Vakamacalataka na Nona Vakabauta e Dua na Saenitisi

Vakamacalataka mada na nomu isususu.

Erau dravudravua na noqu itubutubu, e sega ni kila na wilivola o tinaqu. Keitou susu vuaka, tei kakana draudrau ena vanua e dau luvu vakalevu volekata na siti o Taipei. Erau vakavulici au na noqu itubutubu ena yaga ni cakacaka vagumatua, meu dauveivukei tale ga.

Dou daulotu?

Keitou lotu Taoisi, dau vakacaboisoro vua na Kalou, ia keitou sega mada ga ni kilai koya. Au dau lomatarotarotaka: ‘Na cava eda rarawa kina? Na cava era dau nanumi ira ga kina e levu?’ Meu kila na kena isau au lai vakawilika kina na ivola me baleta na lotu Taoisi, lotu Buda, wili tale ga kina na itukutuku makawa ni veivanua vakaEsia, Urope kei Merika. Au lai lewena e vica tale na lotu, ia e sega ni saumi na noqu vakatataro.

Na cava o vulica kina na veika vakasaenisi?

Au dau taleitaka na fika, au qoroya tale ga na lawa e lewa na veikabuli. Na ka buli kece, mai na maliwalala vakaitamera ina kabula somidi era muria kece e dua na lawa. Au vinakata gona meu kila na lawa ya.

Na cava o vakabauta kina na bula vakaidewadewa?

E sega ni dua tale na ka au vakavulici kina e koronivuli kei na univesiti, na bula vakaidewadewa ga. Niu dau vakadidike ena veika vakasaenisi sa na vinakati ga meu vakabauta na bula vakaidewadewa.

Na cava e uqeti iko mo wilika na iVolatabu?

Au lai vakaitikotiko mai Jamani ena 1996 meu tomana tale kina na noqu vuli torocake ni oti noqu vakadikiri. Ena yabaki tarava keirau sota kei Simone e dua na marama iVakadinadina i Jiova. E tukuna ni noqu vakatataro ena rawa ni sauma na iVolatabu. Au kurabui ni vakamacalataki tu ena iVolatabu na inaki ni bula. E veimataka au na yadra ena veimama ni va meu wilika na iVolatabu ena dua na aua, oti au taubale meu vakasamataka kina na veika au wilika. Ena yabaki tarava au sa wilika vakaoti na iVolatabu. E tarai au vakalevu na vakayacori ni parofisai era volai kina. Toso na gauna au sa qai vakabauta ni vakavuna na Kalou na volai ni iVolatabu.

Na cava mada o nanuma me baleta na itekitekivu ni bula?

Niu tekivu vakasamataka vakabibi qori ena veiyabaki ni 1990, era sa qai kila na dau dikeva na sela ni yago ni levu na ka e rawa ni cakava na sela. Era sa kila tu na saenitisi ni vereverea duadua na sela e bulia na yago (protein) e tiko ena kabula kece. Era dikeva wale ga qo ni tuvanaki tu me vaka ga e dua na misini, e dui tiko na kena gacagaca kei na kena itavi. Dua na gacagaca ni misini qori e tiko kina e sivia e 50 na sela e bulia na yago. Ena loma mada ga ni dua na sela e duidui na misini e tiko kina, e tiko na kena e solia na igu, dua tale e lavetaka na itukutuku ni DNA, qai tiko tale ga na kena e lewa na ka me curu ena iubi mamare ni dua tale na sela.

Na cava o vakadeitaka?

Au taroga lo, ‘E rawa vakacava me cakava na ka vakatubuqoroqoro qo na sela e bulia na yago?’ Era taroga tale ga eso na saenitisi na vereverea ni sela ni veikabula. E dua na parofesa ni kemisitiri mai Merika a tabaka e dua na ivola me veiletitaka ni sega ni tekivu vakacalaka na vereverea ni sela ni veikabula. Au duavata kei na vakasama ya, au kila ni dua e bulia na ka kece.

Na cava o veisau kina mo iVakadinadina i Jiova?

E vakaitikotiko ena rauta e 56 na kilomita o Simone, e tautauvimate, ia e bolea me mai vakavulici au e veimacawa ena iVolatabu. Au vulica tale ga ni so na iVakadinadina i Jiova era bala ena keba ni veivakararawataki nira sega ni vakaitavi ena veika vakapolitiki ena nodra veiliutaki na ilawalawa nei Itala mai Jamani. E tarai au sara ga na nodra yaloqaqa. Au vinakata meu vakataki ira, nira lomana na Kalou.

E veisautaka vakacava nomu bula na nomu kila na Kalou?

Era tukuna na noqu itokani niu sa qai mamarau. Au dau beci au niu susu mai na vuvale dravudravua, au dau vunitaka vei ira eso, au sega tale ga ni dau talanoataki rau na noqu itubutubu. Ia au vulica ena iVolatabu ni sega ni kauaitaka na Kalou na vakaitutu. O Jisu mada ga a susu ena vuvale dravudravua me vakataki au. Ena gauna qo au sa qaravi rau tiko na noqu itubutubu, au vakaveikilaitaki rau tale ga vei ira na noqu itokani.