E Rawa ni Yaga Vei Iko na iVakavuvuli Vakalou

SEGA ni vakabekataki ni o kila ni manumanu e lewai ira tu na kila era sucukaya mai. Levu na misini era buli mera muria na ivakaro. Ia e buli na kawatamata me dusimaki ena ivakavuvuli. O na vakadeitaka vakacava oya? O Jiova na iVurevure ni ivakavuvuli dodonu kece, e kaya ena gauna e bulia kina na imatai ni tamata: “Me datou bulia na tamata mei tovo vata kei kedatou, ka me ucui kedatou.” E yalo na Dauveibuli; na yagona e sega ni vakataki keda na tamata, o koya gona ni tukuni meda “ucui” koya e vakaraitaka ni rawa nida vakatotomuria nona ivalavala kei na nona itovo vinaka. Na bula ni kawatamata e rawa ni salavata kei na ivakavuvuli se ka e vakabauti me idusidusi ni ka dodonu. E vakavuna o Jiova mera volai e levu na ivakavuvuli vaka oqo ena nona Vosa.​—Vakatekivu 1:​26; Joni 4:​24; 17:17.

Ena rairai kaya e dua: ‘Ia e vica vata tu na drau na ivakavuvuli ena iVolatabu, au sega ni rawa ni kilai ira kece.’ E dina oqori. Dikeva mada oqo: Era yaga kece na ivakavuvuli vakalou, ia e so era bibi cake. O rawa ni raica oqo ena Maciu 22:​37-​39, e vakaraitaka kina o Jisu na ivakaro kei na ivakavuvuli ni Lawa i Mosese, ni so era bibi cake vei ira tale e so.

Na ivakavuvuli cava e bibi cake? Na ivakavuvuli bibi ena iVolatabu oya na kena e vakayacoka ena noda veiwekani kei Jiova. Kevaka eda muria, ena dusimaki keda na Dauveibuli. E tiko tale ga na ivakavuvuli e vakayacoka ena noda veiwekani kei ira tale na so. Nida bulataka ena vukei keda meda kua ni nanumi keda ga.

Meda tekivu mada ena ka dina ena iVolatabu o koya e bibi duadua. Na cava na ka dina oqo, e vakayacoka vakacava vei keda?

“Sa Cecere Sara Duaduaga e Vuravura Taucoko”

Na iVolatabu e vakamatatataka ni o Jiova e noda Dauveibuli Levu, na Kalou Kaukaua Duadua. E sega ni dua e rawa ni tautauvata se sosomitaki koya. Oqo na ka dina e volatukutukutaki ena iVolatabu.​—Vakatekivu 17:1; Dauvunau 12:1.

E kaya e dua vei ira na vola na Same me baleti Jiova: “[Oni] sa Cecere sara duaduaga e vuravura taucoko.” E kaya na tui makawa o Tevita: “Sa nomuni na matanitu, kemuni Jiova, ia ko ni sa cecere cake me ulu ni ka kecega.” Na parofita kilai o Jeremaia a uqeti me vola: “Ni sa sega e dua me vakataki kemuni, Jiova; sa levu koi kemuni, ka sa levu na yacamuni e na kaukauwa.”​—Same 83:18; 1 Veigauna 29:11; Jeremaia 10:6.

Eda na bulataka vakacava e veisiga na ka dina oqo me baleta na Kalou?

Sa qai matata ni dodonu me vakaliuci ena noda bula na noda Dauveibuli e Dausolibula. Ena yaga beka ke da vorata na yalo ni via nanumi keda ga​—na yalo ena rairai kaukaua vei ira e so ni vakatauvatani kei ira tale na so? E ivakavuvuli vakavuku meda “kitaka [na ka] kecega me vakarokorokotaki kina na Kalou.” (1 Korinica 10:31) E ivakaraitaki vinaka na parofita o Taniela ena tikina oqo.

Na ivolatukutuku makawa e kaya ni kidroa o Tui Nepukanesa mai Papiloni ena dua na tadra qai vinakata me kila na kena ibalebale. Era veilecayaki na kena vo, ia e tukuna vakadodonu o Taniela vua na tui na ka e via kila. A dokadokai koya beka o Taniela ena ka oqo? Sega, e vakacerecereya ga na “Kalou mai lomalagi sa vakaraitaka na ka vuni.” E kuria o Taniela: “Sa sega ni vakaraitaki vei au na ka vuni oqo ni ka’u sa vuku cake vei ira kece na tamata bula.” E dau muria na ivakavuvuli o Taniela. Sa rauta me cavuti vakatolu ena ivola i Taniela me “daulomani” ena mata i Jiova.​—Taniela 2:​28, 30; 9:​23; 10:​11, 19.

Ena yaga vei iko ke o vakatotomuri Taniela. Ni o muria na ivakaraitaki i Taniela, na inaki ni ka o cakava e bibi. O cei me dokai ena ka o cakava? Se mani cava na kemu ituvaki, e rawa ni o cakava na ka e salavata kei na ivakavuvuli bibi oqo ena iVolatabu, ni o Jiova na Turaga Sau. Ni o cakava oqo, ena vakavuna mo “daulomani” e matana.

Meda dikeva mada e rua na yavu ni ivakavuvuli ena tuberi keda ena noda veimaliwai. Ni takalevu na yalo ni dui nanumi koya ga, ena ka ni sasaga kina me bulataki na ivakavuvuli e rua oqo.

“Dou Yalomalumalumu”

Era sega ni dau lomavakacegu o ira era dau vakaliuci ira ga. Levu era vinakata na bula vinaka, ra qai vinakata vakatotolo. Na yalomalumalumu e ivakaraitaki ni dadatuvu vei ira. Era raica na vosota me itovo mera vakaraitaka ga na tani. Nira vinakata na rawaka, e sega ni dua na ka e tarovi ira. O nanuma beka ni dodonu mo vakatotomuria na ka era cakava?

Era sotava na dauveiqaravi i Jiova na ituvaki oqo e veisiga, ia e sega ni dodonu me vakayacoka vei ira. Na lotu Vakarisito matua e ciqoma na ivakavuvuli ni “sega ni vakabau ko koya sa tukuni koya, sa vakabau ga ko koya sa tukuna na Turaga [o Jiova].”​—2 Korinica 10:18.

Ena yaga ke bulataki na ivakavuvuli ena Filipai 2:​3, 4. Ena uqeti iko mo kua ni ‘cakava e dua na ka ena veileti se na veidokadokai wale ga; mo yalomalumalumu ka dui vakasama ni sa uasivi cake vei iko ko koya kadua.’ O na ‘sega ni nanumi iko ga, o na nanuma tale ga nodra ka na tamata tani.’

O Kitioni na dauveilewai vei ira na Iperiu makawa e dua e tiko vua na rai dodonu me baleti koya qai dau dikeva vakayalomatua na kena yaga. A sega ni saga me iliuliu kei Isireli. Ni lesi me taura na itavi oya, e tukuna o Kitioni nona lolovira. E kaya: “Raica, sa dravudravua na noqu lewe udolu e na kedra maliwa na Manasa, ia koi au, au sa lailai sara e na mataqali i tamaqu.”​—Dauveilewai 6:​12-​16.

Kuria, ni solia vei Kitioni o Jiova na qaqa, era veiba kei koya na kai Ifireimi. Na cava e cakava o Kitioni? E vakacerecerei koya ena vuku ni qaqa? Sega. E sega ni via vakavuleqa ni sauma vakamalua. “Ka cava ka’u a cakava rawa me vakataki kemuni?” A yalomalumalumu o Kitioni.​—Dauveilewai 8:​1-3.

Se yaco ena dua na gauna makawa na ka e yaco vei Kitioni. E se yaga tiko ga meda dikeva. O rawa ni raica ni tiko vei Kitioni na itovo e duidui sara mai na ka sa matau tu nikua, e bulataka, e yaga sara vua.

Na rai takalevu e vakabibitaka na dui nanumi keda ga e rawa ni moica noda rai me baleta na keda yaga. E vakadodonutaka na rai oqo na ivakavuvuli ena iVolatabu, ni vakavulica na keda yaga vei Jiova kei ira tale na so.

Nida muria na ivakavuvuli vakaivolatabu, eda na vorata kina na yalo ni dui nanumi keda ga. Eda sega ni qai vakaliuci keda tale tiko. Na levu ni noda vulica na ivakavuvuli dodonu, na levu tale ga ni noda veikilai vinaka kei koya e vakavuna. Io, e yaga dina meda dikeva na ivakavuvuli vakalou nida wilika na iVolatabu.​—Raica na kato.

E bulia na kawatamata o Jiova me uasivia na manumanu, e lewai ira na ka era sucukaya mai. Na muri ni loma ni Kalou e okati kina noda bulataka nona ivakavuvuli. Ena vinaka tiko ga kina noda idusidusi, na kabasi ena dusimaki keda ena ituvaki vou ni Kalou. Na iVolatabu e tukuna vei keda na vuna meda namaka kina ni sa voleka na vuravura vou era na “tiko kina nai valavala dodonu.”​—2 Pita 3:​13.

[Kato/iYaloyalo ena tabana e 6]

Eso na iVakavuvuli Vakaivolatabu Yaga

Ena vuvale:

“Me kakua e dua me qara na ka sa yaga duaduaga vei koya, a ka talega sa yaga vei koya na tani.”​—1 Korinica 10:24.

“Na loloma . . . sa sega ni qara na ka me nona ga.”​—1 Korinica 13:​4, 5.

“Dou dui lomana yadua na watina me vakataki koya.”​—Efeso 5:​33.

“Oi kemudou na yalewa vakawati, mo dou talairawarawa vei ira na watimudou.”​—Kolosa 3:​18.

“Mo vakarorogo vua drau sa veitamani dina kaya, kakua talega ni ko beci tinamu ni sa qase mai.”​—Vosa Vakaibalebale 23:22.

E koronivuli, vanua ni cakacaka se bisinisi:

“Ai vakarau lasu sa ka vakasisila . . . Na tamata ca sa daucakacaka vakailasu.”​—Vosa Vakaibalebale 11:​1, 18.

“Me kakua ni butako tiko ko koya ka daubutako, ka me daucakacaka ga.”​—Efeso 4:​28.

“Me kakua ni kana ko koya sa sega ni cakacaka.”​—2 Cesalonaika 3:​10.

“Ia na ka kecega dou sa cakava, kitaka mai na vu ni yalomudou me vaka vua na Turaga.”​—Kolosa 3:​23.

“Keitou sa vinakata mei valavala dodonu e na ka kecega.”​—Iperiu 13:18.

Rai me baleta na iyau:

“Ko koya sa kusarawa ni vutuniyau ena sega ni donu.”​—Vosa Vakaibalebale 28:20.

“O koya sa lomana na siliva ena sega ni mamau e na siliva.”​—Dauvunau 5:​10.

Kilai ni keda yaga:

“Ka sa sega ni vinaka me ra viaviarogo na tamata.”​—Vosa Vakaibalebale 25:27.

“Me dokai iko na tani, ka me kakua ga na gusumu.”​—Vosa Vakaibalebale 27:2.

“Au sa kaya vei ira na tamata yadua vei kemudou, me kakua e dua me dokai koya me vaka sa sega ni dodonu me dokai koya.”​—Roma 12:3.

“Kevaka e dua sa nanumi koya me ka levu, ia sa ka walega, sa qai vakaisini koya vakai koya.”​—Kalatia 6:3.

[iYaloyalo ena tabana e 5]

E vakacerecereya na Kalou o Taniela

[iYaloyalo ena tabana e 7]

Ni muri na ivakavuvuli vakalou nida veimaliwai kei ira tale na so ena vinaka kina noda veiwekani da qai mamarau

[iTaba ni Credit Line ena tabana e 7]

U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./Robert Bridges