Vakarautaka Vei Ira na Gone na Ka Era Gadreva

E SEGA ni vakabekataki nira vinakata na gone mera kauaitaki vakalevu, ia e vakadinadinataki ni levu era sega ni vakacegui ena ka era gadreva. Sa vakaraitaki sara ga oqori ena kedra ituvaki na itabagone nikua. E kaya e dua na dauvakadidike ena Globe and Mail mai Toronto, Kenada: “Era sa qai yawaka tiko ga na nodra vuvale na itabagone, era lekata kina na kilaka kei na vuku.”

Na cava e leqa? E rairai vu ni leqa na nodra sega ni dau kauaitaki nira se gone? E kaya e dua na vuniwai ni mona e dau vukei ira na yalewa era sega ni cakacaka vinaka mera qaravi ira na luvedra: “E gadrevi meda vulica kece na susu gone. Meda kila tale ga na itubutubu ni na yaga mai muri na gauna kece eda dau tiko vata kina kei ira na luveda.”

Era gadreva mada ga na gonedramidrami mera vakavulici wasoma. Sega ni vica wale ga na miniti se me vagauna ia me wasoma​—ena loma ni siga taucoko. E bibi ena nodra tubu vinaka na gone na levu ni gauna eda dau tiko kina vata kei ira.

Gadrevi na Vakavakarau

Mera vakayacora vinaka na nodra itavi na itubutubu, e gadrevi mera vakarautaki ira tu ena sucu ni luvedra. Era na rairai vuli mai na dua na ivakavuvuli i Jisu Karisito me baleta na kena dau lalawataki na ka. E kaya: “Se ko cei vei kemuni e via tara e dua na vale cecere, me na sega ni tiko sobu mada e liu ka cakacakataka na kena i sau?” (Luke 14:28, VV) Nodra qaravi na gone​—e tukuni vakalevu me cakacaka ni 20-na yabaki​—e dredre sara mai na tara ni dua na vale. Ena vinakati gona e dua na porokaramu me qaravi kina vakavinaka na gone.

Kena imatai, e bibi ena susu gone na nodrau vakarautaka vinaka tu na itubutubu na nodrau vakasama kei na nodrau vakavakarau vakayalo. E kunei ena nodra vakadikevi e 2,000 na tina mai Jamani, ni o ira na tina era sa vakanamata tu ena nodra vakasucu e bulabula vinaka na luvedra, ni vakatauvatani kei ira na tina era sega ni tu vakarau ena nodra vakasucu. Ena yasana adua e cakacakataka e dua na dauvakadidike ke voravora na nona bula vakawati e dua na yalewa ena leqataki na kena lai tara na bula i luvena ena 237 na pasede, ni vakatauvatani kei na yalewa e sega ni dau vakararawataki ena nona bula vakawati.

E matata kina ni bibi na nodra itavi na tama ena nona tubu vinaka na gone. E kaya o Doketa Thomas Verny: “Dua na ka ena leqataki kina vakalevu nona bula mai muri na gone, oya ke dau vakararawataki watina bukete se vakawaletaki koya o tagane.” E dau kainaki vakalevu ni loloma vinaka duadua me soli vua na gone oya na nona loloma o tama vei tina.

E sega ni vinaka vua na gone e buketetaki tiko na hormone e kune ena sala ni dra i tinana e vakavuna na lomabibi kei na nuiqawaqawa. Ia, e nanumi ni ca sara na nuiqawaqawa e sega ni oti rawa, ni vakatauvatani kei na lomabibi e yaco ga vagauna. Na ka ga e bibi duadua oya na rai nei tina me baleta na gone e buketetaka tiko.a

Na cava mo cakava ke o sa bukete qai sega ni tokoni iko o watimu, se ni o cata na vakaluveni? E sega ni kurabuitaki ni so na ituvaki e dau vakavuna mera lomaleqataka kina na yalewa na nodra bukete. Ia, nanuma tiko ni oqori e sega ni cala i luvemu. E rawa gona ni donu tu ga vakacava na nomu rai dina ni yaco e so na ituvaki leqataki?

Sa vukei ira e vica vata na milioni na veidusimaki vuku ni Vosa ni Kalou, na iVolatabu. E tukuni kina: “Dou kakua sara ni lomaocaoca; ia e na ka kecega me vakatakilai vua na Kalou na nomudou kerekere e na masu kei na dau cikecike kei na vakavinavinaka. Ia na vakacegu ni Kalou, sa uasivia na ka kecega e kilai rawa, ena vakataudeitaka na yalomudou kei na lomamudou e na vuku i Karisito Jisu.” Ni o muria na veidusimaki oqori o sa cakava sara tiko ga na ivakaro oqo: “Dou kakua sara ni lomaocaoca.” (Filipai 4:6, 7) O na vakila na nona veikaroni na Dauveibuli, e dau veikauaitaki.​—1 Pita 5:7.

E Dau Yaco Vakalevu

Ni oti ga e vica na macawa ni vakasucu, e so na tina gone era dau rarawa se ra malumalumu. So mada ga na tina era dau cudrucudru, dina ga nira taleitaka nodra vakaluveni. E dau yaco ga vakalevu na ituvaki vaka oqori. Na vuna, ni levu na veiveisau e yaco ena yagodra ni oti ga na vakasucu. Era dau vakasamataka tale ga vakalevu na tina vou na icolacola mera na qarava​—na veivakani, veisautaki pikini, kei na nona qaravi na gone e sega ni dau namaki na ka era vinakata.

E nanuma e dua na tina ni nakita o luvena na nona tagi me vakararawataki koya. Sa rauta ga me kaya e dua na kenadau ena nodra qaravi na gone mai Japani: “E sega ni dua e galala mai na kena lomaleqataki na susu gone.” E kaya tale o koya ni “bibi vua na tinanigone me kua ni dau vakayawaki koya.”

Kevaka mada ga e rarawa ena so na gauna o tinanigone, e se rawa tiko ga ni taqomaki luvena me kua ni tarai koya na nona cudrucudru. E tukuni ena ivola na Time: “O ira na tina era dau walia na nodra rarawa, kauaitaka na luvedra, vaqitori ira tale ga, era dau gone mamarau na luvedra.”b

Me Veivuke o Tama

E tiko vei tamanigone na veitokoni kei na veikaroni e gadrevi me susugi kina na gone. Ke tagi na gone ena lomaloma ni bogi, e rawa ni yadravi koya tiko o tamana me moce vinaka kina o tinana. E kaya na iVolatabu: “E vaka tale ga kina vei kemuni na tagane, ni dau nanuma na watimuni.”​—1 Pita 3:7, VV.

E ivakaraitaki vinaka o Jisu Karisito vei ira na tagane vakawati. E solia sara mada ga nona bula mera vakabulai kina na nona imuri. (Efeso 5:28-​30; 1 Pita 2:21-​24) O koya gona, o ira na tagane vakawati era vakuai ira mai na so na ka mera veivuke kina ena nodra susugi na luvedra, era sa vakatotomuri Karisito sara tiko ga. Io, na nona qaravi na gone e sega ni nona itavi e dua ga na itubutubu, me rau duavata, rau veitauriligataka na nodra susugi na luvedrau.

Me Rau Cakacaka Vata

E kaya o Yoichiro, na tama ni dua na gone yabaki rua: “Keirau veivosakitaka sara ga vakamatailalai vakaveiwatini na nona susugi na luve i keirau yalewa. Ni yaco e dua na ka keirau na veivosakitaka se cava me caka.” E kila o Yoichiro ni gadreva o watina me vakacegu, qai dau kauti luvena tu ni lai volivoli.

E liu, nira se le levu na lewe ni vuvale ra qai veivolekati, era dau veivuke ena veimei o ira na ulumatua kei ira na weka. Sa rauta ga me kaya e dua na daucakacaka ena vale ni susu gone e Kawasaki, mai Japani: “Levu na gauna era dau vakacegu na tina nira veitalanoataka kei ira e so tale na leqa oqori. Era walia rawa na leqa vaka oqori e levu na tina ena veivuke lailai e soli vei ira.”

E kaya na ivola Parents nira “gadreva e dua na isoqosoqo dau veivuke mera talaucaka kina na nodra leqa” na itubutubu. E vei beka ena kune kina na isoqosoqo oqori? Me kua ni qiqo na nodra rai, mera dau vakarorogo vei ira na nodra itubutubu se o vugodra, oqori e yaga vakalevu vei ira na tama kei na tina vou. Me kila tale ga o tukadra na gone kei budra na gone ni na rogoci ga na nodrau vakatulewa na itubutubu.c

E dua tale na vanua era rawa ni rai kina na itubutubu gone, oya vei ira na itokani vakabauta vata. Era tu ena ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova o ira era sa vakayabaki tu ena susu gone ra qai tu vakarau mera rogoca na nodra leqa na itubutubu. Era na veivuke ena so na vakasama vinaka sara. Dau kerea nodra veivuke na “yalewa qase”​—e kaya na iVolatabu nira buta vinaka tu ena ivakavuvuli vakaivolatabu​—ra tu vakarau mera vukei ira na yalewa gone.​—Taito 2:3-5.

Mera digia vinaka na itubutubu na nodra ivakasala e so tale me baleta na qaravi ni luvedra. E kaya o Yoichiro: “Dau totolo ga mera sa vaka na kenadau ena qaravi gone na tamata kece.” E vakadinata na watina o Takako: “Taumada, au dau sega ni taleitaka na nodra ivakasala niu nanuma nira vakalewai au tiko niu sega ni kila na itavi vakaitubutubu.” Ia, na nodra vuli mai vei ira e so tale, era veiraurautaka kina e levu na veiwatini na nodra qarava na ka era gadreva na luvedra.

Na Veivuke Vinaka Duadua

Kevaka mada ga e sega ni dua e tu me vukei iko, e tiko e dua na ivukevuke kaukaua e nuitaki. Oya o Jiova na Kalou, e buli keda, e raica sara ga na ‘tikidra’ kece na tamata era sucu e vuravura. (Same 139:16) E kaya o Jiova ena nona Vosa na iVolatabu me baleti ira na nona tamata ena gauna makawa: “E dua li na yalewa me na guilecava na luvena sa sucu, me kua ni lomana na luve ni ketena? io, ena sa guilecava beka, ia koi au ka’u na sega ni guilecavi iko.”​—Aisea 49:15; Same 27:10.

E sega vakadua ni guilecavi ira na itubutubu o Jiova. E vakarautaka vei ira ena iVolatabu na ivakasala vinaka duadua mera susugi kina na gone. Kena ivakaraitaki, rauta ni 3,500 na yabaki sa oti, e vola na parofita ni Kalou o Mosese: “Mo ni lomani Jiova na nomuni Kalou e na lomamuni taucoko, kei na yalomuni taucoko, kei na nomuni kaukauwa.” E kaya o Mosese: “Ia na vosa oqo, ka’u sa vakarota vei kemuni e na siga oqo, me tiko ga e na lomamuni: ia mo ni gumatua ni vakavulica vei ira na luvemuni, ka dauvosataka ni kemuni sa tiko e na nomuni vale, ni kemuni sa lako voli talega e na sala, ka ni kemuni sa koto sobu, ni kemuni sa duri cake talega.”​—Vakarua 6:5-7.

Na tikina bibi cava o nanuma ni tukuni tiko ena Vosa ni Kalou oqori? Sega li ni nodra vakavulici wasoma na gone ena veisiga? E sega ni rauta wale ga na “gauna yaga” o lalawataka ena so na gauna mo tuberi luvemu kina. Me vaka nira dau lewa tu ga na gone na gauna mera veivosakitaka kina na veika bibi, e vinaka mo dau tu vakarau ena levu na gauna mo vukei luvemu kina. Nomu cakava oqori o sa vakayacora sara tiko ga kina na ivakaro vakaivolatabu: “Vakatavulica na gone e na sala e dodonu me lako kina: ia ni sa qase mai, ena sega ni lako tani maikina.”​—Vosa Vakaibalebale 22:6.

E okati ena nodra vakavulici vinaka na gone na wilivola vakadomoilevu. E kaya na Vosa ni Kalou ‘ni se gone sa kila na iVolatabu’ o Timoci na tisaipeli ena imatai ni senitiuri. E macala ga ni se gone erau dau wilivola vakadomoilevu vua o Unaisi na tinana kei Loi na buna. (2 Timoci 1:5; 3:14, 15) E vinaka me caka sara ga oqo ni o se qai tekivu vakavosaka na luvemu. Ia, na cava o na wilika vua, ena vakavulici vakavinaka vakacava e dua na gonedramidrami?

Mo wilika vua na iVolatabu. E kunei ena iVolatabu ni ka sara ga oqori a wiliki vei Timoci. Era sa tiko tale ga na ivola era tu kina na iyaloyalo duiroka mera kila vinaka kina na gone na iVolatabu. Ena raitayaloyalotaka sara ga o gone na ivakavuvuli ena iVolatabu. Kena ivakaraitaki na ivola ni iTalanoa mai na iVolatabu kei Na Tamata Rogo Duadua a Bau Bula. Sa vakavulici gona na nodra vakasama kei na lomadra e vica vata na milioni na gone ena ivola vaka oqori.

Me vaka e kaya na iVolatabu, “na gone era sa nonai solisoli na Kalou: kei na vua ni kete sa kenai sau ni ka vinaka.” (Same 127:3) E nuitaka tu vei iko o Jiova e dua na “[i]solisoli,” oqori o ira na gone daulomani, era vu ni marau qai ka dokai. E ka ni veivakalougatataki dina na nodra susugi na gone, vakauasivi mera vakacaucautaki koya na Dauveibuli!

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 8]

E bibi na nona rai e dua na tina me baleta na gone e kunekunetaka tiko

[iYaloyalo ena tabana e 9]

Dina ni na cudrucudru na tinanigone vou ni oti nona vakasucu, e levu sara na ka e rawa ni cakava me kila kina o luvena ni lomani qai karoni

[iYaloyalo ena tabana e 10]

E tiko tale ga na nodra itavi na tama ena susu gone

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Na wilivola me tekivu nira se lalai sara na gone