Na Ka Mo Kila me Baleta na Vakatevoro

E DREDRE me vakamacalataki na iwalewale ni vakatevoro sa caka tu ena gauna oqo. Na vuna ni sa rui levu na kena mataqali. E sega ni dua na nodra ilawalawa dauvakatulewa, se nodra yavu ni ivakavuvuli se ivolatabu me vakaduavatataka na nodra vakabauta. E duidui na kena ivalavala, na kena cicivaki, na kena icakacaka kei na nodra rai se o cei na kalou mera qarava. E kaya kina e dua na dauvolaivola: “Na vuravura ni vakatevoro e ‘sega ni vakaiyalayala’ na veika e rawa ni caka kina.” Kaya e dua tale na dauvolaivola: “E levu vei ira na vakabulabulataka tiko na lotu butobuto e dredre sara ga mera duavata.”

Ia e sega ni vakaleqai ira e le levu na duidui vaka oqo. E kaya e dua na ivola dusidusi baleti ira na yalewa era via dauvakatevoro: “Ni o sa sotava e dua na ituvaki e veicoqacoqa kina na vakasama, vakadeuca na veika e vakamacalataki, qai vakatulewataka se cava mo cakava. Muria na nanuma ni lomamu. Kena ibalebale oqo, mo digitaka sara ga o iko na ka o nanuma ni dodonu ni yavutaki ena kena ivakamacala vakaivola era bini tu.”

Ia, ena via dredre toka na kena vakatulewataki vei ira era dau kauaitaka na dina. E dodonu na ka dina, ni ka sara ga e yaco. E sega ni mai dina wale ga e dua na ka mai na nona nanuma wale ga se vakabauta e dua ni ka dina. Kena ivakaraitaki, era vakabauta na vuniwai ena dua na gauna ni iwali ni niumonia me musu rua bulabula e dua na toa me rau qai vakadavori na kena iwase e rua e lomaserena na tauvimate. E sega ni vakatitiqataki nira vakabauta e vuqa na tauvimate ni na vakabulai ira na iwali oqo. Ia na nodra vakabauta kei na nodra vakanuinui e sega ni salavata kei na ka dina​—e baleta ni kena icakacaka oqori e sega ni vakaotia na niumonia. Eda sega ni vakavuna na ka dina na tamata; eda sasagataka ga meda rawata.

Ia na iVolatabu e vinakata meda kila ni tu kina na ka dina vakayalo. A masuti Tamana o Jisu Karisito ni a se bula e vuravura: “Sa ka dina na nomuni vosa.” (Joni 17:17) E vola na yapositolo o Paula: “Sai koya na Kalou sa vakavuna nai Vola Tabu kecega.” (2 Timoci 3:16) Era sega ni duavata kina e vuqa na dauvakatevoro. Ena nodra via kunea na kaukaua tani me dusimaki ira, era vakasaqaqara ena itukuni, ena ivakarau ni lotu ni gauna makawa, kei na italanoa buli vakasaenisi. E sega li ni vakasama vakayalomatua me dikevi mada ga se cava e kaya na iVolatabu ena ka oqo? Na iVolatabu e dua na ivola ni lotu e vakayagataki raraba. E dua tale ga vei ira na ivola vakalotu makawa duadua e se vakayagataki tiko ga ena gauna oqo. E volai na iVolatabu ena loma ni 1,600 na yabaki, ia era sega ni veicoqacoqa na kena ivakavuvuli. Da vakatauvatana mada na ivakavuvuli vakaivolatabu kei na so na nodra vakabauta na dauvakatevoro.

O Cei Era Bula Tiko Ena Vuravura ni Yalo?

Oqo e dua na taro bibi ena kena vinakati me kilai na veika vakayalo, O cei era bula tiko ena vuravura ni yalo? E vuqa vei ira na yalewa dauvakatevoro ni gauna oqo era muria na ivakarau ni vakabauta era qaravi kina e vica vata na kalou, vata kei na veika buli. E so era sokaloutaka e dua na kalou yalewa, e wasei tu vakatolu na matana me goneyalewa, tina uabula, kei na buinigone. Eratou vakatakarakarataka na tolu na iwasewase oqo na ivakatagedegede ni bula. E kalou vakaileu na nona itau. O ira na yalewa dauvakatevoro tale e so era sokaloutaki rau vata e dua na kalou tagane kei na dua na kalou yalewa. E vola e dua na dauvolaivola: “Na Kalou Yalewa kei na Kalou Tagane erau ivakatakarakara ni veika e vakayalewa kei na veika e vakatagane. E duidui na [nodrau] itovo ia ena vakataucokotaka na bula ni rau sa semai vata.” E kaya e dua tale na ivola: “E dua na yavu levu me baleta na Vakatevoro na nomu digitaka se o cei mo qarava (na Kalou Yalewa se Kalou Tagane). . . . E solia vei iko na ivakarau ni lotu na Vakatevoro na galala ni digidigi mo rawa ni rokova kina na kalou o via qarava.”

E sega ni tokona e dua vei ira na vakasama oqo na iVolatabu. A solia na nona gauna kece ni cakacaka vakaitalatala o Jisu Karisito me vakavulici ira na tani baleti Jiova, “na Kalou dina duaduaga.” (Joni 17:3) E tukuna na iVolatabu: “Ni sa levu ko Jiova, a sa dodonu me vakacaucautaki vakalevu: me rerevaki vakalevu cake talega ko koya vei ira na kalou kecega. Ni ra sa matakau walega na nodra kalou kecega na tamata.”​—1 Veigauna 16:​25, 26.

Vakacava ga na Tevoro? Na vakatevoro e kena ibalebale “na veitaratara kei na tevoro,” me vaka e vakamacalataka na Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary. Sa bau ka dredre me dua na yalewa dauvakatevoro nikua me duavata kei na vakasama oqori, ni levu vei ira era sega mada ga ni vakabauta ni bula tiko o Setani na Tevoro. E volai ena Irish Times na itukutuku ni dua na yalewa gone “dauvakatevoro e vakaitutu e cake ena dua na isoqosoqo ni vakatevoro kilai levu e Ailadi,” ni kaya: “Na vakabauti ni Tevoro e kena ibalebale ni sa ciqomi na lotu Vakarisito . . . E sega ni rawa ni bula [na Tevoro] ena lomalagi se na vuravura e sega kina na Kalou.”

E vakadeitaka na iVolatabu ni bula tiko na Tevoro, ni o koya ga e vakavuna tiko e levu na rarawa kei na leqa ena vuravura. (Vakatakila 12:12) E vakavulica o Jisu ni bula tiko na Tevoro, e vakaraitaka tale ga ni rawa nida cakava tiko na lomana dina ga nida sega tiko ni kila. Kena ivakaraitaki, ena levu ni nodra viavia yalododonu na iliuliu ni lotu ena imatai ni senitiuri era dau kaya kina nira vaka na luve ni Kalou, era cakava tale tiko ga na lomana. E sega ni vaka kina na rai i Jisu, ni kila vinaka tu na ka e tu e lomadra. A vosataki ira sara ga vakadodonu: “A tamamudou na tevoro, ia dou sa via kitaka na gagadre ca ni tamamudou.” (Joni 8:44) Kuria oqo ni kaya na iVolatabu ena ivola na Vakatakila ni “sa temaki ira kecega na kai vuravura” na Tevoro.​—Vakatakila 12:9.

E Vinaka Beka e So na Cakaisausau?

Eda kila deivaki tu ni cakaisausau (magic) e ka vakatevoro.a Era vakabauta e levu na tamata ena gauna makawa kei na gauna oqo ni cakaisausau era dau vakayacora na yalewa dauvakatevoro me vakaleqai ira na tani. E dau kainaki ni tu vei ira na yalewa dauvakatevoro na kaukaua mera veivakararawataki vakalevu qai rawa nira veivakamatei tale ga ke ra cakaisausau. Era dau beitaki na yalewa dauvakatevoro ena voleka ni veimataqali leqa kei na rarawa kece e sotavi, wili kina na tauvimate, mate, kei na mate ni iteitei.

Era cakitaka na veibeitaki oqori o ira na yalewa dauvakatevoro ni gauna oqo. Era duavata nira tiko na dauvakatevoro lawaki ca era dau vinakata ga na ka ca, ia e vuqa era kaya ni yaga na nodra vakatevoro, e sega ni veivakaleqai. Era vakatavuvulitaka na Wiccan ni na talevi koya mai vakatolu na ca se na vinaka ni nona cakaisausau e dua na daucakaisausau. Oqo na vuna levu era sega ni via cakava kina me veivakaleqai na nodra cakaisausau. E so na ivakaraitaki ni veika vinaka era kaya ni rawa nira cakava e wili kina na taqomaki ni nomu bula, na kena vagalalataki na nomu vale mai na veika vakatevoro era vakavuna na a tu kina e liu, me rawa ni dua e domoni iko, mo bulabula vinaka, me taqomaki na nomu cakacaka, mo rawailavo tale ga. Ni sa vakatu oya na kaukaua levu era vakabauta ni tu vei ira na daucakaisausau, e sega ni kurabuitaki kina na kena tokoni vakalevu na nodra cakacaka.

Ia, na iVolatabu e sega ni vakaduiduitaka na cakaisausau vinaka mai na cakaisausau ca. Ena Lawa a soli vei Mosese, e matata vinaka na ivakaro ni Kalou. E kaya: “Mo dou kakua ni cakaisausau.” (Vunau ni Soro 19:​26, NW) Eda wilika tale ga: “Me kakua ni kune vei kemuni . . . [e] dua na rairai, se dua sa daudigitaka na siga eso, se dua sa dauia na parofisai e na gata, se dua sa daucakai sausau, se dua sa lawaki, se dua sa taroga na daucurumi.”​—Vakarua 18:​10, 11.

Na cava e kaya kina oqori na Kalou? E sega ni nona inaki me vakuai keda mai na ka vinaka. Ena nona lomani ira nona tamata o Jiova, e solia kina vei ira na lawa oqori ni sega ni vinakata mera vakabobulataki ena taqaya kei na rere vakalialia. Ia, a uqeti ira ga na nona tamata mera masuti koya ena ka era gadreva. O koya e dausolia “nai solisoli vinaka kecega kei nai solisoli kecega e yaga sara.” (Jemesa 1:17) A vakadeitaka na yapositolo o Joni vei ira na nona itokani vakabauta: “Ia na ka kecega eda sa kerea, eda sa rawata maivei koya [na Kalou], ni da sa muria na nona vunau, ka kitaka na veika sa vinaka vua.”​—1 Joni 3:22.

Vakaevei o Ira na Yalovelavela?

Oqo e dua na ka era duavata kina kei na iVolatabu e vuqa na yalewa dauvakatevoro: Nira bula tiko na yalovelavela. E vola e dua e dau tokoni ira na yalewa dauvakatevoro: “Era tu oqori na Ka Vakayalo: Era bula dina tu, ena vuravura tawarairai me vakataki keda ga ena noda vuravura rairai, era kabula. . . . Na kedra icavuti ‘Luveniwai’, ‘Yalovelavela’ kei na ‘Timoni’ e veiganiti. Era ka kaukaua dina. . . . O ira era vuku cake . . . e rawa nira curuma mai na noda vuravura (kevaka e dua e vukei ira me dolava vei ira na kena katuba). . . . E rawa nira curu i yagoda . . . , ena rawa tale ga nira vakamuai keda ena ka meda cakava. Io, e via vaka ga na noda vakarogoca toka na itukuni ni so era curumi Tevoro.”

Ena gauna vakaivolatabu, era dau curumi ira na tamata na timoni ena sala e so. So vei ira na curumi era galu, so era mataboko, so era lialia, so tale e curumi ira na kaukaua e uasivia na kaukaua ni tamata. (Maciu 9:​32; 12:22; 17:​15, 18; Marika 5:​2-5; Luke 8:​29; 9:​42; 11:14; Cakacaka 19:16) E dau vakavuna na leqa levu vei koya e curumi ke ra curumi koya ena duavata ga na gauna e levu na timoni. (Luke 8:​2, 30) O koya gona, sa tu sara ga na vuna vinaka me veivakasalataki kina o Jiova meda kua ni dauvakatevoro se daucakaisausau.

Na Lotu e Yavutaki Ena Ka Dina

E levu nikua era coriti ena vakatevoro ni kena irairai vei ira ni sega ni ca, ni dua na mataqali lotu e qaravi kina na veika buli e sega ni vakatubuleqa. E vaka me sa ivakarau tu ni bula ena so na vanua. E sa sega ni rerevaki. E sa raici tu ga vakamamada. Ena ituvaki e sa curu uciwai tu kina na lotu, e sa matalia kina na ka era goleva na tamata, oqori na vuna e sa toso cake tiko ga kina na dokai ni vakatevoro.

Na ka e yaco, ni sa vaka ga na veivoli ena makete na levu ni veimataqali lotu e rawa nida digia me salavata kei na ivakarau ni bula e dui ganiti keda, me vaka ga na nona digia e dua se ivava cava me volia. Ia, na kena veibasai na ka e kaya o Jisu, ni rua ga na noda digidigi. E kaya: “Dou curu ki na matamata-ni-koro qiqo: ni sa lalaga na matamata-ni-koro, ka rabailevu na sala, sa basika ki na rusa, a ra sa lewe vuqa sa curu kina; ni sa qiqo na matamata-ni-koro, ka rabailailai na sala, sa basika ki na bula, a ra sa lewe lailai sa kunea.” (Maciu 7:​13, 14) E tu na noda dodonu meda digitaka ga na sala eda via muria. Me vaka ni vauci kina na noda bula tawamudu, e rui bibi dina kina na digidigi oqori. Ia, kevaka meda na rawata na veivakararamataki vakayalo, meda digia ga na sala ni dina​—na sala e kunei duadua ga ena Vosa ni Kalou, na iVolatabu.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 5]

E levu nikua era raica na vakatevoro me dua na mataqali lotu e qaravi kina na veika buli e sega ni vakatubuleqa

[iYaloyalo ena tabana e 6]

Erau dau lako vata ga na daucakaisausau kei na vakatevoro

[iYaloyalo ena tabana e 6]

Era sega tiko beka ni kila na dauvakatevoro nira sa cakava tiko na loma ni Tevoro?

[iYaloyalo ena tabana e 7]

E vakaraitaka na iVolatabu se vakacava sara tu mada na ka dina