار شد و برای اعدام رهبران مرتد جمعیتهای بَعلپرست به سوی یَزْرَعیل تاخت. اولین کسی که طعم تیر اعدام ییهُو را چشید پادشاه یَهُورام، پسر اَخاب بود. او سوار بر عرابه از شهر بیرون آمد تا از ییهُو سؤال کند که آیا برای مأموریت صلح آمده است. ییهُو پاسخ داد: «چه سلامتی [صلحی] مادامیکه زناکارئ مادرت ایزابَل و جادوگرئ وی اینقدر زیاد است؟» بعد از این سخن بود که تیر ییهُو قلب یَهُورام را شکافت.—۲پادشاهان ۹:۲۲-۲۴.
۱۰ زنان خداپرست از ایزابِل و امثال وی پیروی نمیکنند. (مکاشفه ۲:۱۸-۲۳) تا رسیدن ییهُو به یَزْرَعیل، ایزابل سعی کرده بود خود را آرایش کرده، دلربا سازد. ایزابل از پنجره به پایین نظر نمود و با لحنی تهدیدآمیز به او سلام کرد. ییهُو از ملازمین ایزابل پرسید: «کیست که بطرف من باشد، کیست؟» بلافاصله دو یا سه مأمور دربار به پایین نگریستند. آیا آنان طرف ییهُو میبودند؟ ییهُو امر کرد: «او را بیندازید.» آنگاه آنان قاطعانه عمل نموده، ایزابل شریر را از پنجره به پایین پرت کردند. ایزابل احتمالاً زیر سم اسبان لگدمال شد. وقتی مردم آمدند تا او را دفن کنند «جز کاسهٔ سر و پایها و کفهای دست چیزی از او نیافتند.» کلام ایلیا به طور تکاندهندهای تحقق یافت که گفته بود: «سگان گوشت ایزابَلرا . . . خواهند خورد»!—۲پادشاهان ۹:۳۰-۳۷.
حمایت صمیمانه از پرستش حقیقی
۱۱. یهوناداب چه کسی بود و چگونه حمایت خود را از پرستش حقیقی نشان داد؟
۱۱ کسانی که امیدوارند از «روز خدا» رستگار شده، نجات یابند و تا ابد بر روی زمین زندگی کنند باید از صمیم دل از پرستش حقیقی حمایت و پشتیبانی نمایند. آنان باید همانند یهوناداب، پرستندهٔ غیراسرائیلی یَهُوَه، باشند. در حالی که ییهُو مأموریت خود را غیورانه به انجام میرسانید، یهوناداب خواست رضایت و پشتیبانی خود را نشان دهد. از این جهت رفت تا پادشاه جدید اسرائیل را که به منظور اعدام باقیماندهٔ خانوادهٔ اَخاب عازم سامِره بود، ملاقات کند. وقتی نظر ییهُو بر یهوناداب افتاد از او پرسید: «آیا دل تو راست است مثل دل من با دل تو؟» یهوناداب پاسخ مثبت داد و ییهُو دست خود را دراز کرده، از یهوناداب خواست که سوار عرابهٔ جنگیاش شود و گفت: «همراه من بیا و غیرتیکه برای خداوند دارم ببین.» یهوناداب بدون کمترین درنگی این امتیاز را قبول کرد که حمایت خود را از مجری مسحشدهٔ یَهُوَه نشان دهد.—۲پادشاهان ۱۰:۱۵-۱۷.
۱۲. چرا یَهُوَه بحق از ما انتظار تخصیص انحصاری دارد؟
۱۲ حمایت صمیمانه از پرستش حقیقی یقیناً عملی شایسته و بجاست زیرا یَهُوَه، خالق و سلطان عالم است و بحق از ما انتظار تخصیص انحصاری دارد و همچنین شایستهٔ آن نیز میباشد. یَهُوَه به اسرائیلیان دستور داد: «صورتی تراشیده و هیچ تمثالی از آنچه بالا در آسمانست و از آنچه پائین در زمین است و از آنچه در آب زیر زمینست برای خود مساز. نزد آنها سجده مکن و آنها را عبادت منما زیرا من که یَهُوَه خدای تو میباشم خدای غیور هستم.» (خروج ۲۰:۴، ۵) کسانی که امیدوارند از «روز خدا» نجات یابند باید او را به طور انحصاری و «بروح و راستی» پرستش کنند. (یوحنا ۴:۲۳، ۲۴) آنان باید همچون ایلیا، اَلِیشَع و یهوناداب موضع پرستش حقیقی را اتخاذ کنند و در آن پا بر جا باشند.
۱۳. همانطور که دل یهوناداب با دل ییهُو بود، امروزه نیز چه کسانی پادشاه مسیحایی را تصدیق میکنند و چگونه این عمل را نشان میدهند؟
۱۳ بعد از اعدام خانوادهٔ اَخاب، پادشاه ییهُو با انجام اقداماتی دیگر پرستندگان بَعل را شناسایی نمود و آن دین کاذب را از اسرائیل ریشهکن کرد. (۲پادشاهان ۱۰:۱۸-۲۸) امروز پادشاه آسمانی، عیسی مسیح، برای اعدام و به هلاکت رساندن دشمنان یَهُوَه و اثبات حقانیت سلطنت او منصوب شده است. همانطور که دل یهوناداب با دل ییهُو بود، امروز «گروهی عظیم» از «گوسفندان دیگر» عیسی صمیمانه مسیح را به عنوان پادشاه مسیحایی تصدیق نموده، با برادران روحانی او بر روی زمین همکاری میکنند. (مکاشفه ۷:۹، ۱۰؛ یوحنا ۱۰:۱۶) آنان این مسئله را با اجرای دین حقیقی در زندگی خود، شرکت غیورانه در موعظه و هشدار در مورد «روز [قریبالوقوع] خدا» به دشمنان او، نشان میدهند.—متی ۱۰:۳۲، ۳۳؛ رومیان ۱۰:۹، ۱۰.
وقایع حیرتانگیز در پیش است!
۱۴. چه در انتظار دین کاذب است؟
۱۴ ییهُو به اقدامی متوسل شد و به پرستش بَعل در اسرائیل خاتمه داد. در روزگار ما خدا توسط عیسی مسیح که شخصی بزرگتر از ییهُو میباشد بابل عظیم، امپراتوری جهانی دین کاذب را نابود خواهد کرد. بزودی شاهد تکمیل کلام فرشتهٔ خدا به یوحنای رسول خواهیم بود که گفت: «ده شاخ که دیدی و وحش اینها فاحشه [بابل عظیم] را دشمن خواهند داشت و او را بینوا و عریان خواهند نمود و گوشتشرا خواهند خورد و او را بآتش خواهند سوزانید. زیرا خدا در دل ایشان نهاده است که ارادهٔ او را بجا آرند و یکرای شده سلطنت خود را بوحش بدهند تا کلام خدا تمام شود.» (مکاشفه ۱۷:۱۶، ۱۷؛ ۱۸:۲-۵) «ده شاخ» قدرتهای سیاسی را به تصویر در میآورد که دارای نیروی نظامی میباشند و بر روی زمین حکمرانی میکنند. در حال حاضر آنان رابطهٔ زناکارانهای از لحاظ روحانی با بابل عظیم دارند لیکن زمان وی کوتاه است. عوامل سیاسی این جهان دین کاذب را از میان خواهند برد و «وحش»—سازمان ملل متحد—با «ده شاخ» خود نقشی اساسی در نابود کردن آن ایفا خواهد کرد.b چه مناسبتی برای حمد و ستایش یَهُوَه!—مکاشفه ۱۹:۱-۶.
۱۵. در هنگامی که اقدام به نابودی سازمان زمینی یَهُوَه خدا میشود، چه اتفاق خواهد افتاد؟
۱۵ بعد از حملهٔ بیامان پادشاه ییهُو به پرستش بَعل، توجه خانوادهٔ سلطنتی وی به سوی دشمنان سیاسی اسرائیل معطوف شد. پادشاه عیسی مسیح نیز اقدام مشابهی خواهد کرد. متعاقب از بین رفتن دین کاذب بَعلگونه، قدرتهای سیاسی هنوز بر جای خود باقی خواهند بود. این دشمنان سلطنت یَهُوَه، تحت نفوذ شیطان ابلیس با حملهای سهمگین سعی خواهند کرد موجب نیستی سازمان زمینی خدا شوند. (حزقیال ۳۸:۱۴-۱۶) لیکن پادشاه عیسی مسیح به امر یَهُوَه در حارمَجِدّون، «جنگ آنروز عظیم خدای قادر مطلق،» آنان را شکست داده، نابود خواهد کرد و حقانیت سلطنت یَهُوَه را کاملاً به اثبات خواهد رسانید.—مکاشفه ۱۶:۱۴، ۱۶؛ ۱۹:۱۱-۲۱؛ حزقیال ۳۸:۱۸-۲۳.
خدمت با غیرت اَلِیشَع
۱۶، ۱۷. الف) از کجا میدانیم که اَلِیشَع تا آخر عمر غیور بود؟ ب) با تیر حقیقت چه باید بکنیم؟
۱۶ تا زمان انهدام و نابودی کل سیستم شریر شیطان در «روز خدا،» خادمین یَهُوَه همانند اَلِیشَع شجاع و غیور خواهند بود. اَلِیشَع علاوه بر خدمت به عنوان ملازم ایلیا، بیش از ۵۰ سال شخصاً نبی یَهُوَه بود! اَلِیشَع تا آخرین لحظهٔ عمر طولانی خود خادمی غیور بود. اندکی پیش از مرگ اَلِیشَع، نوهٔ ییهُو یعنی پادشاه یوآش، به ملاقات وی آمد. اَلِیشَع به او گفت که تیری از پنجره به بیرون پرتاب کند. او تیری به سوی هدفی پرتاب کرد و اَلِیشَع فریاد برآورد: «تیر ظفر خداوند یعنی تیر ظفر بر اَرام زیرا که اَرامیانرا درْ اَفیق شکست خواهی داد تا تلف شوند.» سپس به درخواست اَلِیشَع یوآش تیرهای خود را به زمین زد لیکن این کار را غیورانه انجام نداد و فقط آنها را سه بار به زمین زد. سپس اَلِیشَع گفت، به این دلیل یَهُوَه فقط سه پیروزی بر اَرام به یوآش عطا خواهد کرد و این امر به واقعیت پیوست. (۲پادشاهان ۱۳:۱۴-۱۹، ۲۵) پادشاه یوآش اَرامیان را کاملاً شکست نداد «تا تلف شوند.»
۱۷ معهذا باقیماندهٔ مسحشدگان با غیرت اَلِیشَع پرستش کاذب را همواره مورد حمله قرار میدهند. یاران ایشان با امید زمینی نیز همین کار را انجام میدهند. همچنین خوب است همهٔ کسانی که امید نجات از «روز خدا» را دارند، کلام اَلِیشَع غیور را دربارهٔ زدن تیرها به زمین به یاد داشته باشند. بگذار تیرهای حقیقت را در دست گرفته و مرتباً به زمین بزنیم؛ بلی، تا زمانی که یَهُوَه بگوید کارمان با آنها به اتمام رسیده است.
۱۸. عکسالعمل ما در برابر ۲پطرس ۳:۱۱، ۱۲ باید چه باشد؟
۱۸ «روز خدا» بزودی به سیستم شریر حاضر پایان خواهد بخشید. پس بگذار اجازه دهیم کلام دلگرمکنندهٔ پطرس رسول محرک و مشوق ما باشد. پطرس اظهار کرد: «پس چون جمیع اینها متفرّق خواهند گردید شما چه طور مردمان باید باشید در هر سیرت مقدّس و دینداری؟ و آمدن روز خدا را انتظار بکشید و آنرا بشتابانید!» (۲پطرس ۳:۱۱، ۱۲) زمانی که خدا آتش خشم خود را از طریق عیسی مسیح ابراز کند و کل این سیستم متفرق شود فقط انسانهایی که اعمال صالح انجام داده و با تخصیص خدایی زندگی کردهاند رستگار خواهند شد. پاکی اخلاقی و روحانی بسیار مهم و ضروریست، همینطور محبت به همنوعان که میتوان آن را با واکنش نسبت به نیازهای آنان نشان داد و بخصوص با موعظه کردن میتوانیم به نیازهای روحانی آنان پاسخ دهیم.
۱۹. برای نجات یافتن از «روز خدا» باید چه بکنیم؟
۱۹ آیا گفتار و اعمالت نمایانگر آن است که خادم وفادار و غیور خدا میباشی؟ در آن صورت، میتوانی امید نجات از «روز خدا» و زندگی در دنیای جدید موعود خدا را داشته باشی. بلی، میتوانی نجات یابی اگر به برادران روحانی مسیح نیکویی کنی چرا که آنان پیروان او هستند، همانطور که آن زوج شونمی نسبت به اَلِیشَع میهماننواز بودند. برای نجات یافتن باید همچون نُعمان باشی که متواضعانه دستورات الهی را پذیرفت و به شمار پرستندگان یَهُوَه درآمد. چنانچه آرزو داری تا ابد در بهشتی زمینی زندگی کنی، باید همانند یهوناداب صمیمانه از پرستش حقیقی حمایت کنی. آنگاه میتوانی در جمع خادمین وفادار یَهُوَه باشی که بزودی شاهد تحقق کلام عیسی خواهند بود که گفت: «بیائید ای برکت یافتگان از پدر من و ملکوتی را که از ابتدای عالم برای شما آماده شده است بمیراث گیرید.»—متی ۲۵:۳۴.
[پاورقیها]
a کتاب «نام تو مقدّس باد،» چاپ انجمن برج دیدهبانی (انگل.) فصلهای ۱۸ و ۱۹ ملاحظه شود.
b صفحات ۲۵۴-۲۵۶ در کتاب مکاشفه — نزدیکی اوج عظیم آن! چاپ انجمن برج دیدهبانی (انگل.) ملاحظه شود.
چگونه پاسخ میدهی؟
◻ بعضی از صفاتی که برای نجات و رستگاری از «روز خدا» ضروریست کدامند؟
◻ زوج شونمی در روزگار اَلِیشَع چه سرمشقی از خود بر جای گذاشتند؟
◻ از نُعمان چه میتوانیم بیاموزیم؟
◻ چگونه میتوانیم از سرمشق یهوناداب پیروی کنیم؟
◻ ۲پطرس ۳:۱۱، ۱۲ چه تأثیری باید بر روی ما بگذارد؟