AYEGHLE 6
DZIA 18 Akiba akal ntang
Amu dzé bia yen é fulu ndjiane Jehôva môra dzam ?
« Nzame a nga bira dzing boan be-bôt, éde a nga ve akikh Moan déñ » (JEAN 3:16).
É DZAM BIA YE YEN
Bia kômô veme n’yemane mbeng wèè akal é fulu ndjiane Jehôva. Naa bi bo de, bia ye yeghe é dzam Jehôva a nga bo naa a djii minsem miè.
1-2. Za aval étéñ boan be-bôr be tele da fônan édi étong moan fam ba kobe de abong 1 ?
TAMANE siman étong fam, é va vem é nda bôr é ne kuma. Môs ézing ba kare ñe mbia fuèñ naa, bebyèñ bèñ be va wu accidente. Fuèñ té é va bira ñe ve n’nem mintéñ. Ve dèè, mbia mefuèñ mefe me ngene ma yane ñe. Ba kare ñe naa, bebyèñ bèñ be nga mane wiñ akum deba ésese ntuk, ye mane fe ñong abuiñ memvôla. Ndaane naa a buan akum, bebyèñ bèñ be va vane ñe mane likh memvôla, ye é bôr ba yemle naa, a mane yaane memvôla meté. Ve, éé se ki yaane abim mvôla té.
2 Ngura nfa, étéñ dèè, da fônan édi étong fam té. Bebyèñ bèè fe, Adán ba Eva, be mbe kaa ékop, bé ning fe a mbemba paraíso été (Atar. 1:27 ; 2:7-9). Be mbe be bele maa ya ning mbemba éning, mbèmbèè, é too ndzalan. Ve, ane mam me nga sia tsen. Be nga dzimle étobgha deba a paraíso été, ye fe maa ya ning mbèmbèè. Za élikh be nga likh é boan be nga ye be byale ? Bible a dzô bia naa : « Ngalane môr mboo [Adán] éde nsem ô nga ñii éning moan môt, éde ya nsem, awu, ane awu é nga mane miaman ébe boan be-bôr besese, amu naa besese be nga bo nsem » (Bero. 5:12). Élikh Adán a nga likh bia a ne nsem wa so awu. Élikh nsem té, é ne ane môra mvôla, édi môr ézing y’ébe bia éé se ki yaane (Bya 49:8).
3. Amu dzé be ne dzô naa, minsem miè mi ne ane « memvôla » ?
3 Yésu a nga dzô naa, minsem miè mi ne ane « memvôla » (Mat. 6:12 ; Luc 11:4). Éyong ésese bia bo nsem, a ne ane bia ñong mvôla ébe Jehôva. Jehôva a ne bia yemle naa bi yaane mvôla té. Nge bi boo kaa de yaane, mvôla té da ye man fave éyong bia ye wu (Bero. 6:7, 23).
4. (a) Nge béé dzi vole boan be-bôr besese, za dzam é nga ye biaane be ? (Bya 49:7-9). (b) Za dzam éfiè « nsem » da daghe a Bible été ? (A daghe nkaale « Nsem »).
4 Bia bebién étam, bii se ki bera bele é biôm bisese Adam ba Ève be nga dzimle (a lang Bya 49:7-9). Nge baa vole ki bia, bii se ki vaghle bele ôyane akal melu ma zu, nge ki awôme bewu. Bi nga ye wu kaa fe bera ning, fave ane da lôrane ye betsit (Eccl. 3:19 ; 2 Pierre 2:12).
5. Aval avé ndzidzing Ésaa wèè, a nga vole bia naa bi yaane é mvôla bi nga ñong étom nsem ? (A daghe évaghle ).
5 Éyong bia siman étong fam bi va tu asumegha ye ayeghle di, za dzam a nga ye wôrane nge nkukuma môr ézing ô nga dzô ñe naa, a mane yaane memvôla mesese mèñ ? Kaa bisô naa, étong fam té é nga ye tobe édedèè mevakh, ye yebe mbemba das té. Aval daa fe, ndzidzing Ésaa wèè, Jehôva, a nga ve bia é das da yaane é mvôla nsem, Adam a nga likh bia. Yésu a nga dzô dzam té aval di : « Nzame a nga bira dzing boan be-bôt, éde a nga ve akikh Moan dèñ, nfa ye naa, é môr asese a lere mebun ébe ñe, a taa tobe ntsaman, ve a bele éning é ne mbèmbèè » (Jean 3:16). Das évoo-évoo té, da ve bia maa ya bele mbemba élar ye Jehôva.
Yésu a nga kanghle é mbemba fuèñ a daghe ndjiane Jehôva ô tsii ébe ntang (Jean 3:16). Éyong té, ya n’nem ôsese, a nga ve éning dèñ nfa ye naa a yaane ntang (A daghe éfaghle 5)
6. Za bifiè bi ya Bible bia ye fas ayeghle di été, amu dzé ki ?
6 Aval avé mbemba das té é ne ve naa, minsem miè mi tobe ndjian, nge ki naa be dzame « memvôla » mèè ? Bia kuan éyalane ye nsili té ye aval Bible a belane bifiè ane, a bera kôm élat, a buru minsem, a dzame minsem, ntang, a kôre, ye a kikh naa môr a ne sôsôe. Ayeghle di été, bia ye yen ayilgha ye kada éfiè sese ye été. Nté bia ye fas meyilgha meté, n’yemane mbeng wèè, akal é fulu ndjiane Jehôva, wa ye bira vem.
NSONGHAN : A BERA KÔM ÉLAT
7. (a) Za dzam afe Adam ba Ève be nga dzimle ? (b) Bia, é mvong bôr Adam ba Ève, za dzam é ne éban naa bi bo ? (Beromain 5:10, 11).
7 Adam ba Ève béé dzi ki dzimle fave maa ya ning mbèmbèè, be nga dzimle fe é mbemba élar be mbe be bele ye Ésaa wôba, Jehôva. Atarga, Adam ba Ève be mbe bôr be ye é nda-bôr Jehôva (Luc 3:38). Ve, éyong be nga bo Jehôva melo, éde be nga tsirane be a nda-bôr té, kaa naa be byèñ boan (Atar. 3:23, 24 ; 4:1). Amu naa bi ne é mvong bôr deba, é ne éban naa, bi bera kôm élar bia be Jehôva (a lang Beromain 5:10, 11). Nge bi ne de dzô aval afe, bia yiène dzeng naa bi bele mbemba élar ye ñe. Abakh ézing da dzô naa, éfiè nkobe griego nge ki grecque ba belane de akal « a bera kôm élar » é ne yili naa, « a ve naa nzizing ô bo bia mvuiñ. » Édi é ne éyeyaghan é ne naa, Jehôva éñe a nga ve naa dzam té é boban. Aval avé ?
NTAANE MAM : A BURU MINSEM
8. Dzé é ne (a) a buru minsem ? (b) a dzame minsem ?
8 A buru minsem, é ne ntaane mam Jehôva a nga kômane naa, a bera bele mbemba élat ya é boan be-bôr be ne bebo minsem. Da yili naa, ba tsen dzôm ézing ya é dzôm éfe ba ñe be ne tang évoo. Aval da ve naa, é dzôm ézing é va dzimi nge ki a wu ntuk, be ne de bera ñong nge ki a tsen. Las Escrituras Griegas Cristianas nge ki les Écritures grecques chrétiennes ba belan éfiè é bele ayilgha da fônane « a buru » da yili naa a dzame minsem (Bero. 3:25). A dzame minsem a ne mboane wa ve naa, bi bo mvoa ye Nzame ya bera bele élar ye ñe.
9. Za dzam Jehôva a nga bo naa a dzame minsem Bisraelitas ?
9 Naa a ve naa, Bisraelitas be bele mbemba élar ye ñe, a nga tele ntaane mam ô nga bem ôyôm tam naa a djii minsem mieba. Bisraélite be nga yiène dzemle fet ézing, môs mboo ébe mbu. Be nga luè fet té naa, é môs ba buru minsem. Môs té, fara n’nen a mbe é ve atunegha betsit akal ayong. Bebela a ne naa, atunegha betsit té déé mbe ki mane buru minsem Bisraelitas misese, amu moan môt a ne éban a lôr tsit. Ve daa, éyong Bisraelitas be mbe bé dzôban ye n’nem ôsese, be mbe bé ve Jehôva metunegha a nga sili be, éde nfa wèñ, a mbe nkoghane naa a djii minsem mieba (Behéb. 10:1-4). Ya fe naa, ntaane mam té, ye metunegha be mbe béé ve éyong ésese akal minsem mieba, me nga simane Bisraelitas, mbia étéñ bebo minsem deba, ye naa be nga yi ntaane mam wa ye bem mbèmbèè.
10. Za dzam Jehôva a nga bo naa a dzame minsem boan be-bôr besese be ya si ?
10 Jehôva a mbe a bele ntaane mam wa ye bem mbèmbèè akal ndjiane minsem. A nga ta mam naa é Moan wèñ « a tobe nvehan éyong daa akal minsem abuiñ bôt » (Behéb. 9:28). Yésu a nga ve « éning dèñ ane ntang akal abuiñ bôt » (Mat. 20:28). Dzé é ne ntang ?
É TANG BA YAANE : NTANG
11. (a) Aval ane Bible a lere de, dzé é ne ntang ? (b) Za étam a mbe yaane ntang ?
11 Jehôva a nga kikh naa ba yiène yaane ntang nfa ye naa, minsem miè mi tobe ndjiane, ye naa, bi bera bo memvuiñ mèña. Za tang be nga yiène yaane akal ntang nfa ye naa boan be-bôt be bera bele é dzam Adam a nga dzimle ? Aval ane mia yem de, Adam ba Ève be nga dzimle éning kaa nsem deba, ye maa ya ning mbèmbèè. Éde, ntang ô nga yiène bo tang daa-daa ye é dzôm be nga dzimle (1 Tim. 2:6). Naa be yaane tang té, fam é nga yiène bo (1) kaa nsem ; (2) a ning mbèmbèè a si va ; ye (3) tobe nkoghane naa a lame éning dèñ, nge ki a ve éning dèñ ane atunegha akal dèè. Fave aval té, éde éning môr té é mbe tsen nge ki a buru éning é nga dzimle.
12. Amu dzé Yésu éñe étam a mbe yaane é tang ntang ô nga sili ?
12 N’yeneghane mekalgha melal ma lere amu dzé Yésu étam, éñe a mbe yaane ntang. (1) A mbe kaa ékop, da yili naa « éé dzi ki bo nsem » (1 Pierre 2:22). (2) Amu dzam té, éde a mbe a bele maa ya ning mbèmbèè a si va. (3) A mbe nkoghane naa a wu ye lame éning dèñ akal dèè (Behéb. 10:9, 10). Yésu a mbe éyiène Adam, amu, ane Adam kaa naa a bo nsem, Yésu a mbe kaa ékop (1 Becor. 15:45). Éde, amu naa a nga wu akal dèè, Yésu a mbe yaane é tang da yiène, naa a tsen é dzôm Adam a nga dzimle (Bero. 5:19). Aval té, Yésu a nga bo « é Adam a sughlan. » Ye dzam té, daa sili ki fe naa, é môr nfe a ne kaa ékop a bera zu yaane é dzôm Adam a nga dzimle. Yésu a nga wu « éyong daa kaa naa da bera boban » (Behéb. 7:27 ; 10:12).
13. Za nkane ô ne é zang ntaane mam wa ke mburane minsem ye ntang ?
13 Éde, za nkane ô ne é zang ntaane mam wa ke mburane minsem ye ntang ? Ntaane mam wa ke mburane minsem ô ne mboane Jehôva a nga ñong naa, a bera kôm mbemba élat é zang boan be-bôr ye ñe. Ntang, wa ô ne, é tang ba yaane naa ô buru minsem boan be-bôr besese. Tang té, é ne mekî Yésu a nga shuii akal dèè (Beéph. 1:7 ; Behéb. 9:14).
ASUGHLAN : AKÔRÔ YE TOBE NKIGHANE NAA BI NE SÔSÔE
14. Za dzam bi nga zua yen, amu dzé ki ?
14 Aval avé bi ne buan é dzam Jehôva a va bo akal dèè ? Naa bi yalane nsili té, bia ye yen ayilgha ye bifiè bibèñ Bible a belane bio naa a vole bia a wokh aval bi ne buan é fulu ndjiane Jehôva.
15-16. (a) Za dzam éfiè « a kôrô » da tsinane de a Bible été ? (b) Aval avé ki da name bia ?
15 Bible a dzô naa, amu be nga yaane ntang, éde be nga bera bia kus nge ki a kôrô bia. Ntôô Pedro nge ki Pierre a dzô de aval di : « Mia yem mbeng-mbeng naa, se ki ye é biôm bia wu ntuk, ye mono, nge ki ye kông, éde mi nga tobe fili [da yili naa, « mi nga tobe nkôran ; be nga bera mina kus »] ébe éning é ne kaa éban, mimvemvam mienan mi nga likh mina. Ve, a ne ya mekî me ne dia, ane éma ntôma ô ne kaa ékop, kaa mvîn, éma Krist » (1 Pierre 1:18, 19 ; atoan).
16 Amu be nga yaane ntang, bi ne tobe nkôran nsem ye awu, mia so bia abuiñ mindzukh (Bero. 5:21). Bebela, bia bira ve Jehôva ba Yésu akiba, amu be nga kôre bia ngalane mekî me ne dia, nge ki éning Yésu (1 Becor. 15:22).
17-18. (a) A dzô môr naa a ne sôsôe, da yili ya ? (b) Aval avé ki da name bia ?
17 Bible a dzô naa, be kighang naa bebo bisèñ Jehôva be ntoo sôsôe, dzam té da yili naa, aa dzaa ki fe bia naa bi yaane akal minsem bia bo. Éyong a bo de, Jehôva aa tsibi ki metsing mèñ me ne sôsôe. Aa dzô ki bia naa bi ne sôsôe akal bia yiène de ; kaa ki yebe minsem miè. Ve, Jehôva a ne nkoghane naa a dzame minsem miè, amu bia lere mebun ébe é dzam éñe, ya Yésu Krist be nga bo naa be ve ntang (Bero. 3:24 ; Begal. 2:16).
18 Dzam té da yili ya akal kada môr y’ébe bia ? É bôr be nga tobe ntopban, naa ba ke djié ya Yésu a dzôp été, be ntoo nkighane naa, be ntoo besôsôe ane é boan Nzame (Tite 3:7 ; 1 Jean 3:1). A djiiya be minsem miaba. É ntoo ane béé dzi ki vaghle bo nsem môs ézing, éde dzam té da ve naa, be ntoo ke djié Édjié Nzame été (Bero. 8:1, 2, 30) Éba ki be bele ngiagh ya ning a si va, be nga tobe nkighane naa, be ne besôsôe ane memvuiñ Nzame, ye naa minsem mieba mi nga tobe ndjiane (Jacq. 2:21-23). Bôr be ye môra nsama, éba ba ye ning Armagedón, be bele mbemba ôyane naa, baa ye ki vaghle wu (Jean 11:26). « Besôsôe » ye « bikoar-koat » bi-bôr bi nga wu, ba ye wôme (Bisè mintôl 24:15 ; Jean 5:28, 29). Asughlan, besôsôe bebo bisèñ Jehôva besese be ne a si va, ba ye « buan é fili ye duma é boan Nzame » (Bero. 8:21). Bi nga kômôya yen é tam bia ye bele mbemba élar té, ye Ésaa wèè, Jehôva !
19. Aval avé étéñ dèè é nga bo mbeng, amu é dzam Jehôva ye Yésu be nga bo akal dèè ? (A daghe fe nkaale « É dzam da yili akal dèè »).
19 Bebela, étéñ dèè da fônan édi étong moan fam bi va yen ôyô, éñi a nga dzimle élikh dèñ, ye bele é môra mvôla éé mbe ki mane yaane. Ve, Jehôva a nga vole bia. Étéñ dèè é nga bo mbeng, amu Jehôva a nga ve é dzôm da ve naa minsem miè mi tobe ndjian, ye naa Yésu a nga yaane ntang. Mebun bi bele ébe Yésu Krist, ma ve naa be bera bia kus, nge ki a kôrô bia ébe nsem, ye fe ébe awu. Éyong Jehôva a djii minsem miè, é ne ane biaa be ki mi tare bo môs ézing. Ve, édi da bera dang nfi, é ne naa, bi ntoo bele mbemba élar ye ndzidzing Ésaa wèè a ne a dzôp été, Jehôva.
20. Za dzam bia ye yen ayeghle da zu ?
20 Bia bira ve Jehôva ba Yésu akiba, éyong bia binan ébe é mam mesese be nga bo akal dèè (2 Becor. 5:15). Nge kaa avole deba, nge bii bele ki ôyane ézing ! Ve dèè, za dzam ndjiane Jehôva wa yili akal kada môr ye ébe bia ? Dzam té, éde faa bia ye yen ayeghle da zu.
DZIA 10 Lughane Jehôva é Nzame waa !
a Minkobe mizing, ba konghlan éfiè « ntang » naa « tang akal éning », nge ki « é tang be yaaneyang ».