Era Marau Na Lotu Vakarisito Mera Veiqaravi

“E levu cake na noda marau nida dau solika mai na noda taura na ka.”​—CAKACAKA 20:​35, NW.

1. Na mataqali yalo vakacava e takalevu edaidai, na cava e sega ni vinaka kina oya?

ENA iotioti ni vicasagavulu na yabaki me cava kina na senitiuri sa dromu, e dua na mataqali yalo e laurai ni takalevu e vuravura, na yalo ni dui nanumi koya. Kena ibalebale oya ni kune vakalevu na rai e vaka oqo, “o yau ga meu liu,” na rai e vu mai na kocokoco, e sega kina na veinanumi kei na veikauaitaki. Ia meda kua ni nanuma ni sa yali na mataqali rai oya nida sa vavaca na yabaki 2000. Vakavica vata, o sa na dau rogoca ni tarogi, “Na cava na kena yaga vei au qori?” se, “Na cava na betena vei au qori?” Na yalo ni dui nanumi koya vaka oqo ena sega ni vakavumarau. E veibasai sara ga kei na ivakavuvuli bibi e cavuta o Jisu: “E levu cake na noda marau nida dau solika mai na noda taura na ka.”​—Cakacaka 20:35, NW.

2. E dina vakacava ni tukuni ni vakavumarau cake vakalevu na dau solika?

² Vakacava ni tukuni ni vakavumarau cake vakalevu na noda dau solika mai na noda taura na ka, e dina beka? Io. Vakasamataki koya ga na Kalou o Jiova. E tu vua “na waivure ni bula.” (Same 36:9) E vakarautaka na ka kece meda marautaka kina na bula e sautu vakalevu. Sa dina sara ni o koya e iVurevure ni “solisoli vinaka kecega kei nai solisoli kecega e yaga sara.” (Jemesa 1:​17) Sega ni cegu ena nona dau solika o Jiova “na Kalou mamarau.” (1 Timoci 1:​11, NW) E lomani ira na tamata e bulia, e solika vakalevu vei ira. (Joni 3:​16) Vakasamataka tale ga e dua na matavuvale. Ke dua o iko na itubutubu, o na kila vinaka na levu ni ka o vakayalia, o solia, mo susuga kina na luvemu. Qai vica vata na yabaki ena sega ni vakila tu o gone na nomu buno ena vukuna. Ena wilika tu beka ga me sa nomu itavi vua na ka kece o cakava oya. Ia o se marau ga ni o raica na vua ni nomu lomasoli ni sa tubu cake o luvemu me gone vinaka. Baleta na cava o marau kina? Baleta ni o lomani koya.

3. Na cava e ka marautaki kina meda cakava na ka ena vuku i Jiova kei ira eda vakabauta vata?

³ Na sokalou dina tale ga e vaka oya, ni kena isakisaki na solika e yavutaki ena loloma. Ena vuku ni noda loloma, eda marau kina meda cakava na ka, meda soli keda tale ga ena vuku i Jiova kei ira eda vakabauta vata. (Maciu 22:​37-​39) O koya e duatani tiko na inaki ni nona sokalou ena sega soti ni marau. Era na marau vakalevu cake o ira na dau soli ira mai vu ni lomadra ena nodra sokalou, ra kauai vakalevu ga ena ka e rawa nira soli ira kina, sega soti ena ka mera taura mai kina. Ena matata na tikina oqo mai na noda dikeva e vica na vosa ena iVolatabu e dusia tiko na noda sokalou, kei na kedratou ivakavakayagataki ena iVolatabu. E tolu vei iratou na vosa oqo eda na veivosakitaka ena ulutaga oqo kei na kena e tarava.

Veiqaravi i Jisu Ena Matanalevu

4. E vakaevei tu na nodra “veiqaravi ena matanalevu” na italatala ni lotu ni Veivanua Vakarisito?

⁴ Ena vosa taumada vakirisi, na lei·tour·giʹa e dua na vosa bibi me baleta na sokalou, e vakadewataki me “veiqaravi ena matanalevu” ena New World Translation. Ena lotu ni Veivanua Vakarisito, na vosa lei·tour·giʹa e buli kina na vosa na “liturgy,” se “veiqaravi ena matanalevu.”a Ia na veiqaravi vakalotu e so ena lotu ni Veivanua Vakarisito, e dau matailalai qai levu na kedra icakacaka vereverea, e sega ni veiqaravi yaga dina ena matanalevu.

5, 6. (a) Na veiqaravi cava e dau caka ena matanalevu e Isireli, na cava soti na kena yaga? (b) Na veiqaravi cava ena matanalevu e uasivi cake e sosomitaka na kena e dau caka e Isireli, ena vuku ni cava?

⁵ E vakayagataka na yapositolo o Paula na vosa vakirisi e veivolekati na kena ibalebale kei na vosa lei·tour·giʹa me dusi ira na bete e Isireli. E kaya: “Ia ko ira kecega na bete era sa tu ka cakacaka [veivolekati na kena vakasama kei na vosa lei·tour·giʹa] e na veisiga, ka vakacabora wasoma nai soro.” (Iperiu 10:11) Bibi sara na nodra veiqaravi ena matanalevu na bete Livai e Isireli. Era veivakavulici ena Lawa ni Kalou ra qai vakacaboisoro ena vuku ni nodra ivalavala ca na lewenivanua. (2 Veigauna 15:3; Malakai 2:7) E marau na matanitu ke ra dau muria na Lawa i Jiova na bete kei ira na lewenivanua.​—Vakarua 16:15.

⁶ Ena ruku ni Lawa, dau itavi bibi sara nodra veiqaravi na bete ni Isireli ena matanalevu, ia nira sa sega ni vakadonui na Isireli ena vuku ni nodra tawayalodina, sa tawayaga na veiqaravi oya. (Maciu 21:43) E vakarautaka o Jiova na ka e uasivi cake​—na veiqaravi i Jisu ena matanalevu, na Bete Levu e uasivi cake. Eda wilika me baleti koya: “Ia ko koya oqo, sa sega ni vakaisosomitaki na nona cakacaka vakabete, ni sa tiko ga ka tawa mudu. O koya oqo sa rawarawa kina vua me vakabulai ira sara era sa lako mai vua na Kalou e na vukuna, ni sa bula tikoga ko koya me masulaki ira.”​—Iperiu 7:​24, 25.

7. Na cava e sega ni vakatauvatani rawa kina na yaga ni nona veiqaravi ena matanalevu o Jisu?

⁷ E bete tawamudu o Jisu, ena sega na kena isosomi. O koya gona, o koya duadua ga e rawa ni vakabula dina na tamata. Na nona veiqaravi ena matanalevu qai tawavakatauvatani rawa oya e sega ni caka ena valenisoro e tara na tamata, ena valenisoro vakaivakatakarakara ga, na ituvatuva lagilagi ni sokalou vei Jiova e tekivu ena yabaki 29 S.K. Sa veiqaravi tiko oqo o Jisu mai lomalagi, ena Loqi Tabu Sara ni valenisoro oya. O koya na “dauveiqaravi ena matanalevu [lei·tour·gosʹ] ena tikina tabu kei na valelaca dina e sega ni tara na tamata, o Jiova ga.” (Iperiu 8:​2, NW; 9:​11, 12) Dina ni sa cecere sara na itutu i Jisu, ia se ‘dauveiqaravi tiko ga ena matanalevu’ o koya. E vakayagataka na nona itutu cecere me solika kina, sega ni taura na ka. Ia e rekitaka o koya na solika vaka oya. Na ka oqo e tiki “ni marau sa viritu e matana” a vakaukauataki koya me vakacavara vinaka na ilakolako ni nona bula e vuravura.​—Iperiu 12:2.

8. Na veiqaravi cava i Jisu ena matanalevu e lai sosomitaka na veiyalayalati ni Lawa?

⁸ E tiko e dua tale na basoga ni nona veiqaravi ena matanalevu o Jisu. E vola o Paula: “Sa qai nona na cakacaka vakabete [se, “veiqaravi ena matanalevu,” NW] e uasivi cake, me vaka sa dautataro talega ko koya e na dua na veiyalayalati e uasivi cake, o koya sa vakataudeitaka e na vosa ni yalayala e uasivi cake.” (Iperiu 8:6) O Mosese na dauveisorovaki ni veiyalayalati era lai veiwekani kina kei Jiova na Isireli. (Lako Yani 19:​4, 5) O Jisu e dauveisorovaki ni veiyalayalati vou e sucu mai kina e dua na matanitu vou, “na Isireli ni Kalou,” era lewena na lotu Vakarisito lumuti era cavutu mai na dui vanua. (Kalatia 6:​16; Iperiu 8:​8, 13; Vakatakila 5:​9, 10) E uasivi dina na veiqaravi ena matanalevu oya! Sa dua na ka marautaki meda mai kilai Jisu, na dauveiqaravi ena matanalevu, o koya eda vakadonui kina meda sokaloutaki Jiova!​—Joni 14:6.

Ra Dau Veiqaravi Tale ga Ena Matanalevu na Lotu Vakarisito

9, 10. Na cava e so na nodra veiqaravi ena matanalevu na lotu Vakarisito?

⁹ E sega ni dua na tamata e vuravura me na uasivia na veiqaravi i Jisu ena matanalevu. Ia nira sa tauca na lotu Vakarisito lumuti na nodra icovi ni bula vakalomalagi, era na lai dabe vata kei Jisu ra qai veiqaravi vata kei koya ena matanalevu ena nodra itavi vakatui kei na itavi vakabete. (Vakatakila 20:6; 22:​1-5) Ia o ira na lotu Vakarisito e vuravura era dau veiqaravi tale ga ena matanalevu, qai vakamarautaki ira dina oya. Me kena ivakaraitaki, ni sa lailai na kakana e Palesitaina, e kauta yani e kea na yapositolo o Paula na veika era cautaka na mataveitacini mai Urope mera vukei kina na Jiu lotu Vakarisito e Jutia era leqa tu. Oya sara ga na veiqaravi ena matanalevu. (Roma 15:27; 2 Korinica 9:​12) Nikua tale ga, era marau na lotu Vakarisito mera dau veivukei vaka oya, mera totolo ni veivuke nira sotava na tacidra vakayalo na ituvaki dredre, na cagilaba se uneune, se so tale na leqa vaka oya.​—Vosa Vakaibalebale 14:21.

¹⁰ Dua tale na mataqali veiqaravi ena matanalevu e dusia o Paula ni a vola: “Ia kevaka ka’u sa sovaraki yani e na nomudou vakabauta ni’u sa cabori mei madrali, au sa reki kina, ka marau vata kei kemudou kecega.” (Filipai 2:​17) Nona cakacaka vakaukaua o Paula ena vukudra na kai Filipai e okati me veiqaravi ena matanalevu, e caka ena dela ni loloma kei na gugumatua. Nikua tale ga e so era veiqaravi tiko vaka oya ena matanalevu, vakauasivi o ira na lotu Vakarisito lumuti, era colata na itavi i koya na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku” e takivaka tiko na kakana vakayalo ena kena gauna dodonu. (Maciu 24:​45-​47, VV) Vakailawalawa era “matabete vakaturaga” o ira oqo ra qai lesi mera ‘cabora na imadrali vakayalo sa vinaka vua na Kalou ena vuku i Jisu Karisito’ mera ‘vakaraitaka na nona vinaka sara o koya e kacivi ira mai na butobuto ina nona rarama e veivakurabuitaki.’ (1 Pita 2:​5, 9) Era rekitaka na ilesilesi dokai vaka oya me vakataki Paula e dina nira ‘sovaraki ira yani’ ena nodra vakayacora na nodra itavi. Ra qai tomani ira na nodra itokani ‘so tani tale na sipi’ mera cuqena vata na cakacaka me kacivaki kina vei ira na tamata kece ga na itukutuku kei Jiova kei na nona inaki.b (Joni 10:16; Maciu 24:14) Na veiqaravi ena matanalevu oqo e dua dina na itavi lagilagi rekitaki!​—Same 107:​21, 22.

Noda Veiqaravi Tabu

11. E ivakaraitaki vinaka vakacava na parofita o Ana vei ira na lotu Vakarisito kece?

¹¹ Dua tale na vosa vakirisi e dusia na noda sokalou na la·treiʹa, e vakadewataki me “veiqaravi tabu” ena New World Translation. Na noda veiqaravi tabu erau lako vata kei na noda sokalou. Me kena ivakaraitaki, e vakamacalataki na parofita yada yabaki 84, o Ana ni “sega ni yali vakadua mai na valenisoro, ena siga kei na bogi, e veiqaravi tabu [na vosa vakirisi e lako vata na kena ibalebale kei na la·treiʹa] kina, ena lolo kei na masumasu.” (Luke 2:​36, 37, NW) E sega ni dua na gauna me sega ni sokalou kina vei Jiova o Ana. Na ivakaraitaki vinaka o koya vei keda kece​—na gone kei na qase, tagane kei na yalewa. Na noda veiqaravi tabu e vauci kina na masu kei na noda dau tiko ena soqoni, me vakataki Ana ga, ni a dau masu vagumatua vei Jiova qai sokaloutaki koya e veigauna ena valenisoro.​​—Roma 12:12; Iperiu 10:​24, 25.

12. Na cava e dua na tikina bibi ni noda veiqaravi tabu, ia ena sala cava e tukuni kina ni oqo tale ga e veiqaravi ena matanalevu?

¹² Dua na tikina bibi me baleta na noda veiqaravi tabu e kauta cake mai na yapositolo o Paula ni a vola: “Ni sa noqui vakadinadina na Kalou, o koya ka’u sa qarava e na vu ni yaloqu e nai tukutuku-vinaka ni Luvena, ni’u sa sega ni mudu ni cavuti kemudou e na veisiga e na noqu masu.” (Roma 1:9) Io, na vunautaki ni itukutuku vinaka vei ira na via rogoca e sega wale ga ni veiqaravi ena matanalevu, e tiki tale ga ni noda sokalou vua na Kalou o Jiova. Se ra vakarorogo se sega na tamata, na noda cakacaka vakavunau e tiki tiko ni noda veiqaravi tabu vei Jiova. E vakavumarau levu vei keda na noda sasaga ni tukuna vei ira na wekada kece ga na itovo talei kei na inaki yaga i koya na Tamada lomani vakalomalagi.​—Same 71:23.

E Vei Meda Veiqaravi Tabu Kina?

13. Na cava e nodra inuinui o ira na veiqaravi tiko ena buturara e loma ni valenisoro vakayalo i Jiova, ia o cei era marau vata kei ira?

¹³ E vola o Paula vei ira na lotu Vakarisito lumuti: “Ia ni da sa rawata na matanitu sa sega ni vakayavalataki rawa, me da taura matua na loloma sa soli, eda sa qarava vinaka kina na Kalou e na yalomatua kei na rere.” (Iperiu 12:28) E tawayavalati rawa nodra vakabauta na lumuti nira sokaloutaki koya sa Cecere Sara baleta ni dei matua tu na nodra vakanuinui nira na taukena na Matanitu ni Kalou. O ira duadua ga e rawa nira veiqaravi tabu vua ena Loqi Tabu kei na buturara e loma ni valenisoro vakayalo i Jiova, ra qai rai vakanamata ina gauna mera na veiqaravi vata kina kei Jisu ena Loqi Tabu Sara mai lomalagi. Era reki vata kei ira ena nodra inuinui totoka oqo na nodra itokani so tani tale na sipi.​—Iperiu 6:​19, 20; 10:​19-​22.

14. E yaga vakacava vei ira na isoqosoqo levu na veiqaravi i Jisu ena matanalevu?

¹⁴ Vakacava ga o ira na so tani tale na sipi? Me vaka sa raica rawa tu mai na yapositolo o Joni, sa cadra ena iotioti ni veisiga oqo e dua na kedra isoqosoqo levu “era sa sava nodrai sulu, ka vakavulavulataka e na dra ni Lami.” (Vakatakila 7:​14) Kena ibalebale oqo, me vakataki ira ga na lumuti era sokalou vata, era na cakacakataka na nodra vakabauta na veiqaravi i Jisu ena matanalevu, oya ni a cabora na nona bula uasivi vakatamata ena vukudra na matatamata kece. E yaga tale ga vei ira na so tani tale na sipi na veiqaravi i Jisu ena matanalevu baleta nira ‘taura matua kina na veiyalayalati i Jiova.’ (Aisea 56:6) Sega, era sega ni wili ena ito e rau vauci ena veiyalayalati vou, ia era taura matua ga na veiyalayalati oya ena nodra talairawarawa ina kena lawa ra qai tokona na kena ituvatuva kece. Era kabiti ira na Isireli ni Kalou, ra kana vata kei ira ena dua vata ga na teveli vakayalo, ra qai veitokoni kei ira ena nodra vakacaucautaka na Kalou ena matanalevu kei na nodra cabora na isolisoli vakayalo e vakamarautaki koya.​—Iperiu 13:15.

15. Era veiqaravi tabu voli e vei na isoqosoqo levu, ia na veivakalougatataki oqo e vakavuna vei ira na yalo vakacava?

¹⁵ O koya gona, era laurai na isoqosoqo levu nira “tu e na mata ni tikotiko-vakaturaga, kei na mata ni Lami, era vakaisulu e nai sulu vulavula.” Era tiko tale ga “e na mata ni tikotiko ni Kalou, a ra sa qaravi koya e na siga kei na bogi e nona vale-ni-lotu; ia ena tiko vata kei ira ko koya sa tiko e nai tikotiko vakaturaga.” (Vakatakila 7:​9, 15) E Isireli, ra dau sokalou o ira na tavuki ena buturara e tuba ni valenisoro i Solomoni. O ira na isoqosoqo levu era sokalou tale ga vaka kina vei Jiova ena buturara e tuba ni nona valenisoro vakayalo. E vakavureki vei ira na nodra veiqaravi voli e kea. (Same 122:1) Ke ra sa mani lako kece i lomalagi na nodra itokani lumuti mera taura na nodra ilesilesi e kea, ena lako tiko ga na nodra veiqaravi tabu vei Jiova.​—Vakatakila 21:3.

Na Veiqaravi Tabu Ena Sega ni Vakadonui

16. Na ivakasala cava e tau me baleta na noda veiqaravi tabu?

¹⁶ Na veiqaravi tabu e dau caka ena nodra gauna na Isireli makawa e dodonu me salavata kei na lawa i Jiova. (Lako Yani 30:9; Vunau ni Soro 10:​1, 2) Nikua tale ga e tiko na ka e dodonu me muri kevaka me ciqoma o Jiova na noda veiqaravi tabu. Oya na vuna e vola kina o Paula vei ira mai Kolosa: “Keirau sa sega ni mudu kina ni masulaki kemudou, ka masu mo dou vakasinaiti e na nomudou kila na lomana, e na yalomatua kei na vuku vakayalo kecega; mo dou ia nai valavala e kilikili kei ira sa nona na Turaga, me vinakata kecega ko koya, mo dou vakavuana tiko e na cakacaka vinaka kecega, me tubu cake tale ga na nomudou kila na Kalou.” (Kolosa 1:​9, 10) E sega ni noda o keda meda vakatulewataka na sala e dodonu me sokaloutaki kina na Kalou. E bibi me tiko vei keda na kila vakaivolatabu, na yalomatua vakayalo, kei na vuku vakalou. Kevaka e sega, eda na rawa ni tini ina dua na vanua ca sara.

17. (a) E vakatanitaki vakacava na veiqaravi tabu ena gauna i Mosese? (b) E rawa ni vakatanitaki vakacava nikua na veiqaravi tabu?

¹⁷ Nanumi ira na Isireli ena gauna i Mosese. Eda wilika: “Sa qai vuki tani na Kalou, ka sa biuti ira tu me ra qarava na veikalokalo ni lomalagi.” (Cakacaka 7:​42) Era sa raica oti na Isireli oya na cakacaka kaukaua i Jiova ena vukudra. Ia era dau golevi ira ga na veikalou tani ke ra nanuma ni na yaga vei ira oya. Era sega ni yalodina, na ka e bibi, me qai rawa ni marautaka kina na noda veiqaravi tabu na Kalou. (Same 18:25) Sa macala ni le vica ga nikua era gole tani mai vei Jiova mera sokaloutaka na kalokalo se luve ni bulumakau koula, ia e so tale tu na mataqali sokalou vaka oya e vaka na qaravi matakau. Ia sa vakarota oti o Jisu me qarauni na qaravi ‘iYau,’ qai vakatoka na kocokoco o Paula me qaravi kalou lasu. (Maciu 6:​24; Kolosa 3:5) Dau vakaliuliutaka o Setani ni o koya e kalou. (2 Korinica 4:4) Dua na ka na levu ni sokalou tani vaka oya nikua qai rawarawa nida coriti kina. Vakasamataki koya mada e kaya voli ni muri Jisu, ia e lomana, e nona inakinaki me vutuniyau se dau nuitaki koya ga kei na nona nanuma. O cei dina e qarava tiko? Vakaevei, e duidui beka o koya mai vei ira na Jiu ena gauna i Aisea era dau bubului ena yaca i Jiova ia era vakaibalebaletaka vei ira na matakau dukadukali na veicakacaka uasivi e vakayacora?​—Aisea 48:​1, 5.

18. E dau cala vakacava ena veigauna sa oti kei na veigauna oqo na veiqaravi tabu?

¹⁸ E vakarota tale ga o Jisu: “Ena yaco mai na gauna, era na nanuma kina ko ira yadua sa vakamatei kemudou ni ra sa qarava kina na Kalou.” (Joni 16:2) E nanuma o Saula, e qai veisau e muri me o Paula na yapositolo, ni sa qarava tiko na Kalou ena nona ‘vinakata na mate i Sitiveni’ kei na nona cavuta na ‘vosa vakacudrucudruya kei na veivakamatei vei ira sa lotu vua na Turaga.’ (Cakacaka 8:1; 9:1) E so nikua era bukana tiko na labakawa se na veivakamatei vakayauyau era kaya tale ga nira qarava na Kalou. Era kaya voli e levu nira qarava na Kalou, ia na nodra veiqaravi e vakamuai dina tiko vei ira na kalou ni boletaki vanua kei na yavusa, kalou ni iyau, kalou ni dui nanumi koya ga, se so tale na kalou vaka oya.

19. (a) Meda raica vakacava na noda veiqaravi tabu? (b) Na veiqaravi tabu vakacava ena vakavurea vei keda na reki?

¹⁹ E kaya o Jisu: “Mo vakarokoroko vei Jiova na nomu Kalou, ia mo qaravi koya duaduaga.” (Maciu 4:​10) A vosa tiko vei Setani o koya, ia e rui bibi vei keda kece meda rogoca na nona vosa! Noda veiqaravi tabu vua na Turaga Sau ni lomalagi kei vuravura e rui ka dokai qai ka lagilagi sara. Ia na cava e rawa ni tukuni me baleta na veiqaravi e matanalevu e lakolako vata kei na noda sokalou? Noda cakava oqo ena vukudra na tamata kece ga e cakacaka rekitaki dina qai vakavurea na marau levu. (Same 41:​1, 2; 59:16) Ia ena vakavumarau wale ga na veiqaravi vaka oya kevaka e cabori mai vu ni lomada qai cabori ena kena ivalavala dodonu. O cei dina era sokaloutaka tiko na Kalou ena kena ivalavala dodonu? Na veiqaravi tabu i cei e ciqoma o Jiova? Na taro oqo ena saumi rawa ga kevaka eda dikeva na ikatolu ni vosa mai na iVolatabu e vauci tiko kei na noda sokalou. Eda na vakayacora oqori ena ulutaga e tarava.

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

• Na cava na veiqaravi lagilagi i Jisu ena matanalevu?

• Na cava na nodra veiqaravi ena matanalevu na lotu Vakarisito?

• Na cava na veiqaravi tabu vakarisito, e vakayacori e vei?

• Na cava me tiko vei keda me rawa ni qai marautaka kina na Kalou na noda veiqaravi tabu?

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Era rekitaka vakalevu na itubutubu na nodra dau solika

[iYaloyalo ena tabana e 13]

Nodra veiqaravi ena matanalevu na lotu Vakarisito e vauci kina na nodra dau veivukei kei na nodra kacivaka na itukutuku vinaka

[iYaloyalo ena tabana e 14]

Ena vinakati vei keda na kilaka vakaivolatabu kei na yalomatua ke da via kila se sa ciqoma tiko na Kalou na noda veiqaravi tabu