Isireli kei na Vanua e Volekata

E TUKUNA vei Eparama o Jiova: ‘Biuti Uri e Mesopotemia mo lako ina vanua au na vakatakila vei iko.’ Sa tawani tu na vanua oya ra qai tu yavolita na veimatanitu e so.—Vte 12:1-3; 15:17-21.

Nira biuti Ijipita na tamata ni Kalou, era kila nira na saqati ira na meca, me vakataki ira na “qaqa kei Moapi.” (Ly 15:14, 15) Era tu na Amalekaiti, na kai Moapi, na kai Amoni kei na kai Amoraiti ena gaunisala era na muria na Isireli ina Vanua Yalataki. (Tvl 21:11-13; Vkr 2:17-33; 23:3, 4) Era na vala tale ga na Isireli kei ira na matanitu e kedra meca ena loma ni vanua e yalataka vei ira na Kalou.

E tukuna na Kalou vei Isireli me “vakasava” e vitu na ‘matanitu lelevu,’ o ira na Itaiti, Kakesaiti, Amoraiti, na kai Kenani, Perisaiti, Aivaiti, kei ira na Jepusaiti, ni dodonu mera vakarusai. E rui torosobu na nodra ivalavala kei na nodra lotu. Na nodra kalou e okati kina o Peali (kilai ena ivakatakarakara ni gacagaca ni veiyacovi ni tagane), Moloke (dau cabori vua na gone me imadrali), kei na kalou yalewa ni vakatubukawa o Aseteroci (Astarte).—Vkr 7:1-4; 12:31; Ly 23:23; Vns 18:21-25; 20:2-5; Dvl 2:11-14; Sm 106:37, 38.

So na gauna e vakatokai na vanua kece e solia na Kalou vei Isireli me o “Kenani,” mai na vualiku kei Saitoni me yacova na ‘uciwai o Ijipita.’ (Tvl 13:2, 21; 34:2-12; Vte 10:19) So tale na gauna e cavuta sara ga na iVolatabu na dui yacadra na veimatanitu, na veikoro, se na veimatatamata era tiko kina. So vei ira na cavuti oqo e tu ga na vanua era vakaitikotiko kina, me vakataki ira na kai Filisitia era tiko e baravi kei ira na Jepusaiti era tiko ena veiulunivanua volekati Jerusalemi. (Tvl 13:29; Jos 13:3) E so tale ga era qai veitokiyaki tiko.—Vte 34:1, 2; 49:30; Jos 1:4; 11:3; Dvl 1:16, 23-26.

Ena gauna era biuti Ijipita mai kina na Isireli, e rairai yavusa rogo qai kaukaua duadua tiko na Amoraiti.a (Vkr 1:19-21; Jos 24:15) Era sa kovea na nodra vanua na kai Moapi me yacova na uciwai o Arinoni, dina ga ni se vakatokai tiko ga na tai kadua kei Jeriko me “buca dravuisiga kei Moapi.” Rau veiliutaki tale ga e Pasani kei Kiliati e rua na nodra tui na Amoraiti.—Tvl 21:21-23, 33-35; 22:1; 33:46-51.

Dina ni tokoni ira na Kalou, era sega ga ni vakasevi ira tani kece sara na veimatanitu e dodonu mera vakasevi na Isireli, era qai vakaleqai Isireli tale tiko. (Tvl 33:55; Jos 23:13; Dvl 2:3; 3:5, 6; 2Tu 21:11) Era vakacalai na Isireli baleta nira sega ni muria na ivakasala: “Moni kua ni muria na kalou tale eso, na nodra kalou na veimatatamata era tiko wavoliti kemuni.”—Vkr 6:14; 13:7.

[iVakamacala e ra

[Mape ena tabana e 11]

(Raica tale na ivola)

Matanitu Mera Vagalalataki Mai na Vanua Yalataki

FILISITIA (D8)

C8 Asikiloni

C9 Kesa

D8 Asoto

D8 Kaca

D9 Kira

KENANI (D8)

B10 AMALEKAITI

C12 Asatari (Eta?)

C12 Ketesa (Ketesa-parinea)

D8 Lakisi

D9 Pieri-sepa

D10 AMORAITI

D11 NIKEPI

E4 Toa

E5 Mekito

E5 Tenaki

E6 Efeki

E6 AIVAITI

E7 JEPUSAITI

E8 Pecisemesi

E8 Epironi (Kiriaciaripa)

E9 ITAITI

E9 Tipiri

E10 Arati (Kenani)

E10 KENAITI

E11 Akirapimi

F4 KAKESAITI

F6 Sikemi

F7 PERISAITI

F7 Kilikali

F7 Jeriko

F8 Jerusalemi

G2 AIVAITI

G2 Tani (Leisi)

G3 Asori

FINAISI (F2)

E2 Taia

F1 Saitoni

ITOMI (F12)

F11 SIA

G11 Posira

AMORAITI (SIONI) (G8)

G6 KILIATI

G7 Sitimi

G7 Esiponi

G9 Aroeri

SIRIA (H1)

G1 Pealikata

G2 AIVAITI

I1 Tamasiko

MOAPI (H10)

AMORAITI (OKI) (I5)

G6 KILIATI

H3 PASANI

H4 Aseteroci

H4 Etirei

AMONI (I7)

H7 Rapa

[Vanua Dravuisiga]

H12 VANUA DRAVUISIGA E ARAPEA

[Ulunivanua]

E4 Ulu i Kameli

E11 Ulu i Ori

G1 Ulu i Erimoni

G8 Ulu i Nipo

[Wasawasa]

C6 Wasa na Mediterranean (Wasa Levu)

F9 Wasa Tuituina

G4 Wasa o Kalili

[Toevu kei na Vure]

B11 Uciwai o Ijipita

F6 Uciwai na Joritani

G6 Uciwai o Japoki

G9 Uciwai o Arinoni

G11 Uciwai o Sereti

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Ena imatau: O Tui Oki na Amoraiti a liutaki Pasani, na vanua e dau kilai levu ena kena bulumakau kei na sipi

E ra: Raici na Wasa Tuituina kei na vanualiwa e Juta mai Moapi

[iYaloyalo ena tabana e 11]

Vakaroti Isireli o Jiova me vakasevi ira na veimatanitu era qarava na kalou lasu, me vakataki Peali, Moloke, kei na kalou yalewa ni vakatubukawa o Asetoreci (taba toka)