Na Cava na Parataisi Vakayalo?

A SUSUGI o Kusitino ena dua na korolailai mai Brazil.a E vakatavulici vua ni se gone nira na lai bula i lomalagi na tamata vinaka era mate. E sega sara ga ni bau kila tu na loma ni Kalou ni na yaco na gauna me bula uasivi na tamata ena vuravura parataisi. (Vakatakila 21:⁠3, 4) E dua tale na ka e sega tu ni kila. E sega ni kila ni rawa ni bula ena dua na parataisi vakayalo ena gauna sara mada ga oqo.

O sa bau rogoca na parataisi vakayalo oya? O kila beka na veika e baleta kei na ka e gadrevi me rawa nida taukena kina? Ke da vinakata na marau dina eda na via kila na veika e baleta na parataisi oya.

Na Rawati ni Parataisi Vakayalo

Ena dredre toka ni vakabauti ke tukuni ni rawa nida bula ena dua na parataisi ena gauna sara mada ga oqo. E sega sara ga ni parataisi tu na vuravura oqo. E levu era sotava tu ena gauna oqo na ka e kaya e dua na nodra tui na Iperiu ni gauna makawa: “Raica, sa vakawai na matadra era sa vakasaurarataki, ka sa sega e vakacegui ira; ia sa tu vei ira na dauveivakasaurarataki na kaukauwa; ia ka sa sega e vakacegui ira.” (Dauvunau 4:⁠1) E vica na drau na milioni era vakararawataki tu ena veidabui vakapolitiki, vakalotu, ena veika vakailavo, qai sega ni dua me walia na nodra leqa, ni sega me “vakacegui ira.” E vuqa tale e sa icolacola levu vei ira na saumi dinau, mera tuberi ira na luvedra, kei na nodra ogataka nodra bula ni veisiga. Era gadreva tale ga o ira oqo me dua e vakacegui ira, e dua me bau vakamamadataka na nodra icolacola. Vei ira kece oqo, sa bau yawakalia dina na parataisi.

E vei ga na parataisi vakayalo? Na vosa vakavalagi ni “parataisi” e veisemai kei na vosa vakirisi, vakaperisia, vakaiperiu tale ga nira vakavurea na vakasama ni dua na basenikau se vanua ni gagade, e dua na vanua e kunei kina na bula vakacegu qai veivakabulabulataki. E yalataka tu na iVolatabu ni na yaco mai na gauna ena parataisi kina na vuravura, e dua na ituvaki ena vaka na basenikau, ena bula kina na kawatamata ivalavala dodonu. (Same 37:​10, 11) Nida vakasamataka oqo, eda na rawa ni vakila ni parataisi vakayalo e dua na ituvaki totoka nida raica qai kauta mai na bula vakacegu dina, ena vakavurea mera dau veisaututaki kei ira na tani vaka kina kei na Kalou. Sa mai vakadinadinataka o Kusitino ni tiko dina na parataisi oqo, e sa kovuta tiko e dua na iwase tamata era sa mai kila.

Ni se qai yabaki 12 o Kusitino, sa vakatulewataka me dua o koya na bete ni lotu Katolika. E lai vuli sara ena dua na seminari ena nodrau veivakadonui na nona itubutubu. E lai vakaitavi sara kina ena vakatagi, ena buturara ni vakatasuasua, kei na politiki, ni vakacerecerea na veika oqo na lotu me dreti ira mai kina na itabagone. E kila o koya ni bete e dodonu me qaravi ira vakatabakidua na tamata, ena sega kina ni rawa me vakawati. Ia e kilai ira e so na bete kei na seminari era cakava tiko na ivalavala vakasisila e so. Ni sotava tu na ituvaki oya o Kusitino, sa qai vakavuna me lai gunu yaqona ni valagi kina vakalevu. E matata vakasigalevu ni a se sega ni kunea na parataisi vakayalo.

Sa qai wilika ena dua na siga o Kusitino e dua na ivolacebaceba vakaivolatabu e vakamacalataki kina e dua na vuravura parataisi. E vakavuna me vakasamataka kina se cava sara mada na inaki ni bula. E kaya: “Au dau wilika vakawasoma na iVolatabu, ia au sega ga ni kila na kena ibalebale. Au sega mada ga ni raica ni dua tiko na yaca ni Kalou.” Sa qai biubiu mai ena seminari, e vaqarai ira na iVakadinadina i Jiova ena nona vinakata me vukei me kila na ibalebale ni iVolatabu. E toso sara vakatotolo na nona vuli, sega ga ni dede sa yalataka nona bula vua na Kalou. Sa vulica tiko o Kusitino se cava na parataisi vakayalo.

Dua na Matatamata Era Vakatokai Ena Yaca ni Kalou

Sa qai kila o Kusitino ni sega ni ka me vakawaletaka e dua e vuli iVolatabu na yaca ni Kalou, o Jiova. (Lako Yani 6:⁠3) E dua tiko na tiki bibi ni sokalou dina. A vakavulici ira na nona imuri o Jisu mera masulaka: “Tama i keimami mai lomalagi, me vakarokorokotaki na yacamuni.” (Maciu 6:​9, VV) Ni tukuni ira tiko na kai Matanitu Tani era qai yaco mera lotu Vakarisito, e kaya kina na tisaipeli o Jemesa: “Sa laki kauta . . . na Kalou eso na tamata maivei ira na veimatanitu tani, me tiko vei ira na yacana.” (Cakacaka 15:14) Era lewe ni ivavakoso vakarisito ena imatai ni senitiuri o ira e “tiko vei ira na yacana.” Era tiko beka nikua e dua na matatamata era vakatokai ena yaca ni Kalou? Io, sa mai kila tale ga o Kusitino ni oqo o ira na iVakadinadina i Jiova.

Era cakacaka tiko na iVakadinadina i Jiova ena 235 na vanua. Sa sivia na le ononamilioni na kena italatala, e walu tale na milioni era tataleitaki era sa dau tiko ena nodra soqoni. E kilai raraba na nodra cakacaka vakaitalatala, era vakayacora na vosa i Jisu: “Ia ena vunautaki mada e vuravura taucoko nai tukutuku vinaka oqo kei na matanitu, mei vakadinadina ki na veivanua kecega.” (Maciu 24:​14, VV) E rawa vakacava vei Kusitino me kidava ni sa mai kunea na parataisi vakayalo, ni vakailala vata kei ira na iVakadinadina i Jiova? E kaya: “Au vakatauvatana na veika au raica ena vuravura, vakabibi mai na seminari, kei na veika au kunea vei ira na iVakadinadina i Jiova. E dua na duidui levu e koto ena nodra veilomani na iVakadinadina.”

E vuqa era sa tukuna na ka vata oqo me baleti ira na iVakadinadina i Jiova. E kaya o Miriama, e dua na goneyalewa ni Brazil: “Au a sega tu ni kila se cava na marau, niu sega mada ga ni kunea ena noqu vuvale. Na imatai ni gauna meu qai vakila kina na veilomani dina oya ena kedra maliwa na iVakadinadina i Jiova.” E kaya e dua na turaga na yacana o Kalisito: “Au a dau vakatovolea tu na vakatevoro, ia au sega ga ni taura vakabibi na lotu. Au dau vakabibitaka ga na noqu itutu, na kequ irogorogo kei na noqu cakacaka vakaidinia. Ia ni sa mai vulica na iVolatabu na watiqu kei ira na iVakadinadina i Jiova, au sa raica sara ga vua na veisau. Au kurabui tale ga ena nodra mamarau kei na gugumatua na marama lotu Vakarisito era dau mai sikovi koya.” Na cava na vu ni nodra tukuna na veika oya me baleti ira na iVakadinadina i Jiova?

Na Cava na Parataisi Vakayalo?

E dua na ka era kilai tani kina na iVakadinadina i Jiova, na nodra taleitaka na kilaka vakaivolatabu. Era vakabauta ni dina na iVolatabu, e Vosa ni Kalou. Era sega ni lomavakacegu ga nira sa kila na yavu ni ivakavuvuli ni nodra vakabauta. E tiko na nodra ituvatuva tudei ni vuli vakataki ira kei na nodra wili iVolatabu. Na dede ga ni nona veimaliwai e dua kei ira na iVakadinadina i Jiova, na levu ni veika e vulica me baleta na Kalou kei na nona inaki era tasereki tu ena iVolatabu.

Na kilaka oqori e vagalalataki ira na iVakadinadina i Jiova mai na veika e dau vakataotaka nodra marau na tamata, me vaka na rere vakalialia kei na vakasama e dau veivakaleqai. Era sa vakadinadinataka na iVakadinadina i Jiova na vosa i Jisu: “Na ka dina ena sereki kemudou.” (Joni 8:​32) E kaya o Veremo, a dau vakatevoro tu ena dua na gauna: “Sa veivakacegui dina na vulici ni bula tawamudu. Au sa lomaleqa dina de rau na mate na noqu itubutubu se o yau.” Na ka dina e vagalalataki Veremo mai na nona rerevaka na yalo velavela kei na bula tawakilai mai muri.

E vakaraitaka na iVolatabu ni rau salavata na kilaka me baleta na Kalou kei na parataisi. E kaya na parofita o Aisea: “Era na sega ni ia na veivakacaca se na veivakamatei e na noqu ulu-ni-vanua tabu kecega: ni na roboti ko vuravura e na veikilai kei Jiova, me vaka sa ubia na wasa titobu na wai.”​—⁠Aisea 11:⁠9.

Ia, e sega ni rauta na kilaka wale ga me rawati kina na bula sautu sa tukuna rawa tu vakailiu o Aisea. Meda cakacakataka na ka eda vulica. E kaya kina o Veremo: “Ni dua e bulataka na vua ni yalo tabu, e sa vakatetea sara tiko ga na parataisi vakayalo.” E cavuta tiko o Veremo na vosa ni yapositolo o Paula, ni vakatoka na itovo vinaka e dodonu me bulataka na lotu Vakarisito “na vua ni Yalo Tabu.” Oqo “na loloma, na reki, na vakacegu, na vosota vakadede, na cakacaka loloma, na yalovinaka, na yalodina, na yalomalumalumu, na lewai koya rawa vaka i koya.”​—⁠Kalatia 5:​22, 23, VV.

O sa raica rawa ni sa vaka ga na tiko e parataisi nida veimaliwai kei na dua na matatamata era sasagataka mera bulataka na vua ni yalo tabu? Era na taukena na matatamata oqo na parataisi vakayalo e sa tukuna tu mai vakailiu na parofita o Sefanaia. E kaya: “A kedra vo na Isireli era na sega ni cakava nai valavala e sega ni dodonu, se vosataka na ka lasu; ena sega talega ni kune e na gusudra na yame dauveivakaisini; ni ra na kana ka koto sobu ka na sega e dua me vakarerei ira.”​—⁠Sefanaia 3:​13.

Na Vakayacoka ni Loloma

O sa na rairai raica ni imatai ni vua ni yalo tabu e cavuta o Paula na loloma. Oqo e dua na itovo e vakamacalataki sara vakalevu ena iVolatabu. E kaya o Jisu: “A ka oqo era na kila kina na tamata kecega ni dou sa noqu tisaipeli, kevaka dou sa veilomani.” (Joni 13:35) E dina nira sega ni tamata uasivi na iVakadinadina i Jiova. Ena so na gauna era sega ni veimaliwai vinaka me vakataki iratou ga na yapositolo i Jisu. Ia era dau veilomani vakataki ira, era qai masulaka na veivuke ni yalo tabu mera vakaitovotaka na vuana.

E duatani duadua kina na ivalavala ni nodra veimaliwai. E sega ni tawasei ira na duidui vakamatatamata se duidui vanua. O ira na iVakadinadina era bula ena vanua e vakayacori kina na labakawa kei na veivakamatematei vakamatatamata ena icavacava ni ka20 ni senitiuri, era veitaqomaki vakataki ira, dina ni rawa nira vakayalia kina na nodra bula. Dina nira dui lako “mai na veivanua kece, kei na veimataqali, kei na veimatanitu, kei na duivosavosa,” ia era rekitaka e dua na mataqali duavata e dredre me vakamacalataki, vakavo ga ke o tovolea.​—⁠Vakatakila 7:⁠9.

Parataisi Ena Kedra Maliwa na Cakava na Loma ni Kalou

E sega ni dua na nodra tikina ena parataisi vakayalo o ira na yalokocokoco, itovo vakasisila, kei ira era daunanumi ira ga. Era vakasalataki na lotu Vakarisito: “Dou kakua ni vakatauvatani kemudou kei ira era sa vakavuravura: dou mataliataki ga ni sa vakavoui na yalomudou, mo dou kila rawa kina na kena yaga, na kena vinaka kei na uasivi ni loma ni Kalou.” (Roma 12:​2, NW) Eda taleitaka nida bula savasava, da qai cakava tiko na loma ni Kalou, eda sa tokona tiko kina na vakatetei ni parataisi vakayalo da sa vakaitavi sara tiko ga ina ka meda marau kina. E vakadinadinataka oqo o Keresi. E kaya: “A tuberi au o tamaqu meu dau cakacaka vakaukaua me rawa niu rawati au vakailavo. Ia e dina ni vaka meu lomavakacegu niu sa vuli tiko ena univesiti, au calata ga na duavata vakavuvale kei na vakacegu dina e solia duadua ga vei keda na Vosa ni Kalou.”

Ia na rekitaki ni parataisi vakayalo e se sega ni kauta tani na noda leqa ni veisiga. Era tauvimate tale ga na lotu Vakarisito. Era lewe ni matanitu e yaco tiko kina na ivalu ni vanua. E levu era sotava tu na bula dravudravua. Ia na noda veiwekani voleka kei na Kalou o Jiova​—⁠ni oqo e dua na tiki bibi ni parataisi vakayalo​—⁠e kena ibalebale ni rawa meda vakararavi vua. Io, e sureti keda meda ‘biuta vua na noda icolacola bibi,’ ni vuqa era sa vakadinadinataka na veivakurabuitaki ni nona veivukei ena gauna era sotava kina na ituvaki dredre e so. (Same 55:22; 86:​16, 17) Sa yalataka tu na Kalou ni na taqomaki ira nona dauveiqaravi “e[na] loma ni buca ni yaloyalo ni mate.” (Same 23:⁠4) Noda nuidei nida rawa ni vakararavi vua na Kalou ena taqomaka na “vakacegu ni Kalou, sa uasivia na ka kecega e kilai rawa,” ni oqo e dua tiko na idola ina parataisi vakayalo.​—⁠Filipai 4:​7, VV.

Tokona na Parataisi Vakayalo

E levu era taleitaka na gade ina basenikau. Era via taubaletaka wavoki se dabe ga ena dua na idabedabe balavu ra qai sarasara toka mai kina. E vaka kina na nodra taleitaka e vuqa na veimaliwai kei ira na iVakadinadina i Jiova. Era vakadinadinataka ni nodra veimaliwai oqo e veivakabulabulataki, e solia na lomavakacegu qai veitarai cake. Ia, na basenikau totoka ena gadrevi me samaki vakawasoma me rairai vinaka tiko ga. E vaka kina na parataisi vakayalo, ni koto ga ena kena ikotokoto dei ena vuravura dukadukali oqo, nira vakabulabulataka tiko ga na iVakadinadina i Jiova, qai vakalougatataka na Kalou na nodra sasaga. Ena rawa vakacava vua e dua me tokona na parataisi vakayalo?

Mo lewena rawa mada e dua na ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova, vulica vata kei ira na iVolatabu, mo rawa ni kila na yavu vakaivolatabu ni parataisi vakayalo. E vakadeitaka o Keresi: “Ena sega na parataisi vakayalo ke sega na kakana vakayalo.” E vauci kina na wiliki wasoma ni Vosa ni Kalou kei na vakasamataki vakatitobu ni ka o wilika. Na nomu kilaka ena vakavolekati iko vua na Kalou o Jiova, o na lomani koya tale ga kina. O na vulica mo dau masu mo kerea na nona veidusimaki kei na veitokoni ni yalona tabu me vukei iko mo cakava na lomana. E vakasalataka o Jisu meda gumatua tiko ga ena masu. (Luke 11:​9-​13) E kaya na yapositolo o Paula: “Ni masu tiko ga me kakua ni mudu.” (1 Cesalonaika 5:​17, VV) E dua na tiki bibi ni parataisi vakayalo na isolisoli dokai ni veivosaki kei na Kalou ena masu ena nomu vakabauta dei ni rogoci iko o koya.

Toso tiko na gauna, ena vukea me vakavinakataka cake nomu bula na veika o vulica me yacova ni o sa na via wasea na nomu kila vei ira na tani. O na qai muria kina na ivakaro i Jisu: “Me caudre vakakina na nomudou rarama e na matadra na tamata, me ra raica na nomudoui valavala vinaka, ka vakarokorokotaka na Tamamudou sa tiko mai lomalagi.” (Maciu 5:​16) Ena vakamarautaki iko dina nomu wasea vei ira na tani na kilaka me baleta na Kalou o Jiova kei Jisu Karisito, o na vakacaucautaka na levu ni nodrau lomana na kawatamata.

Sa roro mai na gauna me sa na parataisi kina na vuravura taucoko me nodra itikotiko na kawatamata yalodina. Ena vaka e dua na basenikau totoka ni sa na oti na kena vakasavasavataki. Na kena tiko na parataisi vakayalo ena “gauna cacamatua, lewalewai dredre” oqo sa ivakadinadina ni kaukaua ni Kalou, e ivakaraitaki lailai ga ni ka e rawa ni cakava o koya, ia ena qai vakayacora oqo ena gauna mai muri.​—⁠2 Timoci 3:⁠1, NW.

Ena gauna sara mada ga oqo, era sa vakadinadinataka o ira na sa marautaka tiko na parataisi vakayalo na ivakayaco ni Aisea 49:10: “Era na sega ni viakana se viagunu; ena sega ni kati ira na nuku kata se na mata-ni-siga; ni na tuberi ira ko koya sa lomani ira, ka na tuberi ira e na bati ni wai vure.” E vakadinadinataka o Jese na parofisai oqo. A nona inaki taumada me dua na daunivakatagi rogolevu, ia e kunea ni vakacegui koya cake vakalevu me qarava na Kalou ena ivavakoso lotu Vakarisito. E kaya: “Sa qai vakaibalebale oqo na noqu bula. Au lomavakacegu ena kedra maliwa na mataveitacini lotu Vakarisito, au sa mai kilai Jiova ni Tama dau loloma qai rawa nida nuitaka.” Na marau nei Jese​—⁠kei na vica vata tale na milioni era vakataki koya​—⁠e vakamacalataki vinaka ena Same 64:10: “Era na rekitaki Jiova ka vakararavi vua ko ira na yalododonu; ka ra na vakavinavinaka ko ira kecega na yalodina.” Sa ivakamacala veiganiti dina ni parataisi vakayalo!

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Ni o sa rekitaka tiko na parataisi vakayalo, mo tokona na kena vakatetei!