É dzam Jehôva a nga bo naa a kôre boan be-bôr a minsem

1-2. (a) Dzé é ne nsem, ye naa, aval avé bi ne wô wun ? (A daghe fe « Ayilgha éfiè »). (b) Za mam bia ye yen ayeghle di été ye meyeghle mevoo ma zu Ô momo wi été ? (A daghe fe « Atoan akal belang » Ô momo wi été).

YE MIA kômô yem nté mbé Jehôva a dzing mina ? Aval di, éde mi ne yem éyalane ye nsili té : A yeghe é dzam a nga bo naa a kôre miè nsem ya awu. Nsema ô ne mbimbia nzizing bii se ki lumane wô étam. Bia besese bia bo minsem môs misese (Bero. 5:12). Ve, mbemba fuèñ a ne naa, bi ne wô wun ye avole Jehôva. Bebela a ne naa, bia ye wô wun !

² Jehôva Nzame a so a vole boan be-bôr a lumane nsem é ntoo mimbu 6 000. Amu dzé ? Amu naa, a dzing bia. A nga dzing boan be-bôt, atéé ye asumgha, éde a nga ve abuiñ mengu’u naa, a vole be, ébe alumane té. Nzame a yem naa nsem wa so awu, ye naa, aa kômô ki naa bi wu. A kômô naa bi ning mbèmbèè (Bero. 6:23). Dzam té, éde a kômô akal dèè. Ayeghle di été, bia ye yalane bura minsili milal : (1) Aval avé Jehôva a nga ve boan be-bôr a minsem ôyane ? (2) Aval avé boan be-bôr a minsem be ye metam me ya Biblia be nga bele ayebe Jehôva ? (3) Za dzam Yésu a nga bo naa a kôre boan be-bôt, nsem ye awu ?

AVAL AVÉ JEHÔVA A NGA VE BOAN BE-BÔR A MINSEM ÔYANE ?

3. Dzé é nga ve naa Adán ba Eva be bo nsem ?

³ Éyong Jehôva a nga vele é boan be-bôr ôsua, a nga kômô naa be ning a mvom été. A nga ve be mbemba étobgha, das ya alukh, ye édedaa mbemba ésèñ. Be nga yiène dzale si ye é mvong deba, a ve naa si ése é bo paraíso ane afup Edén é mbe de. A nga ve be fave ôyôm moan ékî. A nga bame be naa, nge be bo kaa béé moan ékî té, ye bo ñe melo, nsem wôba wa ye bo naa be wu. Bia yem é dzam é nga boban. Mbimbia angele ézing, éñi éé mbe ki é dzing be nge ki Nzame, a nga tsini Adán ba Eva naa be bo Nzame melo. Ane Adán ba Eva be nga bo é dzam mbia angele té a nga kômô. Béé dzi ki ve mebun meba ébe Ésaa wôba a mbe é dzing be, éde be nga bo nsem. Aval bia yem de, é mam mesese Jehôva a nga dzô me nga lereban naa, me mbe bebela. Amu melo meba, Adán ba Eva be nga dzukh éning ésese deba. Be nga sum yômbe, asughlan, éde be nga wu (Atar. 1:28, 29 ; 2:8, 9, 16-18 ; 3:1-6, 17-19, 24 ; 5:5).

4. Amu dzé Jehôva a fem nsem ye vole bia naa bi lumane wô ? (Beromain 8:20, 21)

⁴ Jehôva a nga ve naa, be tsili éngôngoo nlang té naa a vole bia a wokh amu dzé a fem nsem aval té. Nsem, wa kanane bia ya ndzidzing Ésaa wèè, ye ke bia awu (Esaïe 59:2). Satan a fem Jehôva ye boan be-bôt. Akal té, éde a nga tsini Adán ba Eva naa be bo nsem, éde fe a tsini boan be-bôr naa be bo nsem ya zu kuiñ ému. Éde é nga bo naa, éyong Adán ba Eva be nga bo nsem, Satan a nga yiène bunu naa, a ndamaneyang nkômane Jehôva akal boan be-bôt. Ve, Satan éé mbe ki é wokh nté mbé Jehôva a ne édzing. Nzame éé be ki vaghle tsen nkômane wèñ akal é boan Adán ye Eva. A ñeghe boan be-bôt, éde, avôô-avôô a nga ve besese ôyane (A lang Beromain 8:20, 21). Jehôva a mbe é yem naa, boan bézing be y’été, ba ye top naa ba dzing ñe ye dzaa avole dèñ nfa ya lumane nsem. Jehôva a nga ve naa boan be-bôr beté be yir ñe bébéñ ye tobe nkôran nsem ye awu, amu a ne Ésaa wôba ye Mvele wôba. Za dzam Jehôva a nga ye bo naa dzam té é boban ?

5. Éyong évé Jehôva a nga tare ve boan be-bôr a minsem ôyane, ye naa, za dzam nkulan adzô bia kuane wô nten Atarga 3:15 ô nga dzô ?

⁵ A lang Atarga 3:15. Jehôva a nga tare ve boan be-bôr a minsem ôyane, éyong a nga dzô é dzam da ye biaane Satan. Nzame a nga dzô naa « mvong » ézing éde é nga ye kôre boan be-bôt. Mvong té é nga ye tsibi Satan, ye mane tsam abé ésese a nga bo afup Edén (1 Jean 3:8). Ve, mvong té é nga ye tare dzukh amu naa, Satan a nga ye ñe tare bimi, é ve naa a wu. Dzam té é nga ye ve Jehôva édedaa mintéñ. Ve, Jehôva a mbe nkoghane naa a dzukh ye likh naa mvong té é dzukh naa é kôre boan be-bôt !

AVAL AVÉ BOAN BE-BÔR A MINSEM BE YE METAM ME YA BIBLIA BE NGA BELE AYEBE JEHÔVA ?

6. Za dzam Abel, Noé ye besôsôe be-bôr befe be nga bo naa be yir Jehôva bébéñ ?

⁶ Ébe mintet mimbu mi nga zu ôsu vèè, ôtetakh-ôtetakh, Jehôva a nga ke a lere, aval boan be-bôr be mbe ñe yir bébéñ. Abel, é moan bèè Adán ba Eva, a mbe é môr ôsua a nga ve mebun mèñ ébe Jehôva, niène mbia dzam té a nga boban afup Edén. Amu naa, Abel a mbe é dzing Jehôva, é dzeng naa a ve ñe n’nem mbeng ye yir ñe bébéñ, éde a nga ve ñe atunegha. Abel a mbe mbaghlé mintôma, éde a nga ñong bitong mintôma ye kikh mi king, é ve mie Jehôva. Aval avé Jehôva a nga ñong dzam té ? A « nga yebe Abel ye atunegha dèñ » (Atar. 4:4). Jehôva a nga yebe metunegha é bôr befe be nga dzing ñe, ane Noé (Atar. 8:20, 21). Éyong a nga yebe metunegha meté, Jehôva a nga lere naa, bebo-minsem be mbe bele ayebe dèñ, ye yir ñe bébéñb.

7. Abrahán a mbe nkoghane naa a ve ndôma dzèñ ane atunegha. Da yeghle bia za dzam ?

⁷ Jehôva a nga sili Abrahán, é môr a mbe a bele mebun me ne ngu’u, naa a bo é dzam é mbe édedaa ndzukh. A nga dzaa ñe naa, a ve ndôma dzèñ Isaac, ane atunegha. Abrahán a nga yiène yen naa, a mbe é dzam é nga ye ñe dang ve naa, a wokh mintéñ. Ve, a nga bo Jehôva mewokh. Éyong a nga bo naa, Abrahán a nga zuhang wiñ ndôma dzèñ, ane Nzame a nga dzô ñe naa a sim. Jehôva a mbe é yem naa, Abrahán a nga ye wôran édedaa bura mintèñ nge a nga wiñ ndôma dzèñ. Éfônane té da yeghle bia é dzam Jehôva a nga ye bo melu ôsu. Jehôva a nga ye tobe nkoghane naa, a ve akikh Moan dèñ émién a bira dzing ane atunegha. Jehôva a bira dzing boan be-bôt (Atar. 22:1-18).

8. Abuiñ metunegha be mbe bé ve Atsing a si, me mbe éfônan za dzam ? (Lévitique 4:27-29 ; 17:11)

⁸ Abuiñ mintet mimbu ôsu vaa, éyong Jehôva a nga kee Bisraelitas Atsing, a nga dzô be naa, be ve metunegha betsit nfa ye naa, minsem mieba mi tobe ndzaman (A lang Lévitique 4:27-29 ; 17:11). Aval metunegha meté, me mbe éfônan atunegha da dang anen, ye édi é nga ye mane kôre éning ngura ébe nsem. Nzame a nga dzô bekulu medzô bèñ naa, be tsili nfa é mvong a nga kiagh. Be nga tsili naa, é nga ye bo éban naa, ngura aval moan Nzame té, a dzukh ye wu. Be nga ye ñe wiñ ane ntôma ba ve akal atunegha (Esaïe 53:1-12). Tamane siman é dzam di : Jehôva a nga ye takh mam nfa ye naa a ve ndzindzing Moan wèñ a ne atungha, naa a kôre éning ngura, amben wa, ébe nsem ye awu !

ZA DZAM YÉSU A NGA BO NAA A KÔRE BOAN BE-BÔT ?

9. Za dzam Juan ndu-bôt a nga dzô nfa Yésu ? (Behébreu 9:22 ; 10:1-4, 12)

⁹ Ntet mimbu ôsua ye melu maa, mbo-ésèñ Nzame, Juan ndu-bôt a nga yen Yésu ya Nazaret éde a nga dzô naa : « Daghan, ntôma Nzame wa vèè nsem émo, éwi ! » (Jean 1:29) Bifiè bité bi nga lere naa, Yésu éñe a mbe é mvong Nzame a nga kiagh. Yésu a nga ye ve éning dèñ ane atunegha. Asughlan, abong té, é mvong Jehôva é sohang naa da zu kôre éning ngura ésese ébe nsem (A lang Behébreu 9:22 ; 10:1-4, 12).

10. Aval avé Yésu a nga lere naa « a nga zu luè » bebo-minsem ?

¹⁰ Yésu a nga dang bembe ébe avole a mbe ve, é bôr be mbe bé wôrane mintèñ a n’nem amu minsem mieba, ye bane be naa, be bo beyeghe bèñ. A nga yem naa, é dzam ébién é mbe dé ve naa boan be-bôr be dzukh, a mbe nsem. Éde a nga dang vole befam ye binenga be mbe bé dzukh amu nsem wôba. É belan éfônan, a nga dzô naa : « Se ki é bôr be ne mvoa minsôn ébe ba ke yen bedokira, ve, a ne é bôr ba koan. » A bera koghle naa : « Me nga zu luè, se ki besôsôe be-bôt, ve, bebo-minsem » (Mat. 9:12, 13). Dzam té éde faa, Yésu a nga bo. Éyong minenga a nga sôp ñe mebo ye é mighe mèñ, a nga kobe minenga té ye mbemba fulu, ye dzame fe minsem mièñ (Luc 7:37-50). Yésu a nga yeghle ngoan samaritana bebebela be mbe édedaa éban, amben a mbe é yem naa, a mbe é ning ye é môr aa mbe ki ñe n’nôm (Jean 4:7, 17-19, 25, 26). Nzame a nga ve-ve fe Yésu é ngu’u da ve naa, a vèè é dzam da so nsem ayat, bia dzô vèè awu. Aval avé ? Yésu a nga wôme bôt : befam, binenga, boan ye beñabôrô (Mat. 11:5).

11. Amu dzé bebo-minsem be mbe bé dzing ba yir Yésu bébéñ ?

¹¹ Bi ne wokh amu dzé bebo-minsem be mbe bé dzing ba yir Yésu bébéñ. A mbe é wokh be, ye lere be n’nem éngôngoo. Béé mbe ki bé ko wong naa ba kobe ye ñe (Luc 15:1, 2). Yésu a nga saghe ye borane é bôr be nga lere mebun ébe ñe (Luc 19:1-10). Ngalan éfônane dèñ, Yésu a nga lere bôt nté mbé, Ésaa wèñ a ne n’nem éngôngoo (Jean 14:9). Ye aval a nga kobe bôt ye ñong be, Yésu a nga yeghe bia naa, Jehôva a ne n’nem éngôngoo, ye naa, a dzing bebo-minsem. Yésu a nga vole bebo-minsem naa, be bele nkôman ya tsen mefulu meba ye béé ñe (Luc 5:27, 28).

12. Za dzam Yésu a nga yeghle dé tsinan awu dèñ ?

¹² Yésu a mbe é yem é dzam é nga yane ñe ôsu. A lôr éyong évoo, a nga dzô beyeghe bèñ naa, ba ye ñe kong, ye wiñ ñe nkum ayô (Mat. 17:22 ; 20:18, 19). A mbe é yem naa, atunegha dèñ da ye vaa nsem émo aval ane Juan ndu-bôt a nga kanghle de, ye ane bekulu medzô be nga dzô de. Yésu a nga yeghle fe naa, niène a ye ve éning dèñ, a ye « dure bôr meval mese » ébe ñe (Jean 12:32). Bebo-minsem, be mbe bele ayebe Jehôva, éyong ba yebe naa Yésu éñe a ne Nti, ye béé é zen dèñ. Nge be nga bo de, be nga ye « tobe fili ébe nsem » (Bero. 6:14, 18, 22 ; Jean 8:32). Éde, Yésu a mbe ayokh ye nkoghane naa, a wu aval awu é ne édedaa mintèñ, nfa ye naa a kôre bia (Jean 10:17, 18).

13. Aval avé Yésu a nga wu, ye naa, za dzam awu dèñ da yeghle bia nfa Jehôva Nzame ? (A daghe fe évaghle).

¹³ Mvuiñ dèè, ye memvuiñ me mbe Yésu élat, éde é nga kong ñe. Éyong té minzizing mièñ mi nga bi ñe, a tè ñe, ye bôre ñe é mam éé dzi ki bo. Be nga kikh Yésu nsang awu, ye bira ñe tsible. Bezima be nga ke ñe, é vôm be nga ye ñe wiñ, ye kele ñe nkum. Nté a mbe é zôme mintèñ misese mité ya sôsôe, môr ézing nfe, a mbe é dang bira wokh mintèñ mité. Môr té, a mbe Jehôva Nzame. Éé dzi ki belan é ngu’u dèñ naa, a vaa ñe étéñ té. Amu dzé ? Atoo naa Jehôva a ne Ésaa a ne édzing, amu dzé a nga likh ñe naa, a dzime dzukh, ye wu ? A nga bo de amu édzing. Yésu a nga dzô naa : « Nzame a nga bira ñeghe émo aval é nga ve naa, a ve akikh Moan dèñ nfa ye naa, é môr asese a ye lere mebun ébe ñe, a taa tobe ntsaman ve, a bele éning é ne mbèmbèè » (Jean 3:16).

14. Atunegha Yésu da yeghle mia dzé ?

¹⁴ Atunegha Yésu é ne é ndem da dang mendem mesese, da lere nté mbé Jehôva a dzing, é mvong bôr Adán ba Eva. Dzam té da lere nté mbé Jehôva a dzing mina. A nga ve akikh Moan dèñ émién a bira dzing, ye zôme mintéñ mia dang bi ne simane, nfa ye naa a kôre bia, nsem ye awu (1 Jean 4:9, 10). Ôwé, a kômô vole kada môr ye ébe bia, naa bi lumane nsem ye wun wô !

15. Za dzam bia yiène bo naa bi buan é das Nzame a nga ve dé tsinane atunegha Yésu ?

¹⁵ É das Nzame da tsinan atunegha akikh Moan dèñ, da ve naa minsem mia, mi tobe ndzaman. Ve, naa Nzame a dzame minsem mia, bia yiène bo dzam ézing. A ne za dzam ? Juan ndu-bôt ya Yésu émién, be nga yalane nsili té aval di : « Dzôbghane minsem mienan, amu naa, Édjié Nzame é ne a dzôp été, é yirang bébéñ » (Mat. 3:1, 2 ; 4:17). Éde, bia yiène dzôbane minsem mia nge bia kômô yir Jehôva bébéñ, ye yen minsem mia, mi too ndzaman. Ve, a dzôban minsem mia da yili za dzam ? Ye naa, aval avé dzam té da vole bia, a ve Jehôva n’nem mbeng bi fiang bo bebo-minsem ? Ayeghle da zu di, da ye yalane nsili té.