« Ô ne é môr a ne édedèè éban ! »

1-2. Dzé é ne bia vole naa bi tobe ndzi-n’nem naa bi ne éban é mis Jehôva ?

BEBO-BISÈÑ Jehôva be ne édedèè éban é mis mèñ. Ve, bevoo bézing be ye été, baa yen ki bébién aval té. Tam ézing, é ne bo naa môr a nga lere bo naa béé se ki éban. Ye wa ô wôraneya fe môs ézing naa wéé se ki éban ? Nge éñe é ne naa, dzé é ne wô vole naa ô tobe ndzi-n’nem naa ô ne éban é mis Jehôva ?

² Tam ézing é ne wa vole a fas minlang mi ya Biblia mia lere aval Jehôva a kômô naa be yen ya belane boan be-bôt. É Moan wèñ, Yésu, a nga kang boan be-bôt, a nga belane fe bo ya añep. Éyong a nga bo do, a nga lere naa é mis ba Ésaa, é bôr be ne ésili ñuu, éba ba wôrane naa béé se ki ngura dzôm ézing, be ne édedèè éban (Jean 5:9 ; Behéb. 1:3). Ayeghle di, bia ye fas : (1) Aval Yésu a nga vole bôr naa be yem naa be ne éban (2) aval bi ne ban bia bebién naa bebela ya bebela, bi ne éban é mis Nzame (Aggée 2:7).

AVAL YÉSU A NGA VOLE BÔR NAA BE YEM NAA BE NE ÉBAN

3. Aval avé Yésu a nga belan é bôr be ya Galilea be nga ke ñe dzaa avole ?

³ Éyong Yésu a nga kanghle éyong lal a Galilea, bôr be ye mebeng mesi meté be nga ke ébe ñe, bé bèè ñe, be sèbane fe ya akoan deba. Yésu a nga yen naa « meñuu me mbe bo min’ñaban, bé wulu fe ane mintôma mi mbe kaa mbaalé » (Mat. 9:36 ; a daghe notas de estudio nge ki notes d’étude). Betebe-ôsu be ye min’yebe be nga yen naa bôr beté be mbe mindziman, ye naa béé mbe ki éban. Ya ke kuiñ naa be mbe bé luè be naa « é bôr be va bông » (Jean 7:47-49 ; nota de estudio nge ki note d’étude). Ve, Yésu a nga lere be ngang é ñong tam naa a yeghle be, é sèñ fe akoan be mbe be bele (Mat. 9:35). Nfa ye naa a bera vole abuiñ bôt, a nga kômane mintôô mièñ nfa ye naa baa be bele fe ngap ébe ésèñ minkanghle. A nga ve fe be ngu’u naa be sèñ akoan ya biyem bôr be mbe be bele (Mat. 10:5-8).

4. Za dzam bia yeghe ébe aval Yésu a nga belan é bôr be mbe kaa éban é mis é bôr bevoo ?

⁴ Yésu a nga belane bôr ya ngang, a nga bis fe be. Yésu a nga lere naa é bôr be ne kaa éban é mis ébôr bevoo, baa be ne éban é mis ba Ésaa. Nge wa sèhane Jehôva ve ô bele bisô naa ô ne éban, temghe ébe aval Yésu a nga belan é bôr be nga kômô naa a yeghle be, ve bé wôrane naa béé mbe ki éban. Nge ô bo do, é ne wa vole naa ô yen naa wa ô ne fe éban é mis Jehôva.

5. Kaneghe bitéñ é minenga ye a Galilea Yésu a nga yen a mbe tele.

⁵ Yésu aa nga yeghle ki fave minsama mi-bôt, ve a nga yeghle, ye vole fe bôr bébién. Éfônan, éyong a nga kanghle a Galilea, Yésu a nga yem minenga éñi a nga dzukh akal ye naa mekî me nga so ñe abum aval daa yiane ki tang a mimbu 12 (Marc 5:25). Amu dzam té, a mbe mvin, ya fe naa é môr asese a mbe ñe nama, ñe a mbe fe naa a ye likh mvin. Dzam té é nga likh naa aa mbe ki fe tobe é vôm é bôr bevoo be mbe. Nfa mboo, aa mbe ki tobe éyong ba dzemle mefet, nge ki éyong ba bo dzam a bôr été (Lév. 15:19, 25). Kaa bisô, minenga té a nga dzukh a bo nsôn, ane ôtemgha (Marc 5:26).

6. Aval avé é minenga mekî me nga so abum a nga sèban ?

⁶ Minenga té a nga bira dzukh, éde a nga yi naa Yésu a sèñ ñe. Ve, éé dzi ki sia ke tebe Yésu ôsu. Amu dzé ? Tam ézing, amu naa a nga wokh ôsoan, nge ki amu naa a mbe é wôrane naa aa se ki éban akal ôkoan wèñ. É ne ki bo naa, a nga ko wong naa Yésu a tsirane ñe, amu a nga ñii a bôr été a too naa a mbe mvin. Ya dzam té éde a nga sughu fave naa a name ñe étôp, ya ndzi-n’nem naa fave ya dzam té a mbe sèban (Marc 5:27, 28). Mebun mèñ me nga bele maane ; a nga sèban. Éyong té éde Yésu a nga sili naa za a nga name ñe, ane minenga té ñe a nga kane é dzam a nga bo. Aval avé Yésu a nga belane a ñe ?

7. Aval avé Yésu a nga belane éngôngoo minenga é nga bira dzukh té ? (Marc 5:34).

⁷ Yésu a nga belane minenga té ya añep, ya fe ngang. A nga ñu tang naa a nga « ko wong, a mbe fe é fonghane beñeñèè » (Marc 5:33). É yem é dzam minenga té a mbe é wôrane, Yésu a nga kobe a ñe aval é nga sili ñe n’nem ôsi. A ke kuiñ naa a nga luè ñe naa « é ngoan dzam ». Éyong a nga belan éfiè té, Yésu éé dzi ki lere minenga té fave ngang, a nga lere fe ñe mbemba n’nem ya fe édzing (a lang Marc 5:34). Atoan akal ayeghle akal éfiè té da lere naa : « Fave éyong té étam, éde Yésu a nga luè minenga asu ya asu ,naa “é ngoan dzam”. Tam ézing, akal mbia étéñ a mbe a tele ya “beñeñèè a mbe é fonghane” ». Tame siman aval mvoa minenga té a nga yiène wôran ! Nge Yésu a bo kaa kobe a ñe aval da sili ñe n’nem ôsi, tam ézing a mbe ke mvoa nsôn, ve ôsiman, é ve émién bidzô. Zelan, Yésu a nga vole ñe naa a yen émièn aval a mbe ; ane mbemba ngoan a ne édedèè éban é mis ndzidzing Ésaa wèñ a ne a dzôp été.

8. Za mindukh kal dzaa ézing ya Brazil a nga tubane mio ?

⁸ Ému, aval daa fe, bebo-bisèñ Nzame bézing ba dzukh amu ôkoan ézing wa dzughu bo ôtemgha. Mariaa, mpwaghe-mefan ézing ye a Brazil, a nga byale ya biyem bi nga likh ñe naa a taa fe bele mebo nge ki énam é ne meyèè. A kane naa : « Be nga ndaghle ma mban a sikôlô amu éyem dam. Be nga yô fe ma biyôla bi pogho. A ke kuiñ é mvong dzam été, daa be nga tsighi ma. »

9. Dzé é nga vole Maria naa a yem naa a ne éban é mis Jehôva ?

⁹ Dzé é nga vole Maria ? Niène a nga bo moan Bengaa Jehôva, bobeñang ya bendôm bèñ be ye ékôan be nga fong ñe, be nga vole fe ñe naa a yen émièn aval Jehôva a yen ñe. A dzô naa : « Ntsili wom wéé bele ki abim mefep da yiène naa me ne tsili biyôla é bôr besese be nga vole ma ! Ma ve Jehôva akiba ya n’nem wom ôse, amu a ve ma mbemba nda-bôt nsisim té. » Bobeñang ya bendôm bèñ be ya nsisim be nga vole Maria naa a yem naa a ne éban é mis Nzame.

10. Bindaghle bivé María Magdalena a mbe a bele ? (A daghe fe bivaghle).

¹⁰ N’yeneghan aval Yésu a nga vole môr nfe, María Magdalena. Mbia minsisim zangbwa mi mbe ñe ô ñuu ! (Luc 8:2). É ne bo naa, a nga bo é bo mam aval é ne éyaghan amu mbia minsisim mi nga tsini ñe do asi. Asughlan, bôr be nga sum naa ba saalé ñe. A nga yiène bira dzukh tam té. A nga yiène fe ko wong, é tem naa môr ézing éé nga dzing ki ñe, ya fe naa, môr ézing éé mbe ki ñe vole. Yésu a nga tsirane mbia minsisim mi nga dzughu ñe, aval té éde María Magdalena a nga zu venghane ntong wèñ. Aval avé éfe Yésu a nga vole María Magdalena naa a wokh naa a ne éban é mis Nzame ?

11. Aval avé Yésu a nga lere María Magdalena naa a mbe éban é mis Nzame ? (A daghe fe bivaghle).

¹¹ Yésu a nga bane María Magdalena naa a ke a lirane ñe éyong a nga ke a kanghleb. Asughlan, a nga tsini naa a buan éyong a mbe é bèè ane Yésu a nga yeghle bôr befe. Yésu a nga lerebane fe ébe ñe é môs ôbién a nga wômô. Éñe a mbe môr mboo ye betong bèñ, éba a nga kobe a bo môs té. A ke kuiñ naa, Yésu a nga lôm ñe naa a ke kare mintôô mièñ naa a wômôyang. Abaalé mbemba mendem me nga lere ñe naa a mbe faa éban é mis Jehôva ! (Jean 20:11-18).

12. Kaneghe amu dzé é mam Lidia a nga lôt me nga likh naa a wôrane naa môr ézing aa se ki ñe lere édzing.

¹² Aval ane María Magdalena, ému abuiñ bôt ba lumane ya adzô ye naa ba wôrane naa môr ézing aa se ki ba lere édzing. Lidia, kal dzaa ézing ye a Paña, a dzô naa ka naa a byale, ñia a nga kômô kulu abum dèñ atan. A ke kuiñ naa éyong a mbe avitsang, Lidia a simane naa, ñia aa nga kale ki ñe, ya naa a mbe é kobe ñe ya nget, é dzughu ñe ya bifiè. A dzô naa : « Nsonghane wom éning é mbe naa bôr be yebe ma, ye naa é bôr bevoo be lere ma édzing. Me mbe mé ko wong naa tam ézing, méé nga yiène ki naa be lere ma édzing, amu naa é ñia wom a nga likh me naa me yebe naa me mbe mbia môt. »

13. Dzé é nga vole Lidia naa a ñu tang naa a ne éban é mis Jehôva ?

¹³ Niène Lidia a nga yeghe bebela, meyaghlane mèñ, a bo ayeghe môr émièn, é mbemba bifiè be mbe bé dzô ñe, ya mimboane bobeñang ya bendôm bèñ be ne bekristen, mi nga vole ñe naa a wokh naa a ne éban é mis Jehôva. A dzô naa : « Abuiñ biyong, n’nôm wom a dzô ma abim avé a dzing ma. A ne mban, a simane ma é mbemba mefulu mam. Mindzidzing memvuiñ mam maa, ma bo fe do. » Ye wa simane môr ézing, éñi a yi avole naa a tugha wokh naa a ne éban é mis Jehôva ?

AVAL BI NE YEN BIA BEBIÉN ANE JEHÔVA A YEN BIA

14. Aval avé nten 1 Samuel 16:7 wa vole bia naa bi yen bôt aval Jehôva a yen bo ? (A daghe fe nkaalé « Amu dzé Jehôva a yen naa bôr be ye ayong dèñ be ne éban ? »).

¹⁴ Simaneghe naa Jehôva aa yen ki mam ane émo da yen mo (a lang 1 Samuel 16:7). A taa ki éban môr a ne a do, amu aval a yene ô mis, nge a ne ôkukut nge nkukum, nge ki akal besikôlô a va bo (Esaïe 55:8, 9). Ya dzam té, ndaane naa ô vakh éban ô ne a do ya metsing me ye émo, a vakh éban ô ne a do ya metsing Jehôva. Ô ne lang minlang mi ya Biblia mia lere naa é bôr be mbe bé yen bébién zeze, aval ane nkulu-medzô Elías, Noemí, ya Ana, Jehôva a nga yen naa be mbe éban é mis mèñ. Ô ne fe tsili é mam wamièn ô lorang ma ban wô naa, Jehôva bebela ya bebela, a dzing wa, a yen fe naa ô ne éban. Nfa mboo, ô ne fe fas é mam Ékôan é kuluyang mebakh maa été ma daghe nlô-adzô autoestima nge ki estime de soic.

15. Amu dzé Jehôva a mbe é yen Daniel ane « é môr a ne édedèè éban » ? (Daniel 9:23).

¹⁵ Memeghe naa é sôsôe wiè a likh naa ô bo éban é mis Jehôva. Éyong ézing é tam a ke kuè a lôrang mimbu 90, nkulu-medzô Daniel a nga wôran « édedèè mvoaran » ya atakh (Dan. 9:20, 21). Aval avé Jehôva a nga ve ñe ngu’u ? Nzame a nga lôm angele Gabriel naa a ke simane Daniel naa a mbe « é môr a ne édedèè éban », ya naa a nga wokh meyaghlane mèñ (a lang Daniel 9:23). Za dzam é nga likh naa Daniel a bo édedèè éban é mis Nzame ? Ébe abuiñ mefulu a mbe a bele bi ne lang, édzing dèñ akal tetele ya fe é sôsôe wèñ (Ézéch. 14:14). Jehôva a nga likh naa nlang té ô lighi Éfiè dèñ été nfa ye naa bi bele afong (Bero. 15:4). Jehôva a wokh fe meyaghlane muè, a yen fe naa ô ne éban amu naa wa dzing tetele ye amu naa wa sèhane ñe ya sôsôe (Michée 6:8, metoan ; Behéb. 6:10).

16. Dzé é ne wa vole naa ô yen Jehôva a ne ndzidzing Ésaa ?

¹⁶ Yeneghe Jehôva ane Ésaa a dzing wa. A kômô wa vole, se ki a daghe bikop buè (Bya 130:3 ; Mat. 7:11 ; Luc 12:6, 7). A binan ébe dzam té é voleyang abuiñ bôt ba wôrane naa béé se ki éban. Éfônan, n’tamane simane Michelle, kal dzaa ézing ye a Paña. A mbe é wôrane naa baa yiène ki ñe lere édzing, ye naa éé se ki éban, niène é nga lôt abuiñ mimbu n’nôm é dzughu ñe ya bifiè. A dzô naa : « Éyong ésese ma wôrane naa méé se ki éban, ma dzeng naa me simane naa Jehôva a baghe ma ya é mo mèñ, é ve ma édzing dèñ, é kame fe ma » (Bya 28:9). Lauren, kal dzaa éfe ye a Sur África, a simane émièn naa : « Nge Jehôva a va dure ma ébe ñe ya minkoo mi ye édzing, a likh fe me naa me tobe ñe bébéñ mimbu misese mi, é belane fe ma naa me yeghle é bôr bevoo, dzam té da likh naa me bele ndzi-n’nem naa, a yen naa me ne éban ye naa a ne belane ma » (Osée 11:4).

17. Dzé é ne wa vole naa ô tobe a ndzi-n’nem naa ô bele ayebe Jehôva ? (Bya 5:12). (A daghe fe évaghle).

¹⁷ Tobeghe ya ndzi-n’nem naa ô bele ayebe Jehôva (a lang Bya 5:12). David a nga vaghan ayebe Jehôva ya « mura ében », édi da kame besôsôe be-bôr bèñ. A yem naa ô bele ayebe Jehôva ya naa a sukh wa, é ne kame wa naa ô taa wôrane naa wéé se ki éban. Aval avé ô ne yem naa ô bele ayebe Jehôva ? Aval ane bi va yen, Jehôva a ban wô do ngalane Éfiè dèñ. Nfa mboo, a belane bemvene, memvuiñ me ne wô bébéñ, ya bôr befe, naa be simane wô naa ô ne édedèè éban é mis mèñ. Aval avé wa yiène yalane ya nsaghane té ?

18. Amu dzé wa yiène yebe bifiè bia saghe wa ?

¹⁸ Ô taa tep bifiè bi ne bebela é bôr ba yem ya dzing wa, ba kobe naa ba saghe wa. Simaneghe naa Jehôva a ne belane bo nfa ye naa a vole wô naa ô yem naa ô bele ayebe dèñ. Michelle, éñi bi va tare tu ô mvus, a dzô naa : « Avitsang-avitsang, ma yeghe naa me yebe n’nem wom été, é mbemba bifiè é bôr bevoo ba dzô ma naa ba saghe ma. A ne aluman, ve ma yem naa dzam té éde Jehôva a kômô naa me bo. » Michelle a va buane ya édzing mindzidzing bemvene be nga ve ñe. Éndagha a sèñ ane mpwaghe-mefan, a ne fe môr ye a vole a Betel a too ôyap.

19. Amu dzé ô ne tobe ndzi-n’nem naa ô ne édedèè éban é mis Nzame ?

¹⁹ Yésu a simane bia ya añep naa bi ne édedèè éban é mis Ésaa waa a ne a dzôp été (Luc 12:24). Ya dzam té, bi ne tobe ya ndzi-n’nem naa Jehôva a yen naa bi ne éban. Biaa yiène ki vuène dzam té tam ézing ! Ya naa, bia yiène ve mengu’u naa bi vole é bôr bevoo naa baa fe be yebe naa be ne édedèè éban é mis Nzame !