Bii se ki étam môs ézing

1-2. (a) Amu dzé bi ne dzô naa, bii se ki étam môs ézing éyong bia tubane mindzukh ? (b) Za dzam bia ye yen ayeghle di ?

ÉYONG bia tubane bura mindzukh, bi ne wôran ane bi ne a mura afan été étam, kaa yem ane bi ne bulan a dzaa. Ve, bii se ki étam éyong bi ne mindzukh été. Ndzidzing Ésaa wèè a ne a dzôp été, aa bo ki fave a yen mindzukh mia, a kiagh fe bia naa, a ye bia vole naa bi dang mio. Jehôva a ban kada mbo ésèñ wèñ a ne sôsôe naa : « Ma ye wô vole » (Esaïe 41:10).

² Ayeghle di été, bia ye yen aval Jehôva a vole bia (1) é lere bia zen, (2) é dzale mekômgha mèè, (3) é kame bia, ye (4) é fôlô bia. Jehôva a ban bia naa, aa ye ki bia vuèn ébe mindzukh misese bia ye tubane mio éning. Aa ye ki bia vaghle lame. Éde, bii se ki étam môs ézing.

JEHÔVA A LERE BIA ZEN

3-4. Za aval Jehôva a lere bia zen ? (Bya 48:14).

³ (A lang Bya 48:14). Jehôva a yem naa bii se ki lere bia bebién zen, ye naa, bia yi naa éñe a lere bia zen. Za aval a lere besôsôe bebo-bisèñ bèñ zen ému ? Aval évoo a bo de, é ne ngalane Biblia (Bya 119:105). Ngalan Éfiè dèñ, Jehôva a vole bia a ñong minkighan, ye bele mefulu ma ve bia bura mevakh éndagha, ya éning é ne mbèmbèè melu ma zua. Éfônan, a yeghle bia naa bi djii é bôr bevoo, kaa ki tsini naa bia wokh be abé, a bo tetele ébe mam mese, ye bira dzing é bôr bevoo ye n’nem ôsese (Bya 37:8 ; Behéb. 13:18 ; 1 Pierre 1:22). Éyong bia lere aval mefulu ma so ébe Nzame, bia bo mbemba bebyèñ, mbemba minlughan, ye mbemba memvuiñ.

⁴ Dzam afe é ne naa, Jehôva a nga ve naa be tsili a Biblia été, minlang é bôr be nga tubane mindzukh ane bia ye é mam be nga wôran (1 Becor. 10:13 ; Jacq. 5:17). Éyong bia lang minlang mité ye dzale meyeghle ma so été, bia ñong abuan meval mebèñ. Édi ôsua, bia wokh naa bii se ki étam, bôr befe baa be nga tubane fe mindzukh mivoo ye dang mio (1 Pierre 5:9). Édi bèè, bia yeghe é dzam é ne bia vole a dang mindzukh miè ye tsini naa bia tobe mevakh (Bero. 15:4).

5. Beza Jehôva a belane bo naa a lere bia zen ?

⁵ Jehôva a belane fe bobedzang ye bekal bèè naa a lere bia zenb. Éfônan, bedeghe bikôan be ne mban a fep bikôan nfa ya saghe bia. Mintun mieba mia wône mebun mèè ye vole bia a baghle é mbemba élar dèè (Bisè mintôl 15:40–16:5). Bemvene be ye bikôan baa fe, ba sèñ ngu’u nfa ye naa be vole kada môr ye ébe bia naa, bi ke ôsu ye tobe élar (1 Pierre 5:2, 3). Bebyèñ ba yeghle é boan beba naa be dzing Jehôva ye aval ba ñong mbemba minkighan ye bele mbemba mefulu (Mink 22:6). Biwôlô bekal bèè be ne beñabôrô ba ve bitong bekal bèè mbemba éfônan, bé ve be mbemba melepgha ma yiène, ye bira be saghe (Tite 2:3-5).

6. Za dzam bia yiène bo naa bi buan é zen Jehôva a lere bia ?

⁶ Jehôva a vehang bia é mam mese bia yi naa, bi ñong mbemba minkighan. Za aval bi ne lere naa bia yem mbeng akal é mam mesese a bohang akal dèè ? Nten Minkana 3:5, 6 wa dzô naa : « Vakh mebun muè ébe Jehôva ye n’nem ôse wiè, kaa ki tobe mebun ye n’woghane mam wiè ôbién ». Éyong bia bo de, « a ye ve naa mezen [mèè] me bo tetele ». Da yili naa, a ye bia vole a saale abuiñ mindzukh ye buan mbemba éning. Bia bira ve Jehôva akiba amu naa, ya édzing, a ve kada môr ye ébe bia melepgha a yi (Bya 32:8).

JEHÔVA A DZALE MEKÔMGHA MÈÈ

7. Meval mevé mefe Jehôva a dzale mekômgha mèè ? (Bephilippien 4:19).

⁷ (A lang Bephilippien 4:19). Jehôva aa bo ki fave a lere bia zen nfa ya nsisim, a vole fe bia a sèñ ngu’u naa, bi bele bidzi, bitôp, ye é vôm bi ne tobe (Mat. 6:33 ; 2 Beth. 3:12). Da yiène naa bi yep a n’nem nfa aval bi ne bele biôm bité, ve, Jehôva aa kômô ki naa bi dang yep a n’nem akal aval mam meté (A daghe nota de estudio nge ki note d’étude Matthieu 6:25). Amu dzé ? Amu naa, Ésaa wèè, aa ye ki vaghle lame besôsôe bebo-bisèñ bèñ é tam ba yi de (Mat. 6:8 ; Behéb. 13:5) Bi ne tobe ñe bunu éyong a dzô bia naa a ye dzale mekômgha mèè.

8. Za dzam Jehôva a nga bo akal David ?

⁸ N’yeneghan aval Jehôva a nga vole David. Mimbu David a nga dzukh é ke a tup kéza Saul, Jehôva a nga ve éñe ye é bôr be mbe ya ñe é biôm be mbe bé yi naa be ning. Éde, éyong a nga fas aval Jehôva a nga baghle ñe tam té, David a nga dzô naa : « Me mbe étong, éndagha me ntoo ñamôrô, ve méé dzi ki yen sôsôe a môr a ntoo nlaman, nge ki é boan bèñ be too kaa nfem » (Bya 37:25). Ane David, wa fe, ô ne yen ane Jehôva a dzale mekômgha muè, ye éma bobeñang ye bekal buè metam me ne ndzukh.

9. Za aval Jehôva a dzale mekômgha ayong dèñ ému metam bibubua bi-mam bia boban ? (A daghe fe bivaghle).

⁹ Jehôva a dzale fe mekômgha ayong dèñ metam bibubua bi-mam. Éfônan, éyong mura zèñ é nga bo ntet mimbu ôsua, bekristen be ye abuiñ mesi be nga lôm bobeñang ye bekal beba be ya Jerusalén, é biôm be nga yi (Bisè mintôl 11:27-30 ; Bero. 15:25, 26). Ému, ayong Jehôva daa da lere fe aval añep té. Éyong bibubua bi-mam bia boban, ya édzing, Jehôva a tsini ayong dèñ naa é ve aval avole té, ane bidzi, mendzim, bitôp ye mebiang akal é bôr be too mevôm bibubua bité bi va boban. É bôr ba long, ba kôm menda ye Menda m’ékôan me nga tobe ntsaman vôm té. Ye naa, bebo-bisèñ Jehôva ba dzigha fôlô ye saghe é bôr be va dzimlé menda ye é bôr ba dzing ngalane Bibliac.

10-11. Za ayeghle bia ñong ye é dzam é nga biaane Borys ?

¹⁰ Jehôva a ve fe é bôr baa be ki sèhane ñe é mam ba yi. Bia fe bia vu Jehôva ye dzeng meval bi ne lere é bôr baa be ki sèhane ñe, mbemba n’nem (Begal. 6:10). Éyong bia bo de, bi ne be vole naa be tugha bia yem, ye fe naa, be tugha yem Jehôva. N’yeneghan é dzam é nga biaane Borys, ndjié sikôlô ézing a ning a Ukrania nge ki Ukraine. Amben abong té Borys éé be ki moan Bengaa Jehôva, a mbe mban a lere é bong besikôlô be mbe Bengaa mbemba n’nem, ye lere ngang akal é mam ba bunu. Éyong Borys a nga kikh naa, a tup é vôm aluman é mbe naa a ke vôm ôfe, bobedzang be nga vole ñe. Ôsu, éde Borys a nga tobe Ésesang ôsiman awu Yésu. É tugha tem é dzam é nga biaane ñe, Borys a nga dzô naa : « Bengaa Jehôva be nga lere ma mbemba n’nem ye vole ma. Ma ve Bengaa Jehôva akiba. »

¹¹ Bia fe, bi ne vu n’nem éngôngoo Ésaa wèè a ne a dzôp été, bi lere é bôr ba yi de édzing, a bo naa, bôr beté ba yebe é mam bia bunu nge ki kaa (Luc 6:31, 36). Bi ne ndzi-n’nem naa, mengu’u bia ve naa bi dzing bôr, ma ye ve naa baa fe be bo beyeghe Krist (1 Pierre 2:12). Ve, a bo naa ba top naa ba sèhane Jehôva nge ki kaa, bia ye bele mevakh amu « mevakh ma dang éyong bia ve » (Bisè mintôl 20:35).

JEHÔVA A KAME BIA

12. Za aval nkamane Jehôva a kiagh naa a ve ayong dèñ ngura ? (Bya 91:1, 2, 14).

¹² (A lang Bya 91:1, 2, 14). Jehôva a kame bia ému nfa ya nsisim, aval a nga kiagh bia de. Aa ye ki vaghle likh naa Satan a ve naa, ayong dèñ é taa ñe bera kang aval a kômô (Jean 17:15). Ye naa, éyong « bitsible binen » bia ye sum, bi ne tobe ndzi-n’nem naa, Jehôva a ye dzale é ngiagh dzèñ naa, a kame ayong dèñ se ki fave nfa ya nsisim, ve ya fe nfa ya nsôn (Mel. 7:9, 14).

13. Meval mevé Jehôva a kame kada môr ye ébe bia ?

¹³ Za aval Jehôva a kame kada môr ye ébe bia ? Jehôva a nga ve bia Biblia naa, bi yem é dzam é ne mbeng ya édi é ne abé (Behéb. 5:14). Éyong bia ning bi kang metsin metsing me ne a Biblia été, bia kame bia bebién ébe é dzam é ne bia dzughu nfa ya nsôn, ya fe nfa ya nsisim (Bya 91:4). Jehôva a kame fe bia ngalan ékôan (Esaïe 32:1, 2). Bobedzang ye bekal bèè be ye ékôan ba dzing Jehôva ye bo ñe mewokh. Éyong bia lôr tam ye be bisulan, minkanghle, ye éyong bia bo metsap ye be, ba saghe bia ye vole bia naa, bi saale é mam me ne abé (Mink. 13:20).

14. (a) Amu dzé Nzame aa ve ki naa mbia be-mam me taa biaane bia ? (b) Za dzam nten Bya 9:10 wa ban bia ? (A daghe fe atoan).

¹⁴ Metam ô mvus, biyong bizing Jehôva a nga kame bôr be ye ayong dèñ naa, be taa be bo mbia dzam nge ki a wiñ be. Ve, éé dzi ki de bo éyong ésese. Biyong bizing, bia besese bia tuban « é mam bii mbaa ki bi yane » (Eccl. 9:11). Ya fe naa, Jehôva a nga likh bebo-bisèñ bèñ naa be tubane bitsible, bevoo bézing ya ke kuiñ awu. Aval té, Jehôva a nga lere naa, Satan a ne n’nenaa (Job 2:4-6 ; Mat. 23:34). É ne aval dèè ému. Amben Jehôva a vèè ki mindzukh miè, bi ne tobe ndzi-n’nem naa aa ye ki vaghle lame é bôr ba dzing ñed (Bya 9:10).

JEHÔVA A FÔLÔ BIA

15. Za aval bi ne bele afôlô ngalane meyaghlan, Éfiè Nzame ye fe bekristen bevoo ? (2 Becorinthien 1:3, 4).

¹⁵ (A lang 2 Becorinthien 1:3, 4). Biyong bizing, bia besese bia tubane mindzukh, nge ki é mam ma ve naa bi wokh mintèñ, ye naa bi bele meyep. Éyong ézing, éndagha ô tele étéñ da ve naa, ô wôrane naa ô ne étam. Ye môr ézing aa wokh ki é dzam wa wôran ? Jehôva ñe a wokh wa. Aa bo ki fave a wokh mintèñ miè, ve a « fôlô fe bia ébe mindzukh misese miè ». Za aval ? Éyong bia dzaa ñe de meyaghlan été, a ve bia « é mvoa Nzame da dang é mam mesese bi ne wokh » (Beph. 4:6, 7). Bia bele fe afôlô éyong bia lang bifiè Jehôva a kobe bia a Biblia été. Été, Jehôva a dzô bia nté mbé a dzing bia, a yeghle bia aval bi ne bo fakh, ye ve bia ôyane. Bi ne fe bele afôlô bisulane bia, é vôm bia lang é mbemba be-mam ma so a Biblia été, ye tobe ye bobedzang ye bekal bèè ba dzing bia.

16. Za ayeghle bia ñong ébe é dzam é nga biaane Nathan ba Priscilla ?

¹⁶ Naa bi lere aval Jehôva a ve bia afôlô ye saghe bia ngalan Éfiè dzèñ, n’yeneghan é dzam é nga biaane Nathan ba Priscilla, éba ba ning Estados Unidos. Ayôm mimbu ô mvus, be nga kikh naa, ba ke tobe é vôm ba yi abuiñ bekare fuèñ be ye Édjié Nzame. Nathan a dzô naa : « Bi mbe bi bele ndzi-n’nem naa, Jehôva a ye borane mengu’u mèè ». Ve, niène be nga kuiñ nféféñ vôm té, ane be nga sum koan ye bele mindzukh mi mono. Minlughane mité mi nga bulan é vôm be nga so, ve, be nga tsini naa ba bele mindzukh mi mono. Nathan a simane naa : « Me mbe mé sili mamièn amu dzé Nzame éé dzi ki borane bia aval bi nga tem de ; ye sili fe nge me nga bo é dzam é mbe abé. » Ve, ya tam, Nathan ba Priscilla be nga wokh naa, Nzame éé dzi ki be lame é tam be nga yi avolo. Nathan a kane naa : « Metam me mbe bia ndzukh alé, Biblia a nga bo ma ane é mvuiñ é ne fakh da saghe ye lere me zen. A bembe ébe aval Jehôva a nga vole bia é tam é mbe bia ndzukh té, ndaane a bembe ébe ndzukh té ôbién, é nga kômane bia akal mindzukh mife bia ye tubane mio melu ma zu. »

17. Za aval kal dzèè é too éyôla naa Helga, a nga bele afôlô ? (A daghe fe évaghle).

¹⁷ Bobedzang ye bekal bèè be ne fe bia ve afôlô. Za aval ? N’yeneghan éfônane Helga, a ning a Hungría. Tang mewôm mimbu a nga tubane mindzukh meval-meval, aval é nga ve naa, a bira yep a n’nem ye naa, a tem naa éé se ki éban ézing. Ve, éyong a daghe ô mvus, a ne yen aval Jehôva a nga fôlô ñe ngalan ékôan. A tsili naa : « Jehôva a nga vole ma, éyong ésese a mbe é yen naa, ésèñ dam, ôkoan é moan wom, ye mindzukh mife mi mbe ma édedaa ngu’u. A mimbu 30 ayô mindzukh mité mi nga bem, éé dzi ki lôr môs ôvoo-ôvoo kaa naa a dzale é ngiagh dzèñ naa, a fôlô ma. A nga ve me ngu’u ngalan é mbemba bifiè bia fôlô é bôr bevoo be mbe bé dzô ma. Abuiñ biyong, be nga lôm ma bemensajes, boan bidzangô nge ki é mbemba bifiè bia so é tam me nga dang da kômô. »

18. Aval avé bi ne fôlô é bôr bevoo ?

¹⁸ Bi bele maa ye a vu é Nzame wèè, bi fôlô é bôr bevoo. Za aval bi ne de bo ? Bi ne be tugha bèè ye ôdzibi. A kobe a be aval da fôlô be. Ye vole be meval mefe ma yiène (Mink. 3:27). Bia ve mengu’u mesese mèè naa bi fôlô é bôr besese ba dzukh, amben é bôr béé be ki sèhane Nzame. Éyong é bôr be too bia minfeng ba dzukh, ba koan, nge ki ba yep a n’nem, bia fep bo, bia bèè bo, ye lang ya bo bifus bi ya Biblia bia saghe. Éyong bia vu Jehôva, « é Nzame a fôlô meval mese », biaa vole ki fave bekristen bevoo naa be zôme mindzukh, ve, bia vole fe é bôr baa sèhane ki Nzame nfa ye naa baa fe, be kômô ñe a yem (Mat. 5:16).

JEHÔVA A NE YA BIA ÉYONG ÉSESE

19. Za dzam Jehôva a bo akal dèè, aval avé ki bi ne ñe vu ?

¹⁹ Jehôva a bira bis é bôr ba dzing ñe. Aa vaghle ki bia lame éyong bi tele mindzukh été. Aval ane bebyèñ ba kale é moan wôba ye édzing, aval té éde Jehôva a kale besôsôe bebo-bisèñ bèñ. A lere bia zen, a dzale mekômgha mèè, a kame bia, ye fôlô bia. Bia vu ndzidzing Ésaa wèè a ne a dzôp été, éyong bia sukh ye saghe é bôr bevoo éyong be tele mindzukh été. Émo di, bi ne tubane mindzukh ye bele meyep, ve, bi ne tobe ndzi-n’nem naa, Jehôva a ne ya bia. É ne aval té amu a nga kiagh naa : « Ô taa ko Wong, amu me ne ya wa » (Esaïe 41:10). Dzam té da ve bia ndzi-n’nem naa bii se ki étam.