E Tiko Beka Vei Iko na “Vakasama i Karisito”?

“Me vakarautaka mada ga vei kemuni na Kalou e dau solia na vosota kei na vakacegu . . . na ivakarau ni vakasama vata ga e tiko vei Karisito Jisu.”​—ROMA 15:​5, NW.

1. E vakacava tu beka na irairai kei Jisu ena levu na droini ena veilotu ni Veivanua Vakarisito, ia na cava e sega ni donu sara kina na irairai kei Jisu era droinitaki?

“E SEGA vakadua ni bau laurai me dredre.” Oqo na ka e tukuni me baleti Jisu ena dua na ivola e lasutaki ni vola e dua na vakailesilesi makawa kei Roma. Na lewenivola oqo, e kilai ni se sega ni veisau mai na gauna sara e tabaki kina ena ika11 ni senitiuri, e tukuni ni lewa vakalevu na ivalavala ni nodra droini na daudroini.a Na irairai gona kei Jisu ena vica na droini e vaka ni vakaloloku tu, e vaka e dua na tamata e tu yadua sara na gauna me qai matadredredre. Ia e sa bau veicalati dina na irairai kei Jisu era droinitaka na daudroini, ni vakamacalataki koya na Kosipeli ni turaga yalovinaka, yalololoma, qai dau kauai vakalevu.

2. Eda na teivaka vakacava na “ivakarau ni vakasama vata ga e tiko vei Karisito Jisu,” ia ni tiko vei keda oqo, na cava eda na cakava rawa?

² Macala e ke ni na vinakati meda vakasinaita noda vakasama kei na lomada ena itukutuku dina me baleti Jisu ni a se bula e vuravura kevaka eda via kila se tamata vakacava sara mada o koya. Meda dikeva mada e so na itukutuku ena Kosipeli ena vakavotuya vei keda na “vakasama i Karisito”​—oya na lomana, nona rai, kei na nona nanuma. (1 Korinica 2:​16) Nida cakava oqo, meda vakasamataka tiko se sala cava eda na rawa ni teivaka kina na “ivakarau ni vakasama vata ga e tiko vei Karisito Jisu.” (Roma 15:5, NW) Nida cakava oqo, eda na qai rawa ni muria vakavinaka na ivakarau sa kotora tu o koya vei keda, sega wale ga ena noda bula, ia ena noda veitaratara tale ga kei ira na tamata kece ga.​—Joni 13:15.

Torovi Rawarawa

3, 4. (a) E yaco tiko ena gauna cava na itukutuku e volai ena Marika 10:​13-​16? (b) Na cava e cakava o Jisu nira saga nona tisaipeli mera tarovi ira na gone mera kua ni torovi koya?

³ Era dau galeleti Jisu na tamata. Levu sara na gauna, era sega ni tu vakasuka mera torovi koya o ira e duidui nodra yabaki kei na ituvaki ni bula. Vakasamataka mada na itukutuku e volai ena Marika 10:​13-​16. E yaco ni sa voleka ni cava nona cakacaka vakaitalatala ni gole tiko i Jerusalemi ena iotioti ni gauna ni se bera ni mate vakararawa.​—Marika 10:​32-​34.

⁴ Raitayaloyalotaka mada na ituvaki oya. Sa ra kauta mai vei Jisu na tamata na luvedra, wili kina na gonedramidrami, mera mai vosa vakalougatataki.b Ia era via tarova na tisaipeli na nodra kau yani na gone vei Jisu. De dua era nanuma na tisaipeli ni sa rui bibi na vica na macawa sa vo tiko, ena sega kina ni via vakaogai koya o Jisu vei ira na gone. Ia e cala na nodra nanuma. Ni kidava o Jisu na ka era cakava na tisaipeli, e sega ni taleitaka. E kacivi ira ga na lalai, qai kaya: “Laivi ira na gone lalai me ra lako mai vei au, ka mo dou kakua ni tarovi ira.” (Marika 10:14) Sa qai cakava na ka e laurai kina ni o koya e turaga yalovinaka dina qai dau loloma. E kaya na kena itukutuku: “Sa keveti ira [na gone], ka tabaki ira e na ligana, ka vosavakalougatataki ira.” (Marika 10:16) E laurai ni vaka mera sega ni rere na gone ni keveti ira cake vakayalololoma o Jisu.

5. Na cava eda kila me baleta na itovo i Jisu ena itukutuku e volai ena Marika 10:​13-​16?

⁵ Na itukutuku lekaleka oya e tukuna vei keda e levu sara na ka me baleta na itovo i Jisu. Eda raica kina ni turaga torovi rawarawa. E dina ni a tu mai lomalagi ena itutu cecere, ia era sega ni rerevaki koya na tamata ivalavala ca, e sega tale ga ni beci ira o koya. (Joni 17:5) E sega beka ni lauti keda nida raica ni o ira tale ga na gonelalai era sega ni rerevaki koya? Ke a sega ni tamata mamarau, se me sega soti ni laurai vua me dau matadredredre, ke ra sega sara ga ni via torovi koya na gone se vakaevei? Era torovi Jisu na tamata kece ga nira vakila ni dau yalololoma qai dau veikauaitaki, ra qai kila deivaki nira na ciqomi ke ra torovi koya.

6. Na cava mera cakava na qase mera torovi rawarawa kina?

⁶ Nida vakasamataka tiko na itukutuku oqo, meda tarogi keda mada, ‘E dau tiko tale ga vei au na vakasama i Karisito? Au dau torovi rawarawa?’ Ena veigauna dredre oqo, ena yaga vei ira na sipi ni Kalou mera tiko e so na ivakatawa era dau torovi rawarawa, o ira na tagane era “vaka nai vunivuni mai na cagi.” (Aisea 32:​1, 2; 2 Timoci 3:1) Kemuni na qase ni ivavakoso, ke oni teivaka na yalo ni veikauaitaki dina, oni qai tu vakarau mo ni soli kemuni ena vukudra na tacimuni, era na vakila sara ga o ira ni oni dau kauai dina. Era na raica oqori ena irairai ni matamuni, rogoca ena rorogo ni domomuni, ra qai siqema ena vinaka ni yalomuni vei ira. Ni laurai gona vei kemuni na yalo ni veinanumi kei na veikauaitaki vaka oya, era na qai sega ni tu vakasuka na tacimuni, wili kina o ira na lalai, mera torovi kemuni. E vakamacalataka e dua na yalewa lotu Vakarisito na vuna e rawarawa kina vua me tukuna na lomana vua e dua na qase ni ivavakoso: “Nona ivakarau ni vosa vei au e malumu qai tau ena dela ni yalololoma. Ke sega oya, keu a qamugusu tu ga. E dei na lomaqu ena neirau veivosaki.”

Dau Veinanumi

7. (a) E vakaraitaka vakacava o Jisu ni dau veinanumi? (b) Na cava beka e vakalesuya kina vakamalua o Jisu na nona rai na mataboko?

⁷ E dau veinanumi o Jisu. E veikauaitaki tale ga. Ni raica ga nodra rarawa tu e so, e saga sara me vakacegui ira. (Maciu 14:14) E veinanumi tale ga ena nona kila ni na vakaiyalayala na ka era rawata na tamata, qai dau nanumi ira ena ka era gadreva. (Joni 16:12) Dua na gauna, e kau yani vua e dua e mataboko ra qai masuti Jisu o ira na veikau yani me vakabulai koya. A vakalesuya tale nona rai o Jisu, ia e cakava vakamalua. Taumada, e buawa nona raici ira na tamata​—“[e] raica na tamata era vaka na kau, ka ra sa lako voli.” Sa qai vakalesuya taucoko vua o Jisu na nona rai. Ia na cava e vakabulai koya kina vakamalua? De dua e cakava oya baleta me kua ni vakidacalataki koya ni raica vakasauri na rarama ni siga kei na levu ni ka e tu e vuravura, ni sa matau tu vua na butobuto.​—Marika 8:​22-​26.

8, 9. (a) Na cava e yaco ni tadu yani o Jisu kei iratou nona tisaipeli ina yasayasa e vakatokai na Tikapoli? (b) Vakamacalataka na ka e cakava o Jisu me vakabulai koya kina na didivara.

⁸ Vakasamataka mada e dua tale na ka e yaco ni sa oti na Lakosivia ni 32 S.K. E tadu yani o Jisu kei iratou nona tisaipeli ena tokalau ni Wasawasa o Kalili, oqo ena yasayasa e vakatokai na Tikapoli. Sega ni dede sa ra yaco yani vei iratou na ilawalawa levu ra qai kauta yani vei Jisu e levu era tauvimate kei ira na lokiloki, qai vakabulai ira kece o koya. (Maciu 15:​29, 30) Ia e dreta noda vakasama nida raica ni dua na tamata e kauaitaki koya sara vakabibi o Jisu. Vei iratou na vola na Kosipeli, o Marika duadua ga e volatukutukutaka na ka e yaco.​—Marika 7:​31-​35.

⁹ E didivara na tagane oya qai dredre me vosa. De a siqema o Jisu nona rere kei na nona madua. Sa qai cakava o Jisu e dua na ka e via duatani vakalailai. E kauti koya vakatikitiki na tagane oya ina dua na vanua lala. Sa qai vosa vagalu vua me kila kina na ka ena vakarau cakava. E “daramaka na nonai qaqalo ki na daligana ruarua ni tamata, ka kasivi, ka tara na yamena.” (Marika 7:​33) Oti sa qai tacake i lomalagi o Jisu ena yalo vutugu. Na ivukivuki i Jisu e vaka me tukuna tiko vua na tagane oya, ‘Na ka au sa na vakarau cakava qo vei iko e vu ga ena kaukaua ni Kalou.’ Oti sa qai tukuna: “Mo rogo mada.” (Marika 7:​34) Sa rogo rawa qai macala sara na vosa ni tagane oya.

10, 11. Eda na vakaraitaka beka vakacava nida dau veinanumi ena ivavakoso? ena vuvale?

¹⁰ Sa dau veinanumi dina o Jisu! E kauaitaka na lomadra na tamata, ia nona kauai vaka oqo e vakavuna me cakava na ka mera kua ni lomaleqa kina o ira na rarawa tu. Nida lotu Vakarisito, e yaga tale ga meda teivaka da vakaraitaka ni tiko vei keda na vakasama i Karisito ena ituvaki vaka oya. E vakadreti keda na iVolatabu: “E dodonu mo ni yalovata kece, ni veinanumi, ni veilomani me vaka na veitacini, ni yalo vinaka ka yalo malua.” (1 Pita 3:​8, VV) Eda raica gona e ke ni na vinakati meda qarauna noda vosa kei na noda ivalavala kevaka eda dau veinanumi.

¹¹ Eda na veinanumi ena ivavakoso ena noda dau veidokai, ni oqori na ka eda na vinakata me caka tale ga vei keda. (Maciu 7:​12) Ena vauci kina noda qarauna na ka eda tukuna kei na itautau tale ga ni noda vosa. (Kolosa 4:6) Nanuma tiko ni so ‘na vosa, sa vaka na veisua ena iseleiwau.’ (Vosa Vakaibalebale 12:18) Vakaevei ena vuvale? Na veiwatini erau veilomani dina erau dau veinanumi. (Efeso 5:​33) Erau na qarauna na vosa tau kaukaua, na veivakalewai, kei na vosa gaga, ni vosa kece oqo e rawa ni veivakamavoataki ra qai mavomavo dredre. O ira na itubutubu dau loloma era na veinanumi tale ga ena nodra veitaratara kei luvedra. Ke sa mani vinakati mera veivakadodonutaki na itubutubu dau loloma, era na cakava ga ena sala e vakaraitaka nira dokai ira na luvedra, mera kua kina ni lai madua wale tu na gone.c (Kolosa 3:​21) Kevaka gona eda dau veinanumi vaka oqo, eda sa vakaraitaka ni tiko vei keda na vakasama i Karisito.

Dau Veinuitaki

12. Na rai dodonu cava e tiko vei Jisu me baleti ira nona tisaipeli?

¹² A tiko vei Jisu na rai dodonu me baleti ira na nona tisaipeli. E sega ni lecava nira tamata ivalavala ca. Me lecava vakacava, ni rawa vua me kila na ka e tiko ena loma ni tamata. (Joni 2:​24, 25) Ia a sega ni raica wale tu ga nodra malumalumu, e raica tale ga vakabibi na nodra itovo vinaka. E kila ni dua na vanua vinaka e rawa nira yacova o ira na tamata oqo sa vakayarayarataki ira mai o Jiova. (Joni 6:​44) Nona saga o Jisu me dau raica ga nodra yasana vinaka nona tisaipeli e laurai ena nona ivalavala vei ira kei na nona veitaratara kei ira. Dua mada oya ni dau nuitaki ira.

13. E vakaraitaka vakacava o Jisu ni dau nuitaki ira nona tisaipeli?

¹³ E vakaraitaka vakacava o Jisu nona veinuitaki? Ni sa biuti vuravura, e tataunaka vei ira nona tisaipeli lumuti e dua na itavi bibi. A vakacolati ira ena ilesilesi me baleta na cuqeni ni veika e vauca nona Matanitu e veiyasa i vuravura kece. (Maciu 25:​14, 15; Luke 12:​42-​44) Donuya nona cakacaka vakaitalatala, e vakaraitaka ena so mada ga na ka lalai ni nuitaki ira. Ni sa vakani ira vakacakamana na lewe vuqa, e lesia vei ira nona tisaipeli na itavi mera vota yani na kakana.​—Maciu 14:​15-​21; 15:​32-​37.

14. O na vakamacalataka vakacava na itukutuku ena Marika 4:​35-​41?

¹⁴ Vakasamataka tale ga na itukutuku ena Marika 4:​35-​41. E vodoka o Jisu e dua na waqa kei iratou nona tisaipeli, ratou qai soko yani ina tokalau ni Wasawasa o Kalili. Sega ni dede, sa lai davo o Jisu ena muaimuri ni waqa, mani mocelutu. Oti ga vakalailai, sa “tubu e dua na cagi levu sara.” Sa dau ivakarau tu ni draki oya ena Wasawasa o Kalili. Ni tu e ra (rauta ni 200 na mita) na wasawasa oqo mai na ivakatautauvata ni dela ni waitui, e katakata cake kina e kea na cagi ni raici vata kei na veivanua yavolita, qai dau vakavurea na draki ca oqo. Kena ikuri, e liwa na cagi tataba ena vualiku mai na ulunivanua o Erimoni qai muria sobu mai na veitadrua ni ulunivanua ena Joritani. Ena vakilai na draki malumu ena dua na gauna, ia vakasauri ga, sa rawa ni tubu na cava voravora. Qai vakasamataka mada na tikina oqo: Sega ni vakatitiqataki ni kila vinaka o Jisu ni dau yaco wasoma na cava, ni a susugi mai Kalili. Ia e moce ga ena vakacegu, e nuitaki iratou nona tisaipeli, ni so vei iratou eratou gonedau.​—Maciu 4:​18, 19.

15. Eda na vakatotomuri Jisu beka vakacava ena nona dau nuitaki ira nona tisaipeli?

¹⁵ Ena rawa beka nida vakatotomuri Jisu ni a nuitaki iratou nona tisaipeli? E so e dau dredre mera vakacolata na itavi vei ira tale e so. Vaka me sa nodra nanuma tu ga ni na leqa na itosotoso ke ra sega ni liutaka tiko ga na ka o ira. De na vaka oqo na nodra nanuma, ‘Kevaka me caka vakavinaka e dua na ka, meu sa na cakava sara ga o yau!’ Ia kevaka meda sa cakava tu ga na ka kece, na leqa e tiko ni rawa nida tini vakaocai keda wale, de lai sega tale ga kina noda gauna vei ira noda vuvale. Kena ikarua, ke da sega ni vakacolati ira tale e so ena itavi kei na icolacola veiganiti, mera na qai vulica ga vakacava na cola itavi? Ena ka vakavuku gona meda nuitaki ira na tani, da qai vakacolata vei ira e so na ka me caka. De vinaka meda tarogi keda sara ga kina vakadodonu, ‘E tiko beka vei au na vakasama i Karisito ena tikina oqo? Au dau tu vakarau meu vakacolata na itavi vei ira tale e so, au qai nuitaki ira nira na cakava oya ena nodra vinaka kece?’

E Vakaraitaka Nona Vakabauti Ira Nona Tisaipeli

16, 17. Ena iotioti ni bogi ni nona bula e vuravura, na vosa ni veivakataudeitaki cava e cavuta o Jisu vei iratou nona yapositolo e dina ni sa kila tu ni ratou na biuti koya me ratou dro?

¹⁶ Dua tale na sala bibi e vakaraitaka kina o Jisu vei iratou nona tisaipeli na dei ni yalona ena vukudratou. E vakavotuya ni vakabauti iratou. Macala vinaka na tikina oqo ena vosa e tauca vei iratou nona yapositolo ena iotioti ni bogi ni nona bula vakatamata e vuravura. Meda raica mada na ka e yaco.

¹⁷ Sa dua na bogi osooso vei Jisu. E vakavulici iratou nona yapositolo ena bibi ni yalomalumalumu ena nona vuya sara ga na yavadratou. E muri sa qai tauyavutaka na ivakayakavi ena vakananumi kina na nona mate. Oti oya, ratou se baci veibataka vakaukaua na yapositolo se o cei e levu duadua. Ni dau yalovosovoso o Jisu, a sega ni karaci iratou ia e vosa ga vakamalua. E tukuna vei iratou na ka me ratou namaka: “Dou na tarabe kecega e na vukuqu e na bogi edaidai: ni sa volai, Au na yavita nai vakatawa ni sipi, ka ra na dui vakasesei na qele ni sipi.” (Maciu 26:31; Sakaraia 13:7) E kila tu ni ratou na biuti koya na nona itokani dredre ena gauna sara ga e gadrevi iratou kina vakalevu. Ia a sega ni vosataki iratou kina. A kaya ga vei iratou: “Ia ni ka’u sa tu cake tale mai, au na qai liutaki kemudou ki Kalili.” (Maciu 26:32) Io, e tukuna vakadodonu vei iratou ni na sega sara ni biuti iratou, dina ga ni ratou na biuti koya. Ni sa oti na ka rarawataki oqo, ena qai raici iratou tale.

18. Na ilesilesi bibi cava e tataunaka o Jisu e Kalili vei ira nona tisaipeli, eratou vakayacora vakacava na ilesilesi oya na yapositolo?

¹⁸ A vakayacora dina o Jisu na ka e yalataka. E muri, ni sa vakaturi oti, sa qai rairai o Jisu e Kalili vei iratou na le 11 na yapositolo yalodina. Kena irairai ni ratou maliwai ira tale ga na le levu era soqo yani. (Maciu 28:​16, 17; 1 Korinica 15:6) Sa qai tataunaka e kea o Jisu vei iratou na ilesilesi bibi oqo: “Mo dou qai lako, ka vakalotutaki ira na lewe ni veivanua kecega, ka papitaisotaki ira e na yaca ni Tamamudou, kei na Luvena, kei na Yalo Tabu; vakavulici ira me ra vakabauta na ka kece ka’u a vosa kina vei kemudou.” (Maciu 28:​19, 20) E tu na ivakadinadina matata ena ivola na Cakacaka ni ratou vakayacora vinaka na ilesilesi oya na yapositolo. Eratou liutaka sara ga ena yalodina na vunautaki ni itukutuku vinaka ena imatai ni senitiuri.​—Cakacaka 2:​41, 42; 4:​33; 5:​27-​32.

19. Na ka e cakava o Jisu ni sa vakaturi oti e vakavulici keda ena cava me baleta na vakasama i Karisito?

¹⁹ Na cava e vakavotuya vei keda na itukutuku matata vinaka oqo me baleta na vakasama i Karisito? De a raica o Jisu nodratou malumalumu levu na nona yapositolo, ia e “lomani ira[tou] ki nai otioti.” (Joni 13:1) E dina ni tu na veika eratou lekata, e vakatakila ga vei iratou ni se vakabauti iratou tiko ga. Ia eda raica ni sega ni veivakabauti tu ga vakaveitalia o Jisu. Sega ni vakatitiqataki ni nona veinuitaki kei na nona veivakabauti a uqeti iratou me ratou vakayacora mai vu ni lomadratou na cakacaka e vakarota me caka.

20, 21. Meda vakaraitaka vakacava nida na raica tu ga nodra yasana vinaka na tacida vakayalo?

²⁰ Eda na vakaraitaka vakacava ni tu vei keda na vakasama i Karisito ena tikina oqo? Kua ni dau raici ira vakatani na tacimu vakayalo. Ke sa gole tu ga vakatani nomu rai me baleti ira, ena rawa sara ga ni kune oqori ena nomu vosa kei na nomu ivalavala. (Luke 6:​45) Ia na iVolatabu e tukuna vei keda ni loloma e “vakabauta na ka kecega.” (1 Korinica 13:7) Na loloma ena uqeti iko mo raica tu ga na yasana vinaka, sega ni yasana ca. E veitarai cake, sega ni veibasuraki. Era rogoca totolo cake na tamata na vosa e tau ena loloma kei na veivakauqeti, sega ni veivakarerei. Sa rawa nida tarai ira cake e so da qai vakayaloqaqataki ira ena noda vakaraitaka vei ira na noda veinuitaki. (1 Cesalonaika 5:​11) Ke da vakatotomuri Karisito ena noda saga meda dau raica nodra yasana vinaka na tacida, eda na cakava na ka meda taravaki ira cake kina, eda na qarauna tale ga noda itovo kei na noda vosa mera na lomavinaka tiko ga kina.

²¹ Na teivaki kei na bulataki ni vakasama i Karisito e sega ni yala ga ena kena vakatotomuri e so na ka e cakava o Jisu. Me vaka sa cavuti mai ena ulutaga sa oti, ke da via ucui Jisu dina ena ka e cakava, meda vakamatauni keda mada e liu meda raica na ka mai na nona rai. Eda na taura rawa mai na Kosipeli e dua tale na basoga ni nona itovo, oya na nona rai kei na lomana me baleta na cakacaka e lesi vua, me vaka e sereki ena ulutaga e tarava.

[iVakamacala e ra]

Vakamacalataka Mada

• Na cava e cakava o Jisu nira sa saga nona tisaipeli mera tarovi ira na gonelalai mera kua ni torovi koya?

• Ena sala cava soti e dau veinanumi kina o Jisu?

• Eda na vakatotomuri Jisu beka vakacava ena nona dau nuitaki ira nona tisaipeli?

• Eda na vakatotomuri Jisu vakacava ena yalo ni veivakabauti e tu vua me baleti iratou nona yapositolo?

[iYaloyalo ena tabana e 16]

Era sega ni rerevaki Jisu na gone

[iYaloyalo ena tabana e 17]

Dau yalololoma vei ira na tani o Jisu

[iYaloyalo ena tabana e 18]

O ira na qase dau torovi rawarawa era vu ni veivakalougatataki