“Au Qoroya na Levu ni Nona Yalodei”

A VOLA ena 2006 na dauvolaivola o Günter Grass e dua na turaga ni Jamani na itukutuku ni nona bula. A rawata tale ga na icovi ni Nobel Prize for Literature ena 1999. E vakamacalataki ena ivola oya na nona a curu ena tabana ni mataivalu e dau taqomaki ira vakatabakidua na lewenivanua e Jamani. Okati tale ga ena ivola oqori na kena italanoa e dua na turaga e sega ni guilecava rawa o Grass na vakasakiti ni nona itovo, dina ga ni sa oti oqo e 60 vakacaca na yabaki nodrau a sota. A tusaqati sara vakaukaua na turaga oqori, ia a dei ga ena nona vakabauta.

Ni vakatarogi ena niusiveva na Frankfurter Allgemeine Zeitung, a kaya o Grass ni a sega ni via vakaitavi ena ivalu na turaga ivakaraitaki vakasakiti oqori. A kaya o Grass ni “a sega ni muria” na turaga oqo “e dua na ivakavuvuli nei Itala se na veika vakominisi ni gauna oya. E iVakadinadina i Jiova.” Sa guilecava o Grass na yacana, ia e dau vakatokai koya ga Keimami-sega-ni-dau-cakava-oqori. Era vakaraitaka na dauvakadikeva na kedra volaitukutuku na iVakadinadina i Jiova, ni yacana o Joachim Alfermann. A mokulaki vakavica, e vakalolomataki tale ga. Oti, qai lai loka taudua tu ena dua na rumu. Ia, a yalodina tiko ga o Alfermann qai sega ni vakaitavi ena ivalu.

“Au qoroya na levu ni nona yalodei,” a kaya o Grass. “Au dau vaqaqa lo: E vosota tiko mada vakacava? Na cava e vakaukauataki koya?” A vosota tiko vakadede nona sagai me kua ni yalodina vua na Kalou, oti sa qai vesu ena keba ni veivakararawataki mai Stutthof o Alfermann ena Feperueri, 1944. A sereki ena Epereli ni 1945, qai bulata na ivalu, e yalodina tu ga vei Jiova me yacova nona mate ena 1998.

O Alfermann a dua vei ira na iVakadinadina e rauta ni 13,400 na kedra iwiliwili​—⁠era bula e Jamani kei na so tale na vanua a veiliutaki kina o Itala​—⁠era a vakararawataki vakaca ena vuku ni nodra vakabauta. Era muria na veidusimaki ni iVolatabu mera tawaveitovaki ena veika vakapolitiki ra qai sega ni vakaitavi ena ivalu. (Maciu 26:52; Joni 18:36) E rauta ni 4,200 na iVakadinadina era vesu ena keba ni veivakararawataki, ra qai mate e le 1,490. Nikua, e levu era se qoroya ga na nodra yalodei na iVakadinadina oya, dina ga ni sega ni tautauvata nodra vakabauta.

[iYaloyalo ena tabana e 32]

Joachim Alfermann