Na Kere Veivosoti​—Rawati Kina na Veisaututaki

“E CAKAYACO vakalevu na kere veivosoti. E ivakamalumu ni veicacati me kua kina na ivalu, vakavinakataka na nodra veileti na veivanua, rawa kina ina dua na matanitu me vakaraitaka vakadodonu ni vakila nodra rarawa na lewenivanua, qai vu ni veiyaloni vakaveiwekani.” A vola oqo o Deborah Tannen, e dua na dauvolaivola e voli vakalevu nona ivola, qai kenadau na vulici ni itovo kei na vosa ena Georgetown University mai Washington, D.C.

E vakadeitaka na iVolatabu ni kere veivosoti e vu dina mai lomada e sala vinaka me vakavinakataki kina e dua na veileqaleqati. Kena ivakaraitaki, na ivakatautauvata i Jisu me baleti koya na gone cidroi. A vakaraitaka nona kere veivosoti dina ena gauna sa lesu tale kina i vale, a qai tu vakarau o tamana me ciqomi koya. (Luke 15:​17-​24) Io, meda kua vakadua ni dau dokadoka, meda kere veivosoti ga. Ia, e rawarawa sara vei ira na yalomalumalumu mera kere veivosoti.

Na Kena Cakayaco

E ivakaraitaki o Apikali e dua na yalewa yalomatua ni Isireli makawa ena cakayaco ni kere veivosoti, dina ga ni a kere veivosoti ena cala a cakava o watina. O Tevita, a qai tui kei Isireli e muri, a tiko e veikau kei ira na nona tamata ra qai vakaraica tiko na qelenimanumanu i Nepali, na wati Apikali. Ia, nira kere madrai kei na wai vei Nepali o ira na tamata i Tevita, a vakatalai ira tani ena nona rukaki ira. Na ka oqo a cudruvaka o Tevita, sa qai gole yani kei ira e 400 nona tamata mera lai vakamatei Nepali kei na nona vuvale. Ni sa kila o Apikali na veika oqo, sa qai gole yani me lai tavaki Tevita. Ni sa raici Tevita, a cuva i yavana qai kaya: “Me saumi vei au, noqu turaga, na ka ca: ia me’u vosa mada vei kemuni na nomuni vada, ia mo ni rogoca mada na vosa ni nomuni vada.” Sa qai vosa o Apikali, oti sa qai solia vei Tevita na isolisoli kakana kei na wainigunu. Sa qai kaya o Tevita: “Mo lako cake e na vakacegu ki na nomu vale; raica, au sa vakarorogo ki na nomu vosa, ka vinakati iko.”​—1 Samuela 25:​2-​35.

E vakabulai iratou na vuvale i Apikali nona yalomalumalumu kei na nona kere veivosoti ena vuku ni ivalavala torosobu i watina. O Tevita mada ga a vakavinavinakataki Apikali ni tarovi koya mai na vakadavedra. Dina ga ni sega ni cala o Apikali, ia e ciqoma ga na veika e beitaki kina nona vuvale, rau qai veisaututaki kei Tevita.

Dua tale na kena ivakaraitaki na yapositolo o Paula, e kila vinaka na gauna me kere veivosoti kina. Dua na gauna a mai tu ena matadra na Sanadrini, nodra mataveilewai e cake na Jiu me veilewaitaki. Nona cudruvaka na bete levu o Ananaiasa na vosa vakadodonu i Paula, sa qai tukuna vei ira na tucake tu e kea mera sabaka na gusuna. Sa qai kaya vua o Paula: “O dabe toka qori mo veilewaitaki au me vaka na ka e tukuni e na Lawa, o qai voroka tale na Lawa e na nomu vakarota me’u lausaba! O iko na i bulubulu boro vulavula, walega! Raica e na sabaki iko tale ga vaka kina na Kalou!” Ra kaya na tu e kea ni vosa vakacacataka na bete levu o Paula, sega ni bera nona vakatusa nona cala ni kaya: “Kemuni na wekaqu, au a sega ni kila ni Bete Levu ko koya. Sa volai tu e na i Vola Tabu, ‘Mo kakua ni vosa vakacacataka e dua na nodra i liuliu na kai nomu.’ ”​—Cakacaka 23:​1-5, VV.

E dina na veika e tukuna o Paula ni sega ni dodonu me kaukaua na nodra ivakarau na bete. Ia, a kere veivosoti ga ni sega ni kila ni vosa tiko vua na bete levu, ena sala era na rawa ni nanuma e so ni tawaveidokai.a Nona kere veivosoti e rawa kina vei ira na Sanadrini mera vakarogoci koya. Ni kila vinaka o Paula na veika era veivosakitaka tiko na lewe ni matabose, a tukuna vei ira na vu ni nona veilewaitaki ni vakabauta na veivakaturi. Yaco kina na veileti ra qai tokoni koya e so na Farisi.​—Cakacaka 23:​6-​10.

Cava eda rawa ni vulica mai na rua na ivakaraitaki vakaivolatabu oqo? Ni rau vakaraitaka vakadodonu na nodrau cala, e dolava tiko ga kina na sala ni veivosaki. Na kere veivosoti gona e rawa ni vukei keda meda veisaututaki. Io, noda vakatusa noda cala da qai kere veivosoti e rawa ni vakavinakataka na sala ni veivosaki.

‘Au Sega ni Cala’

Nida kila ni sega ni taleitaka beka e dua na ka eda tukuna se cakava, eda na rawa ni lai nanuma kina ni dau lule se leva rawarawa. Ia, a vakaroti ira nona tisaipeli o Jisu Karisito: “Kevaka ko sa kauta na nomui madrali ki nai cabocabo-ni-soro, a sa nanuma maikina sa dua na ka sa beitaki iko kina na wekamu; biuta tu na nomui madrali e na mata ni cabocabo-ni-soro, ka mo lako, mo drau veivinakati mada eliu kei na wekamu, mo qai lako mai ka vakacabora na nomui madrali.”​—Maciu 5:​23, 24.

Kena ivakaraitaki, ena rairai nanuma e dua na tacimu ni o ivalavala ca vua. Ena ituvaki vaka oqo, a kaya kina o Jisu meda lai ‘veivinakati mada e liu kei na wekada,’ ke da cala se sega. Ena iVolatabu Vakirisi, na vosa a vakayagataka e ke o Jisu oya na ‘veisorosorovi ni rua erau veicacati.’ (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) Io, ni rua erau veileqaleqati e rawa ni tukuni ni rau cala ruarua, ni rau tamata ivalavala ca ga e rawarawa ni rau cala. Oya e gadrevi kina na veisorosorovi.

E sega ni bibi sara e ke o koya e dina se cala, ia o koya ga ena vakaliuliu me veisaututaki. Ni raici ira na lotu Vakarisito e Korinica o Paula nira veilewaitaki ira tiko na tacidra vakayalo ena so na veilecalecavi lalai ga, me vaka na veika vakailavo, a qai vakadodonutaki ira: “E vakaevei ni dou sa sega ni vosota ni dou sa vakacacani? e vakaevei ni dou sa sega ni vosota ni dou kovei?” (1 Korinica 6:7) Dina ga ni tukuna na ka oqo o Paula me uqeti ira na tacina vakarisito mera kua ni kauta ina mataveilewai na nodra leqa lalai kece ga, ia e matata vakasigalevu na ka e vakavuvulitaka: E bibi cake na veisaututaki vakaveitacini kei ira eda vakabauta vata mai na kena vakadinadinataki se o cei e dina se cala. Na ivakavuvuli oqo ena vakarawarawataka noda kere veivosoti ena cala e nanumi nida cakava vua e dua.

Kere Veivosoti e Vu Dina Mai Lomada

E so sa wasoma tale na nodra kerea mera vosoti. Kena ivakaraitaki mai Japani, na nodra vosa ni kere veivosoti na sumimasen, e cavuti ga e veigauna. Ni kerea e dua me vosoti, e rawa ni vakaibalebaletaka tale ga na vakavinavinaka, me dusia ni ligalala qai sega ni rawa ni dolea na ka vinaka e caka vua. Na kerei wasoma gona ni veivosoti, e vuqa sa ra lai nanuma kina ni sa sega ni vakaibalebale qai sega ni vu dina mai lomadra na cavuta. E so tale ga na vanua era vakayagataka vakasivia e so na ivakarau ni kere veivosoti.

Se vosa cava ga e tukuni kina, e bibi me vu dina mai lomada noda kere veivosoti. Na vosa kei na rorogo ni domoda me laurai sara ga kina noda rarawataka dina na veika a yaco. A vakavulici ira nona tisaipeli o Jisu Karisito ena nona iVunau ena Ulunivanua: “Me Io na Io ka Sega ga na Sega na nomudou vosa, ia na ka sa sivita oqo sa mai vua na Vunica.” (Maciu 5:​37, VV) Ke o kere veivosoti, vakadinadinataka! Me kena ivakaraitaki: Era a yatuni tu ena wawa na vakarau vodo waqavuka, e dua na turaga a dreketa tu nona kato mani lauti koya na marama a tucake tu e matana, a kere veivosoti sara vua. Ni oti e vica na miniti ni sa toso tiko na iyatu, baci drigiti koya tale na marama oya na kato. Se baci kere veivosoti tale na turaga oqo. Oti sa baci yaco tale na ka vata ga oya, sa qai tukuna na itokani i koya na marama vua na itaukei ni kato, ke vakaibalebaletaka dina na ka e tukuna, ia me qarauna na nona kato. Io, na kere veivosoti e vu dina mai lomada e salavata kei na noda saga meda kua ni cakava tale na ka a vu ni veileqaleqati.

Kevaka eda dau dina, ena okati ena noda kere veivosoti na vakatusai ni noda cala, noda kerea meda vosoti, kei na noda saga meda vakavinakataka tale na leqa oya. Ena yasana adua, o koya tale ga e vakaleqai e dodonu me tu vakarau ni vosoti koya e vakatusa nona cala. (Maciu 18:​21, 22; Marika 11:25; Efeso 4:​32; Kolosa 3:​13) Ni rau ivalavala ca ruarua, ena sega ni rawarawa na nodrau veivakameautaki. Ia, na kere veivosoti e veiuqeti ina veisaututaki.

Sega ni Gadrevi na Kere Veivosoti

E yaga noda cavuta na vosa e vakaraitaka na veivutuni kei na rarawataki ni ka e yaco, ni oya e dua na sala e rawati kina na veisaututaki, ia na tamata vuku ena kila na gauna me kua kina ni kere veivosoti. Dua na kena ivakaraitaki, ke vauca na noda yalodina vua na Kalou. Nona a tiko e vuravura o Jisu Karisito, “sa vakamalumalumutaki koya, a sa talairawarawa me mate, io me mate e na kauveilatai.” (Filipai 2:8) Ia, a sega ni kerea me vosoti na nona vakabauta, me kautani kina nona rarawa. A sega tale ga ni kere veivosoti o Jisu ni tukuna na bete levu: “Au vakaroti iko matua e na mata ni Kalou bula, mo tukuna mai vei keitou se ko iko na Karisito, na Luve ni Kalou, se segai.” A tukuna ga ena doudou o Jisu: “O sa kaya dina mai: ia ka’u sa kaya talega vei kemudou, E na gauna maimuri dou na raica na Luve ni tamata ni sa tiko e na liga i matau i Koya sa kaukauwa, ni sa lako talega mai e na veio ni lomalagi.” (Maciu 26:​63, 64) E sega vakadua ni bau vakasamataka tu o Jisu me veisaututaki kei koya na bete levu me kua kina ni yalodina vua na Tamana, na Kalou o Jiova.

Era doka ra qai vakarokorokotaki ira na veiliutaki na lotu Vakarisito. Ia, e sega ga ni gadrevi mera kere veivosoti nira talairawarawa vua na Kalou kei na nodra lomani ira na tacidra vakayalo.​—Maciu 28:​19, 20; Roma 13:​5-7.

Yaco na Veisaututaki

Eda cala e veisiga ni a takavi keda na ivalavala ca i koya na tukada o Atama da qai sega ni uasivi. (Roma 5:​12; 1 Joni 1:​10) Nona ivalavala ca o Atama yaco kina me talaidredre vua na Dauveibuli. Taumada, rau a sega ni ivalavala ca o Atama kei Ivi, ia e parofisaitaka na Kalou ni na vakalesuya tale mai na ituvaki vata ga oya. Ena kauta laivi na ivalavala ca kei na veika kece e vakavuna.​—1 Korinica 15:​56, 57.

Vakasamataka mada na kena ibalebale! Na nona ivakasala ena vakayagataki ni yame, a kaya na taci Jisu vakacabecabe o Jemesa: “Kevaka sa sega ni cala e dua e na vosa, sa tamata uasivi sara ko koya, a sa rawarawa vua me tarova na yagona taucoko.” (Jemesa 3:2) Na tamata e uasivi e rawa ni tarova na yamena me kua ni vakayagataka cala, me kua kina ni kere veivosoti. E “rawarawa vua me tarova na yagona taucoko.” Sa na dua dina na ka totoka me sa na uasivi kece tu na yagoda! Sa na sega kina na veileqaleqati ena keda maliwa. Ia, ena gauna mada ga oqo, nida kere veivosoti mai vu ni lomada ena veivuke sara vakalevu ina tiko veisaututaki.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 5]

Cava eda rawa ni vulica mai na ivakaraitaki i Paula?

[iYaloyalo ena tabana e 7]

Ni sa na uasivi kece tu na tamata, sa na sega ni dua na ka me vakataotaka na tiko veisaututaki