Nuiqawaqawataki ni Ka ena Yaco e Rawa ni Wali
“SA MACALA tu ga!” “Kua ni leqa!” “Sa vakadeitaki!” Sega ni vakabekataki ni o sa rogoca vakavuqa na ivosavosa oqo. Ia, ena noda bula e veisiga, e levu na ka e sega ni rawa nida vakadeitaka ni na yaco. Ni vaka tu oya, eda lai nanuma kina ena so na gauna ni sega ga nida vakadeitaka rawa e dua na ka. E sa na rairai tiki ga ni noda bula na vakatitiqa kei na nuiqawaqawa.
E macala ni so era vinakata na bula vakacegu kei na bula marau me baleti ira kei na nodra vuvale. Oya na vuna era cakacaka kina vakaukaua mera rawata na veika era vakabauta ni na solia vei ira na bula vakacegu kei na marau—vei ira e vuqa oya na qarai ni iyau kei na ilavo. Ia, e rawa ni vakasauri na tawayaga ni nodra ilavo kei na iyau nira coqa, se caka vei ira na itovo kaukaua, se ra vakaleqai ena uneune se cagilaba. E rawa tale ga ni veisautaka vakadua na nodra bula ena dua na gauna lekaleka na tauvimate bibi, veisere, se na sega ni cakacaka. De na sega beka ni yacovi iko oqo. Ia, ena vakavuna noda nuiqawaqawa nida kila ni na rawa ni yacovi keda tale ga na ituvaki vaka oya. E sega ni koya ga oqori na leqa.
Erau via balebale vata toka na vosa nuiqawaqawa kei na vakatitiqa. E dua gona na ivolavosa e vakamacalataka vaka oqo na “vakatitiqa,” me kena “vakabekataki ni na yaco na ka e nanumi se vakabauti, qai vakavuqa me sega kina ni rawa na vakatulewa.” Kuria, e kaya na ivola na Managing Your Mind, “e dau vakavuna vakalevu na lomaocaoca kei na lomaleqa na kena sega ni vakadeitaki e dua na ka bibi e rawa ni yaco.” Ni sega gona ni iwali na vakatitiqa e dau vakavuna kina na lomaocaoca, vuturi, kei na cudru. Io, noda lomaleqataka na ka ena yaco se na ka ena sega ni yaco e rawa ni vakaleqa noda vakasama kei na noda bula.
O koya gona, nira sega ni vinakata e so me yacovi ira oya era lai muria kina e dua na ivakarau ni bula e duatani sara. Me vaka na kena e taurivaka e dua na gonetagane ni Brazil, e kaya: “Cava mo lomaleqataka kina na ka ena yaco? Kua ni leqataka na siga nimataka, leqataka mada ga nomu bula nikua.” Na rai cala vaka oya, “me da kana ga ka gunu” ena vakavuna na vakanuinuikara, rarawa, qai tini ina mate. (1 Korinica 15:32) Ena vinaka cake gona meda golevi koya a buli keda, na Kalou o Jiova, ni kaya na iVolatabu ni “sega vua na veivukiyaki, se yaloyalo ni veigoleyaki.” (Jemesa 1:17) Ke da rai gona ina Vosa ni Kalou, na iVolatabu, eda na kunea kina na ivakasala kei na veidusimaki yaga me walia na noda nuiqawaqawataka na veika ena yaco ena noda bula. Ena vukei keda tale ga meda kila na vuna sa rui levu kina na nuiqawaqawataki ni veika ena yaco.
Vu ni Nuiqawaqawa
Na iVolatabu e solia vei keda na rai matata e vauca na bula, qai vukei keda tale ga meda bucina na rai donu me baleta na ituvaki tawanamaki eda na sotava kei na veiveisau ena yaco. Rairai eda na nuidei beka ni tu na wekada, noda itutu e vuravura, na vuku, sega na tauvimate kei na vuqa tale, ia na iVolatabu e kaya meda kua ni nanuma ni na sega ni veisau na keda ituvaki se namaka nida na sega ni sotava na leqa. E kaya na tui vuku o Solomoni: “Ra sa sega ni tauca na cere ko ira na daucici, ka ra sega ni gumatua e nai valu ko ira na qaqa, a ra sa sega talega ni kana ko ira na vuku, a ra sa sega talega ni vakaiyau ko ira na yalomatua, ka ra sa sega talega ni vinakati ko ira na matai.” Cava na vuna? Ni “kena gauna kei na kena rawarawa [“na veika tawanamaki,” NW] sa yaco vei ira na tamata kecega.” Ia a vakarota o Solomoni: “Me vaka na ika sa lawavaki e na lawa ca, ka vaka na manumanu vuka sa coriti e nai cori; era sa coriti vakakina na luve ni tamata e na siga ca, ni sa yaco vakidacala vei ira.”—Dauvunau 9:11, 12.
A tukuna tale tu ga mai vakailiu o Jisu Karisito ni dua na gauna ena yacovi ira kece e dua na itabatamata na veilecayaki kei na nuiqawaqawa vakasivia. Ena dua na nona vosa vakatautauvata, a kaya kina o Jisu: “E na yaco e so na ka veivakurabuitaki e na matanisiga kei na vula kei na veikalokalo. E vuravura, era na veilecayaki na veivanua, ka ra na kidroa e na vakadomobula ni vadugu ni wasawasa kei na biau. Era na kaniyatedra na tamata e na rere ni ra sa waraka tiko na veika sa voleka ni yaco e vuravura, ni ra na kuretaki na veika kaukauwa ni lomalagi.” Ia, ena gauna vata oya a tukuna o Jisu e dua na ka ena vakauqeti ira na tamata lomadina nikua: “Ni dou sa raica ga ni ra sa yaco na veika oqo, dou kila sara ni sa voleka mai na matanitu ni Kalou.” (Luke 21:25, 26, 31,VV) Eda na sega gona ni rerevaka na veika tawanamaki ena rawa ni yaco ena gauna sa bera mai, baleta na noda vakabauta na Kalou ena vukei keda meda raibaleta na veituvaki oqori, da qai vakanamata ina dua na bula totoka qai dei ena gauna sa bera mai.
‘Me Yaco Dina Sara na Veika e Nuitaki Tiko’
Dina nida sega ni rawa ni vakadeitaka kece na dina ni ka eda rogoca, wilika, se raica, ia e tiko na vuna vinaka eda nuitaki koya kina a buli keda. E sega wale ga ni Cecere Duadua, ia e Tama dauloloma tale ga ni dau kauaitaki ira na luvena e vuravura. Me baleta na veika e cavuta, e kaya na Kalou: “Ena sega ni lesu tale wale vei au, ena vakayacora mada ga na ka ka’u sa vinakata, ka daucaka yaco e na ka ka’u a tala kina.”—Aisea 55:11.
A vakavulica o Jisu Karisito na ka dina mai vua na Kalou, e vuqa gona era rogoci koya era vakadinata ra qai nuidei. Me kena ivakaraitaki, e dua na ilawalawa kai Samaria lomadina, era tukuna vua na marama a rogoci Jisu taumada: “Keimami sa sega ni vakabauta e na vuku ni nomu vosa ga: ni keimami sa rogoca koi keimami, ka kila ni sai koya dina oqo na nodrai Vakabula na kai vuravura.” (Joni 4:42) E vakatale ga kina nikua, dina nida bula tu ena dua na gauna sa qai sivia ga kina na veilecayaki, ia e sega ni dodonu meda lomalomaruataka na ka meda vakabauta.
Me baleta na vakabauta vakalotu, e nodra rai e vuqa ni sega tale ni gadrevi meda kila na kena ivakavuvuli, e dodonu ga meda vakabauta. Ia, na dauvola iVolatabu o Luke, e sega ni duavata kei na rai oqori. A vakekeli o koya me rawata kina na itukutuku dodonu me rawa vei ira na tani mera “kila kina na kena dina ni veika” e sa vola oti. (Luke 1:4) De ra na rairai leqataka na wekada kei ira na noda itokani era tawavakabauta nida na tini ena vakanuinuikara kei na yalolailai, e bibi gona kina meda vakarau tu ni vakamacalataka na noda vakabauta. (1 Pita 3:15, VV) Nida kila vinaka na yavu ni noda vakabauta sa na qai rawa nida vukei ira na tani mera nuitaka na Kalou. Na iVolatabu e cavuta na veivosa oqo me baleti Jiova: “A Uluvatu! Sa sega ni cala na nona cakacaka: ni sa dodonu na nonai valavala kecega: a Kalou vosa dina, ka sega ni ca, sa yalododonu ka daucaka dodonu ko koya.”—Vakarua 32:4.
Dikeva mada na iotioti ni yatuvosa oqo: “Sa yalododonu ka daucaka dodonu ko koya.” Eda vakadinadinataka vakacava ni dina na veivosa oqo? Na yapositolo o Pita a vakadinata sara ga ena nona a tukuna vua e dua na vakailesilesi ni Roma kei ira na wekana: “Au sa qai kila dina sara oqo ni sega ni dau vakaduiduitaka na tamata na Kalou. Ia sa dau vinakati ira kece ga era dau vakarokorokotaki koya ka dau cakava na ka e dodonu, veitalia ga se mataqali kawa tamata cava era lewena.” (Cakacaka 10:34, 35, VV) A cavuta na veivosa oqori o Pita ni a vakadinadinataka na cakacaka ni liga ni Kalou ena nona vakadonui iratou na vuvale kai Matanitu Tani, eratou a sega ni vakadonui e liu ni ratou okati me tawasavasava. Me vakataki Pita, eda rawa ni vakadinadinataka tale ga na nona sega ni dau veivakaduiduitaki na Kalou kei na nona yalododonu nida raica “nai soqosoqo levu”—ena gauna oqo e sa sivia e ononamilioni na kedra iwiliwili—era cavutu mai ena 230 vakacaca na vanua, era sa biuta na nodra ivakarau ni bula makawa ra qai muria na sala ni yalododonu.—Vakatakila 7:9; Aisea 2:2-4.
Nida lotu Vakarisito dina, e sega ni dodonu meda muri lomada ga se da vakaunoda, ia meda yalomalumalumu da qai yalomalua. Eda sega tale ga ni vakatitiqataka na veika eda vakabauta kei na veika eda namaka ni na yaco ena gauna sa bera mai. Vei ira na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri, a vola na yapositolo o Paula: “Keitou sa gadreva, e na vukumuni yadudua, mo ni dui gugumatua vaka kina me yacova na i vakataotioti; me na yaco dina sara kina na veika ko ni sa nuitaka tiko.” (Iperiu 6:11, VV) Na itukutuku vinaka mai na iVolatabu e vakadeitaka tale ga vei keda ni ‘na yaco dina sara na veika e nuitaki tiko.’ E vakamacalataka tale ga o Paula ni inuinui oqo, “e na sega ni vakamaduataki keda,” baleta e yavutaki sara ga mai na Vosa ni Kalou.—Roma 5:5, VV.
Kuria, eda vakadeitaka ni noda vakavulica vei ira na tani na itukutuku vinaka mai na iVolatabu e dei kina nodra bula vakayalo, vakayago, kei na yalodra sara mada ga. Eda duavata gona kei Paula ena noda kaya: “Keitou a sega ni kauta yani vei kemuni na i Tukutuku Vinaka e na vosa wale ga, ia e na kaukauwa ga kei na Yalo Tabu, kei na neitou sa vakadinadinataka e na vu ni yalo i keitou ni sa i tukutuku dina.”—1 Cesalonaika 1:5, VV.
Vakalougatataki Nida Bula Nuidei Vakayalo
Dina ni na sega ni taucoko na bula nuidei eda na sotava nikua, ia e tiko e so na ka e rawa nida cakava me vukei keda meda rawata na bula e dei. Me kena ivakaraitaki, ena rawati na bula e dei nida veimaliwai wasoma kei na ivavakoso lotu Vakarisito ena veisoqoni baleta eda vulica kina na ivakavuvuli kei na itovo dodonu qai yaga. A vola o Paula: “Vakarota vei ira era sa vutuniyau e na gauna oqo, me ra kakua ni dokadokai ira se vakararavi e nai yau sa sega ni tu dei, vua ga na Kalou bula, o koya sa solia vakalevu vei keda na ka kecega eda marau kina.” (1 Timoci 6:17) Nodra vulica gona mera vakararavi ga vei Jiova, sega ena iyau se marau, e levu era vakuai ira kina mai na nuiqawaqawa kei na lomabibi era dau sotava tu e liu.—Maciu 6:19-21.
Ena loma ni ivavakoso, eda marautaka tale ga kina na veikauaitaki vakamataveitacini, e veivuke qai veitaraicake ena vuqa sara na sala. Ena dua na nona ilakolako vakaulotu, a vakila na yapositolo o Paula kei rau na nona itokani eratou salavata voli ni ratou “sa bitaki vakalevu sara,” ratou qai ‘sega ni dinata ni ratou na bula.’ A kunea e vei o Paula na veitokoni kei na veivakacegui? Na nona nuitaka gona na Kalou e sega ni bau yalolailai kina. Ia, a vukei koya tale ga na nodra veivakaukauataki kei na nodra loloma na nona itokani lotu Vakarisito. (2 Korinica 1:8, 9; 7:5-7, VV) Ena gauna oqo ni yaco na leqa tubukoso se so na leqa lelevu, vakavuqa era na yaco duadua yani e liu ena vanua ni leqa o ira na tacida lotu Vakarisito mera vukei ira na tacidra, vaka kina o ira na tani era gadreva na veivuke vakayago, vakayalo tale ga.
E dua na sala me wali kina na nuiqawaqawataki ni veika ena yaco oya na masu. Ni tarai keda e dua na ka dredre e sega nida namaka, eda rawa ni kerea na nona veivuke na Tamada vakalomalagi dauloloma. “Ena yaco ko Jiova me nona uluvatu ko koya sa vakararawataki, na uluvatu e na gauna ni veivakacacani.” (Same 9:9) Era na rairai sega beka ni taqomaka rawa na luvedra o ira na itubutubu. Ia, e tu vakarau na Kalou me vukei keda meda walia na noda nuiqawaqawataka na ka ena yaco kei na rere. Noda tauca vei Jiova ena masu na noda lomabibi, eda rawa ni nuidei ni o Jiova ena “cakava na ka sa uasivi cake vakalevu sara e na ka kecega eda sa kerea se vakasama kina.”—Efeso 3:20.
O dau masu wasoma beka vua na Kalou? O vakadeitaka ni dau rogoca na nomu masu na Kalou? “E tukuna vei au o tinaqu meu dau masu vua na Kalou,” e kaya e dua na goneyalewa e São Paulo, mai Brazil. “Ia au dau vaqaqa lo e lomaqu: ‘Cava meu vosa kina vua e dua keirau sega mada ga ni veikilai?’ Ia, a vukei au na Vosa Vakaibalebale 18:10 meu kila kina nida gadreva na veivuke ni Kalou qai dodonu tale ga meu vosa vua ena masu.” E kaya na tikinivolatabu oya: “Na yaca i Jiova sa vale-cecere kaukauwa: sa dro kina na yalododonu, ka sa bula.” O koya gona, e rawa vakacava meda bucina na nuitaki Jiova da qai vakanuinui vua ke sega ni dau noda ivalavala meda vosa vua ena masu? Kevaka eda vinakata meda marautaka na veivakalougatataki e rawati mai na bula nuidei vakayalo, e dodonu me noda ivalavala ni bula e veisiga na masu e vu mai lomada. E kaya o Jisu: “O koya mo dou qai vakatawa, ka daumasu tikoga, mo dou vakabau kina mo dou yaga me bula mai na ka kecega oqo ena yaco mai, ka tu e na mata ni Luve ni tamata.”—Luke 21:36.
E dua tale na ka e rawa nida vakadeitaka oya na noda inuinui ni Matanitu ni Kalou. Dikeva na veivosa ena Taniela 2:44: “Ena qai vakatura na Kalou ni lomalagi e dua na matanitu, ena sega sara ni vakarusai rawa: ia na matanitu ko ya ena sega ni biu tu me nodra na tamata tani, ia ena vurumemeataka ga ka vakaotia na veimatanitu oqori, ka na tu ga ka sega ni mudu.” Na inuinui oqori e dei da qai vakadeitaka ni na yaco dina. Vuqa na gauna e sega ni dau yaco na veika era yalataka na tamata, ia e rawa nida nuitaka ni na yaco na vosa i Jiova. Eda nuitaki koya, ni Kalou oqo e vaka na uluvatu e rawa nida vakararavi kina. Eda na duavata kei Tevita, ena nona kaya: “Na Kalou, o koya sa noqu kaukauwa; au na vakararavi vua; a noqui sasabai, kei na ka kaukauwa ka’u sa vakabulai kina, a noqu vale ni valu cecere, kei na noqui drodro; a noqui vakabula; ni sa vakabulai au mai nai valavala kaukauwa.”—2 Samuela 22:3.
Na ivola sa cavuti oti na Managing Your Mind e tomana: “Na levu ga ni noda vakasamataka na veileqa e rawa ni yaco, sa na vaka me yaco dina, me dredre kina nida raica na kedra iwali.” O koya gona, meda kua ni nuiqawaqawataka na veika ni vuravura. Meda nuitaka mada ga na vosa ni yalayala e vakadeitaka vei keda na Kalou, sega ni veika tawamacala ni vuravura. Nida taura dei toka ga na noda vakabauta na vosa ni yalayala i Jiova, eda vakadeitaka kina ni “o koya yadua sa vakabauti koya ena sega ni vakamaduataki.”—Roma 10:11.
[iYaloyalo ena tabana e 29]
E vakadeitaka na Vosa ni Kalou nira na vakalougatataki na kawatamata ena gauna sa bera mai
[iYaloyalo ena tabana e 30]
“O koya yadua sa vakabauti koya ena sega ni vakamaduataki”
[iYaloyalo ena tabana e 31]
Na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou e solia vei ira na tamata na yalonuidei