Me Kua ni Luluqa na Nomu “Nuitaka na Veivakabulai”!

“Nuitaka na veivakabulai me i vakaruru ni uluda.”​—1 CESALONAIKA 5:8, VV.

1. Ena vukei keda vakacava meda vosota na noda “nuitaka na veivakabulai”?

NA NONA nuitaka e dua ni na vakabulai e rawa ni vosota toka kina na ituvaki dredre cava ga ena sotakaya. Ena rawa ni vosota vakadede cake e dua e ciri voli e wasawasa ena nona kukube toka ga ena bavelo ke kila nira sa voleka mai na veivueti. Ena loma tale ga ni vica na udolu na yabaki sa sivi oqo, na nodra nuitaka ga “na veivakabulai i Jiova” na tagane kei na yalewa vakabauta e vakavuna mera vosota rawa na veigauna dredre era sotava, ia na veika era nuitaka oqo e sega ni vakamaduataki ira vakadua. (Lako Yani 14:13; Same 3:8; Roma 5:5; 9:33) E vakatauvatana na yapositolo o Paula ‘na nuitaki ni veivakabulai’ kei na ‘ivakaruru ni ulu,’ e dua vei ira na iyaragi vakayalo ni lotu Vakarisito. (1 Cesalonaika 5:​8, VV; Efeso 6:17) Io, na noda nuidei ni na vakabulai keda na Kalou, ena taqomaka na noda vakasama, ena vukei keda tale ga meda yatedei e dina nida vakacacani, tusaqati, se temaki.

2. Sala cava soti e yavu levu kina ni sokalou dina ‘na nuitaki ni veivakabulai’?

² Vei ira na lotu butobuto era a bula wavokiti ira na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri, “e sega ni nodra itovo mera vakanuinuitaka na gauna se bera mai,” e kaya na ivola na International Standard Bible Encyclopedia. (Efeso 2:12; 1 Cesalonaika 4:13) Ia, ‘na nuitaki ni veivakabulai’ e dua na yavu levu ni sokalou dina. Ena sala cava? Kena imatai, na rogo vinaka se rogo ca ni yaca i Jiova e vakatau ena nodra vakabulai na nona tamata. A masuta na daunisame o Esafa: “Kemuni na Kalou na neimami vakabula, mo ni vukei keimami, me rogo kina na yacamuni: ka vakabulai keimami.” (Same 79:9; Isikeli 20:9) Kena ikuri, ena vinaka ga na noda veiwekani kei Jiova ke da nuitaka na veivakalougatataki e yalataka tu o koya. E biuta vaka oqo o Paula: “Kevaka sa sega na vakabauta, sa dredre sara me da vinakati: o koya sa torova na Kalou e dodonu me vakabauta ni sa bula ko koya, ni sa saumi ira talega era sa dauvakasaqarai koya.” (Iperiu 11:6) E tomana o Paula ni dua na vuna levu e lako mai kina i vuravura o Jisu mera vakabulai na veivutuni. E kaya o koya: “Sa dina na vosa, a sa yaga me vakabauti vakalevu, ni sa lako mai ki vuravura ko Jisu Karisito me vakabulai ira na tamatai valavala ca.” (1 Timoci 1:15) Na yapositolo tale ga o Pita e tukuna ni nona vakabulai e dua e ‘itinitini [se, isau] ni nona vakabauta.’ (1 Pita 1:9) O koya gona, e sega ni cala meda nuitaka na veivakabulai. Ia, ni vakabulai e dua, na cava na kena ibalebale? Na cava me cakava e dua me vakabulai kina?

Ni Dua e Vakabulai, na Cava na Kena iBalebale?

3. Na veivakabulai vakacava e dau yaco vei ira na qaravi Jiova ena gauna makawa?

³ Ena iVolatabu Vakaiperiu, na “vakabulai” e dau cavuti vakalevu vua e dua e vuetaki se a vakararawataki tu qai lai kau mai, se dua e vakabulai sara ga mai na bati ni ibulubulu. Me kena ivakaraitaki, ni kacivi Jiova o Tevita me “noqui vakabula,” sa qai tomana: “Na Kalou, o koya sa noqu kaukauwa; . . . na noqui drodro; a noqui vakabula; ni sa vakabulai au mai nai valavala kaukauwa.” (2 Samuela 22:​2-4) E kila o Tevita ni dau vakarorogo o Jiova nira qara veivuke yani na nona tamata yalodina.​—Same 31:​22, 23; 145:19.

4. Na inuinui cava ena gauna se bera mai era a vakabauta na dau qaravi Jiova ni bera na gauna vakarisito?

⁴ O ira tale ga na dau qaravi Jiova ni bera na gauna vakarisito era a nuitaka na bula ena gauna se bera mai. (Jope 14:​13-15; Aisea 25:8; Taniela 12:13) E levu mada ga na vosa ni yalayala ni veivakabulai e volai ena iVolatabu Vakaiperiu era dusia na veivakabulai e levu cake​—na veivakabulai ena tini ina bula tawamudu. (Aisea 49:​6, 8; Cakacaka 13:47; 2 Korinica 6:2) Ena gauna i Jisu, era a vakanuinui tu e levu na Jiu nira na bula tawamudu, ia era sega ni via vakabauta ni o Jisu e yavu me vakavatukanataki kina na nodra inuinui. E tukuna vei ira na iliuliu ni lotu ena nona gauna o Jisu: “Dou sa vakasaqaqara e nai Vola Tabu; ni dou sa nanuma dou sa rawata kina na bula tawa mudu: ia nai vola oqo sa tukuni au.”​—Joni 5:39.

5. E yaco sara e vei na ibalebale ni veivakabulai?

⁵ Ena bula i Jisu, e vakatakila kina na Kalou na ibalebale dina ni veivakabulai. E kena ibalebale na sereki mai na bobula ina ivalavala ca, mai na ivesu ni lotu lasu, mai na vuravura e lewa tu o Setani, mai na rerevaka na tamata, mai na rerevaki sara mada ga ni mate. (Joni 17:16; Roma 8:2; Kolosa 1:13; Vakatakila 18:​2, 4) Kena itinitini, vei ira na dau qarava na Kalou ena yalodina, na veivakabulai ni Kalou e sega ni yaco wale ga ena nodra sereki mai na veivakabobulataki, kei na veivakaleqai, e yaco sara ena nodra rawa ni taukena na bula tawamudu. (Joni 6:40; 17:3) E vakavuvulitaka o Jisu ni nodra vakabulai na “qele-ni-sipi lailai,” e okati kina na nodra vakaturi ina bula vakalomalagi mera lai veiliutaki vata kei Karisito ena Matanitu ni Kalou. (Luke 12:32) Vei ira na vo ni kawatamata, na veivakabulai e kena ibalebale na nodra vakalesui ina bula uasivi kei na veiwekani veivolekati kei na Kalou erau a vakila taumada o Atama kei Ivi ena were o Iteni ni bera ni rau ivalavala ca. (Cakacaka 3:21; Efeso 1:10) Na bula tawamudu ena parataisi a inaki taumada ga ni Kalou vua na kawatamata. (Vakatekivu 1:28; Marika 10:30) Ia, ena rawa vakacava ni vakalesui mai na ituvaki vaka oya?

Na Yavu ni Veivakabulai​—Na iVoli

6, 7. Na cava na itavi i Jisu ena noda vakabulai?

⁶ E rawati duadua ga na bula tawamudu ena isoro ni veivoli i Karisito. Ena vuku ni cava? E kaya na iVolatabu ni gauna e valavala ca kina o Atama, e “volitaki” koya kei ira kece na nona kawa ina ivalavala ca, wili tale ga kina o keda​—oya na vuna ena vinakati kina e dua na ivoli me rawa nida voli lesu kina. (Roma 5:​14, 15; 7:14) Na isoro manumanu e dau cabori ena Lawa i Mosese e ivakaraitaki wale ga ni isoro ena qai vakarautaka na Kalou me keda ivoli na kawatamata kece. (Iperiu 10:​1-10; 1 Joni 2:2) Na isoro i Jisu e mai vakaotia na isoro e dau cabo ena veiyalayalati ni Lawa. A kacivaka na agilosi i Jiova ni bera ni sucu o Jisu: “Sai koya ga ena vakabulai ira na nona tamata mai na nodrai valavala ca.”​—Maciu 1:21; Iperiu 2:10.

⁷ A sucu vakacakamana o Jisu vei Meri na yalewa e se bera ni taratagane. Ni Luve ni Kalou, a sega ni takavi Jisu na mate e vakadewa o Atama. Na nona yalodina tale ga ena nona bula taucoko e ganiti koya vinaka kina me volia lesu na kawatamata mai na ivalavala ca kei na mate. (Joni 8:36; 1 Korinica 15:22) E duatani duadua o Jisu mai vei keda, ni sega ni dua na nona ivalavala ca me mate kina. E dua na inaki ni nona lako mai vuravura me mai “solia na nona bula me kedrai voli e lewe vuqa.” (Maciu 20:28) Ni sa vakayacora vinaka oqo o Jisu, sa tu ena itutu veiganiti me na vakabulai ira kece era muria na ivakatagedegede ni Kalou, baleta ni sa vakaturi oti, sa dabe tale tiko ga ena nona idabedabe vakatui.​—Vakatakila 12:10.

Na Cava e Vinakati me Rawati Kina na Bula?

8, 9. (a) E sauma vakacava o Jisu na nona taro e dua na iliuliu gone vutuniyau me baleta na nona vakabulai? (b) E vakayagataka vakacava na gauna oqo o Jisu me vakavulici ira kina nona tisaipeli?

⁸ A tarogi Jisu e dua na iliuliu gone vutuniyau e Isireli: “A cava me’u kitaka me’u rawata kina na bula tawa mudu?” (Marika 10:17) Na nona taro e rairai vakavotuya na vakasama e takalevu tu vei ira na Jiu ena gauna oya​—ni Kalou e vinakata me vakayacori e so na cakacaka vinaka, kei na vakayacori vakalevu ni cakacaka vaka oqo e sa na rawati kina na veivakabulai ni Kalou. Ia, na mataqali veiqaravi vaka oqori e rawa ni vu mai na kocokoco. Na cakacaka vaka oqo e sega ni yavu dei me rawati kina na bula, ni sega ni dua na tamata ivalavala ca e rawa ni yacova na ivakatagedegede ni Kalou.

⁹ Ni sauma o Jisu na nona taro na tagane oqo, e vakaraitaka ga vua ni dodonu me talairawarawa ina ivunau ni Kalou. Sega ni bera nona sauma lesu na iliuliu gone oqo ni oya sara ga na ka e sa cakava tiko, me tekivu sara ni se cauravou. E lomani koya dina o Jisu ni rogoca nona vosa. Sa qai kaya vua o Jisu: “E dua na ka sa sega vei iko: mo lako, mo volitaka na ka kecega sa tu vei iko, ka solia vei ira sa dravudravua, ko na qai vakaiyau mai lomalagi: ia mo lako mai, ka muri au.” Ia, e vakanadaku ena rarawa na cauravou oqo, “ni sa levu na nonai yau.” Oti sa qai vakabibitaka o Jisu vei iratou nona tisaipeli ni kauaitaki vakasivia ni iyau ni vuravura oqo ena vakadredretaka na nona vakabulai e dua. E tomana ni sega ni dua ena vakabulai ena nona sasaga ga. Ia, e qai vakayaloqaqataki ira o Jisu: “Sa dredre sara vei ira na tamata, ia ka sega ga vua na Kalou; ni sa rawarawa vua na Kalou na ka kecega.” (Marika 10:​18-27; Luke 18:​18-23) Na cava me cakava e dua me vakabulai kina?

10. Na cava soti meda cakava meda vakabulai kina?

¹⁰ Na nona vakabulai e dua e isolisoli wale ni Kalou, ia, e sega ni tu tu ga e rawata. (Roma 6:23) E tiko e so na ka me na cakava e dua me qai rawata kina na isolisoli oqo. E kaya o Jisu: “Ni sa lomani ira na kai vuravura vakaoqo na Kalou, me solia kina na Luvena e dua bauga sa vakatubura, me kakua ni rusa ko ira yadua era sa vakabauti koya, me ra rawata ga na bula tawa mudu.” E tomana na yapositolo o Joni: “O koya sa vakabauta na Luvena, sa rawata na bula tawa mudu: ko koya sa sega ni vakabauta na Luvena, ena sega ni raica na bula.” (Joni 3:​16, 36) E matata ni vinakata na Kalou na vakabauta kei na talairawarawa vei ira era via bula tawamudu. Me vakatulewa sara ga ni tamata yadua na nona ciqoma na ivoli kei na nona muria na weniyava i Jisu.

11. Ena vakadonuya vakacava e dua na tamata ivalavala ca o Jiova?

¹¹ Nida ivalavala ca, eda na sega ni dau galeleta meda talairawarawa, ke da mani talairawarawa, ena sega ga ni taucoko sara. Oya na vuna e vakarautaka kina o Jiova na ivoli me ibulu ni noda ivalavala ca. Ia, meda saga tiko ga me salasalavata noda bula kei na ivakatagedegede ni Kalou. Me vaka e tukuna o Jisu vua na iliuliu gone vutuniyau oya, e dodonu meda muria na ivunau ni Kalou. Na noda vakayacora oqo ena vakadonui keda kina na Kalou, ena kauta tale ga mai vei keda na marau levu, ni “sega ni ka bibi na nona vunau”; e “veivakabulabulataki” ga. (1 Joni 5:3; Vosa Vakaibalebale 3:​1, 8, NW) Ia, se sega tiko ga ni ka rawarawa na noda qumia dei na noda nuitaka na veivakabulai.

“Taqomaka na Vakabauta”

12. Ena vakaukauataka vakacava e dua na lotu Vakarisito na inuinui ni veivakabulai me vorata kina na idre ni veiyacovi dukadukali?

¹² E vinakata na tisaipeli o Juta me volavola vei ira na lotu Vakarisito taumada me baleta ‘na veivakabulai sa mai nodra vata.’ Ia, na torosobu ni ivakarau ni bula ena gauna oya e uqeti koya me vakasalataki ira na tacina mera “taqomaka na vakabauta.” Io, na nona vakabulai e dua e sega ni vakatau wale ga ena kena toka vua na vakabauta, se nona kabita na vakabauta dina vakarisito, se me talairawarawa ni maravu tu na ka kece. E dodonu me kaukaua noda qaravi Jiova meda vorata rawa kina na veitemaki kei na veivakamuai cala. Ia, ena ivavakoso ena imatai ni senitiuri, sa vakaleqai ira sara tiko ga na veiyacovi dukadukali, na beci ni veiliutaki, na duiyaloyalo, kei na lomalomarua. Mera vorata rawa na idre vaka oqo, sa qai uqeti ira na nona itokani lotu Vakarisito o Juta mera kua ni guilecava na nodra isausau: “Kemuni na noqu i tokani lomani, ni veivakatataki cake tiko ga vaka i kemuni e na nomuni vakabauta savasava sara; ka masu tiko e na kaukauwa ni Yalo Tabu. Ni tikotiko ga e na loloma ni Kalou, ka waraka tiko me kauti kemuni ki na bula tawa mudu na noda Turaga ko Jisu Karisito e na nona yalololoma.” (Juta 3, 4, 8, 19-21, VV) Na nodra nuitaka na veivakabulai e rawa ni vakaukauataki ira ena nodra taqomaki ira mera savasava tiko ga.

13. Eda na vakaraitaka vakacava nida sega ni vakatawayagataka na loloma soliwale ni Kalou?

¹³ E vinakata na Kalou o Jiova me savasava na nodra ivalavala o ira ena vakabulai ira. (1 Korinica 6:​9, 10) Ia, na noda muria na ivakatagedegede savasava ni Kalou e sega ni kena ibalebale meda vakalewai ira kina na tani. E sega ni noda meda via lewa na icovi me nodra na tani. Oqo e nona ga na Kalou me vaka e tukuna o Paula vei ira na kai Kirisi mai Aceni: “Sa lokuca ko koya na siga, ena lewai vuravura kina e na lewa dodonu, vei koya na tamata sa lesia ko koya”​—o Jisu Karisito. (Cakacaka 17:31; Joni 5:22) Ke laurai ena ivakarau ni noda bula e veisiga nida vakabauta na ivoli i Jisu, e sega ni dua na vuna vinaka meda rerevaka kina na siga ni lewa i Jiova sa roro tiko mai. (Iperiu 10:​38, 39) E bibi ga meda kua sara ni “vakatawayagataka na loloma ni Kalou [oya na noda mai vakaduavatataki kei koya ena vuku ni ivoli],” ena noda vakalaiva meda temaki ena vakasama e ca kei na ivalavala ca. (2 Korinica 6:1) Kena ikuri, na noda vukei ira na tani mera rawata na bula e vakaraitaka nida sega ni vakatawayagataka na loloma ni Kalou. Eda na vukei ira vakacava?

Vota na iNuinui ni Veivakabulai

14, 15. O cei e lesia o Jisu me na kauta yani na itukutuku vinaka ni veivakabulai?

¹⁴ E vola tale o Paula na ka a vola taumada na parofita o Joeli: “Ni na bula ko ira vakaaduaga era sa masuta na yaca i Jiova.” E qai tomana: “Era na qai masu vakacava vua era sa sega ni vakabauta? a ra na vakabauti koya vakacava era sa sega ni rogoca kina? a ra na rogoca vakacava, kevaka e sega e dua me tukuna?” Ena vica na tikina e muri sa qai lai dusia kina o Paula ni sega ni dua e tu tu ga sa vakabauta, sega, “sa rawa na vakabauta e na vakarorogo,” oya na rogoci ni “vosa i Karisito.”​—Roma 10:​13, 14, 17; Joeli 2:32.

¹⁵ O cei me na kauta yani na “vosa i Karisito” vei ira na veimatanitu? E lesia na cakacaka oqo o Jisu vei iratou na nona tisaipeli​—o iratou eratou sa vakavulici oti ena “vosa.” (Maciu 24:14; 28:​19, 20; Joni 17:20) Nida vakaitavi ena vunautaki ni Matanitu ni Kalou kei na nodra tuberi na vakarorogo mera tisaipeli, eda sa vakayacora sara tiko ga na ka a vola na yapositolo o Paula, na kena oqo e lavetaka mai na ivola i Aisea: “Sa lagilagi sara na yavadra era sa tukuna nai tukutuku vinaka ni veika vinaka!” Ke levu mada ga era sega ni rogoca na itukutuku vinaka eda kauta yani, e se “lagilagi” tiko ga vei Jiova na yavada.​—Roma 10:15; Aisea 52:7.

16, 17. Na cava na rua na inaki ni noda cakacaka vakavunau?

¹⁶ Na muri ni ivakaro oqo e yaco kina e rua na ka bibi. Kena imatai, me vunautaki na itukutuku vinaka me rawa ni vakalagilagi kina na yaca ni Kalou, mera kila tale ga o ira na via bula na vanua mera gole kina. E sega ni lecava na tikina oqo o Paula. E kaya o koya: “Ni sa vakarota vakakina vei keitou na Turaga, Au sa vakaturi iko mo nodra rarama na veimatanitu, Mo yaco mo vu ni bula ki nai yalayala kei vuravura.” O koya gona, nida tisaipeli i Karisito, o keda yadua e dodonu meda vakaitavi ena kena kau yani na itukutuku ni veivakabulai.​—Cakacaka 13:47; Aisea 49:6.

¹⁷ Kena ikarua, na vunautaki ni itukutuku vinaka e yavu ni nona vakatulewa dodonu na Kalou. E kaya o Jisu me baleta na vakatulewa oya: “E na siga ena lako mai kina na Luve ni tamata e na nonai ukuuku, kei ira vata kaya na agilose yalosavasava kecega, ena qai tiko e na nonai tikotiko vakaturaga sa vakaiukuuku: ena qai soqoni vata e matana na lewe ni veivanua kecega: ena qai tawasei ira rua ko koya, me vaka nai vakatawa ni sipi sa tawasei ira na sipi maivei ira na me.” Ena qai caka na veilewai kei na veitawasei “e na siga ena lako mai kina na Luve ni tamata e na nonai ukuuku,” ia na cakacaka vakavunau nikua e solia vei ira na tamata na gauna mera kilai ira kina na taci Karisito vakayalo, mera cakacaka vata kei ira, ni na yaga tawamudu vei ira oqo.​—Maciu 25:​31-46.

‘Me na Yaco Dina Sara na Veika Oni Nuitaka Tiko’

18. Na cava meda cakava me kua ni luluqa kina noda “nuitaka na veivakabulai”?

¹⁸ Na noda vakaitavi wasoma ena cakacaka vakavunau e dua tale ga na sala ena sega ni luluqa kina na noda inuinui. E vola o Paula: “Keitou sa gadreva, e na vukumuni yadudua, mo ni dui gugumatua vaka kina me yacova na i vakataotioti; me na yaco dina sara kina na veika ko ni sa nuitaka tiko.” (Iperiu 6:​11, VV) O koya gona, meda tokara mada ga ‘me ivakaruru ni uluda na noda nuitaka na veivakabulai,’ meda nanuma kina “ni a sega ni lesi keda na Kalou me da rusa, ia me da taukena ga na veivakabulai e na vuku i Jisu Karisito na noda Turaga.” (1 Cesalonaika 5:​8, 9, VV) Meda tugana tale mada ga i lomada na vosa ni veivakadreti i Pita: “Dou qai vauca na tolo ni lomamudou, dou yalomatua, ka vakanuinui tiko me yaco mada nai vakataotioti, mo dou rawata kina na loloma ena kau mai vei kemudou.” (1 Pita 1:13) O ira kece era vakayacora oqo era na raica ni na vakavatukanataki na nodra “nuitaka na veivakabulai”!

19. Na cava eda na qai raica ena ulutaga e tarava?

¹⁹ Ena gauna mada ga oqo, meda raica vakacava na gauna e se vo ena ituvaki oqo? Meda vakayagataka vakacava na gauna meda rawa ni bula kina o keda kei ira na tani? Na taro oqo eda na qai raica ena ulutaga e tarava.

O Rawa ni Vakamacalataka?

• Na cava me kua kina ni luluqa na noda “nuitaka na veivakabulai”?

• Na cava soti na ibalebale ni veivakabulai?

• Na cava meda cakava meda rawata kina na isolisoli ni bula?

• Me salavata kei na loma ni Kalou, na cava e rawati ena noda cakacaka vakavunau?

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Na vakabulai e sega ni dau tukuni ga vua e dua e vuetaki ni sa voleka tu ni mate