Me Vuvu Beka na Lotu Vakarisito?
NA VUVU—me bucina beka na lotu Vakarisito na yalo oqo? Nida lotu Vakarisito eda uqeti meda “vakasaqara na loloma,” ia e tukuni vei keda ni “sa sega ni vuvu na loloma.” (1 Korinica 13:4; 14:1) Ena dua tale na yasana, e tukuni “ni sa Kalou vuvu ko Jiova” da qai vakaroti meda “vakadamurimuria na Kalou.” (Lako Yani 34:14; Efeso 5:1) Na cava e vaka e veicoqacoqa kina na vakasama e rua oqo?
Na vuna ni vosa vakaiperiu kei na vosa vakirisi ni “vuvu” ena iVolatabu e rabailevu na kena ibalebale. E rawa ni vinaka se ca, vakatau ga ina vakasama e vakayagataki kina. Me kena ivakaraitaki, na vosa vakaiperiu e vakadewataki me “vuvu” e rawa ni kena ibalebale na “nona vinakata e dua me qaravi vakatabakidua; nona sega ni wilika tale e dua; nona yalogu; nona lomakatakata; nona vuvu [vinaka se ca]; se sisivo.” E via rabailevu tale ga vaka oqo na kena ibalebale ena vosa vakirisi. Na vuvu gona e rawa ni dusia na rai cala ena tiko vei keda me baleta e dua eda kasamitaka ni qati keda tiko, se rawaka cake vei keda. (Vosa Vakaibalebale 14:30) Ia e rawa tale ga ni taurivaki ina dua vei ira na ivalavala vinaka eda sucukaya mai—me vaka na noda na taqomaka e dua eda lomana mai na ca.—2 Korinica 11:2.
iVakaraitaki Uasivi Duadua
E kotora o Jiova na ivakaraitaki uasivi duadua ni vuvu vinaka. Ni savasava vakaoti na lomana, e nona inaki ga me taqomaki ira na nona tamata me kua nira tauviduka vakayago se vakayalo. Ni vosa me baleti Saioni, e dua na yaca e kacivi ira kina na nona tamata o Jiova, e kaya: “Au a vuvu e na vuku i Saioni e na vuvu levu, io, au a vuvu e na vukuna e na cudru levu.” (Sakaraia 8:2) Io, me vaka ga na nona yadrava e dua na tama dau loloma me taqomaki ira na luvena mai na leqa, e yadravi ira sara tale ga na nona tamata o Jiova, me taqomaki ira me kua nira leqa vakayago se vakayalo.
E solia mai na nona Vosa, na iVolatabu, me taqomaki ira na nona tamata. E kune kina e levu na nona veivakauqeti mera yalomatuataka na icavucavu ni yavadra, qai levu sara kina na kedra ivakaraitaki o ira na cakava vaka kina. Eda wilika ena Aisea 48:17: “Koi au ko Jiova na nomu Kalou, ka’u sa vakavulici iko mo vinaka kina, ka’u sa tuberi iko e na sala mo lakova.” Eda lomavakacegu nida vakananuma ni yavalati koya na nona vuvu me vukei keda, qai kauaitaki keda tale ga! Ke sega gona vei Jiova na vuvu vinaka, e sega ni tukuni rawa na levu ni leqa eda na sotava ena noda lecaika. Ena nona veinanumi e vakaraitaka kina na nona vuvu.
Na cava gona na duidui ni vuvu vakalou kei na vuvu ca? Meda kila na kedrau duidui, da dikeva mada na ivakaraitaki i Miriama kei Finiase. Na yalo vakacava a tiko vei rau?
O Miriama kei Finiase
O Miriama na ganedrau qase o Mosese kei Eroni, o rau a liutaka na nodra ilakolako na Isireli ena vanualiwa. Ena nodra lako voli gona oya na Isireli, a vuvutaki Mosese o Miriama. E kaya kina na itukutuku ena iVolatabu: “A sa vosavakacacataki Mosese ko Miriama kei Eroni, e na vuku ni yalewa ni Kusa sa vakawati kaya ko koya . . . A rau a kaya, Sa vosa li vei Mosese duaduaga ko Jiova? sa sega beka ni vosa talega vei keirau?” Kena irairai ni a liutaka o Miriama na veivakadiloi oya, ni a vakatauitotogitaki Miriama o Jiova, sega ni o Eroni, me tauvi vukavuka ena loma ni dua na macawa taucoko me isau ni nona veibeci.—Tiko Voli Mai na Lekutu 12:1-15.
Na cava a vu ni nona vosavakacacataki Mosese o Miriama? Na nona kauaitaka beka na sokalou dina qai via taqomaki ira na wekana na Isireli mai na leqa? Kena irairai ni sega ni oya na vuna, ia na nona sa sega beka ga ni kinoca rawa e lomana na nona via rogo kei na via lewa. A dokai vakalevu ni a parofita yalewa e Isireli, vakabibi ena kedra maliwa na marama. A liutaki ira ena sere kei na meke ni oti na nodra vakabulai vakacakamana na Isireli ena Wasa Damudamu. Ni oti vakalailai oya, rairai sa via leqataka o Miriama de lakolako ena ulabaleti koya e dua sa kasamitaka tiko, na wati Mosese. Na sisivo gona a bukana na nona vakaduduile, me luletaki Mosese kina, o koya a lesia o Jiova.—Lako Yani 15:1, 20, 21.
Ena yasana kadua, a duidui na ka a uqeti Finiase ena ka a cakava. Ni bera vakalailai na nodra curuma na Isireli na Vanua Yalataki, nira se keba toka ena bucabuca e Moapi, era coriti ira e levu na tagane ni Isireli na yalewa ni Moapi kei Mitiani ina veibutakoci kei na qaravi matakau. Me vakasavasavataka gona na keba qai tarova na nona cudru katakata o Jiova, era vakaroti na turaga e Isireli mera vakamatei ira kece era coko kina. Ia o Simiri e dua na turaga ena mataqali na Simioni, e sega tale ni qai vunitaka na nona kauti Kosipi yani na yalewa ni Mitiani “e matadra . . . nai soqosoqo taucoko ni Isireli” me lai mocera. Sega ni bera ni yavala o Finiase. Ena nona vuvu se yalogutaka me caka ga vei Jiova na sokalou, qai lomana me kua ni vakadukadukalitaki na keba, e cokai rau mate na veidauci oya. A vakacaucautaki ena nona “vuvu” se na nona “gumatua ni totaki” Jiova. Na nona yavala totolo o Finiase a mudu kina na mate levu era sa ciba oti kina e 24,000 na talaidredre, mani yalataka vua o Jiova nira na taura na cakacaka vakabete ka tawamudu na nona kawa me vakaraitaka ni vakadonuya na ka a cakava.—Tiko Voli Mai na Lekutu 25:4-13.
Na cava na kedrau duidui na vuvu oya? Na nona coqai ganena o Miriama e vu mai na vuvu ca se nona sisivo. Ia na vuvu vakalou i Finiase a yavalati koya me vakamatei rau na cakacala oya. So na gauna ena vinakati tale ga vei keda meda vakataki Finiase, meda vosa vakadodonu, se da yavala meda totaka na yaca i Jiova, na nona sokalou, kei ira na nona tamata.
Vuvu e Matewale
Ia e rawa li ni matewale na noda vuvu? Io. E laurai oqo vei ira na Jiu ena imatai ni senitiuri. Era vuvutaka se ra via toka dei ga ena nodra taqomaka na Lawa soli vakalou kei na nodra ivalavala vakavanua. Ena nodra sasaga mera taqomaka na Lawa, era tauyavutaka kina e vuqa na vakatatabu kei na lawa matailalai, ia e yaco mera colacolati dredre sara. (Maciu 23:4) Ena nodra cata se nodra sega ga ni siqema rawa, era sega ni raica kina ni Lawa i Mosese sa sosomitaka na Kalou kei koya a dusia tu mai vakaivakatakarakara. Na nodra vuvu matewale e lai vakavuna mera cudruwaqawaqataki ira na imuri i Jisu Karisito. E kaya kina na yapositolo o Paula, e dua a matewale tale ga na nona vuvu ena nona a dau tokona vakaukaua na taqomaki ni Lawa, ni o ira era a totaka tiko na Lawa “sa lomakatakata vua [se, vuvutaka] na Kalou, ia era sa sega ni yalomatua.”—Roma 10:2; Kalatia 1:14.
O ira sara mada ga na Jiu era tavuki mera lotu Vakarisito, e sega ni ka rawarawa na nodra cavuraka laivi mai lomadra na nodra lomakatakata ina Lawa. Ni oti na ikatolu ni nona ilakolako vakadaukaulotu o Paula, a vakasavuya na macala ni nodra tavuki na kai Matanitu Tani ina ilawalawa dauvakatulewa ni imatai ni senitiuri. Ena gauna oya, e dua na iwiliwili vakaitamera ni Jiu lotu Vakarisito era se “gumatuataka [tiko ga] na muria na Lawa i Mosese.” (Cakacaka 21:20, VV) Ia, sa oti oya e vica vata na yabaki na nodra lewa na ilawalawa dauvakatulewa ni sega ni gadrevi mera cilivi na lotu Vakarisito kai Matanitu Tani. A vakavuna tiko na veileti ena ivavakoso e so na usutu a virikotori tu ena Lawa. (Cakacaka 15:1, 2, 28, 29; Kalatia 4:9, 10; 5:7-12) Nira sega gona ni kila vinaka na sala sa veitaratara tiko kina o Jiova kei ira na nona tamata ena gauna oya, era dui dre ga na nona mua ra qai veivakadiloi e so na Jiu lotu Vakarisito.—Kolosa 2:17; Iperiu 10:1.
Me kua gona nida coriti ina vuvu e matewale, ena noda via dei toka ga ina so na vakasama se ivalavala e sega ni yavutaki ena Vosa ni Kalou. Ena vukei keda gona ke da laiva me cilavi keda e so na rarama vou ni Vosa ni Kalou e lako mai na idewadewa e vakayagataka tiko o Jiova nikua.
Vuvu ena Vuku i Jiova
Sa dodonu me vakaraitaki na vuvu vakalou ena sokalou dina. Ke yaco meda nanumi keda ga kei na noda dodonu, na vuvu vakalou ena vakamuai keda donu tale meda nanumi Jiova. Ena yavalati keda meda vaqara na sala meda kacivaka kina na nona dina, da taqomaka na nona ivalavala, da qai totaki ira tale ga na nona tamata.
O Akiko, e dua na iVakadinadina i Jiova e cakacaka vakaitalatala vakatabakidua, a cata me rogoci koya e dua na itaukeinivale ni taura cala na lawa ni Kalou me baleta na dra. Ia e tokona na Vosa ni Kalou o Akiko ena nona ivakamacala maqosa, bau tukuna tale ga na leqa e rawa ni yaco ena veiqaravi vakavuniwai ke tauri na dra. Ni loma i Akiko me vunautaki Jiova, mani moica kina na veivosaki ina ka e siqema rawa ni nona leqa dina na marama oya—e sega ni vakabauta ni bula tiko na Dauveibuli. A vakamacalataka vakamatau o Akiko vua na itaukeinivale ni veika e buli e vakaraitaka ni dua e buli ira. Yaco gona na nona ivakamacala doudou me sega wale ga ni vakaseavutaka na nanuma cala i koya na marama oya, e tauyavutaki tale ga kina na vuli iVolatabu. Nikua, sa dau vakacaucautaki Jiova tu na itaukeinivale a cata taumada me vakarorogo.
Na vuvu vinaka, se noda yalogutaka na sokalou dina ena uqeti keda meda yadrava, da vakayagataka vinaka na gauna veiganiti meda vunautaka kina na noda vakabauta ena vanua ni cakacaka, e koronivuli, vanua ni volivoli, se da lako tiko ena dua na ilakolako. Dua na kena ivakaraitaki o Midori, e dau saga ena nona igu me vunau vei ira na nona itokani vakacakacaka. E dua vei ira na marama sa sivia toka na yabaki 40, e kaya ni sega ni via veivosaki kei na dua na iVakadinadina i Jiova. Ia ena dua na gauna e muri ni rau se baci veitalanoa, a lulevaka na marama oya vei Midori ni sa tekivu gone ca tiko na luvena goneyalewa. Mani vakaraitaka vua o Midori na ivola, Questions Young People Ask—Answers That Work,a qai veivosakitaka tale ga me vulica vata na ivola oqo kei na luveyalewa ni marama oya. Tekivu sara na vuli, ia e sega ni dau tiko kina o tina i goneyalewa. Nanuma o Midori me vakaraitaka mada vua na tinanigone na vidio Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name.* Ni oti sara ga e kea na nona dau nanumi keda cala. Ena kena tarai koya na marama oya na ka e sarava, e kaya kina: “Au via vakataki ira sara ga na iVakadinadina i Jiova.” Mani tomani luvena ena vuli iVolatabu.
Na vuvu vinaka e dodonu tale ga me laurai ena ivavakoso vakarisito. Ni vakabulabulataka na yalo ni veilomani, veikauaitaki, eda na vorata rawa tale ga na veika e veivakacaraki e rawa ni vakaleqai ira na tacida vakayalo, me vaka na kakase kei na nodra vakasama na vukitani. Na vuvu vakalou ena uqeti keda tale ga meda tokona na nodra vakatulewa na qase, vakalevu ena so na gauna era vakadodonutaki ira kina na cakacala. (1 Korinica 5:11-13; 1 Timoci 5:20) A vola o Paula na nona vuvutaki ira na nona itokani vakabauta ena ivavakoso mai Korinica, a kaya kina: “Au sa vuvutaki kemuni me vaka na vuvu vakalou. Au sa soli kemuni vei Karisito me vaka na watina savasava e dua na tagane.” (2 Korinica 11:2, VV) Me yavalati keda tale ga na noda vuvu vakalou meda qarauna ena noda igu me taqomaki na ivakavuvuli, ituvaki vakayalo ni ivavakoso kei na savasava ni lewena yadua.
Io, na vuvu vinaka—na vuvu vakalou—e yaga ni tara na nodra bula na tani. Sa dodonu gona me dua vei ira na ivalavala vinaka me kune vei ira na lotu Vakarisito edaidai, qai kena ilutua ni vakadonuya o Jiova.—Joni 2:17.
[iVakamacala e ra]
a Tabaka na iVakadinadina i Jiova.
[iYaloyalo ena tabana e 29]
A uqeti Finiase na nona vuvu vakalou me yavala
[iYaloyalo ena tabana e 30]
Me kua ni matewale na ka eda vuvutaka
[iYaloyalo ena tabana e 31]
Ena tosoi keda na noda vuvu vakalou meda wasea na noda vakabauta, da mareqeta tale ga na noda veiwekani vakaveitacini