Na Yalomalumalumu​—iTovo e Uqeta na Veivinakati

Sa na wacava na vinaka ni bula e vuravura ke ra vakaitovotaka na yalomalumalumu na tamata kece ga. Era na sega ni namaka vakasivia na ka na tamata yadua, era na sega soti ni veivala na lewenivuvale, era na sega soti ni veiqati na kabani lelevu, ra qai sega soti ni veileti na veimatanitu. Sa ituvaki totoka dina meda bula kina, se vakaevei?

O IRA na tamata ni Kalou o Jiova era sa vakavakarau tiko oqo mera bula ena nona vuravura vou sa yalataka tu. Ena vuravura oya, na tamata kece era na vakaitovotaka na yalomalumalumu nira na okata me itovo vinaka qai kilikili, era na sega ni raica sobu me itovo ni tamata dadatuvu. (2 Pita 3:​13) Era sa bulataka sara tiko ga nikua na yalomalumalumu. Baleta na cava? Baleta ga ni vinakata o Jiova me vaka kina. E vola na nona parofita o Maika: “Sa vakatakila oti vei iko, na tamata, na ka e vinaka: ia ka cava tale sa taroga maivei iko ko Jiova, mo caka dodonu ga, ka mo vinakata na yalololoma, ka mo yalomalumalumu talega ni drau lako vata kaya na nomu Kalou?”​—Maika 6:8.

E vica toka na ka e rawa ni tukuni me baleti koya e yalomalumalumu, dua mada ni na sega ni dau viavia, ena sega tale ga ni rawa vua me tukuna tu vakadokadoka na veika e rawata, na nona itutu, se na veika e taukena. E dua tale na ivola e kaya ni o koya e yalomalumalumu ena “kila vinaka na vanua me yaco kina.” Na tamata yalomalumalumu ena sega ni gole tani mai na itovo vinaka. E vakadinata tale ga ni na vakaiyalayala ga na ka e dodonu me cakava kei na ka e rawa ni cakava. E kila ni tiko na ka e sega ni kilikili me nona. Na tamata yalomalumalumu vaka oqo eda dau taleitaka kece. “Na tamata kece ga era na via veilasamaki kei na dua e yalomalumalumu dina,” e vola na dauniserekali ni Peritania, o Joseph Addison.

Nida tamata ivalavala ca, e sega ni sa noda itovo tu ga na yalomalumalumu. E dodonu meda dui sasagataka meda bucina. E vica na tikina e cavuta na Vosa ni Kalou meda vakayaloqaqataki kina, e baleta tiko na nodra vakaraitaka e so na yalomalumalumu.

Rua na Tui Yalomalumalumu

E dua vei ira na tamata yalodina sara i Jiova o Tevita, a se cauravou ga sa lumuti me na tui kei Isireli. Ni oti oya, a vakadredretaka na bula i Tevita o koya na tui e veiliutaki tiko, o Saula, ena nona saga me vakamatei koya, qai vakavuna nona drovaki bula voli.​—1 Samuela 16:​1, 11-​13; 19:​9, 10; 26:​2, 3.

Ia ena ituvaki mada ga vaka oya, a se kila tiko ga o Tevita ni vakaiyalayala na ka e rawa ni cakava me taqomaka kina nona bula. Dua na gauna ena vanualiwa, e cata sara ga o Tevita me cakava e dua na ka o Apisai vei Tui Saula ni moce tu, qai kaya: “Me kakua sara vei au e na vuku i Jiova me’u dodoka yani na ligaqu vua ka lumuta ko Jiova”! (1 Samuela 26:​8-​11) E kila o Tevita ni sega ni tu vua na lewa me kauti Saula tani mai na nona itutu vakatui. O koya gona, e vakaraitaka o Tevita ena gauna oqo na yalomalumalumu ena nona sega ni siova na ka e sega ni dodonu me cakava. Era kila tale ga vaka kina na tamata ni Kalou ena gauna oqo ni tiko na ka “e na vuku i Jiova,” era na sega sara ga ni cakava rawa kina e dua na ka, kevaka mada ga e leqataki kina na bula.​—Cakacaka 15:​28, 29; 21:25.

Ni se cauravou na luve i Tui Tevita, o Solomoni, e vakaraitaka tale ga ena duatani na sala ni tamata yalomalumalumu. Ni sa vakatikori vakatui, e nanuma ni sega ni ganiti koya me colata na icolacola bibi vakatui. E masuta: “Kemuni Jiova na noqu Kalou, o ni sa lesi au na nomuni tamata me’u tui, mei sosomi kei Tevita na tamaqu: ia koi au, ka’u sa gone lailai: au sa sega ni kila me’u curu yani se curu mai.” Macala vinaka e ke ni vakadinata o Solomoni na lailai ni ka e rawata kei na ka e kila. E vakaraitaka gona ni yalomalumalumu, e sega ni viavia se dokadoka. E kerei Jiova me solia vua na vuku qai ciqomi nona kerekere.​—1 Tui 3:​4-​12.

Na Mesaia Kei Koya e Liu Vua

Sivia na 1,000 na yabaki ni sa mate oti o Solomoni, e vakaitavi o Joni na Dauveipapitaiso ena dua na cakacaka me caramaka kina na sala i koya na Mesaia. Na liu mai oya i Joni vei koya sa Lumuti sa parofisaitaki oti tu mai ena iVolatabu. A rawa sara ga vua me dokadokataka na nona ilesilesi bibi. Rawa tale ga vua me vakalevulevui koya ni a weka i koya vakadra na Mesaia. Ia e kaya o Joni vei ira e so ni sega mada ga ni ganiti koya me sereka na wa ni ivava i Jisu. Ni sa lako yani o Jisu me lai papitaiso ena uciwai na Joritani, e kaya o Joni: “Sa yaga vei au mo ni papitaisotaki au, ia koi kemuni o ni sa lako li mai vei au?” E vakaraitaka oqo ni sega ni tamata dokadoka o Joni. E tamata yalomalumalumu.​—Maciu 3:​14; Malakai 4:​5, 6; Luke 1:​13-​17; Joni 1:​26, 27.

Ni sa papitaiso o Jisu, e tekivutaka sara na nona cakacaka vakaitalatala vakatabakidua, e vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. Dina ni tamata uasivi, e kaya ga: “Au sa sega ni kitaka rawa e dua na ka vakai au ga . . . [au] sa sega ni muria na lomaqu, a loma i Tamaqu ga ko koya sa talai au mai.” Kena ikuri, a sega ni qara o Jisu mera vakarokorokotaki koya na tamata, ia ena ka kece ga e cakava, e dau vakabibitaki Tamana me rokovi. (Joni 5:​30, 41-​44) Sa ivakaraitaki vakasakiti dina ni yalomalumalumu!

Macala vinaka e ke nira dau yalomalumalumu na tamata yalodina i Jiova me vakataki Tevita, Solomoni, o Joni na Dauveipapitaiso, wili kina na tamata uasivi o Jisu Karisito. Era sega ni dokadoka, ra sega ni dau viavia, ra qai kila vinaka na iyalayala ni vanua e dodonu mera yaco kina. Ke ra raica na nodra ivakaraitaki na tamata i Jiova ena gauna oqo, ena uqeti ira oya mera bucina, mera vakaitovotaka tale ga na yalomalumalumu. Ia e tiko e so tale na vuna mera cakava kina oqo.

Ena itabagauna oqo e yavavala sara kina vakalevu na bula ni kawatamata, era okata kina na lotu Vakarisito dina me itovo talei na yalomalumalumu. Na vuna ni itovo oqo e vakavurea na bula ni veivinakati kei na Kalou o Jiova kei ira na tamata, e dau vakavuna tale ga na lomavakacegu.

Veivinakati Kei na Kalou o Jiova

Ena rawa nida veivinakati tiko ga kei Jiova kevaka eda tiko dei ena iyalayala ni vanua sa virikotora o koya me baleta na sokalou dina. Rau a siova na iyalayala e virikotora na Kalou o Atama kei Ivi, o rau na vuda, rau imatai kina ni tamata me rau sega ni yalomalumalumu. Yali kina e kea na kedrau irogorogo vinaka ena mata i Jiova, kau tani na nodrau itikotiko, sega ni rawa ni rau qai vakanuinui tiko ina bula mai muri, rau mani mate sara. (Vakatekivu 3:​1-5, 16-​19) Sa itinitini vakaloloma dina!

Meda vuli mada ga mai na nodrau leqa o Atama kei Ivi, meda kila tiko ni sokalou dina e yalana na vanua meda yacova. Me kena ivakaraitaki e kaya na iVolatabu ni o ira “na daudara, kei ira na dausoro ki na matakau, kei ira na dauyalewa, kei ira na viavia vaka na yalewa, kei ira na veimoceri vakatagane, kei ira na daubutako, kei ira na daukocokoco, kei ira na daumateni, kei ira na dauveivakasewasewani, kei ira na daukovekove, era na sega ni rawata na matanitu ni Kalou.” (1 Korinica 6:​9, 10) Ena nona vuku, e virikotora kina o Jiova na veiyalayala oqo meda vinaka ga kina o keda, ia ena ka vakayalomatua gona vei keda meda kua ni ulabaleta na veiyalayala oqori. (Aisea 48:​17, 18) E tukuna vei keda na Vosa Vakaibalebale 11:2: “Sa tu vei ira na yalomalumalumu na vuku.”

Vakacava ke tukuna vei keda e dua na isoqosoqo lotu nida na rawa ni ulabaleta na veiyalayala oqori, ia ena se rawa tiko ga nida veivinakati kei na Kalou? Na isoqosoqo oqori e saga tiko me vakacalai keda. Ena yasana adua, na yalomalumalumu ena yaga vei keda meda bucina kina na veiwekani veivolekati kei na Kalou o Jiova.

Veivinakati Kei na So Tale

Nida yalomalumalumu, ena lai vinaka kina noda veiwekani kei na so tale. Me kena ivakaraitaki, ke ra ivakaraitaki vinaka na itubutubu ena nodra dau lomavakacegu ena ka sa tu vei ira ra qai dau vakabibitaka ga na veika vakayalo, ena sega ni dredre mera muria na ivakarau vata ga oqo na luvedra. Ena qai rawarawa sara kina vei ira na lalai mera dau lomavakacegu, ke sa sega ni rawa vei ira mera taura na ka era dau vinakata. Na ka oqo ena vukei ira mera bula ga ena ivakarau ni bula e vakarauta, ena kune tale ga kina ena vuvale na bula vakacegu.

O ira na tiko ena itutu ni veiliutaki e bibi mera qarauna mera yalomalumalumu, mera kua kina ni dau vakacolasau. Me kena ivakaraitaki, era vakasalataki na lotu Vakarisito: “Kakua ni uasivia na ka sa volai tu.” (1 Korinica 4:6) Era kila tiko na qase ni ivavakoso ni na cala ke ra saga mera usuraka vei ira e so tale nodra nanuma ga vakataki ira. Era na vakayagataka ga na Vosa ni Kalou mera vakauqeti ira kina vaka oya ena ka e baleta na nodra ivalavala, isulusulu, sasauni, kei na ka ni veivakalasai. (2 Timoci 3:​14-​17) Ke ra raica na lewe ni ivavakoso nira dau saga na qase mera kua ni ulabaleta na iyalayala sa virikotora tu na iVolatabu, ena qai vakavuna oya mera dokai ira cake kina na tagane oqo, qai vakavurea ena ivavakoso na yalo ni veikauaitaki, veilomani, kei na veivinakati.

Lomavakacegu

O ira era yalomalumalumu era na lomavakacegu. Na tamata yalomalumalumu ena sega ni kocova na itutu. Sega ni kena ibalebale oqo ni na sega ni kelea e so na nona isausau. Me kena ivakaraitaki, de nona gagadre me kakavaka e so na ilesilesi dokai, ia ena waraki koya ga kina na Kalou. Ke mani soli vua e so na ilesilesi uasivi vakarisito, ena vakavinavinakataki Jiova ga kina. E sega ni nona rai ni ka e rawata e rawata ena nona sasaga ga vakataki koya. Na mataqali rai vaka oqo ena qai vakavolekati koya ga na tamata yalomalumalumu vei Jiova, “na Kalou ni veivakacegui.”​—Filipai 4:9.

De so na gauna, era raibaleti keda e so. Sega li ni vinaka cake meda raibaleti baleta nida yalomalumalumu, e ca ga kevaka meda biubiuti keda cake ena yalodokadoka? Era sega ni rawai na tamata yalomalumalumu ena yalo ni kocova na itutu. O koya gona, era lomavakacegu ga qai vinaka oqo ina nodra vakasama kei na yagodra.

Bucina Qai Teivaka Tiko ga na Yalomalumalumu

A sega vei Atama kei Ivi na yalomalumalumu​—rau qai vakadewa na itovo oqo vei ira na nodrau kawa. Na cava meda cakava meda kua kina ni sikalutu ina cala vata ga rau bale kina na vuda? Eda na bucina vakacava na itovo vinaka oqo na yalomalumalumu?

Na kena itekivu sara ga, e yaga meda kila na noda itutu ena mata i Jiova, na Dauveibuli ni lomalagi kei vuravura. Na cava sara mada eda sa bau rawata meda vakatauvatana kei na veika e rawata na Kalou? E tarogi Jope, na nona tamata yalodina, o Jiova: “Ko a tiko maivei ni ka’u a tauyavutaki vuravura? Mo tukuna mai, kevaka ko sa kila.” (Jope 38:4) A sega ni sauma rawa o Jope. Sega li nida vaka tale ga oya o keda, ni vakaiyalayala ga noda vuku, rawaka, kei na kilaka? Sega li ni vinaka cake meda vakadinata ni vakaiyalayala ga na ka eda na rawata?

Kena ikuri, e tukuna vei keda na iVolatabu: “A nei Jiova ko vuravura, kei na ka kecega sa sinai kina; a veivanua kei ira era sa tiko kina.” E wili kina na “pulumokau kila kecega mai na veikau, kei na pulumokau lasa mai na veiulu-ni-vanua e udolu.” E rawa vei Jiova me kaya: “Sa noqu na siliva, ka sa noqu na koula.” (Same 24:1; 50:10; Akeai 2:8) Na iyau cava eda taukena e rawa nida vakatauvatana kei na kena e taukena o Jiova? Na tamata vutuniyau duadua mada ga e sega ni tu vua na dodonu me dokadokataka na veika e taukena! O koya gona, e ka vakayalomatua meda muria na ivakasala uqeti vakalou ni yapositolo o Paula vei ira na lotu Vakarisito mai Roma: “E na vuku ni loloma sa solia wale mai vei au na Kalou, au sa kaya kina vei kemuni kece sara: Me kakua ni dua vei kemuni me sivia na nona nanuma me baleti koya vaka i koya.”​—Roma 12:​3, VV.

Nida tamata ni Kalou eda gadreva meda teivaka na yalomalumalumu, e dodonu meda kerea na vua ni yalo tabu​—na loloma, na reki, na vakacegu, na vosota vakadede, na yalomalua, na yalololoma, na vakabauta, na yalomalumalumu, kei na ivalavala malua. (Luke 11:13; Kalatia 5:​22, 23) Baleta na cava? Baleta ni itovo kece oqo ena vakarawarawataka meda vakaitovotaki keda ena yalomalumalumu. Me kena ivakaraitaki, na noda lomani ira na tani ena uqeti keda meda valuta na yalo ni via dokadokataki keda se na yalo ni viavia dua. Nida tamata ivalavala malua, eda na sega kina ni cakava tu ga vakariri na ka ena dela ni yalodokadoka.

Meda qaqarauni! E veigauna kece meda qarauna de dua eda na sega ni yalomalumalumu. O rau na tui rau cavuti taumada rau a sega ni yalomalumalumu tu ga ena veigauna kece. Ena yaloriri, e wili lewenivanua kina e Isireli o Tui Tevita, ia na ka oqo a sega ni loma i Jiova. A sega ni yalomalumalumu o Tui Solomoni ni a tini sara me goleva na sokalou lasu.​—2 Samuela 24:​1-​10; 1 Tui 11:​1-​13.

Ena gauna kece ena se cici tiko kina na ivakarau ni veika tawavakalou oqo, ena vinakati meda qarauna me kua ni yali vei keda na yalomalumalumu. Ia na noda sasaga ena tikina oqo ena yaga dina. Ena vuravura vou ni Kalou, era na bula ga kina na yalomalumalumu. Era na okata na yalomalumalumu me itovo ni tamata kaukaua sega ni tamata dadatuvu. Sa na wacava na kena totoka nira sa na vakalougatataki na tamata kece kei na vuvale kece ena vakacegu e vu ga mai na yalomalumalumu!

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Ena dela ni yalomalumalumu, e dau vakavinavinakataki Jiova ga o Jisu ena ka kece e cakava