Tudei ena Yalomatua Kei na Lomadei
‘Raica! Na iSoqosoqo Levu!’
ERA dau lomatarotarotaka na tamata i Jiova na ulutaga oqo ena dua na gauna balavu. Sa bau vakatoka oya na kena sasagataki me qai laurai na kena dina vakaivolatabu. E levu sara kina na kena dau veivosakitaki na ulutaga oqo. Ia sa qai kune na kena iwali vakaivolatabu, e yavalati ira dina na vakarorogo tiko ena dua na soqo levu mai Washington, D.C., ena yabaki 1935.
Na yavu ni veivosaki e dua na ulutaga dau tarogi wasoma: O cei sara mada o ira na “ilawalawa levu” (King James Version), se na “i soqosoqo levu” (iVolatabu Vakaviti), e cavuti ena Vakatakila 7:9? Era na lai bula beka i lomalagi na ilawalawa vakabauta oqo?
E Sega ni Ulutaga Vou
Mai na gauna i Joni na yapositolo me yacova na noda itabagauna, e sega ni matata vei ira na lotu Vakarisito se o cei o ira na “ilawalawa levu.” Era nanuma na Gonevuli ni iVolatabu ni o ira na isoqosoqo levu era ikarua ni ilawalawa mera lai bula ilomalagi, era kila na dina vakaivolatabu ia era sega soti ga ni kauaitaka na kena vakatetei.
Ia, era tiko e so na nodra itokani na lotu Vakarisito lumuti era gugumatua sara ena cakacaka vakavunau. Era sega ni galeleta na lai bula i lomalagi. E salavata na nodra inuinui kei na ivunau soqovi levu “Millions Now Living Will Never Die,” (Era na Sega ni Mate e Mililioni Vakamilioni Era Bula tu Oqo) era vunautaka voli na tamata i Jiova mai na 1918 ina 1922. Era na vakalougatataki o ira oqo mera bula tawamudu e vuravura.
Na Watch Tower, 15 Okotova, 1923, e vakamacalataka na vosa vakatautauvata i Jisu me baleta na sipi kei na me, e kaya: “Na sipi o ira na tamata kece mai na veimatanitu, sega ni o ira era vakatuburi ena yalo tabu ia o ira era sasagataka mera yalododonu, era vakabauti Jisu Karisito ni o koya na Turaga era qai vakanamata ina dua na gauna vinaka ni sa na veiliutaki.”—Maciu 25:31-46.
Serau Vakalevu na Rarama
Ena yabaki 1931, e vakamacalataka na Vindication, Book One, na Isikeli wase e 9, sa qai dusi ira e vakatakilakilataki na yadredra me o ira era na vakabulai ena icavacava kei vuravura, ni o ira oqo na sipi ena vosavakatautauvata i Jisu. E vakamacalataka na Vindication, Book Three (tabaki ena 1932), na yalododonu i Jionatapi, o koya na kaitani a vodo ena nona qiqi na tui lumuti ni Isireli o Jeu, rau qai salavata me vakadinadinataka na yaloqaqa nei Jeu ena nodra vakamatei na qaravi kalou lasu. (2 Tui 10:15-28) E volai ena ivola: “O Jionatapi e vakatakarakarataki ira na ilawalawa era se tiko oqo e vuravura ia [era] sega ni duavata kei na isoqosoqo i Setani, era to ga ena yasa ni yalododonu, ni o ira oqo ena taqomaki ira na Turaga ena gauna ni Amaketoni, ena vakabulai ira ena gauna ni rarawa oqori, ena qai solia vei ira na bula tawamudu e vuravura. Oqo o ira na ilawalawa vaka na ‘sipi.’”
E vakamatatataka na Watchtower ena 1934 ni o ira na lotu Vakarisito era vakanuinui ena bula ga e vuravura e dodonu mera yalataki ira vei Jiova ra qai papitaiso. Sa qai ramase cake tiko ga na rarama me baleti ira na ilawalawa era na bula ga e vuravura!—Vosa Vakaibalebale 4:18.
Kaburaki Mai e Dua na Rarama Vou ni Kilaka
Na ibalebale ni Vakatakila 7:9-17 sa qai vakarau kilai ni kaburaki mai e dua na rarama vou. (Same 97:11) A vakanuinui Na Vale ni Vakatawa ni soqo levu ena vakayacori ena 30 Me ina 3 June, 1935, mai Washington, D.C., Mereke, ena “veivakacegui dina qai yaga” vei ira e vakatakarakarataki ira o Jionatapi. E yaco me vaka dina kina!
Ena dua na ivunau veiyavalati ena ulutaga “Na iLawalawa Levu,” era rogoca rauta na le 20,000, a vakamacalataka kina o J. F. Rutherford na ivakadinadina vakaivolatabu ni o ira na ‘so tani tale na sipi’ sa o ira ga na “i soqosoqo levu” ena Vakatakila 7:9. (Joni 10:16) E taroga kina o koya e vosa me ilutua ni nona ivunau: “O kemuni na vakanuinui ina bula tawamudu e vuravura ni yalovinaka mo ni tucake mada?” Nira sa tucake e dua na iwase levu ni vakarorogo, sa qai kacivaka o Rutherford: “Raica! Na ilawalawa levu!” Dua na vakanomodi lekaleka, oti sa qai vadugu na vakasausau. Ena siga e tarava, e 840 na iVakadinadina i Jiova vou era papitaiso, e vuqa vei ira oqo era lewe ni isoqosoqo levu.
Dua na Tiko Vakatubuqoroqoro
Ni se bera na 1935, e levu cake tiko ga na kedra iwiliwili na taleitaka na itukutuku ni iVolatabu, era qai gumatua tiko na vunautaka na itukutuku vinaka, era vakanamata ina bula tawamudu e Parataisi e vuravura. Era sega ni galeleta na lai bula i lomalagi, ni sega ni vakatikora e lomadra na Kalou na bula vakalomalagi. Ena nodra sa mai vakatakilakilataki ira nira lewe ni isoqosoqo levu ni so tani tale na sipi, e kena irairai kina mai na 1935 ni sa vakacavari na iwiliwili ni le 144,000 na lotu Vakarisito lumuti.—Vakatakila 7:4.
Ni kacabote na iKarua ni iValu Levu, e sasagataka vakaukaua o Setani na Tevoro me tarova na nodra kumuni o ira mera mai lewe ni isoqosoqo levu. E vakadredretaki na vunautaki ni Matanitu ni Kalou ena vuqa na vanua. Donuya na gauna dredre oqori, vaka kina ni sa voleka na nona mate ena Janueri 1942, sa qai kaya o J. F. Rutherford: “E kena irairai ni ‘ilawalawa levu’ era sa na sega dina ni le levu sara.”
Ia e sega ni mani vaka kina, baleta ni veisobuti na veivakalougatataki vakalou. Ena nodra ‘tudei ena yalomatua kei na lomadei’ na lumuti kei na nodra itokani, na so tani tale na sipi, era dei tiko ga kina ena nodra vakayacora na nodra itavi ni veivakatisaipelitaki. (Kolosa 4:12, VV; Maciu 24:14; 28:19, 20) Ni qai yacova na 1946 sa ra le 176,456 na iVakadinadina i Jiova era vunau tiko e vuravura—e vuqa ga vei ira oqo era lewe ni isoqosoqo levu. Ena yabaki 2000, sa sivia na 6,000,000 na iVakadinadina era qaravi Jiova tiko ena yalodina ena 235 na vanua—sa isoqosoqo levu dina! Ia, se tubu tiko ga na iwiliwili oqo.