Na Cava Era Sega ni Vakaluveni Kina?

O DELA kei Fola,a e dua na veiwatini erau vakaitikotiko, erau cakacaka tale tiko ga ena valenitabana ni Watch Tower Society e Nigeria. Sega ni dede na nodrau veiqaravi e kea, sa veisiko sara mai o tina i Fola. E gole sara mai vakayawa me mai veivosakitaka e dua na vakasama e kauaitaka vakabibi, e sa vakavuna tiko na nona sega ni dau moce rawa ena bogi.

“Drau dau kauaitaki au vakalevu,” e tukuna vei rau. “Drau dau vakau iloloma yani, drau dau sikovi au. Na ivakaraitaki ni loloma vaka oya au taleitaka dina. Ia e dau vakavuna tale ga na noqu lomaleqa niu vakasamataka se o cei ena cakava vei kemudrau na ka oqo ni drau sa yacova na noqu yabaki? Sa yabaki rua na nomudrau vakamau, ia se sega ga na luvemudrau. Sega beka ni kena gauna oqo mo drau biuti Peceli mo drau sa vakaluveni?”

E vaka oqo na nona nanuma o tina i Fola: Sa rau vakayagataka o Dela kei Fola e dua na gauna vinaka e Peceli. Sa kena gauna oqo me rau vakasamataka na nodrau bula nimataka. E so tale e rawa ni sosomitaki rau ena nodrau cakacaka. E sega ni gadrevi vei rau me rau biuta na cakacaka vakaitalatala vakatabakidua, ia e rawa ni rau cakava e dua tale na taba ni cakacaka vakaitalatala ena rawa kina me rau vakaluveni me rau marautaka na susu gone.

Nona Nanuma o Tina i Fola

E macala vinaka na vuna e vaka kina oya nona nanuma o tina i Fola. Na gagadre ni vakaluveni e vaka tu me matau ena itovo vakavanua kece ni veitabagauna. Na vakaluveni e vakavurea na reki kei na vakanuinui. “Na vua ni kete sa kenai sau ni ka vinaka,” e tukuna na iVolatabu. Io, na kena rawa na vakaluveni e nona isolisoli vakamareqeti na Dauveibuli.​—Same 127:3.

Ena levu na vanua e namaki nira na vakaluveni na veiwatini kece. Me kena ivakaraitaki, e Nigeria, na vanua e dau kena ivalavala me ono sara tu kina na gone e vakasucuma e dua na yalewa, e dau matau me rogoci nira kaya na dauvakanuinui vinaka vei rau na vakamau vou: “Ni oti e ciwa na vula, keimami namaka me keimami rogoca na tagi ni gone ena nomudrau vale.” Me iloloma ni vakamau, ena soli beka vei rau na veiwatini vou e dua na imocemoce vakaba ni gone. Erau na raica matua toka na ivolanivula na itubutubu marama i tagane se yalewa. Kevaka e sega ni bukete o yalewa ena loma ni dua na yabaki era na via kila se cava e leqa me rawa ni wali.

Vei ira e levu na tina, na vu ni nodrau vakamau e rua oya me rau vakaluveni me kua ni mudu kina na yaca ni kawa. Tukuna vei Fola o tinana: “Na cava na vuna o vakamau kina kevaka o na sega ni vakaluveni? E dua e vakasucumi iko; o iko tale ga e dodonu mo vakasucumi luvemu.”

Ena dua tale na yasana, e tiko e so na tikina me vakasamataki. Ena levu na vanua e Aferika, e lailai sara na veivuke vakamatanitu vei ira na qase. Sa dau kena ivalavala vei ira na luvedra mera raici ira na nodra itubutubu qase, me vaka ga na nodra veikaroni na qase nira se gone na luvedra. Oya na vuna e tukuna kina o tina i Fola ni kevaka e sega ni vakaluveni na luvena, ena veiyabaki e muri erau na leqa kina ni rau na biu wale tu, rau sega ni vinakati, rau na dravudravua, qai sega ni tu e dua me buluti rau ni rau sa na mate.

Ena vuqa na vanua e Aferika, e dau okati me ka ca na sega ni vakaluveni. Ena so na vanua e namaki vei ira na yalewa mera vakaraitaka ni rawa nira vakaluveni ni se bera mada ga na vakamau. E levu na yalewa era sega ni rawa ni vakaluveni era dau vakasaqara na wainimate kei na iwali me rawa nira vakaluveni kina.

Ena vuku ni ivalavala oqo, o ira na veiwatini era nakita dei mera kua ni vakaluveni e dau nanumi nira vakuai ira tiko ena dua na ka vinaka. Era dau raici tu mera tamata mawi, e qiqo na nodra rai ra qai tamata vakaloloma.

Ka Rekitaki, ia e Tiko na Kena iColacola

Era kila na tamata i Jiova ni vakavureki na susu gone, ia ena gauna vata oya e tiko na kena icolacola. Na iVolatabu, ena 1 Timoci 5:8 e kaya: “Ia kevaka e dua sa sega ni vakaraici ira na kai nona, ka vakalevu sara ko ira na nona lewe-ni-vale, sa cakitaka na vakabauta, ka sa uasivi cake e na ca, sa uasivi sobu ko koya sa sega ni lotu.”

E dodonu mera vakarautaka na itubutubu na veika vakayago kei na kena vakayalo vei ira na nodra matavuvale, e gadrevi kina na gauna kei na sasaga. Me kua ni tiko vei ira na rai ni na karoni ira na lalai na Kalou baleta ni o koya ga e soli ira mai. Era kila ni susu gone me salavata kei na ivakavuvuli vakaivolatabu e nodra itavi vakatabakidua e lesia na Kalou vei ira na itubutubu; e sega ni dodonu me soli tale vua e dua.​—Vakarua 6:​6, 7.

Na itavi ni susu gone e rui dredre ena “iotioti ni veisiga” ni “gauna lewalewai dredre” oqo. (2 Timoci 3:​1-5, NW) Ni sa tu mada na leqa vakailavo, sa qai vakavuna ga me ka ni bolebole na susu gone na nodra sega ni itovo vakalou e lewe vuqa. Ia, ena veiyasa i vuravura kece e levu na veiwatini lotu Vakarisito sa ra colata tiko na ka ni bolebole oqo kei na nodra susugi ira rawa na luvedra “ena veivakadodonutaki kei nai vakarau ni vakasama i Jiova.” (Efeso 6:​4, NW) O Jiova e lomani ira qai vakalougatataki ira na itubutubu oqo ena nodra cakacaka vakaukaua.

Na Vuna Era Sega ni Vakaluveni Kina e So

Ena dua tale na yasana, e levu na veiwatini lotu Vakarisito, era sega ni vakaluveni. E so e sega ni rawa ga nira vakaluveni, ia era sega tale ga ni via susu gone. E so tale na veiwatini era rawa ni vakaluveni, ia era nakita me se kua mada. O ira na veiwatini vaka oqo era digia mera kua ni vakaluveni, e sega ni baleta nira tamata dau vakasavuliga, se ra datuvutaka na icolacola ni susu gone. Sega, era nakita ga mera solia na nodra vinaka kece ena dui tabana ni cakacaka vakaitalatala vakatabakidua, na ka era na sega ni rawata kevaka era vakaluveni. E so era veiqaravi vakadaukaulotu. E so tale era qaravi Jiova nira ivakatawa dauveilakoyaki, se ra cakacaka e Peceli.

Me vakataki ira na lotu Vakarisito tale e so, era kila ni tiko e dua na cakacaka vakatotolotaki me caka. E kaya o Jisu: “Ia ena vunautaki mada e vuravura taucoko nai tukutuku-vinaka oqo kei na matanitu, mei vakadinadina ki na veivanua kecega; sa na qai yaco emuri nai vakataotioti.” E caka tiko nikua na cakacaka oqo. E cakacaka bibi sara, baleta na “[i]vakataotioti” e kena ibalebale na nodra vakarusai o ira era sega ni muria na itukutuku vinaka.​—Maciu 24:14; 2 Cesalonaika 1:​7, 8.

E tautauvata na noda gauna kei na gauna i Noa kei na nona matavuvale ena nodratou taya e dua na waqa levu a vakabulai iratou mai na Waluvu levu. (Vakatekivu 6:​13-16; Maciu 24:37) E dina ni tolu na luvetagane i Noa eratou vakawati kece, ia e sega ni dua vei iratou a vakaluveni me yacova ni sa oti na Waluvu. Dua beka na vuna oya ni ratou vinakata na veiwatini oqo me ratou solia nodratou igu taucoko ena cakacaka sa tu me ratou cakava. Dua tale beka na vuna, ni ratou bese ni vakaluveni ena vuravura lolovira qai sivia kina na ivalavala kaukaua, na vuravura e “levu [kina] nai valavala ca ni tamata . . . [kei na kena] sa ca walega e na veisiga kecega nai naki kecega kei na nanuma ni lomana.”​—Vakatekivu 6:​5.

E sega ni kena ibalebale oqo ni cala na vakaluveni nikua, ia e levu na veiwatini lotu Vakarisito era sega ni via vakaluveni me rawa nira vakaitavi kina vakalevu ena cakacaka bibi e lesia vei ira nona tamata o Jiova mera cakava. E so na veiwatini era wawa mada vakalailai, oti ra qai vakaluveni; e so tale era nakita mera kua ni vakaluveni mera qai vakaluveni ena vuravura vou i Jiova. E qiqo beka nodra rai? Era calata beka e dua na ka ena nodra bula? Meda nanuma beka nira vakaloloma?

Rekitaki Nodra Bula, Ra Nuidei Tale Ga

O Dela kei Fola erau tukuni taumada sa sivia oqo e tini na yabaki na nodrau vakawati, ia erau nakita me rau kua ni vakaluveni. “Era se saga tiko ga na weka i keirau me keirau vakaluveni,” e tukuna o Dela. “Era kauaitaka vakalevu na neirau na taqomaki mai muri. Keirau dau vakavinavinakataka na nodra kauai, ia keirau dau vakamacalataka tale ga ni keirau marau vakalevu ena ka keirau cakava tiko. Me baleta na neirau taqomaki, keirau vakaraitaka ni keirau nuitaki Jiova, o koya e dau kauaitaka na nodra bula o ira kece era yalodina ra qai talairawarawa tiko vua. Keirau dau vakamacalataka tale ga ni vakaluveni e sega ni ivakadei nira na taqomaki kina na itubutubu nira sa qase. E so era sega soti ni kauaitaki ira na nodra itubutubu, so era sega ni rawa ni veivuke, kei na so tale era mate ni se bera ni mate na nodra itubutubu. Ena dua tale na yasana, na neirau bula mai muri sa dei tu ena vuku i Jiova.”

O Dela kei ira tale na so vakataki koya era nuitaka na vosa ni yalayala i Jiova vei ira na nona dauveiqaravi yalodina: “Au na sega sara ni biuti iko, se vakalaivi iko.” (Iperiu 13:5) Era vakabauta tale ga ni “sega ni lekaleka na liga i Jiova, me dredre kina ni ia na veivakabulai, ka sa sega ni bibi na daligana, me dredre kina ni rogoca.”​—Aisea 59:​1.

Dua tale na vu ni nuidei e lako mai ena kena raici ni o Jiova e dau taqomaki ira nona dauveiqaravi yalodina. E vola o Tui Tevita: “Au a gone, ka’u sa qai qase mai; ia ka’u a sega ni raica na yalododonu ni sa biu laivi.” Vakasamataka mada oya. O bau kila e dua na dauveiqaravi yalodina i Jiova me “biu laivi”?​—Same 37:25.

O ira era solia nodra bula kece mera qaravi Jiova, mera qaravi ira tale ga na tacidra lotu Vakarisito era sega ni rai lesu ena veivutuni, era lomavakacegu ga nira raica lesu nodra bula. Sa 45 na yabaki na nona cakacaka vakatabakidua tiko o Brother Iro Umah, oqo e sa veiqaravi tiko vakaivakatawa dauveilakoyaki e Nigeria. E tukuna: “E dina ni keirau sega ni vakaluveni, keirau nanuma tiko ga ni o Jiova e dau kauaitaki keirau vakayalo, vaka kina vakayago. Keirau sega ni leqa ena dua na ka. Ena sega ni laivi keirau ni keirau sa qase. Na veiyabaki ni neirau cakacaka vakatabakidua e sa gauna marautaki dina vei keirau ruarua. Keirau vakavinavinaka ni keirau rawa ni qaravi ira na mataveitacini, era dau vakavinavinakataka tale ga na neirau veiqaravi ra qai dau vukei keirau.”

E so na veiwatini era sega ni vakaluveni, ia era vakasucuma e dua tale na mataqali gone: oqo o ira na tisaipeli lotu Vakarisito era qaravi Jiova. Sa via 100 toka na nona yabaki na yapositolo o Joni ena gauna e vola kina: “Sa ka levu na noqu reki e na vuku ni ka e dua bauga oqo, ni’u sa rogoca era muria na dina ko ira na luvequ.” (3 Joni 4) Na nodra yalodina na ‘luve’ i Joni​—o ira e vakayarayarataki ira ‘ena dina’​—e vakavureki vua.

Na reki vata oya e laurai vakalevu nikua. O Penina, mai Nigeria, sa 19 na yabaki na nona vakawati, ia e digia me kua ni vakaluveni. Ena 14 na yabaki sa oti, e veiqaravi tu mai vakapainia. Ni sa vakarau yacova mai na gauna ni nona bula me sa sega ni rawa ni vakaluveni, e sega ni veivutunitaka na nona solia nona bula ena cakacaka ni veivakatisaipelitaki. E tukuna: “E tuburi au na marau niu raici ira na luvequ vakayalo nira tubu cake. Kevaka me a tiko na luvequ dina au sega ni vakabauta nira na volekati au sara ni vakatauvatani kei ira au vukea mera mai vulica na ka dina. Era raici au meu vaka na tinadra dina, ra veitalanoataka kei au na veika era marautaka, kei na nodra leqa, ra taro ivakasala tale ga. Era dau volavola mai, keimami dau veigadivi tale ga.

“E so era raica me ka ca na sega ni vakaluveni. Era tukuna ni o na sotava na leqa ena gauna o qase kina. Ia e sega ni vaka oya na noqu rai. Au kila ni dede ga ni gauna au qaravi Jiova kina ena lomaqu taucoko, ena vakalougatataki au o koya qai karoni au. Niu sa qase ena sega ni biuti au laivi.”

Loloma Kei na Veimareqeti ni Kalou

O ira era vakaluveni ra qai susugi ira na luvedra mera “muria na dina” e dodonu mera vakavinavinaka vakalevu. Sa rauta me tukuna na iVolatabu: “Ena reki vakalevu na tamana na yalododonu: ko koya erau veitamani dina kei na gone vuku ena levu kina na nona marau: erau na reki na tamamu kei na tinamu, io ena ladelade ko koya ka vakasucumi iko”!​—Vosa Vakaibalebale 23:​24, 25.

O ira na veiwatini lotu Vakarisito era sega ni vakaluveni era vakalougatataki ena so tale na basogana. E levu vei ira oqo era sa cakava na itavi bibi ni kena vakarabailevutaki na veika ni Matanitu ni Kalou. Ni toso na veiyabaki era rawata na kilaka, na vuku, kei na taledi me qai yaga kina nodra cau ena cakacaka ni Matanitu ni Kalou. Levu era liu sara ga ena cakacaka.

Dina nira sega ni vakaluveni ena vuku ni ka e baleta na Matanitu ni Kalou, sa vakalougatataki ira o Jiova ena dua na matavuvale vakayalo era vakavinavinakataka na sasaga era sa vakayacora. E vaka ga na ka e tukuna o Jisu: “Sa sega e dua na tamata sa biuta na vale, se na veitacini se na ganena, se na tamana, se na tinana, se na luvena, se na vanua, e na vukuqu, kei na vuku ni tukutuku–vinaka, me qai sega ni saumi, ena rawata yadrau e na bula oqo, na veivale, kei na veitacini, kei na ganena, kei na tinana, kei na luvena, kei na vanua, . . . ia e na gauna maimuri, na bula tawa mudu.”​—Marika 10:​29, 30.

Vakacava na kena talei vei Jiova o ira kece era yalodina vua! O ira kece na talairawarawa oqo, o ira era vakaluveni kei ira era sega, e vakaukauataki ira na yapositolo o Paula ena veivosa oqo: “Sa sega ni tawa dodonu na Kalou me guilecava na nomudou cakacaka, kei na loloma, dou a vakatakila ki na yacana ni dou a qaravi ira era sa lotu, ia dou sa qarava tikoga.”​—Iperiu 6:10.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Era vakalougatataki na veiwatini sega ni vakaluveni ena vuvale vakayalo dau loloma