Mo Nuitaki Jiova

“Sai kemuni ga, na Turaga Jiova, ka’u sa nuinui tiko kina . . . ka’u a vakararavi kina ni’u a cauravou ka yacova na gauna oqo.”​—SAME 71:5.

1. Na bolebole cava e sotava na cauravou ivakatawanisipi o Tevita?

NA TURAGA oqo e voleka ni tolu na mita na kena balavu. Sa rauta mera domobula na torovi koya na sotia kece ni mataivalu ni Isireli! Vica vata na macawa veitaravi ena veimataka kei na veiyakavi, e vakalialiai ira voli kina na mataivalu ni Isireli o Koliaci, na nodra tuwawa na kai Filisitia. E bolea mera tala mai vua e dua nodra tamata qaqa me rau vala. E sega ni dua na sotia e bolei koya, ia a qai bole e dua na cauravou. E rairai somidi sara ga na cauravou ivakatawanisipi o Tevita ni vakatauvatani kei na kena isa. Na kena bibi mada ga e sega ni yacova na bibi ni isasabai kei na iyaragi i Koliaci! Ia, erau mani sota, e yaco kina na cauravou oqo me ivakaraitaki ni yaloqaqa ena veitabagauna.​—1 Samuela 17:​1-​51.

2, 3. (a) Na cava a yaloqaqa kina o Tevita me vala kei Koliaci? (b) Na cava e rua na ka eda na dikeva me rawa ni yaco kina o Jiova me noda inuinui?

² Na cava a vakavuna na yaloqaqa i Tevita? Dikeva mada e so na vosa a rairai qai vola o Tevita ena vica tale na yabaki e muri: “Sai kemuni ga, na Turaga Jiova, ka’u sa nuinui tiko kina: oi kemuni ga ka’u a vakararavi kina ni’u a cauravou ka yacova na gauna oqo.” (Same 71:5) Io, me tekivu mai ni se cauravou, e dau nuitaki Jiova vakatabakidua o Tevita. Ni rau sota kei Koliaci, a tukuna: “Ko sa lako mai vei au ka vakaiseleiwau, ka vakamoto, ka vakaisasabai: ia koi au, ka’u sa lako mai vei iko e na yaca i Jiova ni lewe vuqa; o koya na Kalou ni nodra mataivalu na Isireli, o ira ko a daubolea.” (1 Samuela 17:45) O Koliaci a vakararavi ena nona kaukaua levu kei na nona iyaragi, ia na kena veibasai o Tevita, a nuitaki Jiova. Na Turaga Sau ni vuravura kei na lomalagi a totaki koya, sa rauta me sega ni rerevaka o Tevita e dua na tamata, veitalia ke mani vakacava na kena levu kei na vinaka ni nona iyaragi.

³ Ni o wilika na italanoa i Tevita, o dau diva tale beka ga mo dau nuitaki Jiova vaka oya? Levu vei keda eda na duavata kina. Koya gona, meda dikeva mada e rua na ka e rawa nida cakava me yaco kina o Jiova me noda inuinui. Kena imatai, noda kauta laivi na rai cala e dau vakadredretaka noda nuitaki Jiova da qai qarauna meda taura dei na ivakavuvuli dina. Kena ikarua, meda vulica na veika e vauci ena noda vakararavi vei Jiova.

Kau Laivi na Rai Cala e Dau Vakadredretaka Noda Nuitaki Jiova

4, 5. Na cava e dau dredre kina vei ira e levu mera nuitaka na Kalou?

⁴ Na cava e dau vakadredretaka nodra nuitaka na Kalou na tamata? E dua na vuna, na nodra dau lomatarotarotaka e so se cava e dau yaco kina na veika ca. Ni levu sara mada ga era vakavulici ni Kalou e vakavuna na rarawa. Ni mate e dua, e rawa nira kaya na italatala ni lotu ni sa “kauti” koya i lomalagi na Kalou. Kuria oqo, na nodra vakavuvulitaka e levu na iliuliu ni lotu ni sa lewa makawa tu mai na Kalou na veika e yaco e vuravura​—okati kina na leqa kei na ca kece. Sa rauta me sa na dua na ka dredre na nona nuitaki na Kalou e sega ni dauloloma vaka oqo. Io, o Setani, e dau vakamatabokotaka na lomadra na sega ni vakabauta qai cuqena tale ga na ‘ivakavuvuli vakatevoro’ kece.​—1 Timoci 4:1; 2 Korinica 4:4.

⁵ O Setani e vinakata mera kua ni nuitaki Jiova na tamata. Na meca ni Kalou oqo e sega ni vinakata meda kila na vu dina ni rarawa ni kawatamata. O koya li ke da sa vulica na kena dina mai na iVolatabu, o Setani ena saga sara meda guilecava. Oya na vuna ena vinaka kina meda dau railesuva e veigauna na tolu na vuna bibi e yaco tiko kina na rarawa e vuravura. Na noda cakava oqo, ena dei tiko ga kina na yaloda ni o Jiova e sega ni vakavuna na leqa eda dau sotava.​—Filipai 1:​9, 10.

6. E vakaraitaka vakacava na 1 Pita 5:8 e dua na vuna e sotavi tiko kina na rarawa?

⁶ Na imatai ni vuna e dau sotavi kina na rarawa, oya ni o Setani e dau saga me tagutuva nodra yalodina na tamata i Jiova. A saga me tawayalodina o Jope. E dina ni guce na nona sasaga, a sega ga ni soro. Me vaka ni iliuliu ni vuravura oqo, e vakasaqara tiko ga me ‘tilomi’ ira na tamata yalodina i Jiova. (1 Pita 5:8) Eda okati tale ga kina! E vinakata o Setani meda kua ni qaravi Jiova. Oya na vuna, e dau uqeta kina na veivakacacani. Ena rairai mosimosi sara na noda rarawa, ia e tiko na vuna vinaka meda vosota kina. Na noda cakava oqo, ena vakadinadinataki kina ni lasulasu o Setani, ena yasana kadua eda na vakamarautaki Jiova. (Jope 2:4; Vosa Vakaibalebale 27:11) Nida vakila ni vakaukauataki keda o Jiova meda vosota na veivakacacani, sa na qai vaqaqacotaka ga na noda nuitaki koya.​—Same 9:​9, 10.

7. Na cava e dua tale na vuna e kaya na Kalatia 6:7 e sotavi kina na rarawa?

⁷ Na ikarua ni vuna e sotavi kina na rarawa e tiko ena ivakavuvuli oqo: “Na ka kecega sa kaburaka na tamata ena tamusuka talega ko [ko]ya.” (Kalatia 6:7) Ena so na gauna na nodra kakaburaki na tamata, oya na nodra vakatulewa cala, macala ga nira na tamusuka kina na rarawa. Era na coqa beka ena vuku ni nodra vakatulewataka mera draiva vakalialia. Levu era lewa mera vakatavako, e lai tini ena mateniuto se kenisa ni yatevuso. O ira era digia na itovo vakasisila ni veiyacovi, mera tu vakarau ni ciqoma na vakacaraki ni nodra veimaliwai ena vuvale, era na beci, rawa sara tale ga ni tauvi ira na mate ca ni veiyacovi, se bukete i sala. Era na rairai didivaka se beitaka na Kalou na tamata ena vuku ni ka oqo, ia na kena dina ni oqo na vua ni nodra vakatulewa cala.​—Vosa Vakaibalebale 19:3.

8. Na cava e dua tale na vuna e kaya na Dauvunau 9:​11 e sotava kina na rarawa na tamata?

⁸ Na ikatolu ni vuna e sotavi kina na rarawa e tukuni ena Dauvunau 9:​11: “Au a qai lesu, ka kunea e ruku ni mata-ni-siga, ni ra sa sega ni tauca na cere ko ira na daucici, ka ra sega ni gumatua e nai valu ko ira na qaqa, a ra sa sega talega ni kana ko ira na vuku, a ra sa sega talega ni vakaiyau ko ira na yalomatua, ka ra sa sega talega ni vinakati ko ira na matai; ia na kena gauna kei na kena rawarawa [se, “na veika tawanamaki,” NW] sa yaco vei ira na tamata kecega.” Ena so gona na gauna, e lai keda wale na isamunidawa ni veitaudonui kei na gauna se vanua eda tu kina. Se mani vakacava na noda kaukaua se noda malumalumu, e rawa ni tarai keda vakidacala na rarawa kei na mate. Me kena ivakaraitaki, ena gauna i Jisu, era mate e le 18 e Jerusalemi ni baleti ira e dua na vale cecere. A vakaraitaka o Jisu ni sega ni totogitaki ira na Kalou ena vuku ni nodra ivalavala ca e liu. (Luke 13:4) E cala sara me beitaki o Jiova ena leqa vaka oqo.

9. Na cava era lecava e levu me baleta na rarawa?

⁹ Io, e bibi dina meda kila e so na vuna e sotavi kina na rarawa. Ia, e tiko tale e dua na ka era lecava e levu. Na cava na vuna e vakatara kina na rarawa na Kalou o Jiova?

Na Cava na Vuna e Vakatara Kina o Jiova na Rarawa?

10, 11. (a) Me vaka e tukuni ena Roma 8:​19-​22, na cava a yaco vei “vuravura taucoko”? (b) Eda kila vakacava se o cei a vakamalumalumutaka na vuravura me ca?

¹⁰ E dua na tamo ni nona ivola na yapositolo o Paula vei ira mai Roma e vakamatatataka vinaka na tikina oqo. E vola o Paula: “Ni sa gadreva vakalevu ko vuravura ka wawa tikoga me ra vakarairaitaki ko ira na luve ni Kalou. Ni sa vakamalumalumutaki ko vuravura me ca, a sa sega ni vinakata, e na vuku i koya ga sa vakamalumalumutaka, ni sa vakanuinui tiko ni na sereki talega ko vuravura mai na kena vakabobulataki ki na rusa, ka me lalaga tu ka vakaiukuukutaki vata kei ira na luve ni Kalou. Ni da sa kila, sa vutugu vata ko vuravura taucoko, ka sa yaluma e na rarawa, ka yacova na siga oqo.”​—Roma 8:​19-​22.

¹¹ Me matata na veitikina oqo, e dodonu meda kila mada na isau ni so na taro bibi. Kena ivakaraitaki, O cei a vakamalumalumutaki vuravura me ca? E so na iliuliu ni lotu era kaya ni o Setani, e so tale o Atama. Ia e sega ni dua vei rau e rawa ni cakava oqo. Baleta? Na vuna, ni o koya e vakamalumalumutaka na vuravura me ca e cakava ena yavu ni “vakanuinui.” Io, e dulaka na inuinui vei ira na yalodina nira na ‘sereki mai na nodra vakabobulataki ina rusa.’ E sega ni rawa vei Atama se o Setani me dulaka na inuinui vaka oqo. E rawa duadua ga vei Jiova ni o koya ga a vakamalumalumutaka na vuravura me ca.

12. Na cava era kaya e so me “vuravura taucoko,” ia na cava na kena ibalebale dina?

¹² Na cava sara mada na “vuravura taucoko” e tukuni tiko e ke? E so era kaya ni “vuravura taucoko” e vakaibalebaletaka na vuravura eda butuka tu oqo, wili kina na manumanu kei na kau. Ia era nuitaka beka na manumanu kei na kau na inuinui mera “lalaga tu ka vakaiukuukutaki vata kei ira na luve ni Kalou”? Sega. (2 Pita 2:​12) Koya gona, o “vuravura taucoko,” e vakaibalebaletaka ga na kawatamata. Oqo ga na ibulibuli e vakila na ivalavala ca kei na mate ena vuku ni talaidredre mai Iteni, e gadreva dina tale ga na veivakabulai.​—Roma 5:​12.

13. Na cava e yaco vua na kawatamata ena vuku ni talaidredre oya mai Iteni?

¹³ Na cava sara mada e yaco vua na kawatamata ena vuku ni talaidredre oya mai Iteni? E umana vata o Paula ena duabulu na vosa, na “ca.”a E kaya e dua na ivola, ni vosa oqo e vakaraitaka “na ca se tawayaga ni dua na iyaya ni sega ni cakava na inaki a buli kina.” A buli na tamata me bula tawamudu, mera cakacaka ena duavata me vaka e dua na vuvale uasivi mera karona na vuravura parataisi. Ia na kena veibasai ni sa lekaleka ga na bula, mosimosi, qai vakatuburarawa. Sa rauta me kaya o Jope, na “tamata sa sucu maivua na yalewa sa vica walega na nona siga, ka sa vutu ni rarawa.” (Jope 14:1) Sa bau ca dina!

14, 15. (a) E laurai vakacava na lewadodonu ena nona totogitaka na kawatamata o Jiova? (b) Na cava e kaya kina o Paula ni “sega ni vinakata” na kawatamata me vakamalumalumutaki me ca?

¹⁴ Meda veivosakitaka mada oqo na taro bibi, Na cava e vakamalumalumutaka kina na kawatamata o “Koya sa lewai vuravura kecega” ina ivakarau ni bula mosimosi qai vakatuburarawa? (Vakatekivu 18:25) E ivakaraitaki beka ni lewadodonu na ka a cakava oya? Vakasamataka mada na veika erau cakava na vuda. Na nodrau talaidredre vua na Kalou, rau sa to kina kei Setani, o koya e bolea tiko na dodonu ni veiliutaki cecere i Jiova. Na veika erau cakava, erau tokona kina na rai cala ni vinaka cake na bula ni tamata ni sega o Jiova, mera liutaki ira ga ena ruku ni nona veidusimaki e dua na kabula vakayalo talaidredre. Na nodrau totogitaki na talaidredre, sa solia tiko kina o Jiova na ka ga erau vinakata. A vakalaiva na tamata me liutaki koya ga ena veivakamuai i Setani. Ena ituvaki gona oqo, e dodonu vinaka kina na vakamalumalumutaki ni kawatamata me ca, ia e koto vata kei na yavu ni vakanuinui.

¹⁵ Ia, oqo e sega ni ka e “vinakata” na kawatamata. Eda sucu ga mai sa da bobula ina ivalavala ca kei na kena revurevu, e sega ni noda digidigi. Ia na loloma ga i Jiova a vakatarai Atama kina kei Ivi me rau bula tale tiko, me rau vakaluveni tale ga. E dina nida kawa mai vei rau, eda vakamalumalumutaki gona ina ivalavala ca kei na mate, ia e tu vei keda na galala meda cakava na veika erau sega ni cakava rawa o Atama kei Ivi. E rawa nida vakarorogo vei Jiova da qai vulica ni nona veiliutaki cecere e dodonu qai taucoko vakaoti, ia na veiliutaki ni tamata e ribatani mai vei Jiova ena kauta ga mai na mosi, rarawa, kei na ca. (Jeremaia 10:23; Vakatakila 4:​11) Sa qai kuria tale ga na leqa na veivakamuai i Setani. E vakadinadinataki oqo ena veika e sotava na kawatamata.​—Dauvunau 8:9.

16. (a) Eda vakadeitaka vakacava ni o Jiova e sega ni vakavuna na rarawa e vuravura nikua? (b) Na inuinui cava sa vakarautaka vakayalololoma tu o Jiova vei ira na tamata yalodina?

¹⁶ Matata e ke, ni a tiko na vuna vinaka a vakamalumalumutaka kina o Jiova na kawatamata me ca. E kena ibalebale beka oya ni o Jiova e vakavuna na ca kei na rarawa e tarai keda yadudua nikua? Vakasamataka mada e dua na turaganilewa e tauca vakadodonu na kena itotogi e dua e cala. Ena rairai mosimosi sara beka na ka e sotava o koya e cala ni cakacakataka tiko na kena itotogi, ia me beitaka beka na turaganilewa ni vakavuna na nona rarawa? Sega, ena cala oya! Kuria, ni o Jiova e sega ni ivurevure ni veika ca. Na Jemesa 1:​13 e kaya: “Sa sega ni dauveretaki rawa na Kalou ki na ka ca, a sa sega ni dauveretaka e dua na tamata ko koya.” Meda nanuma tale ga ni tauca na itotogi oqo o Jiova ena yavu ni “vakanuinui.” Sa vakarautaka vakayalololoma tu vei ira na kawa yalodina i Atama kei Ivi mera raica na itinitini ni veika ca kei na nodra marautaka “me[ra] lalaga tu ka vakaiukuukutaki vata kei ira na luve ni Kalou.” Era na sega tale ni leqataka na kawatamata yalodina nira na suka tale ina ituvaki mosimosi e vu mai na ca. Na nona lewadodonu o Jiova ni tuvanaka na veika kece, ena vakadeitaki kina na dodonu ni nona veiliutaki cecere me tawamudu.​—Aisea 25:8.

17. Ena cakayaco vakacava vei keda na noda railesuva na vuna e sotavi kina na rarawa ena vuravura nikua?

¹⁷ Nida railesuva na vuna e sotava kina na rarawa na kawatamata, e tiko beka na yavu meda kaya kina ni vakavuna o Jiova na ca, se meda kua ni nuitaki koya? Na kena veibasai ga, ni noda railesuva vaka oqo eda na duavata kina kei na qaqanisere i Mosese: “A Uluvatu! sa sega ni cala na nona cakacaka: ni sa dodonu na nonai valavala kecega: a Kalou vosa dina, ka sega ni ca, sa yalododonu ka daucaka dodonu ko koya.” (Vakarua 32:4) Nida vakananuma na veitikina oqo, e dodonu meda dau railesuva na vuna eda sotava kina na rarawa. Nida sotava gona na veivakatovolei, sa rawa nida vorata na sasaga i Setani me bucina e lomada na vakatitiqa. Sa qai vakacava na ikarua ni tikina se tukuni mai ena parakaravu tolu? Na cava e vauci ena noda vakararavi vei Jiova?

Na iBalebale ni Nuitaki Jiova

18, 19. E uqeti keda vakacava na iVolatabu meda vakanuinui se vakararavi vei Jiova, ia na cava era nanuma cala e so?

¹⁸ E vakauqeti keda na Vosa ni Kalou: “Mo vakararavi vei Jiova e na vu ni yalomu: ka mo kakua ni vakararavi ki na nomu yalomatua: mo vakarogotaka vua na nomu sala kecega, ia ena vakadodonutaka na nomui lakolako ko koya.” (Vosa Vakaibalebale 3:​5, 6) E vakavureki qai veivakauqeti na veivosa oqo. Macala ni sega tale ni dua e vuravura se mai lomalagi e nuitaki vakaoti me vaka na Tamada vakalomalagi. Ia, e dina ni rawarawa noda wilika na veivosa oqo ena Vosa Vakaibalebale, e dau kena irairai ni dredre me bulataki.

¹⁹ Lewe levu era taura cala na ibalebale ni vakanuinui se vakararavi vei Jiova. E so era nanuma me ivakarau ga ni vakasama, se ivakarau ni vakanananu e dau vure ga mai lomada. E so tale era vakabauta ni noda nuitaka se vakararavi vua na Kalou, e kena ibalebale na noda namaka me taqomaki keda me kua ni tarai keda e dua na ka dredre, me walia na noda leqa kece, qai vakarawarawataka na veika dredre kece eda sotava e veisiga me vaka sara ga na ka e lomada! Ia e sega ni dodonu na vakasama vaka oqo. Na vakanuinui e sega ni kena vakasamataki wale tu ga ni ka, ena yaco dina. Vua e dua e uabula, na vakanuinui se vakararavi e vauci kina na vakatulewa vinaka e vakasamataki vakavuku.

20, 21. Na cava e vauci ena vakanuinui se vakararavi vei Jiova? Vakatauvatana.

²⁰ Dikeva tale mada na ka e kaya na Vosa Vakaibalebale 3:5. E vakaduiduitaka na vakanuinui se vakararavi vei Jiova kei na noda vakararavi ga ena noda yalomatua, e sega ni rawa nida cakava ruarua. Kena ibalebale beka oya ni sega ni rawa nida vakayagataka na ka eda kila? Na cava me sega kina, ni o Jiova ga e solia vei keda na kilaka qai namaka meda vakayagataka meda qaravi koya kina. (Roma 12:​1, VV) Ia eda na ravi e vei nida vakatulewa? Ke sega ni duavata noda vakasama kei na vakasama i Jiova, sa vakaraitaka beka oya nida sa ciqoma tiko na nona vuku​—na vuku e uasivia sara na noda? (Aisea 55:​8, 9) Na noda vakanuinui se vakararavi vei Jiova e kena ibalebale me dusimaki keda na nona rai.

²¹ Kena ivakatautauvata: Vakasamataka mada e dua na gonelailai e dabe toka ena idabedabe e muri ena motoka, rau qai toka e liu nona itubutubu. Draiva tiko o tamana. Ni basika na leqa ena nodratou ilakolako​—baleta beka ni cala na gaunisala eratou muria, na draki ca, se ituvaki ni gaunisala​—na cava ena cakava na gone ke dau vakarorogo qai dau veinuitaki? Ena kailavaka beka mai muri na ka me caka, me dusimaki tamana ena ivakarau ni draiva? Ena lomatarotarotaka beka nodrau vakatulewa nona itubutubu, se sega ni via vakarorogo ke tukuni me dabe dei me tokara toka ga nona beleti? Sega, ena nuitaki rau nona itubutubu me rau walia na leqa, dina ga ni rau sega ni uasivi. Ia, o Jiova na Tamada, e uasivi, e duatani sara o koya. Macala ni dodonu ga meda vakanuinui vakatabakidua vua, vakauasivi nida sotava na ituvaki dredre.​—Aisea 30:21.

22, 23. (a) Na cava meda nuitaki Jiova kina nida sotava na leqa? Eda na vakaraitaka vakacava? (b) Na cava ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava?

²² Ia, na Vosa Vakaibalebale 3:6 e vakaraitaka ni dodonu ga meda ‘vakarogotaka vei Jiova na noda sala kece,’ sega wale ga ena gauna eda sotava kina na leqa. Me laurai gona ena vakatulewa eda cakava e veisiga nida nuitaki Jiova. Ni basika na leqa, meda kua ni yalolailai, veilecayaki, se vorata na veidusimaki i Jiova me baleta na sala vinaka duadua me wali kina. Meda raica na veivakatovolei me gauna vinaka eda tokona kina na veiliutaki cecere i Jiova, me vakadeitaki kina ni lasulasu o Setani, da qai vaqaqacotaka noda talairawarawa kei na so tale na itovo e vakamarautaki Jiova.​—Iperiu 5:​7, 8.

²³ Meda nuitaki Jiova tiko ga se mani vakacava na veika dredre eda sotava. Eda cakava oqo ena noda masu kei na noda rai vakanamata ina Vosa i Jiova kei na nona isoqosoqo me veidusimaki. Ia, eda na nuitaki Jiova vakacava nida sotava na leqa e basika ena gauna oqo? Ena qai veivosakitaki oqo ena ulutaga e tarava.

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

• E vakaraitaka vakacava o Tevita ni nuitaki Jiova?

• Na cava e tolu na vuna e sotavi kina nikua na rarawa, kei na cava e veiganiti kina meda railesuva?

• Na itotogi cava a tauca o Jiova vua na kawatamata, na cava e dodonu vinaka kina?

• Na cava e vauci ena vakanuinui se vakararavi vei Jiova?

[iYaloyalo ena tabana e 8]

A nuitaki Jiova o Tevita

[iYaloyalo ena tabana e 10]

A vakaraitaka o Jisu ni sega ni vakavuna na Kalou na bale ni vale cecere mai Jerusalemi