Taleitaka na iVola i Russell e Rua na iTalatala

ENA 1891, a sikovi Urope kina ena imatai ni gauna o Charles Taze Russell, e dua a vakasakiti sara na nona cakacaka ena kedra maliwa na lotu Vakarisito dina era qaravi Jiova. E tukuni ni a lai kele vakalekaleka e Pinerolo, mai Itali, rau mani sota kina kei Parofesa Daniele Rivoire, a nodra italatala e liu na lotu Waldenses.a E dina ni a sa cegu mai na nona itavi vakaitalatala o Rivoire, a se cakacaka vakavoleka tiko ga kei ira na Waldenses, ia e sega ni tarovi koya oya, ni dau vakawilika e levu na ivola a vola o C. T. Russell.

Ena 1903, a vakadewataka o Rivoire na ivola i Russell na Divine Plan of the Ages ina vosa vakaitali, qai sauma ga na kena tabaki. E cakava oqo ni se bera sara nira tabaka na Gonevuli ni iVolatabu na nodra ivakadewa vakaitali. A vola o Rivoire ena ivakamacala taumada ni ivola a vakadewataka: “Me taqomaka mada ga na Turaga na imatai ni itabataba vakaitali oqo. Me vakalougatataka mada ga, e dina ni sega ni taucoko vakaoti, ia me bau rawa ga ni vakalevulevuya na yacana tabu qai uqeti ira na luvena era vosa vakaitali mera vaqaqacotaka na nodra qaravi koya. Me cakacaka mada ga e lomadra nira wilika na ivola oqo mera vakila kina na titobu ni vuku kei na inakinaki loloma ni Kalou, mera vakavinavinaka vua ni nona loloma e tabaki rawa kina na ivola oqo.”

Tekivu vakadewataka tale ga o Rivoire na Zion’s Watchtower and Herald of Christ’s Presence ina vosa vakaitali. Oya na ivoladraudrau sa mai sosomitaka Na Vale ni Vakatawa, a se dau tabaki vakadua ena veiyatolu na vula ena 1903. E dina ni sega ni yaco o Parofesa Rivoire me dua na Gonevuli ni iVolatabu, na yaca era kilai kina na iVakadinadina i Jiova ena gauna oya, ia a kauaitaka vakalevu na vakatetei ni Vosa ni Kalou ena kena iwalewale e vakamacalataki ena nodra ivola na Gonevuli ni iVolatabu.

“E Vaka ga e Lulutu Mai Mataqu na Vari ni Ika”

Dua tale na italatala ni lotu Waldenses o Giuseppe Banchetti, a vakacaucautaka tale ga na ivola a vola o Russell. Na tama i Giuseppe, sa tavuki tani mai na lotu Katolika, a vakavulici koya ena nodra vakabauta na Waldenses. Yaco kina me italatala ena 1894 o Giuseppe, a veiqaravi ena vuqa na nodra itikotiko na Waldenses e Apulia, Abruzzi, ena yanuyanu tale ga o Elba kei Sicily.

A ra tabaka ena 1905 na Gonevuli ni iVolatabu na itabataba vakaitali ni ivola i Russell na Divine Plan of the Ages. A vakacaucautaka o Banchetti na ivola oya. A tabaki na nona veivakacaucautaki ena nodra ivoladraudrau na lotu Tawase na La Rivista Cristiana. “Vei keda,” a vola o Banchetti, na ivola i Russell “se qai bau dua na ivola e veivakararamataki, e idusidusi tale ga vua e dua na lotu Vakarisito me yaga qai kamikamica kina na nona vulica na iVolatabu . . . Niu wilika e vaka ga e lulutu mai mataqu na vari ni ika, au raica rawa sara ga na sala vua na Kalou, sa rarama dina. Mai seavu yani na lomatarotaro. E so mada ga na ivakavuvuli dredre e rawarawa na noda kila, da qai ciqoma. Makare vinaka na veika e dau buawa tu. Sa rawarawa dina na noqu kila na ituvatuva vakasakiti ni noda vakabulai na kawatamata ena vuku i Karisito. E yavalati au sara ga meu duavata kei na Yapositolo ni a kaya: A ka vakaidina na kena titobu ni nona vuku kei na nona yalomatua na Kalou!”​—Roma 11:33.

Me vaka e kaya ena 1925 na turaga o Remigio Cuminetti, ni “duavata” o Banchetti kei na nodra cakacaka na Gonevuli ni iVolatabu qai “vakadinata” ni dina na nodra ivakavuvuli. A bau saga tale ga o Banchetti me vakatetea na veivakavuvuli oya.

E matata mai na veika e vola o Banchetti, me vakataki ira ga na iVakadinadina i Jiova, ni vakabauta nira na vakaturi na mate me vaka na ka e vakavuvulitaki ena iVolatabu. A duavata tale ga kei ira na Gonevuli ni iVolatabu ena nona vakamacalataka ni sa macala oti tu na yabaki ena mate kina o Jisu, sa dusia tu mai na Kalou ena parofisai i Taniela me baleta na 70 na wiki. (Taniela 9:​24-​27) E saqata vakavica na ivakavuvuli ni nona lotu ni vakabauta ni dodonu me vakananumi na mate i Jisu Karisito vakadua ga ena dua na yabaki, “ena tikinisiga ga a vakayacori kina.” (Luke 22:​19, 20) A vakacala tale ga na ivakavuvuli ni bula vakaidewadewa i Darwin, qai vakadinata ni sega ni dodonu me vakaitavi ena ivalu na lotu Vakarisito dina.​—Aisea 2:4.

Ena dua na gauna a veivosakitaka tiko o Banchetti na ivola e vola o Russell kei na dua na turaga, o J. Campbell Wall. A vakalewa o Wall na ivola i Russell, ia a tukuna vua o Banchetti: “Ke o wilika na ono na daba ivola i Russell, au kila ni o na marautaka mai vu ni lomamu, o na vakavinavinakataka niu a tukuna vei iko. Au sega ni usuraka na ivakavuvuli vua e dua; e dina niu se wilika na ivola oqo ena tinikadua na yabaki sa oti, ia e sega ni mudu na noqu vakavinavinaka vua na Kalou ena nona vakaraitaka vei au na rarama kei na vakacegu niu a wilika e dua na ivola e yavutaki vakatabakidua ena iVolatabu.”

“Rogoca, Rogoca, Rogoca”

E vakavure vakasama ni rau vakavinavinakataka na rua na italatala ni lotu Waldenses​—o Daniele Rivoire kei Giuseppe Banchetti​—na ivakamacala i Russell mai na iVolatabu. A vola o Banchetti: “Au vakabauta ni sega ni dua vei keda na lewenilotu Tawase, se o ira na italatala, o ira sara mada ga na daunicioloji e rawa ni kaya ni sa kila na ka kece. Sega, se binikasauru tu na ka meda vulica. . . . [Meda] . . . duri mada da vakarorogo, kua nida nanuma nida sa kila na ka kece, kua tale ga nida cata na ka e dulaki vei keda meda vakadikeva. O koya gona, da rogoca, rogoca, rogoca.”

Ena veiyabaki, e vica vata na udolu era rogoca na itukutuku ni Matanitu ni Kalou era vunautaka e veivale na iVakadinadina i Jiova. O ira e raba na nodra rai, ra qai via gunuva na wai ni ka dina mai na iVolatabu era sa ciqoma tiko na veisureti oqo i Jisu: “Mo lako mai, ka muri au.”​—Marika 10:​17-​21; Vakatakila 22:17.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 28]

O Parofesa Daniele Rivoire

[iYaloyalo ena tabana e 29]

O Giuseppe Banchetti

[Credit Line]

Banchetti: La Luce, April 14, 1926