Abuiñ bôr baa ke fe bisulan amu keghe ñong nfî, keghe ayeghle nge ki besôsôe be ne mbeng wèñ. Ve, amu dzé bia yiane ke bisulan Bengaa Jehôva ? Ô ne ñong za nfî wéñ ?

Mevakh ya tabe é bôr bevokh été. Bechrétien be yaa melu mvus be mbe ngômele amu be nga susulane vôm mbokh naa be wume Nzame, aa yeghe medzô mèñ ye vehane ngul nyôl (Behébreu 10:24, 25). Be mbe mevakh été, ye woghan ôlun amu be mbe bobenyang be yaa nsisim (2 Bethessalonicien 1:3 ; 3 Jean 14). Bia tông éfônan deba ému, dzam te da so bia mevakh.

Ayeghle da ve naa bi yeme belane metsing Nzame. Ane bechrétien be yaa melu mvus, befam, binenga ye boan ba sulane vôm mbokh. Beyeghle be ne n’wônane nsisim ba belane Kalare Nzame akal a lere bia aval bi ne buan metsing Nzame éning dzaa melu mese (Deuteronome 31:12 ; Néhemie 8:8). Môr ase a ne lere mbunan ye mebun mèñ éyong a yalane nsili nge ki a yèè bya.​—Behébreu 10:23.

Bia wônô mbunan waa. Ntôl Paul a nga dzô bechrétien be ya ékôan ézing ya melu mvus naa : « me bele ovekh yaa yen mina . . . akal naa bi kabane mebun, amu môr ase aa wônô mebun mèñ yaa mebun é môr mbokh » (Beromain 1:11, 12). Éyong bia sulane ye Bengaa Jehôva bevokh, bia wônô mebun maa ye yemle naa bia ye ning ane bechrétien.

Ye ô ne tobe ésulan yaa sono nyi ? Dzam te da ye ve naa ô ñong mbemba melepgha mô te. Ba ye wo yeme ñong. Biaa ñong ki ket bisulan bia.

• Za éfônan bia tông bisulan bia ?

• Za biboran bia ñong bisulan bia ?

Naa ô ke bisulan, dzam te da sili abuiñ ngul, amu bia tobane minzukh ane memveng, vièn, zen ôyap, atekh nyôl. Ve biaa likh ki naa mam mete me ve naa bi bo keghe ke bisulan. Amu dzé ?

Éning mbeng. « Kanghan mina bebyèñ » aval te éde ntôl Paul a nga kobe bobenyang be ya bikôan (Behébreu 10:24). Bifia bi te bia lere naa môr ase yaa bebia a yiane nyeghe é môr mbokh. Éyong bia dzeng naa bi yem bôr be yaa ékôan, bia ye yen aval be nga bo éyong be nga tobane minzukh mia fônane é mia. Da yili naa be ne bia vole bitèñ bite.

Mengom ma libe. Biaa tobane ki ve môr ve môr bisulan bia, bia tobane be nya mengom. Bia lôre mbemba biyong mevakh bia be be. Ve, aval mengom me te ma so bia dzé ? Ma yemle ényeghe dzaa. Éyong môr mbôkh ya bebia a bele minzukh, bia sukh nye a si ye vole nye, mam me te ma so bia élat (Minkana 17:17). Éyong bia vebane môr ase yaa ékôan, bia lere naa, « bia woghane ôlun. »​—1 Becorinthien 12:25, 26.

Bia lep mina naa mine bo mengom ya é bôr ba bo nkômane Nzame. Mina ye tobane aval mengom mete ébe Bengaa Jehôva. Ô taa likh naa dzam ézing é bo we okol-obakh naa ô bo keghe zu ébe bia.

• Amu dzé é ne éban naa bia tobe bisulan biaa ?

• Éyong é vé ô ne dzeng naa ô yem é bôr be ne ékôan dzaa ?

Bechrétien be yaa ntet mimbu ôsu be nga yiyiè bya, ye bo meyeglan, e lang ye fe e yeghe medzô ma so Kalare Nzame bisulane biaba (1 Becorinthien 14:26). Aval te éde bia bo bisulan bia ému wi.

Nya ayeghle a so Kalare Nzame été. A mane sono, ékôan ése da sulane naa be zu wokh ntun wa tobe bibukh 30 ô lereghe naa Kalare Nzame a ne éban éning dzaa ému. Môr ase a yiane kulu Bible naa a lang bifus ba tu. Éyong ntun te ô man-yang, bi nga yeghe « Ô momo ». Ayeghle te da tobe awala daa. Môr ase a dzeng naa a ve éyalane a va kôm é nda dzèñ. Ayeghle Ô momo te da boban bikôan a dang 120 000 bi ne si ése ngura.

É Sikolo a yeghle bia. Bia tobane fe ngoghe ézing ya sono akal ésulan é ne nkabane ngap élal, bia luè naa Éning moan chrétien ye minkanghle, é mam bia yeghe été ma so e Kalare ésèñ akal minkanghle a kuiñ ngoan ése. É ngap ôsu bia luè naa Mengos me ya nsisim, ma vole bia naa bi vebane bifus bi ya bible. Akore ya été bi siane é ngap bèè bia luè naa tugha yeghe ésèñ minkanghle, été, bia yen bifônan ya bingengeng bia vole naa bi yem kobe ye yem e yeghle é bôr bevokh medzô me Nzame. Ngap te é bele é moandzang a ve bong be ya sikolo te melepgha (1 Timothée 4:13). É ngap da sughlan bia luè naa éning moan chrétien, é bele minlang mia wulu ye minsili ya biyalane bia ve naa bi tugha wokh Kalare Nzame.

Nge wa so bisulane bia, wa ye yen naa bi bele ngul ayeghle. Waa ye ki dzôban.​—Ésaïe 54:13.

• Bisulan Bengaa Jehôva bia bobane ya ?

• Ésulan é vé wa kômô tare zu tobe ?

Befôrô wa yen e fefele alé ba lere naa Bengaa Jehôva ba bo ñyang éyong ba ke bisulan. Ve bia sili naa amu dzé bia bo nale éyong bia ke bisulan ?

Bia seme é Nzame waa. Afiang bo naa Nzame a ne keghe deghe nsôn ve n’nem (1 Samuel 16:7). Ve, amu dzé bia bo ñyang éyong bia ke bisulane ? Amu bia seme Nzame, bia seme fe é bobedzang baa. Bi tam ve éfônan naa wa ke yen é môr aa djié si, za ñyang ô ne bo mo te ? Waa ye ki bore bekuleba. Aval daa fe éyong wa ke bisulane, mborane wiè wa lere naa wa seme « Ndjié ya si ése », Jehôva Nzame, yaa é vôm ba wume nye.​—Atargha 18:25.

Akal mbemba mefulu ma so a Bible été. Bible a lep bechrétien naa be yeme bote « ya édzizine ya mbemba sôsôe » (1 Timothée 2:9, 10). « Édzidzine » da yili naa bi bo keghe bele mebore ma dure bôr e be bia, nge ki é ma ma kulu bia bikila atan. « Mbemba sôsôe » a ve naa bi top bitop bi ne mbeng keghe ôtukh, nge ki tang abé. Besôsôe be te ba ve naa môr a bot aval mebore a kômô. Mboan te ô ne ve naa bi yeme belane « metzing Nzame » ye « wume nye » yaa mbemba mborane waa (Tite 2:1 ; 1 Pierre 2:12). É ñyang bia bo da ve naa bôr be yebe naa bia seme Nzame.

Ve mebore me taa ve naa ô bo keghe ke bisulan. Ô ne bore bitop bi ne nfuban ése biang naa ô ke sôm é bi bi ne tang abé.

• Amu dzé mbemba mborane bitop ô ne éban éyong bia wume Nzame ?

• Za tsin metsing é ne bia yeme vole éyong bia kômô top mebore ?

Éyong wa yeghe Bible ye moan Ngaa Jehôva, wa ve ngul naa ô man kômane akal ayeghle te. Aval te fe wa yiane dzeng naa ô kômane akal bisulan ndamben ô ne ñong nfî ébe é mam ba ye yeghle wéñ.

Tobghe mbemba éyong ya mbemba vôm ô ne yeghe. Z’éyong ô ne top naa ô yeme yeghe ? Ye kikiri, ye keghe naa ô sum bisèñ, ye alu éyong boan be kaa oyô ? A se biang ve naa ô yeghe abuiñ mewola, ô ne tsine abîm éyong wa ñong akal te. Ve, keghe likh naa dzam ézing é zu biran éyong ayeghle dwiè. Dzenghe é vôm bidung ya nzogho bi se ki, a bo éwola minkobe, ane édi bingengeng nge ki nkol ntang, dzimeghe biom bite. Targhe yeghlan éyong wa sum yeghe, mboan te ô ne ve naa ô vuèn bivekh bi ne we n’nem été aval te ô ne yeme yeghe.​—Bephilippien 4:6, 7.

Dzenghe minlô medzô ya biyalane wa ye ve. Éyong wa kômane, targhe lang minlô medzô, deghe fe boan minlô medzô. Waghe mis biveghla bi ne été, minsili mi ne mefep a si. Nale wa ye yeme dzé ba kômô we yeghle. Langhe abekh ase. Dzenghe biyalane bi yaa minsili. Langhe bifus ya kalare Nzame. Fasghe aval bifus bi te bia yemele nlô adzô wa yeghe (Bisè Mintôl 17:11). Niane ô mbele éyalane ya nsili, vakh ndem foghe ve éfia é bele éyalan naa ô bo keghe vuèn. Nge wa kômô yalane minsili ésulan, bereghe énam ô yap yô ve ve étun éyalane da so ôsiman wiè.

Éyong wa binane minlô medzô mi te, wa koghle minféfèñ mengos n’yeman wiè.​—Matthieu 13:51, 52.

• Ô ne kômane ya akal bisulan ?

• Nge wa kômô yalane minsili m’izing ésulan, za dzam ô ne bo ?

Anto’o abuiñ mimbu, Jehôva aa kômô naa bôr bese be yaa nda bôr be lôre éyong vôm mbokh naa be yemle élat é ne ézang ba be Jehôva yaa ézezang deba (Deutéronome 6:6, 7). Akal te Bengaa Jehôva ba baghle ngura éyong a sono naa be kang nye a nda bôr été : ba luè minlang mia deghe nda bôr ya mam ya nsisim. Afiang bo naa wa ning étam ô ne fe ve Nzame éyong naa ô yeghe é dzam wa kômô tugha yeme e Bible été.

Éyong ya yire Nzame bebéñ. « Yirghane Nzame bebéñ nye fe a ye mina yire bebéñ » (Jacques 4:8). Bi ne tugha yeme Jehôva éyong bia yeghe aval a ne, ya fe mimboan myéñ a kalare wéñ été. É fekh é ne ébubu naa bi sum ayeghle ya nda bôr é ne naa bi lang Bible ôyap yôp, abong ézing bi ne tông ntaghan bisulan bi ya sono. Môr ase ya nda bôr a ne lang ngap ya été ye lere é dzam a va baghle ayeghle te.

Éyong ya yire nda bôt bebéñ. Éyong nnôm baa ngal ye boan ba yeghe Bible nsama mbokh dzam te da yemle élat deba. Ayeghle te da yiane bobane évuvwuèñ yaa a mvoghe été, bôr bese ba yane de a mevakh. Bebyèñ ba top minlô medzô mia deghe é myè boan beba, abong ézing minzukh ba tobane myo a sikolo ya ane be ne myo saghle. Be ne belane mesimane ma so Ô momo, Vééghan oyô ! nge ki a ke a nden jw.org. Bi ne fe belane nkômane ya bingengeng. JW Télédiffusion (tv.jw.org), a sughlan, môr ase adzô é dzam a va wokh ayeghle te. É bôr bevokh be ne belane n’yiène bya ya bisulan. É ba bevokh be ne nyu nge ki dzi dzôm ézing éyong ayeghe da man.

Mbemba éyong mina lôre sono ase naa mina kang Jehôva é ne vole nda bôr ése naa é bele mevakh ya yeghe Bible. Nzame a se bo keghe boran abîm ngul te.​—Bya 1:1-3.

• Amu dzé wa yiane bele éyong akal ayeghle ya nda bôr ?

• Za dzam bebyèñ ba yiane bo naa mevakh me tobe é nda bôr été ?

Dzé da ve naa é bôr ba be tobe mevakh été ? Amu be ne ésesang yaa nsama bisesang bia. Aval Nzame a nga sili bebo bisèñ yaa melu mvus naa be bo mban yaa tobane biyong bilal be e mbu, bia fe bia yane é bôra bisesang bia (Deutéronome 16:16). Bia fe bi bele bisesang bilal e be mbu : bisesang bi yaa alu daa bibèñ, yaa môra ésesang yaa melu melal. Bisesang bi te bia so bia za biboran ?

Bia yemle élat dzaa. Aval ane boan b‘Israël be nga vevakh ye lughe Jehôva ézezang meyong meba, nale fe bia kang nye yaa mevakh « bisesang » bia été (Bya 26:12 ; 111:1). Bia ve bia éyong yaa yen yaa tobane Bengaa be yaa bikôan bi fe, nge ki é ba be yaa mesi me fe. Bia tobe vôm mbokh éyong bia wèghan e zang mos, mboan te wa ve naa ényeghe dzaa é bo ayông (Bisè Mintôl 2:42). Bisesang bi te môr ase a woran ényeghe da lat « nsama bobedzang » yaa si ése.​—1 Pierre 2:17.

Bia ve naa bi vem nsisim. Boan b’Israël be nga vevakh fe amu be nga « tugha wokh ayili yaa medzô » me yaa Kalare Nzame (Nehémia 8:8, 12). Bia fe bia nyeghe ayeghle yaa Bible bia ñong bisesang bia. Ésesang ése é bele nlô adzô wa so e Bible été. Mintun ya biveghla, mia ve bia naa bi yeme ane bi ne dzale nkôman Nzame éning dzaa été. Éde fe minlang bia wokh mia so ebe bobedzang ba ke ôsu a wume Nzame minzukh mi fiang bo, mia ve bia ngul nyôl. Bisesang yaa melu melal, bia yen biveghla bi mam bobedzang be ya melu mvus be nga bo me soghe bia melepgha. Ésesang ése é bele nkôman akal é bôr ba duban ba lere mesu me bôr bese naa be ke-yang Nzame bining bieba.

• Amu dzé bia yen mevakh éyong bia tobe bisesang bia ?

• Ésesang da so bia beza biboran ?

Keghe naa Yésu a wu, a nga bôm naa : « mbemba fuèñ yaa édjiè Nzame da ye bôm-ban si ése ngura, ve tobe meyong mese nganyè, éyong te asughlan da ye so » (Matthieu 24:14). Ve aval avé nkanghle te wa ye tobane si ése ? Foghe ve nge bia tông éfônan Yésu a nga likh.​—Luc 8:1.

Menda-menda. Yésu a nga yeghle beyeghe bèñ naa be ke ba kanghle mbemba fuèñ menda menda. (Matthieu 10:11-13 ; Bisè Mintôl 5:42 ; 20:20). Bechrétien ôsu be mbe be bele mevôm be nga yiane ke ba kanghle (Matthieu 10:5, 6 ; 2 Becorinthien 10:13). Melu maa fe, nkanghle ô ne nkômane : ékôan ése é bele é vôm wèñ a yiane sèñ. Aval te bi ne yeme dzale asu ésèñ Yésu a nga ve bia : « a kanghle bôr medzo me Nzame ».​—Bisè Mintôl 10:42.

Mimboan minkanghle mivokh. Yésu a nga kaa kanghle minseng été é vôm ôse a nga kuan bôt, a bo nsakh-mang nge ki bebéñ étam nfeng (Marc 4:1 ; Jean 4:5-15). Bia vu éfônan dzèñ éyong bia kobe medzô me Nzame vôm ôse bi ne de bo : a bo mezen a yôp, menda bisèñ, mefup. Bia belane fe nkol ntang. Bia kanghle fe é bôr menda me larane ya éé maa. É bôr bia bebe bia sèñ, é bôr bia bebe bi ne a sikolo ye fe bôr be ya nda bôr dzaa. Mefekh minkanghle mi te mia ve bizukh bi bôr yaa mesi mese naa be wokh « mbemba fuèñ yaa éning ngalan ésèñ nkanghle dzaa ».​—Bya 96:2.

Za wa kômô bôm mbemba fuèñ y’Édjié Nzame ye mbemba be mam Édjiè te da ye so me melu ma zu ? Ô taghe baghle fuèñ te akal wa myèñ. Kobeghe de é bôr bevokh !

• « Mbemba fuèñ » mbé bia yiane bôm ?

• Aval avé Bengaa Jéhôva ba vu Yésu éyong ba kanghle ?

Éfia « mpwaghe mefan » da deghe é môr a kule zen ve ve naa é bôr bevokh be tông nye. Yésu a mbe mpwaghe mefan, amu be nga lôm nye a si naa a zu kanghle fuèñ ya éning ve ki kule zen da kore bôr (Matthieu 20:28). Melu maa ma, beyeghe béñ ba lôre abuiñ éyong naa « be ke ba bo bôr be fe beyeghe » (Matthieu 28:19, 20). Bevokh be ya été be nga ñong ésèñ bia lè naa mpwaghe mefan.

É môr a kanghle ngeng ése. Bengaa Jehôva bese ba kanghle mbemba fuèñ. Ve bevokh ba kôman naa be bo bempwaghe mefan, ba kanghle mewala 70 e be ngoan. Na be dzale de, ba sèñ étun mos. É ba bevokh, be ne ngura aval bempwaghe ba ke mevôm nkanghle o ngene keghe boban. Ba sèñ mewola 130 e be ngoan. Bempwaghe mefan baa dzeng ki bora b’ining nge abuiñ akum, be bele ndzi n’nem naa : Jehôva a ye be ve é dzôm ése be ne de ashèñ (Matthieu 6:31-33 ; 1 Timothée 6:6-8). Bengaa bevokh, ba kanghle mewola 30 nge 50 e be ngoan, é be bia lè naa bempwaghe mefan ya étun éyong.

É môr a nyeghe Nzame ya é bôr bevokh. Ane Yésu, bia yen naa bôr abuiñ ba kômô yeme Nzame (Marc 6:34). Ve é mam bia yeme me ne be vole naa be bele mebun me ne ngul. Akal ényeghe bôr bevokh, mpwaghe mefan a ve éyong ye ngul dzèñ naa be yem mbemba fuèñ (Matthieu 22:39 ; 1 Bethessalonicien 2:8). Dzam te da ve nye naa mebun méñ me wône ye sube Nzame bébéñ mevakh été.​—Bisè Mintôl 20:35.

• Bi ne dzô naa mpwaghe mefan ane za ?

• Za dzam é ne ve naa moan ngaa a bo mpwaghe mefan ?

Anto’o ayap éyong, ayeghle ya édjié Nzame é ne dzam daa ya é mam Bengaa Jehôva ba bo. Bengaa ba top naa ba kanghle éyong ése ba buan mi ngura meval besikolo naa be « yeme bo ésèñ minkanghle deba ».​—2 Timothée 4:5.

Sikolo a bempwaghe mefan. Éyong a dzale-yang ngura mbu, mpwaghe mefan a ñong ngum aval ayeghle tang melu mesaman e nda ékôan é ne nye bébèñ. Ayeghle te da ve naa a tugha sube Jehôva bébèñ, a tugha yeme meval minkanghle mise, ya naa a wulu a sôsôe été ésèñ minkanghle dzèñ.

Sikolo akal be bôm mbemba fuèñ ya édjié Nzame. Ayeghle te é ne tang ngoan ébèñ é ne akal bempwaghe mefan be bele abuiñ akeng ; ba yebe naa ba ke mevôm mese be ne be ashèñ. Ane ane a dzô naa : « Ma nyii! Lômghe maa! » éfonan mora éwole mbom mbemba fuèñ ya édjié ba luè naa, Yésu Christ (Ésaïe 6:8 ; Jean 7:29). Naa o ke oyap ya é vôm wa ning da sili naa éning dwiè é bo oveves. Mefulu me bôt, biyong, ya bidzi bi ne selan y’aval wa so wa ning. É ne fe bo naa o ne yeghe nféfèñ nkobe. Sikolo te a vole bobedzang ya bekal baa be ne minlughan nge ki minkuèñ be bele mimbu a tare 23-65, naa be bele mbemba mefulu me ya nsisim ba ye bo me ashèñ mevôm ba lôme be ya fe akeng é ne bo naa Jehôva ya ékôan dzèñ be yem belane be.

Sikolo ya Galaad. Nkobe hébeu, « Galaad » ayili naa « A ngô bengaa ». Nté ane sikolo te a nga kuleban mbu 1943, a lôm-yang minlôman 8 000 naa be ke kanghle mbemba fuèñ a ke kuiñ e sugha si (Bisè Mintôl 13:47). Éyong é bôr ba so sikolo ya Galaad be nga siane a Pérou, ékôan ézing ébe ki wèñ. Abong di bôr be nga lore 1 000. E Japon éyong minlôman mi nga sum kanghle wèñ Bengaa be mbe ki awôm bôr éyong dzi be nto’o 200 000. Sikolo ya ngoan étan te a bele ayeghle é ne édokh da so kalare Nzame. Sikolo te a deghe mingura meval bempwaghe mefan, minlôman, bebéthélite, bedeghe bikôan ya beyal beba naa be ñong meyeghle me ya kalare Nzame me ne édokh ma yemle ye wônô ésèñ minkanghle.

• Za dzam sikolo a bempwaghe mefan a song ?

• Za a yiane bo sikolo a be mbôm mbemba fuèñ ya édjié ?