Aval mi ne bele minlang mi alukh mia lughu Jehôva

1-2. Za dzam bôr bézing ba tem nfa minlang mi alukh ?

É TAM bôr ba lèè minlang mi alukh é ne édedèè mbeng ye mesan. Nge ô sumang lèè minlang mi alukh ye môr, kaa bisô, wa kômô naa dzam té é wulu mbeng. Abuiñ bôr befe be tele étéñ té, baa fe ba kômô de. Tsiona, kal dzèè ézing ye Ethiopia, a dzô naa : « Tam évoo ye metam me nga dang ma mevakh éning dam, a mbe é tam ma ye n’nôm wom bi nga sum lèè minlang mi alukh. Bii mbe bi bele minlang mi ne édoa, bi nga bira fe wuéñ. Me mbe mesan éyong me nga yen naa me yenang é môr ma dzing ye naa ñe a dzing fe ma. »

² Ve, Alessio, moadzang ye Países Bajos nge ki Pays-Bas, a dzô naa : « É mbe édedèè mvèñ, é tam me nga yeghe a yem ngal wom, éyong bi mbe bii lèè minlang, ve bi nga tubane fe mindzukh minlang mi alukh miè été. » Ayeghle di été, bia ye yen mindzukh mizing é bôr ba lèè minlang mi alukh be ne tubane mio, ye metsin metsing mézing me ne be vole naa minlang mi alukh mieba mi wulu mbeng. Bia ye fe yen aval bôr be ye ékôan be ne be sukh asi.

NSONGHANE YE MINLANG MI ALUKH

3. Za dzam minlang mi alukh mia song ? (Minkana 20:25)

³ Afang faa bo naa minlang mi alukh mi ne é dzam é ne mvèñ, ve a ne fe étéñ é ne édedèè éban é ne ve naa bôr be ke kuiñ alukh. É môs ba lughan, n’nôm ba ngal ba bo ngiagh asu Jehôva naa ba ye dzinghan ye kanghan nté sese bebèñ be ngene be tèè. Kaa naa bi bo ngiagh ézing, bia yiène tare tugha fas dzam té (A lang Minkana 20:25). É ne fe bebela éyong bôr bebèñ ba bo ngiagh ye alukh. Minlang mi alukh mia vole fam ye minenga naa be tugha yemane mboo ye éñi mboo, ye ñong mbemba nkighan. Biyong bizing, nkighane té ô ne bo naa ba lughan ; biyong bivoo nkighane té ô ne bo naa ba tele minlang mi alukh mieba. Éyong bôr bebèñ ba kikh naa ba tele minlang mi alukh mieba, dzam té daa yili ki naa, minlang mi alukh mieba mii dzi ki wulu mbeng. Ndaane de, minlang mi alukh mi va dzale nsonghane wôba, da yili naa, a vole be a ñong mbemba nkighan.

4. Amu dzé bia yiène bele mbemba n’yenane mam nfa minlang mi alukh ?

⁴ Amu dzé é ne éban naa bi bele mbemba n’yenane mam nfa minlang mi alukh ? Éyong minkuèñ mi bele mbemba n’yenane mam, baa ye ki sum minlang mi alukh ye môr, atoo naa baa kômô ki lughan. Ve, se ki minkuèñ étam ébe ba yi naa be bele mbemba n’yenane mam. Bia besese bia yiène de bele. Éfônan, bevoo bézing ba simane naa nge bôr bebèñ be sumang minlang mi alukh nsama, sibamekôm ba yiène lughan. Aval avé dzam té da name bekristen be ne minkuèñ ? Melissa, kal dzèè a ne nkuèñ a tobe Estados Unidos nge ki États-Unis, a dzô naa : « Éyong ndôm dzèè ye moadzang ba lèè minlang mi alukh nsama, bekristen bézing ba yane ve naa be ke kuiñ alukh. Ya dzam té, éde é bôr bézing ba lèè minlang mi alukh, baa tele ki minlang mi alukh mieba amben miaa wulu ki mbeng. Minkuèñ mivoo mia saalé minlang mi alukh. Dzam té é ne ve abuiñ meyep a n’nem. »

DZENGHANE NAA MI TUGHA YEMAN MBOO YE ÉÑI MBOO

5-6. Za dzam é bôr bebéñ ba lèè minlang mi alukh ba yiène dzeng naa be yem ébe kada môr ? (1 Pierre 3:4)

⁵ Nge mia lèè minlang mi alukh, za dzam da ye mia vole a kikh nge mia ye lughan nge ki kaa ? A ne éyong mia tugha yeman mboo ye éñi mboo. Éyong ézing ô nga yem mam mézing nfa é môr mboo, kaa naa ô sum minlang mi alukh ye ñe. Ve éndagha, ô mbele afôô naa ô yem « aval môr a ne a n’nem été » (A lang 1 Pierre 3:4). Nté wa lèè minlang mi alukh ye môr, ô ne yeghe a yem, aval élar a bele ye Jehôva, aval môr a ne, ye aval a tem. Ya tam, ô ntoo yalane minsili ane : ‘Ye a ne é môr a yiène ma akal alukh ?’ (Mink. 31:26, 27, 30 ; Beéph. 5:33 ; 1 Tim. 5:8) ‘Ye me ne ñe kale ye dzing aval a yi, ye naa, ye ñe a fe a ne me kale ye dzing aval ma yi ? Ye da ye bo ébubu naa bi ning nsama amben bikop biab ?’ (Bero. 3:23) Nté mia yeghe a yeman, simghane naa : É dzam da dang éban, déé se ki naa mi tubane mefulu, ve aval mia veban ye é mam ma selane mia.

⁶ Za mam mefe wa yiène yem nfa é môr mboo é tam mia lèè minlang mi alukh ? Éyong ézing mi ne kômô tsiè é mam mézing me ne édedèè éban, ane minsonghan é môr mboo. Za dzam ki bi ne dzô nfa é mam ma daghe fave môr émién, ane akoan, mono nge ki mbia bemam a nga tubane mo éning ? Se ki minlô-medzô mesese éme ba tsiè éyong ba sum minlang mi alukh (A vaghane ye Jean 16:12). Nge ô tèè naa, tam ya name minlô-medzô mia tsinan éning duè déé be ki kuiñ, dzôghane de é môr mboo. Ve dèè, é môr mia ñe mia lèè minlang mi alukh a ye kômô yem mam meté nfa ye naa a ñong nkighane wa yiène. Éde, tam da ye kuiñ, éyong wa ye ñe yiène wuè n’nem wiè.

7. Aval avé é bôr ba lèè minlang mi alukh be ne yeghe a yeman ? (A daghe fe nkaalé « Éyong wa lèè minlang mi alukh ye é môr a too ôyap. ») (A daghe fe bivaghle).

⁷ Aval avé ô ne tugha yem é môr, môr a ne a n’nem été ? Aval da dang mbeng ô ne de bo, é ne éyong mia kobe ye n’nem ôsese mboo ye éñi mboo, kaa shuale é môr mboo dzam, a sili minsili ye tugha bèè (Mink. 20:5 ; Jacq. 1:19). Éyong ézing mi ne top naa mia bo é mam ma ye likh naa mi kobe, ane, a dzi nsama, a ke mia wulu, ya ke minkanghle nsama. Mi ne fe yeghe a yeman éyong mia lôr tam ye memvuiñ ye fe memvong menan. Ya fe naa, boghan é mam ma ye likh naa mi yen aval é môr mboo a bo mam éyong a tele bitéñ bizing, ye fe éyong a ne ye bôr meval mese. Yeneghan é dzam Aschwin, ye Países Bajos nge ki Pays-Bas a nga dzeng naa a bo. A dzô é dzam di nfa minlang mi alukh mièñ ye Alicia : « Bi nga dzeng naa bi bo é mam ma ye bia vole a yeman. Abuiñ biyong a mbe boan bemam ane, a yam nsama, nge ki a bo boan bemam mefe a nda nsama. Metam meté, kada môr a nga yen é mbemba mefulu ye bikop éñi mboo. »

8. Abuan avé é bôr ba lèè minlang mi alukh be ne ñong éyong ba bo ayeghe Bible nsama ?

⁸ Mi ne fe yeghe a yeman éyong mia yeghe Bible nsama. Nge mi lughan, mia yiène ñong abuiñ tam naa mi bo ayeghe ya nda-bôt nsama, aval té, Nzame a ye bo mura ngap ye alukh denan (Eccl. 4:12). Éde, amu dzé miaa ñong ki tam naa mi bo ayeghe Bible nsama éndagha, nté mi ngen mia lèè minlang mi alukh ? Bebela a ne naa, é bôr ba lèè minlang mi alukh béé be ki nlughan, éde moadzang éé be ki nlô ye é mvong bôr dzeba. Ve, éyong mi ne mban a yeghe Bible nsama, mi ne yeghe a yem élar kada môr ye ébe mina a bele ye Jehôva. Max ba Laysa, minlughan mi ye Estados Unidos nge ki États-Unis, be nga ñong abuan afe. A dzô naa : « Ôyôm tam niène bi nga sum minlang mi alukh miè, bi nga sum yaghe minlô-medzô nfa minlang mi alukh, alukh, ye éning ya nda-bôt mebakh me ye Ékôan dèè été. Amu bi nga yeghe mebakh meté, bi nga name bura minlô-medzô me ne édedèè éban méé mbe ki bia ébubu a kobe. »

É MAM MEFE MIA YIÈNE FAS

9. Za mam mefe é bôr ba lèè minlang mi alukh ba yiène fas éyong ba yiène kikh é môr ba ye kar naa ba lèè minlang mi alukh ?

⁹ Za mia yiène kar naa mia lèè minlang mi alukh ? Mia bebèñ mia yiène ñong nkighane té. Éyong mi ndaghe sum lèè minlang mi alukh mienan, mi ne kikh naa mia kar de avitsang bôt (Mink. 17:27). A bo de, da ye vole naa mi saalé meyep ye fe minsili mi ne kaa éban. Ve, nge mi boo kaa de dzô môt, é ne vane kuiñ naa mi nga sobe amu mia ko wong naa môr a yem de. Nge mi tobe étam, é ne ve naa mi bele mbia abo-dulu. Éde, é ne fakh naa mi dzô de é bôr be ne mia ve mbemba melepgha ye avole da yiène (Mink. 15:22). Éfônan, mi ne de dzô bôr bézing be ye memvong menan, memvuiñ menan me ne biwôlô a nsisim, nge ki bemvene.

10. Za dzam é bôr bebèñ ba lèè minlang mi alukh be ne bo naa minlang mi alukh mieba mi ve Jehôva n’nem mbeng ? (Minkana 22:3).

¹⁰ Aval avé mi ne ve naa minlang mi alukh mienan mi ve Jehôva n’nem mbeng ? Nté édzing denan da ye ke da vem, mia ye kômô tobe nsama éyong ésese. Dzé é ne mia vole naa mi taa bo é dzam da ve Jehôva n’nem abé ? (1 Becor. 6:18) A ne éyong mia saalé minlang mi ne mvîn, a tobe étam, ye bira ñu meyok (Beéph. 5:3). Aval mam meté ma ve ôzang ye taghe nkômane wônan ye a bo é dzam é ne sôsôe. Da ye bo fakh naa mi bo mban a tsiè é mam me ne mina vole naa mi kanghan mboo ye éñi mboo, ye kang metsin metsing Jehôva (A lang Minkana 22:3). Daghan é dzam é nga vole Dawit ba Almaz ye Ethiopia. Ba dzô naa : « Bi nga lôr tam nsama mevôm me mbe abuiñ bôt, nge ki ya memvuiñ mèè. Bii dzi ki tobe étam môs ézing, metua nge ki a nda été. Aval té bi nga saalé bitéñ bi mbe ve naa bi ku meboblan été. »

11. Za dzam é bôr ba lèè minlang mi alukh ba yiène tare fas éyong ba ye kikh aval ba ye leran édzing é tam minlang mi alukh mieba ?

¹¹ Bi ne ki dzô yè nfa a leran édzing ? Mi ne bo boan bemam mézing nté élar denan da ke da vem. Ve dèè, nge ôzang ya ke binong wônan ô boo ngu’u, da ye mia bo ndzukh naa mi ñong nkighan ô ne fakh (Za Sal. 1:2 ; 2:6). Ya fe naa, éyong mia bo boan bemam mézing nfa ya lere é môr mboo édzing, da ye bo ébubu naa mi dzimle ndjiène n’nem ye bo é dzam da ve Jehôva n’nem abé (Mink. 6:27). Ya dzam té, éyong mia sum-sum élar denan, tareghane kikh benié ébe é mam mia ye bo nge ki a bo kaa bo naa mi leran édzing, ma wulu nsama ye metsin metsing Jehôvac (1 Beth. 4:3-7). Mia é bôr mia lèè minlang mi alukh, silighane mia bebién naa : ‘Aval avé bôr be ye é vôm bi too ba yen nleran édzing wèè ? Ye mam meté me ne véé ôzang ébe môr mboo ye ébe bia ?’

12. Za dzam é bôr ba lèè minlang mi alukh ba yiène yem nfa mindzukh, ye é mam baa kuiñ ki naa be woghan é tam ba lèè minlang mi alukh miaba ?

¹² Aval avé mi ne kôm mintsiè ye é mam mia kuiñ ki naa mi woghan ? Za dzam mi ne bo nge da bo déé kuiñ mia naa, miaa woghane ki ébe mam mézing ? Ye dzam té da lere naa minlang mi alukh mienan miaa wulu ki mbeng ? Se ki éyong ésese ; é bôr besese ba kômô lughan, é wôla kuiñ naa be taa woghan ébe mam mézing. Alughan é ne ngu’u, éyong é bôr bebèñ be ne été, ba sèñ nsama naa be dang é mam ma kane be. Éde, aval mia kôm mintsiè ému, da lere nge alukh denan da ye wulu mbeng melu ma zu. Éde, silighane mia bebién naa : ‘Ye bia yem kobe mam a mvoa été ya ngang ? Ye bi ne avôô nfa ya yebe naa bia ku, ye dzeng naa bi tsen ? Ye bi ne ébubu a likh naa dzam é lôt, a sili bidjiigha ye dzame ?’ (Beéph. 4:31, 32) Nge é ntoo mia fulu naa miaa woghane ki, nge ki naa mia wôman éyong ésese é tam mia lèè minlang mi alukh, mam me ne bo kaa kômban niène mia ye lughan. Nge ô tèè naa é môr mboo éé se ki é môr a yiène wa, a tele minlang mi alukh da ye bo nkighane wa dang mbeng akal mia bebèñd.

13. Za mam ma ye vole é bôr ba lèè minlang mi alukh a kikh abim tam ba ye de bo ?

¹³ Minlang mi alukh mi ne bem yakekuiñ ôden ? Éyong biaa ñong ki abim tam da yiène nfa nkighan ézing, abuiñ biyong, daa wulu ki mbeng (Mink. 21:5). Éde, minlang mi alukh mienan mia yiène bem abim tam da yiène, naa mi yeghe a yeman mboo ye éñi mboo. Ve, miaa yiène ki lèè minlang mi alukh édedèè ayap nge déé se ki éban. Biblia a dzô naa : « É dzam ba yane ayap, da ve naa n’nem ô koan » (Mink. 13:12). Ya fe naa, nté mia ke ôsu ya minlang mi alukh mienan, é ne bo édedèè ndzukh naa mi zôme meboblan ya ke binong (1 Becor. 7:9). Ndaane naa ô bembe ébe é tam mia lèè minlang mi alukh, ô ne sili wamién naa : ‘Ye mam mézing me ngen naa ma yiène me yem ébe é môr mboo naa me ñong nkighan ?’

AVAL AVÉ É BÔR BEVOO BE NE SUKH É BÔR BA LÈÈ MINLANG MI ALUKH ?

14. Meval mevé é bôr bevoo be sukh é bôr ba lèè minlang mi alukh ? (A daghe fe évaghle).

¹⁴ Nge bia yem é bôr bebèñ ba lèè minlang mi alukh, aval avé bi ne be vole ? Bi ne be bane naa be zu dzi ye bia, a tobe ayeghe ya nda-bôr dzèè, nge ki a lôr mbemba tam ye bia (Bero. 12:13). Aval mefôô meté me ne likh naa be bele tam ya tugha yeman. Ye ba yi é môr a tobe ye be, metua a baghe be, nge ki é vôm be ne ke tubane naa be kobe é mam meba ? Nge éñe é ne nèè, ye bi ne be ve avole dèè ? (Begal. 6:10) Alicia, éñi bi va tare tu ôyô, a siman é dzam é nga wulu mvèñ akal éñe ba Aschwin. A dzô naa : « É mbe dé ve bia n’nem mevakh éyong bobedzang be mbe bé dzô bia naa, bi ne ke é nda dzeba, nge bia kômô tuban ye tobe nsama kaa naa bi ne étam. » Nge é bôr ba lèè minlang mi alukh ba yen wô naa ô lôr tam ya be, ye ô ne de yebe nfa ye naa ô vole be ? Boghe nkee naa ô taa likh é bôr ba lèè minlang mi alukh étam, ve, ô yem fe naa wa yiène be likh afôô naa be kobe é mam ma tsinane be (Beph. 2:4).

15. Za dzam afe memvuiñ me ne bo naa be vole é bôr ba lèè minlang mi alukh ? (Minkana 12:18)

¹⁵ Bi ne fe sukh é bôr ba lèè minlang mi alukh ngalan é mam bia dzô ye éma biaa dzô ki. Metam mézing bi ne djié bia bebién ye bo kaa dzô dzam (A lang Minkana 12:18). Éfônan, é ne kuiñ naa, bia fep a n’nem naa bi dzô bôr naa bôr bebèñ ba lèè minlang mi alukh nsama, ve, bôr beté be ne dzing naa bébién be kare fuéñ té. Biaa yiène ki bo ékobe-kobe nfa é bôr ba lèè minlang mi alukh, nge ki a soa be nfa é mam ma daghe fave bébién (Mink. 20:19 ; Bero. 14:10 ; 1 Beth. 4:11). Ya fe naa, biaa yiène ki dzô nge ki a sili minsili mia ve naa é bôr ba lèè minlang mi alukh be wôrane naa sibamekôm ba yiène lughan. Kal dzèè a too éyôla naa Elise ye n’nôm ba simane naa : « Bi nga wôran aval ézing éyong be mbe béé sili bia minsili nfa é mam bia kôman akal alukh dèè, atoo naa bia bebién biaa be ki kobe dzam té. »

16. Aval avé bia yiène ñong mam nge bôr bebèñ ba kikh naa baa ke ki ôsu ye minlang mi alukh miaba ?

¹⁶ Za dzam é ne boban, nge bôr bebèñ ba kikh naa baa ke ki ôsu ye minlang mi alukh mieba ? Bia yiène saalé naa bi sili be minsili nge ki a ñong ngap (1 Pierre 4:15). Kal dzèè a too éyôla naa Lea a kanghle naa : « Me nga wokh naa, bôr bézing be nga kobe adzô é mam me nga tsini ma ye ndôm dzam naa bi kikh minlang mi alukh miè. Dzam té é nga bira me bo n’nem mintèñ. » Ane bi va yen de ôyô, éyong bôr ba kanan, daa yili ki sibamekôm naa, minlang mi alukh mieba mii dzi ki wulu mbeng. Biyong bizing, dzam té da yili fave naa, minlang mi alukh mité mi va dzale nsonghane wôba ; da yili naa, a vole bôr bebèñ beté a ñong nkighan ô ne fakh. Ve, nkighane té ô ne ve naa be wokh mintéñ ye wôrane naa be ne étam. Éde, ndzenghane meval bi ne be sukh asi (Mink. 17:17).

17. Za dzam é bôr ba lèè minlang mi alukh ba yiène tsini naa ba bo ?

¹⁷ Aval bi va yen de, minlang mi alukh mi ne bele mindzukh, ve mi ne fe bo é tam é ne mevakh. Jessica a simane naa : « Bebela a ne naa, minlang mi alukh miè mi nga sili abuiñ ésèñ. Ve, me mbe mevakh amu bi nga belan é tam ye é ngu’u dzèè naa bi tugha yeghe a yeman. » Nge mia lèè minlang mi alukh, tsinighane naa mia sèñ ngu’u naa mi tugha yeman. Nge mi bo de, minlang mi alukh mienan mia ye wulu mbeng ; da ye mia vole naa mia bebèñ mi ñong nkighan ô ne fakh.