‘Vakabulai Iko kei Ira Era Rogoci Iko’

“Vakaraici iko vinaka, kei nai vakavuvuli; . . . ni ko sa kitaka vakaoqo ko na vakabulai iko, kei ira talega era sa rogoci iko.”​—1 TIMOCI 4:​16.

1, 2. Na cava e uqeti ira na lotu Vakarisito dina mera tomana tiko ga kina na nodra cakacaka ni veivakabulai?

ENA dua na koro vagalala ena vualiku kei Taeladi, erau a tovolea e dua na veiwatini iVakadinadina i Jiova, me rau vakayagataka na vosa vou erau se qai vulica vei ira e so na lewe ni dua na yavusa ena lomanikoro oya. Me rawa ni rau wasea yani na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou vei ira na lewenikoro, erau vulica kina na veiwatini oqo na vosa e vakatokai na Lahu.

² “E sega na vosa veiganiti me vakamacalataka rawa na neirau marau ena neirau cakacaka vata kei ira e ke,” e kaya o tagane. “Keirau vakila ni keirau vakaitavi sara tiko ga ena kena vakayacori na parofisai ena Vakatakila 14:​6, 7 (VV), ena neirau kacivaka yani na itukutuku vinaka ina ‘veimatanitu kece ga, veiyavusa, kei na veimataqali vosa.’ E vica wale sara na vanua e vuravura e se bera ni kacivaki kina na itukutuku vinaka, e dua sara ga vei ira na vanua oqo. Na levu ni neirau vuli iVolatabu keirau sa tataqea dredre.” E macala ni o rau na veiwatini oqo erau via vakabulai rau, kei ira tale ga era rogoci rau. Nida lotu Vakarisito, sega li nida vinakata kece meda vakayacora oqo?

“Vakaraici Iko Vinaka”

3. Me rawa nida vakabulai ira na tani, na cava meda cakava mada e liu?

³ E vakasalataki Timoci na yapositolo o Paula, “Vakaraici iko vinaka, kei nai vakavuvuli.” Na ivakasala oqori e okati tale ga kina na lotu Vakarisito kece. (1 Timoci 4:16) Ia, me rawa nida qai vukei ira na tani mera rawata na bula, e dodonu meda vakaraici keda mada e liu. Eda na vakayacora vakacava oqo? Taumada, me dei tiko vei keda na gauna eda sa bula donuya tiko. A solia o Jisu vei ira nona imuri e dua na ivakatakilakila mera kila kina ni sa tekivu na “ivakataotioti ni ivakarau ni veika.” Ia, a tukuna tale ga o Jisu nida na sega ga ni kila na gauna me yaco kina na icavacava. (Maciu 24:​3, 36, NW) Meda raica vakacava na tikina oqo?

4. (a) Meda raica vakacava na gauna se vo? (b) Na rai vakacava meda qarauna?

⁴ E rawa nida tarogi keda yadua, ‘Au vakayagataka tiko na gauna e se vo meu saga kina meu bula o yau kei ira era rogoci au? Seu nanuma meu kua ni kauai soti baleta nida sega ni kila na gauna ena yaco sara ga kina na icavacava?’ Ena rerevaki sara ke vaka oqo na noda nanuma. E veisaqasaqa kei na veivakadreti i Jisu: “O koya mo dou qai vakarau tu, koi kemudou talega: ni sa lako mai na Luve ni tamata e na tiki-ni-siga dou sa sega ni nanuma kina.” (Maciu 24:44) O koya gona, oqo e sega ni gauna meda vakasavuliga kina ena cakacaka i Jiova, se meda golevi vuravura meda vaqara kina na vakacegu kei na marau.​—Luke 21:​34-36.

5. Era ivakaraitaki vinaka vakacava na ivakadinadina i Jiova ni bera na gauna vakarisito?

⁵ E dua tale na sala eda vakaraitaka kina o keda na lotu Vakarisito nida vakaraici keda tiko oya ena noda vosota tiko ga. Era a vosota tiko ga na tamata ni Kalou ena gauna makawa, se totolo nodra vakabulai se sega. Ni tukuna oti o Paula na nodra ivakaraitaki vinaka e so na ivakadinadina ni bera na gauna vakarisito, me vakataki Epeli, Inoki, Noa, Eparama, kei Sera, sa qai kaya: “Era a sega ni taura na veika e a yalataka vei ira na Kalou, ia era a sa raica vakayawa tu ga mai ni ra a tiko vakavulagi ga ka dau veilakoyaki voli e vuravura.” Era sega ni vakalaiva mera temaki ena bula wele, se mera rawai ena itovo vakasisila sa takalevu tu ena gauna oya, ia era vakanamata ga ena ‘veika a yalataki.’​—Iperiu 11:​13, VV; 12:1.

6. E lai tara vakacava na nodra bula na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri na nodra raica na veivakabulai?

⁶ O ira na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri era okati ira tale ga mera “vulagi” wale ga ena vuravura oqo. (1 Pita 2:11) Nira vakabulai oti mada ga mai na vakarusai nei Jerusalemi ena 70 S.K., era sega ga ni tagutuva nodra vunau na lotu Vakarisito dina se mera lesuva tale na nodra ivakarau ni bula ga ni veisiga. Era kila ni veivakabulai levu sara ena waraki ira na yalodina tiko ga. E vola sara mada ga na yapositolo o Joni ena 98 S.K.: “Ia ko vuravura sa lako tani yani, kei na kena gagadre talega; ia ko koya sa cakava na ka sa vinakata na Kalou, sa tu dei ga ka sega ni mudu.”​—1 Joni 2:​17, 28.

7. Era vakaraitaka vakacava na vosota na iVakadinadina i Jiova ena noda itabagauna oqo?

⁷ Ena noda itabagauna oqo, sa ra vosota tale tiko ga ena cakacaka vakarisito na iVakadinadina i Jiova, e dina nira vakacacani sara kina vakaca. Vakacava, e matewale beka na nodra vosota? Sega sara, ni vakadeitaka vei keda o Jisu: “Ko koya ena vosota me yacova nai vakataotioti, ena vakabulai,” se na ivakataotioti ni ivakarau ni veika makawa oqo, se ivakataotioti ni nona bula. Ena gauna ni veivakaturi, e sa na qai nanumi ira kece o Jiova na nona tamata yalodina era sa takali yani, qai vakalougatataki ira.​—Maciu 24:13; Iperiu 6:10.

8. Eda na vakaraitaka vakacava nida vakavinavinakataka na nodra vosota na lotu Vakarisito ena veigauna sa oti?

⁸ Ia, eda marau ni o ira na lotu Vakarisito yalodina ena veigauna sa oti era sega ni sasagataka wale ga na nodra bula vakataki ira. Sega ni vakabekataki ni o keda eda sa mai vulica na ka e baleta na Matanitu ni Kalou ena vuku ni nodra sasaga, eda marau nira a vosota mera muria na ivakaro i Jisu: “Dou lako yani ka qisi ira me ra noqu tisaipeli na lewe ni veivanua kece ga, . . . vakavulici ira me ra muria na veika kece ga au sa vakarota.” (Maciu 28:​19, 20, VV) Meda vakayagataka na galala cava ga e tu vei keda meda vunau yani kina vei ira na tani era se sega ni rogoca na itukutuku vinaka me ivakaraitaki ni noda vakavinavinaka. Ia, na vunau e imatai ga ni kalawa ni nona yaco e dua me tisaipeli.

‘Vakaraica Vinaka na Nomu iVakavuvuli’

9. Kevaka meda kua ni lomalomarua, ena yaga vakacava oqori vei keda meda tauyavutaka rawa kina na vuli iVolatabu?

⁹ Eda sega ni lesi wale ga meda vunau, eda lesi tale ga meda veivakavulici. E vakaroti keda o Jisu meda vakavulici ira na leweniveivanua kece ga mera talairawarawa ena veika kece e vakarota. E dina ni so na vanua e tu tu yadua o ira era via vulica na veika e baleti Jiova, ia, ke da sa lomalomaruataka rawa tu na noda yalava, sa na rawa ni dredre meda tauyavutaka e dua na vuli iVolatabu. O Yvette, e dua e painia voli ena yalava e dau wewenigusutaki tu ni sega ni vua, e raica nira tauyavu vuli iVolatabu sara ena yalava oya o ira na vulagi yani era sega ni dau lomalomarua. E veisautaka o Yvette na nona rai, sega ni dede sa kunei ira na via vuli iVolatabu.

10. Nida qasenivuli ni iVolatabu, na cava na noda itavi levu?

¹⁰ E so na lotu Vakarisito era tu vakasuka beka mera sureti ira na tani mera vuli iVolatabu nira nanuma ni sega ni rawa nira veivakavulici ena iVolatabu. De duidui na ka eda rawata. Ia, e sega ni tukuni meda kenadau sara ena veivakavulici me qai vuavuaivinaka noda veivakavulici mai na Vosa ni Kalou. E mana na vosa savasava ena iVolatabu, e kaya tale ga o Jisu ni o ira era vaka na sipi era na kila na domona na iVakatawa dina ena gauna era rogoca kina. O koya gona, e noda itavi ga meda vakasavuya yani na nona itukutuku na iVakatawa Vinaka, o Jisu, ena kena vinaka duadua eda rawata.​​—Joni 10:​4, 14.

11. Na cava mo cakava me laulau cake kina nomu vakavulica e dua na vuli iVolatabu?

¹¹ Na cava mo cakava me laulau cake kina nomu vakasavuya na itukutuku i Jisu? Kena imatai, saga mada mo kila vinaka na ka e kaya na iVolatabu ena usutu e veivosakitaki tiko. E sega ni rawa ni o lai vakavulica e dua ena ka o sega tu mada ga ni kila vinaka. Me dokai tale ga na vuli, ia kua ni vakabibitaki iko vakasivia. Era na vuli vinaka na gonevuli, wili i ke o ira na lalai, ke tadola na vuli qai vakaraitaka o qasenivuli ni dokai gonevuli, e lomani koya tale ga.​—Vosa Vakaibalebale 16:21.

12. O na vakadeitaka vakacava ni sa taura rawa o gonevuli na ka o vakavulica tiko vua?

¹² Ni o qasenivuli, o na sega ni vinakata mo vakavulici gonevuli me cavuqaqataka wale tiko ga na isaunitaro. Vukei koya me taura dina na ibalebale ni ka e vulica. Na nona ivakatagedegede ni vuli, na ka e sotava ena nona bula, kei na rabailevu ni nona kila na iVolatabu ena vakatau mai na nona toboka rawa se sega na ka o tukuna tiko. E veiganiti kina mo tarogi iko mada, ‘Sa taura rawa na ibalebale ni tikinivolatabu e volai tiko ena ivola ni vuli?’ E rawa mo takiva mai na ka e tu e lomana ena nomu tarogi koya ena taro e sega ni na saumi ga ena io se sega, ia na taro me na vakamacala sara ga kina o koya. (Luke 9:​18-20) Ena yasana adua, e so na gonevuli e sega ni nodra ivalavala mera tarogi qasenivuli. O ira vaka oqo e rawa ni toso tu ga nodra vuli e dina nira sega ni taura rawa na ka era vakavulici tiko kina. Vakauqeti gonevuli me dau taro, me vakaraitaka tale ga vei iko ke sega ni matata vua e dua na tikina.​—Marika 4:10; 9:​32, 33.

13. O na vukei gonevuli vakacava me yaco tale ga me dua na qasenivuli?

¹³ E dua na inaki levu ni noda veivakavulici ena iVolatabu oya meda vukei gonevuli me yaco tale ga me dua na qasenivuli. (Kalatia 6:6) O koya gona, ni drau railesuva tiko nomudrau vuli, o rawa ni tarogi koya me vakamacalataka vei iko e dua na tikina ena nona vosa ga, me vaka sara ga e vakamacala tiko vua e dua e se qai rogoca vakadua. E muri ni sa na vakatarai me vakaitavi ena cakacaka vakaitalatala, e sa na qai rawa ni o sureti koya mo drau veitomani ena cakacaka vakavunau. Ena dei cake beka na yalona ni cakacaka vata kei iko, toso na gauna sa na qai yalodei mai o koya, sa na rawa ni lako ga vakataki koya ina cakacaka vakaitalatala.

Vukei Gonevuli me Yaco me iTokani i Jiova

14. Ni o qasenivuli, na cava na nomu inaki levu duadua, na cava ena vukei iko mo rawata oqo?

¹⁴ Na inaki levu duadua ni dua na lotu Vakarisito e qasenivuli oya me vukei gonevuli me mai itokani i Jiova. O na vakayacora oqo ena nomu vosa kei na nomu ivakaraitaki. Ena tara vakalevu sara na lomadra na gonevuli na nomu veivakavulici ni lako vata kei na ivakaraitaki. Era na vuli vakalevu cake ena nomu ivakaraitaki, sega soti ena ka o tukuna, vakauasivi ena nomu vakavulica na itovo savasava kei na gugumatua. Ke raica o koya ni ka o cakava kei na ka o tukuna e yavutaki tiko ena nomu veiwekani vinaka kei Jiova, ena rawa ni uqeti koya tale ga me saga me veiwekani vakavoleka kei Jiova.

15. (a) Na cava e bibi kina me donu tiko na inaki nei gonevuli ena nona qaravi Jiova? (b) O na vukei gonevuli vakacava me toso tiko ga vakayalo?

¹⁵ O sega ni vinakata me qaravi Jiova ga o gonevuli baleta ni sega ni vinakata me vakarusai ena Amaketoni, ia me qaravi Jiova baleta ni lomani koya. Ni o vukei koya me vaka oya na inaki ni nona veiqaravi, o sa tarataravaki tiko ena iyaya e kamakama dredre, ena tudei ni vakatovolei nona vakabauta. (1 Korinica 3:​10-15) Ke cala tiko na nona inaki e dua, me vaka beka nona saga me vakatotomuri iko se me vakatotomuria e dua tale, ena sega ni vukei koya oqo me tudei ni vakatovolei me cakava na ka e sega ni vakarisito, se me yaloqaqa me cakava na ka e vinaka. Nanuma tiko ni o na sega ni nona qasenivuli me tawamudu. Ia, ni o se nona qasenivuli tiko, vakauqeti koya me toro voleka tiko ga vei Jiova ena nona wilika e veisiga na Vosa ni Kalou, me dau vakasamataka tale ga. Ena sala oqo, ena rawa kina ni vulica tiko ga “nai vakarau ni vosa dina” mai na iVolatabu kei na ivoladusidusi vakaivolatabu ni sa oti makawa nomudrau vuli.​—2 Timoci 1:13.

16. O na vukei gonevuli vakacava me vu sara ga mai lomana na nona masu?

¹⁶ Ena rawa tale ga ni o vukei gonevuli me toro volekati Jiova ena nomu vakavulici koya me masu sara ga mai vu ni lomana. O na vakayacora vakacava oqo? De dua o na via vakaraitaka vua na masu i Jisu e dau vakatokai na Masu ni Turaga, kei na levu tale na masu era cabora sara ga mai vu ni lomadra na so e volai tu ena iVolatabu, me vaka e so era volai ena same. (Same 17, 86, 143; Maciu 6:​9, 10) Kena ikuri, ni rogoca o nomu gonevuli na nomu masu ni o dolava na vuli kei na nomu tinia, ena vakila o koya se vakacava tu na nomudrau veivolekati kei Jiova. O koya gona, me vakilai ena nomu masu na nomu dina kei na nomu talaucaki iko, vaka kina na nomu yalomatua vakayalo, kei na nomu lomadei.

Nomu Saga Mo Vakabulai Ira na Luvemu

17. Era na vukei ira vakacava na luvedra na itubutubu mera dei tiko ga ena sala ni bula?

¹⁷ Vei ira eda via vakabulai ira, sega ni vakabekataki nira wili kina na wekada. E levu sara na gone era luve ni lotu Vakarisito era “tu dei e na vakabauta.” E so tale e sega sara ni vakawakana e lomadra na ka dina. (1 Pita 5:9; Efeso 3:17; Kolosa 2:7) Levu vei ira na itabagone oqo era gole tani mai na sala vakarisito nira yacova na bula vakacauravou se bula vagoneyalewa. Ke o itubutubu, na cava o sa cakava tiko me kua kina ni yaco oqo? Kena imatai, saga me marautaki me taleitaki tale ga na draki ni bula e vale. Ni vinaka na bula vakavuvale, ena dokai na veiliutaki, ena vakabibitaki na ka e dodonu dina me vakabibitaki, ena vinaka tale ga na veimaliwai. (Iperiu 12:9) Nodra veivolekati gona na lewenivuvale, ena vakarawarawataka vei ira na gone mera veitokani voleka kei Jiova. (Same 22:10) E dau cakacaka vata na vuvale e qaqaco na kena ivau​—e so na itubutubu era bolea sara mada ga mera vakayagataka vei ira na luvedra na gauna e rawa nira a vakayagataka ena ka ga e baleti ira. Ena sala oqo, o sa vakavulici luvemu tiko kina, ena nomu ivakaraitaki, me dau vakatulewa vakadodonu ena nona bula. Ra itubutubu, e yaga vakatikina ga vei ira na luvemuni na iyaya oni na solia beka vei ira, o kemuni ga oni na yaga vakalevu duadua vei ira​—na nomuni gauna, nomuni bula, kei na nomuni loloma. Oni sa solia tiko oqo vei ira na luvemuni?

18. Na taro vakacava mera saga na itubutubu me matata vei ira na luvedra na kena isau?

¹⁸ Mera kua sara ni nanuma na itubutubu lotu Vakarisito ni na yaco ga mera lotu Vakarisito na luvedra. E kaya o Taniela, e dua na qase ni ivavakoso e lima na luvena: “Mera vakatikitikitaka na gauna na itubutubu mera saga kina mera kauta laivi e so na lomalomarua era tomika tu beka mai koronivuli na gone, se so tale na vanua. E dodonu mera vukei luvedra me matata vei ira na isaunitaro me vaka beka oqo: ‘Sa da bula dina tiko oqo ena iotioti ni veisiga? E dinataki ni dua ga na lotu dina? Na cava e sega ni rawa kina niu veitokani kei na dua e koronivuli e sega ni gone ca? E sa cala tu ga na nodra veiyacovi na sega ni vakamau?’ ” Ra itubutubu, ena vakalougatataka o Jiova na nomuni sasaga, ni kauaitaka tale ga o koya na nodra bula na luvemuni.

19. Na cava e uasivi kina me vakavulici luvena ga na itubutubu?

¹⁹ Era na nanuma beka e so na itubutubu ni sa sega ni ganiti ira mera vakavulici ira na luvedra. Ia, me kua ni vaka oqo na nomuni rai, baleta ni sega tale ni dua, o kemuni ga e dodonu mo ni vakavulici ira na luvemuni. (Efeso 6:4) Ni o vakavulici ira sara ga na luvemu, o na kila kina na ka e tu e lomadra kei na nodra vakasama. Nira vakamacala, e vu tiko beka mai lomadra se ra cavuta wale sara tu ga mai? Era vakabauta dina na ka era vulica tiko? E kabula dina vei ira o Jiova? O na kila na nodra nanuma ena vica na taro oqo kei na levu tale na taro bibi ke o vuli vata sara ga kei na luvemu.​—2 Timoci 1:5.

20. Na cava e rawa nira cakava na itubutubu me marautaki cake kina na vuli vakavuvale, me yaga tale ga?

²⁰ Na cava mo dou cakava me muri tiko ga kina na ituvatuva ni vuli vakavuvale dou sa tekivuna rawa? E kaya o Josefa e dua na qase ni ivavakoso, e rua tale ga na luvena, dua e tagane dua e yalewa: “Me tautauvata ga na vuli vakavuvale kei na vuli iVolatabu cava tale o dau vakayacora, e dodonu me marautaki, me dau namaki. Me yaco oqo ena vuvale, me kua ni sa dua dua tu ga na dede ni vuli. E rawa ni dua na aua na dede ni neitou vuli, e so na gauna sa rawa ni tini ga na miniti, ia keitou vuli ga. Dua na vuna erau dau taleitaka kina vakalevu na gone na neitou vuli e veimacawa na neitou dau dramataka na italanoa ena Noqu i Vola ni Talanoa Ena i Vola Tabu.a Na ka era raica kei na titobu ni ka era vulica kina na gone e uasivia sara na vulici ni vica vata na parakaravu.”

21. Na gauna cava soti e rawa nira vakavulici ira kina na luvedra na itubutubu?

²¹ Na nomu vakavulici ira na luvemu e sega ni yalani ga ena gauna ni vuli vakavuvale. (Vakarua 6:​5-7) E kaya na iVakadinadina mai Taeladi eda a tukuni koya mai ena itekitekivu ni parakaravu: “Au sega ni guilecava rawa na nona dau kauti au o tamaqu ena cakacaka vakavunau, keirau dau vodo basikeli me yacova sara na iyalayala ni yalava ni ivavakoso. Na nodrau ivakaraitaki vinaka sara ga na neitou itubutubu kei na nodrau vakavulici keitou ena veigauna kece, e vukei keitou me keitou vakatulewataka kina me keitou vakaitavi ena cakacaka vakaitalatala vakatabakidua. E kasa sara ga na nodrau veivakavulici. Au se cakacaka tiko ga ena iyalayala ni yalava!”

22. Na cava ena yacovi iko ke o ‘vakaraici iko vinaka kei na nomu ivakavuvuli’?

²² Dua ga na siga oqo, ena kena gauna dodonu, ena qai lako mai o Jisu me mai vakatauca na lewa ni Kalou ena ivakarau ni veika makawa ni gauna oqo. Ena vakanadakui yani na veivakarusai vakaitamera oqo, ia o ira na dau qaravi Jiova ena yalodina era na qaravi koya tiko ga, era na vakanamata tale tu ga mera na vakabulai tawamudu. O na vinakata mo na dua vei ira, o ira na luvemu, kei ira na nomu vuli iVolatabu? Ia, nanuma: “Vakaraici iko vinaka, kei nai vakavuvuli; tu dei kina: ni ko sa kitaka vakaoqo ko na vakabulai iko, kei ira talega era sa rogoci iko.”​—1 Timoci 4:16.

[iVakamacala e ra]

O Rawa ni Vakamacalataka?

• Me vakacava na noda rai nida sega ni kila na tikinigauna ena tauca kina na Kalou na nona lewa?

• Ena sala cava soti eda rawa ni ‘vakaraica vinaka kina na noda ivakavuvuli’?

• O na vukei nomu vuli iVolatabu vakacava me yaco me itokani i Jiova?

• Na cava e bibi kina me vakatikitikitaka na itubutubu na gauna mera vakavulici ira na luvedra?

[iYaloyalo ena tabana e 15]

Ena rawarawa na vuli ke vakayacori ena dela ni veidokai kei na yalomarau

[iYaloyalo ena tabana e 18]

E marautaki na vuli vakavuvale ni dramataki na italanoa ena iVolatabu, me vaka beka na nona lewai rau na yalewa dautagane o Solomoni