Na Vuna Mo Biuta Kina na Vakatevoro
KE O vakavulici ena so na iwalewale ni vakatevoro e tukuni ni sala eda veitaratara kina kei ira na yalo e vinaka, o na kurabui ena ka e tukuna na iVolatabu me baleta na vakatevoro. Me kena ivakaraitaki, e kaya: “Dou kakua ni golevi ira sa daucurumi, se tarogi ira na dauveinita, mo dou vakadukadukalitaki kina.” (Neitou na matanivola kala.)—Vunau ni Soro 19:31; 20:6, 27.
E tukuna na iVolatabu ni o ira na dauvakatevoro era “tamata vakasisila vei Jiova.” (Vakarua 18:11, 12) Na cava na vuna? Nida dikeva vinaka na ka e tukuna na iVolatabu, e tukuni ni vauci sara tiko ga kina na veitaratara kei ira na mate, oqori sara ga na vuna.
Era se Bula Tiko Beka ga na Mate?
E tukuna na Vosa ni Kalou na iVolatabu ni sega ni rawa mera veitaratara na bula kei ira na nodra daulomani era sa mate, e dina ni veibasai sara oqo kei na nodra vakabauta e lewe vuqa. Na cava na vuna? Ke dua e vosa rawa vua na mate, e kena ibalebale ni se bula tiko ga o koya e mate. Rairai dua dina na tikidra e se bula tiko. E so era kaya ni bula tiko ga na yalo ni sa mate oti na yago. E dina beka?
Na itukutuku e tu ena iVolatabu me baleta na buli ni tamata e tukuna: “A sa bulia na tamata na Kalou ko Jiova mai na kuvu ni qele, ka ceguva ki na ucuna nai cegu ni bula, a sa yaco kina na tamata me yalo bula.” (Vakatekivu 2:7, neitou na matanivola kala.) Sega beka ni vakaraitaka oqo ni tamata ga vaka i koya e yalo bula, e sega ni tiko vua e dua na yalo tawamate rawa e bula tiko ga ni sa mate na yago? Na iVolatabu sara ga e tukuna: “Na yalo ga sai valavala ca ena mate.” (Isikeli 18:4) “Ni ra sa kila ko ira sa bula ni ra na mate: ia ko ira na mate era sa sega ni kila e dua na ka . . . Sa sega na cakacaka, se na vakasama, se na kila ka, se na vuku, e nai bulubulu.”—Dauvunau 9:5, 10.
Me vaka e vakaraitaka na iVolatabu, na yalo e sega ni dau bula tiko ga ni sa mate na yago, me rawa kina vei ira na bula mera veitaratara kei ira. Oqo na ka erau kaya e rua na vuku ni iVolatabu ni rau sa vakadeitaka ni dau mate na yalo. Na daunicioloji ni Canada, o Clark H. Pinnock, e kaya: “Na ivakavuvuli oqo [ni tawamate rawa na yalo] e sa vakabauti tu mai ena dua na gauna balavu, ia e sega ni vakaivolatabu. E sega ni vakatavuvulitaka na iVolatabu ni tawamate rawa na yalo.” Na vuku tale ga ni Peritania o John R. W. Stott, e kaya: “Na yalo tawamate rawa, e sega tale ga ni vakarusai rawa, e ivakavuvuli vakirisi, sega ni ivakavuvuli vakaivolatabu.”
Ia vakacava na nodra dau taura na tamata na itukutuku se ra rogoca na domo e vaka me lako mai vei ira na mate. O cei e vosa tiko mai oya?
O Cei e Rau Veivosaki?
E tukuna na iVolatabu ni a taurivaka e dua na yalo tawarairai e dua na gata me nona waqawaqa me rau veivosaki kei na imatai ni yalewa, qai rawai Ivi kina me tusaqata na Kalou. (Vakatekivu 3:1-5) E vakatokai koya na yalo tawarairai se agilosi oqo na iVolatabu me “gata makawa, a yacana na Tevoro, kei Setani, o koya sa temaki ira kecega na kai vuravura.” (Vakatakila 12:9) O Setani sara ga e lai rawai ira tale e so na agilosi mera vukitani. (Juta 6) Era vakatokai na agilosi ca oqo mera timoni, era meca tale ga ni Kalou.
E tukuna na iVolatabu ni tiko vei ira na timoni oqo na kaukaua mera vakacalai keda kina na tamata. (Luke 8:26-34) Eda sega gona ni kurabui ena ka e kaya na Lawa ni Kalou: “Me kakua ni kune vei kemuni e dua . . . sa taroga na daucurumi, se dua na dauveinita, se dua sa taroga na tamata sa mate. Ni ra sa tamata vakasisila vei Jiova ko ira kecega era sa kitaka na veika oqo.” (Vakarua 18:10-12) Na leqa cava ena yaco ke beci na lawa oqo?
Na isaunitaro oqo e tiko ena ka e yacovi Tui Saula e Isireli makawa. Ni rerevaki ira na kena meca, e lai vaqara kina e dua na daucurumi. E kerea na marama oya me kaciva mai na parofita o Samuela e sa mate tu. Ena ivakamacala ni daucurumi me baleta na ituvaki ni qase e raica, e nanuma sara o Saula ni o Samuela sara ga oqori. Na cava e qai tukuni vei Saula? Era na bale na Isireli ena ligadra na nodra meca, eratou na tini tale ga o Saula kei rau na luvena tagane ena vanua sa tu kina o “Samuela,” e kena ibalebale ga ni rau na mate. (1 Samuela 28:4-19) E raica vakacava na Kalou na nona lako o Saula me lai taroga na daucurumi? E tukuna vei keda na iVolatabu: “A sa mate ko Saula e na vuku ni nona caka cala . . . ka ni sa lako talega me kere vakavuvuli vua na tamata sa curumi, ka me tarogi koya.” (1 Veigauna 10:13) Erau sota na bici kei na kena iula.
O ira tale ga na dauvakatevoro edaidai era tu ena dua na vanua leqataki. E vakaroti ira na dau “kila ka-vakatevoro” na iVolatabu nira na sotava “nai karua ni mate [se mate tawamudu].” (Vakatakila 21:8; 22:15) E ka gona vakayalomatua meda muria na sala ni bula ena noda levea na cakacaka kece ga ni vakatevoro.
Vorata Nodra Kabakoro na Yalo Velavela
Vakacava ke o vakatevoro tiko? E vinaka mo cakava e so na ka mera kua kina ni vakaleqai iko kei na nomu vuvale na yalo velavela. Na cava mo cakava? Me kena ivakaraitaki: Ena taqomaka vakacava e dua na nona vale kei ira na lewe ni nona vuvale mai na nodra vakacaca na sarasara? Ni sa vagalalataki ira oti mai nona vale, ena kauta laivi tale ga na iyaya era dau lakova na sarasara. Ena bonota na laqa qai cakava vinaka na lalaga me tarovi ira na sarasara. Ke ra se vakacaca tiko ga mai na sarasara, o na kacivi ira na kenadau mera mai valuta.
Oqori tale ga na ka o rawa ni cakava mo vorati ira kina na yalo velavela, mo galala tale ga mai vei ira. Vakasamataki ira mada na lotu Vakarisito makawa mai Efeso, era dau vakatevoro tu e liu ni bera nodra lotu Vakarisito. Nira sa vakatulewataka mera biuta na vakatevoro, ra cakava e tolu na ka mera taqomaki ira kina mai na nodra kabakoro na yalo velavela, me vaka ga na nodra vakacaca na sarasara. Na cava era cakava?
Na Kena iMatai
E vakamacalataka na iVolatabu: “A sa lewe vuqa talega vei ira era daukitaka eliu nai lawaki vakatevoro eso, era sa kumuna vata na nodrai vola, ka visa e na matadra kecega.” (Cakacaka 19:19) Na nodra vakarusa na nodra ivola ni cakaisausau o ira na lotu Vakarisito vou oqo, era sa navuca kina e dua na ivakaraitaki vei ira kece na via vorati ira na yalo velavela. Mo biuta laivi vakadua na iyaya kece ni vakatevoro. Oqori e okati kina na ivola kece, na ivoladraudrau, na komiki, na tepi ni vidio, na iyaloyalo dau kabi e lalaga, na itukutuku era tu ena kompiuta, na ivakatagi e curu tu kina na ka vakatevoro, na qato kei na ka kece ga e daramaki me “itataqomaki.”—Vakarua 7:25, 26; 1 Korinica 10:21.
E tugana sara ga e lomana e dua na turaga mai Sauca Amerika e dau vakatevoro tu ena vica vata na yabaki na ivakasala vakaivolatabu oqori. E kaya: “Dua na siga au lai binia na noqu iyaya kece ni vakatevoro ena mata ni noqu vale, au kauta mai na imatau au qai tatalaka vakamatailalai.” Ni oti oqori e qai vakama kece, e sega tale ni dua na ka e vo. Sa mai toso vinaka sara yani vakayalo, sega ni dede sa dua sara na italatala gugumatua ena dua na ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova.
Ia e se sega ni rauta oqori. Na cava na vuna? Ni oti e vica vata na yabaki na nodra vakarusa nodra ivola ni vakatevoro na lotu Vakarisito mai Efeso, e vola na yapositolo o Paula: “Eda veivala talega . . . kei ira na veivavakoso yalo ca.” (Efeso 6:12, neitou na matanivola kala.) Era sega ni soro na timoni. Era na saga tiko ga mera rawai keda. Na cava tale e dodonu mera cakava na lotu Vakarisito oqori?
Na Kena iKarua
E vakadreti ira na lotu Vakarisito mai Efeso o Paula: “Dou vakaiyaragi e nai yaragi kecega ni Kalou mo dou tu dei rawa ka vorata nai lawaki ni tevoro.” (Efeso 6:11, raica na ivakamacala e ra ni NW) E se yaga tu ga na ivakasala oqori me yacova mai edaidai. E vaka ga na tamata e saga tiko me vagalalataki ira na sarasara mai nona vale, e dodonu tale ga mera vakaukauataka na lotu Vakarisito na nodra bai ni tataqomaki me kua kina ni rawai ira na yalo velavela. Na cava tale e okati ena ikarua ni ka?
“Ia me kenai kuri,” e vakabibitaka o Paula “mo dou kauta na vakabauta mei sasabai dou na bokoca rawa kina na gasau vidi kecega ni tevoro.” (Efeso 6:16, neitou na matanivola kala.) E bibi dina na isasabai oqo. Ni dei nomu vakabauta, ena kaukaua tale ga na nomu vorati ira na ivavakoso yalo ca.—Maciu 17:20.
O na vakaukauataka vakacava nomu isasabai? Ena nomu vulica tiko ga na iVolatabu. Ena sala cava erau lako vata kina na vuli iVolatabu kei na vakabauta? Na dei ni bai e vakatau mai na dei ni kena yavu, na dei tale ga ni vakabauta ena vakatau mai na dei ni kena yavu. Na yavu cava oqori?
Na yavu oqori na kilaka dodonu mai na Vosa ni Kalou. E vakamacalataka na yapositolo o Paula: “Eda sa kila kina ni sa rawa na vakabauta e na vakarorogo, kei na vakarorogo e na vosa i Karisito.” (Roma 10:17) Ena rawa ni o sureta e dua na iVakadinadina i Jiova me vakavulici iko ena iVolatabu, ena gauna kei na vanua e ganiti iko. Nomu vuli ena vakaukauataka sara ga nomu vakabauta. (Roma 1:11, 12; Kolosa 2:6, 7) Na cava na kena yaga? Ena sega ni dede sa na vaka na bai kaukaua na nomu vakabauta, ena vorata nodra veivakamuai na yalo velavela.—Same 91:4; 1 Joni 5:5.
Na cava na ikatolu ni ka era cakava na lotu Vakarisito mai Efeso?
Na Kena iKatolu
O ira mai Efeso era curu vou mai oqo ena vakabauta era sa rawata mera vagalalataki ira mai vei ira na yalo velavela, ia era se vakaitikotiko voli ga na lotu Vakarisito oya ena koro e sinai kina na vakatevoro. Ena vinakati mera taqomaki tiko ga. E tukuna na yapositolo o Paula vei ira nona itokani vakabauta na ka mera cakava ena gauna e volavola kina vei ira: “Cakava na ka kece oqo e na masu . . . kerea tiko ga na veivuke . . . e na kaukauwa ni Yalo Tabu. Me ia tiko e na bogi kei na siga na nomuni masulaki ira kece na tamata ni Kalou.”—Efeso 6:18, VV.
Ena gauna oqo, me vaka ga ena gauna oya, e se vinakati tiko ga na masu vagumatua kei na masu vakawasoma, me rawa nida taqomaki keda kina mai vei ira na yalo velavela. E veivakacegui ni o kila ni o Jiova ena sauma na nomu masu vagumatua me taqomaki iko, bau kina nodra tokoni iko na agilosi. (Same 34:7; 91:2, 3, 11, 14; 145:19) E rui bibi meda masuta vagumatua na Kalou me ‘vakabulai keda mai na ca.’—Maciu 6:13; 1 Joni 5:18, 19.
E bau vakila tale ga na yaga ni masu o Antônio, e dua na dauvakatevoro e liu mai Brazil. Ni sa vakadonuya me vulica na iVolatabu qai vulica ni o Jiova na yaca ni Kalou, sa tekivu sara me masuta vagumatua na Kalou o Jiova me vukei koya me rawa ni muduka na vakatevoro. E kaya ena nona nanuma lesu: “E noqu idrodro dina o Jiova ena noqu dau masuti koya, vakatale ga kina o ira na vakabobulataki ira tu e liu na yalo velavela.”—Vosa Vakaibalebale 18:10.
O na Rawata
Nida sa mai kilai Jiova, e bibi meda vakabauti koya vakatabakidua, meda vakamalumalumutaki keda ena nona lewa, da qai muria nona ivunau. Ni o cakava oqo, ena rogoca nomu masu ni o cavuta na yacana, ena taqomaki iko tale ga. E vaka sara ga oqori nona taqomaki Antônio. Edaidai sa dua o koya na qase ena dua na ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova e São Paulo, sa dua tale ga na ka nona vakamuduo ni mai kila ni ka dina ga e sereki koya.—Joni 8:32.
Ena rawa tale ga ni o sereki mai na vakatevoro me vaka ga e cakava o Antônio kei na vica vata na udolu era dau vakatevoro tu, era sa qarava tiko na Kalou o Jiova edaidai. Oqori na vuna mo biuta lavi kina na iyaya kece e dau vakayagataki ena vakatevoro, mo vulica na iVolatabu me vakaukauataka nomu vakabauta, qai masuti Jiova me taqomaki iko. Na nomu bula ena vakatau tiko mai na nomu cakava na veika oqori!
[Tikina bibi ena tabana e 5]
E tukuna na iVolatabu ni o ira na bula ena sega ni rawa nira veivosaki kei ira na mate
[iYaloyalo ena tabana e 6]
1. Mo biuta laivi vakadua na iyaya kece ni vakatevoro
[iYaloyalo ena tabana e 7]
2. Vulica tiko ga na iVolatabu
[iYaloyalo ena tabana e 8]
3. Masu vagumatua, qai vakawasoma